TASNİF DIŞI T.C. BAKANLIKLARARASI HARİTA İŞLERİNİ KOORDİNASYON VE PLANLAMA KURULU BAŞKANLIĞI (HARİTA GENEL KOMUTANLIĞI) ANKARA P.P.D. : 35415333-0640- 5168-14Yurt İçi İlş.Ş.(255495) 10 Haziran 2014 KONU : Kurumlararası Coğrafi Veri Paylaşımı, Birlikte Çalışabilirlik ve BHİKPK 2014 Yılı Olağan Genel Kurul Toplantısı Sonuç Raporu. (DOSYA) İLGİ : (a) (b) 657 sayılı Harita Genel Komutanlığı Kanunu. 15 Kasım 1991 tarih ve 21052 sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Bakanlıklararası Harita İşlerini Koordinasyon ve Planlama Kurulu Yönetmeliği. 1. Bakanlıklararası Harita İşlerini Koordinasyon ve Planlama Kurulu(BHİKPK) nun ilgi (a ve b) kapsamında düzenlenen, Kurumlararası Coğrafi Veri Paylaşımı ve Birlikte Çalışabilirlik temalı 2014 Yılı Olağan Genel Kurul toplantısı, 22 Mayıs 2014 tarihinde, Milli Savunma Bakanı İsmet YILMAZ ın himayelerinde, Çevre ve Şehircilik Bakanı İdris GÜLLÜCE, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehmet Mehdi EKER ve ilgili kurumlar, belediyeler ve üniversitelerin Rektör, Genel Müdür, Başkan, Öğretim Üyeleri ve temsilcilerinin katılımı ile JW Mariott Oteli/Ankara da gerçekleştirilmiştir. 2. BHİKPK Toplantısına 307 katılımcı iştirak etmiş, ayrıca toplantı mahallinde, Harita Genel Komutanlığı (HGK), Tarım Reformu Genel Müdürlüğü (TRGM) ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü (CBSGM) tarafından Coğrafi Bilgi Sistemler ile ilgili stand açılmıştır. 3. Toplantı süresince, kurumlar tarafından üretilen ve kullanılan her türlü harita ve harita bilgisi ile coğrafi bilginin; a. Kurum ve kuruluşlarımızın, dolayısı ile ülkemizin kalkınma amaçlı faaliyetleri için önemi, b. Doğru ve hızlı bir şekilde karşılanması, c. Mükerrer üretimin önlenmesi, ç. Kamu kaynağının en etkin şekilde kullanılması, d. Veri paylaşımı ve sunumunun ulusal boyutta gerçekleştirilmesi, e. Kurumlararası işbirliği, planlama, koordinasyon ve birlikte çalışabilirliğin sağlanması ve geliştirilmesi ile ilgili sorunlar ve alınması gereken tedbirler görüşülmüştür. 4. Toplantı süresince kurumlar tarafından gündeme getirilen sorunlar ve alınması gereken tedbirler kapsamında hazırlanan ve EK-A da sunulan Toplantı Sonuç Raporu nda da yer alan önemli hususlar özet olarak aşağıda açıklanmıştır: a. Güncel coğrafi bilgiye olan ihtiyacın gün geçtikçe artması, kamu kurum ve kuruluşları ile belediyeler tarafından üretilen/ürettirilen her türlü harita ve harita bilgisi ile coğrafi bilginin koordineli bir şekilde üretilmesi, sunulması, paylaşımı ve dolayısıyla birlikte çalışabilirliğin öneminin arttırdığı ve bu çerçevede, her türlü harita ve harita bilgisi ile coğrafi bilginin üretimi, kullanımı ve paylaşımındaki sorunlar kapsamında; (1) Ulusal coğrafi veri üretim ve paylaşım standartlarının belirlenmesi ve üreten/sunan kurumların faaliyetlerini bu standartlara uygun olarak yürütmesi çalışmalarının arzu edilen düzeyde olmaması, (2) Kurumlararası coğrafi veri paylaşımının bedeli karşılığı olmasının veri paylaşımında gecikmeler ve kullanımında aksamalara neden olması, TASNİF DIŞI -1-
TASNİF DIŞI P.P.D : 35415333-0640-5168-14Yurt İçi İlş.Ş.( 255495) 10 Haziran 2014 (3) 1:25.000 ölçekli standart topoğrafik haritaların Hizmete Özel gizlilik derecesinde olmasının, bu haritaların kurumlar tarafından özellikle ağ tabanlı uygulamalarda kullanılmasına sınırlamalar getirmesi, (4) Kalkınma amaçlı faaliyetlerin her aşamasında yoğun bir şekilde ihtiyaç duyulan coğrafi verinin tüm kamu kurum ve kuruluşlarıyla paylaşılabilmesi için ciddi bir koordinasyon ve altyapı gereksinimine ihtiyaç olduğu, sürekli değişim gösteren bu coğrafi verilere kamu kurum ve kuruluşları tarafından güncel olarak ulaşılabilmesi ve mükerrer üretimin önüne geçilmesi için coğrafi portalların yeterli olmaması, (5) Coğrafi veri toplama, üretim ve sunum çalışmalarında birçok kurumun altyapısının yetersiz kalması, (6) Tüm kamu kurum ve kuruluşlar için vazgeçilmez hale gelen coğrafi bilgi sistemlerinin kurulması, başarı ve sürdürülebilirliği için uzman personel yetersizliği ve zaman zaman kurumsal yaklaşım yerine kişiye bağlı yaklaşımların öne çıkması, (7) Coğrafi verinin üretim, sunum ve kullanımını düzenleyen mevzuatın günümüzün ihtiyaçlarını karşılayamayacak durumda olması, (8) Kurum ve kuruluşların, coğrafi veri paylaşımı ve birlikte çalışabilirlik konusunda zaman zaman yeterli ilgiyi göstermemeleri gündeme getirilmiştir. b. Coğrafi bilginin üretimi, kullanımı ve paylaşımında alınması gereken tedbirler kapsamında; (1) Her tür ve ölçekte basılı ve sayısal harita ile harita bilgisinin ülke güvenliğine zarar vermeden üretim yetki ve sorumluluğu ile kontrol, arşivleme, dağıtım, çoğaltma, sunum, temin ve kullanımına yönelik esasları belirleyen Harita ve Harita Bilgilerini Temin ve Kullanma Yönetmeliği, BHİKPK Yönetmeliği ve Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgilerini Üretim Yönetmeliğinin güncellenmesi ile Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Coğrafi Veri Altyapısının Kurulması ve Yönetilmesi Yönetmeliğinin çıkarılması; BHİKPK ve Askeri Coğrafya Danışma Kurulu faaliyetleri kapsamında ulusal veri toplama ve üretim standartlarının, Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Çalışmaları kapsamında ise ulusal veri değişim standartlarının belirlenmesi çalışmalarının ivedilikle tamamlanması, (2) Kurumlararası coğrafi veri değişimini kurumlar arasında yapılacak mütekabiliyet esaslı Protokollar ile ücretsiz yapılmasını sağlayacak düzenlemenin yapıldığı 657 Sayılı Harita Genel Komutanlığı Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısının ivedilikle yasalaşması, (3) HGK nın Yeniden Yapılanması kapsamında sürdürülen teşkilat ve mevzuat çalışmasının tamamlanmasını müteakip, 1/25.000 ölçekli harita üretimi için iki ayrı üretim bandının kurulması; kalkınma amaçlı Tasnif Dışı, savunma amaçlı Hizmete Özel haritaların üretilmesi suretiyle bu haritaların kullanımı konusundaki kısıtlamaların ortadan kaldırılması, (4) Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi projesinin ve bu kapsamda kurulacak Ulusal Coğrafi Veri Portalının kurulması çalışmasının ivedilikle sonuçlandırılması; ortak coğrafi veri üretimi, paylaşımı, birlikte çalışabilirlik ve kamu kaynaklarının etkin kullanımı için Kurumlar arasında, ortofoto ve harita üretimi başta olmak üzere bir çok konuda Protokol imzalanarak yürütülen mevcut işbirliği çalışmalarının tüm üretici ve kullanıcı kurum ve kuruluşlarını kapsayacak şekilde yaygınlaştırılması, (5) Coğrafi verilerin üretim ve paylaşımında, kamu kaynağının etkin bir şekilde kullanılması, özellikle üretici kurumların imkan, bilgi birikimi ve yeteneğin paylaşımı noktasında, TUSAGA-Aktif projesinde olduğu gibi üretici kurumlar, üniveristeler, belediyeler başta olmak üzere tüm kurumlarımızın da katılımı ile ulusal coğrafi bilgi sistemi, ortofoto sunum sistemi, yükseklik sisteminin modernizasyonu vb. ulusal projelerin ivedilikle hayata geçirilmesi, (6) Üretici kurumların kurum politikalarını oluşturulurken tüm katkı sağlayabilecek paydaşlarla birlikte çalışması ve hedeflerin detaylı belirlenmesi, üniversitelerden eğitim desteği alınması, kurum yöneticileri değişse de kurum politikalarının değişmeden devam etmesi, TASNİF DIŞI -2- Bağlantı Noktası:Müh.Yzb.Levent ARSLANBEK, (0 312 595 22 25) 06.06.2014
TASNİF DIŞI P.P.D : 35415333-0640-5168-14Yurt İçi İlş.Ş.( 255495) 10 Haziran 2014 (7) Coğrafi verinin üretim, sunum ve kullanım faaliyetlerinin, uygulanabilecek bir sistem dahilinde gerçekleştirilebilmesi için, ilgili tarafların olurunun alındığı yasal düzenlemenin yapılması, bu kapsamda kurumların yetki ve sorumluluklarını da düzenleyen kuruluş kanunları ile yönetmeliklerin ivedilikle güncellenmesi, (8) Tüm bireylerin, Planlama, Koordinasyon, Organizasyon ve İşbirliğinin kamu ve özel sektörde işlevsel ve fonksiyonel çalışılabilirlikteki önemini kavraması, kurumlarını sevmeleri ve kurumlarına aidiyet duygularıyla bağlı olmaları, ancak sadece kendi kurumunun çıkarlarını düşünmemesi, ülke çıkarları çerçevesinde hareket etmesi ve bilginin paylaştıkça çoğaldığı bilincinde olmasının, sorunların çözümüne önemli katkılar sağlayacağı ifade edilmiştir. 5. BHİKPK, bu yıl olduğu gibi, bundan sonra da birlikte çalışabilirliğin bir örneği olarak, ilgili kurum, kuruluş ve üniversitelerimizin değerli katkılarıyla tespit edilen ve yukarıda ifade edilen sorunlar ile alıncak tedbirler kapsamında çalışmalarına devam edecektir. Bu çerçevede çalışmalarını yürütecek olan BKİKPK İhtisas Komisyonlarının üyelerinin belirlenmesi ve faaliyetlerine ilişkin takvim aşağıda belirtilmiştir: a. BHİKPK İhtisas Komisyonlarına 2014-2015 dönemi için verilen görevler EK-B de, önerilen yeni Komisyon üyelerinin listesi, Kurul çalışması esnasında Kurumlarca önerilen isimlerle sınırlı olarak EK-C sunulmuştur. Kurulda alınan karar gereği, Kurul üyesi ve davetli Kurumlardan Komisyonlara isim bildirmeyen Kurumlar 27 Haziran 2014 tarihine kadar BHİKPK Başkanlığına (Harita Genel Komutanlığı Tel: 0312-595 22 26-27, Belgegeçer: 0312-320 14 95, e-posta: bhikpk@hgk.msb.gov.tr adresine ve yazı ile) isim bildireceklerdir. b. 2014-2015 dönemi için oluşturulan kurul ihtisas komisyonlarının ilk toplantıları; Yönetmelikler Komisyonu için 14 Temmuz 2014, Program ve Planlama Komisyonu için 16 Temmuz 2014 ve Bilimsel Araştırma ve Koordinasyon Komisyonu için 18 Temmuz 2014 tarihlerinde saat 14:00 de HGK da yapılacaktır. 6. Sonuç olarak, Bakanlıklar, Kamu Kurum ve Kuruluşları ile Belediyeler başta olmak üzere tüm kullanıcı ihtiyaçlarının, doğru ve hızlı bir şekilde karşılanması, mükerrer üretimin önlenmesi, kamu kaynağının en etkin şekilde kullanılması, veri paylaşımı ve sunumunun ulusal boyutta gerçekleştirilmesi, kurumlararası işbirliği ve birlikte çalışabilirlik ilkesinin sağlanması ve geliştirilmesi konusunda, en üst düzeyde farkındalık yaratılmış, kurum ve kuruluşların bu kapsamda yapmış olduğu çalışmalar ve beklentileri ortaya konulmuş, bu alanda başarılı olunabilmesi için BHİKPK nın etkin olarak çalıştırılmasının önemi bir kez daha katılımcılar tarafından vurgulanmıştır. Bu bağlamda, kurum ve kuruluşlarımızın beklentilerinin karşılanması, veri üretimi ve paylaşımında sorunların çözülebilmesi ve birlikte çalışabilirlik için BHİKPK faaliyetlerine tüm ilgili kurumların en üst düzeyde katkı sağlamasının önemli olduğu değerlendirilmektedir. Arz ederim. MİLLİ SAVUNMA BAKANI NAMINA Yurtiçi İlş.Ş.Md.Vek.Yzb.L.ARSLANBEK : P.P.D. Bşk.Alb.M.ATA :Tek.Hiz.Bşk.Alb.O.LENK : KOORDİNE : Erkân Bşk.Alb.O.ALP : EKLER : EK-A (Toplantı Sonuç Raporu Broşürü) EK-B (İhtisas Komisyonlarının Görevleri) EK-C (İhtisas Komisyon Üyeleri Listesi) EK-Ç (Özel Dağıtım Planı) DAĞITIM : Gereği : Bilgi : Özel Dağıtım Planı (EK-Ç) Millî Savunma Bakanlığına TASNİF DIŞI -3- Bağlantı Noktası:Müh.Yzb.Levent ARSLANBEK, (0 312 595 22 25) 06.06.2014 (İMZALI) Hrt.Gn.K. ve BHİKP Krl.Bşk.
KURUMLARARASI COĞRAFİ VERİ PAYLAŞIMI, BİRLİKTE ÇALIŞABİLİRLİK VE BHİKPK 2014 YILI OLAĞAN GENEL KURUL TOPLANTISI SONUÇ RAPORU BHİKPK 22 Mayıs 2014 Harita Genel Komutanlığı ANKARA
2
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 1. GİRİŞ 2. TOPLANTININ İCRASI 3. TOPLANTIDA ALINAN KARARLAR 4. SONUÇ VE TEKLİFLER EK-A TOPLANTI PROGRAMI EK-B TOPLANTIYA KATILAN KURUM VE KURULUŞLAR EK-C İHTİSAS KOMİSYONLARININ 2014-2015 DÖNEMİ GÖREVLERİ 3
ÖNSÖZ Bakanlıklararası Harita İşlerini Koordinasyon ve Planlama Kurulunun Kurumlararası Coğrafi Veri Paylaşımı ve Birlikte Çalışabilirlik temalı 2014 Yılı Olağan Genel Kurul toplantısı, kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ve belediyelerin temsilcilerinin katkılarıyla, ülke boyutunda coğrafi veri üretim ve paylaşımının daha etkin, doğru ve hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesi, mükerrer üretimlerin önlenmesi ve kamu kaynağının etkin kullanılması, veri paylaşımı ve sunumunun ulusal boyutta gerçekleştirilmesi, ülke kalkınma ve savunma projelerine bu gayretlerin yansıtılması konusunda, en üst düzeyde farkındalık yaratılması, kurum ve kuruluşların bu kapsamda yapmış olduğu çalışmalar ve beklentilerinin ortaya konulmasına imkan sağlamıştır. Müşterek çalışabilirlik kültürünün en üst düzeyde gerçekleştirildiği ve önemli kazanımların elde edildiği söz konusu toplantıya katılım ve katkılarınızdan dolayı şükranlarımı sunarım. Metin KEŞAP Tuğgeneral Hrt.Gn.K. ve BHİKP Krl.Bşk. 4
1. GİRİŞ Bakanlıklararası Harita İşlerini Koordinasyon ve Planlama Kurulu (BHİKPK) faaliyetleri kapsamında düzenlenen, Kurumlararası Coğrafi Veri Paylaşımı ve Birlikte Çalışabilirlik temalı 2014 Yılı Olağan Genel Kurul toplantısı, Milli Savunma Bakanı İsmet YILMAZ ın himayelerinde, Çevre ve Şehircilik Bakanı İdris GÜLLÜCE ve Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehmet Mehdi EKER, Hacettepe Üniversitesi Rektörü Prof.Dr. Murat TUNCER, İstanbul Teknik Üniversitesi Rektörü Prof.Dr. Mehmet KARACA ve Milli Savunma Bakanlığı Müsteşarı Korgeneral Sezai BOSTANCI ile listesi EK-A da verilen Kurul üyesi ve ilgili 53 kurum ve kuruluş, 21 Belediye ve 12 Üniversitenin Genel Müdür, Başkan, Öğretim Üyeleri ve temsilcilerinin yer aldığı 307 katılımcı ile 22 Mayıs 2014 tarihinde JW Mariott Oteli Ankara adresinde gerçekleştirilmiştir. 2. TOPLANTININ İCRASI Toplantıda, üretilen her türlü harita ve harita bilgisi ile coğrafi bilginin, Bakanlıklar, Kamu Kurum ve Kuruluşları ile Belediyeler başta olmak üzere tüm kullanıcı ihtiyaçlarının, doğru ve hızlı bir şekilde karşılanması, mükerrer üretimin önlenmesi, kamu kaynağının en etkin şekilde kullanılması, veri paylaşımı ve sunumunun ulusal boyutta gerçekleştirilmesi, kurumlararası işbirliği ve birlikte çalışabilirlik ilkesinin sağlanması ve geliştirilmesi hedeflenmiştir. 1
Toplantı, EK-B de sunulan Program kapsamında ve aşağıda belirtildiği şekilde icra edilmiştir: a. Toplantı, Harita Genel Komutanı Tuğgeneral Metin KEŞAP ın açılış konuşması ile başlamış, Tuğgeneral Metin KEŞAP tarafından; (1) Ülkemizde; harita ve harita bilgisini üreten ve istek sahibi kullanıcı kuruluşlar arasında üretim, standartlar, veri paylaşımı, AR-GE çalışmaları ve teknik projeler ile ilgili konularda her türlü işbirliği ve koordinasyonu sağlamak üzere faaliyet gösteren BHİKPK nın, bu yılki toplantısının Coğrafi Veri Paylaşımı ve Birlikte Çalışabilirlik ana teması üzerinde gerçekleştirildiği ve bu tema altında Mevcut imkân ve kabiliyetlerimizi bir kuruşumuzu dahi boşa harcamadan nasıl ekonomik kullanabilir, veri paylaşımını yaygınlaştırmak üzere birlikte çalışmanın daha etkin yollarını nasıl geliştirebiliriz? sorusunun cevabının arandığı, (2) Ülkemizde, veri paylaşımının ana konusu olan harita ve harita bilgisi üretimine 196 yıl önce, Hrt.Gn.K.lığının kuruluş süreci ile birlikte başlandığı, bugüne kadar ülke kalkınma ve savunmasının ihtiyaçları doğrultusunda görevin yürütüldüğü, 2
(3) Harita Genel Komutanlığınca, tarihsel süreci içinde; 8 temel ağın kurulduğu ve yaşatıldığı; bu ağlara dayalı olarak,1/25.000 ila 1/1.000.000 ölçekleri arasında, ülkeyi kapsayan toplam 7500 adet topografik haritanın üretildiği; 1939 yılından günümüze kadar ülkemiz için bir hazine değeri taşıyan yaklaşık 1.5 milyon hava fotoğrafının çekildiği; her kurumda olduğu gibi, teknolojik gelişmelerin yakından takip edildiği, klasik yöntem ve donanımlardan, modern ve sayısal sistemlere geçildiği, zaman içerisinde, tek ürün olan basılı (kağıt) haritadan, çok çeşitli sayısal ürünleri içeren geniş bir ürün yelpazesine geçildiği; üretilen tüm ürünlerin birlikte çalışabilirliğin bir örneği olarak tüm kurum ve kuruluşlarımızın hizmetine sunulduğu, (4) Savunma amaçlarına yönelik olarak Hrt.Gn.K.lığı tarafından geliştirilen çok sayıda projeden biri olan Coğrafi Analiz Sisteminin yakın gelecekte, veri paylaşımının örnek bir uygulaması olarak, kamuya sunulacak versiyonunun da tamamlanacağı ve ülkemize ait tüm raster, vektör ve yükseklik verilerinin 3 Boyutlu olarak sunulması; kullanıcılara coğrafi sorgulama ve analiz yeteneklerinin kazandırılmasının hedeflendiği, (5) Harita Genel Komutanlığınca üretim faaliyetleri ile ilgili bilimsel çalışmaların da yürütüldüğü ve birlikte çalışabilirliğin güzel bir örneği olarak, 21 Yurt içi, 6 Yurt dışı üniversite ile değişik konularda projeler yürütüldüğü, (6) Harita Genel Komutanlığınca, ulusal haritacılık kurumu olarak, Bakanlar Kurulu Kararlarıyla kurulan ülkemizdeki ilgili kurum, kuruluş ve üniversitelerin katılımıyla faaliyet gösteren Ulusal Jeodezi - Jeofizik Birliği, Ulusal Fotogrametri-Uzaktan Algılama Birliği ve BHİKPK ya başkanlık edildiği, Uluslararası Jeodezi - Jeofizik Birliği, Uluslararası Kartografya Birliği, Uluslararası Fotogrametri ve Uzaktan Algılama Birliği, Avrupa Haritacılık ve Kadastro Kuruluşları Birliği ve Savunma Amaçlı Coğrafi Bilgi Çalışma Grubunda ülkemizin temsil edildiği; 59 ülkenin haritacılık kurumu ile haritacılık alanında işbirliğinde bulunulduğu, 3
(7) Harita Genel Komutanlığının halihazırda100 den fazla kamu kurum ve kuruluşuna basılı ve sayısal haritalar, ortofotolar, jeodezik değerler sunduğu, kalkınma amaçlarına yönelik olarak; enerji, altyapı, mekânsal planlama ile doğal afetlere yönelik coğrafi veri ihtiyaçlarını karşıladığı, (8) Gerçek zamanlı konumsal veriye olan ihtiyacın her geçen gün arttığı, bu kapsamda Türkiye Ulusal Temel GPS Ağı (TUTGA) nın Hrt.Gn.K.lığı ve Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün iş birliği ile kurulduğu ve birlikte çalışabilirliğin en güzel örneklerinden birini oluşturduğu, 2012 yılında TUSAGAaktif ile bu çalışmaların daha da ileriye götürüldüğü ve Türkiye ölçeğinde, ortak bir koordinat referans sisteminde ve santimetre seviyesinde 7 gün 24 saat anlık konum belirleme hizmeti sağlandığı ve bu kapsamda harcanan 7 Milyon TL ye karşılık yıllık 70 milyon TL lik bir katma değer yaratıldığı, (9) 2010 yılından itibaren Hrt.Gn.K.lığı ile TKGM arasında yapılan işbirliği ile hava fotoğrafı çekimi ve ortofoto üretiminin iki kurum tarafından ortaklaşa gerçekleştirilerek, kamu kaynaklarının israf edilmesinin önüne geçildiği ve bu çalışmaların neticesinde 2013 yılı sonu itibarıyla tüm Türkiye nin renkli ortofoto üretiminin tamamlandığı, (10) Kalkınma Bakanlığınca, jeodezik, jeofizik ve fotogrametrik faaliyetlere destek sağlamak maksadıyla, Hrt.Gn.K.lığı ve İstanbul Teknik Üniversitesi ile birlikte önerilen LİDAR Altyapı Projesi kapsamında, Milli Savunma Bakanlığı bütçesine; 2014 yılı test ve etüt çalışmaları için 200.000 TL tahsis edilmiş, 2015 yılı bütçesine ise donanımın alımı için 3.900.000 TL tahsisi planlandığı, (11) TKGM ve CBSGM ile yapılan ortak protokol çerçevesinde yerleşim bölgeleri coğrafi bilgi sisteminin oluşturulması maksadıyla, 2014 yılı içerisinde il ve ilçe merkezlerinin 1:1.000 ölçekli ortofotolarının üretilmesi için hava fotoğrafı çekim faaliyetine Hrt.Gn.K.lığınca bir uçak planlandığı, 4
(12) GPS ölçülerinden yararla, GNSS uyduları vasıtasıyla atmosferdeki yağışa dönüşebilir su buharı (YDS) miktarı yakın gerçek zamanlı olarak hesaplanarak doğrudan hava tahminlerinde kullanılmak üzere Meteoroloji Genel Müdürlüğüne iletildiği, (13) Hacettepe Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi ile birlikte iyonosfer modelleme çalışmalarının yürütüldüğü, (14) 2011 yılında Millî Emlak Genel Müdürlüğü (MİLE) ile yapılan protokol kapsamında; sağlanan sayısal hava kamerası ile MİLE nin ihtiyaç duyduğu 213.000 kilometrekarelik alanda 30 cm yer örnekleme aralığında hava fotoğrafı çekilerek ortofotolar üretildiği, tarayıcılar ile hazine değerindeki 1,5 milyon adet hava fotoğrafının taranmak suretiyle sayısal veriye dönüştürülmesine başlanıldığı ve bu çalışmalarda, yaklaşık olarak 4.3 Milyon TL tutarında sağlanan donanım ile ülkemize bu tarih itibariyle 20 Milyon TL karşılığında bir katma değer kazandırıldığı, (15) TRGM ile yapılan işbirliği doğrultusunda kurumun altlık coğrafi veri ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla üretilen ortofoto görüntülerin Hrt.Gn.K.lığı tarafından TRGM ye sağlandığı, (16) Adalet Bakanlığı ile yapılan protokol kapsamında, araziler ile ilgili problemlerin çözümü maksadıyla açılan davalara delil olarak mahkemelere sunulmak üzere Ocak 2012 tarihinden itibaren bu güne kadar yaklaşık 12.000 hava fotoğrafı ve harita talebinin karşılandığı ve böylece 1939 yılından itibaren çekilen hava fotoğrafları ile arazilerin geçmiş yıllara ait durumlarının kolaylıkla tespit edilebildiği ve neticede mahkemelerin karar sürecinin kısaltıldığı, (17) Türkiye nin ulusal haritacılık kurumu olarak Ocak 2012 tarihinden bugüne kadar 55 kamu kurumu ve 62 üniversiteye yaklaşık 151.500 adet hava fotoğrafı, harita ve coğrafi bilgi desteği ile 1.2 milyon adet ortofoto desteğinin sağlandığı, 5
(18) Savunma Sanayi Müsteşarlığı ile yürütülen Düşey Engel Veri Projesi ile alçak irtifa uçuşu yapan sivil veya askerî hava araçlarının seyrüsefer ve atma-indirme görevlerini engelleyecek nitelikte olan doğal ve yapay engellere ait konum, yükseklik ve diğer gerekli bilgilerin bir veri tabanı içerisinde toplanmasının hedeflendiği ve bu proje ile alçak uçuş yapan hava araçlarının engellere takılarak kaza yapmasının önüne geçilebileceği, (19) Hrt.Gn.K.lığınca, dünyadaki gelişmelerin yakından takip edildiği, gelişen ve değişen dünyada Türk Silahlı Kuvvetleri ve kamuya daha iyi destek nasıl sağlanabilir? sorusunun cevabının arandığı, çağın gereği olarak sunulan hizmeti süratli, ekonomik ve paylaşılabilir kılabilmek amacıyla kendi yapısının sorgulandığı ve neticesinde Bilinen klasik haritacılık yöntemleri ile hizmet edilmesi imkânsız hale gelmiştir. sonucuna ulaşıldığı ve 21 inci yüzyılın teknoloji ve insan odaklı gereklerine uygun olarak Teşkilat, Üretim ve Eğitimde yeniden yapılanmanın temellerinin atıldığı; Milli Savunma Bakanı İsmet YILMAZ ın onayları ile 2015 yılı Ağustos ayından itibaren uygulamaya başlanacak olan yeni teşkilat ile; (a) Üretimde, birbirinden ayrı, Tasnif Dışı ve askeri olmak üzere iki harita üretim bandının tesis edileceği, (b) Coğrafi Veri Yönetiminde, kaynak israfının önlenmesi ve ülke güvenliği açısından hava fotoğrafı ve uydu görüntülerinin tek bir merkezde toplanması, işleme tabi tutulması, koordinatlandırılması, yönetilmesi ve sunulması için Ulusal Coğrafi Veri Yönetim Başkanlığının teşkil edileceği, (c) Üretim ve eğitim unsurları ile bir laboratuvar olan Hrt.Gn.K.lığı, bünyesindeki Yüksek Öğretim Kurumuna tanımlı Harita Yüksek Teknik Okulunun, büyüyen ve gelişen ülkemizde daha geniş eğitim imkânı sunmak üzere Enstitüye dönüştürülmesinin öngörüldüğü, (20) Müreffeh bir ülkenin birlikte çok çalışmak ile mümkün olacağı ifade edilmiştir. 6
b. Açılış konuşmasını müteakip, Coğrafi Veri Paylaşımı ve Birlikte Çalışılabilirlik Konusunda Kurumlarımızda Yürütülen Çalışmalar hakkında sunuşlar yapılmıştır. (1) Türkiye Belediyeler Birliği Genel Sekreter Yrd. Recep ŞAHİN tarafından yapılan sunuşta özet olarak; (a) Türkiye Belediyeler Birliği (TBB) nin 1945 yılından beri belediyecilik alanında faaliyet göstermek üzere kamu yararına bir dernek olarak kurulduğu, bu kapsamda Türkiye deki tüm belediyeleri birlik çatısı altında toplamak, menfaatlerini korumak ve gelişmelerine yardımcı olmak, personel ve görevlilerini eğitmek, Belediyelerle ilgili kanun hazırlıklarında görüş bildirmek, rehberlik etmek, desteklemek, e-belediye, Kent Bilgi Sistemi vb. bilişim ve teknoloji uygulamalarının gelişmesine teknik destek sağlamak gibi görevlerinin yanı sıra, bilişim alanında, hukuksal ve yasal değişikliklere ilişkin alt yapı desteğinin sağlanması, danışmanlık, lisans vb. ihtiyaçlarının toplu olarak temini yönünde çözümler üretilmesi, birbiriyle ve diğer kurumlarla işbirliği oluşturmalarına yardımcı olunması, e-devlet kapısı için e-belediye entegrasyon çalışmalarına yardımcı olunması gibi görevler üstlenildiği, 7
(b) TBB nin CBS ye son derece önem verdiği belirtilerek, bu çerçevede Yönetim Bilgi Sistemi yazılımının tamamlandığı, BELBİS uygulama yazılımı projesi ile, belediyelerin standart yapıda bir yönetim bilgi sisteminde buluşmasını sağlamak, proje ve yönetim bilgi sistemleri vasıtasıyla sunulacak eğitimler sonucunda uygulamaların mevzuata uygunluğunu geliştirmek, CBS nin ihtiyacı olan sözel verilerin aktarılmasını sağlayarak bilgiye ulaşımı hızlandırmak gibi ana hedeflerinin olduğu, (c) BELBİS Projesinde kullanılan bulut bilişim hizmeti ile; sunucu satın alma, sistem için harcanan yıllık elektrik, işletim sistemi, veri tabanı yönetim sistemi, bakım gibi maliyetlerin, belediyelere getireceği yükün ortadan kalkacağı, bu kapsamda Türkiye de bulunan 1394 adet belediyeden 2017 sonu itibariyle 160 belediyenin bu sisteme tamamen entegre olacağı, (ç) Belediyelerin Kurumlardan Beklentileri başlığı altında; belediyelerin Kentsel Dönüşüm faaliyetlerini gerçekleştirebilmek için 1/1000 ölçeğine tekabül eden ortofoto altlığına ihtiyaç duyduğu, kurumlar ile veri paylaşımının ücretsiz gerçekleştirmesi, il ve ilçe sınırları ile ilgili ihtilafların çözülmesi, belediyelerde kurulacak Coğrafi/Kent Bilgi Sistemlerine yönelik finansal desteğinin artırılmasının ümit edildiği, (d) Ülke nüfusunun % 92 sinin belediye sınırları içerisinde yaşadığı, bu kapsamda CBS nin, belediyelerde bir karar destek ve yönetim aracı olarak gereklilik haline dönüştüğü, CBS altyapısının belediyelerde geliştirilmesine yönelik tüm paydaşlarla işbirliğine ihtiyaç olduğu, bütün bilişim uygulamalarında kamu idarelerinin ortak çalışmaları ile bilgi ve hizmetlere erişimin kolaylaştırılması vatandaşa sunulacak hizmetin hızını, kalitesini artıracağı ifade edilmiştir. 8
(2) Tarım Reformu Genel Müdürü Dr.Gürsel KÜSEK tarafından yapılan sunuşta özet olarak; (a) Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı olarak, Türkiye de hem harita üreten, hem de bu haritaları günlük işlemlerinde yoğun olarak kullanan Bakanlık olduklarını, yıllık yaklaşık 1.000.000 hektar ortofoto ve buna bağlı 1:5.000 ölçekli halihazır harita ürettiklerini ve bu haritaları başta Hrt.Gn.K.lığı ve TKGM olmak üzere tüm kurum ve kuruluşlar ile paylaşıldığı, (b) Bakanlık çalışma alanının ve üretilen veri yelpazesinin geniş olması dolayısı ile neredeyse tüm bakanlıklarla bilgi alışverişinde bulunulduğu, (c) 2016 yılının ortasına kadar TRGM adına tüm Türkiye nin 1:5.000 ölçekli hava fotoğrafı çekiminin tamamlanacağı ve bu verilerin de tüm kamu kurum ve kuruluşlarıyla paylaşılacağı, 9
(ç) Bu kadar çok coğrafi verinin tüm kamu kurum ve kuruluşlarıyla paylaşılabilmesi için ciddi bir koordinasyon ve altyapı gereksinimi bulunduğu, sürekli değişim gösteren bu coğrafi verilere kamu kurum ve kuruluşları tarafından güncel olarak ulaşılabilmesi için coğrafi bir portala ihtiyaç duyulduğu belirtilmiştir. (3) Milli Emlak Genel Müdürü Abdullah KAYA tarafından yapılan sunuşta özet olarak; (a) MİLE bünyesinde Coğrafi Bilgi Sistemleri Daire Başkanlığı kurulduğu ifade edilmiş, CBS Daire Başkanlığının, Kurumlararası Coğrafi Veri Paylaşımı ve Birlikte Çalışabilirlik esasına dayanılarak, milli emlak iş ve işlemleri için gerekli olan coğrafi bilgilerin üretici kurumlarından temin edilmesi ve Milli Emlak Otomasyon Sistemine (MEOP) entegrasyonu için gereken teknik çalışmaları yapılması ile görevlendirildiği, 10
(b) MİLE ile Harita ve Harita Bilgileri üreten kamu kurum ve kuruluşları ile gerçekleştirilen protokoller kapsamında; - Hrt.Gn.K.lığı ile 28 Aralık 2011 tarihinde imzalanan protokol kapsamında Hrt.Gn.K.lığı tarafından 2008-2014 yılları arasında üretilen yaklaşık 655.000 km 2 lik ortofoto görüntünün Hrt.Gn.K.lığı Web Harita Servisi üzerinden temin edildiği, bu görüntülerin merkez ve taşra birimleri tarafından Coğrafi Bilgi Sistemi projesi üzerinden milli emlak iş ve işlemlerinde etkin bir şekilde kullanılmaya başlandığı, - 1:25.000 ölçekli standart topoğrafik paftalarının Hizmete Özel gizlilik derecesinden çıkartılarak Tasnif Dışı gizlilik dereceli ürünler olarak değerlendirilmesi için gerekli mevzuat değişikliği çalışmalarının ivedilikle yapılmasının ülkeye yarar sağlayacağı, - TKGM ile 20.03.2009 tarihinde Elektronik Ortamda Bilgi Verilmesine İlişkin Düzenlemeleri Belirleyen Protokol imzalandığı, bu çerçevede mülkiyeti hazineye ait taşınmazların güncel tapu ve kadastro bilgilerinin elektronik ortamda MEOP uygulamalarında kullanılmasının hedeflendiği, - CBSGM ile coğrafi veri paylaşımı konusunda protokol çalışmalarının devam ettiği, bu kapsamda mevcut kıyı ve kıyı kenar çizgilerinin servis olarak alınmaya başlanıldığı, (c) Bunlara ilave olarak, bir çok kamu kurumu ile CBS altyapılı veri paylaşımına yönelik çalışmaların devam ettiği, her türlü harita ve harita bilgisi ile coğrafi bilginin koordineli bir şekilde üretilmesi, sunulması, paylaşımı ve dolayısıyla birlikte çalışabilmenin gerekliliğinin farkında olan MİLE tarafından bu konuda üzerine düşen görev ve sorumlulukların yerine getirileceği ifade edilmiştir. 11
(4) Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürü Sayın Dr.Bekir TÜZEL tarafından yapılan sunuşta özet olarak; (a) CBSGM nin, Ulusal Coğrafi Bilgi Siteminin teknik altyapı, veri ve insan kaynağı bileşenleri için tamamlanan, devam eden ve planlanan çalışmaların devam ettiği, (b) Kurum ve kuruluşların ortak veri standardının olması gerektiği, bu kapsamda veri değişim formatı belirlendiği ve bu çerçevede ilgili koordinatör ve sorumlu kurum ve kuruluşlarının belirlendiği, ayrıca Ulusal Coğrafi Veri Portalının test çalışmalarının devam ettiği, (c) İnsan kaynağı temini kapsamında Mesleki Yeterlilik Kurumu ile birlikte CBS Operatörü ve CBS Uzmanı meslek standartlarının geliştirildiği, (ç) Belediyelerin Kent Bilgi Sistemi (KBS) çalışmaları kapsamında personel, kaynak, sistem ve ağ altyapısına ilişkin sorunları olduğu bu kapsamda Bulut-KBS projesinin gündeme geldiği, bu projenin hayata geçmesi ile belediyelerin internete erişim sağlamak suretiyle ihtiyacı olan verilere ulaşabileceği, 12
(d) Devam eden projeler arasında, Yüksek Çözünürlüklü (1/1000) True-Ortofoto Üretimi projesi ile özellikle belediyelerin ihtiyaçlarının karşılanmasının hedeflendiği, bu kapsamda söz konusu hava fotoğrafların üretimine ilişikin Hrt.Gn.K.lığı ve TKGM ile üçlü protokol imzalandığı, proje kapsamında ayrıca, Türkiye Bina Envanteri, Kent İçi Mekânsal Adres Altyapısı hizmetlerine de katkı sağlayacağı, (e) Ayrıca mekansal verilerin diğer kamu kurum ve kuruluşlarına sunulması kapsamında Atlas projesi çalışmalarının devam ettiği belirtilmiştir. (5) Tapu ve Kadastro Genel Müdürü Davut GÜNEY tarafından yapılan sunuşta özet olarak; (a) TKGM nin son dönemde kurumlararası birlikte çalışılabilirlik kapsamında çok önemli adımlar attığı, bu proje çıktılarının katma değer sağlayarak birçok meslek disiplininin verisini oluşturduğu, (b) Coğrafi bilgi teknolojilerinin ihtiyaç duyduğu mekânsal mülkiyet verilerini toplamak üzere gerçekleştirilmiş olan çalışmaların devam ettiği, 13
(c) Türkiye de sorunlu bölgeler dışında kadastro ve kadastro güncelleme çalışmalarının büyük ölçüde tamamlandığı, (ç) 2013 yılında yürürlüğe giren kanun kapsamında orman kadastrosu yapma yetkisinin TKGM ye verildiği, bu bağlamda orman kadastrosu faaliyetlerinin 2015 sonu itibariyle tamamlanacağı, (d) TKGM olarak 1955 yılından beri hava fotoğrafı çekimi faaliyetleri ile 478.000 km² lik alanın 1:5000 ölçekli haritalarının üretilerek kullanıma sunulduğu, bu verilerin başta Hrt.Gn.K.lığı olmak üzere, Orman Genel Müdürlüğü, MİLE, TRGM gibi bir çok Genel Müdürlük ile ülke genelinde veri paylaşımının gerçekleştirildiği, (e) Bu çerçevede Hrt.Gn.K.lığı ile gerçekleştirilen protokol ile ülkenin tamamının ortofoto üretiminin tamamlandığı, (f) Ayrıca yine Hrt.Gn.K.lığı ile gerçekleştirilen TUSAGA-Aktif projesi ile sadece harita ve kadastro anlamında değil, mekânsal bilgi sistemleri, savunma, tektonik hareketler, meteoroloji ve navigasyon çalışmalarına da altlık oluşturacak verilerin elde edildiği, (g) Hrt.Gn.K.lığı ve TKGM nin birlikte gerçekleştirdiği bu önemli projelerin, kurumlararası birlikte çalışılabilirliğin haritacılık sektöründeki en güzel örneklerden biri olduğu belirtilmiştir. c. Coğrafi Veri Paylaşımı ve Birlikte Çalışılabilirlik Konusunda Kurumlarımızda Yürütülen Çalışmalar hakkında sunuşları müteakip, Toplantıya teşrif eden Bakanlarımız tarafından, günün anlam ve önemine yönelik konuşmalar yapılmıştır. 14
(1) Milli Savunma Bakanı İsmet YILMAZ, konuşmasında özet olarak; (a) Bilginin paylaştıkça çoğaldığı, ortaklaşa gerçekleştirilen projelerin MSB ye büyük fayda sağladığı, (b) Bilginin güç olduğu, bilmek için tanımak gerektiği, tanımak için tanımlamak, tanımlamak için ise sınırlandırmak gerektiği, sınırlandırmak kavramının ise haritacılık sektörünü ilgilendirdiği, gelişmişliğin göstergesinin imar planları tamamlanmış modern şehirler olduğu, (c) Kalkınmak için çok çalışmak gerektiği, ancak bunun iş birliği ve koordinasyon ile mümkün olacağı, bu şekilde zaman ve kaynak israfının da önleneceği, (ç) Bu kapsamda ortak çalışma kültürünün oluşması kişilerin ve kurumların birbirini anlayabilmesi noktasında Bakanlıklararası Harita İşlerini Koordinasyon ve Planlama Kurulunun faaliyetlerinin önemli yararlar sağlayacağı ifade edilmiştir. 15
(2) Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Dr. Mehmet Mehdi EKER, konuşmasında özet olarak; (a) Modern hayatın gerektirdiği bazı kavramların Planlama, Koordinasyon, Organizasyon ve Kooperasyon olduğu, modern toplum hayatında kamu ve özel sektörde işlevsel ve fonksiyonel çalışılabilirlikte bu dört kavrama ihtiyaç bulunduğu, (b) Bilgi üretme ve geliştirme sürecinde en önemli hedefin teknolojiyi bilgi ve eğitim ile işleyerek sağlıklı veriyi ve veri tabanını elde etmek olduğu, (c) Harita ve harita bilgisinin savunma, havacılık, kadastro, tarım, şehircilik ve enerji gibi modern hayatın gerektirdiği bütün sektör faaliyetlerine hizmet ettiği ve bu sektörler için gerekliliği, (ç) Türkiye de 24.000.000 hektar ekilebilir tarım arazisi olduğu, bu bölgelerde sağlıklı şekilde üretimin yapılabilmesi, rekabet edebilir işletme ölçeğinin yakalanabilmesi, daha etkin bir tarımsal ekonomi için tüm verilerin sağlıklı üretilmesi, işlenmesi, kullanılması ve yönetilmesine ihtiyaç duyulduğu, 16
(d) Bu tarım arazinin yönetilmesinde CBS den son derece yararlanıldığı bu kapsamda Hrt.Gn.K.lığı, TKGM, MİLE, kamu kurum kuruluşları ve üniversitelerden katkı sağlanarak birlikte çalışılabilirlik anlamında örnek çalışmalar gerçekleştirildiği ifade edilmiştir. (3) Çevre ve Şehircilik Bakanı İdris GÜLLÜCE, konuşmasında özet olarak; (a) Tüm çalışanların kurumlarını sevmeleri, kurumlarına aidiyet duygularıyla bağlı olması gerektiği, bu bağlamda sadece kendi kurumunun çıkarlarını düşünmemesi, ülke çıkarları çerçevesinde hareket etmesi de gerektiği, (b) Ülke genelinde kamu kurumları arasında koordinasyon eksikliğinden kaynaklanan mükerrer faaliyetlerin gerçekleştiği ve bu durumun büyük oranda kaynak israfına neden olduğu, ülkemizde yeterince kalkınamamış ve hizmet bekleyen birçok il, ilçe ve köy bulunurken, artık bu şekilde kaynak israfına engel olunması gerektiği, 17
(c) Ülkemizde daha önceki yıllarda kadastro çalışmaları ile orman kadastro çalışmalarınım koordineli gerçekleştirilmemesi dolayısıyla bir çok kurumu olumsuz etkileyen ciddi sıkıntıların yaşandığı belirtilerek kurumlararası birlikte çalışılabilirliğin önemi vurgulanmıştır. ç. Bakanlarımızın konuşmalarını tamamlamalarını müteakip, Milli Savunma Bakanı İsmet YILMAZ, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Dr. Mehmet Mehdi EKER, Çevre ve Şehircilik Bakanı İdris GÜLLÜCE, Hacettepe Üniversitesi Rektörü Prof.Dr. Murat TUNCER, İstanbul Teknik Üniversitesi Rektörü Prof.Dr. Mehmet KARACA ve Milli Savunma Bakanlığı Müsteşarı Korgeneral Sezai Bostancı ya toplantı anısı olarak, 1895 yılında kurulan, Harbiye Nezaretinin 5 inci Şubesine bağlı Harita Komisyonu tarafından 1896 yılında üretilen ve ülkemizdeki modern haritacılık çalışmalarının ilk örneği olarak kabul edilen Eskişehir haritası takdim edilmiştir. 18
d. Müteakiben, Toplantı anı fotoğraf çekilmiştir. e. Toplantının öğleden önce salonda icra edilen bölümünün tamamlanmasını müteakip, Hrt.Gn.K.lığı, TRGM ve CBSGM tarafından etkinliklerinin sergilendiği stantlar katılımcılar tarafından gezilmiş ve bilgi alınmıştır. 19
e. Toplantının öğleden sonraki bölümü, "Coğrafi Veri Toplama, Güncelleme ve Paylaşımına Yönelik Kurumlararası İşbirliği Çalışmaları ve Beklentiler" konusunda takdimler ile başlamıştır. (1) Hrt.Gn.K.lığınca yürütülen "Kurumlararası İşbirliği" çalışmaların sunumunu yapan Dr.Müh.Yarbay Abdullah DEĞER tarafından özet olarak; (a) Dünyadaki yeni veri toplama ve sunum tekniklerinden, bahsedilmiş, coğrafi veri toplama konusunda ilk çalışmaların ülkelerin Ulusal Haritacılık Kuruluşları tarafından gerçekleştirildiği, daha sonra diğer kamu kurumlarının kendi sorumluluk alanlarında veri toplama faaliyetlerine başladığı, eş zamanlı olarak özel sektörün de bu faaliyeti yürüttüğü, (b) Ancak, son 4-5 yıldır bireysel kullanıcıların ön plana çıkmaya başladığı, veri toplama konusunda bireysel kullanıcıların gönüllü veri toplama elemanı olarak veri topladıkları ve bunları açık kaynak üzerinde paylaşıldığı ve açık kaynak haritacılığının ülkemizdeki potansiyelinin önemi, (c) Veri sunum tekniği olarak Dünyada verilerin üretici kurumlarda bulunduğu ve uluslar arası standartlardaki servisler aracılığıyla paylaşıldığı, (ç) Hrt.Gn.K.lığının da 196 yıllık bilgi birikimini, tecrübesini ve ürünlerini başta kamu kurumları olmak üzere tüm paydaşlarla paylaştığını bu kapsamda son 3 yılda koordinasyon trafiğinin arttığı, (d) Sonuç olarak MİLE, TRGM ve CBSGM ile protokoller imzalandığı, 2014 yılında 8 kurum ile daha işbirliği protokolleri yapılacağı, yapılan bu protokollerle kazananın Türkiye olduğu vurgulanmıştır. (2) Orman ve Su İşleri Bakanlığınca yürütülen "Kurumlararası İşbirliği" çalışmaların sunumunu yapan Yük.Müh.Ethem AKGÜNDÜZ tarafından özet olarak; 20
(a) Coğrafi Bilgi Sistemlerinin ne olduğu, ülkemizdeki durumu, bu kapsamda gerçekleştirilen önemli projeleri, (b) CBS de karşılaşılan sorunlara ilişkin olarak bu konuda, eğitim eksikliği ve farkındalık oluşturulamaması, çalışmaların plansız ve hedefsiz olması, kurumsallıktan uzak olması, kurumlararası birlikte çalışabilirliğin sağlanamaması, Ulusal seviyede bir politika ve düzenleyici bir mevzuatın olmaması, tekrarlı veri üretimi, Kurumlararası veri paylaşımı ve koordinasyonun sağlanamaması konusunda tespitler, (c) CBS nin amaç değil bir araç olduğu, CBS çalışmalarında altyapının bir kez ve doğru olarak kurulması, bu altyapının kurulmasında Kurumsal düşünülmesi ve yönetilebilir bir sistem kurulması gerektiği, (ç) Veri güncelliğini ve güvenirliğini sağlayacak yöntemler bulunması gerektiği, (d) Modelleme ve analizin önemi, kurumlararası veri ve teknoloji paylaşımı konusunda gelişme gösterilemediği hususları vurgulanmıştır. (3) TKGM tarafından yürütülen "Kurumlararası İşbirliği" çalışmaların sunumunu yapan Yük.Müh. Sedat BAKICI tarafından özet olarak; (a) Coğrafi Bilgi Sistemlerinin tanımı, CBS bileşenleri ve ardından CBS uygulamalarına değinilmiş, konulmuş, (b) CBS nin ülkemizdeki mevcut durumu ortaya (c) TUCBS, INSPIRE Direktifi, INSPIRE Mekansal Veri Temaları konusunda açıklama yapılmış, 21
(ç) TUSAGA Aktif ve Ortofoto üretimine yönelik açıklamalar yapılarak birlikte çalışabilirlik konusunda TKGM ile Hrt.Gn.K.lığının örnek çalışmaları konusunda bilgi verilmiş, (d) Harita üreten kurum ve kuruluşlarca üretilen haritalara ait bilgi ve belgelere ilişkin; meta verilerin ilgili kurumlarca internet üzerinden girişine, güncellenmesine ve sunumuna, bu sayede mükerrer harita üretimi ile kaynak israfının önlenmesine yönelik geliştirilen portal yapısında Mekansal Bilgi Sistemi ile bir Harita Bilgi Bankası kurulması önerisinde bulunularak sunum tamamlanmıştır. f. Kurumsal sunumları müteakip, Neyi, Nasıl Paylaşalım? Coğrafi Veri Standartları ve Sunumları konulu sunumu yapan Yük.Müh.Yb.Sabri ŞEHSUVAROĞLU tarafından özet olarak; (1) Hrt.Gn.K.lığında gerçekleştirilen sayısal üretim faaliyetleri, raster, vektör, yükseklik verileri ve diğer ürünler olmak üzere 4 ana başlık altında açıklanmış, (2) Raster ürünler olarak değişik ölçeklerdeki raster haritalar ile ortofotolara; vektör ürünler olarak topoğrafik ve kartografik vektör verilere; yükseklik verisi olarak DTED-1, DTED- 2 ve 5 m. çözünürlüklü sayısal yükseklik modellerine; diğer ürünler olarak Düşey Engel Veri Tabanı, Yerleşim Yerleri Adları Veri Tabanı, Coğrafi Ad Dizini, Ülke Sınır Verisi, İl-ilçe sınırları verisi ve Alçak İrtifa Özel Hava Haritalarına ilişkin kullanım alanları, üretim ve paylaşım standartları ile üretim durumlarına ilişkin teknik bilgiler sunulmuş, (3) Hrt.Gn.K.lığının sayısal üretim ve paylaşım faaliyetlerine ilişkin bilgilerin ardından Hrt.Gn.K.lığının öne çıkan bazı yönleri değerlendirilmiş, bu kapsamda; Hrt.Gn.K.lığının CBS alanında 25 yıllık bilgi birikimi ve tecrübesi olduğu, faaliyetlerini belirli ulusal ve uluslararası standartlara uygun ve kendi içerisinde tutarlı olarak gerçekleştirdiği, zengin bir arşiv ve ürün yelpazesine sahip olduğu belirtilmiş, 22
(4) Bunların yanı sıra; ürettiği verilerin kamu tarafından etkin olarak kullanılması noktasında, mevcut eski tarihli yasal mevzuat nedeniyle verilerin paylaşımında sıkıntılar (idari işlemler ve ücret) olduğu; bazı kurumların Hrt.Gn.K.lığı ile istenilen düzeyde koordinasyonda bulunmadığı ve üretilen ürünlerin güncellenme periyodlarının yeterince kısa olmadığı vurgulanmış, (5) Bu kapsamda Hrt.Gn.K.lığının olumsuz yönlerini olumluya dönüştürmek ve kamuya daha iyi hizmet verebilmek adına çalışmaların başlatıldığı ve bu kapsamda yeniden yapılanma ve mevzuat çalışmalarının sürdürüldüğü ifade edilmiş, (6) Hrt.Gn.K.lığının diğer kamu kurum ve kuruluşlarından beklentileri kapsamında; kurumların Hrt.Gn.K.lığı ile daha sıkı işbirliği içerisinde çalışmaları, ulusal standart geliştirme faaliyetlerinde birlikte çalışma zorunluluğu ve kurumların sayısal veri ihtiyaçları için öncelikle Hrt.Gn.K.lığı arşivine bakmaları gerekliliği ve ayrıca, Hrt.Gn.K.lığının topoğrafik vektör verilerindeki kısıtlı sayıda olan öznitelik bilgilerinin zenginleştirilmesi ve Düşey Engel Veri Tabanı verilerinin güncelleştirilmesi için kamu kurum ve kuruluşlarından faydalanmak istendiği, bunun için de öncelikle kurumların OGC uyumlu web servisleri ile veri alış verişi için gerekli teknik alt yapı çalışmalarını tamamlamaları gerektiği belirtilmiştir. g. Kurum temsilcilerinin konuşmalarının tamamlanmasını müteakip, Bakanlıklararası Harita İşlerini Koordinasyon ve Planlama Kurulunun 2014 Yılı Olağan Toplantısı"na geçilmiş, Toplantı, Kurul Başkanının açış konuşmasını müteakip aşağıda ifade edildiği şekilde icra edilmiştir: 23
(1) BHİKPK Bilimsel Araştırma ve Koordinasyon Komisyonu (BARKOK) nun 2013-2014 Dönemi Çalışma Raporlarının sunulması kapsamında; (a) BARKOK Başkanı Müh.Alb.Abdulvahit TORUN tarafından BARKOK Çalışma Prensipleri, Dr.Engin SÜMER tarafından Hiperspektral görüntü ihtiyaçları konusunda yapılan anket ve kamu kurumlarının konuya dair farkındalığı, Uzm.Yük.Müh.Taylan ÖCALAN (YTÜ) tarafından CORS altyapısının olmadığı durumda Hassas Nokta Konumlama (PPP) tekniğinin kullanılması ve yapılan testte elde edilen sonuçlar, Dr.Murat EREN tarafından, GPS sinyalinin olmadığı ya da kesikli olduğu hallerde ANS yardımı ile konum belirleme ve navigasyon ile düzenlenen deneyde elde edilen sonuçlar, Müh. Ali İPEK ve Dr.Müh.Yb.Mustafa ERDOĞAN tarafından eğik resim fotogrametrisinin sayısal arazi modeli oluşturmada kullanılması ile LiDAR tedarik sürecinde kamu kurumlarının ihtiyaçları, talepleri, belirlenen LiDAR test bölgesi ve diğer yürütülen faaliyetler konusunda sunumlar yapılmış, 24
(b) BARKOK Başkanı Müh.Alb.Abdulvahit TORUN tarafından, BARKOK Uluslararası İşbirliği, Teknoloji Seçiminde Kamu İşbirliği için BARKOK Çatısının Kullanılması, BARKOK ta Süreklilik (Deneyimli Üye Atanması), BARKOK Faaliyetleri Çalıştayı Düzenlenmesi, Yeni BHİKPK ve BARKOK Vizyonu, İnsansız Hava Sistemleri Pratik Ölçme ve Görüntüleme Testi konularının, Genel Kurul tarafından karara bağlanması teklif edilmiş ve oybirliği ile kabul edilmiş, (c) Müteakiben, 2014-2015 yılına ilişkin olarak; Ortofoto Bütünleştirme Modeli Geliştirilmesi, Hiperspektral Görüntü Paylaşımı, Hiperspektral Eğitimi, PPP Tekniğinin Pratik Uygulamalarda Testi, PPP Web Servislerinin Testi, Kapalı Alanlarda Pratik Uygulama Deneyi, Madenlerde ANS ile Hızlı Konum Belirleme ve Haritalama Deneyi, LiDAR Test Bölgesi Verisi İşleme, LiDAR veri İşleme ve Analiz Eğitimi, Problem Yönelimli Kamu/Üniversite İşbirliği, Kamu/Üniversite (TUFUAB, TUJJB) Birlikte Çalışabilirlik, LiDAR Sistemi İşletme İş Modeli Geliştirilmesi, Göktürk Görüntülerinin Kullanımının Yaygınlaştırılması konuları görev olarak teklif edilmiştir. (2) Program ve Planlama Komisyonunun 2013-2014 Dönemi Çalışma Raporlarının sunulması kapsamında, Komisyon Başkanı Yük.Müh.Bilal ERKEK tarafından özet olarak; (a) Program ve Planlama Komisyonunun 2013-2014 Çalışma Dönemindeki görevlerinin, harita ve uzaktan algılama isteklerine ilişkin birim fiyatların tespit edilmesi ile harita ve harita bilgisi verilerinin web servisleri üzerinden sunum maliyetlerinin belirlenmesi olduğu belirtilmiş, bu görevler kapsamında; 2014 yılı bütçe aktarımına esas yaklaşık maliyetlerinin, Maliye Bakanlığınca tespit edilerek yayımlanmış olan % 3.93 yeniden değerleme oranında artış yapılmasının uygun olacağı, bununla birlikte; listede bulunan bazı ürünlerin çıkarıldığı, bazı ürünlerde yeniden değerleme oranına bağlı kalınmaksızın fiyatlandırma yapıldığı, Web servisleri ile sunuma ilişkin ücretlendirme stratejisi, bu hizmeti sağlayan üretici kurum tarafından belirlenir ibaresinin fiyat listesinde yer almasına karar verildiği ifade edilmiş, 25
(b) Müteakiben, 2014-2015 yılına ilişkin olarak; Bütçe aktarımına esas yaklaşık maliyetlerin belirlenmesi ve Web servisleri ile ilgili maliyet belirleme çalışmalarına altlık olacak verilerin toplanması ve değerlendirilmesi şeklinde iki görev teklifinde bulunulmuştur. (3) Yönetmelikler Komisyonunun 2013-2014 Dönemi Çalışma Raporlarının sunulması kapsamında, Komisyonu Başkanı Yük.Müh.Alb.Zühtü YÜKSEL tarafından özet olarak; (a) Harita Üretimine yönelik İHA kullanımına ilişkin olarak, Hava fotoğrafı çekimi, taslak Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliğinin (BÖHHÜY) Hava Kamerası başlıklı 56 ncı maddesinde hava platformundan bağımsız olacak şekilde düzenlendiği, (b) TKGM tarafından, taslak BÖHHÜY e yeni bir EK veya yeni bir bölüm eklenerek; üretilen veriye ilişkin tanımlayıcı ve kalite bilgilerini içeren metaveri dosyasının oluşturulması, bunun standardı için ise en az TUCBS standartlarını sağlamalı ifadesinin yer alması yönünde karar alındığı, (c) BHİKPK yönetmeliğinin halen Başbakanlık Kanunlar Kararlar Genel Müdürlüğünde yasalaşmak üzere son aşamada olduğu ve TUCBS Yönetmeliği ile birlikte ele alındığı, son olarak Hrt.Gn.K.lığı ile CBSGM arasında yapılacak görüşmeler ile kısa zamanda neticelenmesinin beklendiği, (ç) Dönem İçerisinde BÖHHÜY deki değişikliklerin yasalaşması sürecinin başladığı, Hidrografik Ölçmeler bölümünün SHOD Başkanlığı ile DSİ Gn.Md.lüğü arasında mutabık kalınarak değişiklik yapıldığı, son taslağın bakanlıklara gönderildiği, süreci hızlandırmak için kurum görüşlerinin önceden ele alındığı ve komisyon tarafından gerekçeleri ile ortak görüşler oluşturulduğu, önümüzdeki dönemde komisyonda görüşülerek yasalaşması çalışmalarına devam edileceği ifade edilmiş, 26
(d) Kapalı maden işletmelerinde uygulanacak harita üretim yöntemlerinin Maden İşleri Genel Müdürlüğünce hazırlanarak komisyonda görüşülmesi konusunda ayrı bir yönetmelik ile düzenleme yapılması gerektiği, (e) Müteakiben, 2014-2015 yılına ilişkin olarak; BÖHHÜY deki değişikliklerin yasalaşması sürecinde kurumlardan gelebilecek ilave görüşlerin incelenmesi ve karara bağlanması ve BHİKPK yönetmeliğinin yasalaşma sürecinin takibi şeklinde iki görev teklifinde bulunulmuştur. (4) Komisyon raporlarının sunulmasını müteakip, 2014-2015 yılı döneminde ihtisas komisyonlarına görev olarak verilmek üzere; devam eden ve Komisyon tarafından teklif edilen görevler Kurul tarafından değerlendirilerek 2014-2015 İhtisas Komisyonları görevleri oy birliği ile kabul edilmiş ve EK-C de sunulmuştur. ğ. BHİKPK 2014 Yılı Olağan Toplantısının tamamlanmasını müteakip, Üretici Kurumlardan Beklentiler, Üretici Kurumlara Sağlanacak Veriler, Üretici/Kullanıcı Koordinasyon ve İlişkileri ile Karşılaşılan Sorunlar, Veri Sunumuna Yönelik Talep ve Öneriler konulu Panel icra edilmiştir. Panel kapsamında; 27
(1) Panel Yöneticisi Prof.Dr.Rasim DENİZ, CBS çalışmalarının yeni olmadığını, ileriye dönük başka çalışmalarında yapılması gerektiği ve bu panel ile bir başlangıç yapıldığı düşüncelerini aktarmış, sabah oturumunda Sayın Bakanların yaptıkları konuşmaların bu etkinliğin önemli bir motivasyonu olduğunu belirtmiş, panelin konusunu aktardıktan sonra sıra ile panelistleri konuşmaya davet etmiş, (2) Hrt.Gn.K.lığı temsilcisi Doç.Müh.Alb.Onur LENK tarafından özetle, kurumlararası işbirliği konusunda geri beslemeye ihtiyaç olduğu, coğrafi veri üretme ve sunumu ile bu süreçlerin kısaltılmasının kurumlarımız ile birlikte gerçekleştirileceği, konu ile ilgili en önemli hususun mevzuat olduğu, sırasıyla, üretimin düzenlemesi, uluslararası standartlar gözetilerek oluşturulacak, fakat ulusal ihtiyaçları da dikkate alan ulusal standartların önemine değinilmiş, süreçleri hızlandırmak için web tabanlı uygulamalarla sunumun önemi vurgulanmış, (3) Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası temsilcisi Prof.Dr.Haluk ÖZENER tarafından özetle, tüm toplantı sunum ve konuşmalarından sonra, çok güzel kazanımlarının olduğunu, panelde konuşmayı düşündüğü birçok konunun gündeme geldiği ve eleştirilebilecek birçok konunun giderildiğini gördüğünü belirtmiş, eski deneyimlere dayanarak, özellikle üretici kurumların kurum politikaları oluşturulurken tüm katkı sağlayabilecek paydaşlarla birlikte çalışılması ve hedeflerin detaylı belirlenmesinin önemi vurgulanmış, kurum yöneticileri değişse de kurum politikalarının değişmeden devam etmesinin gerektiği belirtilmiş, (4) TKGM temsilcisi Yük.Müh.Demet Aydoğan UĞURLU tarafından, konumsal veri altyapısının tarihsel gelişimine değinildikten sonra, kadastro verisinin neden önemli olduğu, TKGM nin mekânsal bilgi sistemi altyapısının yasal dayanağı ve veri üretim çalışmaları, kadastro veri altyapısının mevcut durumu, mekânsal gayrimenkul sistemi (MEGSİS), uluslararası standartlarda harita servisleri (wms, wfs), e-devlet servisleri, ortofoto servisleri konularında Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün çalışmalarını anlatan bir sunum yapılmış, 28
(5) Türkiye Belediyeler Birliği ve Kocaeli Belediyesi temsilcisi Dr.Bayram ÇOLAKOĞLU tarafından, Coğrafi Bilgi Sisteminin kurulması konusunda büyük harcamalar yapıldığı, fakat istenen verimlilikte bilgi sistemlerinin oluşturulmasının mümkün olamadığı, tek merkezli tasarlanan Kocaeli modelinin verilerin güvenliği ve erişimi açısından en sağlıklı yapılanma olduğu, bu modelin Maliyet Avantajı ve Veri Güncelleme kolaylığını sağladığı, veri standartlarını oluşturmuş veya belirli bir seviyeye getirmiş kurumların bu konudaki çalışmalarının uygulamada yeterince dikkate alınmadığı, veri üreten kurumlar ile veri kullanan kurumların veri paylaşım politikası çerçevelerinin tanımlı olmadığı hususlarını ele alan bir sunum yapılmış, (6) TRGM temsilcisi Dr.Hakan ERDEM tarafından özetle, 2011 yılında yapılan yeniden yapılandırmadan sonra TRGM içerisinde CBS Daire Bşk.lığının kurulduğu, hızlı ve etkin olarak bilişim teknolojilerini kullanmak üzere işe başlandığı, kaynaklar etkin kullanılırken doğru ve güvenilir bilginin kullanımının hedeflendiği, doğru ve güvenilir bilginin Avrupa birliği kapsamında 11. Fasıl kriteri olarak yer aldığı, burada amacın güvenilir tarım istatistikleri oluşturmak olduğu, bu amaçla tarım sayımı gerçekleştirmek gayesi ile karar sürecinde kullanılan verilerin üretilerek paylaşılmasının amaçlandığı, birçok kamu kurumu ile işbirliği protokolleri imzalanarak koordinasyon ile veri paylaşımı konusunda çalışmalar yapıldığı, elde edilen verilerin de gerek kamu kurumları, gerek üniversiteler ve gerekse özel sektörle paylaşıldığı belirtilmiş, (7) CBSGM temsilcisi Dr.Akın KISA tarafından özetle, CBSGM nin görevlerine değinilerek, mevzuat çalışmalarının yapıldığı, BHİKPK nın görevinin tamamen üretime yönelik standartları belirlemek, CBSGM nin görevinin ise coğrafi veri ve veri setlerinin paylaşımı ile ilgili standartların belirlenmesinin olduğuna değinilmiş, birçok kurumun verilerini ürettiğini, kendilerinin görevinin ise ortak bir standart ile bunu bir portalda yayınlamak olduğu ve 10 veri temasının tanımlandığı, mesleki yeterlilik konusundaki çalışmalarından bahsedilerek teknolojik alt yapılara değinilmiş, sisteme girilen verilerden bahsedilmiş ve bunların bir kısmının kullanıma açıldığı belirtilmiş, 29