AKTOB BÜLTEN MART 2014 /SAYI: 3 30 YIL 1984-2014 AKTOB ARAŞTIRMA /EROL KARABULUT
AKDENİZ TURİSTİK OTELCİLERİ VE İŞLETMECİLER BİRLİĞİ AKTOB BÜLTEN MART 2014 SAYI: 3 İmtiyaz Sahibi AKTOB Adına Yusuf Hacısüleyman Yayın Kurulu Erkan Yağcı, Kaan K. Kavaloğlu, Erol Karabulut Editör /Araştırma Erol Karabulut AKTOB Ar-ge AKTOB YÖNETİM KURULU Yusuf Hacısüleyman Erkan Yağcı Erdal Tontu Tolga Cömertoğlu Kaan Kaşif Kavaloğlu Ece Tonbul Kilit Aslı Ulukapı Yeliz Gül Ege Nihat Vural Adnan Soyaslan Mehmet Tümbül Zafer Alkaya Emir Demirci Selçuk Akıltopu Ahmet Çevik İÇİNDEKİLER Antalya Şubat ayında geriledi. 3 Türkiye Ocak ta % 3,8 büyüdü. 3 AKTOB un Şubat ayı toplatısı yapıldı 4 AKTOB Yemeği nde EXPO 2016 konuşuldu. 4 AKTOB üyelerinin 2014 beklentileri anketle belirlendi 5-6 Dolar ve Avro da reel getiriler. 5 AKTOB un yeni araştırması yayınlandı. 7 BDT pazarlarında iktisadi ve sosyal değişimler turizme etki edebilir. Paket tur pazarı açısından İspanya ve Türkiye analizi. 9 Alman pazarında 2014 beklentileri. 10 2013 turist profili analizi (özet). 11 Otellerde maliyetler ve enflasyon analizi. 12 İşletme Belgeli tesisler analizi. 12 Türkiye ye gelen yabancı ziyaretçiler (Tablo). 13 8 TÜROFED Turizm Raporu yayınlandı. 13 İLETİŞİM Adres:Gebizli Mah.Termessos Bulvarı. Güngör Ahmet Yitmen İş Merkezi No: 73/ A 07300 Muratpaşa ANTALYA Tel: 90 242 321 39 94 / 95 Fax: 90 242 321 59 26 / 27 www.aktob.org.tr arge@aktob.org.tr info@aktob.org.tr
ANTALYA 2 aylık dönemde geriledi RUSYA DAKİ BÜYÜME devam ediyor Yılın 2 aylık döneminde Antalya ya gelen yabancı ziyaretçi sayısı % 3,9 azalarak 251 bin kişiden 241 bin kişiye geriledi. Ocak-Şubat döneminde Almanya pazarı % 14 gerileme ile 104 bin dolayında inerken, Hollanda daki düşüş de % 12 oldu. Hollanda da gelenlerin sayısı da 12 bin dolayına indi. Kentin kış aylarındaki en büyük ikinci pazarı Rusya daki hızlı büyüme devam etti. 2 ayda Rusya dan gelenlerin sayısı % 30 artarak 36 bini geçti. Öte yandan İngiltere pazarı da % 40 dolayında yükselişle dikkat çekti. Danimarka, Fransa, İsveç ve İsrail yüksek oranlı büyümelerle öne çıkarken, Avusturya, Norveç, Belçika ve İsviçre gibi pazarlarda düşüş yaşandı. Antalya ya gelen yabancı ziyaretçiler (Ocak-Şubat) ÜLKELER 2013 2014 Değişim ALMANYA 121.601 104.057-14,4 RUSYA FED. 28.068 36.415 29,7 İNGİLTERE 10.386 14.484 39,5 HOLLANDA 14.017 12.315-12,1 DANİMARKA 5.759 9.391 63,1 FRANSA 5.719 7.583 32,6 AVUSTURYA 7.161 6.675-6,8 NORVEÇ 12.012 6.570-45,3 BELÇİKA 10.395 6.474-37,7 İSVEÇ 2.454 6.310 157,1 İSRAİL 3.053 5.161 69,0 UKRAYNA 2.710 3.403 25,6 İSVİÇRE 3.699 3.393-8,3 POLONYA 1.425 1.712 20,1 FİNLANDİYA 2.683 1.611-40,0 ÇEK CUM. 1.197 1.389 16,0 KUZEY K.T.C. 1.349 1.002-25,7 SLOVAKYA 765 883 15,4 SLOVENYA 800 804 0,5 HIRVATİSTAN 453 753 66,2 İTALYA 2.741 707-74,2 MACARİSTAN 682 648-5,0 BELARUS 447 634 41,8 İSPANYA 390 566 45,1 FİLİPİNLER 333 477 43,2 HİNDİSTAN 180 417 131,7 KAZAKİSTAN 294 387 31,6 ÜRDÜN 351 375 6,8 YUNANİSTAN 262 354 35,1 SURİYE 392 345-12,0 ABD 1.941 341-82,4 ERMENİSTAN 261 290 11,1 DİĞER 7.280 5.442-25,2 TOPLAM 251.260 241.368-3,9 oca k ta % 3,8 büyüme Almanya nın gerilediği Ocak ayını TÜRKİYE % 3,8 ARTIŞLA TAMAMLADI Türkiye ye yılın ilk ayında gelen yabancı ziyaretçi sayısı % 3,8 artarak 1 milyon 104 binden 1 milyon 146 bine çıktı. Ocak ayında Alman pazarı % 4,2 düşüş yaşarken, Rusya dan gelenlerin sayısı 13,5 artış kaydetti. Ukrayna dan gelişler ise % 11 gelişme gösterdi. Ocak ayında Hollanda ve İngiltere pazarlarında % 3 ü aşan büyüme yakalanırken, İsrail pazarı da % 42 büyüdü. (Tablo: Sayfa 12 de) 3
AKTOB un ŞUBAT AYI YEMEKLİ TOPLANTISI YAPILDI e x po 2016 hedefi Hacısüleyman: 30 yıldır turizm için çalışıyoruz AKTOB'un aylık olağan yemekli toplantısı 18 Şubat tarihinde, Antalya Lara bölgesindeki Delphin Imperial Hotel'de yapıldı. Toplantıya AKTOB Yönetim Kurulu nun yanı sıra Antalya Valisi Sebahattin Öztürk, Antalya Vali Yardımcısı Recep Yüksel, Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürü İbrahim Acar, Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı Osman Ayık, EXPO 2016 Antalya Ajansı Genel Sekreteri Selami Gülay ve Antalyalı turizmciler katıldı. AKTOB'un aylık yemekli toplantısında konuşan Yusuf Hacısüleyman sektörün EXPO 2016'nın başarısı için üzerine düşeni yapmaya devam edeceğini söyledi 2014 yılında AKTOB un 30. kuruluş yılını kutladığını söyleyen Hacısüleyman, Bu tip kuruluşlar kısa sürede ya yok oluyor ya da gerçek işlerinden kopuyor. Biz AKTOB olarak turizm için çalışmaya devam ediyoruz. Özellikle son 10 yılda AR- Ge çalışmalarımıza ağırlık verdik dedi. Cazibe merkezleri artırılmalı Antalya Valisi Sebahattin Öztürk, turizmcilerle bir arada olmaktan dolayı mutlu olduğunu belirterek EXPO 2016 ya dikkat çekti. Vali Öztürk, EXPO 2016 için hazırlıklar sürüyor. EXPO 2016 ile Antalya ya bir cazibe kazandırmayı istiyoruz. EXPO alanı sadece 6 ay değil yıllarca Antalya ya hizmet edecek. 6 aylık dönemde bu alanı 8 milyon kişinin ziyaret etmesini bekliyoruz. Burası ilgi çekmezse harcanan paralara yazık olur. O bakımdan EXPO 2016 nın size ihtiyacı var şeklinde konuştu. Konuşmasında kış aylarındaki turizm hareketlerine de dikkat çeken Hacısüleyman, SGK nın sayılarına göre yazın turizm sektöründe 200 bin kişi çalışıyor. Bu sayı kış aylarında 80 bin. Antalya cazibe merkezlerini arttırmalı. Kış aylarında yaz aylarındaki kadar olmasa da cazibe merkezlerimizle yaz ve kış aylarındaki çalışan sayılarını birbirine yaklaştırmalıyız dedi. EXPO 2016 Antalya çalışmaları hakkında yapılan sunumun ardından Genel Sekreter Selami Gülay, turizmcilerin sorularını cevapladı. 2014 yılında yapılacak altyapı yatırımlarını da anlatan Selami Gülay, Yönetim Kurulu üyeliği ile ilgili bir soru üzerine, EXPO Yönetim Kurulu nun kanunla düzenlendiğini, yeni üyeliğin söz konusu olamayacağını belirtti ve turizm sektörüne EXPO 2016 Antalya Ajansı nın kapısının her zaman açık olduğunu söyledi. 4
aktob üyelerinin 2014 beklentileri : elektronik anket sonuçları Toplantıda elektronik anket yapılarak turizmcilerin 2014 yılı ile ilgili düşünceleri de belirlendi. 90 AKTOB üyesi sorulara şu cevapları verdi: 45,0 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 45,0 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 2014 turizm yılında Antalya ya gelecek turist sayısında artış olacak mı? 38,1 36,8 %5-10 arası artacak 41,5 %1-5 arası artacak 8,4 8,4 8,4 2013 ten daha az olacak 35,3 2013 ile aynı seviyede olacak Bir önceki yıla göre 2014'de otel dolulukları nasıl bir eğilim gösterecek? %10 ve üzeri artacak 23,2 Aynı kalacak Artacak Daha az olacak dolar ve avro reel getiriler Geçen dönem, yatırımcısına reel olarak kaybettiren Dolar ve Avro da görülen yukarı yönlü hareketler, 2013 ün son aylarından başlamak üzere 2014 yılı Ocak ayı sonuna kadar, reel getiri sağladı. Ocak verilerine göre; nominal bazda, Dolar daki kazanç % 26, Avro daki kazanç ise % 29 oldu. Enflasyona göre indirgenmiş değerlerde ise Dolar % 17, Avro % 19 reel getiri sağladı. Kurlardaki ani sıçramanın aksine ciddi düşüş gösteren Borsa İstanbul (BIST), geçen yılın aksine, nominal ve reelde % 20 nin üzerinde kaybettirdi. 25,0 20,0 2014'te Avro, TL karşısında nasıl bir seyir gösterecek? 23,1 21,9 18,3 17,1 Dolar ve Avro da Nominal ve reel getiriler 15,0 10,0 5,0 13,4 6,1 2014 Ocak Nominal Getiri 2014 Ocak Reel Getiri Dolar 26,1 17,0 0,0 Ortalama 3.00 olur Ortalama 3-3.10 arası olur Ortalama 3.10-3.25 arası olur Ortalama 3.25-3.50 arası olur Ortalama kur 3.00'ın altında olur Ortalama 3.50 üzerinde olur Avro 29,2 19,9 BIST -19,8-25,6 *12 aylık ortalama değerlerdir 5
aktob üyelerinin 2014 beklentileri : elektronik anket sonuçları GFK anketi sonuçları 2014'te enflasyon beklentiniz nedir? Yunanistan, Almanya'da yükseliyor 60,00 55,89 50,00 40,00 30,00 20,00 17,88 14,24 10,00 0,00 60,0 6,00 6,00 %9-12 arası %7-9 arası %12-15 arası %5-7 arası %15 üzeri 55,9 2014'te yatırım maliyetleri en fazla hangi gösterge etkileyecek? GfK nın 1200 acente bürosu, 30 online seyahat satış kanalı ve 20 bin haneden elde ettiği veriler üzerinden gerçekleştirdiği araştırmaya göre, Yunanistan'a olan talep artmaya devam ediyor. 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 21,4 10,7 8,4 3,5 Alman acentelerin Yunanistan satışlarından elde ettiği ciro, Ocak ayında % 50 dolayında arttı. Yunanistan, Almanya daki talep artışında; İspanya ve Türkiye nin ardından üçüncü sırada yer aldı. 0,0 Siyasi ortam Borçlanma maliyetlerinin yükselmesi Faiz artışı Yurtiçi fiyatlar ve enflasyon Kurlar Almanların en çok tercih ettiği destinasyonlar sıralamasında; Almanya iç pazar, Avusturya, İspanya, İtalya ve Türkiye ilk 5 destinasyonu oluşturdu. 6
Turizm Sektörünün Yapısı, Büyüklüğü Ve Ekonomiye Katkısı Araştırması yayınlandı Turizm, Türkiye nin en hayati sektörler arasında Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB), Araştırma Birimi yönetiminde yapılan Turizm Sektörünün Yapısı, Büyüklüğü Ve Ekonomiye Katkısı Araştırması bulgularına göre turizm, ekonomik ve sosyal hayatı olumlu yönde etkileyen sektörlerin başında geliyor. Turizm sektörünün ekonomi ve sosyal hayattaki yerini ortaya koyarak ileriye yönelik vizyon ve politikaların oluşturulmasına katkı sağlamak amacıyla gerçekleştirilen; Turizm Sektörünün Yapısı, Büyüklüğü Ve Ekonomiye Katkısı Araştırması; Akdeniz Turistik Otelciler Birliği (AKTOB) un Araştırma Birimi (AKTOB Ar-Ge) yönetiminde yapıldı. Araştırmaya, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Akdeniz Üniversitesi İktisat Fakültesi Bölümü katkıda bulundu. Karikatürist Bülent Çelik de orijinal çalışmaları ile destek oldu. 100 sayfalık araştırmada; turizmin diğer sektörlerle ilişkileri, ekonomik ve sosyal hayata etkileri detaylarıyla incelendi. AKTOB Ar-Ge tarafından yapılan araştırma bulgularına göre; turizmde meydana gelen 1 birimlik gelişme, Türkiye ekonomisinde 2 birimlik canlanma yaratıyor. Turizm, girdi alımları ile ekonomide 54 sektörü doğrudan etkilerken bir yıl içinde 26 milyar Dolar lık satın alma yapıyor. Bu özellikleri ile turizm, ekonomideki 59 ana sektör içinde, ekonomiyi en fazla canlandıran 20.sektör konumundadır. Turizm, ekonomideki bazı sektörler için oldukça hayati konumdadır. Örneğin, Balıkçılık ana sektörü, aramalı olarak sattığı ürünlerin % 51 ini turizme sunuyor. Gıda ve içecek sektörü aramalı satışlarının da % 20 si turizm sektörüne yöneliyor. Mobilya sektörü de aramalarının % 14 ünü turizme satıyor. Öte yandan turizm, bir çok sektörün ihracatından daha fazla gelir yaratıyor. Bulgulara göre 20 sektörün turizme yaptığı satışlar, ihracatından daha büyük. (Araştırma, www.aktob.org.tr adresinden görülebilir.) bulgular (özet) Turizm, gıda ve içecek üretiminde yılda 4 milyar Dolar uyarma yapıyor. Turizm, tarım ve hayvancılıktan yılda 2 milyar Dolar lık alım yapıyor. Seyahat organizasyonu, turizminden 4,8 milyar Dolar katkı alıyor. Turizm, gayrimenkul sektöründe yılda 1 milyar Dolar lık uyarma yapıyor. Turizmin, enerji sektöründe yılda 1 milyar Dolar canlanma yaratıyor. Turizm, tasarım, dekor, marka, fuar vb faaliyetlere 1,3 milyar Dolar harcıyor. Konaklama tesisleri yılda 9 milyar Dolar satın alma yapıyor. Konaklama sektörünün ekonomiye yıllık net katkısı 11 milyar Dolar düzeyinde. 5 yıldızlı bir tesis yılda 150 ton dolayında et ürünleri tüketiyor. 5 yıldızlı bir tesis, yılda 400 ton dolayında meyve-sebze tüketiyor. 5 yıldızlı bir tesis, yılda 1000 ton dolayında içecek tüketiyor. Otellerde yıllık et tüketimi, Türkiye üretiminin % 10 unu oluşturuyor. Türkiye de sigortalı çalışanların, % 6-7 si turizm sektöründe bulunuyor 7
Kaynak pazarlarda iktisadi durum rusya ve kazakistan da devalüasyon RUBLE 2 AYDA, DOLAR KARŞISINDA % 15 AVRO KARŞISINDA % 18 DEĞER KAYBETTİ Uluslar arası mali dengesizlikler, ABD nin mali piyasaları zorlayan kararları, Rusya daki iktisadi zayıflama, Rusya MB nin aldığı kararlar gibi nedenlerden dolayı, Ruble nin Avro ve Dolar karşısındaki değer kaybı % 10 un üzerine çıktı. 2014 başından bu güne Ruble, Dolar karşısında % 9,7, Avro karşısında % 12 değer kaybetti. Rusya, yine uluslar arası konjonktürden kaynaklı, 2008-2009 daki derin mali krizin ardından Ruble de % 20 nin üzerinde değer kaybı yaşamıştı. O tarihte, Dolar karşısındaki kayıp % 27, avro karşısındaki kayıp ise % 20 olmuştu. Değer kaybına 2013 ve 2014 yılı 40 günlük nominal değerlerle bakıldığında; Dolar karşısında % 15, Avro karşısında % 18 gerilemenin olduğu görülüyor. Özetle 1 yıllık dönemde, Rusların alım gücü kaybı % 16 dolayında gerçekleşmiştir. Özetle denebilir ki, Ruble nin Avro karşısında daha fazla değer yitirmesi, Avrupa destinasyonlarına daha fazla etkide bulunabilir. Rekabet taktikleri dışarıda bırakılırsa, Türkiye ye etkisi görece zayıf İki krizde Ruble nin kaybı, % Dönemler Dolar Avro 2008-2009 27,82 20,4 2013-2014 9,72 12,2 2013-2014 (40 günlük) 15,70 18,52 Ruble nin Dolar ve Avro karşısında piyasa değeri (Ay sonu ortalamalarla) Avro/Ruble Dolar/Ruble 2007 35,09 25,49 2008 36,80 24,98 2009 44,32 31,93 2010 40,16 30,38 2011 41,05 29,37 2012 40,00 30,97 2013 42,53 31,98 2014* 47,74 35,09 *40 günlük ortalamalar Kazakistan da devalüasyon Kazakistan Merkez Bankası kararı, para birimi olan Tenge'nin değerini Dolar karşısında % 20 dolayında düşürdü. Daha önce Şubat 2009'da % 21 devalüasyon olmuştu. Türkiye turizminin önemli pazarları içinde yer alan ülkeden gelenlerin sayısı son 3 yılda 315 binden 425 bine yükselmişti. Dolar / Tenge kuru (Ortalama) (Resmi Kurlar) Dolar/ Tenge 2008 120,3 2009* 147,5 2010 147,4 2011 146,6 2012 149,1 2013 152,1 2014-Ocak 155,0 2014-Şubat** 185,0 *Dolar karşısında % 22 devalüasyon ** Dolar karşısında % 20 devalüasyon 8
Ziyaretçi ve paket tur açısından Türkiye-İspanya TÜRKİYE, İSPANYA İLE FARKI KAPATTI AKTOB Araştırma Birimi nin yaptığı analize göre; paket turlarda Türkiye, İspanya yı yakalıyor. İspanya 2013 yılını 60 milyon, Türkiye ise 35 milyonun üzerinde ziyaretçi ile tamamladı. Aynı yıl, paket turlarda; İspanya 18 milyonu, Türkiye ise 16 milyonu aştı. Böylece, son 12 yılda, İspanya Türkiye farkı; ziyaretçi sayısı bakımından 38 milyondan 26 milyona, paket turlarda ise 19 milyondan 2 milyon dolayına geriledi. Bu fark ise daha çok kış ve ilkbahar döneminde oluşuyor. Ziyaretçi ve paket tur sayıları açısından İspanya Türkiye farkı (Milyon) Ziyaretçi Farkı Paket tur Fark 2001 38,5 19,0 2005 34,8 9,8 2013 26,4 1,8 İspanya, paket tur ve ferdi ziyaret ve gelirierin dağılımı, % (Ortalama değerler) ZİYARETÇİ SAYISI TURİZM GELİR PAKET TUR 30 33 FERDİ 70 67 Türkiye, paket tur ve ferdi ziyaret ve gelirlerin dağılımı, % (Ortalama değerler) ZİYARETÇİ SAYISI TURİZM GELİR PAKET TUR 45 20 FERDİ 55 80 İSPANYA 2013 E HIZLI BAŞLADI İspanya 2014 yılı Ocak ayında, yabancı ziyaretçi sayısında % 12,3 artışı yakaladı. 2013 te 2,7 milyon ziyaretçi çeken ülke, bu yılın aynı ayında 3 milyon bandını aştı. Ülkenin en büyük pazarı olan İngiltere % 9 büyüken, Almanya da % 8,5 gelişme yaşandı. Avrupa pazarlarında % 8-10 aralığında yükseliş gösteren ülke, Rusya pazarındaki varlığını da güçlendiriyor. Rusya dan gelenlerin sayısında % 14,4 büyüme yakalandı. İspanya, hangi pazarda, ne kadar büyüdü, % Pazarlar Değişim İngiltere 9,2 Fransa 19,5 Almanya 8,5 İskandinavya 9,8 İtalya 8 Hollanda 6,6 Belçika 11,4 Portekiz 5,8 İsveç 21,1 Rusya 14,4 İrlanda 3 D.Avrupa 13,5 ABD 0 D.Amerika 28,8 D.Dünya 21,2 Toplam 12,3 9
2014 ALMANYA BEKLENTİLERİ Türkiye Almanya daki yerini koruyacak Türkiye nin popülerliğinde bir yavaşlama söz konusu ancak Türkiye hala en popüler 3. destinasyon. Almanya da BAT tarafından yapılan anket çalışması sonuçları: paket tur pazarı raporu AKTOB Araştırma Birimi tarafından gerçekleştirilen 2013 Türkiye Paket Tur Pazarı Araştırması yayınlandı. AKTOB Resort 2013 te seyahat eden 15 yaş ve üzeri 4 bin kişi üzerinde yapılan ankete göre; Almanların seyahat etme eğilimi 2013 yılında yükselerek % 57 ye çıktı. 2014 yılı için kişilerin yarısının tatil planları yapılmış durumda. Kitlenin % 45 i tatil yapma kararını vermiş. Almanların % 12-13 ü de birden fazla seyahate çıkma eğiliminde. Yüzde 30 undan fazlası ise halen kararını vermemiş. Almanların 2014 için en gözde destinasyonu yine İspanya oldu. 2014 te İspanya nın biraz daha ilgi görmesi bekleniyor. Geçen yıllarda gerileyen İtalya ise yeniden talep görmeye başladı. Türkiye nin popülerliğinde bir yavaşlama söz konusu ki ankete göre geçen yıl 0,2 puan gerileme olmuştu. Buna rağmen Türkiye hala en popüler 3. destinasyon. Yunanistan ise yavaş yavaş eksi günlerine doğru ilerliyor. Almanların 2014 gözde destinasyonları (Her 100 kişiden kaçı o ülkeye yönelecek) Ülkeler Pay,% Almanya 25,8 İspanya 9,6 İtalya 6 Türkiye 4,4 Fransa 2,1 Avusturya 2 Hırvatistan 1,6 Benelüks 1,5 İskandinavya 1,4 Yunanistan 1,4 Dünya 8,9 Karar vermedi 29,7 2013 te gözde destinasyonlar (Her 100 kişiden kaçı o ülkeye gitti) Ülkeler Pay, % Artış/ Düşüş İspanya 13,2 1,1 İtalya 7,4-1,3 Türkiye 6,7-0,2 Fransa 3 0 Avusturya 3,6-0,1 Hırvatistan 2,5-0,5 Benelüks 2,3 0,5 İskandinavya 2,1-0,4 Yunanistan 2,2 0,5 Polonya 1,8 0,6 Dergisi ndeki özet bulgularagöre; 2013 yılında Türkiye ye paket turlarla gelişler büyümeye devam ederken öncülüğü yine Avrupa ve Rusya pazarları yaptı. Ancak 2013 teki büyümede esas pay, özellikle Rusya pazarının lideri turoperatörleri tarafından gerçekleştirildi. 2013 de paket turlarla Türkiye ye turist getiren turoperatörleri içinde ilk 10 sırayı; Tantur / TUI, Diana /Thomas Cook, Pegas Touristik, Tez Tour, OTI Grup, Meeting Poınt- IQ Travel(MPI), Anex Tour, Corendon Tourstik, MTS Incoming/ Der Touristik ve Novum Touristik /Alltours grup ve partnerlikleri aldı. 10
TÜİK 2013 Yurtiçi Pazar Anket Verileri Analizi TESİS GECELEMELERİ % 11 ARTTI Evlerde yapılan konaklamanın azaldığı dönemde TESİS GECELEMELERİ % 11, PAKET TUR HARCAMALARI % 40 ARTTI Geçen yılın 9 aylık döneminde, yurtiçi seyahat pazarındaki seyahat sayısı % 6,8 büyüdü. Yapılan gecelemeler ise % 1 dolayında büyüdü. Ocak-Eylül döneminde ülkemizde yapılan gecelemeler % 1 artışla 465 milyondan 470 milyona çıktı. Yurtiçi pazarda gecelemelerin % 87 si evlerde gerçekleşirken, % 7 si de konaklama tesislerinde yapıldı. 9 aylık dönemde geceleme bazında en önemli artış % 11,3 ile konaklama tesislerinde gerçekleşirken evlerde yapılan gecelemelerde düşüş gözlendi. Seyahat harcamaları % 9,5 arttı Ortalama kalış süresi de 8,5 geceden 8,1 geceye geriledi. Konaklama tesislerinde kalış süresi ise 3,7 geceden 4 geceye yükseldi. Yükselişte pansiyonların etkisi büyük oldu. Evlerdeki kalış süresi ise 15 geceden 11 geceye geriledi. Düşüşte; kişilerin, kendi evlerindeki yüksek geceleme düşüşü etkili oldu. Yurtiçi pazarda gecelemeler, milyon Tesisler Evler Diğer 2012 29,3 412,1 23,8 2013 32,6 408,3 29,0 Değişim,% 11,3-0,9 21,7 Kaynak: TUİK 2013 yılı 9 aylık dönemde iç pazar seyahat harcamaları % 9,5 artarak 13,6 milyar TL den 14,9 milyar TL ye ulaştı. Harcamaların % 38 i gezi, dinlence ve tatil faaliyetlerinde, % 47 si de yakın ziyaretlerine yapıldı. Harcamaların % 7 si sağlı, % 3 ü de iş ve organizasyonlara yönelik olarak gerçekleşti. paket tur Paket Tur harcamaları % 40 arttı Yurtiçi pazarda paket tura yönelik harcamalar % 39,1 artarak 849 milyon TL den 1 milyar 181 milyon TL ye yükseldi. Paket harcamalarındaki bu artışın en yüksek olduğu dönem, erken rezervasyon kampanyalarının yoğunlaştığı, ilkbahar dönemi oldu. Paket dışındaki şahsi harcamalar ise % 7,6 artışla 13 milyar 722 milyon TL oldu. Şahsi harcamalarda en yüksek gelişmeler; seyahate hazırlık, konaklama, ulaştırma, giyecek ve hediyelik eşya da gerçekleşti. Paket tur harcamaları, (Bin TL) Paket tur Harcamaları 2012 849 320 2013 1 181 511 Değişim 39,1 İç pazar seyahat harcamaları Toplam Seyahat Harcaması Milyar TL Gezi, Eğlence, Tatil Milyar TL Yakın Ziyareleri Milyar TL Kültür Milyon TL Sağlık Milyar TL Toplantı, Konf.vb Milyon TL Ticari İlişkiler Milyon TL Diğer Milyon TL 2012 13,6 5,0 6,6 158,2 883,2 183,3 146,8 506,8 2013 14,9 5,6 6,9 179,2 1090,5 253,4 171,9 590,1 Değişim 9,5 11,3 4,7 13,3 23,5 38,3 17,1 16,4 11
Enflasyonun % 7,6 olduğu dönemde OTELLERDE MALİYETLER % 9,3 ARTTI AKTOB Araştırma Birimi nin analizlerine göre; son yıl içinde, konaklama tesislerinde, fiyat yükselişlerinden kaynaklı maliyet artışları % 9,3 oldu. Ülke geneli enflasyonu ise % 7,6 oldu. Otellerde, personel hariç ana maliyetlerin % 50 sinden fazlasını oluşturan, yiyecek ve içeceklerdeki maliyet artışları % 10,5 olurken, enerji-yakıt maliyetleri de % 7 dolayında yükseldi. Toplam maliyetlerin % 75 inden fazlasının gerçekleştiği bu 3 ana gruptaki ortalama artışlar da % 10 dolayında oldu. Alt gruplar itibariyle, en yüksek maliyet artışı % 32 ile meyve-sebzede gerçekleşti. Öte yandan maliyetler, bakliyat ve un grubunda % 12,5 olurken, onu % 8 ile süt ve süt ürünleri izledi. Ana gruplarda maliyet artışları, % (Şubat 2013/2014) Ana Gruplar Maliyet Artışı, % YİYECEK 10,78 İÇECEK 10,11 TEMİZLİK MLZ. 13,52 ENERJİ-YAKIT 6,86 TEKNİK SERV. 1,84 TOPLAM 9,30 (12 aylık ortalamalarla) Alman pazarında 2 önemli değişim Türkiye nin en büyük turist kaynağı pazarı olan Almanya da, turoperatörleri alanında iki önemli gelişme yaşanıyor. İlki TUI grubunun hissedar yapısındaki değişim. Grubun sermayesinde % 25 paya sahip olan Rus işadamı Aleksey Mordaşov'dan sonra TUI'de en büyük ikinci hissedarı olan Norveçli armatör John Fredriksen, Monetary Enterprise Ltd şirketi ile TUI'de sahibi olduğu % 15 lik hisselerini satışa çıkardı İŞLETME BELGELİ YATAK SAYISI BİR YILDA 52 BİN ARTTI Yatak artışının % 56 sı 5 yıldızlı Türkiye de son bir yıl içinde işletme belgeli tesis sayısı 115 adet artışla 3 bini geçti. İşletme belgeli tesislerdeki yatak sayısı da 52 bin adet artarak 750 bine ulaştı. İşletme sayısındaki artışın % 28 ini oluşturan 5 yıldızlı oteller, yatak arzındaki artışın da % 56 sını aldı. 4 yıldızlı otellerin; işletme artışındaki payı % 19, yatak arzı artışından aldığı pay da % 17 oldu. Oranlar, 3 yıldızlı tesisler için sırasıyla % 26 ve % 9,8 oldu. İşletme belgeli tesis sayısı Tesisler 2013 2014 5 * Otel 400 446 4 * Otel 595 627 3 * Otel 743 786 2 * Otel 485 450 1 * Otel 57 46 Tatil köyü 81 83 Termal Otel 50 59 Butik Otel 60 69 Özel Kon.Tesisi 244 262 M. Apart Otel 102 101 Motel 11 9 Pansiyon 41 40 Turizm Komplexi 2 3 Diğer 14 19 Toplam 2885 3000 Diğer yandan Mısırlı turizmci Semih Saviris, FTI Group ve RT/Raiffeisen Touristik'in hisselerini alarak Alman pazarına giriyor. FTI Group ile şirketin en az % 25 ini (en fazla % 35) almak üzere anlaşan Saviris in payı rekabet kurallarına göre belirlenecek. FTI nin çoğunluk hisselerinin Dietmar Gunz da kalacağı belirtiliyor. 12
TÜRKİYE YE GELEN YABANCI ZİYARETÇİ SAYISI (OCAK) TURİZM RAPORU Türkiye ye gelen yabancı ziyaretçiler (Ocak) 2013 2014 Değişim GÜRCİSTAN 101.229 102.101 0,86 ALMANYA 101.807 97.495-4,24 BULGARİSTAN 86.478 85.837-0,74 İRAN 60.226 76.379 26,82 RUSYA FED. 57.616 65.412 13,53 YUNANİSTAN 39.016 50.949 30,58 IRAK 30.031 43.925 46,27 AZERBAYCAN 37.796 34.979-7,45 İNGİLTERE 28.654 29.775 3,91 LİBYA 20.728 27.789 34,07 UKRAYNA 21.879 24.195 10,59 A.B.D. 24.909 23.536-5,51 FRANSA 21.626 23.114 6,88 İTALYA 25.229 22.731-9,90 HOLLANDA 21.931 22.625 3,16 G. KORE 16.530 20.035 21,20 S.ARABİSTAN 13.245 19.501 47,23 ROMANYA 14.590 14.939 2,39 K.K.T.C. 11.820 11.007-6,88 İSVEÇ 8.430 10.725 27,22 AVUSTURYA 11.073 10.650-3,82 KAZAKİSTAN 9.157 10.141 10,75 TÜRKMENİSTAN 8.701 9.828 12,95 BELÇİKA 10.117 9.797-3,16 ÇİN HALK CUM. 5.978 9.524 59,32 JAPONYA 12.745 9.385-26,36 İSPANYA 7.877 8.610 9,31 ÖZBEKİSTAN 6.105 8.189 34,14 İSRAİL 5.604 7.971 42,24 MAKEDONYA 7.093 7.719 8,83 CEZAYİR 5.638 6.716 19,12 İSVİÇRE 6.470 6.430-0,62 SIRBİSTAN 5.708 6.425 12,56 MISIR 9.614 6.389-33,54 KUVEYT 3.016 6.348 110,48 LÜBNAN 5.747 6.202 7,92 POLONYA 7.007 5.914-15,60 TUNUS 5.759 5.890 2,27 DANİMARKA 4.584 5.850 27,62 DİĞER 222.991 191.788-13,99 TOPLAM 1.104.754 1.146.815 3,81 TÜROFED TURİZM RAPORU YAYINLANDI Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) tarafından hazırlanan turizm raporlarının 7'ncisi açıklandı. AKTOB Araştırma Birimi yöneticisi Erol Karabulut tarafından hazırlanan Türkçe- İngilizce raporda; 2013 yılı Türkiye ve Dünya turizmi çeşitli gösterge, veri ve analizlerle ele alınıp değerlendirildi. Raporlara www.turofed.org.tr adresinde yayınlar bölümünden ulaşabilirsiniz 13
AKDENİZ TURİSTİK OTELCİLERİ VE İŞLETMECİLER BİRLİĞİ AKTOB BÜLTEN 30 YIL 1984-2014 A K T O B AKDENİZ TURİSTİK OTELCİLER VE İŞLETMECİLER BİRLİĞİ Adres:Gebizli Mah.Termessos Bulvarı. Güngör Ahmet Yitmen İş Merkezi No: 73/ A 07300 Muratpaşa ANTALYA Tel: 90 242 321 39 94 / 95 Fax: 90 242 321 59 26 / 27 www.aktob.org.tr arge@aktob.org.tr AKTOB ARAŞTIRMA /EROL KARABULUT