İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ULUSAL BİLDİRİMLERİNİN HAZIRLANMASI PROJESİ 6. ULUSAL BİLDİRİM FİNANS VE TEKNOLOJİ BÖLÜMÜ İmran Türe Araştırmacı Kasım 2014 Ankara
Sunum Planı İklim Değişikliği 1. Ulusal Bildirimi İklim Değişikliği 5. Ulusal Bildirimi BMİDÇS Ulusal Bildirim Raporlama Kılavuzu İklim Değişikliği 6. Ulusal Bildirimi Talep Edilen Bilgiler Verilerin Değerlendirilmesi Veri İhtiyaçları 2
İklim Değişikliği 1. Ulusal Bildirimi 3
İklim Değişikliği 1. Ulusal Bildirimi Çevresel Mali Politikalar ve Türkiye deki Uygulamalar TÜBİTAK Araştırma Politikası, Programların ve Projelerin Finansmanı Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV) Avrupa Çevre Ajansı (Çevresel Bilgiye Erişim) Sanayi ve Ticaret Bakanlığı - Yeni Teknolojiler ve Yenilik Finansmanı Uluslararası Finansman AB Araştırma Çerçeve Programlarında Türkiye nin Yeri Küresel Çevre Fonu nun (GEF) Katkıları AB ye Uyum Sürecinde Çevresel Finansman ve İki Taraflı Olarak Finanse Edilen Projeler Uluslararası Bağış Kuruluşları Projeler Teknoloji Transferi ile İlgili Faaliyetler Kaynak: İklim Değişikliği Birinci Ulusal Bildirimi, 2007 4
İklim Değişikliği 1. Ulusal Bildirimi 1. Ulusal Bildirim döneminde Türkiye BMİDÇS Ek 1 de özel şartlarla tanınması BMİDÇS Ek 2 de yer almaması KP ye taraf olmaması nedeniyle Finans ve Teknoloji bölümünü raporlamakla yükümlü değil Bu nedenle BMİDÇS nin bölümle ilgili herhangi bir yorumu bulunmamaktadır. Kaynak: UNFCCC. (2009). Report of the in-depth review of the first national communication of Turkey. 5
İklim Değişikliği 5. Ulusal Bildirimi 6
İklim Değişikliği 5. Ulusal Bildirimi Gelişmekte olan ülkelere karşı herhangi bir destek sağlama yükümlülüğü yok. İklim Yatırım Fonları ndan ilk yararlanan ülke Türkiye 2007 yılından beri Küresel Çevre Fonu (GEF) ndan beş proje için 22 milyon ABD doları destek sağlanmıştır. Gelişmiş ülkelerden tarafından Kopenhag Mutabakatı ile taahhüt edilen, Cancun Anlaşmaları ile de resmen tanınan 30 milyar ABD dolarlık finansman. 2023 yılı itibarıyla yenilenebilir kaynakların elektrik enerjisi üretimi içerisindeki payının en az %30 a çıkarma hedefi. İklim değişikliği ile uyum ve sera gazı azaltım alanlarında teknoloji ihtiyacını belirlemeye yönelik yapılan Technology Need Assessment (TNA) projesi 2012 yılında başlamıştır. Kaynak: İklim Değişikliği Beşinci Ulusal Bildirimi, 2013 7
BMİDÇS Ulusal Bildirim Raporlama Kılavuzu Yeni ve ek" mali kaynakları Katkı (milyon dolar) 2011 2012 2013 Küresel Çevre Fonu Kaynak: BMİDÇS Ulusal Bildirim Raporlama Kılavuzu, 2000 8
BMİDÇS Ulusal Bildirim Raporlama Kılavuzu Gelişmekte olan ülkelere yapılan yardımlar Azaltım Uyum Alıcı ülke/bölge Enerji Ulaşım Ormancılık Tarım Atık Yönetimi Endüstri Kapasite Geliştirme Kıyı bölgesi yönetimi Diğer hassasiyet değerlendirmeleri 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Kaynak: BMİDÇS Ulusal Bildirim Raporlama Kılavuzu, 2000 9
BMİDÇS Ulusal Bildirim Raporlama Kılavuzu İkili, bölgesel ve diğer çok taraflı kanallar aracılığıyla sağlanan mali kaynaklar Kurum/Program Katkı (milyon dolar) 7 Çok yönlü kurumlar: 1. Dünya Bankası 2. Uluslararası Finans Kurumu 3. Afrika Kalkınma Bankası 4. Asya Kalkınma Bankası 5. Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası 6. Inter Amerikan Kalkınma Bankası 7. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı - Spesifik programlar 8. Birleşmiş Milletler Çevre Programı - Spesifik programlar 9. BMİDÇS - Tamamlayıcı Fon 10. Diğer 2011 2012 2013 Çok yönlü bilimsel, teknolojik, ve eğitim programları: Kaynak: BMİDÇS Ulusal Bildirim Raporlama Kılavuzu, 2000 10
BMİDÇS Ulusal Bildirim Raporlama Kılavuzu Teknoloji transferi ile ilgili eylemler Proje/Program başlığı: Amaç: Alıcı ülke Sektör Toplam fon Operasyon yılı Açıklama: Projeyi başarıya götüren faktörler: Teknoloji transferi: Sera gazı emisyonlarının/yutaklarının etkisi (isteğe bağlı) Kaynak: BMİDÇS Ulusal Bildirim Raporlama Kılavuzu, 2000 11
Kapsam Belirleme Çalıştayları 1 Gönüllü Karbon Piyasalarındaki projelerin sektörel bazda değerlendirilip azaltımların detaylandırılması ve iyi uygulamaların öne çıkarılması 2 Kamu ve özel sektör tarafından gerçekleştirilen kapasite geliştirme projeleri 3 BMİDÇS kapsamında Ulusal Programlara Uygun Azaltım Eylemleri (NAMA) aracından ülkemizin faydalanabilmesi konusu 4 UNIDO ve Küresel Çevre Fonu (GEF) destekleri ile birlikte hayata geçirilen Temiz Teknoloji Alanında İş Fikirlerine yönelik proje yarışması. 12
Kapsam Belirleme Çalıştayları 5 Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hayata geçirilen TNA projesinin güncellenmiş sonuçları. 6 BMİDÇS altında kurulmuş olan İklim Teknoloji Merkezi ve Ağı (CTCN) olanaklarından Türkiye nin Ek-1 ülkesi olmasına rağmen özel koşullarına vurgu yapılarak yararlanmasının sağlanması yönünde değerlendirmeler. 7 UNDP ve Küresel Çevre Fonu (GEF) ile desteklenen Sanayide Enerji Verimliliğinin Artırılması Projesi 13
İklim Değişikliği 6. Ulusal Bildirimi 1) Çevresel Mali Politikalar ve Uygulamalar Türkiye nin yükümlülükleri ve ek politikalar/uygulamalar 2) Uluslararası Finansman Dış kaynak kullanımıyla yürütülmüş olan iklim değişikliği projeleri 3) Gelişmekte olan Ülkelere Yapılan Destekler Gelişmekte olan ülkelere/bölgelere yapılan iklim değişikliği ile ilgili destekler/yardımlar 4) Teknoloji Transferi ile ilgili Faaliyetler Ülkemizde gerçekleştirilmekte olan teknoloji yatırımları ve bunların finansmanı 14
Talep Edilen Bilgiler Ülkemiz tarafından farklı sektörlere yönelik azaltım ve uyum çalışmaları kapsamında gelişmekte olan ülkelere yapılan yardımlar Azaltım ve uyum çalışmaları kapsamında Küresel Çevre Fonu'na ve çok yönlü kurumlar ve programlara verilen mali katkılar TÜBİTAK, TTGV, DPT, SAN-TEZ vb. tarafından ulusal bazda finanse edilen iklim değişikliği projeleri 15
Talep Edilen Bilgiler AB fonları ile finanse edilen ve/veya Uluslararası Bağış Kuruluşları aracılığı ile yürütülen/desteklenen iklim değişikliği projeleri Ülkemiz tarafından iklim değişikliği kapsamında gerçekleştirilen teknoloji transferi çalışmaları UNIDO-ICHET (UNIDO- Türkiye Uluslararası Hidrojen Enerjisi Teknolojileri Merkezi) hakkında genel bilgi, ulusal-uluslararası faaliyetleri ve yürütülen projeler ile ilgili bilgiler 16
Talep Edilen Bilgiler Hazine Müsteşarlığı Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) Bakanlıklar Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV) Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Türkiye (UNDP Turkey) UNIDO-ICHET (UNIDO- Türkiye Uluslararası Hidrojen Enerjisi Teknolojileri Merkezi) 17
Verilerin Değerlendirilmesi Hazine Müsteşarlığı ndan Gelen Bilgiler Uluslararası kuruluşlar tarafından finanse edilen iklim değişikliği ile ilgili projeler Proje adı Yılı Miktarı ($ / ) Finansman kaynağı Finansman türü (kredi / hibe) Kullanıcı kuruluş 18
Verilerin Değerlendirilmesi (Hazine) Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası Türkiye Sürdürülebilir Enerji Finansman Programı Mid-Size Sustainable Energy FW SME Credit Line 19
Verilerin Değerlendirilmesi (Hazine) Dünya Bankası Pazara Hazırlık Ortaklığı Projesi KOBİ Enerji Verimliliği Projesi 20
Verilerin Değerlendirilmesi (Hazine) Avrupa Yatırım Bankası Sürdürülebilir Turizm ve Enerji Verimliliği Projeleri Türkiye Sürdürülebilir Enerji Finansman Programı Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği Türkiye Orta Ölçekli Sürdürülebilir Enerji Finansman Programı 21
Verilerin Değerlendirilmesi (Hazine) Alman Kalkınma Bankası Enerji Verimliliği Kredisi Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği Kredisi 22
Verilerin Değerlendirilmesi (Hazine) Japonya Uluslararası İşbirliği Bankası Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği Kredisi 23
Verilerin Değerlendirilmesi (Hazine) İslam Kalkınma Bankası Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği Kredisi 24
Verilerin Değerlendirilmesi (Hazine) AB IPA Hibe Capacity Building in the field of Climate change in Turkey Strengthening the National Nature Protection System for Implementation of Natura 2000 Requirements 25
Verilerin Değerlendirilmesi TİKA dan Gelen Bilgiler Türkiye nin TİKA kanalıyla yaptığı iklim değişikliği yardımları Yardım alan ülke Proje adı Yıl Yürütücü ve destekleyici kuruluş Bütçesi Amaç Sonuç 26
Verilerin Değerlendirilmesi (TİKA) Malavi Malavi de 5 adet Su Kuyusu Açılması Projesi, $25.000, 2014 Malavi Su İdaresi Yöneticilerine Eğitim, $15.500, 2014 Komor A. Komor Adalarına 2 Adet Sahil Güvenlik Botu Hibesi, 2009, $221.000 Sudan Sudanlı Su Mühendislerinin Ülkemizde Eğitimi, 2011, $17.622 Sürdürülebilir Toprak Yönetimi Konusunda Eğitim, 2008, $30.500 Su İstasyonları Eğitimine Destek, 2010, $1.950 Gürcistan Orman Zararlısı ile Mücadelesi Projesi, 2005-2008 ve 2010-2012, $106.377 27
Verilerin Değerlendirilmesi (TİKA) Kazakistan Endüstriyel Otomasyon Teknolojileri Eğitimi, 2012-2013 JICA-EİE-TİKA - Enerji Yönetimi Projesi, 2011-2013 Meyvecilik ve Pamuk Yetiştiriciği Kursları, 2013 Elma ve Kiraz Yetiştiriciliği, Hasat Sonrası Fizyoloji ve Teknoloji, Organik Tarım ve Sebze Yetiştiriciliği, 2011 Su Ürünleri Yetiştiriciliğinin Sürdürülebilir Gelişimi, 2011 Tarımsal Sulama İşbirliği Projesi, 2010 28
Verilerin Değerlendirilmesi (TİKA) Türkmenistan Kent Ormanı Genişletilmesi Projesi II., 2005, 98.500 ABD Doları Çölleşmenin Engellenmesinde Kumun Verdiği Zararların Azaltılması ve Yerel Halkın Bilinçlendirilmesi Projesi, 2005, 4.700 ABD Doları Türkmenistan Kent Ormanı Ağaçlandırılması Projesi, 2004 Fıstıkçılık Eğitim Merkezi kurulması projesi, 2009, 13.500 ABD Doları Merkezi Karakum Sakinlerine İçme Suyu Sağlama Projesi, 2005, 3.130 ABD Doları 29
Verilerin Değerlendirilmesi (TİKA) Türkmenistan Güneş Enerjisi ile Su Sağlanması Projesi, 2005, 5.850 ABD Doları Dünyada Kalkınma İçin Su Sempozyumu ve Sergisi, 2005, 340.000 ABD Doları Türkmenistan'da Antepfıstığı Yetiştiriciliğinin Geliştirilmesi Projesi, 2005-2008, 67.000 ABD Doları Küçük Çocukların Büyük Dünyası Projesi, 2004, 395.000 ABD Doları 30
Verilerin Değerlendirilmesi (TİKA) 31
Veri İhtiyaçları Sadece Hazine Müsteşarlığı ve TİKA dan bilgi geldi. Yürütülen çalışmalar/projeler Adı Başlangıç ve Bitiş tarihi Yürütücü ve destekleyici kurum/kuruluşları Bütçesi Amaç ve Sonuçlar Türkiye nin Ulusal Programlara Uygun Azaltım Eylemleri (NAMA) Gönüllü Karbon Piyasalarındaki projeler 32
Kaynaklar BMDİÇS. (2000). BMİDÇS Ulusal Bildirim Raporlama Kılavuzu. UNDP. (2007). Türkiye İklim Değişikliği Birinci Ulusal Bildirimi. Ankara: Çevre ve Orman Bakanlığı. UNDP. (2013). Türkiye İklim Değişikliği Beşinci Bildirimi. Ankara: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. UNFCCC. (2009). Report of the in-depth review of the first national communication of Turkey. 33
İlginiz ve Zamanınız için Teşekkür Ederim TÜBİTAK MAM Çevre ve Temiz Üretim Enstitüsü PK. 21, 41470 GEBZE-KOCAELİ Tel: +90-262-677 29 53 ; Faks: +90-262-641 23 09 imran.ture@tubitak.gov.tr