UBUNTU-icindekiler.qxd 6/23/11 2:31 PM Page ix Ç NDEK LER 1 LINUX NED R? 1 Penguen Do uyor 1 Linux Çekirde i 3 Neden Linux? 4 Linux Da t mlar 5 Özgür Yaz l m 6 Linux un Atas Unix 8 2 UBUNTU: NSANLIK Ç N LINUX 11 Debian dan Ubuntu ya Uzanan Yol 12 Yeni Da t ma sim Aran yor 13 Debian Projesi 14 Geçmiflten Bugüne Ubuntu 14 Ubuntu 11.04 (Natty Narwhal) ile Gelen Yenilikler 22 Unity 23 Ubuntu Yaz l m Merkezi 24 Web Taray c : Mozilla Firefox 24 Müzik Çalar: Banshee 25 LibreOffice 3.3.2 26 Gelifltirilmifl Altyap 27 Ubuntu yu Kimler Kullanabilir? 27 nternette Gezinme 28 Çevrimiçi Haberleflme 28 Oyun ve E lence 29 Ofis Uygulamalar 29 Çizim ve Masaüstü Yay nc l k 29 Web Tasar m 30 Yaz l m Gelifltirme 30 nternet Sunucu 31 Ubuntu, Kubuntu, Xubundu, Edubuntu, Ubuntu Studio... 32 Ubuntu da Yaz l m Kurulumu 33
UBUNTU-icindekiler.qxd 6/23/11 2:31 PM Page x x UBUNTU 3 UBUNTU NUN KURULUMU 35 Hangi Bilgisayarlara Kurabilirim? 35 Disk Bölümleri 36 Takas Alan 37 Dosya Sistemleri 38 Ubuntu nun Temin Edilmesi 38 Son Bir fiey Daha 39 Ad m Ad m Ubuntu Kurulumu 40 Kurulum Haz rl 41 Kurulum Paketlerinin Kontrolü 42 Sürücü Alan Ay r 43 Neredesiniz? 45 Klavye Düzeni 46 Kimsiniz? 46 Kurulum 47 Wubi: Ubuntu yu Windows a Kurun! 48 Ubuntu Yükleyici 49 4 UBUNTU YLA LK TANIfiMA 53 Ubuntu ya Girifl 53 X Window 55 Pencere Yöneticileri ve Masaüstü Ortamlar 56 GNOME Masaüstü Ortam 58 K sa GNOME Tarihi 59 GNOME u Tan yal m 60 Panel 60 Uygulamalar 60 Yerler 61 K sayol Simgeleri 63 Uygulamac klar 64 Panele Uygulamac k Eklemek 64 Bildirim Alan 65 Toplu Gösterge Uygulamac s 65 A Yöneticisi 65
UBUNTU-icindekiler.qxd 6/23/11 2:31 PM Page xi Ç NDEK LER xi Sohbeti Ayarla 66 Ubuntu One 68 Dijital Saat 68 Kullan c Bilgisi 69 Bilgisayar ve Oturumu Kapatma 69 Masaüstü 71 Görev Çubu u 71 Sanal Masaüstü 71 Çöp Kutusu 72 Uygulama Çal flt rmak 72 Pencereler 73 Pencerenin Büyütülmesi 74 Pencerenin Simge Haline Getirilmesi 74 Pencerenin Kapat lmas 74 Pencerenin Hareket Ettirilmesi 74 Pencerenin Yeniden Boyutland r lmas 74 Bafll k Çubu uyla fllem Yapmak 74 Otomatik Boyutland rma 75 Nautilus Dosya Yöneticisi 76 Nautilus un Özellikleri 76 Uzamsal Mod 77 Nautilus ile Dosya Kopyalamak ve Tafl mak 79 Sürükle-B rak Kolayl 80 Nautilus ile Dosya Silmek 80 Nautilus ile Yeniden simlendirmek 82 Birden Fazla Dosyan n Yeniden simlendirilmesi 82 Dosya Bulmak 84 5 UNITY 87 Unity Nedir? 87 Sistem htiyaçlar 88 Bir Bak flta Unity 89 Launcher 89 Dash 92
UBUNTU-icindekiler.qxd 6/23/11 2:31 PM Page xii xii UBUNTU Uygulama Çal flt r c 92 Çal flma Alanlar 93 Global Menü 94 Memnun Kalmazsan z 94 6 NTERNET ER fiim 97 Ba lant Ayarlar 97 Kablosuz A Ba lant s 98 Ethernet ile Ba lant 101 Firefox: Web Taray c s 102 Evolution: E-posta stemcisi 104 Empathy: An nda Mesajlaflma 114 XChat: IRC Sohbeti 116 Transmission: BitTorrent stemcisi 118 Gwibber: Mikro Blogcu 120 Blog Girdisi Gönderici: Blog Yönetim Arac 123 Liferea: RSS Okuyucu 125 Pan: Haber Okuyucu 126 Synaptic Paket Yöneticisi 128 Yeni Paket Kurulumu 129 Kurulu Paketin Kald r lmas 131 Paketlerin Güncellenmesi 131 Güncellefltirme Yöneticisi 132 Yeni Depo Eklenmesi 133 Ubuntu Yaz l m Merkezi 135 7 ÇOKLU ORTAM 137 Banshee: Müzik Oynat c 137 Totem: Video Oynat c 139 Ses Kaydedicisi 141 Brasero: CD/DVD Yaz c 142 Veri CD/DVD si Oluflturmak 142 Müzik CD si Oluflturmak 144 CD/DVD Kal b Yazmak 144 Shotwell: Foto raf Yöneticisi 144
UBUNTU-icindekiler.qxd 6/23/11 2:31 PM Page xiii Ç NDEK LER xiii GIMP: Resim Düzenleyici 146 Pitivi: Video Düzenleyici 148 8 TEMEL UBUNTU UYGULAMALARI 151 Uçbirim: Komut Sat r 151 Terminal Sunucu Ba lant s : Uzak Masaüstü stemcisi 152 Gedit: Metin Düzenleyici 153 Tomboy: Seyyar Notlar 155 Baobab: Disk Kullan m Çözümleyici 156 Gucharmap: Karakter Haritas 156 Gcalctool: Hesap Makinesi 157 9 OF S UYGULAMALARI 159 Özgürlü ün Ad : LibreOffice 159 LibreOffice in Özellikleri 161 Metin Belgesi: Writer 163 Belgelerinizi Microsoft Word Biçiminde Kaydedin 164 Yaz n za Özel Karakter Ekleyin 165 Üst ve Alt Bilgi Ekleyin 165 Sayfa Numaras Ekleyin 166 Hesap Tablosu: Calc 166 Formül Çubu u ve fllev Sihirbaz 167 Hücre ve Sayfalar Otomatik Biçimlendirme 168 LibreOffice de Script Dilleri 169 Sunum: Impress 170 Çizim: Draw 173 Veritaban : Base 174 Ubuntu nun Yaz c Deste i 175 Ubuntu ya Yaz c Tan tmak 176 Peki Ya Taray c? 179 Yaz c Paylafl m 181 Ubuntu ta Yaz c Paylaflmak 181 Windows ta Paylafl lan Yaz c y Ubuntu da Kullanmak 184 Windows Yüklü Bilgisayardan Ubuntu ya Ba l Yaz c ya Ulaflmak 187
UBUNTU-icindekiler.qxd 6/23/11 2:31 PM Page xiv xiv UBUNTU Ubuntu Yüklü Bilgisayardan Ubuntu ya Ba l Yaz c ya Ulaflmak 188 Dosya Paylafl m 189 10 S STEM AYARLARI 191 Masaüstü Arkaplan n De ifltirmek 191 Ekran Koruyucusunu De ifltirmek 193 Tema ve Pencere Dekorasyonunu De ifltirmek 194 Ekran Çözünürlü ünü De ifltirmek 195 Klavye Ayarlar 195 Fare Ayarlar 197 Bafllang ç Uygulamalar n Belirlemek 198 Kullan c Yönetimi 200 Sisteme Yeni Bir Kullan c Eklemek 203 Sisteme Yeni Bir Grup Eklemek 203 Güvenlik Duvar 205 Sistem Gözlemcisi 207 Dil Deste i 208 11 WINE LE WINDOWS UYGULAMALARI 209 Wine Nedir? 209 Wine Kurulumu 210 Windows Uygulamas Kurmak 211 12 KONSOLDA LINUX KULLANIMI 221 Konsol Nedir? 221 Linux Disk ve Dizin Yap s 223 Dosya Sistem Hiyerarflisi 223 Temel Linux Komutlar 227 Yard m Alal m 227 Hangi Dizindeyim? 228 Dizinde Neler Var? 228 Çal flma Dizinini De ifltirelim 229 Dosya Kopyalamak 230 Dosya Silmek 230 Dizin Kopyalamak 231
UBUNTU-icindekiler.qxd 6/23/11 2:31 PM Page xv Ç NDEK LER xv Dizin Silmek 231 Dizin Oluflturmak 231 Dosya/Dizin Ad De ifltirmek 231 Dosya/Dizin Yeri De ifltirmek 231 Eriflim Yetkileri 231 Di er Temel Komutlar 233 Kaynak Koddan Derleme 234 Derlemeden Önce 234 Kaynak Kod Nas l Da t l r? 235 Ba ml l klar 235 Derleme fllemi 236 13 APT LE PAKET YÖNET M 237 APT Nedir? 237 Paket fllemleri 237 Paketin Kurulmas 238 Paketin Yeniden Kurulmas 239 Paketin Kald r lmas 239 Paketin Güncellenmesi 240 Paket Indeks inin Güncellenmesi 241 Da t m Güncellemesi 241 DEB Paketlerinin Kurulmas 242 DEB Paketlerinin Kald r lmas 242 Depo fllemleri 243 Depo Eklemek 243 14 KUBUNTU: KDE L UBUNTU 245 Kubuntu Nedir? 245 KDE Masaüstü Ortam 245 K sa KDE Tarihi 245 KDE nin Özellikleri 246 Ubuntu ya KDE Kurmak 247 KDE yi Tan yal m 250 Masaüstü 250 Panel 251
UBUNTU-icindekiler.qxd 6/23/11 2:31 PM Page xvi xvi UBUNTU Uygulama Çal flt r c 251 Masaüstünü Göster Simgesi 251 Sanal Masaüstü 251 Görev Yöneticisi 251 Sistem Çekmecesi 252 Dijital Saat 252 Panel Araç Kutusu 252 Panele Programc k Eklemek 252 Uygulama Çal flt r c s na (KDE Menüsü) Uygulama Eklemek 253 Masaüstü Dizini 254 Plasma Araç Kutusu 255 Masasüstüne Programc k Eklemek 256 Masaüstü Etkinlikleri 257 Neye Yar yor? 258 Etkinlik Oluflturmak 258 Pencereleri Etkinliklerle liflkilendirmek 259 Ön Tan ml Etkinlikler 259 Pencereler 259 Pencerenin Büyütülmesi 259 Pencerenin Simge Haline Getirilmesi 260 Pencerenin Kapat lmas 260 Pencerenin Tüm Masaüstlerinde Görüntülenmesi 260 Pencerenin Hareket Ettirilmesi 260 Pencerenin Yeniden Boyutland r lmas 260 Bafll k Çubu uyla fllem Yapmak 261 Otomatik Boyutland rma 262 Dolphin Dosya Yöneticisi 262 Dolphin in Özellikleri 262 Dolphin ile Dosya Kopyalamak ve Tafl mak 264 Dolphin ile Dosya Silmek 264 Dolphin ile Yeniden simlendirmek 265 Birden Fazla Dosyan n Yeniden simlendirilmesi 266 KFind ile Dosya Bulmak 267 KRunner ile Uygulama Çal flt rmak 267
UBUNTU-icindekiler.qxd 6/23/11 2:31 PM Page xvii Ç NDEK LER xvii Kubuntu dan Ç k fl 268 Ba lant Ayarlar 269 Kablosuz A Ba lant s 269 Ethernet Kart ile Ba lant 272 RekonQ: Web Taray c s 273 Kmail: E-posta stemcisi 274 Konsole: Komut Sat r 280 Amarok: MP3 Oynat c 280 Dragon Player: Video Oynat c 281 K3b: CD/DVD Yaz c 382 Veri CD/DVD si Oluflturmak 282 CD/DVD Kal b Yazmak 285 Müzik CD si Oluflturmak 287 Kate: Metin Düzenleyici 288 Kjots: Not Al c 289 Knotes: Seyyar Notlar 290 Ark: Arflivleme Arac 291 Ktimetracker: Kiflisel Saat zleyici 292 Kcalc: Bilimsel Hesap Makinesi 293 Akregator: RSS Okuyucu 293 Kopete: An nda Mesajlaflma 295 Quassel: IRC Sohbeti 297 Ktorrent: Bittorrent stemcisi 297 15 LINUX DA PROGRAMLAMA 301 Perl 302 Python 303 PHP 304 C/C++ 305 Mono 306 PHP 304
UBUNTU-icindekiler.qxd 6/23/11 2:31 PM Page xviii xviii UBUNTU