FİZİK GİRİŞ GENEL HEDEFLER. Öğrenciler:

Transkript

1 FİZİK haftalık ders sayısı 2, yıllık toplam 74 ders saati GİRİŞ Altıncı sınıf fizik dersi müfredat programı insan ve doğa esasına göre yazılmıştır. Doğa olayların ve kanunlarının açıklanması bu yaştaki çocukların psiko fizik yeteneklerini göz önüne alınarak bilimsel açıdan biraz daha yüksek düzeyde yapılır. Öğrenciler altıncı sınıf fizik dersinde cisimler ve cisimlerin özelikleri, cisimlerin hareketi, cisimlerin etkileşmesi, kuvvet, mekanik iş, enerji, ısı, elektrik ve magnetik olaylar gibi fiziğin esas kavramları hakkında bilgi edinirler. Fizik dersi, aracılığı ile öğrencilere doğanın değişimini, istifade edilişini ve doğa kanunlarının kontrol altına alınmasındaki insanın rolünü öğrenirler. Böylelikle öğrenciler yaşam ortamının korunması, enerji tasarufu, kimya, biyoloji, matematik gibi derslerin konuları olan olay ve kanunlar hakkında sağlam bir temel de kazanırlar. GENEL Fizik olaylarını tanımaları, belirlemeleri, fark etmeleri ve betimlemelerini En basit fizik olaylarını gözlemeleri, değerlendirmeleri ve kayıt etmeleri Gruplar halinde çalışma alışkanlığı edinmeleri; Farklı fiziksel büyüklüklerin ölçülmeside deneyim ve beceri kazanmaları; Deney alışkanlığı kazanmaları; Yaşam ortamın korunması ve enerjinin tasarufu ile ilgili pozitif bir tutum edinmeleri; İnsanın da doğanın parçası olduğunu anlamaları gerekir. 109

2 GENEL Fiziğin esas kavramları olan cisimler, cisimlerin özellikleri ve cisimlerin çeşitlerini kavramaları; Doğadaki cisimleri durgun ve hareket halini kavramaları; Kuvvet kavramını kavramaları; Cisimler arasındaki etkileşmeyi kavramaları; Farklı fiziksel büyüklükleri belirlemeleri ve fark etmeleri; En basit olarak mekanik iş ve enerji kavramı ile tanışmaları; Isı kavramı hakkında bazı olayları anlamaları; Hergünkü yaşamdan elektrik ve magnetik olaylar hakkında bilgi edinmeleri gerekir. KATEGORİLER: 1. CİSİMLERİN KONUM VE HAREKETİ 2. DÜZENSİZ HAREKETLER VE TERMİK OLGULAR 3. ELEKTRİSİTE VE MANYETİZMA 4. OPTİK 5. ÇAĞDAŞ FİZİK 6. ASTRONOMİ PROGRAM İÇERİKLERİ (Haftalık 2 ders saati, yıllık toplam 74 ders ) KATEGORİ: CİSİMLERİN KONUM VE HAREKETİ ALT KATEGORİLER: CİSİMLER VE ÖZELLİKLERİ ( 12 ders ) - fiziki olayları diğer doğa olaylarından ayırd edebilmeleri, tanımaları ve belirleyebilmeleri ve kavraya - en basit fizik olayların gözlemini yapabilmeleri, anlatabilmeleri ve kayıt edebilmeleri gerekir - madde, cisimleri ve farklı cisimleri tanıya - uzunluk, yüzey ve hacim gibi bazı fiziksel büyüklüklerin ölçülmesini öğrenmeleri; - her cismin kütlesi olduğunu bilmeleleri gerekir. 110

3 PROGRAM İÇERİĞİ Cisimler ve madde Maddenin parçacık yapısı Sıvıların ve gazların özelikleri Kastı cisimlerin özelikleri Ölçme bilgisi: Uzunuk, alan, ve hacmin ölçülmesi Her cismin kütlesi vardır. ÖĞRETİM YÖNTEM VE Öğretmen fizik dersinin ilgisini çekmek ve öğrencilere ilgisini çekmek için derste farklı cisimler gösterir ve cisimlerle ilgili deneyler yapar, bazı cisimlerin uzunluğunu, alanını, hacmini ölçer, farklı kütledeki cisimler gösterir. - fizik olaylarını diğer doğa olayları tanımaları, anlamaları, ve ayırd ede - en basit fizik olaylarını belirlemeleri, anlatabilmeleri ve değerlendirmelerini - uzunluk, alan ve hacim gibi bazı fiziksel büyüklüklerin ölçülmesini - her cismin kütlesi olduğunu ve farklı kütledeki cisimleri ayırt ede - katı, sıvı ve gaz halindeki cisimleri ayırd edebilmeleri gerekir. Matematik KATEGORİ: CİSİMLERİN KONUM VE HAREKETİ ALT KATEGORİ: CİSİMLERİN DOĞADA HAREKETİ ( 7 ders ) - doğada her cismin harekete olduğunu - cisimlerin durgun ve hareket halini kavraya anlamaları; - önemli fiziksel büyüklüklerle ve - farklı cisimlerin hareketini, geçilen yolu cisimlerin hareketini kavrayabilmeleri ve hızı betimlemeleri; gerekir. - cisimlerin doğrusal, eğrisel ve dairesel yörüngelerini tanımları gerekir. PROGRAM İÇERİĞİ Hareket ve denge Geçilen yol ve yörünge Yol ve hiz. ÖĞRETİM YÖNTEM VE Öğrenciler bireysel, çiftler ya da gruplar halinde bir doğru, eğri ya da daire boyunca hareket ederek yörünge, yol ve hız kavramını anlamaları gerekir. - doğada cisimlerin durgun ve hareket halini anlamaları; - cisimlerin durgun ve hareket halini ayırd ede - farklı cisimlerin betimleye - cisimlerin doğrusal, eğrisel ve dairesel yörğünelerini bilmeleri gerekir. Matematik Coğrafya 111

4 KATEGORİ: CİSİMLERİN KONUM VE HAREKETİ ALT KATEGORİ: CİSİMLER ARASI ETKİLEŞİM KUVVET ( 11 ders ) Öğrenciler : - fiziğin terminolojisini - kuvvetin cisimlerde çekil değişikliği kavraya meydana getirdiğini anlamaları; - fizik dersine ve genel olarak doğa - kütleyi dinamometre ile ölçmeyi bilimlerine karşı ilgiyi artırmak için öğrenmeleri; kendileri bazı fiziksel büyüklükleri - cisimlerin hızını ve doğrultusunu ölçmeleri gerekir. değiştiren neden kuvvetb olduğunu öğrenmeleri gerekir. PROGRAM İÇERİĞİ Kuvvet cisimlerin şeklini değiştirir. Dinamometre ile kuvvetin ölçülmesi. Cisimlerin hızını ve doğrultusunu değiştiren neden kuvvet Kuvvetler arası etkileşmeler. Serbest düşme hareketi ÖĞRETİM YÖNTEM VE Öğretmen öğrenciler önünde farklı cisimlerin şekil değişimlerini denel olarak gösterir. Dinamometre ile kuvveti ölçer. Kuvvetin denel olarak cisimlerin hızını, doğrultusunu ve şeklini değiştirdiğini gösterir. İki dinamometre ile kuvvetin etki ve tepki özelliğini denel olarak gösterir. - kuvvetin etkisine göre adlandırıldığını - cisimlerin hızındaki ve doğrultusundaki değişimini değişiminin nedeni kuvvet olduğunu bilmeleri, - kuvveti dinamometre ile ölçmesini - denel olarak büyük ve küçük kuvvetlerı ayırd edebilmeleri gerekir. Astronomi KATEGORİ: CİSİMLERİN KONUM VE HAREKETİ ALT KATEGORİ: İŞ VE ENERJİ ( 14 ders ) - fizikteki konuları kavraya - mekanik iş kavramı ile ayrıca amaçlarına ulaşmaları için çalışmaları gerekitiğini anlamaları; - hergünkü yaşamda karşılaştığı fakat fiziğin konusu olan bazı basit makinelerle tanışmaları gerekir. - mekanik iş enerji kavramlarını - kaldıraç,eğik düzlem,tekerlek gibi basit makineleri öğrenmeleri; - sürtünme ve sürtünme kuvvetlerin var olduğunu anlamalrı; - farklı enerji çekilerini ve dönüşümleri hakkında bilgi sahibi olmaları; - sıcaklığı ve cisimlerin genleşmesini anlamaları gerekir. 112

5 PROGRAM İÇERİĞİ Mekanik iş Kaldıraçla cisimlerin hareketi Eğik düzlemde cisimlerin hareketi Hareketli ve hareketsiz tekerlek Sürtünme ve sürtünme kuvveti. Günlük yaşamda sürtünme Sürtünme iş ve ısı İş ve enerji arasındaki ilişki İş, enerji ve ısı Ne zaman mekanik iş yapılır. Isı ne zaman açığa çıkar Enerji Enerji kaynakları ve çeşitleri Enerjinin dönüşümü ÖĞRETİM YÖNTEM VE Öğretmen öğrenciler önünde kaldıraçla, eşik düzlemde, hareketli ya da harekertsis bir tekerlekle cisimleri hareketini gösterir. Aynı şekilde farklı örneklerle sürtünme kuvvetinin ısıya dönüşümünü ve nelere bağlı olduğunu anlatır. Öğretmen derste pratik örneklerle öğrencilere mekanik işin ne zaman yapıldığını, insan için yararlı olduğunu ve dönüşüm şekillerini anlatır. Öğrenciler : - iş ve enerjinin esas kavramlarını - kaldıraç, eğik düzlem ve tekerlek gibi basit makineleri - sürtünme ve sürtünme kuvvetinin var olduğunu - mekanik işin süretünme ile işe ve ısıya dönüştüğünü anlamaları; - Güneş Yer in enerji kaynağı olduğunu anlamaları; - enerji çeşitlerini ve dönüşümlerini ayırd etmelerini mekanik iş yapılması için enerjiye gereksinme olduğunu anlamalrı gerekir. KATEGORİ: DÜZENSİZ HAREKETLER VE TERMİK OLGULAR ALT KATEGORİ: ISI OLAYLARI ( 11 ders ) Öğrenciler ısı ile ilgili sıcaklık, genleşme, büzülme, buharlaşma, - Sıcaklık ve cisimlerin genleşmesini kaynama gibi esas kavramları bilmeleri tanımaları gerekir - Isı kaynakları hakkında bilgileri olmaları - Buharlaşma, kaynama ve suyun yoğunlaşması hakkında bilgileri olmaları gerekir. PROGRAM İÇERİĞİ Cisimlerin sıcaklığı. Isı kaynakları. Katı cisimlerin genleşmesi ve büzülmesi. Sıvı ve gazların genleşme ve büzülmesi. Suyun buharlaşması, kaynaması ve yoğunlaşması - sıcak ve soğuk cisimleri ayırd edebilmeleri - ısının sıcak cisimden soğuk cisme aktığını bilmeleri - radiyatörlerdeki sıcak su odaları, ortamı ısıtığını-enerji aktardığını bilmeleri - sıcaklık farkı büyük olduğu zamanlarda 113

6 ÖĞRETİM YÖNTEM VE Öğretmen sıcak ve soğuk cisimleri ve sıcak cisimlerden ısı akışı soğuk cisimlere doğru olduğunu anlatmak için farklı örnekler anlatır. Öğretmen katı, sıvı ve gaz halindeki cisimleri genleşmesini, ayrıca suyun buharlaşma ve kaynamasını denel olarak gösterir. ısı akışının da büyük olduğunu anlamaları; - ısı cisimlerde genleşme meydana getirdiğini anlamaları gerekir. KATEGORİ: ELEKTRİSİTE VE MANYETİZMA ALT KATEGORİ: ELEKTRİK VE MANYETİK OLAYLAR (19 ders) - elektrik olayları hakkında esas bilgileri - pozitif ve negatif elektrik yüklerin var kavraya olduğunu - elektrik akımının tehlikeleri ve elektrik - cisimlerin nasıl elektriklendiğini enerjinin tasarufu ile ilgili bilgileri kavramaları; - yüklü cisimler arasında çekim ve itme - konu ile ilgili terminleri kuvvetinin varlığını kavrayabilmeleri gerekir. - elektroskop ve elektrometrenin nasıl yapıldığını - elektrik akımı ile tanışmaları ayrıca atmosferdeki elektrik akımları hakkında bilgileri olmaları; - doğal mıknatıslar hakkında bilgileri olmaları ayrıca mıknatısların kutupları ve kutuplar arasındaki etkileşmeyi bilmeleri gerekir. PROGRAM İÇERİĞİ İki farklı elektrik yükü Sürtünme ve etki ile elektriklenme Elektroskop ve elektrometre ile elektrik yükünün ölçülmesi. Elektrik yükleri arasındaki etkileşme Elektrik akım kaynakları Galvanik elementler-batarya, akü ve Volta pili Elektrik akımın etkileri Atmosferdeki elektrik etkileri-yıldırım Doğal mıknatıslar pozitif ve Negatif elektrik yükün var olduğunu bilmeleri - elektriklenme çeşitlerini (değme, sürtünme, etki) bilmeleri - elektirkli yükler arasında etkileşmenin olduğunu bilmeler; - elektroskop ve elektrometreyi betimlemeyi - elektrik akımını ileten ve iletmeyen cisimlerle tanımaları; - batarya akü,volta pili, elektrik santraler

7 ÖĞRETİM YÖNTEM VE Öğretmen öğrenciler önünde değme, sürtünme ve etki ile cisimlerin elektriklenmesini denel olarak gösterir; ve cisimlerin elektrik yüklerini ölçülmesini elektrometre ile ölçer elektroskop ile gösterir. Aynı şekilde elektrikli cismler arasındaki etkileşmeyi, çekim ve itmeyi denel olarak gösterir. Öğretmen batarya, kuru elementler, volta pili ve başka elektrik akım kaynaklarını derste gösterir. Ayrıca öğretmen elektrik akmının etkilerini örneğin iletkenlerin ısınmasını, elektrik ocağını, elektrik ampülünü derste gösterir; mıknatısları ve mıknatıs kutupları arasındaki etkileşmeyi, pusulayı ve başka aygıtları öğrencilere göstermesi gerekir. gibi akım kaynaklarını tanımaları; - elektrik devreyi ve elemanlarını öğrenmeleri; - İletkenlerin bazılarından akım geçerse ısınır, bazıları ise akor halini aldığını - Atmosferdeki elektrik yükleri hakkında bilgileri olmaları; - Mıknatısların bazı özelikleri ile tanışmaları gerekir. DEĞERLENDİRME 1. Etkinlik değerlendirmesi Öğretmen, öğrenciyi başta bir yandaş olarak kabul etmesi gerekir. Daha sonra öğretmen ve öğrenci arasında bir ikili konuşma süreci gerçekleşmelidır. Öğretmen bu şekilde öğrencinin ders anlatımı kazanma becerisine ne derecede ullaştığını değerlendirir. Bu şekilde öğrenci öğretmenle birlikte ders etkinliğini sürdürmekte ve fizik kanunlarını ispatlama becerisini kazanır. Öğrencilerin bazıları aynı bir problem için farklı sonuçlar elde edebilirler. Öğretmen öğrencilerin çalışmalarından yararlanark öğrencilerin başarıları hakkında öğrenciyle birlikte ya da bağımsız olarak karar verir. 115

8 2. Sözlü değerlendirme Bazı öğrenciler derse hazırlıklı gelmelerine karşın derste etkin değildirler ve ikili konuşmalara katılmazlar, çekingendirler. Bu nedenle öğretmen söz konusu öğrencilerlerin bilgilerini anlayabilmek için yanına çağırması ve klasik olarak bilgi yoklaması yapması gerekir. Klasik sorma yöntemi de ikili konuşma şeklinde olmalıdır ve tüm sınıfın katılmamasına dikat edilmesi gerekir. 3. Soru Çözme Değerlendirmesi Altıncı sınıf müfredat programına göre yapılan problemlerin çözümü sırasında bazı öğrenciler derste sürekli olarak etkindirler. Öğretmenin sorduğu soruları öğrenci tahtaya çıkıp ya da defterinde çözer. Öğrencilerin söz konusu özelliklerini öğretmen bilgi bakımından göz önünde bulundurması ve değerlendirmesi gerekir. 4. Tekrar değerlendirmesi Altınıcı sınıf fizik dersi müfredat programına göre 38 ders tekrarlama, pratik ve labortauvar çalışmaları için ön görülmüştür. Öğretmen öğrencilere derste çözülmüş ya da çözülmemiş sorular sorar. Öğretmenin sınavda çözülmemiş soru ve problemlerin sormasının amacı öğrencilerin dersi anlayıp anlamadığını öğrenmesi ve değerlendirmesidir. Yalnız bu şekilde öğrencilerin öğrenme, dersi anlama ve düşünme şekli anlaşılmış olur Test değerlendirmesi Bir sınıftaki öğrencilerin test sınavı ile ilgili bilgi değerlendirmesi öğretmene, öğrencilerin ders hakkında ne derecede bilgi edindiklerine olanak sağlar. Test metodu öğretmenin testleri hazırlama süresini yakından ilgilendirir. Test soruları ne kadar dikkatlı hazırlanırsa elde edilecek sonuçlar da o derece başarılı olur. Test soruları hazırlanırken Blum un kriterleri göz önünde bulundurulmalıdır. Blum un kriterleri: Dersi tanıma düzeyi (kognitif), anlama, uygulama, analiz ve sentez. Her yarı yılda öğretmen birer test soru hazırlamalıdır. Test soruların amacı öğrencilerin ders hakkındaki kavrama becerilerinin saptamasıdır.

9 6. Okul laboratuvarı etkinlikleri Fizik laboratuvarı var olan okullarda öğretmen müfredat programına göre deneyleri gerçekleştirir, herhangi bir fiziksel büyüklüğün ya da olayın ölçmelerini yapar. Laboratuvardaki çalışmalar sırasında bazı öğrenciler çalışmalarda daha etkindir. Bu öğrenciler deneyleri bağımsız olarak yapabilirler, öğretmene de deney ya da ölçme işlemlerinde yardımcı olurlar. Öğrencileri bu tür davranışları öğretmen tarafından değerlendirilmelidir. 7. Bağımsız uygulama çalışmaları Öğrencilerin bilgi değerlendirmesi pratik ve gruplar halindeki çalışmalarla da yapılır. Öğrenciler öğretmenin verdiği fizik araçlarını yapımını, evde kendi başlarına gerçekleştirirler. Örneğin: Elektroskop, elektrometre yada her hangi bir basit makinenin yapımı gibi. Öğrencilerin bilgi değerlendirmesini, etkinlik ve bağımsız çalışmaları oluşturmalıdır. 117