1
2
İster ak-pak binitleriyle atlanıp aramızdan ayrılmış ve Rahmet-i Rahmân a kavuşmuş olsun, ister halen toplumumuzda ve ön sıralarda duran, milli kültürümüzün bu emekçilerini yâdetmek ve ayrıca onların ektiklerinin unutulmaz faziletlerini ve mahsullerini, Türkiye Milli Kültür Vakfı nın kırkıncı kuruluş yılında, Vakıf senedinde de öngörüldüğü üzere, bir kere daha gözler önüne sermek istedik. Bunun bir başlangıç olması dileğiyle ve yâdedilmeye lâyık daha onlarca kırk vakıf adam ın toplumumuzda var olduğunun bilinci içinde, onlara şükranlarımızı sunuyor, emeklerinin hebâ olmadığını, kadr ü kıymetlerinin bilindiğini bu vesileyle bir kere daha ifade etmek istiyoruz. Hayırlı iş ve hizmetlere aracılık ve yardım eden kişi, sanki o işi bizzat yapmış gibidir. (Tirmizi, 5/41 hadis no. 2670) Nice kırk lara Nice hayırlı hizmetlere TMKV Mütevelli Hey eti adına Prof. Dr. Salih Tuğ 7 Kasım 2009 3
AHMET AYDIN BOLAK 13 Ağustos 1925 tarihinde Balıkesir de doğdu. Altı Eylül İlkokulu ve Balıkesir Lisesi nden sonra İstanbul Hukuk Fakültesi nden 1947 yılında mezun olan Aydın Bolak, aynı yıl Balıkesir de Maiyet Memurluğu ve 1948 de Çağış Nahiye Müdürlüğü görevlerini üstlendi. Sonra Adana nın Kadirli ilçesi Kaymakamlığı görevinde bulundu. 1958 den sonra serbest avukatlık yaptığı Balıkesir de arkadaşlarıyla beraber Hürriyet Partisi ni kurdu. 1961-1965 yılları arasında CHP nin 12. Dönem Balıkesir Milletvekili olarak TBMM ne girdi. Milletvekilliği sırasında bugünkü vakıf sisteminin kurulmasını sağlayan 903 Sayılı Kanun un çıkarılmasında, kanunun hazırlayıcısı, teklifçisi ve takipçisi oldu. 1965 ten sonra politikadan çekildi ve ticarî hayata girdi. Bu sırada başta vakıflar olmak üzere pek çok hayır müessesesinin kuruluşuna ve yönetimine katıldı. Bu kuruluşlar arasında, Türkiye Millî Kültür Vakfı, Türkiye Kızılay Cemiyeti, Türk Eğitim Vakfı, TÜSİAD, Türk Petrol Vakfı, Türk Kalp Vakfı, Türk Kültürüne Hizmet Vakfı, Türk Musikisi Vakfı, Türkiye Üçüncü Sektör Vakfı, TEMA Vakfı ve İstanbul Trafik Vakfı akla ilk gelenlerdir. Aydın Bolak uzun yıllar boyunca, vakıflar, milliyetçilik, Türklerde ahlâk anlayışı, millî birliğin unsurları, kültür ve din, eğitim, enerji, petrol gibi konularla ilgili konferanslar verip yazılar yazdı, televizyon ve radyo sohbetleri yaptı. Bu konferans, yazı ve sohbetleri, Söylediklerim ve Yazdıklarım (İstanbul 1987), Sohbetler (İstanbul 1994), Hayatın İçinden (İstanbul 1996), Hayatın Öğrettikleri (İstanbul 1998) ve Yüz Yılın Yetmişbeşi (İstanbul 2000) isimli kitaplarında toplandı. Aydın Bolak, 1986 yılında Balıkesir de Millî Mücadele de Balıkesir konulu bir sempozyum toplanmasını sağladı. Bu sempozyuma Balıkesir de Kuva-yi Milliye Çalışmaları, Balıkesir Hey et-i Temsiliyesi nin Karar Defteri ve Alaşehir Kongresi nin 66. Yıldönümü Vesilesiyle Millî Mücadele de Balıkesir Kongreleriyle ilgili Kısa Tebliğ başlıklı üç tebliğle katıldı ve bu sempozyumdaki tebliğlerin tamamını Millî Mücadele de Balıkesir adıyla bastırdı (İstanbul 1986). 1992 de Marmara Üniversitesi nce Tarih ve 1995 de Selçuk Üniversitesi nce Hukuk konularında kendisine fahrî doktorluk unvanları verildi. Şahsen veya ilgili olduğu vakıflar kanalıyla çok sayıda bilimsel tez ve yayın için katkı sağlayan, sayısız hayırlar yapan Aydın Bolak 27 Temmuz 2004 günü vefat etti. 4
AHMET KABAKLI 1924 yılında Harput ta doğdu. İlk ve orta öğrenimini Elazığ Numune Mektebi nde tamamladı. 1944 yılında Elazığ Lisesi nden mezun oldu ve İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili Edebiyatı Bölümü ne girdi. 20 Kasım 1946 tarihinde Yunus Emre mi Yalan Söylüyor, Gölpınarlı mı? başlıklı yazısının Son Saat gazetesinde yayınlanması ile yazı hayatı başladı. Hareket dergisinde Ayın Hercümerci başlığı ile yazılar yazmaya devam etti. 1948 yılında fakülteyi bitirdi ve Diyarbakır da iki yıl öğretmenlik yaptı. Bu sırada Karacadağ dergisini yönetti. Manisa da askerlik görevini tamamladıktan sonra 1951 yılında Aydın Ticaret Lisesi nde öğretmenlik görevine devam etti. 1955 yılında Ankara Hukuk Fakültesi ne kayıt oldu. 1956 yılında Tercüman gazetesinin düzenlediği fıkra yarışmasında Üniversitede Münazaralar yazısı birinci seçildi. Eğitim stajını yapmak üzere Milli Eğitim Bakanlığı tarafından bir yıllığına Paris e gönderildi. Yazılarına Uzaktan Uzağa, Paris ten Paris Notları, Paris Mektupları başlıkları altında devam etti. Yurda döndüğünde İstanbul Çapa Eğitim Enstitüsü ne öğretmen olarak atandı. Hukuk eğitimini 1959 yılında tamamlayıp kısa bir süre avukatlık yaptı. 1961 yılında Tercüman gazetesinde Gün Işığında adlı köşesinde yazmaya başladı. Çapa Eğitim Enstitüsü nde 1969 yılına kadar öğretmenlik yaptıktan sonra İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu nda öğretim görevlisi olarak çalışmaya devam etti. 1974 yılında emekli olan Ahmet Kabaklı, İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuarı nda edebiyat dersleri verdi. 1978 yılında Meşkure Kabaklı, Rıfat İzzet Çokum, Sevinç Çokum, İskender Öksüz, Cahit Dodanlı Emine Işınsu Öksüz, Tahir Kutsi Makal, Süha Burçkin, İrfan Atagün, Halis Akaydın, İsmail Gerçeksöz ile beraber Türk Edebiyatı Vakfı nı kurdu ve ölünceye dek başkanlığını yaptı. Gün Işığında köşesine 1991 yılından itibaren Türkiye gazetesinde devam etti. 1995 yılından itibaren Türk Dil Kurumu Asil Üyeliği görevini de sürdürdü. 14 Aralık 1996 tarihinde Aydınlar Ocağı ve 55 gönüllü kuruluşun desteği ile düzenlenen törende, Atatürk Kültür Merkezi nde kendisine Şeyhülmuharririn unvanı verildi. 17 Kasım 2000 tarihinde geçirdiği kalp rahatsızlığı sonucu hastanede tedavi görmeye başladı, 8 Şubat 2001 tarihinde vefat etti. En önemli eseri 5 ciltlik Türk Edebiyatı dır. 5
PROF. DR. ALİ ÖZEK 1932 yılında Muğla ya bağlı Fethiye Kazası nın Doğanlar Köyü nde doğdu. 1941 yılında Çaltılar İlkokulu nu bitirdikten sonra dini bilgiler edinmek ve hafız olmak üzere Antalya nın Kayabaşı Köyü ne gitti. Burada Ömer Ali Hafız dan Kur an öğrendi ve 1944 senesinde hafız oldu. Bir müddet Fethiye de Avukat Kadı Ahmet Kestepli nin yanında çalıştıktan sonra İzmir deki Kestane Pazarı Kur an Kursuna gitti. Burada Hacı Salih Tanrıbuyruğu Hoca dan Arapça ve dini ilimler tahsil ederken aynı zamanda Karataş Orta Okulu nu bitirdi. 1951 yılında Kahire deki el-ez her Üniversitesi ne girdi. 1955 yılında Usülü d-din Fakültesi ni bitirdi. 1957 de aynı fakültede Kur an ve Hadis ilimleri üzerine mastırını tamamladı. 1957 de İzmir e gelen Özek 1959 a kadar Kestane Pazarı Kur an Kursu nda öğretmenlik yaptı. Özek in el-ezher diplaması o günün Milli Eğitim Bakanlığı nca kabul edilmediği için er olarak askerlik yapması istenince dışarıdan lise imtihanlarını vererek 1960 da Burdur Lisesi ni bitirip askerliğini yedek subay olarak yaptı. 1962 de önce İstanbul İmam-Hatip Lisesi nde öğretmenliğe başladı, daha sonra İstanbul Yüksek İslâm Enstitüsü ne Arap Dili ve Edebiyatı Öğretim Üyesi oldu. Bu arada, 1966 da İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arap-Fars Dilleri ve Edebiyatları Bölümü nü bitirdi, 1973 yılında doktorasını tamamladı. 1979 da İstanbul Yüksek İslâm Enstitüsü Müdürlüğü ne getirilen Özek, üç buçuk yıl bu görevi sürdürdü. 1986 da doçent, 1991 de profesör oldu. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Tefsir Anabilim Dalı nda Tefsir ve Belagat dersleri vermekteyken 1998 senesinde emekli oldu. 1994 yılından 2002 yılına kadar Kazakistan ın Almatı şehrinde, Devlet Dünya Dilleri Üniversitesi nde öğretim üyesi olarak çalıştı. Ali Özek çok sayıda hayrî müessesenin de kurucusudur. 1982 yılından bu yana başkanlığını yürüttüğü İslâmi İlimler Araştırma Vakfı nı 1970 yılında 48 arkadaşıyla birlikte kurdu. Ayrıca Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı nın da başkanlığını yaptı. 1978 de İstanbul Yüksek İslâm Enstitüsü ne müdür olunca Enstitü Vakfına da başkan oldu ve İlahiyat Fakültesi Camii ni yaptırdı. Hacı Emin Camii ve Güzelyalı da Aydın Camii yaptırdığı diğer eserler arasındadır. Kıbrıs ta Abdullah Ustaosmanoğlu ve Sedat Çebi ile birlikte bir Kur an Kursu ve iki yurt yaptırdı. Kazakistan ın Almatı şehri ve civarında beş camiin yapımını gerçekleştirdi, Orta Asya Medeniyet Vakfı adına Alem Tiller Üniversitesinde Arap Dili ve Medeniyeti bölümünü açtı, sonra da Almatı da Yabancı Diler ve Mesleki Kariyer Üniversitesi ni kurdu. 6
CAHİT OKURER Kuşadası Aziziye de 1917 yılında doğdu. İzmir de Şehit Fethi Bey İlkokulu nu ve 1934 yılında İzmir Erkek (şimdi Atatürk) Lisesi ni bitirdi. 1939 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü nden mezun oldu. Elazığ, Ankara Gazi ve Atatürk liseleri ve Türk Eğitim Derneği Lisesi nde öğretmenlik yaptı. 1950 yılında Milli Eğitim Bakanı Tevfik İleri nin Özel Kalem Müdürü oldu. Bu görevi, İleri nin bakanlıktan ayrılmasına kadar sürdü. Sonra yeniden öğretmenliğe döndü. 1956 da İngiltere deki eğitim sistemini incelemek üzere bir yıllığına yurt dışına gitti. Dönüşünde Talim ve Terbiye Dairesi Üyeliği ne tayin edildi. Daha sonra aynı tür çalışmalar yapmak üzere ABD ne gitti. 27 Mayıs 1960 tan sonra İzmir Namık Kemal Lisesi Edebiyat Öğretmenliği ne tayin edildi. Burada Adalet Partisi İzmir Teşkilatı nın kurulmasına öncülük etti. 1961 de İzmir Senatörü olarak meclise girdi. Adalet Partisi nde iki kez Grup Başkanlığı na seçilen Okurer, Cumhuriyet Senatosu Millî Eğitim Komisyonu na altı yıl başkanlık yaptı. Senatörlük görevi sona erince Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müşavirliği ne getirildi. 1971 de bu görevinden kendi isteği ile emekliye ayrıldı. Yazı hayatına küçük hikâyeler yazarak başlayan Okurer, daha sonraları fikrî alana kaydı. Özellikle eğitim meseleleri üzerinde durdu. Remzi Oğuz Arık, Nurettin Topçu, Mehmet Kaplan, Şevket Raşit Hatiboğlu gibi Anadolucular ile 1936-1946 döneminde birlikte görülen Okurer, bu dönemde Çığır, Hareket, Dönüm, Ülkü, Millet, Bizim Türkiye gibi dergilerde yazdı. Daha sonraları İleri, Yurt, Hisar, Havadis, Son Havadis, Adalet, Zafer, Ege Ekspres ve Yeni İstanbul gibi dergi ve gazetelerde göründü. Bayrak dergisi ile bizzat ilgilendi. Edebî tenkitleri, roman ve piyes denemeleri de bulunmaktadır. Bunlar Devlet Tiyatrosu tarafından oynan mıştır. 1973 yılında Ankara da öldü. İdeal Milliyetçilik, Kompozisyon Öğretimi Bakımından İngiltere Maarifi Hakkında Bir İnceleme, Temel Fikirler, Kompozisyona Giriş, Ana Hatları ile Millî Eğitim Politikamız, Gerçek Politika, Gelişen Cemiyetlerde Eğitimin Rolü (tercüme), Kireçli Bahçe (tercüme), Bir Tavsiye Mektubu (tercüme) eserlerinden bazılarıdır. 7
CEMİL MERİÇ 12 Aralık 1916 da Hatay ın Reyhanlı Kazası nda doğdu. 1923 yılında, Hatay ın Fransız Muhtar İdaresi nde bulunduğu yıllarda Reyhanlı Rüştiyesi nde okula başladı. 1928 yılında ilkokulu bitirdi, aynı yıl Antakya Sultanîsi nde ortaokula başladı. Daha o yıllarda yerel gazetelerde yazıları yayınlanmaya başladı. 1935 yılında mezun olması gerekirken milliyetçi tutumu ve bazı hocalarını yeteri kadar milliyetçi bulmadığı için onlara bir yazısında sert çıkması nedeniyle bakaloryayı alamadan okulu terk etmek zorunda kaldı. 1936 yılında İstanbul a geldi. Bir süre Pertevniyal Lisesi 12. sınıfına devam etti. Nazım Hikmet ve Kerem Sadi ile tanıştı. Onlar için kendi imzasını kullanmadan Türkçeye iki kitap çevirdi, vaat edilen tercüme paralarını alamayınca 1937 yılında İskenderun a dönmek zorunda kaldı. Aynı yıl İskenderun un Haymeseki Köyü nde dokuz ay kadar ilkokul öğretmenliği yaptı ve İskenderun Tercüme Bürosu na sınavla reis muavini oldu. 1938 yılında Hatay Bağımsız Cumhuriyeti kurulduğunda Fransızlar tarafından Aktepe ye nahiye müdürü olarak tayin edildi. Sadece yirmi iki gün süren memuriyetten sonra Hatay Valiliği nden gelen bir telefonla işine son verildi. Reyhanlı ya dönüp Batı Ayrancı Köyü nde ilkokul öğretmenliğine başladı. Türk Hava Kurumu nda sekreterlik, Belediyede kâtiplik gibi geçici görevlerde de bulundu. 1939 yılında Hatay Hükümeti ni devirmek suçundan idam talebiyle yargılandı, iki ay sonra beraat etti. 1940 yılında İstanbul da giderek Yabancı Diller Okulu nda burslu olarak okudu. 1942 yılında mecburi hizmeti dolayısıyla Elazığ Lisesi nde Fransızca öğretmenliğine başladı. 1945 yılında bu görevinden ayrıldı ve İstanbul a döndü. 1946 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi nde Fransızca okutmanı oldu. 1951 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü ne doktoraya başladı. 1953 yılında İstanbul Işık Lisesi ne Fransızca öğretmenliğine başladı. 1954 yılında gözlerini tamamen kaybetti fakat öğrencilerinin yardımıyla ölümüne kadar çalışmalarını sürdürdü. 1974 yılında İstanbul Üniversitesi nden emekli oldu. Uzunca bir hastalıktan sonra 13 Haziran 1987 de vefat etti. Yirminci Asır, Yeni İnsan, Türk Edebiyatı, Yeni Devir, Pınar, Doğuş ve Edebiyat dergilerinde yazılar yazdı. Hisar dergisinde Fildişi Kuleden başlığıyla sürekli denemeler yazdı. Balzac ve Victor Hugo dan tercümeler yaptı, Batı medeniyetinin temelini araştırdı. Dil meseleleri üzerinde önemle durdu. Ümrandan Uygarlığa, Kırk Ambar, Hint Edebiyatı, Saint Simon İlk Sosyolog İlk Sosyalist, Bir Dünyanın Eşiğinde, Bu Ülke, Mağaradakiler, Bir Facianın Hikâyesi, Işık Doğudan Gelir ve Kültürden İrfana başlıca eserleridir. 8
PROF. DR. CEVAT BABUNA 1925 yılında Köprülü de doğdu. 1950 yılında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi ni bitirdi. 1954-1960 yılları arasında ABD Chicago Üniversitesi nde, daha sonra da North Western Üniversitesi nde kadın hastalıkları ve doğum alanında ihtisas yaptı. Bir süre aynı üniversitede öğretim görevlisi olarak çalıştı. 1957 de Chicago Maternity Center başkanlığına getirilmesi basında büyük yankı uyandırdı ve ABD medyasında Uçan Türk adıyla anıldı. Türkiye nin yakından tanıdığı bazı ünlü simaların ABD de mesleki bakımdan yetişmesini sağladı. 1959 yılında Türkiye ye döndü. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Kürsüsü nde akademik kariyere başladı. 1965 yılında doçent oldu. 1969 yılında Türkiye Milli Kültür Vakfı nın kurulmasında önayak olan isimlerden biri olan Prof. Dr. Cevat Babuna, 1970 yılında profesör oldu. İki devre Kadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı Başkanlığı, 15 yıl İstanbul Jinekoloji Derneği Başkanlığı, 10 yıl Türkiye Jinekoloji Dernekleri Federasyonu Başkanlığı yaptıktan sonra 1997 yılında International Federation of Gynecology and Obstetrics in (FIGO) icra kurulu üyeliğine seçildi. Halen bu görevi devam etmektedir. Prof. Dr. Cevat Babuna, yurt içi ve yurt dışında yüzlerce konferans vermiş, yerli ve yabancı televizyon kanallarında çeşitli açık oturumlara katılmış ve ilmî konularda programlar yapmıştır. Türkçe ve batı dillerinde yayınlanmış üç yüzü aşkın makalesi bulunmaktadır. Prof. Dr. Cevat Babuna nın, Bilimden İmana 1, Bilimden İmana 2 ve Bilimden İmana 3 adlı kitapları da bulunmaktadır. 9
CiNUÇEN TANRIKORUR 20 Şubat 1938 de İstanbul Fatih te doğdu. Babası Zaferşan Tanrıkorur, oğluna kendi isminin Kazan Türkçesindeki tam karşılığı olan ve galib, muzaffer anlamına gelen Cinuçen ismini koydu. Müzik eğitimine, İstanbul Belediye Konservatuarı Türk Musikisi Bölümü nde Münir Nurettin Selçuk un öğrencisi olan amcası Mecdinevin Tanrıkorur un, kendisine iki buçuk yaşından itibaren meşk etmesiyle başladı. Daha ilkokul çağlarında, Sultan III. Selim in Suzidilara makamındaki yürük semaisini, Mehmet Akif in Çanakkale Şehitleri ne isimli mersiyesini, Yahya Kemal, Mehmet Emin Yurdakul ve Nihal Atsız gibi şairlerin şiirlerini baştan aşağı ezbere okuyabiliyordu. Eyüp Musiki Cemiyeti Başkanı bestekâr ve kemanî Mustafa Sunar ın ud öğrencisi olan annesi sayesinde ud ile tanıştı. Kendi kendine ud çalmasını ve daha sonraları beste yapmasını öğrendi. Besteciliğe 14 yaşında Ferahnâk makamında oldukça parlak bir saz semaisi ile güftesi Fuzuli ye ait Şevkefza makamında bir şarkı besteleyerek başladı. Cinuçen Tanrıkorur, İtalyan Lisesi ve Devlet Güzel Sanatlar Akademisi (MSÜ) Yüksek Mimarlık Bölümü nü bitirdi. Daha sonra İmar ve İskân Bakanlığı Marmara Bölge Planlama Dairesi nde şehirci mimar olarak devlet hizmetine girdi ve Ankara ya yerleşti. 1973 te TRT Ankara Radyosu TSM Şube Müdürlüğü görevine getirildi ve burada 1982 deki istifasına kadar programcılıktan daire başkanlığına kadar çok çeşitli görevlerde bulundu. Konya da Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi bünyesinde Müzik Eğitimi Bölümünü kurdu. 1989 yılında, irsî olan böbrek hastalığı dolayısıyla Kültür Bakanlığı tarafından ABD ye gönderildi ve burada 117 eser besteledi. Ayrıca bu süre içerisinde Maryland ve Princeton Üniversitelerinde örnekli iki konferans verdi, yazdığı iki büyük makale Turkish Music Quarterly dergisinde yayınladı. ABD li hattat Muhammed Zekeriya dan hat dersi aldı. Bu dönemden sonra ilerleyen hastalığı dolayısıyla 28 Haziran 2000 de vefat etti. Bestelediği eserlerin sayısı 500 civarındadır. Türk musikisi üzerine pek çok makaleleri, Müzik ile Müzik Kimliğimiz Üzerine Düşünceler ve Saz ü Söz Arasında adlı kitapları yayınlandı. 22 ülkede davet üzerine solo ud ve ses resitalleri, konferans ve seminerler verdi, önemli ödüller aldı. 10
PROF. DR. EROL GÜNGÖR 25 Kasım 1938 de Kırşehir de doğdu. İlk ve orta öğrenimini memleketinde tamamladı. 1956 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi ne girdi. Burada, Fethi Gemuhluoğlu tarafından Mümtaz Turhan la tanıştırıldı. Mümtaz Turhan ın teşvikiyle Hukuk Fakültesi nden ayrılarak İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi ne kaydını yaptırdı. 1961 yılında fakülteden mezun olan Güngör, 1975 te bu fakültede resmî göreve başladı. Fransızca ve İngilizce de öğrenen Erol Güngör, misafir profesör olan Hains in asistanlığını yaptı ve onun ders notlarını Türkçeye çevirdi. Tecrübî Psikoloji kürsüsünde asistan oldu. Bu sırada Türkiye de yeni bir bilim dalı olan Sosyal Psikolojiye yöneldi. Bu disiplinin önemli eserlerinden Krech ve Crithfield in Sosyal Psikoloji kitabını Türkçe ye çevirdi. 1965 de Kelâmî (Verbal) Yapılarda Estetik Organizasyon adlı teziyle doktor oldu. 1966 da ABD Colorado Üniversitesi nden tanınmış sosyal psikolog Kenneth Hammond un daveti üzerine Amerika ya gitti. Bu üniversitenin Davranış Bilimleri Enstitüsü nde milletlerarası bir ekibin araştırmalarına katıldı. Sosyal psikoloji ders ve seminerlerini yürüttü. Şahıslararası İhtilafların Çözümünde Lisanın Rolü konulu teziyle 1970 yılında doçent oldu. Akademik çalışmalarının yanı sıra çeşitli yerlerde yazılar yazmaya devam etti. Erol Güngör üniversitede verdiği derslerle, ilmî yayınlarıyla Türkiye de sosyal psikoloji dalını önemli bir saha haline getirdi. Devlet Planlama Teşkilatı, Milli Eğitim Bakanlığı ve Kültür Bakanlığı nın çeşitli komisyonlarında görev alan Güngör, 1978 yılında Değerler Psikolojisi Üzerinde Araştırmalar adlı teziyle profesör oldu. 1982 yılında YÖK tarafından Selçuk Üniversitesi ne rektör tayin edildi ve bu görevi sırasında 24 Nisan 1983 te geçirdiği bir kalp krizi sonucunda vefat etti. Yazıları; Türk Yurdu, Hisar, Türk Birliği, Töre, Türk Edebiyatı, Türk Kültürü, Milli Eğitim ve Kültür, Milli Kültür, Konevî, Toprak ve Diriliş dergileri ile Millet, Her Gün, Yeni Düşünce, Yeni Sözcü, Yol, Ayrıntılı Haber, Yeni İstanbul ve Ortadoğu gazetelerinde yayınlanan Erol Güngör ün çok sayıda telif eseri bulunmaktadır. 11
FERRUH BOZBEYLİ 1927 yılında Maraş ın Pazarcık Kazası nda doğdu. Babasının memuriyeti dolayısıyla değişik yerlerde tahsilini devam ettirdi. 1947 yılında Antakya Erkek Lisesi ni, 1957 yılında İstanbul Hukuk Fakültesi ni bitirdi. Gençlik yıllarında Milliyetçiler Derneği nde görev aldı. Daha sonra Hukuk Fakültesi Talebe Cemiyeti Başkanlığı ve İstanbul Üniversitesi Talebe Birliği Başkanlığı yaptı. Henüz 33 yaşındayken 27 Mayıs ihtilalcılarının kurduğu Yassıada Mahkemesi nde merhum Başbakan Adnan Menderes ve arkadaşlarını savunan avukatlardan biri olarak Osman Turan ın savunmasını yaptı. 1961 yılında Adalet Partisi nden İstanbul Milletvekili seçildi. 16 yıl milletvekilliği yaptı ve bu süre içerisinde Meclis Başkan Vekilliği ve kendisine en genç başkan sıfatını kazandıran Meclis Başkanlığı görevlerinde bulundu. Beş yıl süren Meclis Başkanlığı (1965-1970) kendisine ayrıca Kazım Özalp, Abdülhaluk Renda ve Refik Koraltan dan sonra en uzun süreli başkanlık unvanını da sağladı. 1969 yılında Türkiye Millî Kültür Vakfı kurucuları arasında yer aldı ve 1969-1971 yılları arasında vakfın kurucu başkanlık görevini üstlendi. 1970 yılında Adalet Partisi nden ayrıldı ve Demokratik Parti yi kurdu 1973 seçimlerinde tekrar İstanbul dan milletvekili seçildi. 1977 den sonra siyasi hayattan çekilen Ferruh Bozbeyli, uzun süre İş Bankası Yönetim Kurulu nda görev aldı. 12
FETHİ GEMUHLUOĞLU İrfan Fethi Gemuhluoğlu, 1922 yılında İstanbul Göztepe de, Arapkir li bir ailenin çocuğu olarak doğdu. İlköğrenimini Göztepe de, ortaöğrenimini Haydarpaşa Lisesi nde tamamladı. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi nde öğrenimini sürdürdü ise de bir kaç dersi kalmasına rağmen fakülteden mezun olamadı. 1950-1955 yıllarında İstanbul daki çeşitli okullarda Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği yaptı. Türk Kültür Ocağı ve daha sonra Milliyetçiler Derneği nde aktif olarak yer aldı. 1955-1963 yıllarında İstanbul Spor ve Sergi Sarayı Müdürlüğü görevinde bulundu. 1963-1965 yıllarında iki yıl süreyle Almanya da serbest gazeteci olarak bulundu. 1965-66 yıllarında Milli Eğitim Bakanlığı Özel Kalem Müdürlüğü, 1966-1970 yılları arasında Türkiye Odalar Birliği Basın Müşavirliği görevlerinde bulundu. Türk Petrol Vakfı nın kurucularından olan Gemuhluoğlu, vefatına kadar bu vakfın genel sekreterliğini yürüttü. Aydınlar Ocağı ile Türk Edebiyat Cemiyeti nin İstişare Kurulu ve Anadolu Bankası Yönetim Kurulu Üyeliği yanında çok sayıda hayır kurumunun yöneticiliğini de yürüten Gemuhluoğlu 5 Ekim 1977 de İstanbul da vefat etti. 13
PROF. DR. FUAT SEZGİN 24 Ekim 1924 te Bitlis te doğdu. 1943-1951 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Şarkiyat Enstitüsü nde İslâmi Bilimler ve Orientalistik alanında öncü bir yere sahip olan Alman orientalist Hellmut Ritter in yanında öğrenim gördü. Hocasının, bilimlerin temelinin İslâm bilimlerine dayandığına yönelik düşüncelerinin etkisiyle bu alana yöneldi. 1954 yılında Arap Dili ve Edebiyatı bölümünde Buhari nin Kaynakları adlı doktora tezini tamamladı. 1954 yılında İslâm Araştırmaları Enstitüsü nde doçent oldu. Burada Zeki Velidi Togan ile çalıştı. 27 Mayıs 1960 askeri darbesi sırasında üniversiteden uzaklaştırılan ve 147 likler diye bilinen akademisyenler arasındaydı. 1961 yılında Almanya ya giden Fuat Sezgin Frankfurt Üniversitesi nde önce misafir doçent olarak dersler verdi. 1965 yılında Frankfurt Üniversitesi nde profesör oldu. Oradaki bilimsel çalışmalarının ağırlık noktası Arap-İslâm kültür çevresinde tabii bilimler tarihi idi ve bu alanda 1965 yılında habilitasyon çalışmasını yaptı. Henüz İstanbul da iken başladığı 7. ile 14. Yüzyıldan İtibaren Gelişen Arap-İslâm Edebiyatı Tarihi çalışmasına (Geschichte des Arabischen Schrifttums) Almanya da da devam etti. Orientalistik çalışmaları için kaynak eser haline gelmiş ve hâlâ aşılamamış 13 ciltlik bu eserin ilk cildini 1967 son cildini ise 2000 yılında yayınladı. Prof. Sezgin Suudi Arabistan Kral Faysal Vakfı nın İslâmi Bilimler Ödülü nü 1978 yılında ilk alan kişi oldu. 1982 yılında J. W. Goethe Üniversitesi ne bağlı Arap-İslâm Bilimleri Tarihi Enstitüsü nü ve 1983 de bu enstitünün müzesini kurdu, buranın halen direktörlüğünü yürütmektedir. Prof. Dr. Fuat Sezgin in kurduğu bu müzede İslâm kültür çevresinde Müslüman bilginler tarafından yapılmış aletlerin ve bilimsel araç ve gereçlerin yazılı kaynaklara dayanarak yapılan numuneleri sergilenmektedir. Müzede bulunan objeleri tanıtmak ve İslam kültür çevresindeki bilimsel gelişmeyi göstermek için 2003 yılında Wissenschaft und Technik im Islam isimli kataloğu yayınladı. Prof. Dr. Fuat Sezgin 2008 yılında Arap-İslâm Bilimleri Enstitüsü için hazırladığı bilimsel araç ve gereçlerin benzerlerini yaptırarak İstanbul İslâm, Bilim ve Teknoloji Müzesi nin açılmasına önayak oldu. 14
GALİP ERDEM 10 Mart 1930 da Rize nin Fındıklı İlçesi nde doğdu, Fındıklı 11 Mart İlkokulu nu bitiren Galip Erdem, babasının memuriyeti dolayısıyla, ortaokula Bitlis ve Siirt te devam etti. Erzurum da başladığı lise öğrenimini 1949 yılında bitirdi. 27 Nisan 1953 te PTT Genel Müdürlüğü Ankara Yenişehir Merkezi nde memuriyete başladı. 7 Temmuz 1954 tarihinde memuriyetten istifa eden Erdem, Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğü nde tekrar işe başladı fakat 6 Ocak 1955 yılında bu görevinden ayrıldı. 7 Temmuz 1956 da İETT İdaresi nde takip memuru olarak işe başladı. Bu arada Ankara Hukuk Fakültesi nden mezun oldu. 1958-1960 yılları arasında Türk Yurdu dergisinin Genel Yayın Müdürlüğü nü yaptı. 23 Kasım 1959 da Bayındırlık Bakanlığı nda Tevfik İleri nin müşavirliği görevine başladı fakat bu görevi uzun sürmedi. Tercüman gazetesinde başyazılar yazan Erdem, Yeni İstanbul gazetesinde fıkra yazarlığına devam etti. 10 Mart 1965 te Zafer gazetesinde fıkra yazarlığını sürdürdü ve aynı çalışmaya Bâbıâlide Sabah gazetesinde devam etti. 1 Temmuz 1966 tarihinde Milli Eğitim Bakanlığı Devlet Kitapları Müdürlüğü ne müşavir oldu. 2 Nisan 1969 da tekrar fıkra yazarlığına başladı ve Bizim Anadolu gazetesindeki bu çalışması 31 Aralık 1969 a kadar devam etti. Galip Erdem daha sonra Başbakanlık Plan ve Prensipler Dairesi nde danışman olarak görev aldı. İstifa ederek ayrıldığı 30 Haziran 1973 tarihine kadar, danışmanlık görevini sürdürdü. 1 Şubat 1974 te Ortadoğu gazetesinde tekrar fıkra yazarlığına başladı. 10 Eylül 1975 te Başbakanlık Müşaviri oldu. 22 Temmuz 1981 tarihinde Turizm ve Tanıtma Bakanlığı nda Genel Müdürlük Müşavirliği ne nakledildi ve 24 Şubat 1982 de emekli oldu. Erdem daha sonra avukatlığa başladı ve Mamak ta görülen ünlü MHP ve Ülkücü Kuruluşlar Davası nın avukatlığını üstlendi. 1987 yılında Merzifon Yağlı Tohumlar A.Ş. de yönetim kurulu üyeliği ve Konya Şeker Fabrikası nda denetçilik görevlerinde bulundu. 1987 yılında ayrıca Sosyal Güvenlik Eğitim Vakfı Başkanlığı görevini üstlendi. 15 Ağustos 1989 da Kültür Bakanlığı APK Başkanlığı na APK uzmanı olarak tayin edildi. 17 Eylül 1990 da Bakanlık Müşavirliği ne getirildi fakat daha sonra 7 Mayıs 1992 de aynı bakanlıkta tekrar APK uzmanlığına tayin edildi. Bu görevde iken 10 Mart 1995 tarihinde yaş haddinden emekli oldu. 12 Mart 1997 de Ankara da vefat etti. 15
PROF. DR. HAYRETTİN KARAMAN Erzurumlu bir ailenin çocuğu olarak 1934 yılında Çorum da doğdu, ilkokulu burada bitirdikten sonra özel olarak Arapça ve İslâmî ilimler tahsil etti. İlk İmam Hatip okullarından biri olan Konya İmam Hatip Okulu na girdi ve 1959 yılında ikinci dönem mezunları arasında yer aldı. Yeni açılan İstanbul Yüksek İslâm Enstitüsü nde okudu ve ilk mezunlarından biri olarak 1963 te mezun oldu. İki yıl İstanbul İmam Hatip Okulu nda meslek dersleri öğretmeni olarak çalıştıktan sonra İstanbul Yüksek İslâm Enstitüsü ne fıkıh asistanı oldu. 1971 yılında Başlangıçtan Dördüncü Asra Kadar İslâm Hukukunda İctihad konulu tezi ile fıkıh öğretim üyesi oldu. Aynı yıl İzmir Yüksek İslâm Enstitüsü ne tayin edildi. 1975 yılında tekrar İstanbul Yüksek İslâm Enstitüsü ne döndü. Yüksek İslâm Enstitülerinin İlahiyat Fakülteleri ne dönüşmesinin ardından akademik çalışmalarını tamamlayarak sırasıyla doktor, doçent ve profesör unvanlarını aldı. Eylül 1976-Eylül 1980 yılları arasında yayımlanan Nesil dergisini çıkaranlar arasında bulundu. Yarım asra yaklaşan fikir ve meslek hayatı boyunca, yurtiçi ve yurtdışında binlerce konferans, seminer, panel, vaaz, hutbe, kurs, yazılı ve görsel medya programı, eğitim programında yer alarak eğitim, öğretim, tebliğ ve irşad faaliyetini sürdürdü. Aralarında bugünün tanınmış bilim ve fikir adamları olan binlerce öğrenci yetiştirdi. 2001 yılında, özgürlüğün şart olduğu üniversite ortamında hüküm süren baskılara karşı çıkarak Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi ndeki görevinden ayrıldı. Halen ilmi çalışmalarına devam etmektedir. Arapça, Farsça ve Fransızca bilen Hayrettin Karaman ın periyodik yazıları, Yeni Şafak gazetesi, Gerçek Hayat dergisi ve Eğitim- Bilim dergisinde yayınlanmaktadır. 16
HEKİMOĞLU İSMAİL 1932 yılında Erzincan da doğdu. Asıl adı Ömer Okçu dur. 1939 yılında Ezincan Ziya Gökalp İlkokulu na başladı. Aynı yılın 12 Aralık gecesi meydana gelen büyük Erzincan depreminde göçük altında kaldı. Annesi tarafından yaralı olarak kurtarıldı fakat ağabeyi ile küçük kız kardeşini depremde kaybetti. Bir yıl sonra geri dönebildiği okulundan 1946 yılında diplomasını aldı ve İnönü Ortaokulu na yazıldı. Okulu bitirdiği 1950 yılında gazetede gördüğü bir ilanla astsubay olmaya karar verdi. Ankara daki Zırhlı Birlikler Okulu imtihanlarında başarılı oldu. 1952 de askeri okulu tamamlamasının ardından Kartal Maltepe deki 1. Zırhlı Birlikler Tugayı nda Tank Astsubay ı olarak göreve başladı. Kur an okumayı, İngilizceyi ve Osmanlıcayı kendi çabasıyla öğrendi. İlk yazı denemelerini 1954 de kaleme aldı. 1956 da Erzurum, Kandilli ye tayini çıktı. 1959 yılında Hava Kuvvetleri ne geçerek füzeci oldu. Aynı yıl Amerika ya elektronik üzerine 6 aylık eğitime gönderildi. Burada füzeler üzerine uzmanlaştı. Kendi imzasıyla ilk yazılarını ABD den Büyük Doğu gazetesine gönderdi. Hıristiyan Dünyası ndan Haberlerim Var başlığıyla yayınlanan bu yazılar büyük ilgi gördü. ABD den döndüğünde yeni görev yeri Alemdağ daki Füze Üssü olan Ömer Okçu, uzun zamandır tasarladığı Minyeli Abdullah romanını bu dönemde yazdı. Hekimoğlu İsmail adının tanınmasını sağlayan roman, kitaplaşmadan önce 1965 de Sabah gazetesinde tefrika edildi. Kendini gizlemek adına müstear isim kullanan Ömer Okçu, 1967 den itibaren haftalık İttihad gazetesinde köşe yazarlığı yaptı. 1970 başlarında çıkan günlük Yeni Asya gazetesine de yazı gönderen Ömer Okçu, 1972 yılı sonbaharında ordudan emekli oldu. 1974 yılında bir grup arkadaşıyla birlikte Ankara da Kalkınma ve Dayanışma Vakfı nı kurdu. Vakfın yayıncılık alanında faaliyet gösteren şirketi Türdav da yöneticilik yaptı. 1976 da Sur dergisini çıkardı. 1984 de yine birçok ortakla beraber TİMAŞ ın temellerini attı. Yayıncılığının yanı sıra önderlik ettiği kooperatifler yoluyla da yüzlerce ailenin ev sahibi olmasını sağladı. Minyeli Abdullah romanı sebebiyle kimliğinin açığa çıkmasının ardından ve muhtelif yazılarından dolayı hakkında defalarca soruşturma açıldı. Bir kaç kere DGM ye çıkarıldı. 1992 yılında Şile Kapalı Cezaevi nde 3 ay hapis yattı. Cezaevinden çıktıktan sonra TİMAŞ taki aktif yöneticilik görevinden ayrılıp çok sayıda kitaba imza attı, yurt içinde ve dışında yüzlerce konferans verdi. 1994 yılında Harran Üniversitesi tarafından Edebiyat Doktoru unvanına layık görüldü. Bugüne kadar 50 ye yakın esere imza atan Hekimoğlu İsmail, 1988 yılından beri Zaman gazetesinde köşe yazarlığı yapmaktadır. 17
HULUSİ ÇETİNOĞU 1928 yılında Artvin Arhavi de doğdu. İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Fakültesi nden Makine Yüksek Mühendisi olarak mezun olduktan sonra, Toprak Mahsulleri Ofisi ve Türkiye Petrolleri nde çeşitli görevlerde bulundu. Sümerbank İdare Meclisi Başkanlığı ve Genel Müdürlüğü görevlerini yürüttü. 1970 yılında özel sektöre geçti ve Çelik Endüstrisi T. A. Ş. de Genel Müdürlük, Parsan A. Ş. de Murahhas Azalık yaptı. Borusan Holding Başkan Vekilliğinden emekli oldu. Bu görevlerinin yanı sıra Ereğli Demir ve Çelik Fabrikalarında Yönetim Kurulu Başkan Vekilliği, Asil Çelik Sanayi Yönetim Kurulu Üyeliği, Türkiye İş Bankası Yönetim Kurulu Üyeliği, Makine Mühendisleri Odası Sekreter Üyeliği ve Başkan Vekilliği, ASO ve İSO Meclisi üyelikleri, TİSK Yönetim Kurulu Başkan Vekilliği ve MESS Başkanlığı görevlerinde bulundu. Türkiye Millî Kültür Vakfı ve Türk Kültürüne Hizmet Vakfı Kurucu Üyesi olarak bu vakıfların başkanlıklarını yürüttü. 1995 yılında vefat etti. 18
İDRİS YAMANTÜRK 1926 yılında, Rize nin Çamlıhemşin Kazası na bağlı Ortan Köyü nde doğdu. İlkokul eğitimini Sürmene ve Pazar da, ortaokul eğitimini Hopa da, orta ve lise eğitimini ise 1946 yılında Erzurum Lisesi nde parasız yatılı olarak tamamladı. Üniversiteyi İTÜ Elektrik Fakültesi nde Sümerbank bursu ile okudu. Üniversite son sınıftan itibaren iş hayatına atıldı. 1952-1953 arasında Etibank a bağlı Çatalağzı (Zonguldak) Termik Santrali nin muhtelif sahalarında işletme mühendisi olarak hizmet verdi. 1953 sonbaharından itibaren 18 ay süren yedek subaylık hizmetini tamamladı. Askerlik sonrasında devletten izin alarak, yine özel sektörde çalıştı. 1956 yılında devletten istifa ederek ayrıldı ve ABD li Raymond firmasında çalışmaya başladı. Burada çalışırken 1957 yılında ayrılmaya karar verdi ve İdris Yamantürk adıyla şahsi firmasını kurdu. 1958 yılında GÜRİŞ firmasının kuruluşunu gerçekleştirdi. Güriş, o tarihten bu güne altyapı tesisleri, sınaî tesisleri, barajlar ve hidroelektrik santralleri, termik santraller, sulama ve su arıtma tesisleri, iş merkezleri ve oteller, yollar ve metrolar, devlete bağışlanan okullar başta olmak üzere yurt içinde ve yurt dışında yüze yakın eserin yapımını gerçekleştirdi. Güriş Holding çatısı altında müteahhitlik, ağır makine ve otomotiv yan sanayi, sigortacılık pazarlama ve turizm sahalarında çalışan ondan fazla şirket, Türk ekonomisine hizmet vermekte ve bu şirketlerde toplam 5000 kişi çalışmaktadır. İdris Yamantürk, Irak, Libya ve Rusya da eserler meydana getiren hizmetlerin içinde bulundu. Halen Kazakistan dan Hırvatistan a kadar uzanan geniş bir alanda faaliyet gösteren Güriş Şirketler Grubunun Yönetim Kurulu Başkanlığı ndan emeklidir. İdris Yamantürk, Türk Ocakları ve İTÜ ile ilgili vakıf ve dernekler ile Türkiye Müteahhitler Birliğinin Üyesi; Türkiye Millî Kültür Vakfı, Türk Dostluk Vakfı ve İnşaat Müteahhitleri İşveren Sendikası nın da kurucu üyesidir. 19
İSMAİL KAHRAMAN 1940 yılında Rize İkizdere de doğdu, ilk ve orta öğrenimini Karabük te tamamladı. Liseyi ailece yerleştikleri İstanbul da, Haydarpaşa Lisesi nde okudu, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi nden mezun oldu. Üniversitedeki öğrencilik yıllarında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Talebe Cemiyeti nde Başkanlık yaptı. Millî Türk Talebe Birliği nin 48. dönem genel başkanlığını yaptı. Çeşitli sivil toplum kuruluşlarında hizmetlerde bulundu. 1974 yılında Çalışma Bakanlığı, Bakan Müşaviri oldu. 29 Mayıs 1985 de kurulan Birlik Vakfı nda kurucu üye ve mütevelli heyet başkanı oldu. 21 Aralık 1994 de kurulan Türkiye Gönüllü Teşekküller Vakfı nın (TGTV) kurucu üyeliğini ve mütevelli heyet başkanlığını yaptı. Sanayi ve ticaret kuruluşlarında, icra kurulu ve idare meclisi başkanlığı yaptı. 1995 ve 1999 milletvekili genel seçimlerinde 20. ve 21. dönemlerde Türkiye Büyük Millet Meclisi nde İstanbul Milletvekili olarak yer aldı. Her iki dönemde de Meclis Grup Başkan Vekilliği yaptı. TBMM Anayasa Komisyonu ve Milli Eğitim Kültür Gençlik ve Spor Komisyonu üyeliklerinde bulundu. 1996-1997 yılları arasında 54. Refah- Yol Hükümetinde Kültür Bakanı olarak görev yaptı, İlim Yayma Cemiyeti ve İş Dünyası Vakfı Yüksek istişare Kurulu üyesi ve İlim Yayma Vakfı kurucu üyesidir, İstanbul Ticaret Üniversitesi Mütevelli Heyeti üyeliği ve Birlik Vakfı Kurucular Kurulu başkanlığını sürdürmektedir. 20