6. SINIF KONU TARAMA SINAVI (SES BİLGİSİ-SÖZCÜĞÜN YAPISI) 1. Aşağıdaki sözcüklerden hangisi büyük ünlü uyumuna uymamaktadır? A) toplantı B) kaldırım C) eleştirmen D) konuşurken 2. Aşağıdaki sözcüklerden hangisi yalnızca kalın ünlülerden oluşmuştur? A) çiçekçi B) aydınlanırken C) bulaşıklar D) telefon 1 / 25
3. Aşağıdaki sözcüklerden hangisi ünlü ile başlayan bir ek aldığında sonundaki seste yumuşama olmaz? A) yürek B) hayat C) ilaç D) çorap 4. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde ünsüz yumuşamasına örnek vardır? A) Sen gönüller sultanı, ne çabuk unuttun toprağın kokusunu? B) Uzun, mavi saçların uçuyor rüzgârın ellerinde. C) İşte bu sebepten geldim mevsimlik yuvama. D) Bir kaçış değil bu, hayatta yeniden başlangıç. 2 / 25
Türkçede ekler büyük ünlü uyumuna uyar. 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde buna aykırı bir kullanım vardır? A) Öğrenciler bayram şenliği düzenlemişti. B) Kırık testiden buz gibi ayran içmiş. C) Sensiz gurbet geçmiyor, zindan gözlüm. D) Sevgisini yüreğine gömüp gitti, uzaklara. Dalların meyveye durma mevsiminde yağan I II 3 / 25
yağmur herkesi korkutmuştu. III IV 6. Bu cümleye göre altı çizili numaralanmış sözcüklerden hangisi küçük ünlü uyumuna u ymaz? A) I. B) II. C) III. D) IV. 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz benzeşmesine (sertleşme) örnek vardır? A) Onun söylediklerine artık inanmıyorum. B) Caddeden geçerken araba çarpacakmış. 4 / 25
C) Onun hakkında yazılanların çoğu yalan. D) Yaptıklarına ne kadar teşekkür etsem, azdır. 8. Aşağıdaki dizelerin hangisinde "ünsüz benzeşmesi" yoktur? A) Anne, bu karanlık nedir ya bu sis Neden görmüyor gözlerim seni? B) Unuttum sevmeyi, umut beslemeyi Neden yordum, hırpaladım kendimi? C) Büyüttüm hep içimde korkuları Unuttum yüreğimde mutlulukları D) Gördüm yalanları, yuttum kahırları Elveda gidiyorum şimdi anne 5 / 25
9. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinde ünlü düşmesi olmamıştır? A) Boynunun çok ağrıdığını söyleyerek izin aldı. B) Bu elbise ablamın zevkine uygun değil. C) Ömrünü şiir yazarak geçirmek istediğini söylüyor. D) Kardeşinin alnındaki terleri silmek için havlu getirdi. 10. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde farklı bir ses olayı vardır? A) Sergisi seçkin eserlerden oluşuyordu. 6 / 25
B) Çocukça davranışlarından vazgeç artık! C) O kadar yorulmuş ki koltukta uyuyakaldı. D) Yurdun bu yöreleri çok yağış alır. Mevsimler dökülüyor yaprak gibi Bir mum gibi yavaşça sönüyor Fırtınalar yıkmakta ümitleri gönlümden Dönecek miyim bu sonsuz bekleyişten? 11. Bu dizelerde ünsüz sertleşmesi (benzeşmesi) görülen kaç sözcük vardır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 7 / 25
Sevgimi gizler kahrolası bu gurur Sorma bana hiçbir şey anla ne olur 12. Bu dizelerde altı çizili sözcükte görülen ses olayı aşağıdakilerden hangisidir? A) Ünlü düşmesi B) Ünsüz türemesi C) Ünlü daralması D) Ünlü değişmesi 8 / 25
Bazı sözcüklerde birden çok ses olayı görülebilir. 13. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde, yalnız bir ses olayı vardır? A) Sanki hayatını bir hüzün çevreliyor gibiydi. B) Baktıkça gözlerine, mağrur başım eğilsin istiyorum. C) Derdin hamalı, aşkın ebedi bekçisiyim yıllardan beri. D) Yol kavşağında her zaman kaza olasılığı vardır. Kirpiklerinin ucuna Asmıştım yüreğimi Mavisinde yittiğim Gözlerin nerede şimdi? 14. Yukarıdaki dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur? 9 / 25
A) Büyük ünlü uyumuna aykırı sözcük B) Ünsüz yumuşaması C) Ünlü düşmesi D) Ünsüz benzeşmesi(sertleşme) Irmağın derin akan suyu Arttıkça yeşil ovalara Sevda türkümüzü söyler 15. Bu dizelerde için aşağıdaki hangi ses olaylarına örnek vardır? 10 / 25
A) Ünsüz yumuşaması ünlü düşmesi B) Ünsüz benzeşmesi ünsüz yumuşaması C) Ünsüz yumuşaması ünsüz türemesi D) Ünsüz benzeşmesi ünlü düşmesi 16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü düşmesi diğerlerinden farklı bir nedenle meydana gelmiştir? A) Bu şehrin güzellikleri herkesi büyülüyor. B) Karşımda boynu bükük biri olarak durma. C) Değişim çok etkilemiş yalnız toprakları. D) Hangi aklın ürünüdür bu yaman çelişki? 11 / 25
17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz yumuşaması olmamıştır? A) Büyüdüğümüzü anladığımızda her şey için çok geç olabilir. B) Yaşadıklarımızdan aldığımız dersi başka hiçbir şeyden alamayız. C) Ömrümüzün sonu geldiğinde yaptıklarımız bizim için daha önemli olur. D) Sevdiklerimizi üzmek istemiyorsak onlara saygı duymalıyız. Sert ünsüzle (p, ç, t, k) biten bir sözcüğe ünlüyle başlayan bir ek geldiğinde, sert ünsüz yumuşar. 12 / 25
18. Aşağıdakilerin hangisinde, bu açıklamaya uymayan bir kullanım vardır? A) Bir beyaz güvercin kanatlanıyor yüreğimden Uzaklarda, bembeyaz kayın ormanlarında B) Uyurum uyanırım hep aynı şarkı Ne sesim eksilir ne umudum biter C) Sen benim hiçbir şeyimsin Varlığın, yokluğun anlaşılmaz. D) Oysa ne çok yanılmışız Aşkı avunmak sanmışız 19. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz düşmesi olmuştur? A) Gittikçe zirveye daha çok yaklaşıyorduk. 13 / 25
B) Her geçen gün biraz daha hırçınlaşıyorsun. C) Uçaklar buradan geçerken alçalırlar. D) Ufak taşları kaldırıma döktüler. 20. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kaynaştırma harfi kullanılmamıştır? A) Çeşmenin suyu ne kadar da soğuktu. B) İstanbul'a geziye giderken çok sevinçliymiş. C) İnsanlık öldü mü, diye bağırmaya başladı. D) Her fırsatta, "Sen en iyi dostumsun!" diyordu. 14 / 25
21. Aşağıdaki sözcüklerden hangisi kök hâlindedir? A) Akıntı B) Uzak C) Işık D) Gönül I. Yağmurla toprakla yaralı II. Bir güz kahvesinde ikindi III. Küçük bir çocuğun saflığı IV. Doldurdu yüreğimi 22. Numaralanmış dizelerde altı çizili sözcüklerden hangisinin kökü, sözcük türü bakımından diğerlerinden farklıdır? A) I. B) II. C) III. D) IV. 15 / 25
23. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinin kökü, sesteş kök değildir? A) Baharda güller açar. B) Duvarların sıvası dökülmüş. C) Dereden akan sulardan içtik. D) Aç tokun halinden anlamaz. 16 / 25
24. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinin kökü ortak kök değildir? A) Barışın olduğu yerde huzur da vardır. B) Onunla yarışmak yürek ister. C) Evin her tarafı boyanmıştı. D) Ülkeler arasında yazışmalar devam ediyor. 25. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangisinin kökü, sözcük türü bakımından diğerlerinden farklıdır? A) Yaşlılık da gençlik kadar güzeldir. B) Bahçedeki çiçeklerin çoğu solmuş. 17 / 25
C) Arkadaşları tarafından çok sevilirdi. D) Kasadaki altınlarını bir bir bozdurdu. 26. "Açık" sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde "anlaşılır" anlamında kullanılmıştır? A) Öğretmenlerine karşı açık sözlü ol. B) Eserlerini açık bir dille yazar. C) Açık havada gezmeyi severim. D) Üzerinde açık yeşil bir elbise vardı. 18 / 25
Madem doğayı seviyorsun, kırlara açılalım. 27. Altı çizili sözcüğün cümleye kattığı anlam, aşağıdaki cümlelerin hangisinde vardır? A) Öyleyse işini ciddiye alacaksın. B) Oysa ki onu kaç defa uyarmıştım. C) Araştıralım, belki bir tanıyan çıkar. D) Demek seviliyorum, adaylığımı koyabilirim. 28. "Keşke eylül hiç..., yağmurlar böyle... yağsa, kaynamış mısır satıcıları 19 / 25
... çarşıları." cümlesinde boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi uygun düşer? A) bitmese ince ince doldursa B) gelmese lapa lapa doldursa C) bitmese sağnak sağnak terketse D) olmasa çisil çisil sarsa 29. "Güvenlik güçleri tarafından bir yıldır aranıyordu. Sonunda bir hücre evinde...." cümlesi aşağıdakilerden hangisi ile devam ettirilebilir? A) yakayı kurtardı. B) yakasını kaptırdı. 20 / 25
C) yakayı ele verdi. D) yakasına yapışıldı. 30. "Anlatamadıklarınız, anlamadıklarınızdır." Cümlesiyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Bir insan ancak iyi bildiği şeyi iyi anlatabilir. B) Anlamadığımız şeyleri anlatmaya kalkmamalıyız. C) Senin anlattıkların, karşındakinin anlayabildiği kadardır. D) Anlayana sivrisinek saz, anlamayana davul, zurna az. 21 / 25
Bir sürü pazar işi ve her türden kitabı okumak, okuyanın maymun iştahlılığını gösterir. Eserlerinden her zaman yararlanabileceğin birkaç yazar seç ki, onlardan sana izler, anılar kalabilsin. Ömrü yolculukta geçenlerin binlerce ev sahipleri olur; ama bir tek dostları bulunmaz. 31. Paragrafta vurgulanan düşünce aşağıdakilerden hangisidir? A) Her türden kitabı okumanın maymun iştahlılık olduğu B) Seçilerek okunan kitapların okuyucuya daha yararlı olacağı C) Okuyacağımız kitapların yazarlarını çok iyi araştırmamız gerektiği D) Ömrü boyunca yolculuk edenlerin tek bir dostunun dahi olamayacağı Mutluluğun tam bir tarifi yapılmamıştır. Ancak minnettarlık, iç huzur, doyum ve kendimize ve başkalarına beslediğimiz şefkat duygularıyla mutluluğu tanımlayabiliriz. İyi olduğumuzu içimizden dışımızdan tekrarlamak da mutluluktur. 32. Bu paragraf, aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı olabilir? 22 / 25
A) Mutlu olmak için neleri tavsiye edersiniz? B) Mutluluğun tarifi yapılabilir mi? C) İnsan kendini nasıl mutlu hisseder? D) Hangi şartlarda mutlu oluruz? 33. "Oğlan dayıya, kız halaya çeker." cümlesine "çeker" sözcüğünün kattığı anlam, aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Buradan gideceğimiz yer altı saat çeker. B) Bu çocuğun cömertliği aynı dedesine çekmiş. C) Bu hastalıktan daha çok çekerim. 23 / 25
D) Özel günlerde mesaj çekmeyi unutma. 34. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "şaşırma" anlamı vardır? A) Tam bu esnada babam gelmez mi? B) Evdeki hesap çarşıya uydu mu? C) Ben öyle şeyler yapar mıyım? D) Bundan güzel arkadaş mı olur? 35. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde benzetme yoktur? 24 / 25
A) Arabalar gelin gibi süslenmişti. B) Şehri eşkıyalar sarmıştı sanki. C) Zeytin gözlerin yalnız bana baksın. D) Yıldızlar bana hep hüzün verir. 25 / 25