Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın No : 373 Müdürlük Yayın No : 044 ISSN: 1300-8579 BATI AKDENİZ 1 ORMANCI LI K ARAŞTIRM A M ÜDÜRLÜĞÜ DERGİSİ Journal of South-West Anatolia Forest Research Institute T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI BATI AKDENİZ ORMANCILIK ARAŞTIRMA MÜDÜRLÜĞÜ ANTAL YA/TÜRKİYE South-West Anatolia Forest Research Institute YIL : 2010 SA Y I: 10 CİLT : II
Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın No : 373 Müdürlük Yayın No : 044 ISSN: 1300-8579 BATI AKDENİZ ORMANCILIK ARAŞTIRMA MÜDÜRLÜĞÜ DERGİSİ Journal of South-West Anatolia Forest Research Institute YIL: 2010 SAYI: 10 CİLT: II T.C. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI BATI AKDENİZ ORMANCILIK ARAŞTIRMA MÜDÜRLÜĞÜ South-West Anatolia Forest Research Institute SAFRI
ODC: 145.7 ANTALYA-ELMALI SEDİR ARAŞTIRMA ORMANI VE ÇIĞLIKARA KOHU DAĞINDA TESPİT EDİLEN BAZI KELEBEK (Lepidoptera: Rhopalocera) TÜRLERİ Some Butterflie (Lepidoptera: Rhopalocera) Species Determined in Antalya-Elmalı Cedar Research Forest and Kohu Mountain Cumhur GÜNGÖROĞLU1 Prof. Dr. Olcay YEĞİN2 Dr. Gülten YEĞİN2 Dr. Erkan GÖKSU2 Dr. Eylem GÖKSU2 Dr. Dilara KOCACIK UYGUN2 ' Batı Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü, ANTALYA 2 Antalya Amatör Kelebek Gözlemcileri Grubu, ANTALYA cgungoroglu@y ahoo. com Makalenin Yayın Kuruluna Sunuş Tarihi: 24/09/2009 BATI AKDENİZ ORMANCILIK ARAŞTIRMA MÜDÜRLÜĞÜ South-West Anatolia Forest Research Institute SAFRI 51
ÖZET Bu makalede Batı Akdeniz bölgesinde sedirin hakim olduğu dağlık ormanlarla, yüksek dağ kırlarında yaşayan bazı kelebek türlerinin (Lepidoptera: Rhopalocera) tespitine yönelik çalışmalarda bulunulmuştur. Arazi çalışmaları 2008 ve 2009 yılları içerisinde mart, mayıs, haziran, temmuz ve eylül aylarında yapılmış, gözlemler sonucunda altı familyaya ait 89 kelebek türü tespit edilmiştir. Bunlardan endemik Callophyrs pcmlae PFEIFER, 1932 Antalya için yeni kayıt olarak ilk kez tespit edilmiştir. Şimdiye kadar sadece Antalya Kohu dağı ve İsparta da kayıt edilen endemik Glaucopsyche astraea eckweileri KOÇAK, 1979 araştırma sahasının farklı alanlarında yeniden tespit edilmiştir. Tespit edilen türlerin listesi, fotoğrafları ve yaşam ortamları ile ilgili bazı bilgiler metin içerisinde verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Elmalı, Sedir, Kelebek, Endemik ABSTRACT In this study, some butterfly species in Antalya, a subregion of Mediterranean region with'high butterfly species richness, were determined. Field works were carried out in March. May, June. July and September of 2008 and 2009. In the field studies. 89 butterfly species belong to 6 families were determined, Callophyrs paulae is an endemic for Turkey which was recorded for Antalya for the first time. Another endemic for Turkey is Glaucopsyche astraea edeweileri. It was recorded during this work between 1250 m and 1950 m for the second time. This butterfly was recorded only in Kohu mountain (Antalya) and also in İsparta. The photos of butterflies and informations about their habitat features were also given. Keywords: Elmali, Cedar, Butterfly, Endemic
1. GİRİŞ Ülkemiz, tür çeşitliliği bakımından dikkat çeken ülkeler arasındadır. Bu nedenle tür çeşitliliğinin tespit edilmesi, korunması ve yönetimi ülke olarak başlıca sorumluluğumuzdur. Kelebek türleri bakımından ülkemiz sahip olduğu yaklaşık 400 tür ile Avrupa da ilk sırada gelmektedir (Şekil 1) (Van SWAAY ve WARREN 1999). Şekil T. Avrupa ülkelerinin Kelebek tür sayılarının karşılaştırılması (Van SWAAY ve WARREN 1999) Figure 1. Comparison of the numbers of butterflies between European countries (Van SWAAY ve WARREN 1999). Ülkemizde yayılış gösteren bu türler zengin tür çeşitliliğinin en önemli halkalarından biri olması yanında yaşam alanı çeşitliliğinin de en iyi göstergelerindendir. Bir ekosistem içindeki kompozisyonu uzun süreli gelişimin sonucudur. Ekolojik topluluklar karakteristik olarak işlevsellik, ekonomik ve estetik açıdan önemli olan geniş bir tür çeşitliliği içerirler. Ekosistemdeki her tür belirli özelliklerle tanımlanan kendi nişi içerisinde uyum sağlamaktadır. Yanlış arazi kullanımı, kirlenme ve habitatlarm dönüşümü belirli türlerin yerel, bölgesel veya coğrafık düzeyde kademeli olarak yok olmasına neden olan önemli tehditlerdir. Bu açıdan, belirli
türlerin yerel veya bölgesel dağılımlarının izlenmesine olanak veren kısa veya uzun dönemli tür tespit çalışmaları, mevcut türlerin yaşama alanlarının envanteri, korunması ve diğer arazi kullanımlarına karşı yönetimi için son derece yararlı sonuçlar sağlayabilmektedir. Bu çalışma ile ülkemiz Akdeniz bölgesinin batı Antalya kısmında yayılış gösteren bazı kelebek türlerinin tespiti amaçlanmıştır. 2. MATERYAL ve METOT Lepidoptera takımının gündüz aktif olan kelebekleri bu çalışmada materyal olarak kullanılmıştır. Bu çalışmada tespit edilen kelebeklerin sistematikteki yeri aşağıda verilmektedir. Alem - Animalla - Hayvanlar Şube - Arthropoda - Eklembacaklılar Sınıf - İnsecta - Böcekler Takım - Lepidoptera - Kelebekler ve Güveler Üst Familya Hesperioidae Familya Hesperidae Üst Familya Papilionoidae Familya Papilionidae Familya Lyçaenidae Familya Nymphalidae Familya Pieridae Familya Satyridae Familya Lbytheidae Araştırma sahası olarak Antalya ili Elmalı ilçesi sınırlarında Çamkuyulan mevkiinde kalan Sedir Araştırma Ormanı ve Çiği ikanı Mevkiinde yer alan Kohu Dağıdır. Her iki araştırma sahası-da aynı. Batı Akdeniz biyo-coğrafık bölgesinde birbirlerinden ortalama TO kiri uzaklıktadır (Şekil 2). Sahaların yükseltisi 1100-2000 m ler arasında olup, yukarı zonlarda sedir ve devamında yer yer ardıçtn hakim olduğu yüksek dağ ormanları yanında don çukuru, subalpin nemli çayırlıklar ve step karakterli gevenlerin hakim olduğu yüksek kır vejetasyonu gibi özel habitatlar içermektedir. 55
Tür tespiti için yürütülen gözlemler 2008 ve 2009 yılları içerisinde nisan, mayıs, haziran, temmuz ve eylül aylarının rüzgarsız günlerinde (2009 mayıs ayında 12 ve 13 nolu don çukurlarında rüzgar kuvveti hissedilmiştir), bulutlanmanın 1/8 olduğu, saat 09:00-16:00 arasında yürütülmüştür. Gözlem tarihleri hakkında daha ayrıntılı bilgi Çizelge 2 de verilmiştir. Arazi çalışmaları esnasında türlerin fotoğrafları çekilerek habitat bilgileri kayıt edilmiştir. Kelebeklerin teşhisinde BAYTAŞ (2008), La FRANCHIS (2004) ve HESSELBARTH ve ark. (1995) tarafından yayınlanmış, morfolojik özelliklerin tespitine dayalı kaynaklar kullanılmıştır. Bu yayınlardan teşhisinde kuşku duyulan türlerin isimleri, fotoğraf ve habitat bilgileri web ortamında Türkiye deki diğer amatör kelebek gözlemcilerinin yer aldığı kelebek-turk@vahoogroups.com ve kelebek-gozlemciligi@yahoogroups. com da tartışmaya sunulmuştur. Figure 2. Location of research areas 3. BULGULAR ve TARTIŞMA Çalışmalar sonucunda 89 kelebek türü tespit edilmiştir (Çizelge 1). Toplam gözlem alanı 17 olup (Çizelge 2), çoğunluğu orman yol kenarlarında bulunmaktadır. Bu alanların büyük bir bölümü yamaç kenarındadır. Özellikle yol kenar düzlükleri geniş olan 1. ve 10. gözlem alanları zengin bitki tür çeşitliliğine paralel olarak yüksek sayıda kelebek tür çeşitliliği göstermektedirler. Yine aynı şekilde, yüksek dağ kırlarında bulunan don
çukurlan hem bitki hemde kelebek tür çeşitliliği açısından dikkati çekmektedir. Don çukurlan OĞURLU ve AVCI (1999) tarafından soğuk hava kitlesinin etrafı nispeten kapalı olan alanlara akarak çevreden farklı bir mikro klimanın oluştuğu alanlar olarak tanımlanmıştır. Bu alanlar karstik oluşumların tipik bir sonucu olarak Toros dağlarında sıkça bulunmaktadır. Bu alanlar yükseltiye bağlı olarak yüksek dağ geven formasyonları ve nemli çayır bitkileri bakımından zengindir. BAŞARAN ve ark. (2008) tarafından Çamkuyuları Sedir Araştırma ormanında yapılan floristik bir çalışmada doıı çukurlarında yetişen bitki tür sayısının 472 olduğu belirtilmiştir. Yine SILC ve ark. (2009) ve KAVGACI ve ark. (2010) tarafından bu don çukurlarında farklı yetişme ortamına bağlı değişen Türkiye için yeni fıto-sosyolojik vejetasyon birlikleri tespit edilmiştir. Ormanlık alanlardan orman kenarı açıklıklar ile açık kapalılıktaki orman alanları (10., 11., 16. ve 17. gözlem alanları) yüksek sayıda Kelebek tür çeşitliliği göstermektedirler (şekil 3). Araştırma sahalarında bulunan kelebek türleri çizelge T de verilmektedir. Bazı türlerin arazi çalışmalarında kayıt edilen fotoğrafları makalenin ek kısmında yer almaktadır. Bu türler endemik, nadir veya bu bölgede sık rastlanmasına göre seçilmiştir. Bu türler çizelgede ile işaretlenmiştir. Ayrıca tespit edilen türlerden bazıları bölgelere göre endemik, nadir ve göçmen karakterlidir. Bu türler HESSELBARTH ve ark. (1995) tarafından yayınlanan Türkiye nin Kelebekleri kitabından derlenerek çizelge 2 de verilmiştir. Bu çalışmada tespit edilen türlerin Türkiye ve Antalya yayılışları KOÇAK ve KEMAL (2009) tarafından yayınlanan Türkiye Kelebeklerinin Gözden Geçirilmiş Listesf nde Taranmıştır. Bu özelliklerin çizelgede kullanılan kısaltmaları aşağıda gösterilmektedir. Bunların dışında türlerin çalışma sahasında hangi gözlem noktalarında tespit edildiği Çizelge l de verilmiştir. Bu özellikli türlerden dikkati çeken iki tanesi Callophyrs paulae PFEIFER, 1932 ve Glaucopsyche astraea eckweileri KOÇAK, 1979 dur. Türkiye için endemik olan C. paulae bu çalışmayla Antalya için ilk defa bildirilmiştir. Türkiye nin endemik bir türü olan G. astraea eckweileri şimdiye kadar sadece Kohu dağının Bölükkatran mevkilide yaklaşık 1950 m.den, Ispaıta ve Keçiborlu dan bildirilmiştir (HESSELBARTH ve ark. 1995). Bu tür G. astraea eckweileri Kohu dağının 3 ayrı gözlem noktasında 1250 ve 1900 m lerinde yeniden kayıt edilmiş bulunmaktadır. Bu çalışmayla C. paulae dışında Melitaea phoebe DENIS & SCHIFFERMÜLLER, 1775, Melanargia larissa GEYER, 1828, Muschampia tesellüm HÜBNER, 1803 türleri KOÇAK ve KEMAL (2009) tarafından hazırlanmış Türkiye Kelebeklerinin Gözden Geçirilmiş Listesi ne göre Antalya için ilk defa bildirilmiş olmaktadır. 57
E: Endemik N: Nadir G: Göçmen Karakterli 1: Akdeniz Bölgesi 11: Batı Akdeniz 12: Doğu Akdeniz 2: Anadolu C : CESA veri tabanında Antalya için bildirilmemiş Çizelge 1. Araştırma Alanındaki Tespit Edilen Kelebek Türleri Table 1. Butterfly species determined in the research area No Fam ilya Tür Y ayılış D urum u G özlem A lanı No. 1 Papilionidae fphiclidespodalirius LIN NA EU S 1758 6,8 2 Papilionidae Papilio m achaon LIN N A EU S 1758 7 3 Papilionidae *Papilio alexanor E S P E R 1800 8 4 Papilionidae *Parnassius innem osyne LIN NA EU S 1758 14,15,16 5 Papilionidae Zerynthia cerisyi G O D A RT 1822 2,4,7 6 Pieridae *An1hocharis cardam ines LIN N A EU S 1758 11,14 *Anthocharis g n m e r i H E R R IC K -S C H Â F E R 14,15,16 7 Pieridae 1851 8 Pieridae *Aporia crataegi LIN N A EU S 1758 3,4,7 9 Pieridae C'olias crocea FO U R CR O Y 1785 G 2,4,5,7 10 Pieridae Euchloe ausonia H Ü BN ER 1804 5,6 11 Pieridae *Euchloe penia FR EY ER 1851 2 12 Pieridae *G onepteryx fa rin o sa Z E L L E R 1847 13,14,16 13 Pieridae G onepteryx rhanm i LIN NA EU S 1758 9,10 14 Pieridae LepUdac duponcheli STA U D IN G ER 1871 1,2,5,7,11 15 Pieridae Pieris brassicae LIN N A EU S 1758 1,3,4 16 Pieridae Pieris ergane G EY ER 1828 15,16,17 17 Pieridae *Pontia edusa FA BRICIU S 1777 G 1,2,5,7 18 N ym phalidae Argym us aglaja LIN NA EU S 1758 10,1 1,12 19 N ym phalidae Argynnis niobe LIN NA EU S 1758 8,9 20 N ym phalidae *Argvnnis p a n d o ra D E N IS & SC H IFFER - M Ü L L E R 1775 1,3,6,7 21 N ym phalidae hsorict lathonia LIN N A EU S 1758 2,11,15 22 N ym phalidae Lim enitis reducta STA U D IN G ER 1901 2,11,12,13 23 Nym phalidae *Melitaea arduirma ESPER 1784 15 24 N ym phalidae *M ehtaea cinxia LIN NA EU S 1758 4,13 25 N ym phalidae M eltiaea didym a LIN N A E U S 1758 3,7 58
26 N ym phalidae M elitaea p hoebe DENTS & S C H IF F E R M Ü L L E R 1775 27 N ym phalidae M elitaea p ıtn ica (telana) O B E R T H Ü R 1876 28 N ym phalidae *,M elitaea trivia D E N IS & S C H IF F E R M Ü L L E R 1775 29 N ym phalidae *Nymphalts polychloros LIN NA EU S 1758 15 30 N ym phalidae *Polvgonia egea C RA M ER 1775 4,5 31 N ym phalidae Vanessa atalanta LIN N A EU S 1758 6,9 32 N ym phalidae ^Vanessa e ardın LIN NA EU S 1758 G 12,14,15 C 10,11 33 Lbytlıeidae iib vth ea celtis LA İCH A R 'FİN G 1782 11,14 34 Satyridae Brintesia circe FABR1CIUS 1775 4,6 35 Satyridae C'hazara briseis LIN NA EU S 1764 1,3,11,12 36 Satyridae Coenonym pha pam philus LIN NA EU S 1758 1,2,4 37 Satyridae *Hipparchia aristaeus B O NELL! 1826 13,14,15 38 Satyridae *HyponepheIe kıpm a CO STA 1836 6,15 39 Satyridae Kir im a roxelana C RA M ER 1777 1 40 Satyridae *Lassiomata m aera LIN N A EU S 1758 12,14 41 Satyridae Lasiom m ata m e ger a LIN NA EU S 1 767 1,2 42 Satyridae *Manio1a jurtina LIN N A EU S 1758 5,6,7 43 Satyridae *M aniola telm essia Z E L L E R 1847 N 12 2.9 44 Satyridae *M elanargia larissa G EY ER 1828 C 1,2 45 Satyridae *Pseudochazarct anthelea H Û BN ER 1823 5,6,7 46 Satyridae *Pseıtdochazara lydia STA UD 1N G ER 1878 El P seudochazara m niszechii H E R R IC H - 14,15 47 Satyridae SC H Â F E R 1851 48 Lycaenidae *C allophyrs paulae PFEIFER 1932 N l, C 11,12,13 49 Lycaenidae *CaIlophyrs ruhi LIN NA EU S 1758 N1 4,7 50 Lycaenidae Cupido osiris M EIG EN 1829 8,9 51 Lycaenidae '' 'Glaıtcopsyche alexis PO D A 3 761 11,14 52 L ycaenidae 53 Lycaenidae 54 Lycaenidae *G /aucopsvche astraea eckw eileri K O Ç A K 1979 *la la n a (G laucopsvche) iolas O C H S E N M E IE R 1816 Lvcaena asabim ıs H E R R IC H -S C H Â FE R 1851 El 3,4 2,3,4 8,14,15 55 Lycaenidae lyca en a alciphron R O TTEM BU RG 1775 3,11 56 Lycaenidae Lycaena ochim us H ERRICH -SCH Â FER 10 57 Lycaenidae Lycaena phlaeas LIN NA EU S 1761 1,2,4,7 58 Lycaenidae *Lycaena thersatnon E S P E R 1784 2,4,5,7 59 Lycaenidae Lycaena tityrııs PO D A 1761 3,5.6,7 50 Lycaenidae Pleheiıts agestis D EN IS & S C H IFF E R M Ü L L E R 1775 61 Lycaenidae Pleheiıts eıııypilııs FR EY ER 1851 1,2 62 Lycaenidae P lebeius idas LINN A EU S 1761 10,11,13,14 63 Lycaenidae *Pleheiııs p yla o n (modicıts) F ISC H E R von W A L D H E IM 1832 4 4,7,9 4,6 14.15 59
64 Lycaenidae Polyom m atus amanchts SCH N EID ER 1792 9,10,14 65 Lycaenidae Polyom m atus bellargus R O TTEM B U R G 1775 1,4,5,12 66 Lycaenidae Polyom m atus sem iargus bellis FREY ER 1842 7,8.9,10 67 Lycaenidae *Pofyom m utus coelestinus EV ERSM A N N 8,9,10,14,15 68 Lycaenidae Polyom m atus com elia FREY ER 1850 E2 4,15,16 69 Lycaenidae Polyom m atus icarus RO TTEM BU RG 1775 1,2,4,13,14,1 70 Lycaenidae Polyom m atus loewii Z E L L E R 1847 4,11,12,14 71 Lycaenidae *Polyom m atus m en a ka s FREY ER 1837 E2. 4 72 Lycaenidae Polyom m atus thersites CA N TEN ER 1835 4,6,7 73 Lycaenidae Pseudophilates bavins EV ERSM A N N 1832 4,14,15 74 Lycaenidae Satyrium abdom inalis G ERH A RD 1850 1,2,3,4 75 Lycaenidae S'atynm n iiicis E S P E R 1779 2,3,4 76 Lycaenidae * Satyrium ledereri B O ISD U V A L 1848 2,3,4 77 Lycaenidae *Satyriwn sp in i FA BRICIU S 1787 3,4 78 Lycaenidae Tomares nogelli H ER R IC H -SC H Â FE R 1851 2,13,14 79 Lycaenidae *Turanana endym ion FR EY ER 1850 14,15,16 80 H esperiidae C harcharodus alcea ESPER 1780 1,3 81 H esperiidae *Charcharodus lavaiherae ESPER 1783 11,15 82 H esperiidae Charcharodus orientalis R EV ER D IN 1913 1,4 83 H esperiidae E ıyn n is m a rkiyi B O ISD U V A L 1834 15 84 Hesperiidae Erynnis tages LIN NA EU S 1758 2,3,4 85 H esperiidae *M uschampia tesellüm H Ü B N E R 1803 C 3,4,10 86 H esperiidae Pyrgııs annorieanus O B ER TH Ü R 1910 13,14 87 Hesperiidae *Pyrgus sen-alulae R A M B U R 1839 10 88 Hesperiidae *Spi!ia orbifer H Ü BN ER 1823 1,2.4,6 89 H esperiidae Thymelicus sylvestris PO D A 1761 1,3,4 f Kiziarsivrisi r- /, & W (' \ I, 3*8,8 ffl. i V i ÇsmkVs'ustt.Alanı^f^ 1 1 0635! t L * Gözlem Alanları ı f rj / ---------- 3 Kalaycl Çukuru Orman Yangın GSatleme Kulesi BSliittatraniM-itU-jT P I T iradjelink Anteni jsarmçdd-zualai.nı % ıca anı?m :. o «m irta n» T -''ÂvlankozuıDağı, p r a e ıg ıı % Gcforla ABOrraanYangın GözetlemeKulesi u w m.a, 10* 1888m. 7 ÎT*. 12 ' 4 11» 1 5 / ^ / \ Koliu Dagi 2 8 4 m. Şekil 3. Gözlem alanlarının yerleri Figure 3. Location of the observation places 60 N 0 2.İM 5,338- İ0..005
Çizelge 2. Gözlem Alanlarının Habitat Özellikleri ve Denizden Yüksekliği Table 2. Habitat Features And Elevation Of The Observation Places G ö z le m T a rih H a b ita t T ip i Y ü k s e lti (m.) A la n ı 1 0 4.0 5.2 0 0 9 o rm a n iç i y o l k e n a rı 1 1 0 0-1 3 0 0 * 2 2 6.0 7.2 0 0 8 y a n g ın la o lu şm u ş o rm a n k e n a rı 1330 2 7.0 9.2 0 0 9 0 4.0 5.2 0 0 9 açık lık 3 2 4.0 4.2 0 0 9 o rm a n içi d o n ç u k u ru a ç ık lığ ı 1500 4 0 4.0 5.2 0 0 8 o rm a n iç i y o l k e n a rı 1 6 3 0-1 7 5 0 * 5 2 4.0 5.2 0 0 9 o rm a n içi y o l k e n a rı 1140 6 2 4.0 5.2 0 0 9 o ım a n içi y o l k e n a rı 1170 7 2 4.0 5.2 0 0 9 o rm a n içi y o l k e n a rı 1200 8 2 4.0 5.2 0 0 9 o ım a n iç i y o l k e n a rı 1260 9 2 4.0 5.2 0 0 9 o ım a n iç i y o l k e n a rı 1430 10 2 4.0 5.2 0 0 9 o rm a n iç i y o l k e n a rı v e a ç ık lık 1450 11 2 4.0 5.2 0 0 9 o rm a n içi a ç ık lık 1470 12 2 4.0 5.2 0 0 9 13 2 4.0 5.2 0 0 9 14 2 4.0 5.2 0 0 9 15 2 4.0 5.2 0 0 9 16 2 4.0 5.2 0 0 9 17 2 4.0 5.2 0 0 9 y ü k s e k d a ğ k ırlığ ın d a d o n 1840 ç u k u ru y ü k s e k d a ğ k ırlığ ın d a d o n 1 9 5 0 ç u k u ru y ü k se k d a ğ o rm a n ı y o l k e n a rı 1930 y ü k se k d a ğ o rm a n ı y o l k e n arı 1920 y ü k s e k d a ğ k ırı y o l k e n a rı I960 y ü k se k d a ğ o rm a n ı yol k e n a rı 1930 * gözlem noktasının yürüyüş yapılan yükseklikler arasıdır. 61
4. SONUÇ ve ÖNERİLER Bu çalışmayla birlikte Batı Akdeniz bölgesinde Sedir in hakim olduğu dağlık ormanlarla yüksek dağ kırlarında yayılış gösteren kelebek türlerinin tespit edilmesine büyük bir katkı sağlanmaya çalışılmıştır. Araştırma sahasında sadece bu çalışmayla tespit edilen toplam tür sayısı bir çok Avrupa ülkesinin sahip olduğu tür sayısıyla kıyaslanabilecek durumdadır (bkz. Şekil 1). Tespit edilen tür sayısının yüksek olması şaşırtıcı bulunmamalıdır. Bu tinler bölgenin sahip olduğu zengin doğal habitat ve tür çeşitliliğinin bir göstergesi kabul edilmekle birlikte, bu çeşitliliğin korunmasının ne derece önemli olduğuda ortaya çıkmaktadır. Belirli bir büyüklüğe kadar doğal olarak açılmış yol kenarı veya orman içi açık alanların ormancılık faaliyetlerinin yürütülmesi esnasında doğal gelişim sürecine bırakılmasının, doğal otsu bitki tül" çeşitliliğinin korunması yanında başta kelebekler olmak üzere omurgasız bazı hayvan türlerinin yaşam alanlarının korunmasında büyük bir öneme sahip olacağı, arazi çalışmaları esnasında yapılan gözlemler sonucunda edinilmiştir. Bu çalışmayla tespit edilen kelebek türleri Batı Akdeniz bölgesinde yayılış gösteren Kelebek türlerinin tamamını belirtmemektedir. Bu bölgede kelebek türlerinin tespitinin devamı yapılmalıdır. Bu çalışmaların özellikle farklı yaşam alanlarını ve farklı zamanları hedef alınmasıyla, tespit edilemeyen diğer türlere daha kolay rastlanabilecektir. Ayrıca Batı Akdeniz bölgesi için endemik olan Glaucopsyche astraea eckwe.ile.ri KOÇAK, 1979 ile Antalya için ilk defe tespit edilen M. phoebe DENIS & SCHIFFERMÜLLER, 1775, M. larissa GEYER, 1828, M. tesellüm HÜBNER, 1803 nin morfolojik ve ekolojik özelliklerinin çalışılmasında fayda bulunmaktadır. 62
Şekil 4. Elmalı Sedir Araştırma Ormanındaki Don Çukurlarından Bir Görünüm Figure 4. View from the frost hole in Elmalı Cedar Research Forest Şekil 5. Açık Orman Alanları (Kohu Dağı 1600 M. Civarı). Figure 5. Openings in The Forests Places On Kohu Mountain (1600 M)
Şekil 6. Çok Yıllık Otsu Bitkilerin Egemen Olduğu Orman İçi Yol Kenarları Figure 6. Forest Road Edges Dominated by Perennial Herbs Şekil 7. Orman Üst Sınırında Subalpin Çayırlar (Kohu Dağı Çığlıkara Tabiatı Koruma Alanı Girişi Yakım - 1950 M) Figure 7. Subalpin Grasslands in The Timberline Zone On Kohu Mountain- Çığlıkara Nature Conservation Area (1950 M) (64)
KAYNAKÇA BAŞARAN, M. A., BAŞARAN, S., BAŞ, M. N., KAÇAR, M. S., TOLUNAY, D., MAKİNECİ, E., KAVGACI, A. ve DENİZ, İ. G., 2008. Elmalı Sedir Araştırma Ormanında Güncel Durumun Coğrafi Bilgi Sistemi Tabanlı Sayısal Haritalarla Ortaya Konulması, Batı Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü Teknik Bültenler Serisi No:30, Antalya. BAYT AŞ, A., 2008. Türkiye nin Kelebekleri Doğa Rehberi, NTV yayınları HESSELBARTH, G., van OORSCHOT, H. ve WAGENER, S., 1995. Die Tagfalter der Türkei-Unter Berücksichtigung der angrenzenden Lânder. Band 1, Bocholt Sigbert Wagener. KAVGACI A., CARNI A., BAŞARAN S., BAŞARAN M. A., KOSIR P., MAKİNSEK A. ve SILC U., 2010. Vegetetaion of temporary pond in cold holes in the Taurus mountain chain (Turkey), Biologia, yayın aşamasında (in press) KOÇAK, A. Ö ve KEMAL, M., 2009. Revised Checklist of the Lepidoptera of Turkey. Priamus Serial Publication of the Centre for Entomological Studies Ankara, Supplement No. 17. La FRANCHIS, T., 2004. Butterflies of Europe. New field guide and Key. Paris Diatheo. 351 S. OĞURLU, İ. ve AVCI, M., 1999. Bir Don Çukuru Üzerine Araştırmalar. Tr. J of Agriculture and Forestry, 23, Ek Sayı 5, S. 1231-1235 SILC, U., KAVGACI A., CARNI A., BAŞARAN S., BAŞARAN, M. A., KOSIR P. ve MAKİNSEK A., 2009. Variability of vegetation of temporal ponds along gradients of stagnant water and altitude in south-west Anatolia. Poster on 52nd IAVS symposium, Chania, Crete, 30.5.-4.6. 2009 Van SWAAY, C.A.M. ve WARREN, M., 1999. Red Data Book of European Butterflies (Rliopalocera). Nature and Environment, No.99, Council of Europe Publishing, Strasbourg 65
Papilionidae: Parnassius mnemosyne Pieridae: Papilio alexanor Euchloe penia Aporia crataegi
Anthocharis gruneri Gonepteryx farinosa Nymphalidae: Vanessa cardui Nymphalis polychloros Melitaea arduinna Melitaea cinxia
Argynnis pandora Polygonia egea Hesperiidae : Spilia orbifer Muschampia tesellüm
Pyrgııs serrutulae Lycaenidae: Charcharodus lavatherae Glaııcopsyche astraea eckweileri Glaucopsyche alexis
Satyrium ledereri Satyrium spini Glaucopsyche iotas Taranana endymion Polyommatus coelestin us Polyommatus menalcas
Lycaena thersamon Plebeius pylaon (modicus) Satyridae: Pseudochazara lydia Pseudochazara anthelea
Maniola telmessia Maniola jurtina Melanargia lıırissa Hyponephele lupina