Rapor
Ecofys Türkiye Aytar Caddesi No 12 Duru Apt. D:10-11 Levent 34340 Istanbul TR W: www.ecofys.com T: +90 212 325 67 80 F: +90 212 325 67 80 E: info@ecofys.it Uluslararası Karbon Piyasaları Arenası Konferansı Karbon Ayakizi Analizi Haluk Sayar / Caner Demir Tarih: 12 Ağustos, 2009 12/08/09 ECOFYS INTERNATIONAL BV, A PRIVATE LIMITED LIABILITY COMPANY INCORPORATED UNDER THE LAWS OF THE NETHERLANDS HAVING ITS OFFICIAL SEAT AT UTRECHT AND REGISTERED WITH THE TRADE REGISTER OF THE CHAMBER OF COMMERCE IN UTRECHT UNDER FILE NUMBER 24343898
Đçindekiler 1 Giriş 1 2 Karbon Ayakizi Analizi... 3 2.1 Ulaşımdan Kaynaklı Karbon Ayakizi:... 3 2.2 Konaklama, ve Konferans Salonu Kullanımından Kaynaklı Karbon Ayakizi... 3 2.3 Toplam CO2 emisyon miktarı... 4 3 Karbon Offsetting... 6 i
1 Giriş Đklim değişikliği bugün insanlığın gündemindeki en öncelikli konulardan biri durumuna gelmiştir. Bu olgunun temel nedeninin insan kaynaklı (antropojenik) faaliyetler olduğu Birleşmiş Milletler bünyesinde oluşturulan bir hükümetlerarası bilim insanları komisyonu olan IPCC nin (Intergovernmental Panel on Climate Change) her yıl yaptığı çalışmalarla yadsınamaz bir gerçeklik olarak kabul edilmiştir. Đklim değişikliği ile mücadele için insanlık uzun süredir ilk kez ortak bir sürdürülebilirlik kültürünü oluşturmak üzere başlangıç adımlarını atmış, Türkiye nin de onayladığı Birleşmiş Milletler Đklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi, bu kapsamda ortaya çıkan Kyoto Protokolü ve izleyen süreçler, başta iklim değişikliğine yol açan sera gazlarının salımından birinci derecede sorumlu olan gelişmiş ülkeler olmak üzere dünya çapında bir eylem planı oluşturmaktadırlar. Kyoto Protokolünü imzalayan gelişmekte olan ülke konumundaki Türkiye açısından, ekonomik büyümeyi daha düşük karbon salımlarıyla gerçekleştirmek, gerek uluslararası yükümlülükleri gerekse de üzerinde yaşadığımız yerküreye karşı ortak sorumluluklar açısından önemli hale gelmiştir. Fosil yakıtların öngörülebilir tükenişi, iklim değişikliğinin insanlığı artık kaçınılmaz önlemler almaya zorlaması ve genel olarak doğaya zarar vermeyen bir yaşam talebi, tek tek insanların yaşam tarzını olduğu kadar dünya ekonomisini de düşük karbon salımlı, enerjiyi etkin kullanan, yenilenebilir enerji kaynaklarını azami yaygınlaştıran, az atık üreten bir rotaya zorlamaktadır. Bu durum, ekonomik gelişmesi süren, fosil yakıt fakiri, enerjide dışa bağımlı ülkemiz açısından çok daha büyük bir aciliyet taşımaktadır. Türkiye de diğer dünya ülkeleri gibi sera gazına yol açan enerji üretim, sanayi, ulaştırma ve yapılı çevrede enerji tüketimi gibi faaliyetlerini hızla ölçme ve izleme daha sonra hedefler belirleme yoluyla azaltım stratejilerini hayata geçirecek, ulusal ve yenilenebilir kaynakları giderek daha fazla kullanacak ve toplumsal kültür anlamında daha etkin enerji kullanan, su ve atıklarını akılcı bir şekilde yöneten bir toplum olacaktır. Bu kaçınılmaz gelişmeler kuşkusuz pek çok düzlemde hükümetler-üstü etkin ve ısrarlı politikaları gerektirecek, toplumsal kültürün, kentsel yapılaşma ve ulaşım modalitelerinin değişimini de içeren uzun soluklu, geniş uzamlı bir süreç yaşanacaktır. Đklim değişikliği dünyadaki tüm toplumların enerji ile ilişkilerini baştan sona değiştirmeleri gereğini ortaya çıkarmıştır. Yapılan en iyimser hesaplarla atmosferdeki ısınmayı kararlı hale getirmek için 2050 de küresel karbon eşdeğeri salımların yaklaşık 20 GT (gigaton) düzeylerine düşürülmesi gerekmektedir. O zamanki dünya nüfusundan hareketle bu değer dünya ölçeğinde kişi başı 2 T (ton) civarında bir rakama karşılık gelir. Türkiye nin kişi başı karbon eşdeğeri sera gazı salımları yaklaşık 4 T civarındadır. 1
Global iklim rejimleri önümüzdeki on yıllarda hangi şekli alırsa alsın, ülkemizin uzun vadede ekonomik büyüme, iş ve gelir yaratma hedeflerinin sıfır emisyon gelişme ile gerçekleştirilmesi, bugünden başlayarak uzun vadeli olarak bu hedefe yönelik bir mastırplan çerçevesinde çalışılması esastır. 2
2 Karbon Ayakizi Analizi 2.1 Ulaşımdan Kaynaklı Karbon Ayakizi: Mevcut faaliyet verileri doğrultusunda mesafeye dayalı yaklaşım ile ulaşımdan kaynaklı emisyon hesaplaması yapılmıştır. Ulaşımdan kaynaklı CO2 emisyonu hesaplanırken aşağıda yer alan adımlar izlenmiştir: 1 Adım 1: Ulaşım ve yakıt türüne göre kat edilen mesafe verilerinin toplanması. Adım 2: Mesafeye dayalı emisyon katsayılarını kullanılarak CO2 emisyon miktarının hesaplanması. CO 2 e emisyon miktarı aşağıdaki formüle göre hesaplanmıştır: CO 2 emisyonu = Katedilen Mesafe x Emisyon Katsayısı Mesafeler THY, Karayolları Genel müdürlüğü vb. kuruluşların kayıtlarından, Emisyon katsayıları ise GHG Protokol emisyon hesap tablolarından alınmıştır. Bu tablolar yayınlanan ABD Enerji Enformasyon Đdaresi (EIA) ve Đngiltere Çevre, Gıda ve Kırsal Yönetim Departmanı (DEFRA) dokümanlarından alınmıştır. 2 Yukarıda bahsi geçen eşitlik ve verilere göre etkinliğin ulaşımdan kaynaklı CO2 emisyonu aşağıdaki gibidir: Ulaşım Türü Km tonco2 Kısa mesafeli uçuşlar 38140 5,7 Uzun mesafeli uçuşlar 90281 9,9 Orta büyüklükteki k.yolu ulaşımı 4526 0,9 Tekne turu 3-0,7 Toplam 132947 17,2 Tablo 1 Ulaşımdan kaynaklı CO2 emisyonu 2.2 Konaklama, ve Konferans Salonu Kullanımından Kaynaklı Karbon Ayakizi 1 Detaylı hesaplama metodları için GHG Protocolüne bakınız. : http://www.ghgprotocol.org/downloads/calcs/co2-mobile.pdf 2 Bakınız GHG Protokolü websitesi: http://www.ghgprotocol.org/downloads/calcs/business_travel_servicesector_v2.0_final.xls 3 Tekne turundan kaynaklı emisyon, 3 saatlik Boğaz turu için gerekli olan toplam 270 lt diesel yakıt için hesaplanmıştır. Kaynak: Semiramis 1 yatı yetkilileri. 3
Konaklamadan kaynaklı emisyonu sıcak su, aydınlatma ve AC için harcanan elektrik tüketimleri oluşturmaktadır. 1 hotel odasının bir gecelik konaklamadan kaynaklı ortalama CO2 emisyonu 29 kgco2 olarak kabul edilmiştir. Oda sayısı Konaklama süresi CO2 emisyonu (tonco2e) 40 2 2,286 10 1 0,286 Toplam 2,572 Tablo 2 konaklamdan kaynaklı CO2 emisyonu Konferans salonunun 2 gün süresince etkinlik için kullanımından kaynaklanan emisyon miktarı yaklaşık 1 tonco2 olarak kabul edilmiştir. Bu miktar küçük organizasyonlar için ortalama bu değerde olurken 500 ve üzeri katılımcının yer alacağı büyük organizasyonlarda daha fazla olabilmektedir. 2.3 Toplam CO2 emisyon miktarı CO2 emisyonu Emisyon kaynağı (tonco2e) Kısa mesafeli uçuşlar 5,7 Uzun mesafeli uçuşlar 9,9 Orta büyüklükteki k.yolu taşıtı 0,9 Konaklama 2,6 Tekne turu 0,7 Konferans salonu 1,0 Total 20,8 Table 3 Toplam CO2 emisyon miktarı 4
0,7 3% 1,0 5% 0,9 4% 2,6 12% 5,7 27% Kısa mesafeli uçuşlar Uzun mesafeli uçuşlar Orta büyüklükteki k.yolu taşıtı Konaklama Tekne turu 9,9 49% Konferans salonu Şekil 1 CO2 Emisyonu Dağılımı 5
3 Karbon Offsetting Bu etkinlikten kaynaklanan CO2 salımları Ecofys Turkey sponsorluğunda Türkiye nin en büyük Atık yönetimi GS VER projesi olan Mamak Katı Atık Bertaraf projesinden üretilen VER kredileri ile ile offset edilmiştir. Gold Standard gönüllü ve uyum piyasalarında en üst kalite (Premium) standart olarak kabul görmektedir. Gold standard ı diğer standartlardan ayıran en önemli özellik, uyum piyasası ile ilişkili CDM standartının gereksinimlerine ek olarak projenin çevresel uyumunu ve sürdürülebilir kalkınma kriterlerini odak noktasına almaktadır. Bu özelliği ile GS sadece emisyon azaltan değil sosyal kazanımları da olan projeleri kayıt altına almaktadır. 6