FLENDER ZAPEX kaplinler Yapı türleri ZIN, ZINA, ZINV, ZIZS, ZIZA ve ZIZV İşletim Talimatları FLENDER couplings
FLENDER ZAPEX kaplinler Yapı türleri ZIN, ZINA, ZINV, ZIZS, ZIZA ve ZIZV İşletim Talimatları Orijinal işletim talimatlarının çevirisi Teknik özellikler Bilgiler Montaj İşletmeye sokma ve işletim Arızalar, nedenleri ve giderilmeleri Bakım ve onarım 1 2 3 4 5 6 Yedek parça stoku 7 Beyannameler 8 2 / 32
Bu işletim talimatları dahilinde bulunan uyarılar ve semboller Not: Işletim talimatları deyimi devamında kısaca talimatlar veya el kitabı olarak da anılacaktır. Yasal uyarılar Uyarı talimatları-konsepti Bu işletim talimatları sizin kişisel güvenliğinizin sağlanabilmesi ve aynı zamanda maddi hasarların önlenebilmeleri için uyarılar içermektedir. Sizin kişisel güvenliğiniz için verilen uyarılar bir ikaz üçgeni veya bir Ex -İnfilak işareti (94/9/EG direktifi gereği uygulamalarda) ile ve genel maddi hasarlar ile ilgili uyarılar ise bir STOP işareti ile donatılmış olarak öne çıkartılmıştır. İnfilak tehdidi UYARISI! Bu sembol ile donatılmış olan uyarılar, infilak hasarlarının önlenmeleri için mutlaka dikkate alınmalıdır. Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda, bunun sonucu olarak ölümcül veya ağır derecede yaralanmalar meydana gelebilmektedir. Kişisel hasar tehdidi UYARISI! Bu sembol ile donatılmış olan uyarılar, kişisel hasarların önlenmeleri için mutlaka dikkate alınmalıdır. Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda, bunun sonucu olarak ölümcül veya ağır derecede yaralanmalar meydana gelebilmektedir. Ürün hasarı tehdidi UYARISI! Bu sembol ile donatılmış olan bilgiler, ürün hasarlarının önlenmeleri için mutlaka dikkate alınmalıdır. Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda maddi hasarlar meydana gelebilmektedir. UYARI! Bu sembol ile donatılmış olan bilgiler, genel nitelikte kullanım bilgileri olarak dikkate alınmalıdır. Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda, istenmeyen sonuçlar ile durumlar meydana gelebilmektedir. Sıcak yüzeyler tehdidi UYARISI! Bu sembol ile donatılmış olan bilgiler, sıcak yüzeyler sonucu olarak meydana gelen yanma tehlikesi açısından mutlaka dikkate alınmalıdır. Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda, sonuç olarak ağır derecede yaralanmalar meydana gelebilmektedir. Sayıları birden fazla olan tehlike tehditlerinin bir araya gelmeleri durumunda, daima daha büyük olan tehlikeye işaret eden uyarı talimatı dikkate alınacaktır. Bir ikaz üçgeni ile verilen bir uyarı talimatında kişisel hasarlar hakkında uyarılıyor ise, aynı uyarı talimatı dahilinde aynı zamanda buna ilaveten bir maddi hasar oluşumu olasılığı uyarısı da bulunabilmektedir. Nitelikli personel Bu işletim talimatlarına ait olan ürünün veya sistemin sadece bununla ilgili olan görevler için nitelikli personel tarafından kullanılabilmekte olup, söz konusu görevler için uyarlanmış olan işletim talimatlarının ve bilhassa bunların içersinde bulunan ilgili güvenlik- ve uyarı talimatlarının da dikkate alınmaları ve yerine getirilmeleri suretiyle çalışmalar yapılabilmektedir. Nitelikli personelin kendi eğitimi ve tecrübeleri itibariyle, söz konusu ürünler veya sistemler ile çalışabilme veya olası riskleri anlayabilme ve yine olası tehlikeleri önleyebilme yeteneklerine sahip olması gerekmektedir. 3 / 32
Siemens-ürünlerinin amacına uygun bir biçimde kullanımı Aşağıda bulunanları dikkate alınız: Markalar Söz konusu Siemens-Ürünlerinin sadece kendi katalogları ve aynı zamanda kendilerine ait olan teknik dokümantasyonlarda anılan uygulama durumlarında kullanılmalarına izin verilmektedir. Yabancı ürünlerin ve -bileşenlerin kullanılmaları durumunda ise, söz konusu ürün veya -bileşenlerin, Siemens kuruluşu tarafından tavsiye edilmiş veya onaylanmış olmaları gerekmektedir. Bu ürünlerin kusursuz ve emniyetli bir biçimde işletilebilmesi durumu doğru taşıma işlemlerine, aslına uygun bir biçimde depolanmalarına, ilgili talimatlar doğrultusunda kurulum ve montajına ve aynı zamanda aslına uygun olarak kullanım ile bakım ve onarım çalışmalarının uygulanmalarına bağlıdır. İzin verilen çevre şartlarının yerine getirilmeleri gerekmektedir. Ürüne ait olan dokümantasyonlar içersinde bulunan talimatların dikkate alınmaları gerekmektedir. Bütün mülkiyet hakkı notu ile donatılmış olan adlandırmalar, Siemens AG kuruluşuna ait olan tescilli markalardır. İşbu işletim talimatlarında bulunan tüm diğer adlandırmaları da marka sıfatına sahip olabilmekte olup, bunların üçüncü şahıslar tarafından kendi amaçları için kullanılmaları durumu, sahibinin haklarının zedelenmiş olmaları fiilini oluşturabilmektedir. Sorumluluk almama durumu İşbu işletim talimatlarının içeriği tarafımızca belirtilen ilgili yazılım- ve donanım ile uyuşmazlıklara dair kontrol edilmiştir. Buna rağmen uyuşmazlıkların var olabilmeleri durumu olasılığının var olabilmesi sonucu olarak söz konusu belgenin tamamen uyuşması ile ilgili olarak sorumluluk alamamaktayız. İşbu işletim talimatlarında bulunan bilgiler belirli aralıklarda denetlenmekte olup, gerekli olan düzeltmeler takip eden sayılarda bulunmaktadır. AB-Makine yönergesi 2006/42/EG açıklamaları "FLENDER couplings" markası altında adı geçen Siemens-Kaplin donanımlarının, AB-Makine yönergesi 2006/42/EG hükümleri gereği, donanımlar olarak değerlendirilmeleri gerekmektedir. Bu sebepten dolayı Siemens kuruluşu tarafından bir tesis etme beyannamesinin düzenlenmesi gerekmemektedir. Güvenli montaj, güvenli işletime sokma ve güvenli işletim ile ilgili olan bilgilerin, söz konusu uyarı bilgileri konseptinin dikkate alınması kaydı ile işbu işletim talimatlarından alınmaları gerekmektedir. 4 / 32
İçindekiler 1. Teknik veriler... 6 1.1 Yapı türleri ZIN, ZINA... 6 1.2 Yapı türleri ZIZS, ZIZA... 7 1.3 Yapı türü ZINV... 8 1.4 Yapı türü ZIZV... 9 1.5 Ölçü tablosu... 10 1.5.1 O-Ring donanımları (12)... 10 2. Bilgiler... 11 2.1 Güvenlik uyarıları ve genel talimatlar... 11 2.2 Kaplin parçalarının infilak tehlikesinin bulunduğu alanlarda kullanıma uygun olduklarına dair gerekli olan işaretleme... 12 2.3 Kullanım koşulları... 12 3. Montaj... 13 3.1 Nihaî delik donanımının açılması... 13 3.2 Yaylı kama oluğunun uygulanması... 13 3.3 Aksiyal emniyet... 14 3.4 Nihai delik donanımının tatbik edilmesinin ardından balans işlemi... 15 3.5 Yaylı kama donanımlı olan mil-göbek-bağlantılı kaplin parçalarının (1/2) konumlandırılmaları... 15 3.6 Kaplin parçalarının (1/2) silindirik ve yağ hidrolik yöntemiyle presleme bağlantısı donanımlı konik delikler ile konumlandırılmaları... 16 3.7 Kaplinin montajı... 16 3.8 Yönlendirme... 17 3.9 Mümkün olan sapmalar... 18 3.9.1 Aksiyal sapma... 18 3.9.2 Açısal sapma... 18 3.9.3 Radyal sapma... 18 3.10 Diş donanımı mesafesi V A ve açı sapması ile radyal sapma durumu için tavsiye edilen yönlendirme değerleri... 19 3.11 Mesafe ölçüleri S... 20 3.12 Sıkıştırma tork momentleri ve anahtar ağız genişliklerinin tertibi... 20 4. İşletmeye sokma ve işletim... 21 4.1 Gres yağı özellikleri gereksinimleri... 21 4.2 Tavsiye edilen yağlama malzemeleri... 21 4.3 Gres yağı dolum miktarı... 22 4.4 İşletmeye sokmadan önce yapılacak çalışmalar... 22 5. Arızalar, nedenleri ve giderilmeleri... 23 5.1 Olası arıza sebebi... 23 5.2 Amacına aykırı kullanım... 23 5.2.1 Kaplin seçiminde ve/veya kaplin ebadının seçiminde sıklıkla rastlanan hatalar... 23 5.2.2 Kaplinin donanımının montajında sıklıkla rastlanan hatalar durumları... 24 5.2.3 Bakım yapılırken sık rastlanan olası hatalar... 24 6. Bakım ve onarım... 24 6.1 Genel bilgiler... 24 6.2 Gres yağı değişimi... 25 6.3 O-Ring donanımlarının değiştirilmeleri... 25 6.4 Kaplin sisteminin sökülmesi... 26 6.5 Yaylı kama donanımlı olan mil-göbek-bağlantılı kaplin parçalarının (1/2) sökülmeleri... 26 6.6 Kaplin parçalarının yerlerinden sökülmeleri (1/2), silindirik ve yağ hidrolik yöntemiyle presleme bağlantısı donanımlı ile hidrolik çektirmeli büzüşmeli sökme yöntemi ile öngörülmüştür... 26 6.6.1 Silindirik sıkıştırma bağlantısında kaplin parçalarının (1/2) demontajı... 27 6.6.2 Konik sıkıştırma bağlantısında kaplin parçalarının (1/2) demontajı... 28 7. Yedek parça stoku... 29 7.1 Yedek parçalar... 29 8. Beyannameler... 31 8.1 AB Uygunluk beyannamesi... 31 5 / 32
1. Teknik veriler Bu talimatlarda söz konusu kaplin donanımı, yatay konumda ve mil-göbek bağlantılarının silindirik veya konik tipte delik donanımlarından yaylı kama ile birbirine bağlı olarak veya hidrolik çektirmeli büzüşmeli sökme yöntemli göbek donanımı olarak tarif edilmektedir. Çekmeli veya kısa dişli donanımlı DIN 5480 gereği yaylı kama bağlantılarından farklı mil-göbek-bağlantılarının kullanılmaları durumunda, Siemens kuruluşu ile mutabakat sağlanması gerekmektedir. Burada tarif edilmiş olan kaplin donanımının, aynı zamanda infilak tehlikesinin bulunduğu alanlarda da kullanılabilmesi mümkündür. Bu kaplin donanımlarının bir CE-işareti ile donatılmış olmaları gerekmektedir (bakınız işaretleme madde 2.2). CE işareti donanımı bulunmayan kaplin parçaları, infilak tehlikesinin bulunduğu alanlarda kullanılamamaktadır. Bu kaplin donanımı için bir ölçümlendirme çizimi düzenlenmiş ise, çizimde bulunan bilgilerin öncelikli olarak dikkate alınmaları gerekmektedir. İlgili ölçümlendirme çiziminin bu sistemin işleticisine, diğer dokümantasyon belgeleri de dahil olmak üzere teslim edilmeleri gerekmektedir. Parça numaraları ve parça adlandırmaları, bölüm 7 dahilinde bulunan yedek parça çizimi veya ilgili ölçümlendirme çiziminde bulunmaktadır. 1.1 Yapı türleri ZIN, ZINA Yapı türü ZINA sadece tip A (S16) olarak üretilmektedir. Mesafe ölçüleri S1, S2, S3 ve S16 bölüm 3, madde 3.11 içersinde bulunmaktadır. Ölçü tablosu, bakınız madde 1.5. 1 2 P P DA D4 ND1 Q D1 NL1 NL2 D2 Q ND2 D4 1 2 1 2 1 2 S1 S2 S3 1) 2) 3) Şekil 1: Yapı türü ZIN 1) Tip A 2) Tip AB 3) Tip B A A S16 Şekil 2: Yapı türü ZINA 6 / 32
1.2 Yapı türleri ZIZS, ZIZA Yapı türü ZIZA sadece tip A (S17) olarak üretilmektedir. Mesafe ölçüleri S8, S9 ve S17 bölüm 3, madde 3.11 içersinde bulunmaktadır. LA -ölçüleri sipariş eden tarafın bilgileri doğrultusundadır. "LZ" ölçüleri 200 parça 20 olmadan teslim edilmektedir (LZ = LA 2 x S8/9) (ancak yapı türü ZIZA da, parça 20 ile birlikte teslim edilmektedir) Ölçü tablosu, bakınız madde 1.5. 1 2 P P DA D4 ND1 Q D1 D2 Q ND2 D4 NL1 L Z S NL2 1 2 1 2 S9 S9 S8 S8 1) 2) Şekil 3: Yapı türü ZIZS 1) Tip A 2) Tip B S17 A A Şekil 4: Yapı türü ZIZA 7 / 32
1.3 Yapı türü ZINV Mesafe ölçüleri S11 ve S12 bölüm 3, madde 3.11 içersinde bulunmaktadır. Ölçü tablosu, bakınız madde 1.5. D4 ND1 Q D1 NL2 NL1 P 1 1) S12 S11 2 2) P D2 Q ND2 D4 DA Şekil 5: Yapı türü ZINV 1) üst 2) alttan 8 / 32
1.4 Yapı türü ZIZV Mesafe ölçüleri S8 ve S13 bölüm 3, madde 3.11 içersinde bulunmaktadır. LA -ölçüleri sipariş eden tarafın bilgileri doğrultusundadır. Ölçü tablosu, bakınız madde 1.5. D4 ND1 Q D1 NL2 NL1 P 1 1) S13 S8 LZ S 2 2) P D2 Q ND2 D4 DA Şekil 6: Yapı türü ZIZV 1) üst 2) alttan 9 / 32
1.5 Ölçü tablosu Tablo 1: Ebat Dönme momentleri, devir sayısı, geometri verileri ve ağırlıklar Nominal dönme momenti Devir sayısı Delik T N n maks. D1 / D2 2 DA 1) Nm 1/daki ka asgarî ND1 ND2 NL1 NL2 Aksiyal hava payı D4 A Q P LZ azamî 2) 3) 3) min. Ağırlık mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm kg 4) 1 850 8500 0 50 117 67 43 83 0.5 52 31 75 3.2 1.5 1700 7700 0 64 152 87 50 107 0.5 68 34 85 6.5 2 3350 6900 0 80 178 108 62 129.5 0.5 85 42 95 9.8 2.5 6000 6200 0 98 213 130 76 156 0.5 110 47 110 17.5 3 10000 5800 0 112 240 153 90 181 0.5 130 58 110 25.5 3.5 16000 5100 0 133 280 180 105 211 0.5 150 67 125 43 4 23600 4500 0 158 318 214 120 249.5 1.0 175 72 125 60 4.5 33500 4000 80 172 347 233 135 274 1.0 190 81 125 82 5 47500 3750 90 192 390 260 150 307 1.0 220 91 145 115 5.5 67000 3550 100 210 425.5 283 175 332.5 1.0 250 104 145 155 6 90000 3400 120 232 457 312 190 364 1.0 265 126 145 180 7 125000 3200 150 276 527 371 220 423.5 1.0 300 140 145 275 Yapı türleri ZIZS, ZIZA ve ZIZV azami devir sayıları ara parçanın ağırlığı ve kritik devir sayısı unsuru tarafından sınırlandırılmaktadır. Devir sayısı n maks. isteğe bağlı olarak. 1) Belirtilen dönme momentleri mil-göbek-bağlantısına değil dişlilere ilişkindir. Bu bağlantının ayrıca kontrol edilmesi gerekir. 2) DIN 6885/1 gereği oluk üzerinde azami delik çapı. 3) Kaplin parçalarının merkezlendirilmeleri, tecrit çemberlerinin yenilenmeleri ve ayar cıvatalarının sıkıştırılmaları için gerekli olan yer miktarı gereksinimidir. 4) Bu ağırlıklar sadece ZIN yapı türünün azami delikleri için geçerlidir. 1.5.1 O-Ring donanımları (12) O-Ring donanımlarının 5 yıllık bir süreye tadar saklanmalarına izin verilmektedir. O-Ring donanımlarının doğrudan yansıyan güneş ışınlarından, UV-ışınları bulunan yapay ışıklardan ve aşırı ısı derecelerinden korunmaları gerekmektedir. O-Ring donanımlarının agresif nitelikte malzemeler ile temas etmemeleri gerekmektedir. O-Ring donanımlarının montaj işlemi sırasında 80 C dereceden fazla ısıtılmalarına izin verilmektedir. O-Ring donanımlarının (12) kaplin parçasına (1/2) tesis edilmiş olarak saklanmalarına izin verilmemektedir. 10 / 32
2. Bilgiler 2.1 Güvenlik uyarıları ve genel talimatlar Kaplinin montajı, kullanımı, bakımı veya onarımıyla ilgili her kişi ilgili işletim talimatlarını okumuş, anlamış olmalı ve riayet etmelidir. Söz konusu işletim talimatlarının dikkate alınmamaları sonucu olarak ürün hasarları-, maddi hasarlarve/veya kişisel hasarlar meydana gelebilmektedir. Bu işletim talimatlarının dikkate alınmamaları sonucu olarak meydana gelen hasarlar ile ilgili olarak tazminat sorumluluğu iptal olmaktadır. Nakliyat, montaj ve demontaj, kullanım, bakım ve onarımda iş güvenliği ve çevre koruması için geçerli olan yönerge hükümlerinin dikkate alınmaları gerekmektedir. Kullanılan kaldırma araç ve gereçlerinin ve taşıma işlemlerinde kullanılan tertibatların, söz konusu kaplin donanımlarının ağırlıklarına uygun olduklarına dikkat edilmesi gerekmektedir. Kaplin parçaları, yürürlükte olan ulusal yönetmelik hükümleri gereği, gerektiği durumlarda ayrı olarak atık giderme işlemlerine tabi tutulmaları veya geri dönüşüm uygulamasına intikal ettirilmeleri gerekmektedir. Kaplin donanımının kuru bir yerde saklanması gerekmektedir. Yeterli derecede bir koruma donanımının uygulanması gerekmektedir. Kaplin donanımı üzerinde bu işletim talimatlarında tarif edilen amaçlar dışında olmak üzere, kendiliğinden değişikliklerin uygulanmalarına izin verilmemektedir. Gözle görülebilen hasarların var olmaları durumunda, kaplin donanımının monte edilerek çalıştırılması yasaktır. Bu kaplin donanımının sadece buna uygun olan yuva içersinde ve aynı zamanda yürürlükte olan norm hükümleri gereği işletimine izin verilmektedir. Bu durum aynı zamanda deneme çalıştırmaları ile dönüş yönü kontrol çalışmaları için de geçerli olmaktadır. Yapılacak çalışmalar ancak kaplin durmuş olması halinde yapılmalıdır. Tahrik ünitesi istenmeden işletilmeye karşı emniyete alınmalıdır. Devreye sokma yerine kaplinde çalışma yapıldığını gösteren bir levha konulmalıdır. Gerektiği durumlarda genel olarak talimat gereği öngörülen kişisel koruma donanımlarına (emniyet ayakkabıları, çalışma kıyafeti, baret ve saire) ilaveten, kaplin donanımı ile yapılan çalışma uygulamalarında, uygun koruyucu eldivenler ve koruyucu gözlüklerin takılmaları gerekmektedir! Sadece üretici konumunda olan Siemens kuruluşunun yedek parçalarının kullanımına izin verilmektedir. Sorularınız olduğunda lütfen müracaat ediniz: Siemens AG Schlavenhorst 100 46395 Bocholt Tel.: +49 (0)2871 / 92-0 Fax: +49 (0)2871 / 92-2596 11 / 32
2.2 Kaplin parçalarının infilak tehlikesinin bulunduğu alanlarda kullanıma uygun olduklarına dair gerekli olan işaretleme Atex-yapı türünde sipariş edilmiş olan kaplin donanımları üzerinde olmak üzere, kavrayıcı bilezik (5) üzerine aşağıda gösterilen işaretleme tesis edilmiştir: Siemens AG II 2GD c 120 C (T4) 46393 Bocholt - Germany I M2 FLENDER couplings ZAPEX <imal yılı> - 20 C T a + 80 C İkinci kavrayıcı bilezik (5) donanımı ve kaplin parçalarının (1/2) üzerinde damgalama bulunmaktadır. Bu işaretleme tek satırlı veya iki satırlı olarak tatbik edilmiş bulunmaktadır. CE-işþaretine ek olarak Siemens siparişþ numarasýı ile birlikte bir "U" harfi damgalanmış ise, kaplin parçasıý Siemens kuruluşu tarafıýndan deliksiz olarak veya ön delme işþlemi yapýılmış olarak sevk edilmişþtir. Siemens kuruluşu tarafından, deliksiz veya ön delme işþlemi uygulanmış olan kaplinleri CE-işareti donanımı ile birlikte, sadece siparişþi veren tarafıýn bir muafiyet beyannamesi içinde yapıýlacak delik tamamlama çalýışþmalarının doğru bir biçimde tatbik edilmelerine dair sorumluluğu üstlenmesi durumunda teslim edilmektedir. 2.3 Kullanım koşulları Kaplin, 94/9/EG direktifine uygun olan kullanım koşulları için elverişlidir: Cihaz grubu II (yerüstü uygulamaları) kategori 2 ve 3, içinde infilak tehlikesi oluşturan gaz, buhar, sis, hava karışımlarının bulunduğu bölümlerde ve tozun patlayıcı ortamlar yaratabileceği ortamlarda kullanılmak üzere. Cihaz grubu I (yeraltı uygulamaları) kategori M2. Bu kaplin donanımları infilak tehlikesinin bulunduğu yeraltı uygulamalarında çalıştırıldıkları takdirde, sadece bir infilak edebilir atmosferin oluşması durumunda kapatılabilen tahrik motorları üzerinde çalıştırılmalarına izin verilmektedir. Bu kaplin donanımlarının bağlı oldukları makinelerin, toprak karşısında ilkten direnci 10 6 Ω altında olan bir topraklama donanımlarına sahip olmaları gerekmektedir. Boyanmış olan kaplin sistemlerinin infilak tehlikesi bulunan alanlarda kullanılmaları durumunda, EN 13463-1 ilgili hükümleri doğrultusunda, boya tabakalarının iletkenlik kurallarına ve aynı zamanda tatbik edilen boya tabakasının izin verilen kalınlık sınırlandırma oranlarına dikkat edilmelidir. Tabaka kalınlıkları 200 μm'den küçük olan boya donanımlarında, elektrostatik yüklenme beklenmemektedir. 12 / 32
3. Montaj Yağ hidrolik yöntemi ile büzüşme işlemine tabi tutulan kaplin parçaları (1/2) sipariş durumunda tamamlanmaktadır. 3.1 Nihaî delik donanımının açılması Kaplin parçalar (1/2) koruma donanımını arıtınız ve temizleyiniz. Şekil 7 gereği gerdirme ve merkezlendirme işlemini gerçekleştiriniz. Hiçbir zaman için O-Ring donanımının tecrit yüzeyi üzerinde gerdirme yapmayınız. Nihai delik donanımını uygulayınız, bölüm 1 gereği öngörülen azami delik çapını dikkate alınız. Nihai deliği şekil 7 üzerinde gösterildiği gibi kontrol ediniz. IT 6 A 1) 2) A D IT 6 3.2 Şekil 7: Nihaî delik donanımının açılması 1) Tecrit yüzeyleri 2) Germe aynası Tablo 2: Açıklama Geçme payı tavsiyesi Ters çalıştırma uygulamasına uygun olan yaylı kama bağlantılı sabit yatak donanımı Mil toleransı h6 k6 m6 n6 p6 s6 Delik donanımı toleransı P7 M7 K7 J7 H7 F7 Bu bilgilerin dikkate alınmaması durumunda kaplinin çatlayarak dağılmasına neden olunabilir. Etrafa fırlayan parçalar sayesinde hayati tehlike mevcuttur! Bu durumda kaplin donanımı bir kıvılcım kaynağına dönüşebilmektedir. 3.2 Yaylı kama oluğunun uygulanması Tek oluk unsurunda, DIN 6885/1 ISO P9 hükümleri gereği yaylı kama oluğu donanımı. Çift oluk unsurunda, DIN 6885/1 ISO JS9 hükümleri gereği yaylı kama oluğu donanımı. 13 / 32
3.3 Aksiyal emniyet Ayar cıvatasını yaylı kama oluğu üzerinde konumlandırınız. Ayar cıvatasının tablo 3 gereği konumu olup, bu esnada kaplin parçaları (1/2) ile ilgili olarak A veya B tiplerinin dikkate alınmaları gerekmektedir. Ayar cıvatası olarak DİN 916 normunda, kesmeli paftalı çubuklar kullanılmalıdır (Tablo 3 gereği öngörülen ayar cıvatası büyüklüğü uygulanacaktır). Ayar cıvatasının söz konusu paftalı deliği mümkün olduğu kadar doldurması gerekmekte olup, göbek kısmının üzerinden de dışarıya sarkmamalıdır. Buna alternatif olarak nihai plaka kullanılabilmekte olup, çevrilerek konumlandırılması ile ilgili olarak Siemens kuruluşu ile mutabakat sağlanmalıdır. e1 1) e2 d1 D 2) 3) d1 D Şekil 8: Ayar cıvatasının konumu 1) Tecrit yüzeyleri 2) Tip B 3) Tip A Tablo 3: Ayar cıvatası düzenlemesi, ayar cıvatası konumu ve ayar cıvatalarının sıkıştırma tork momentleri Ebat 1 1.5 2 2.5 3 3.5 4 Delik çapı D d1 Sıkma tork değeri T A 14 / 32 Anahtar ağız genişliği İçten-altı köşe alyan mm mm Nm mm mm mm 10... 17 > 17... 50 10... 17 > 17... 64 10... 17 > 17... 38 > 38... 80 10... 17 > 17... 22 > 22... 98 10... 17 > 17... 22 > 22... 30 > 30... 65 > 65... 112 10... 17 > 17... 22 > 22... 30 > 30... 38 > 38... 133 10... 17 > 17... 22 > 22... 30 > 30... 38 > 38... 50 > 50... 158 M 5 M 6 M 5 M 6 M 5 M 6 M 8 M 5 M 6 M 8 M 5 M 6 M 8 M10 M12 M 5 M 6 M 8 M10 M12 M 5 M 6 M 8 M10 M12 M16 3 4 3 4 3 4 8 3 4 8 3 4 8 15 25 3 4 8 15 25 3 4 8 15 25 70 2.5 3 2.5 3 2.5 3 4 2.5 3 4 2.5 3 4 5 6 2.5 3 4 5 6 2.5 3 4 5 6 8 e1 e2 7 15 8 16 10 24 14 27 16 30 18 35 22 40 4.5 80... 172 M16 70 8 25 45 5 90... 192 M16 70 8 30 45
Ebat Delik çapı D mm d1 mm Sıkma tork değeri T A Nm 15 / 32 Anahtar ağız genişliği İçten-altı köşe alyan mm 5.5 100... 210 M16 70 8 30 50 6 120... 232 M20 130 10 30 50 7 150... 276 M24 230 12 30 50 Sıkıştırma tork momentleri işlenmemiş yüzeylere sahip, yağsız veya az yağlı cıvatalar için geçerlidir (Sürtünme sayısı μ = 0.14). Sürtünme sayısını μ değiştiren kaydırıcı nitelikte boya veya yağlama maddesi benzerlerinin kullanımı yasaktır. Burada T A olarak gösterilen sıkıştırma tork momentleri DİN 25202, cıvatalama sınıfı C norm hükümleri esas alınarak, burada bildirilen sıkma momentinin ± 5 % oranında sapması göz önünde bulundurulmuş olup, buna uyulması zorunludur. 3.4 Nihai delik donanımının tatbik edilmesinin ardından balans işlemi Uygulanacak olan balans niteliğinin uygulama türüne göre seçilmesi gerekmektedir (ancak asgari olarak DIN ISO 1940 gereği G16 olmalıdır). Mil donanımının DIN ISO 8821 gereği balans anlaşmasının dikkate alınması gerekmektedir. Uygulanan balans delikleri sonucu olarak kaplin parçalarının taşıma kapasitelerinin olumsuz bir biçimde etkilenmemeleri gerekmektedir. Söz konusu balans deliklerinin, göbek donanımlarının dış çaplarına yönelik olarak geniş bir radyan üzerinden ve yeterli mesafede tesis edilmeleri gerekmektedir. Diş donanımlarının hiçbir şekilde hasar görmemeleri gerekmektedir. 3.5 Yaylı kama donanımlı olan mil-göbek-bağlantılı kaplin parçalarının (1/2) konumlandırılmaları Ayar cıvatasını yerinden sökünüz. Delik donanımları ile mil uçlarını temizleyiniz. Temizlenmiş olan kavrayıcı bilezik oluklarını gres yağı ile yağlayınız ve bunun ardından O-Ring donanımlarını (12) yerlerine takınız. Kavrayıcı bilezik donanımlarının dişli kısımlarını (5) gres yağı ile yağlayınız ve kavrayıcı bilezikleri (5), kaplin parçalarının (1/2) tesis edilmeleri öncesinde mil üzerine konumlandırınız. Kaplin parçalarının deliklerini (1/2) ve milleri MoS 2 montaj macunu (mesela Microgleit LP 405) ile kaplayınız. Konik delikleri bulunan kaplin parçalarının (1/2), yaylı bağlantı elemanlarının soğuk olarak konumlandırılmaları gerekmektedir. Kaplin parçalarını (1/2) yerlerine takınız ve gerektiği durumlarda silindirik delik donanımı olan parçaları azami olarak + 80 C ısı derecesine dek ısıtınız. Isınmış olan kaplin parçaları bir ateşleme kaynağı niteliğinde olup, ortamın bir infilak edebilir ortam niteliğinde olmaması, kesinlikle teminat altına alınmalıdır. Göbeğin iç tarafında mil uçlarının dışarı çıkması yasaktır. Konik delikleri bulunan kaplin parçalarının (1/2) buna uygun olan nihai pul donanımları ile emniyete alınmaları gerekmektedir. Bunun için göbek alın kısmını mil aynası üzerinden tecrit maddesi ile donatınız ve nihai pul donanımını yerine tesis ediniz. Oluk ve ayar cıvatası donanımlı kaplin parçalarında (1/2), oda sıcaklığına soğumaları ardından ayar cıvatası için öngörülen pafta deliğinin 2/3 oranında tecrit maddesi ile doldurulması gerekmekte olup, yaylı kama oluğundan yağlama maddesinin serbest kalmasının önlenmesi gerekmektedir. Ayar cıvatasını yerine takınız (ayar cıvatasının konumunun yaylı kama donanımının üzerinde bulunması gerekmektedir). Ayar cıvatasını sıkıştırınız (sıkıştırma tork momentleri tablo 3 gereği uygulanacaktır). Bu bilgilerin dikkate alınmaması durumunda kaplinin çatlayarak dağılmasına neden olunabilir. Etrafa fırlayan parçalar sayesinde hayati tehlike mevcuttur! Kaplin ateşleme kaynağına dönüşür. e1 mm e2 mm
3.6 Kaplin parçalarının (1/2) silindirik ve yağ hidrolik yöntemiyle presleme bağlantısı donanımlı konik delikler ile konumlandırılmaları Ölçü projesinde yazılı uyarılara mutlaka ve öncelikli olarak dikkat edilmelidir. Kapatma cıvatalarını (22) kaplin parçalarından (1/2) çıkartınız. Delik donanımları ile mil uçlarını temizleyiniz ve kurulayınız. Yağ kanalları ve yağ devridaim oluklarının da temiz olmaları gerekir. Makine mili ile kaplin parçasının deliklerinin tamamen temiz olmaları ve üzerinde yağ ve gres yağı bulunmamaları gerekmektedir! Temizlenmiş olan kavrayıcı bilezik oluklarını gres yağı ile yağlayınız ve bunun ardından O-Ring donanımlarını (12) yerlerine takınız. Kavrayıcı bilezik donanımlarının dişli kısımlarını (5) gres yağı ile yağlayınız ve kavrayıcı bilezikleri (5), kaplin parçalarının (1/2) tesis edilmeleri öncesinde mil üzerine konumlandırınız. Tahrik giriş- ve tahrik çıkış tarafında bulunan O-Ring (12) donanımları ile contaları zarar görmemeleri için + 80 C derece üzeri ısılardan koruyunuz. Isı yansımasına karşı ısı izolasyon levhası kullanın. Kaplin parçaları (1/2) sıcak şekilde yerleştirilmeli ve büzülme ölçüsüne göre ölçü projesinde yazılı dereceye kadar ısıtılmalıdırlar. Isıtma işlemi endüktif, fırında veya brülör ile yapılabilmektedir. Şalamo ile ısıtılmış olan kaplin parçaları bir ateşleme kaynağı niteliğinde olup, ortamın bir infilak edebilir ortam niteliğinde olmaması, kesinlikle teminat altına alınmalıdır. Yerleştirilmeden önce ısıtılan kaplin parçalarının (1/2) delik ölçüsü örn. masdarla kontrol edilmelidir. Kaplin parçaları (1/2) seri şekilde mile takılmalı ve ölçü projesinde yazılı bilgiler doğrultusunda nihaî pozisyona kadar geçirilmelidir. Kaplin parçaları (1/2) soğuyana ve sıkışana kadar uygun tertibatlarla mil üzerinde tutulmalıdırlar. Kaplin parçalarının (1/2) çevre ısı derecesine dek soğumaları ardından yağ kanallarının temiz presleme yağı, mesela ISO VG 150 ile doldurulmaları ve kapatma cıvataları ile (22) yeniden kapatılmaları gerekmektedir (paslanmaya karşı koruma). 3.7 Kaplinin montajı Bu bilgilerin dikkate alınmaması durumunda kaplinin çatlayarak dağılmasına neden olunabilir. Etrafa fırlayan parçalar sayesinde hayati tehlike mevcuttur! Kaplin ateşleme kaynağına dönüşür. Kaplin parçalarının diş donanımlarının (1/2) ve kavrayıcı bileziklerin (5) ve kaplin parçalarının göbek çaplarının (1/2) gres yağı ile yağlanmaları gerekmektedir (tecrit yüzeylerini). Yapı türleri ZINV ve ZIZV modellerinde baskı parçasının (34) alt makine miline takılması gerekmektedir. Kavrayıcı bilezikleri (5) uygun alet ve edevatlar kullanarak, kaplin parçalarının diş donanımları üzerinden (1/2) geçiriniz ve orada tutunuz veya destekleyiniz. ZINA yapı türünde ise, aksiyal hava payı sınırlandırmasının (51) kavrayıcı bilezik donanımının (5) içine konumlandırılması gerekmektedir. ZINV ve ZIZV yapı türlerinde destek çemberini (33) baskı parçası üzerine (34) ve kavrayıcı bilezik donanımının (5) içine konumlandırınız. Bir birine bağlanacak olan makineleri yaklaştırınız ve merkezlendiriniz (bakınız madde 3.8). Kavrayıcı bilezik donanımlarının tecrit yüzeylerini (5) ve gerektiğinde ara parçanın tecrit yüzeyini (4) tecrit maddesi ile donatınız. Flanş donanımlarının ölçümlendirme deliklerini bir birine denk getiriniz ve şayet var ise, ilgili işaretlemelere dikkat ediniz. Ölçümlendirme cıvatalarını (8) yerlerine takınız ve somunları (9) sıkıştırınız (sıkıştırma tork momenti için bakınız madde 3.12). 16 / 32
3.8 Yönlendirme Kaplin donanımının mümkün olan en uzun kullanım ömrünün elde edilebilmesi için söz konusu yönlendirme işlemlerinin, işletim esnasında mümkün olan 20 % oranında aykırılık doğrultusunda olmak üzere, madde 3.9 gereği gerçekleştirilmelerini tavsiye etmekteyiz. Tavsiye edilen yönlendirme değerleri madde 3.10 içersinde sayısal biçimde verilmektedir. Aksi takdirde kaplin dişli donanımı üzerinde oluşması gereken yağlama filminin olumsuz etkileneceğinden dolayı, çok hassas bir yönlendirme sonucunun elde edilmesi tavsiye edilmemektedir. Yönlendirme işlemlerinin buna uygun olan ölçüm aletleri ile gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Aşağıda bulunan şekilde yönlendirme tavsiyeleri görünmekte olup, aynı zamanda yönlendirme noktaları ( A ) gösterilmektedir. Siemens tavsiyesi: Ölçüm saatinin sarkması sonucu olarak meydana gelen ölçüm hatalarının olasılık dışı bırakılmaları açısından, ilgili yönlendirme çalışmalarının lazer teknolojisi ile yapılmaları önerilmektedir. 2) 1) 3) S + ΔKa 3) 1) 3) 2) Şekil 9: Düzenleme 1) Mikrometre 2) Mesafe ölçümü 3) Cetvel 17 / 32
3.9 Mümkün olan sapmalar ΔKa = S maks.. S min. S max. ΔKw ΔKr S min. ΔKa ΔS = S maks. S min. 1) 2) 3) 4) Şekil 10: Mümkün olan sapmalar 1) Aksiyal sapma (ΔKa) 2) Açısal sapma (ΔKw) 3) Radyal sapma (ΔKr) 4) Aksiyal sapma, açısal sapma ve radyal sapma 3.9.1 Aksiyal sapma Kaplin parçalarının karşılıklı olarak aksiyal kayması ΔKa, ölçü S için izin verilen sapma dahilinde (bakınız madde 3.11) serbesttir. Ölçü S için izin verilen aykırılık durumunun, kaplin donanımının göbek mesafesinin izin verilen azami büyüme derecesi anlaşılması gerekmektedir. 3.9.2 Açısal sapma ZIN, ZINV, ZIZS ve ZIZV yapı türlerinde, bir birine bağlanacak olan mil uçlarının konum aykırılıkları, ΔKw = 0.5 değerine kadar olan azami açı aykırılığına kadar dengelenmektedir. ZINA ve ZIZA yapı türlerinde, aksiyal hava payı sınırlandırması sebebiyle, bir birine bağlanacak olan mil uçlarının konum aykırılıkları, ΔKw = 0.2 değerine kadar olan azami açı aykırılığına kadar dengelenmektedir. Açısal sapma ΔKw değerinin, aralık ölçüsüne yönelik farklılık olarak (ΔS = S maks. S min. ) hesaplanabilmesi mümkündür. ZIN, ZINV, ZIZS, ZIZV: ΔS = S maks. S min. ND x tan 0.5 ND / 100 ZINA, ZIZA: ΔS = S maks. S min. ND x tan 0.2 ND / 300 ND eşittir ND1 için bölüm 1 den ND2 kullanılacaktır. 3.9.3 Radyal sapma ZIN, ZINV, ZIZS ve ZIZV yapı türlerinde mümkün olan azami radyal aykırılık ΔKr maks.. değeri, beher kaplin yarı parçası üzerinden ΔKw maks. = 0.5 değerine eşdeğerdir. ZINA ve ZIZA yapı türlerinde mümkün olan azami radyal aykırılık ΔKr maks. değeri, beher kaplin yarı parçası üzerinden ΔKw maks. = 0,2 açı sapması değerine eşdeğerdir. ZIN, ZINV, ZIZS, ZINV: ΔKr VA x tan 0.5 VA / 100 ZINA, ZIZA: ΔKr VA x tan 0.2 VA / 300 Açısal kaymanın ve radyal kaymanı eşit zamanda ortaya çıkmasına izin verilmiştir. Aşağıda tarif edilen koşulun yerine getirilmesi zorunludur: ZIN, ZINV, ZIZS, ZINV: arctan (ΔKr / VA) + ΔKw 0.5 ZINA, ZIZA: arctan (ΔKr / VA) + ΔKw 0.2 18 / 32
3.10 Diş donanımı mesafesi VA ve açı sapması ile radyal sapma durumu için tavsiye edilen yönlendirme değerleri VA1 VA5 ZIN, ZINV ZIZS, ZIZV VA2 VA6 ZINA ZIZA Şekil 11: Mümkün olan sapmalar Tablo 4: Diş donanımı mesafesi,açı sapması ile radyal sapma durumu için tavsiye edilen yönlendirme değerleri Ebat Diş donanımı mesafesi Radyal sapma ΔKr durumu Açısal kaymanın ΔS VA1 VA5 VA2 VA6 VA1 VA2 VA5, VA6 mm mm mm mm mm mm mm mm 1 55 57 0.09 0.1 0.11 1.5 59 62 0.1 0.1 0.15 2 79 82 0.13 0.14 0.18 2.5 93 97 0.16 0.17 0.22 3 109 113 0.19 0.19 0.26 3.5 128 133 0.22 0.23 0.31 VA1 + LZ VA2 + LZ 4 144 148 0.25 0.25 0.37 4.5 164 169 0.28 0.29 0.40 5 182 188 0.31 0.32 0.45 5.5 214 220 0.37 0.38 0.49 6 236 242 0.41 0.42 0.54 7 263 271 0.45 0.47 0.64 ΔKr = VA5 x tan 0.1 ΔKr = VA6 x tan 0.1 ZINA ve ZIZA yapı türlerinde sınırlandırılmış olan aksiyal hava payı nedeniyle, ilgili yönlendirme değerlerinin yarıya bölünmeleri gerekmektedir. 19 / 32
3.11 Mesafe ölçüleri S Tablo 5: ZIN (S1, S2, S3), ZINA (S16), ZIZA (S17), ZIZS (S8, S9), ZINV (S11, S12) ve ZIZV (S8, S13) yapı türleri ile ilgili mesafe ölçüleri S unsuru izin verilen sapma durumu izin verilen sapma durumu Ebat S1 S2 S3 S1, S2, S3 S8 S9 S11 S12 S8, S9, S13 S16 S17 S11, S12 mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm 1 3 12 21 + 1 10.5 1.5 8 21 + 0.5 10.5 5 2.5 1.5 3 9 15 + 1 7.5 1.5 4.5 15 + 0.5 7.5 6 3 2 3 17 31 + 1 15.5 1.5 12.5 31 + 0.5 15.5 6 3 2.5 5 17 29 + 1 14.5 2.5 10.5 29 + 0.5 14.5 9 4.5 3 5 19 33 + 1 16.5 2.5 12.5 33 + 0.5 16.5 9 4.5 3.5 6 23 40 + 1 20 3 15 40 + 0.5 20 11 5.5 4 6 24 42 + 1 21 3 17 42 + 0.5 21 10 5 4.5 8 29 50 + 1.5 25 4 19.5 50 + 0.75 25 13 6.5 5 8 32 56 + 1.5 28 4 22 56 + 0.75 28 14 7 5.5 8 39 70 + 1.5 35 4 29 70 + 0.75 35 14 7 6 8 46 84 + 1.5 42 4 36 84 + 0.75 42 14 7 7 10 43 76 + 1.5 38 5 30 76 + 0.75 38 18 9 S16, S17 için ± 0.1 mm değerinde sapma durumlarına izin verilmektedir. 3.12 Sıkıştırma tork momentleri ve anahtar ağız genişliklerinin tertibi Darbeli cıvata sıkıştırma makinelerinin kullanılmalarına izin verilmemektedir! Sıkıştırma tork momentleri işlenmemiş yüzeylere sahip, yağsız veya az yağlı cıvatalar için geçerlidir (sürtünme sayısı μ = 0.14). Sürtünme sayısını μ değiştiren kayıcı boya veya yağlama malzemelerinin kullanımı yasaktır. Burada T A olarak gösterilen sıkıştırma tork momentleri DİN 25202, cıvatalama sınıfı C norm hükümleri esas alınarak, burada bildirilen sıkma momentinin ± 5 % oranında sapması göz önünde bulundurulmuş olup, buna uyulması zorunludur. Ayar cıvatalarının sıkıştırma tork momentleri ve anahtar ağız genişlikleri değerleri tablo 3 içersinde verilmektedir. Tablo 6: Ebat 6 ve 9 sayılı parçaların sıkıştırma tork momenti ve anahtar ebadı değerleri Sıkıştırma tork momentleri T A Mukavemet sınıfı 10.9 DIN ISO 898 bölüm 1 gereği cıvata donanımları (μ durumunda= 0.14) Anahtar ağız genişliği SW İçten-altı köşe Dış altı köşe alyan Parça-No. 9 Parça-No. 6 Parça-No. 9 Nm mm mm 1 15 3 8 1.5 36 5 10 2 72 5 13 2.5 125 5 16 3 125 5 16 3.5 200 5 19 4 200 5 19 4.5 200 5 19 5 430 5 24 5.5 430 5 24 6 430 5 24 7 610 5 27 20 / 32
4. İşletmeye sokma ve işletim 4.1 Gres yağı özellikleri gereksinimleri ZAPEX-ZI kaplin donanımları için sadece, içinde korozyon koruması, yaşlanmaya karşı direnç gösteren ve karışık sürtünme bölgesinde aşınmayı azaltıcı etken maddeleri bulunan gres yağlarının kullanılmasına izin verilmiştir. Gres yağlarının madeni temelli baz yağlardan üretilmiş olmaları gerekmektedir. Gres yağları için viskozite sınıfı: DIN 51818, NLGI 0, NLGI 00. Elastomer-malzemeler NBR ve FPM malzemelerinden üretilmiş olan tecrit çemberleri için uygunluk. Sıvı conta donanımları ile uyum sağlayabilme durumu: LOCTITE 5910, 5922 Yağlama malzemelerinin kesinlikle başka malzemeler ile karıştırılması yasaktır. Çeşitli yağlama maddelerinin bir birine karıştırılmaları durumunda, üretici kuruluşa kesinlikle uyumluluk durumunun sorulması gerekmektedir. 4.2 Tavsiye edilen yağlama malzemeleri Bu talimatlarda işlenen ZAPEX-kaplin donanımları için aşağıda bulunan yağlama maddeleri tavsiyesi geçerlidir: Tablo 7: Yağlama malzemeleri Yağlama malzemesi performance Akıcı gresler FDP 00 Energrease LS EP 00 Tribol 3020/1000 00 Longtime PD 00 FLENDER Hochleistungsfett Yağlama malzemesi Akıcı gresler RENOLIT SO D 6024 GRAFLOSCON C SG 500 Plus Mobilux EP 004 Alvania GL 00 Yağlama maddeleri - 20 C ile + 80 C arası ısı dereceleri için uygundur. Bu şekilde işaretlenmiş olan yağlama maddeleri - 40 C ile + 80 C arası işletim ısı dereceleri için uygundur. Yağlama maddeleri kullanımına ilişkin üretici uyarılarına dikkat ediniz! 21 / 32
4.3 Gres yağı dolum miktarı Gres yağı dolum miktarı öngörülen miktara uygun değil ise, kaplin donanımı bir ateşleme kaynağına dönüşmektedir. Tablo 8: Gres yağı dolum miktarları Ebat Gres yağı dolum miktarı 1) Gres yağı dolum miktarı 1) Gres yağı dolum miktarı 1) ZIN, ZINA ZIZS, ZIZA Ebat ZIN, ZINA ZIZS, ZIZA Ebat ZIN, ZINA ZIZS, ZIZA dm 3 dm 3 dm 3 dm 3 dm 3 dm 3 1 0.04 0.02 3 0.33 0.17 5 1.4 0.7 1.5 0.08 0.04 3.5 0.42 0.21 5.5 1.8 0.9 2 0.16 0.08 4 0.7 0.35 6 2.3 1,15 2.5 0.2 0.1 4.5 0.9 0.45 7 3.0 1.5 1) Verilen gres yağı dolum miktarları ZIZS ve ZIZA yapı türlerinin bir kaplin tarafı için geçerlidir. ZINV ve ZIZV yapı türlerinin gres yağı dolum miktarları ilgili ölçümlendirme çizimlerinde bulunmaktadır. Dolum işleminin kolaylaştırılması için aşağıda tarif edildiği gibi hareket edilebilmektedir: Kaplin donanımını kapatma cıvatalarının konumunun (6) yan tarafta bulunan şekilde gösterilen konuma ulaşmalarına dek çeviriniz. Her iki kapatma cıvatalarının (6) yerlerinden sökülerek yağ doldurulması gerekmektedir (gerektiği durumlarda bir gres yağı pompası kullanınız). Kapatma cıvatalarını (6) altına beslenen / entegre edilmiş olan tecrit çemberleri ile yeniden yerlerine takınız. 1) 2) 1) Dolum deliği 2) Havalandırma deliği Şekil 12: Yağlama maddesi dolumu Taşan gres yağı miktarlarının eksiksiz olarak yakalanmaları ve yürürlükte olan atık giderme işlemlerine tabi tutulmaları gerekmektedir. 4.4 İşletmeye sokmadan önce yapılacak çalışmalar Kaplin donanımı işletime alınmadan önce ilgili cıvata sıkıştırma tork momentlerinin ve bu donanıma bağlı olan makinenin temel cıvatalarının sıkıştırma tork momentlerinin kontrol edilmeleri gerekmektedir. Yuva donanımlarının (kaplin donanımının koruması, temas konuma donanımları) yerlerine tesis edilmiş olmaları gerekmektedir. İşletime alınması durumunda ise, aşırı yüklenim durumlarının oluşma olasılıkları göz ardı edilememektedir. Kaplin donanımı üzerinde aşırı yüklenim sonucu olarak meydana gelebilecek olan kırılma durumunda, etrafa sıçrayan metal parçalardan dolayı, yaralanmalar ve/veya maddi hasarlar meydana gelebilmektedir. Kaplin sistemlerinin yeraltında infilak tehlikesi bulunan alanlarda kullanımı durumunda, çelik malzemesinden kaplin sisteminin sağlam bir muhafaza içersinde konumlandırılması gerekmekte olup, bu muhafazanın tarafından mesela sürtünme, vurma veya temas sonucu oluşan kıvılcım oluşumundan koruyabilecek nitelikte olması gerekmektedir. Kaplin donanımı üzerinde ağır metal oksitlerinin birikmeleri durumu (Paslanma) söz konusu muhafaza veya buna uygun diğer önlemler sayesinde önlenmelidir. Kaplin donanımının düşük sesli ve titreşimsiz olarak çalışması gerekmektedir. Tesisin bundan farklı tutumu, derhal giderilmesi gereken arıza olarak değerlendirilmelidir. Bir arıza durumunda söz konusu tahrik sisteminin derhal durdurulması gerekmektedir. Onarım için gerekli olan önlemlerin, ilgili güvenlik talimatları gereği alınarak başlatılmaları gerekmektedir. 22 / 32
5. Arızalar, nedenleri ve giderilmeleri 5.1 Olası arıza sebebi Düzende değişiklik: Düzendeki değişikliğin sebebini gideriniz (mesela gevşemiş temel cıvataları). Kaplin donanımı yönlendirme uygulaması. Aksiyal emniyet durumunu kontrol ediniz ve gerektiğinde düzeltiniz. Yağlama maddesi eksikliği: Kapatma cıvatası üzerinden (6) az miktarda bir gres yağı numunesi alınarak, gres yağının halen daha kullanılabilir durumda olup olmadığının denetlenmesi gerekmektedir. Gres yağının evsafının değişmiş olması durumunda, madde 6.2 içersinde tarif edildiği biçimde bir gres yağı değişiminin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Sızdırma durumunda, sızan yağ miktarını takviye ediniz veya madde 6.2 gereği bir gres yağı değişimini gerçekleştiriniz. Gres yağının madde 6.2 gereği komple olarak değiştirilmesi durumunda, anı zamanda tecrit çemberlerinin de (12) madde 6.3 gereği değiştirilmeleri gerekmektedir. 5.2 Amacına aykırı kullanım Bu bilgilerin dikkate alınmaması durumunda kaplinin çatlayarak dağılmasına neden olunabilir. Etrafa fırlayan parçalar sayesinde hayati tehlike mevcuttur! Nesneye uygun olmayan kullanımdan dolayı kaplin ateşleme kaynağına dönüşebilir. 5.2.1 Kaplin seçiminde ve/veya kaplin ebadının seçiminde sıklıkla rastlanan hatalar Tahrik sistemi ve çevresi ile ilgili önemli bilgilerin aktarılmaması. Tesisin dönme momenti çok yüksek. Tesisin devri çok yüksek. Uygulama faktörü doğru seçilmemiştir. Kimyasal agresif çevre dikkate alınmamıştır. Çevre sıcaklığı izin verilen değerin üstündedir. Deliğin çapı izin verilen değerde değildir ve/veya izin verilmeyen bir toleranslı bağlantı mevcuttur. Yaylı kama oluklarının, oluk köşe ölçülerinin, DIN 6885/1 gereği yaylı kama oluklarının oluk köşe ölçülerinin daha büyük olanlarının, azami olarak izin verilen delik ölçüsünde tesis edilmeleri. Mil-göbek-bağlantısının aktarma kapasitesi işletme koşullarına uygun değildir. Azami yüklenim durumları veya aşırı yüklenim durumları dikkate alınmamaktadır. Dinamik yüklenim durumları dikkate alınmamaktadır. Kaplin donanımının izin verilmeyen malzeme yüklenimine yol açan mil-göbek-bağlantısı. İşletim koşullarının izinsizce değiştirilmesi. Kaplin donanımı ve makine / tahrik dizini tarafından, kritik nitelikte olan bir dönüş-, aksiyal- veya bükülme salınımı sistemi oluşturulmaktadır. Sürekli değişken olan tork momenti yüklenimi aşırı derecede fazla. 23 / 32
5.2.2 Kaplinin donanımının montajında sıklıkla rastlanan hatalar durumları Transport hasarları olan veya başka hasarları olan elemanlar monte edilmiştir. Kaplin parçalarının sıcak konumlandırılmaları sırasında, tecrit çemberleri izin verilmeyen oranlarda ısınmalara maruz kalmaktadır. Mil çapı şart koşulan tolerans alanının dışındadır. Kaplin parçaları yanlışlıkla karıştırılır, yani öngörülen mil için olan parça tanzimi mevcut değildir. Zorunlu olarak öngörülen aksiyal emniyet tertibatları monte edilmemiştir. Şart koşulan sıkıştırma tork momentlerinin uygulanmaması. Cıvatalar kuru veya gres yağı ile yağlanmış olarak yerlerine takılmaktadır. Cıvata bağlantılarının flanş yüzeyleri temizlenmemiştir. Yönlendirme ve/veya mil sapma değerleri ilgili işletim talimatlarına uymamaktadır. Birbirine bağlanan makineler doğru şekilde temele sabitlenmemiştir ve böylece makineler örneğin temel cıvatalarının açılması sayesinde yerinden oynar ve kaplin parçalarının izinsiz bir şekilde sapmasına neden olunur. Bir birine bağlı olan makinenin topraklama donanımları yeterli değildir. Tecrit çemberleri tesis edilmemektedir. Tecrit yüzeyleri boya tabakası ile kaplanmaktadır. Yağlama maddesi dolumu aslına uygun bir biçimde gerçekleştirilmemiştir (bakınız bölüm 4). Yaylı kama donanımının sırt hava payı tecrit maddesi ile tecrit edilmemiştir (ayar cıvatasının yerine takılması sırasında, pafta deliğine tecrit malzemesi doldurulmamıştır). Kullanılan kaplin donanımı koruma tertibatı uygun değil. 5.2.3 Bakım yapılırken sık rastlanan olası hatalar Bakım aralıklarına riayet edilmemesi. Orijinal ZAPEX yedek parçaları kullanılmamıştır. Eski veya hasarlı ZAPEX yedek parçaları kullanılması. Kaplinin çevresindeki bir sızıntının fark edilmemesi ve böylece agresif kimyasal maddelerin kapline zarar vermesi. Arıza durumu uyarıları (sesler, titreşimler, ve saire) dikkate alınmamaktadır. Şart koşulan sıkıştırma tork momentlerinin uygulanmaması. Yönlendirme ve/veya mil sapma değerleri ilgili işletim talimatlarına uymamaktadır. 6. Bakım ve onarım 6.1 Genel bilgiler Kaplin donanımının ısınma durumunda ve ses seviyesinde değişiklik olup olmadığına dair kontrol çalışmalarının genel bakım evrelerinde olmak üzere, en az üç ayda bir yapılmaları gerekmektedir. Kaplin, tüm işletim aşamalarında sessiz ve sallantısız çalışmalıdır. Tesisin bundan farklı tutumu, derhal giderilmesi gereken arıza olarak değerlendirilmelidir. 24 / 32
6.2 Gres yağı değişimi Kaplin donanımının belirli aralıklarda yapılan denetimlerde sızdırma durumlarına dair denetlenmesi gerekmektedir. Gres yağı dolum miktarı öngörülen miktara uygun değil ise, kaplin donanımı bir ateşleme kaynağına dönüşmektedir. Yağlama maddesi değişiminin takriben 8 000 işletim saati ardından, 70 C dereceye kadar işletim durumlarında azami olarak 2 yılda bir kez ve 70 C derecenin üzerinde işletim durumlarında, takriben 3 000 işletim saati ardından ve azami olarak 1 yılda bir kez tatbik edilmesi gerekmektedir. Aynı yağ türü ile yapılacak yağ değiştirme işlemlerinde kavrama içinde kalan artık kullanılmış yağ miktarı mümkün olduğunca az tutulmalıdır. Az miktardaki kullanılmış yağ artıkları genelde problem oluşturmaz. Farklı üretici firma ve farklı dişli kutusu yağ türlerinin birbirleri ile karıştırılarak kullanılması yasaktır. Kullanılacak olan yeni yağın üretici firmasına ilgili yağın, dişli kutusu içindeki kullanılmış yağ artıkları ile uyumluluğu onaylatılacaktır. Kapatma cıvatalarını (6) yerlerinden sökünüz ve gres yağını şekilde gösterildiği gibi, uygun bir kap içersine tahliye ediniz. Bu işlemin kolaylaştırılması için gres yağına ince yağ katınız ve bir biri ile karıştırınız. Söz konusu ince yağın ilgili gres yağı ile uyumlu olmasına dikkat ediniz! Meydana gelen gres yağı miktarlarının eksiksiz olarak yakalanmaları ve yürürlükte olan atık giderme işlemlerine tabi tutulmaları gerekmektedir. 1) 1) Havalandırma deliği 2) Tahliye deliği 2) Şekil 13: Gres yağı değişimi Gres yağı dolumunu bölüm 4 gereği gerçekleştiriniz. 6.3 O-Ring donanımlarının değiştirilmeleri Gres yağını madde 6.2 gereği tahliye ediniz. O-Ring donanımlarının (12) Q ve P ölçülerinin yerine getirilmeleri şartı ile (bakınız bölüm 1, Teknik veriler ) bir birine bağlanacak olan makineleri kaydırmaya gerek duymadan, nihai (kesilmiş olan) O-Ring donanımları (12) ile değiştirilebilmeleri mümkündür. Bunun için kavrayıcı bilezik donanımlarının (5) / ara parçanın (4) cıvatalarını (8; 9) yerlerinden sökerek, kavrayıcı bilezik donanımlarını (5) dişli kısımları üzerinden, O-Ring donanımının (12) çıkartılabileceği kadar göbek üzerinden itmeniz gerekmektedir. Ara parçanın (4) desteklenmesi gerekmektedir. Kavrayıcı bilezikleri (5) ve ara parçayı (4) tecrit maddesinden temizleyiniz. Yeni O-Ring donanımını (12) bir yerinden radyal bir biçimde kesiniz ve kesik kısımlarından, bir biri ile örtüşecekleri şekilde yapıştırınız. Yapıştırıcı madde olarak, mesela LOCTITE 401 kullanınız. Bunun ardından kesik yerini oluğa yerleştiriniz ve oradan yola çıkarak, O-Ring donanımını (12) her iki tarafından konumlandırınız. Kavrayıcı bileziklerinin tecrit yüzeylerinin (5) / ara parçanın (4) tecrit maddesi ile donatılmaları ve bir birine sabitleştirilmeleri gerekmektedir (sıkıştırma tork momentleri için bakınız bölüm 3, madde 3.12). Gres yağı dolumunu bölüm 4 gereği gerçekleştiriniz. 25 / 32
6.4 Kaplin sisteminin sökülmesi Gres yağını madde 6.2 gereği tahliye ediniz. Ölçümlendirme cıvatası bağlantısını (8; 9) sökünüz ve kavrayıcı bilezikleri (5) mil donanımlarının üzerinden destekleyiniz. Bir birine bağlı olan makineleri sürükleyerek açınız. Ara parçayı (4), aksiyal hava payı sınırlandırmasını (51) ve destek çemberini (33) yerlerinden çıkartınız. Baskı parçasını (34) yerinden çıkartınız. Contaların diş donanımları (12) ile tecrit yüzeylerini hasarlara dair kontrol ediniz. Hasarlı parçalar değiştirilmelidir. 6.5 Yaylı kama donanımlı olan mil-göbek-bağlantılı kaplin parçalarının (1/2) sökülmeleri Aksiyal emniyet donanımını (ayar cıvatası, nihai plaka donanımı) yerinden sökünüz. Uygun olan bir çektirme tertibatını konumlandırınız. Kaplin parçasını (1/2) bir şalamo yardımıyla, yaylı kama donanımı oluğundan olmak üzere, uzunlamasına ısıtınız (azami olarak + 80 C derece). Şalamo ile ısıtılmış olan kaplin parçaları bir ateşleme kaynağı niteliğinde olup, ortamın bir infilak edebilir ortam niteliğinde olmaması, kesinlikle teminat altına alınmalıdır. Kaplin parçasını çektirerek çıkartınız. Diş donanımı, tecrit yüzeyleri, göbek deliği ve mil üzerinde hasar olup olmadığı kontrol edilmeli ve paslanmaya karşı korunmalıdır. Hasarlı parçalar değiştirilmelidir. Yeniden montaj için 3 bölüm ve 4 bölüm talimatlarına itinayla uyulmalıdır. 6.6 Kaplin parçalarının yerlerinden sökülmeleri (1/2), silindirik ve yağ hidrolik yöntemiyle presleme bağlantısı donanımlı ile hidrolik çektirmeli büzüşmeli sökme yöntemi ile öngörülmüştür Demontaj için aşağıda belirtilen takımlar gereklidir: Her yağ kanalı başına (sayısı ölçü projesinde belirtilmiştir) manometreli bir yağ pompası (min. 2 500 bar) veya birbirinden bağımsız kapatılacak bağlantı sayısına uygun motor pompası. Kademelendirilmiş delik donanımına sahip olan kaplin göbeklerinde, küçük delikten büyük deliğe geçen kısım üzerinde bulunan yağ kanalında, motor tahrikli bir pompanın tesis edilmesi gerekmekte olup, bunun sebebi ise beher zaman birimi için büyük bir yağ miktarının gerektiğidir. Uygun olan bağlantılar ve hatlar. 1 Çektirme tertibatı veya tutma cıvataları donanımlı bir tutma plakası veya somun donanımlı pafta çubukları (cıvata ve millerin malzeme niteliklerinin asgari olarak 10.9 ve somun donanımlarının nitelikleri de, cıvatalarınınkine asgari olarak eşdeğer olmalıdır). Yağ pompalı 1 hidrolik silindir. Hidrolik silindirin sürme yolu ve baskı kuvvetinin dikkate alınmaları gerekmektedir (eksensel kuvvet Siemens şirketinin bilgisi veya ölçü projesine göre). Bastırarak çıkarma / çekme tertibatı ve pompanın kullanımına ilişkin üretici uyarılarına dikkat edin. Kaplin göbeğini çekmeden önce çekme tertibatı şekilde görüldüğü gibi veya benzer şekilde monte edilmelidir. 26 / 32
6.6.1 Silindirik sıkıştırma bağlantısında kaplin parçalarının (1/2) demontajı 1) 2) IV I II III 5) 3) 1) Destek plâkası 2) Pafta çubuğu 3) Mil 4) Hidrolik silindir 5) Kapatma cıvatası (22) 4) Şekil 14: Silindirik sıkıştırma bağlantısında kaplin parçalarının (1/2) demontajı Kaplin parçalarını (1/2) ve çektirme tertibatını uygun kaldırma araçlarıyla emniyet altına alın! Kapak vidalarını (22) yağ kanallarından çıkarın. Bir yağ pompasının havasının alınması ve orta yağ kanalına (burada yağ kanalı I) bağlanması gerekmektedir. Daha sonra yağ pompasını ölçü projesinde belirtilen basınçla yandaki bağlantılardan (yağ kanalı IV ve II) yağ dışarı çıkana kadar çalıştırınız. Ölçü projesinde belirtilen max. basınç aşılmamalıdır. Tüm işlem boyunca basınç uygulanan yağ kanallarında basıncın sabit kalması gerekir. Bunun ardından diğer yağ pompasının havasını tahliye ediniz ve yan kısımda bulunan yağ kanalı II kısmına bağladıktan sonra, ilgili ölçüm projesinde belirtilen basınç miktarını, yağ kanalı III kısmından yağ gelene dek yükleyiniz. Bunun ardından diğer yağ pompasının havasını tahliye ediniz ve yağ kanalı IV kısmına bağladıktan sonra, ilgili ölçüm projesinde belirtilen basınç miktarını, yağın çember şeklinde alın kısmından gelmesine dek yükleyiniz. Bunun ardından diğer yağ pompasının havasını tahliye ediniz ve yağ kanalı III kısmına bağladıktan sonra, ilgili ölçüm projesinde belirtilen basınç miktarını, yağın çember şeklinde alın kısmından gelmesine dek yükleyiniz. Basınç uygulanırken basıncın sabit kalmasına müsaade etmeyecek derecede çok yağ dışarı çıkarsa daha katı yağ öngörülmelidir. Ancak yağın her iki alın kısımlarından kapalı bir yağ bileziği biçiminde serbest kalmasının sağlanması ardından, hidrolik silindirine basınç yüklenmesi gerekmekte olup, kaplin göbeğinin hızlı bir biçimde mil üzerinden kayması sağlanmalıdır. Meydana gelen yağ miktarlarının eksiksiz olarak yakalanmaları ve yürürlükte olan atık giderme işlemlerine tabi tutulmaları gerekmektedir. Hidrolik silindirin kursuna dikkat edin. İcabı halinde yeniden uygulanması gerektiğinde hidrolik silindirin cephe tarafı 2 yağ kanalı arasında durmalıdır. Çektirme işleminin tamamlanması ardından yağ pompalarının ve çektirme tertibatının kaplin parçası (1/2) üzerinden sökülmeleri gerekmektedir. Diş donanımı, tecrit yüzeyleri, göbek deliği ve mil üzerinde hasar olup olmadığı kontrol edilmeli ve paslanmaya karşı korunmalıdır. Hasarlı parçalar değiştirilmelidir. Yeniden montaj için 3 bölüm ve 4 bölüm talimatlarına itinayla uyulmalıdır. 27 / 32