VERGİ DENETİMİ 19.10.2017 1
a) Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı b) Büyük Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı c) Organize Vergi Kaçakçılığı ile Mücadele Grup Başkanlığı ç) Örtülü Sermaye, Transfer Fiyatlandırması ve Yurtdışı Kazançlar Grup Başkanlığı Öngörülebilir bir vergi inceleme süreci 2
Risk analizi İhbar ve şikâyet Teftiş, soruşturma, inceleme ve denetimler sırasında yapılan tespitler Kamu kurum ve kuruluşlarından intikal eden inceleme talepleri Vergi Müfettişleri tarafından riskli olduğu düşünülen sektörlere yönelik düzenlenen Görüş ve Öneri Raporları uyarınca yapılan incelemeler 3
İnceleme görevinin verilmesi İncelemeye davet yazısı İncelemeye başlama tutanağı düzenlenmesi Defter, bilgi ve belge isteme İnceleme tutanağı düzenlenmesi Vergi İnceleme raporunun düzenlenmesi Raporun RDK / MRDK tarafından değerlendirilmesi 4
5
6009 Sayılı Kanun la Yapılan Değişiklikler Vergi incelemesine başlanıldığı hususunun tutanağa bağlanması Vergi kanunlarıyla ilgili genel tebliğ ve sirküler ile özelgelere aykırı vergi inceleme raporu düzenlenememesi İncelemeye başlanıldığı tarihten itibaren, incelemenin niteliğine göre bir yıl veya altı ay içinde incelemelerin bitirilmesi İnceleme raporlarının meslekte on yılını tamamlamış en az üç Vergi Müfettişinden oluşturulacak RDK lar tarafından vergi kanunları ile bunlara ilişkin kararname, tüzük, yönetmelik, genel tebliğ, sirküler ve özelgelere uygunluğu yönünden değerlendirilmesi 6
Defter ve belgelerin yazılı istenmesi esası İnceleme konusu ve dönemi ile ilgili olmayan herhangi bir hususa ilişkin mükelleften bilgi ve belge istenmemesi Tutanakta yer alan hususlar hakkında yapılması muhtemel işlemlerin neler olduğunun mükellefe izah edilmesi esası Tutanak taslaklarının paylaşılması Mükelleflerin itiraz ve mülahazalarını tutanağa geçirebilmelerini sağlamak amacıyla, tutanak taslaklarının iki gün önce mükelleflerin bilgisine sunulması RDK aşamasında dinlenme talebinin sağlanması İnceleme tutanağında mükelleflerin RDK nda dinlenme talebinin olup olmadığına ilişkin ifade Vergi inceleme raporlarının RDK ya gönderildiğinden mükellefin haberdar edilmesi 7
Rapor Özetinin paylaşılması RDK larda dinlenilmeden önce mükellefleri bilgilendirmek amacıyla eleştiri konularını içeren Rapor Özeti nin kendilerine verilmesi Raporların RDK Tarafından Düzelttirilmesi Raporların %53 ü RDK nın istediği düzeltmeler sonrasında işleme konulmuştur. RDK aşamasındaki değişikliklerden mükellefe bilgi verilmesi Kabul raporu düzenlenen mükelleflere durumun bildirilmesi Sahte belge kullanma raporlarında savunmayı kolaylaştırma Mükellef lehine işlemler hakkında gerekli düzeltmelerin yapılmasının istenmesi Takdire sevkleri engellemek maksadıyla 27.04.2017 tarihinde 2017/1 sıra nolu Vergi İnceleme ve Denetim İç Genelgesi çıkarılmıştır. 8
Mükellef Hakları Genelgesi 9
mukellefportali.vdk.gov.tr 10
11
İzah Değerlendirme Komisyonu İzaha davet müessesesinin uygulanacağı konulara ilişkin risk analiz çalışmaları İzaha davet müessesesinin vergi inceleme stratejisine etkileri 12
Vergi İncelemeleri ile İlgili Bilgi Taleplerinde Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönerge Sahte Belge Veya Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenleme Ve Kullanmaya İlişkin İncelemelerde Uyulacak Usul Ve Esaslar Hakkında Yönerge Vergi Suçu Raporlarının Düzenlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönerge Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Ve Yeminli Mali Müşavirler Hakkında Vergi Müfettişleri Tarafından Sorumluluk Raporu Düzenlenmesinde Uyulacak Usul Ve Esaslara İlişkin Yönerge Vergi Müfettişleri Mesleki Etik Davranış İlke ve Kuralları Yönergesi Sektörel İnceleme Rehberleri 13
Mükelleflerin vergi iade taleplerine ilişkin olarak gerçekleştirilen iade incelemelerinin, en kısa sürede, etkin bir inceleme süreci sonucunda gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla 2017 yılının başı itibarıyla 19 Grup Başkanlığında İade İnceleme Ekipleri oluşturulmuştur. 391 Vergi Müfettişi görevlendirmesi Başkanlıkça belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde standart inceleme süreci 37 adet iade rehberi hazırlanması 14
Yetkili Grup Başkanlıklarında, iade inceleme ekiplerinde yer alan birer Vergi Müfettişi, - İade inceleme ekibi çalışmalarının uygun ve uyumlu bir şekilde yürütülmesinden, sorumlu olmak üzere «İade Ekibi Koordinatörü» olarak görevlendirilmiştir. 15
İade incelemelerinde kullanılacak rehberleri hazırlamak üzere çalışma ekipleri oluşturulmuş ve yapılan çalışmalar sonucunda iade incelemelerine yönelik 37 adet iade rehberi hazırlanmıştır. Söz konusu rehberler VDK-Portal üzerinde tüm Vergi Müfettişlerinin kullanımına açılmıştır. 16
01/01/2016-31/12/2016 01/01/2017-30/09/2017 Resmi Evrak Tarihinden Havuza Kayıt Tarihine Geçen Süre (Gün) 42 13 Havuza Kayıt Tarihinden İşemri Tarihine Geçen Süre (Gün) 30 14 İşemri Tarihinden Vergi Müfetişine Tebliğ Tarihine Geçen Süre 3 2 Vergi Müfetişine Tebliğ Tarihinden İşe Başlama Tarihine Geçen Süre 4 3 İşe Başlama Tarihinden İncelemeye Başlama Tarihine Geçen Süre 18 10 İncelemeye Başlama Tarihinden İncelemeye Bitiş Tarihine Geçen Süre 92 40 Rapor Değerlendirme Komisyonunda (RDK) Geçen Süre (maksimum) 60 10 Resmi Evrak Tarihinden RDK'dan Çıkış Tarihine Kadar Geçen Ortalama Süre 189 92 17
Cezai sorumluluk, disiplin sorumluluğu veya mali sorumluluk gerektiren hususlarda, meslek mensubunun yazılı savunmasının istenmesi Konuyla ilgili olarak meslek mensubundan ek bilgi ve açıklama talep edilerek, gerekli görülen defter ve belgeleri, çalışma kâğıtlarını, çalışma notlarını ve çalışma dosyasını istemek suretiyle sorumluğun tespitine ait kanıt toplanması 18
Kanun un 12 nci maddesinde Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik ve Tasdikten Doğan Sorumlulukları düzenlenmiştir. Yeminli mali müşavirler gerçek ve tüzelkişilerin veya bunların teşebbüs ve işletmelerinin mali tablolarının ve beyannamelerinin mevzuat hükümleri, muhasebe prensipleri ile muhasebe standartlarına uygunluğunu ve hesapların denetim standartlarına göre incelediğini tasdik ederler.
Kanunları gereğince, kamu kurum ve kuruluşlarına verilen tasdik edilmiş mali tablolar, kamu idaresinin yetkili memurlarınca, tasdikin kapsamı ölçüsünde incelenmiş bir belge olarak kabul edilir. Yeminli mali müşavirler yaptıkları tasdikin doğruluğundan sorumludurlar. Yaptıkları tasdikin doğru olmaması halinde, tasdikin kapsamı ile sınırlı olmak üzere, ziyaa uğratılan vergilerden ve kesilecek cezalardan mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar. Yeminli mali müşavirler yaptıkları tasdikin kapsamını düzenleyecekleri raporda açıkca belirtirler
Müstakil Rapor Yeminli mali müşavirlerin tasdikten doğan mali sorumlulukları ile disiplin sorumlulukları ayrı ayrı müstakil bir rapor ile tespit edilir Yazılı Savunma Bu kapsamda yeminli mali müşavir hakkında sorumluluk raporu yazılabilmesi için yeminli mali müşavirin yazılı savunması istenir. Savunma isteme yazısının tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde savunma yapılmaması durumunda ilgili yeminli mali müşavir savunma hakkından vazgeçmiş sayılır.
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Hakkında Vergi Müfettişleri Tarafından Sorumluluk Raporu Düzenlenmesinde Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönerge 2017/1 Sayılı Vergi İnceleme ve Denetim İç Genelgesi
Amaç, mesleki sorumluluklara ilişkin olarak Vergi Müfettişlerince yürütülecek işlemlere ve izlenecek usullere açıklık getirmek ve uygulama birliği sağlamaktır. Disiplin Sorumluluğu: Vergi müfettişleri, yaptıkları incelemeler sırasında 3568 sayılı Kanun un 48 inci maddesine tabi olan bir durumun tespiti halinde Disiplin Yönetmeliği hükümlerine göre gerekli araştırmanın yapılmasını teminen, meslek mensubu hakkında ayrı bir görüş ve öneri raporu düzenlerler.
Mali Sorumluluk: Vergi müfettişlerinin mali sorumluluk açısından Görüş ve Öneri Raporu yazabilmeleri için; 3568 sayılı Kanun un 12 nci maddesinde yer alan tasdikten doğan sorumluluk hükümleri kapsamında, incelemede tespit edilen hususlar ile meslek mensubunun davranışı arasındaki illiyet bağının delilleri ile birlikte açık ve net biçimde belirlemeleri gerekmektedir.
Savunma İsteme: 3568 sayılı Kanun a eklenen meslek mensubunundan savunma istemeye ilişkin vergi müfettişlerinin uyması gereken usul ve esaslar Yönerge nin 9 uncu maddesinde düzenlenmiştir.
YIL RAPOR TÜRÜ YMM 2014 GÖR-Sorumluluk (Disiplin) 273 2015 GÖR-Sorumluluk (Disiplin) 169 2015 GÖR-Sorumluluk (Mali) 145 2016 GÖR-Sorumluluk (Disiplin) 155 2016 GÖR-Sorumluluk (Mali) 167 2017 GÖR-Sorumluluk (Disiplin) 94 2017 GÖR-Sorumluluk (Mali) 94
Resmi bir vekaletname olmadan, imzalı bir muvafakatnamenin verilmiş olması şartıyla, 3568 sayılı Kanun kapsamında yetkisi bulunan meslek mensuplarının mükellefle birlikte veya mükellef olmaksızın vergi incelemesini yürütenlerle inceleme ile ilgili olarak görüşmesi, bilgi ve belge sunmasına imkan verilmiştir.
Denetimde Standartlaşma Etkin, verimli, standart ve kaliteli bir vergi denetimi yapılması, gerek yargıya intikal eden işlem sayısının oransal olarak azaltılması gerekse de yargıda idare lehine sonuçlanan işlem sayısının artırılması için vergi inceleme raporlarına ilişkin gerekli ilke, standart, yöntem ve tekniklerin geliştirilmesi Sektörel Vergi İnceleme Rehberleri İnceleme yöntem ve tekniklerinin belirlenmesi ve standart, öngörülebilir bir vergi inceleme sürecinin sağlanması Vergi İnceleme Raporlarının Düzenlenmesinde Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönerge Raporların düzenlenmesinde uygulama birliğinin sağlanması Transfer Fiyatlandırması Vergi İnceleme Rehberi hazırlanması OECD Transfer Fiyatlandırması Rehberinin güncellenen hali yayımlandığında Türkçeye çevrilmesi 28
Mükellef İlişkileri Ofisi Mükelleflerin haklarını daha ayrıntılı ve kapsamlı bir şekilde öğrenmeleri ve bunlardan yararlanmalarını sağlamak üzere Grup Başkanlıklarında ofisler oluşturulması, bu ofisler yoluyla ilk irtibatın sağlanması, bazı bilgi ve belge taleplerinin yapılması Bilgilendirme ve Eğitim Video Görselleri Mükellefler için vdk.gov.tr ve VDK Mükellef Portalında Çalışan için VDK Portalında 29
Elektronik İnceleme Dosyası Vergi müfettişinin yapmakta olduğu vergi incelemesi işinde hangi aşamada olduğu, o ana kadar hangi kontrol ve çalışmaları gerçekleştirdiği, Başkanlık tarafından daha etkili takibin sağlanması, vergi incelemesi başka bir Vergi Müfettişine devredildiğinde eskiden yeniye veri aktarımı ve bilgi paylaşımının eksiksiz sağlanması 30
VEDAS (Vergi Denetim Analiz Sistemi) Elektronik denetim altyapısının ve VEDAS yazılımının test edilmesi ile incelemelerden elde edilecek geri bildirimler yoluyla geliştirilmesi VEDAS'ın e-fatura kapsamında olmayan mükelleflerin incelemesinde de kullanılabilmesi amacıyla çalışmalar yapılması E-Tebligat 31
32