ÖĞRENCİLERİN KAYNAMA OLAYI İLE İLGİLİ DÜŞÜNCELERİNİN VE ANLAMALARININ BELİRLENMESİ Bayram COŞTU, Alipaşa AYAS Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fatih Eğitim Fak. OFMA Eğitimi Bölümü, TRABZON ÖZET: Bu çalışma, ortaöğretim düzeyinde öğrenim gören öğrencilerin kaynama kavramı ile ilgili düşüncelerini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak iki maddeden oluşan açık uçlu mini bir test ve mülakat metotları kullanılmıştır. Test üç farklı ifade (su, sıvı ve alkol) kullanılarak farklı üç tipte hazırlanmıştır. Hazırlanan bu test, Lise 1, 2 ve 3 öğrenim seviyelerinde toplam 313 öğrenciye uygulanmıştır. Mülakatlar ise, hem grup hem de bireysel tarzda toplam 12 öğrenci ile birlikte yapılmıştır. Mülakat esnasında öğrencilere kaynama olayı gösterilmiş ve bu olayla ilgili bazı sorular sorularak onların kaynama olayı ile ilgili düşünceleri ayrıntılı olarak elde edilmeye çalışılmıştır. Testte ve mülakatta sorulan sorulara öğrenciler tarafından verilen cevaplar, kategoriler oluşturularak analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulardan, öğrencilerin kaynama kavramı ile ilgili anlamalarının yüzeysel olduğu ve özellikle alt öğrenim seviyesindeki öğrencilerin bazı yanılgılarının var olduğu sonucu çıkartılmıştır. 1. GİRİŞ Okullarda görev yapan öğretmenler çoğunlukla derste işledikleri konuların öğrenciler tarafından tam olarak anlaşılmadığından ve öğrencilerinin sınavlarda sorulan sorulara kendilerinin öğretmeye çalıştıklarından farklı bir biçimde, bilimsel bilgilerle tutarlı olmayan düşünceler içeren cevaplar verdiklerinden yakınmaktadırlar. Öğretmenler bu şikayetlerinde oldukça haklıdırlar. Çünkü öğrenciler, öğrenme ortamına gelmeden ve öğrenme süresince çevresinde bulunan insanlarla etkileşimlerde bulunarak ve kazandıkları deneyimler vasıtasıyla bazı yanlış kavramları zihinlerinde yapılandırmaktadırlar (Smith, DiSessa & Roschelle, 1993). Fen eğitimi alanında yapılan araştırmalar, öğrencilerin bu kavramlarının kabul edilebilir bilimsel düşüncelerden farklı bir biçimde olduğunu göstermektedir (Driver, Squires, Rushworth, Wood-Robinson, 1999; Ayas & Coştu, 2002). Öğrencilerin yanlış olarak yapılandırdıkları bu kavramlar; literatürde yanlış anlama, ön kavramlar, alternatif çatı gibi farklı isimler verilerek tanımlanmaktadır. Öğrenci anlamalarına yönelik yapılan çalışmalar (Driver at al, 1999), öğrenci yanlış kavramaları ve olaylarla ilgili düşüncelerinin çoğunlukla konunun öğretilmesinden sonra da devam etmekte olduğunu belirtmektedirler. Fakat dersin sunumundan önce öğretmenlerin, öğrencilerinin zihinlerinde yanlış olarak yapılandırdığı bilgileri bilmelerinin oldukça yararlı olacağı birçok araştırmacı tarafından savunulmaktadır (Doran, 1972; Smith at al, 1993). Bu yanılgıların farkında olan öğretmenler, öğrencilerin kavramları bilimsel bir şekilde zihinlerinde yapılandırmalarına yardımcı olabilecek etkinlikler tasarlayabilirler. Yanılgılardan uzak bir biçimde kavramı yapılandıran öğrencinin de, öğrendiği kavramlarla ilgili bilgileri diğer durumlara uygulamada ve günlük yaşamda karşılaştıkları olaylara anlam vermede daha etkili bir konuma gelmesi muhtemel hale gelecektir. O halde öğrencilerin kavramlarla ilgili yanılgılı olan düşüncelerinin belirlenip, bunların öğretmen ve program geliştirme uzmanlarına sunulması gerekmektedir. Bu çalışma kaynama olayı ile ilgili öğrenci düşüncelerinin ve anlamalarının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. 2. YÖNTEM Çalışmanın amacına uygun olarak, kaynama kavramı ile ilgili öğrenci düşüncelerini tespit etmek amacıyla iki açık uçlu sorudan oluşan bir test ve mülakat metotları kullanılmıştır. Testte yer alan iki sorudan, özellikle kaynama anında oluşan kabarcıklar içerisinde bulunan maddenin ne olduğu ile ilgili olan soru, literatürde sıkça sorulmuş ve öğrenci cevapları tespit edilmeye çalışılmıştır. Literatürde mevcut bulunan soru ya da sorular, bu çalışmada farklı bir düzenleme yapılarak öğrencilere sorulmuştur. Sorular hazırlanırken literatürde sıvı olarak su kelimesinin kullanılmasıyla hazırlanan sorulardaki su terimi yerine, alkol ve sıvı kelimeleri de kullanılmıştır. Dolayısıyla her bir soru için üç farklı form elde edilmiştir. Bu şekilde hazırlanan üç farklı test formu eşit sayıda alınıp karıştırılmış ve her üç seviyedeki öğrencilere rasgele dağıtılmıştır. Her bir seviyedeki öğrenciye dağıtılan test türü ve sayıları Tablo 1 de verilmektedir.
Tablo 1. Testin dağıtıldığı öğrenci sayıları ve seviyeleri Seviye I. tür testi alan II. tür testi alan III. tür testi alan Toplam öğrenci öğrenci sayısı (1) öğrenci sayısı (2) öğrenci sayısı (3) sayısı LİSE 1 31 31 45 107 LİSE 2 41 37 38 116 LİSE 3 33 36 21 90 (1): I. Tür test : Su ifadesini içeren test, (2): II. Tür test : Sıvı ifadesini içeren test, (3): III. Tür test : Alkol ifadesini içeren test Yazılı cevap gerektiren sorulardan elde edilen verilerin analizi, öğrencilerin cevapları anlama, kısmen anlama, yanlış anlama, anlamama ve cevap vermeme şeklinde 5 kategoride verilerek yapılmıştır (Ayas & Coştu, 2002). Kısmen anlama ve yanlış anlama kategorisinde yer alan öğrenci cevapları ayrıntılı olarak incelenerek öğrencilerin kaynama kavramı ile ilgili düşünceleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırmada kullanılan mülakat metodu ise, olaylarla ilgili yapılan mülakatlar (interviewabout-events) sınıfına girmektedir. Mülakatlar esnasında öğrencilere etil alkolün bir erlen içerisinde kaynaması olayı gösterilerek kaynama kavramı ile ilgili birtakım sorular onlara yöneltilmiştir. Mülakatta alkol sıvısının kullanılması, öğrencilerin üç farklı test tipinden alkol formunu cevaplayan öğrencilerin daha fazla yanılgı içeren cevaplar vermesinden kaynaklanmaktadır. Ayrıca, literatürde Hwang & Hwang (1990) tarafından buharlaşma ile ilgili olarak belirlenen Buharlaşma sadece su ve sulu çözeltilerde gerçekleşmektedir yanılgısının kaynama kavramı için de var olup olmadığını sınamak da amaçlanmıştır. Mülakat metodu bireysel ve grup olmak üzere iki şekilde uygulanmıştır. Bireysel ve grup mülakatları her lise seviyesinde 1 kişi ve üç öğrenciden oluşan 1 grupla olmak üzere toplam 12 öğrenciyle birlikte yürütülmüştür. Mülakatlardan elde edilen verilerin analizi ise, kategoriler oluşturularak ve her bir kategoriye uygun açıklama yapan örnek öğrenci açıklamalarına yer verilerek yapılmıştır. 3. BULGULAR 3.1. Yazılı Cevap Gerektiren Testten Elde Edilen Bulgular: Yazılı cevap gerektiren sorulardan elde edilen sonuçlar Tablo 2 de toplu olarak verilmiştir. Tablo 2. Öğrencilerin testteki sorulara verdikleri cevapların anlama düzeylerine göre yüzdeleri Soru Öğrenim Anlama Kısmen Anlama Yanlış Anlama Anlamama Cevap Verememe Numarası Seviyesi Lise 1 1 6 62 4 27 1 Lise 2 8 4 60 5 23 Lise 3 16 1 60 1 22 Lise 1 45 10 10 6 29 2. Lise 2 45 9 15 14 17 Lise 3 60 3 5 6 26 1. Soru: Kaynayan suyun (sıvı, alkol) içerisinde çok sayıda kabarcıklar olduğunu gözlemişsinizdir. Sizce bu kabarcıkların içerisinde ne vardır? Bu soru; su (sıvı, alkol) buharlarının, kaynama sırasında kabarcıklar oluşturarak sıvının her tarafından ayrılıp havaya karıştığı bilgisini kullanarak cevap verebilecekleri tipten bir sorudur. Kısmen anlama kategorisinde cevap veren Lise 1, 2 ve 3 öğrencilerinin tamamına yakını kaynama esnasında oluşan kabarcıkların içerisinde Buhar olduğunu belirtmişler fakat farklı test tipine uygun olarak su, sıvı ve alkol buharı olup olmadığını belirtmemişlerdir. Yanlış anlama gösteren Lise 1, 2 ve 3 sınıf öğrenci cevaplarının çoğunluğunda kabarcıklar içerisinde Hava bulunduğu belirtilmiştir. Bu şekilde cevap veren öğrenciler dışında, su testini cevaplayan öğrenciler kabarcıklar içerisinde Sıcak hava, oksijen ve hidrojen, küçük su molekülleri, CO 2 gazı, suda çözünmeyen gaz molekülleri bulunduğunu belirtmişlerdir. Sıvı testini cevaplayan öğrenciler, kabarcıklar içerisinde Su buharı, oksijen ve hidrojen gazları, sıvı molekülleri, ısı, O 2 ve CO 2 gazları, su molekülleri, enerji bulunduğunu ve alkol testini cevaplayan öğrenciler ise Isı, CO 2 gazı, su molekülleri, hidrojen ve oksijen gazları, buharlaşan su, sıcak hava, alkol, su buharı bulunduğunu belirtmişlerdir. Alkol testini cevaplayan bir öğrenci ise Kabarcıkların içerisi boştur şeklinde cevap vermiştir.
2. Soru: Kaynayan su (sıvı, alkol) dolu bir çaydanlıktan, beyazımsı bir dumanın yukarıya doğru yükseldiği görülür. Sizce bu beyaz duman nedir? Bu soru; öğrencilerin, su (sıvı, alkol) buharının kendisinden daha soğuk bir ortamda beyazımsı duman şeklinde havaya dağıldığı fikrini kullanarak cevap verebilecekleri türden bir sorudur. Anlama gösteren öğrenciler, kullanılan sıvının farklılığını göz önünde bulundurarak su buharı, sıvı buharı ve alkol buharı cevaplarını vermişlerdir. Kısmen anlama kategorisinde cevap veren Lise 1, 2 ve 3 öğrencilerinin tamamına yakını kaynayan su (sıvı, alkol) dolu kaptan yükselen beyazımsı dumanın Buhar olduğunu belirtmişlerdir. Fakat öğrenciler farklı test tipine uygun olacak şekilde su, sıvı ya da alkol buharı olup olmadığını belirtmemişlerdir. Tablo 3 de görüldüğü gibi Lise 1 öğrencilerinin %10 u, Lise 2 öğrencilerinin %15 i ve Lise 3 öğrencilerinin ise %5 i yanlış anlama kategorisine giren cevaplar vermişlerdir. Su testini cevaplayan Lise 1 öğrencileri beyazımsı dumanın Suyun içerisindeki yabancı maddeler olduğunu belirtirken, sıvı testini cevaplayan öğrenciler Kap içindeki sıvının buharlaşma ısısıdır şeklinde cevap vermişlerdir. Alkol testini cevaplayan öğrenciler ise Alkolün gazıdır, Alkolün yapısı farklıdır. Bundan dolayı beyazımsı duman oluşur, Su buharıdır ve Alkol içindeki asittir gibi çeşitli cevaplar vermişlerdir. Su testini cevaplayan Lise 2 öğrencileri, Gaz ve Oksijen gazıdır şeklinde cevap vermişlerdir. Alkol testini cevaplayan öğrencilerin çoğunluğu Alkol içindeki bir maddeden dolayı bu beyaz duman oluşur şeklinde cevap vermiştir. Aynı testi cevaplayan diğer Lise 2 öğrencileri ise Soğuk havadır, Alkol içindeki asittir ve Alkol yanıcı ve uçucu bir madde olduğundan içinde uçucu türü olan maddeyi dışarı atmak isteyecektir şeklinde bilimsel bilgilerle tutarlı olmayan cevaplar vermişlerdir. Yanlış anlama gösteren ve su testini cevaplayan Lise 3 öğrencilerinden biri, bu soruya Sıcaklıktan oluşan hava kabarcıklarıdır cevabını verirken sıvı testini cevaplayan öğrenciler CO 2 ve O 2 gazlarıdır şeklinde cevap vermişlerdir. Alkol testini cevaplayan bir öğrenci ise Karbonlu bir gazdır şeklinde cevap vermiştir. 3.2. Mülakatlardan Elde Edilen Bulgular: Mülakat esnasında bireysel ve grup halindeki öğrencilere alkolün kaynaması olayı gösterilmiş ve temel olarak Tablo 4 de görülen sorular sorulmuştur. Öğrenci açıklamaları 3 kategori altında incelenerek Tablo 4 deki veriler elde edilmiştir. Tablo 4. Mülakatlarda kaynama ile ilgili sorulan sorular ve belirlenen kategorilere uygun açıklama yapan öğrenci sayıları Anlama Yanlış Anlama Cevapsız Mülakat Soruları I * II * III * I II III I II III 1. Kaynama anında oluşan kabarcıkların içerisinde ne vardır? 2 4 2 4 2. Kaynama anında alkolden yükselen beyazımsı duman nedir? 4 3 4 1 3. Daha az miktarda alkol kullanılsaydı kaynama sıcaklığı 4 4 4 hakkında ne söyleyebilirdiniz? 4. Isıtıcının ayarı artırılırsa kaynama sıcaklığında bir değişme 4 4 4 meydana gelir mi? Neden? 5. Kaynar durumdaki alkolü fazladan 5 dakika daha kaynatılsa 3 2 4 1 2 termometredeki sıcaklık nasıl değişirdi? Neden? I * : Lise I Öğrencileri, II * : Lise II Öğrencileri, III * : Lise III Öğrencileri Mülakatların analizini yaparken ve kategorilere uygun cevap veren öğrencileri belirtirken bazı kısaltmalar kullanılmıştır. Bu kısaltmaların açılımı ise aşağıdaki şekilde verilebilir. G: Grup Mülakatı, B: Bireysel Mülakat, A: Araştırmacı (Mülakatçı) I: Lise I, II: Lise II, III: Lise III Örneğin, GIII.2 ün açılımı Lise III seviyesinde grupla yapılan mülakatlardaki ikinci öğrenci şeklindedir. Tablo 4 de görüldüğü gibi kaynama anında oluşan kabarcıklar içerisindeki bulunan madde ile ilgili soruya, Lise 3 öğrencilerinin tümü ile Lise 1 seviyesindeki iki öğrenci anlama kategorisine giren cevaplar vermiştir. Bu öğrencilerden bir kısmı kabarcıklar içerisinde alkol buharı bulunduğunu belirtirken, diğer öğrenciler ilk başta kabarcıklar içerisinde buhar ya da su buharı bulunduğunu ve sonradan etil alkol buharı bulunduğunu belirtmişlerdir. Etil alkolün buharı olduğunu belirten öğrenciler, buna neden olarak etil alkolün gaz haline geçmesini vermiştir. Tablo 4 de görüldüğü gibi Lise 2 seviyesindeki öğrencilerin tamamı ile Lise 1 seviyesindeki iki öğrenci yanlış anlama kategorisine giren cevaplar vermişlerdir. Lise 1
seviyesindeki öğrencilerden biri kabarcıklar içerisinde CO 2 olduğunu belirtmiş daha sonra ise cevabını değiştirmiş ve kabarcıklar içinde hava olduğunu belirtmiştir. Diğer öğrenciler ise kabarcıklar içerisinde hava olduğunu belirtmişlerdir. Hava olduğunu belirten öğrenciler, aşağıdakine benzer şekilde açıklamalarda bulunmuşlardır. (GII.2)-Kabarcıklar içerisinde hava boşluğu vardır. Örneğin 30 ml su üzerine 20 ml yağ konulduğunda toplam hacim 48 ml olmaktadır. Buradan da su molekülleri arasında hava boşluğu olduğunu anlamaktayız. (GII.4)-Kabarcıklar içerisinde hava vardır. Tanecikler arasında hava boşluğu vardır. Madde gaz haline geçerken bu hava dışarı çıkar. Tablo 4 de görüldüğü gibi, kaynama anında alkolden yükselen dumanın ne olduğu ile ilgili soruda Lise 2 öğrencilerinden biri hariç mülakata katılan öğrencilerin tümü sıvıdan yükselen beyazımsı dumanın etil alkolün buharı olduğunu belirtmiştir. Yanlış anlama kategorisinde cevap veren Lise 2 seviyesindeki bir öğrenci bu dumanın CO 2 olduğunu belirtmiştir. Bu soruyla ilgili olarak öğrenci aşağıdaki açıklamaları yapmıştır. (A)-Kaynama anında kabarcıklar niçin oluşmuştur? (BII.1)-Etil alkol moleküllerine ayrılmıştır. Bundan dolayı kabarcıklar içerisinde moleküller bulunur. (A)-Biraz daha açıklar mısın? (BII.1)-CO 2 ve su şeklinde moleküllerine ayrılıyor. Yani kabarcık içerisinde CO 2 ve su bulunur. (A)-Kaynama anında görülen bu beyazımsı duman nedir? (BII.1)- CO 2 gazı çıkıyor. Kaynama noktasına, madde miktarının ve ısı kaynağı şiddetinin etkisinin öğrenciler tarafından anlaşılmasının ölçülmesine yönelik üçüncü ve dördüncü sorulara her bir seviyedeki öğrencilerin tamamı anlama kategorisine giren açıklamalar getirmişlerdir. Lise 1 ve 2 öğrencileri tarafından kaynama noktasının değişmemesinin nedeni olarak, kaynama sıcaklığının ayırt edici bir özellik olduğu ve ısı kaynağının şiddetinin artırılması ya da azaltılmasının kaynama sıcaklığına etki etmediği açıklaması verilmiştir. Lise 3 öğrencileri, sıcaklığın sabit kalmasının nedenini, bilimselliği fazla olan açıklamalarda bulunarak vermişlerdir. Kaynama anında sıcaklığın sabit kalmasının öğrenciler tarafından anlaşılıp anlaşılmadığının ölçülmesinin amaçlandığı bir diğer soruda, öğrencilerden kaynamakta olan alkolün fazladan beş dakika kaynatıldığında sıcaklığın değişip değişmediğini belirlemeleri istenmiştir. Lise 3 öğrencilerinin tamamı anlama düzeyinde cevap verirken, Lise 1 seviyesinde üç öğrenci ve Lise 2 seviyesinde iki öğrenci bu kategoriye giren açıklamalar yapmışlardır. Lise 3 öğrencileri Maddenin hal değişimi esnasında sıcaklığı sabittir özelliğini irdeleyerek daha ayrıntılı açıklamalar yapmışlardır. Tablo 4 de görüldüğü gibi, Lise 1 seviyesinde bir öğrenci ile Lise 2 seviyesinde iki öğrenci ise, kaynamakta olan alkolü fazladan beş dakika kaynatmaya devam edildiğinde alkolün sıcaklığının artacağını söyleyerek yanlış anlama kategorisine giren açıklamalar yapmışlardır. (GI.2)-Kaynamakta olan alkolü fazladan 5 dakika kaynatılırsa alkol daha fazla ısınır. Sıcaklığı artar. Maddeye ne kadar ısı verilirse o kadar sıcaklığı artar. Lise 1 seviyesinde yukarıdaki açıklamayı yapan öğrenci, anlaşıldığı gibi kaynamakta olan alkolün fazladan ısıtılması durumunda sıcaklığının artacağına inanmaktadır. 4. TARTIŞMA ve SONUÇLAR Test ve mülakatlardan elde edilen verilere (Tablo 3 ve 4) bakıldığında, kaynama olayına ilişkin bazı noktaların öğrenciler tarafından tam olarak anlaşılmadığı ve öğrencilerin yüzeysel anlamalar gösterdikleri anlaşılmaktadır. Ayrıca açık uçlu sorulara ve mülakattaki sorulara öğrenciler tarafından yapılan açıklamalar ayrıntılı incelendiğinde ise, öğrencilerin bir takım kavram yanılgıları zihinlerinde oluşturdukları belirlenmiştir. Kaynama anında oluşan kabarcıkların mahiyeti ile ilgili soruda öğrencilerin büyük çoğunluğunun yanılgılı cevaplar verdikleri belirlenmiştir. Yanlış anlama gösteren öğrenciler, literatürde belirtildiği gibi kabarcıkların içerisinde ısı, O 2 ve H 2 gazı (Osborne& Cosgrove, 1983), hava (Bar & Travis, 1991; Osborne& Cosgrove, 1983; Chang, 1999; Tytler, 2000) ve CO 2 gazı (Chang, 1999) bulunur cevaplarını vermişlerdir. Ayrıca öğrenciler, literatürde belirtilmeyen kabarcıkların içerisi boştur ve kabarcıkların içerisinde suda çözünmeyen gaz molekülleri vardır gibi çok çeşitli görüşler de ileri sürmüşlerdir. Literatürden farklı düşüncelere sahip olan öğrencilerin
çoğunluğu ise, sıvı ve alkol testini cevaplayan öğrenciler arasından çıktığı tespit edilmiştir. Fakat, yanlış anlama gösteren öğrencilerin büyük çoğunluğu kabarcıklar içerisinde hava olduğunu düşünmektedirler. Mülakatlarda ise, Lise 2 seviyesinde bir öğrenci kabarcıklar içerisinde CO 2 gazı bulunduğunu belirtmiştir. Fakat bu öğrencinin açıklamasına bakılacak olursa kaynama olayı esnasında alkolün kimyasal değişmeye uğrayarak moleküllerine ayrıldığı gibi bir yanılgının varlığı tespit edilebilir. Bu durumun, alkolün ve sıvının kaynaması olaylarının öğrenciler tarafından suyun kaynaması olayından farklı olarak algılamasından kaynaklandığına inanılmaktadır. Öğrencilerin sıvı ve alkolün kaynaması olaylarının sudan farklı bir olaymış gibi algılamaları ise öğretim süresince su örneğinin kullanılmasından kaynaklandığı bu alanda yapılmış bir çalışmada belirtilmektedir (Ayas & Coştu, 2002). Öğrencilerin çoğunluğu, kaynamakta olan sıvıdan yükselen beyazımsı dumanın sıvının buharı olduğunu doğru olarak vermiştir. Yanlış anlama gösteren öğrenciler kullanılan sıvının farklı olmasına bağlı olarak değişik cevaplar vermiştir. Fakat bu tür açıklamalara mülakat çalışmasında etil alkol kullanılmasına rağmen, Lise 2 seviyesinde bir öğrenci dışında, rastlanılmamaktadır. Bu durum, öğrencilerin sudan farklı sıvıların kaynama anındaki değişmeleri ile ilgili deneyimlerinin olmamasıyla açıklanabilir. Kaynama sıcaklığının, kullanılan sıvı maddenin cinsinden başka bir etki kullanılmak suretiyle değiştirilemeyeceği ilkesini, öğrencilerin ne düzeyde anladıklarını tespit etmek için öğrencilere mülakatlar esnasında çeşitli sorular sorulmuştur. Elde edilen verilerden, yalnızca Lise 1 ve 2 öğrencilerinin kaynama anındaki sıvıyı fazladan 5 dakika ısıtmaya devam ettiğimizde sıvının sıcaklığının arttığına inandıkları sonucu çıkartılmıştır. Bu sonuç, Andersson (1990) tarafından yapılan belli bir basınç altında saf bir maddenin kaynama sıcaklığının sabit olması özelliğinin öğrenciler tarafından anlaşılıp anlaşılmadığının amaçlandığı çalışmasında elde edilen bulgularla tutarlılık göstermektedir. Benzer yanılgı Hwang ve Hwang (1990) tarafından yapılan çalışmada da ortaya çıkartılmıştır. Lise 3 öğrencilerinde ise bu türden bir yanılgıya rastlanılmamıştır. Andersson (1990) un çalışmasında kullandığı ikinci sorudan elde edilen bulgulara ters olarak her üç seviyedeki öğrenciler, mülakatlarda kaynama sıcaklığının madde miktarına ve kullanılan ısıtıcının sıcaklık ayarının artırılıp azaltılmasına bağlı olarak değişmediğini ve kaynama sıcaklığının sıvılar için ayırt edici bir özellik olduğunu belirtmişlerdir. 5. KAYNAKLAR Andersson, B. (1990). Pupils conceptions of matter and its transformations (age 12-16), Studies in Science Education, 18, 53-85. Ayas, A., & Coştu, B. (2002). Levels of understanding of the evaporation concept at secondary stage, The First International Education Conference, Changing Times Changing Needs, Eastern Mediterranean University, Gazimagusa-Northern Cyprus. Bar, V. & Travis, A.S. (1991). Children s views concerning phase changes, Journal of Research in Science Teaching, 28, 363-382. Chang, J.Y. (1999). Teacher college students conceptions about evaporation, condensation, and boiling, Science Education, 83, 511-526. Doran, R.L. (1972). Misconceptions of selected science concepts held by elementary school students. Journal of Research in Science Teaching, 9, 127-137. Driver, R., Squires, A., Rushworth, P. & Wood-Robinson, V. (1999). Making Sense of Secondary Science, London and Newyork: Roultledge Press. Hwang, B.T. & Hwang, H.W., (1990). A study of cognitive development of the concepts of solution. in Chang, J.Y. (1999). Teacher college students conceptions about evaporation, condensation, and boiling, Science Education, 83, 511-526. Osborne, R.J. & Cosgrove, M.M. (1983). Children s conceptions of the changes of state of water, Journal of Research in Science Teaching, 20(9), 825-838. Smith, P.J., DiSessa, A.A., & Roschelle, J. (1993). Misconceptions reconceived: A constructivist analysis of knowledge in transition, The Journal of The Learning Sciences, 3(2), 115-163. Tytler, R., A (2000). Comparison of year 1 and year 6 students conceptions of evaporation and condensation: Dimensions of conceptual progression, International Journal of Science Education, 22, 447-467.