Konu: İletken ve Yalıtkan Maddeler Direnç ne demektir? Yalıtkan ve iletken maddelerin kullanım alanları Elektrik enerjisi evimize nasıl taşınır? Elektrik güvenlikleri nelerdir?
Evimizde bir çok aletin elektrikle çalıştığını biliyoruz. Peki, bu aletlerin çalışmasını sağlayan elektrik enerjisinin nerelerden geçtiğini biliyor muyuz? Bunu öğrenmek amacıyla aşağıdaki şemayı inceleyelim. Elektrik santrali Elektrik Santrali Trafolar Elektrik Direkleri Evlerimiz
Elektrik enerjisinin üretildiği yerlere elektrik santrali adı verilir. Buralarda çok fazla elektrik enerjisi vardır. Elektrik üretildikten sonra trafolara kablolar aracılığıyla taşınır. Daha sonra sokaklarda ve caddelerde gördüğümüz elektrik direklerine ulaşır. En son olarak ise evlere dağılır. Daha da olaya girersek evlerden odalara taşınır.
Konu sorusu: Elektrik enerjisinin üretildiği yerlere ne ad verilir? A) Trafo B) Nükleer Sanayi C) Elektrik Santralı D) Labaratuar
CEVAP: C ŞIKKI
Hayatımızda bir çok madde bulunmaktadır. Bu maddelerden elektriği iletenlere iletken maddeler, iletmeyen maddelere ise yalıtkan maddeler diyoruz. Siz de birkaç örnek tahmin etmeye çalışın. Tahminlerinizi arkadaşlarınızla paylaşın. Bulamadıysanız bir ilerde bol örnek var.
1-İletken Maddelere Örnek: Altın,gümüş,bakır,çinko, alüminyum,demir, tuzlu su,asitli su, insan vücudu, sirkeli su,kurşun,elma suyu... 2-Yalıtkan Maddelere Örnek: Plastik, cam, tahta, hava, porselen, kauçuk, silgi, kağıt, şekerli su, saf su, teflon, mika, naylon,mermer,taş... NOT: Tahta yalıtkan olmasına rağmen ıslatıldığında iletken olabilir. Ancak iletken olabilmesi için suyun içinde en az 2 gün beklemelidir!
Soru: Ali sınavda aşağıdaki soruyla karşılaşıyor; Aşağıdaki maddelerden hangileri iletken, hangileri yalıtkandır? 1-TAHTA 2-CAM 3-ALTIN 4-DEMİR İletken Yalıtkan a- 3-4 1-2 b- 1-4 2-3 c- 2-3 1-4 d- 1-2 3-4
CEVAP: A ŞIKKI
Direnç: Direnç bir maddenin elektriği iletme gücüdür. Direnci fazla olan maddeler elektriği zor iletirken direnci az olan maddeler elektriği iyi iletir. Yalıtkan maddelerin direnci fazladır. Çünkü yalıtkan maddeler elektriği iletmez bu durumda direnci fazla olur. İletken maddelerin ise direnci azdır. Çünkü elektriği iletir bu durumda direnci az olur.
Yalıtkan ve iletkenin ne demek olduğunu öğrendik. İletken ve Yalıtkan maddelerin nerelerde kullanıldığını biliyor muyuz? Bunlara örnek olması için diğer sayfaya geçin -> -> -> ->
Örnek-1 tornavida: uç kısımları demirden üretilmiştir. Çünkü elektriği iletmesi gereklidir. Ama tutulan yeri plastik yani yalıtkandır. Eğer yalıtkan olmasaydı ne gibi sorunlarla karşılaşırdık? Örnek-2 elektrik prizleri: prizlerin etrafı plastikten yapılmıştır. Çünkü elektriği iletseydi prizlere dokunduğumuz anda elektrik çarpabilirdi.
Elektriğe kapılmamak için önlemlerimiz şunlardır: 1-Prizlere ıslak elle dokunmayalım 2-Prizlere fişten başka cisim sokmayalım 3-Yıpranmış kablolara ellemeyelim 4-Bozulmuş prizleri uzman kişilere yaptıralım 5-Prize normalden daha çok fiş koymayalım (Yani üçlü prizin birine bir daha üçlü priz takmayalım) 6-Yağmurlu havalarda açık yerlerde durmayalım, suda yüzmeyelim 7-Yağmurlu havalarda uçurtma uçurmayalım, yüksek yerlerde ve ağaçların altında durmayalım 8-Elektrik direklerine fazla yaklaşmayalım 9-Kablosu çıkmış direklerin yanında durmayalım.
Bu soruları yaparken fikir alış-verişi yapınız. Yağmurlu havalarda niçin uçurtma uçurmamalı, ağaç altında durmamalı ve yüksek yerlerde bulunmamalıyız? Genellikle bütün evlerin balkonunda, banyosunda ve lavabosundaki prizlerin kapakları vardır? Prizlere ıslak elle dokunursak ne olur?