VERGİ İHBARI SONUCU ÖDENECEK İHBAR İKRAMİYESİNİN USUL VE ESASLARI



Benzer belgeler
T.C. KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU RET KARARI

VERGİLERİNİ ZAMANINDA ÖDEYEN MÜKELLEFLERE 1 OCAK 2018 TARİHİNDEN İTİBAREN VERGİ İNDİRİMİ UYGULAMASI BAŞLIYOR

6111 SAYILI KANUN YAYIMLANDIĞINDA NEZDİNDE VERGİ İNCELEMESİNE BAŞLANMIŞ VE HENÜZ TAMAMLANMAMIŞ MÜKELLEFLERE SAĞLANAN İMKANLAR

VERGİYE UYUMLU MÜKELLEFLERE VERGİ İNDİRİMİ UYGULAMASI.

Bazı Kamu Alacaklarının Uzlaşma Usulü ile Tahsili Hakkında Kanun Kanun No Kabul Tarihi: 20/2/2008

Sirkülerimizin konusunu 6824 Sayılı Vergi Kanunlarında Gerçekleştirilen Düzenlemeler oluşturmaktadır.

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI BURSA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Gelir Grup Müdürlüğü. Sayı : [I

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü. Sayı : KDV /07/2014

İnceleme Ve Tarhiyat Safhasında Bulunan İşlemler (Madde: 4)

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI. (Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)

TEBLİĞ GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO: 301)

Ö z e t B ü l t e n Tarih : Sayı : 2018/3

BAĞIMSIZ DENETİM VE YMM LTD. ŞTİ.

BAZI KAMU ALACAKLARININ UZLAŞMA USULÜ İLE TAHSİLİ HAKKINDA KANUN. (5736 S. Kanun )

S İ R K Ü L E R. KONU : İkale Sözleşmesi Kapsamında 27 Mart 2018 den Önce Ödenen Tazminatlardan Kesilen Vergilerin İade Usulü Açıklandı.

86 SERİ NO'LU GİDER VERGİLERİ GENEL TEBLİĞ TASLAĞI

GECİKME FAİZİ, GECİKME ZAMMI UYGULAMASI VE KARŞILAŞTIRMASI

SİRKÜLER İstanbul, Sayı: 2017/033 Ref: 4/033

GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ TASLAĞI (SERİ NO: )

VERGİ AFFI TAKVİMİ. Bildirme/ Beyan Tarihi. Konu

Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 301) (Vergiye Uyumlu Mükelleflere Vergi İndirimi)

T.C. D A N I Ş T A Y Dördüncü Daire. Anahtar Kelimeler: Abonelik Sözleşmesi, Gecikme Faizi, Tahsil Edilince Beyanname Verilmesi

SİRKÜLER 2017/73. Vergiye Uyumlu Mükelleflere Vergi İndirimi Uygulamasına İlişkin Gelir Vergisi Genel Tebliği Resmi Gazete de Yayımlandı.

2016 Yılı Mali Takvim Uygulamaları

301 SERİ NO LU GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ 2017 / 122

MEVZUAT SİRKÜLERİ /

6111 SAYILI YASA İLE 5811 SAYILI YASADA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLERE İLİŞKİN TEBLİĞ YAYIMLANDI

ELEKTRONİK BEYANNAME, Bu makale Şubat 2009 E-Yaklaşım da yayınlanmıştır. PİŞMANLIK, TECİL EDİLEN KDV VE AY KESRİ I. GİRİŞ

VERGİ CEZALARINDA İNDİRİM MÜESSESESİNİN ÖZELLİKLERİ

BİLGİ NOTU / Bu bilgi notumuzda anılan kanunun vergi alacakları ile ilgili düzenlemelerine yer verilecektir.

Matrah Ve Vergi Artırımı (Madde: 5)

6111 SAYILI KANUN İLE YAPILAN DÜZENLEMELER (2) (Madde 6-9)

6736 SAYILI KANUN RESMİ GAZETE Tarih : 19/8/2106 Sayı : 29806

SİNERJİ SİRKÜLER RAPOR

SİNERJİ SİRKÜLER RAPOR

MALİ TATİL UYGULAMASI HAKKINDA GENEL TEBLİĞ (SIRA NO: 1) DE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ (SIRA NO: 2)

T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI. Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü / DAĞITIM YERLERİNE

BİLİNEN ADRESLER I-MADDE METNİ: Madde 101-Bu kanuna göre bilinen adresler şunlardır:

VERGİ İNCELEMELERİ SONUCU TARH EDİLEN VERGİ İLE KESİLEN CEZALAR NASIL MUHASEBELEŞTİRİLİR?

SON DÜZENLEMELER ÇERÇEVESİNDE SİGORTA VE KAMBİYO İŞLEMLERİNDE BSMV UYGULAMASI

GÜMRÜK VE TEKEL VERGİLERİ

Mali Bülten. No: 2011/29. Konu : Vergi Affı Kapsamında İnceleme ve Tarhiyat Safhasındaki Alacaklar ve Pişmanlıkla Beyanlar İçin Getirilen Düzenlemeler

3. DAVAYA KONU ÖZEL USULSÜZLÜK CEZALARININ: Türü DönemiTutarı(TL) Kat Tutarı Özel Usulsüzlük Cezası 01/ /

SİRKÜLER NO: POZ / 30 İSTANBUL,

Yurt dışındaki rmadan uydu yayını için hizmet alımında ödenen bedelin vergisel durumu.

YÖNTEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK ve BAĞIMSIZ DENETİM A.Ş.

ERTÜRK YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK VE BAĞIMSIZ DENETİM A.Ş. 2017/84

SUNUM PLANI -VERGİ İNCELEME KRİTERLERİ (KİMLER İNCELENİR?) -VERGİ İNCELEME KONULARI

Kamu Alacaklarının Yeniden Yapılandırılması (Matrah & Vergi Artırım)

Yeminli Mali Müşavirlik Bağımsız Denetim ve Danışmanlık

SİRKÜLER İstanbul,

VERGİYE UYUMLU BAZI MÜKELLEFLERE GELİR/KURUMLAR VERGİSİ İNDİRİMİ GETİRİLDİ:

Sirküler Rapor Mevzuat /160-1

İÇİNDEKİLER GİRİŞ...1 I.

BİLGİ NOTU /

2017 YILI MALİ TATİL UYGULAMASI İLE İLGİLİ AÇIKLAMA

DEĞER YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.

GÜMRÜK İDARESİNCE İSTENEN VERGİ VE PARA CEZALARINA KARŞI YÜKÜMLÜNÜN İDARİ BAŞVURU Y

HARÇLAR KANUNU GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO: 59) Resmî Gazete: 14 Mart 2009/ 27169

EMLAK VERGİSİ KANUNU GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO: 49)

KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİNİN MAHKEME KARARIYLA KAZANDIKLARI TAZMİNATLARIN VERGİLENDİRİLMESİ

Arkan&Ergin Uluslararası Denetim ve Y.M.M. A.Ş.

GEÇİCİ VERGİ BEYAN DÖNEMLERİ AZALTILMALI, ORANLARI YENİDEN BELİRLENMELİDİR

Tarih : Sayı : Konu : Mali Tatil Uygulaması

SİRKÜLER NO: POZ-2008 / 61 İST,

FK YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK LTD. ŞTİ.

VERGİ VE DİĞER BAZI ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASI İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN KANUN TASARISI

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI. Konya Vergi Dairesi Başkanlığı. Sayı :

Mali tatilin uygulanacağı tarihler 6661 sayılı Kanun un 18 inci maddesi ile 5604 sayılı Malî Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanunun;

49 SERİ NO'LU EMLAK VERGİSİ KANUNU GENEL TEBLİĞİ

Özelge: Şirket hissedarlarına ait arsanın kiralanarak arsa üzerine yapılacak binanın inşaasına ilişkin harcamaların GV ve KDV karşısındaki durumu.

SİRKÜLER RAPOR GİDER VERGİLERİ GENEL TEBLİĞİ. ( Seri No : 86 ) Sirküler Tarihi: Sirküler No: 2008/87

Sirküler No: 133 İstanbul, 25 Aralık 2017

VERGİ VE DİĞER BAZI ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASINA İLİŞKİN 7143 SAYILI KANUN GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO: 2)

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER TARAFINDAN DÜZENLENMESİ GEREKEN SERBEST BÖLGE FAALİYET TASDİK RAPORU NA İLİŞKİN TEBLİĞ YAYIMLANDI

VERGİ YAPILANDIRMA NOTLAR

tarihleri arasında Denetim Elemanları tarafından yapılan vergi incelemeleri sonucunda;

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI. (Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü)

Mali Tatil uygulaması, bu yıl 1 Temmuz 2017 günü başlayıp - 20 Temmuz 2017 Perşembe günü sona erecektir

1. Yurt dışında sahip olunan varlıkları süresi içinde Türkiye'ye getirmeyenlerin durumu

Sirküler Rapor /108-1

6009 SAYILI YASA İLE DEĞİŞTİRİLEN GELİR VERGİSİ TARİFESİ İLE İLGİLİ 274 NO LU GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ YAYIMLANDI

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO. Adalet Programı. Mali Hukuk Bilgisi Dersleri

Mali Tatil. I- Mali Tatil Kapsamında Olmayan Süreler

BAĞIM SIZ DEN ETİ M VE YM M LTD. ŞTİ.

Sirküler No: 2017 / 48/ Tarih:

79 NO LU GELİR VERGİSİ KANUNU SİRKÜLERİ YAYIMLANDI

A. VERGİLENDİRME DÖNEMİ

SİRKÜLER İstanbul, Sayı: 2017/180 Ref: 4/180

Ek-1 T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI

Harçlar Kanunu Genel Tebliğ Taslağı. (Seri No: 59)

6736 sayılı kanun kapsamında vergi alacaklarının yapılandırılması ve matrah artırımı

1. Mali tatilin uygulanacağı tarihler:

485 SIRA NO.LU VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ 2017 / 111

Yeminli Mali Müşavirlik Bağımsız Denetim ve Danışmanlık

Kapsam Yeminli Mali Müşavirlik Ltd. Şti.

5736 SAYILI KANUN GENEL TEBLİĞİ. (Sıra No:3)

DEĞER YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.

Sirküler no: 043 İstanbul, 8 Nisan 2011

T Ü R M O B TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ SİRKÜLER RAPOR MEVZUAT

Transkript:

VERGİ İHBARI SONUCU ÖDENECEK İHBAR İKRAMİYESİNİN USUL VE ESASLARI Ayşe GINALI* GİRİŞ İhbar kısaca, suçlu saydığı birini veya suç saydığı bir olayı yetkili makama gizlice bildirme ele verme anlamındadır. Ülkemizde hangi konuda olursa olsun yapılan ihbarlar genel olarak bir husumet sonucu kendini mağdur veya aldatılmış gören kişiler tarafından yapılmaktadır. Yoksa süregelen iş yanlış yapılıyor da olsa eğer o güne kadar ihbarcıya bir sorun getirmemiş ise ihbar müessesesi pek kullanılmamaktadır. Yine ülkemizde ilginç olan konu ihbarcıya bakış açısının olumsuz olmasıdır. Her ne kadar yanlış giden veya usulsüz yapılan işlemlerin düzeltilmesi amacıyla ihbar edilmekte ise de ihbar edilenler yaptıkları işlemlerden dolayı kendilerini sorgulamaktan çok merak ettikleri veya bulmaya gayret ettikleri şey ihbarcının kendisidir. Kanunların suç saydığı olayları öğrenen ve tespit eden kişilerin yetkili makamlara haber vermeyi bir vatandaşlık görevi olarak kabul etmeleri gerekir. Bunun tersi her ne şekilde olursa olsun suça ortak olmaktır. İşte tüm bunlar dikkate alınarak suç sayılan işlemleri yetkili makamlara haber verenleri teşvik etmek amacıyla belirli konularda ve belirli şartlarda ihbarcıya ikramiye ödenerek bu yönde teşvik uygulanmaktadır.ancak çoğu vatandaşlarımız tarafından bilinen bir konu olmadığından çok da uygulama olanağı bulunmamaktadır.bu nedenle bu yazımızın konusunu vergi ihbarı sonucu ödenecek ihbar ikramiyesinin hangi şartlarla yapılacağı ve ne şekilde ödeneceğidir. * Antalya Vergi Dairesi Başkanlığı Kurumlar Vergi Dairesi Müdür Yrd. 143

KANUNİ DAYANAK İhbar ikramiyesi 31.12.1931 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren ve halen uygulanmakta olan 1905 Kanun No lu Menkul ve Gayrimenkul Emval ile Bunların İntifa Hakları ve Daimi Vergilerin Mektumatı Muhbirlerine Verilecek İkramiye Hakkında Kanunun 6 ıncı maddesi hükmüne istinaden verilmektedir. İlgili kanun maddesinde Bina, arazi ve arsalardan tahrir harici kalanlar ile kazanç, hayvanlar, veraset ve intikal, muamele, dahili istihlak ve damga gibi daimi vergilerden yanlış beyanname vermek veya çift defter tutmak veya sair suretlerle ketmedilmiş olanları haber verenlere tahakkuk edecek vergi ve misil cezaları mecmuu üzerinden aşağıdaki nispetler dahilinde ikramiye verilir: 500 liraya kadar yüzde 15 5 000 liraya kadar, 500 liradan yukarı olan kısım için " 30 15 000 liraya kadar, 5 000 liradan yukarı olan kısım için " 20 15 000 liradan yukarı olan kısım için " 10 Bu nispetlere göre hesap olunacak ikramiyenin üçte biri verginin kati surette tahakkukunda ve üçte ikisi verginin tahsili akabinde verilir. Muhbirleri mevcut olupta tahakkuk muamelesi henüz intaç edilmemiş olan bu kabil mektumların muhbirlerine dahi işbu maddenin hükümlerine göre ikramiye verilir. Bilümum malmemurları ile tahrir ve tahmin heyetleri mensuplarına ve tahakkuk muamelesinde vazifedar olanlara ikramiye verilmez. denilmektedir. Bunun yanında Maliye Bakanlığının yayınladığı genel yazılar ve vergi ihbarları iç genelgeleri ile birlikte uygulamaya yön verilmiştir. İhbar İkramiyesinin Konusuna Giren Vergiler: Kanunun yayınlandığı 1931 yılından günümüze 79 yıl geçmiştir bu dönem zarfında bir çok vergi kaldırılmış veya türü değiştirilmiş ya da uygulama alanı kalmamıştır. Bu nedenle madde metnini günümüz şartları ile yorumlayarak ödenecek ihbar ikramiyesinin hangi vergileri kapsadığını belirtmekte fayda var. Madde hükmünde yapılan ihbar üzerine ihbar ikramiyesinin verilebilme- 144

si için ihbarın sürekli yükümlülük gerektiren vergilerle ilgili olması gerektiği belirtilmektedir. Sürekli yükümlülükler ise vergiyi doğuran olayın tekrarlanması veya sürdürülmesi dolayısıyla birden fazla dönemde devam eden yükümlülüklerdir. Ayrıca süreklilik niteliği tarhiyat usulüne bağlı değildir, vergiden muaf olunması da süreklilik niteliğini değiştirmez.örneğin: Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi ve Katma Değer Vergisi gibi vergiler sürekli vergiler kapsamındadır. Burada önemli nokta ihbar ikramiyesinin konusuna sürekli vergiler ve sadece bu vergi asıllarına bağlı vergi zıyaı cezalarının girdiğidir. Bu vergilere bağlı gecikme zammı, gecikme faizi, usulsuzlük ve özel usulsüzlük gibi cezalar ile süreksiz vergiler ve bir defaya mahsus çıkartılan ek vergiler ihbar ikramiyesinin konusuna girmemektedir. İhbar Konularında Aranacak Şartlar: Bir muhbir tarafından herhangi bir mükellef hakkında vergi kaçakçılığına ilişkin olarak yapılan ihbarın somut olaylara ve delillere dayanması gereklidir. Ayrıca ihbar konularının vergi incelemesi sonunda bulunan matrah farkları ile bağlantısı olmalıdır. Yoksa herhangi bir mükellef hakkında vergi kaçakçılığı yaptığı yönünde ihbarda bulunup, verginin hangi şekilde kaçırıldığının açıklanmaması, somut olaylar gösterilmemesi ve deliller verilmemesi durumlarında ihbar ikramiyesinin ödenmesi mümkün değildir. Ancak ihbarcı somut bir bilgi veya delil ibraz etmemiş olsa da sözlü olarak verdiği bilgilere dayanılarak yapılan inceleme sonucunda matrah farkı tespit edilmiş ise bu durumda ikramiye almaya hak kazanır. İhbar Edenlerde Aranacak Şartlar: Bir muhbire ihbar ikramiyesinin ödenebilmesi için; 1-) İhbarcı kendini gizlememelidir. İhbarı yapan şahsın vergi incelemesine başlanmadan veya inceleme sırasında gerekli görüldüğü durumlarda inceleme elemanı ile temasa geçmesi ve istenilen bilgileri vermesi gerekmektedir. 2-) İsimsiz ihbarlarda vergi incelemesi bitmeden ihbarcının ortaya çıkmış olması gerekmektedir. İnceleme bittikten sonra ihbar mektuplarına sahip çıkılması durumunda ihbarcı doğru kişi olsa dahi ihbar ikramiyesinin ödenmesi mümkün değildir. 145

3-) İhbarda bulunan kişi inceleme bitmeden ihbarından vazgeçmemelidir. İncelemenin herhangi bir safhasında ihbarından vazgeçtiğini bildiren ihbarcıya ikramiye ödenmez. 4-) İhbarcının vergi kaçırmaya dahil olup olmamasının önemi yoktur. Bir mükellefin vergi kaçırmakta olduğunu bilen ve delilleriyle bu kaçakçılığı haber veren muhbirin bu mükellefin ortaklarından veya çalışanlarından ya da kan veya hısımlık bağı ile bağlı olduğu birinin olması ikramiye ödenmesine engel değildir. 5-) İhbarcı birden fazla olursa, ihbar konuları ile matrah farkları arasında bağlantı olup olmadığının araştırılması gerekir. Her iki ihbarda bağlantılı ise bu durumda ikramiye ihbarı ilk yapan kişiye verilir. Bir mükellef adına alınan iki veya daha fazla ihbar üzerine inceleme başlatıldığında muhbirlerin ihbar konuları ile inceleme sonucunda bulunan matrah farkı arasında öncelikle bağlantı olup olmadığı araştırılacak ve aynı mükellef hakkında ve aynı konuda iki veya daha fazla ihbar varsa dilekçelerin veya sözlü yapılarak tutanağa bağlanan ihbarların resmi kayıtlara geçiş tarihi dikkate alınarak önce ihbarda bulunan muhbire ikramiye ödenir. Ayrıca maddenin son fıkrasını Vergi Usul Kanununun 5. maddesini dikkate alarak değerlendirmek gerekir. Bu durumda ; - Vergi muameleleri ve incelemeleri ile uğraşan memurlar, - Vergi kanunlarına göre oluşturulan komisyonlara iştirak edenler, - Vergi mahkemeleri, bölge idare mahkemeleri ve Danıştay da görevli olanlar, - Vergi işlerinde kullanılan bilirkişiler, tarafından yapılan bir vergi ihbarı sonucu doğacak bir matrah farkı için ihbar ikramiyesinin ödenmesi mümkün değildir. İnceleme Elemanları Yönünden Yapılması Gereken İşlemler: Herhangi bir ihbar üzerine vergi inceleme elemanlarına intikal eden ihbar mektubu veya tutanak üzerine vergi inceleme raporu ve ihbar ikramiyesi raporu düzenlenir. İhbar Mektubu veya İhbar Tutanağı: İhbar ikramiyesi ödenebilmesi için muhbir tarafından verilmiş bir ihbar dilekçesi sözlü yapılan ihbarın ise 146

resmiyet kazanması için resmi kayıtlara geçmiş bir ihbar tutanağının bulunması gerekmektedir. İnceleme elemanı gerekli gördüğü zamanlarda muhbiri dinleme kendisinden bilgi ve delil isteme hakkına her zaman sahiptir. Vergi İncelemesi : Yapılan incelemede özellikle ihbar konuları üzerinde durulup ihbarın gerçekliği bulunmalıdır. İkramiye ödenmesinde ihbar konularıyla matrah farkı arasında ki bağlantı araştırılacağından, ihbarla bulunan matrah farkları ile ihbarla ilişkisi olmayan matrah farkları birbirinden ayırt edilmelidir. Vergi İncelemesi Sonucu: Yapılan inceleme sonucu Vergi İnceleme Raporu ve İhbar İkramiyesi Raporu ayrı ayrı düzenlenecektir. İhbar ikramiyesi raporunda; - Muhbire ikramiye ödenip ödenmeyeceği, a-) İkramiye ödenmeyecek ise sebepleri, b-) İkramiye ödenecek ise bulunan matrah farkı ile ihbar konuları arasındaki bağlantının açıklanması ve ikramiyeye esas olacak matrah farkının belirtilmesi, - İkramiyenin kanunun öngördüğü nispette kat i tahakkuk safhasında ödenip ödenmeyeceği, ödenmeyecekse nedeninin açıklanması, - Muhbir birden fazla ise ikramiyenin kime ne miktarda verileceğinin belirtilmesi, - Açıklanmasında yarar görülen hususlar varsa bunların açıklanması, - Rapora ihbar tutanağı veya mektubunun eklenmesi, suretiyle ikramiye ödenmesi konusunda alınacak karara esas teşkil edecek bilgilerin raporda yer alması sağlanacaktır. İHBARLARIN VEYA DİLEKÇELERİN DEĞERLENDİRİLMESİ Türk vatandaşlarının ve Türkiye de ikamet eden yabancıların kendileriyle veya kamu ile ilgili dilek ve şikayetleri hakkında TBMM ve yetkili makamlara yazı ile başvurma hakları 10.11.1984 tarih ve 18571 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanun ile düzenlenmiştir. 147

İhbar Dilekçelerinin Verileceği Yerler: İhbar ve şikayet dilekçelerinin yetkili makamlara (ilgili Defterdarlık, Vergi Dairesi Başkanlıkları veya Gelir İdaresi Başkanlığı) verilmesi esastır ama dilekçenin konusuyla ilgili olmayan bir idari makama verilmesi durumunda bu makam tarafından yetkili idari makama gönderilir ve dilekçe sahibine de bilgi verilir. Yazılı Dilekçeler İle Yapılan İhbarlar: Yazılı dilekçeler yetkili makam tarafından incelenerek, - Belli bir konuyu ihtiva etmeyen kişi, kurum veya olaylarla doğrudan bağlantı kurulmaksızın genel nitelikli ifadeler taşıyan ya da yargı mercilerinin görevine giren konularla ilgili olan, - İhbarı yapan kişilerle bağlantı kurulmasına yarayacak adı,soyadı,imzası iş veya ikamet gibi bilgileri taşımayan, - Yukarıdaki şartları taşımakla birlikte inandırıcı olmayan olayla ilgili yeterli bilgi veya belge eklenmeyen, ihbar ve şikayet dilekçeleri inceleme konusu yapılmayacaktır. Sözle Yapılan İhbarlar : İhbar veya şikayetin dilekçe ile yapılması esastır. Ancak sözlü yapılan ihbarlar bir tutanağa geçirilerek muhbirin imzası ve gerekli diğer bilgilerde alınarak işlem yapılması mümkündür. E-Posta Yoluyla Yapılan İhbarlar: Gelişen teknoloji sayesinde internet kullanımı yaygınlaşarak yaşamımızın her alanına girmiştir. Yaklaşık olarak resmi kurumların ve özel kuruluşların tamamına yakınının internet iletişim adresleri bulunmaktadır. Hatta 01.08.2010 tarihinden geçerli olmak üzere VUK na eklenen 107/A maddesiyle tebliğ yapılacak kimselere tebliğlerin elektronik bir adres vasıtasıyla elektronik ortamda yapılmasına olanak tanınmıştır. Bu nedenle e-posta ile yapılan ihbarlarda dilekçe ile yapılan ihbarlar gibi işlem görecektir. Ayrıca muhbirin isimleri kesinlikle gizli tutulur ve hiçbir şekilde açıklanmaz. Ancak vergi ihbarı üzerine mahkeme kararıyla mükellef veya kaçakcılıkla ilgili görülen diğer şahıslar nezdinde veya üzerlerinde arama yapılabilir.yapılan arama sonucunda ihbar asılsız çıkarsa nezdinde arama yapılan kimse muhbirin adının bildirilmesini talep edebilir bu durumda vergi dairesi muhbirin adını bildirmeye mecburdur. Bunun yanında gerçek dışı ihbar ve 148

şikayette bulundukları tespit edilenler hakkında resmi makamları asılsız ihbarla meşgul ve yanlış yola sevketmeleri dolayısıyla yasal işlem yapılır. İHBAR İKRAMİYESİNİN HESAPLANMASI VE ÖDENMESİ İhbar ikramiyesi ödenebilmesi için vergi inceleme raporunu düzenleyen inceleme elemanı tarafından ihbar ikramiyesi raporunun da düzenlenmesi zorunludur.ayrıca; - Bir ihbar dilekçesinin veya tutanağının bulunması ve muhbirin ikramiye ödenmesini yazılı olarak talep etmesi gerekir. - Düzenlenen vergi inceleme raporunda bir matrah farkının çıkması ve bu farkın ihbar konusu ile bağlantılı olması, mükellefler tarafından tarhiyat öncesi uzlaşma talep edilmiş ise bu talep üzerine uzlaşılan vergi ve buna bağlı cezalar dikkate alınır. - İhbar ikramiyesinin 1/3 ü verginin kesin tahakkukunda, geri kalan 2/3 lük kısmı ise tahsilinden sonra ödenir. Burada önemli olan matrah farkı dolayısıyla tarh edilen vergi ve cezaların ödenecek aşamaya gelmesidir. Yani mükellef tarafından ilgili tarhiyata dava açılmış ise yargı yolunun tüketilmiş olması, uzlaşma talep edilmiş ise uzlaşmaya varılmış ve uzlaşma tutanağının imzalanmış olması veya indirim talep edilmiş ise bu talebe göre tahakkukunun verilmiş olması gerekmektedir. Vergi incelemesi raporuna istinaden tarh edilmesi gereken vergiler ile bunlara bağlı kesilecek cezalar açısından muhbirin bu matrah farkına katkı oranının belirtildiği ihbar ikramiyesi raporuna göre hesaplanan ikramiye tutarı muhbire vergilerin kesin tahakkuku verildikten sonra 1/3 ü ödenir. Geri kalan 2/3 ü ise verginin tahsilatından sonra ödenir. Örneğin: İhbarcı (A) tarafından Antalya Vergi Dairesi Başkanlığına 05.05.2010 tarihinde verilen ve ikramiye ödenmesi de talep edilen ihbar dilekçesine istinaden (X) Ltd Şirketinin 2008,2009 yılları incelemeye tabi tutulmuş ve inceleme raporu düzenlenmiştir. Bu rapora dayanarak düzenlenen İhbar ikramiyesi raporunda bulunan matrah farkı ve muhbirin bu farka katkısı tabloda gösterildiği gibi tespit edilmiştir. 149

Nevi Dönemi Toplam Matrah Muhbir Tarafından Vergi İçindeki Farkı İbraz Edilen Belgelerden Payı Bulunan Matrah Farkı KV 2008 200.000,00 50.000,00 %25 VZC 2008 200.000,00 50.000,00 %25 KDV 2008 180.000,00 36.000,00 %20 VZC 2008 180.000,00 36.000,00 %20 KV 2009 ----- ---- ---- KDV 2009 ----- ---- ---- Yukarıda gösterilen toplam matrah farkına göre hesaplanarak kesinleşen tahakkuk tutarının %20 ve %25 i ihbar ikramiyesinin matrahı olacaktır. Bu matrah üzerinden de ödenecek ikramiye hesaplanacaktır.2009 yılında matrah farkı doğmadığı için ikramiye hesaplanmayacaktır. Vergi İnceleme raporunda geçici vergi için de matrah tanzim edilmiş olması durumunda devamlılık arzeden vergiler kapsamında olmadığından ikramiye raporunda dikkate alınmayacaktır. Ayrıca ikramiyenin konusuna sadece vergi aslı ve buna bağlı cezalar girdiği için inceleme raporuna istinaden kesilen usulsüzlük, özel usulsüzlük cezaları ile hesaplanan gecikme faizi, gecikme zammı ikramiye ödenmesinde dikkate alınmayacaktır. Kesinleşen ve tahsil edilen vergi ve ceza miktarları üzerinden ödenecek ihbar ikramiyeleri için 1905 Sayılı Kanuna Göre İhbar Sonucu Tespiti ve İkramiye Hesap Çizelgesi düzenlenerek Gelir İdaresi Başkanlığına gönderilecektir. Örneğin:Yapılan ihbar sonucu düzenlenen vergi inceleme raporuna istinaden mükellefe 2009 yılı için 100.000- TL Kurumlar Vergisi ve 100.000- TL Vergi Ziyaı kesin tahakkuk ettirilmiştir. Vergi İhbar raporunda muhbirin matrah farkına katkısının %60 olduğu tespit edilmiştir. Buna göre toplam 120.000-TL matrah üzerinden aşağıda tabloda belirtildiği şekilde ihbar ikramiyesi hesaplanacaktır. 150

İkramiye Hesaplanmasında Esas Oran % İkramiye Tutarı Vergi ve Cezanın İlk 500.-TL İçin 15 75 Sonraki 4.500.-TL İçin 30 1.350 Sonraki 10.000.-TL İçin 20 2.000 Kalan -TL İçin 10 10.500 Ödenmesi Gereken İkramiye Tutarı -- 13.925 Ödenmesi Gereken Kat i Surette Tahakkukunda Tahsilat Sonucu İkramiye Tutarı Ödenecek Miktar (1/3) Ödenecek Miktar (2/3) 13.925 4.641,66 9.283,34 Bir muhbir tarafından bir gerçek veya tüzel kişi ihbar edilmiş ise sadece o gerçek veya tüzel kişi için inceleme elemanı tarafından düzenlenen vergi inceleme raporuna göre hesap çizelgesi düzenlenecektir. Eğer birden fazla gerçek veya tüzel kişiyi aynı zamanda ihbar etmesi halinde her bir gerçek veya tüzel kişinin incelenmesi sonucunda inceleme elemanı tarafından düzenlenen her bir vergi inceleme raporu için ayrı ayrı hesap çizelgesi düzenlenecektir. Gelir İdaresi Başkanlığına gönderilen ihbar ikramiyesi raporu, muhbirin ihbar ikramiyesi talebini içerir dilekçe aslı ile İhbar Sonucu Tespiti ve İkramiye Hesap Çizelgesi ve eki belgeleri sonucu gelen ödenek üzerine ihbarcıya ihbar edilen mükelleflerin bağlı oldukları Defterdarlıklar veya Vergi Dairesi Başkanlıkları tarafından ihbar ikramiyesi ödenecektir. İHBARCI TARAFINDAN DAVA AÇILMASI Muhbirler tarafından verilen ihbar dilekçeleri 3071 sayılı dilekçe kanununa göre değerlendirilerek işleme alınıp alınmayacağına karar verilir. İşleme alınan ihbar dilekçeleri üzerine yapılan inceleme sonunda muhbire ikramiye ödenip ödenmeyeceği konusunda düzenlenen rapora göre muhbire, verilecek ikramiye tutarı veya ikramiye verilmeyeceği bildirilir. Muhbir ikramiye ödenmemesini veya ödenecek ikramiye tutarını dava 151

konusu edebilir. Bu durumda davanın idare mahkemesinde mi yoksa vergi mahkemesinde mi açılacağı tartışma konusu olmaktadır. Danıştay 10. Dairesi tarafından verilen 13.11.2000 tarih ve Karar No:2000/5627, Esas No:1998/1443 sayılı karar da; Bir vergiyle bağlantılı bulunan ihbar ikramiyesi ile ilgili davanın, vergi ile ilgili uyuşmazlık sonucunda ortaya çıkan hukuki duruma bağlılığı karşısında bu iki uyuşmazlığın gerek usul ekonomisi ve gerekse davaların farklı mahkemelerde görülmesinin uygulamada ortaya çıkardığı sakıncalar nedeniyle 2576 sayılı Yasanın 6.maddesi uyarınca vergi mahkemesince çözümlenmesi gerekmektedir. Dolayısıyla salınan vergi ve kesilen cezaların belirli bir oranı olarak saptanan ihbar ikramiyesine ilişkin bulunan davanın esası hakkında idare mahkemesince karar verilmesinde hukuki isabet görülmemiştir. denilmektedir. Bu nedenle ihbar ikramiyesi ile ilgili dava muhbire, ikramiye ödenmeyeceği veya ödenecek tutarı bildiren yazının tebliğ tarihinden itibaren 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 7.maddesine göre 30 gün içinde vergi mahkemesine dava açılması gerekmektedir. İHBAR İKRAMİYESİNİN VERGİSEL BOYUTU İhbar ikramiyesi Gelir Vergisi Kanunun 2. maddesinde sayılan gelir unsurlarından hiç birine girmemektedir. Bu nedenle de gelir vergisinin konusuna dahil edilemez. Ancak görevinin mahiyetine girmediği halde herhangi bir şekilde bilgisi dahiline giren bir vergi kaçakçılığı olayını ihbar eden bir kamu görevlisi veya herhangi bir şahsa ihbar ettikleri konu üzerine bir matrah farkı dolayısıyla kesinleşen bir vergi tahakkuku sonucu tahakkuk ve tahsilat tutarları üzerinden ödenen ihbar ikramiyesinin Veraset ve İntikal Vergisi kanununa göre vergiye tabi tutulması gerekmektedir. Ödenecek ikramiye üzerinden Veraset ve İntikal Vergisi Kanununa göre istisna tutarları da dikkate alınarak hesaplanacak verginin ödendiğine dair belge verilemediği durumlarda aynı kanunun 17.maddesine istinaden ödemeyi yapan tarafından teminat olarak vergi kesintisinin yapılarak muhbire ikramiyesi ödenir. 152

SONUÇ Kayıt dışı ekonomi ile mücadelenin bir yolu da vergi bilincini oluşturmak ve mükelleflerin vergiye gönüllü uyumunu sağlamaktır. Her ne kadar Türk Vergi Sistemi beyan esasına dayanmakta ise de denetim ve incelemeler ile mükellef tarafından yapılan işlemlerin doğruluğu tespit edilerek sağlanır. Vergi adaletinin sağlanmasında vatandaşların günlük yaşamı içinde karşılaştıkları vergi kayıp kaçağı ile ilgili olayları bildirmeleri de katkı payı oluşturur. Bu durumu teşvik etmek için ihbar ikramiyesinin hangi durumlarda ve nasıl ödeneceğini kamuoyuna yetkililer tarafından sıkça duyurulmasında yarar bulunmaktadır. Aynı zamanda ilgili kanunun uygulanması ile ilgili genel yazılar bulunmakla birlikte özellikle hangi vergilerin kapsama girip girmediği ve Türk Lirasında yaşanan değişmeler sonucu ikramiyenin hesaplanmasında hangi dilimlerin ve hangi oranların dikkate alınıp alınmayacağı, ihbarcıya ikramiye ödenmemesine ilişkin düzenlenen ihbar ikramiyesi raporuna veya ödenecek ikramiyeyi az bulması üzerine muhbir tarafından dava açılacak süre ve makam tartışma konusu olmaktadır. Bu nedenle kanunun güncellenmesi veya bir uygulama tebliği ile uygulamaya yön verilmesi yerinde olacaktır. KAYNAKÇA Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin 12. maddesinin 11/b bendine göre düzenlenen 1905 Sayılı Kanuna Göre İhbar Sonucu Tespiti ve İkramiye Hesap Çizelgesi (örnek no:11) (14.11.1991) Resmi Gazete (21021 sayılı) Maliye Bakanlığı ( 11.03.1992) 020334 sayılı Genel Yazı Maliye Bakanlığı (01.12.1987). 77486 sayılı Genel Yazı Maliye Bakanlığı (11.07.1974). 794 sayılı Genel Yazı Maliye Bakanlığı (14.07.1972). Gelir Vergisi 105 Seri No lu Genel Tebliği, Maliye Bakanlığı Sıra No:1990/1 İhbarlar Şubesi İç Genelgesi Maliye Bakanlığı Sıra No:1992/1 İhbarlar Şubesi İç Genelgesi Maliye Bakanlığı Sıra No:2000/1 Vergi İhbarları İç Genelgesi 153

Maliye Bakanlığı(24.04.2007) 037402 sayılı Genel Yazı T.C Yasalar (04.01.1961) 213 sayılı Vergi Usul Kanunu. Ankara:Resmi Gazete (10703 sayılı) T.C Yasalar (31.12.1931). 1905 Kanun No lu Menkul ve Gayrimenkul Emval İle İntifa Hakları ve Daimi Vergilerin Mektumatı Muhbirlerine Verilecek İkramiye Hakkında Kanun. Ankara:Resmi Gazete (1990 sayılı) T.C Yasalar(10.11.1984) 3071 Sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanun. 154