YOUR GLOBAL NETWORK OF LEADING TAX ADVISORS 01.03.2011 Vergi Gazetesi 2011-21 6111 SAYILI KANUN ĠLE YAPILAN DÜZENLEMELER (4) (Madde 12-16) www.taxand.com
SOSYAL GÜVENLĠK KURUMUNA BAĞLI TAHSĠL DAĠRELERĠNCE TAKĠP EDĠLEN ALACAKLARA ĠLĠġKĠN HÜKÜMLER TAHSĠLATIN HIZLANDIRILMASINA ĠLĠġKĠN HÜKÜMLER KesinleĢmiĢ SGK Alacakları-1 1 5510 sayılı Kanun un 4. maddesinin birinci fıkrasının a, b ve c bentleri kapsamındaki sigortalılık statülerinden kaynaklanan (hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalışanlar bu kapsamdadır) 2010/Kasım ve öncesi dönemlere ilişkin olup 6111 sayılı Kanun un yayım tarihi olan 25.02.2011 tarihinden önce tahakkuk etmiş olduğu halde ödenmemiş olan sigorta primleri, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi asıllarının TEFE/ÜFE ile taşınmış değerlerinin 6111 sayılı Kanun da belirtilen tahsil şartlarına uygun olarak (peşin veya taksitlendirilerek) ödenmesi halinde gecikme zammı ve gecikme cezaları tahsil edilmeyecektir. Bu hüküm aşağıdaki alacaklar için de geçerlidir. Bu Kanuna göre yapılan başvuru tarihi itibarıyla mevzuatına göre ödenmesi imkanı ortadan kalkmamış isteğe bağlı sigorta primi ve sosyal güvenlik destek primi. Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ilgili Kanunları gereğince takip edilen damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payları.
2 KesinleĢmiĢ SGK Alacakları-2 Yaşlılık, emeklilik veya malüllük aylığı bağlandıktan sonra ilgili mevzuata göre SGDP ödemesi gerekenlerin Kanunun yayım tarihini izleyen iki ay içinde tescili yapılanlardan 2010/Kasım dönemi ve önceki aylara ilişkin olup ödenmemiş olan primlerinin TEFE-ÜFE oranıyla taşınmış değerlerinin Kanun da belirtilen şartlar dahilinde ödenmesi halinde gecikme zammı ve faizlerinin tahsilinden vazgeçilir. 30 Kasım 2010 tarihine kadar bitirilmiş özel/ihale konusu inşaatlar için Kanun un yayımlandığı tarih olan 25.02.2011 tarihinden önce re sen tahakkuk ettirilerek işverene tebliğ edilen ve ödenmemiş olan, bu tip inşaatlar için asgari işçilik esaslarına göre hesaplanan sigorta prim asıllarının TEFE-ÜFE oranıyla taşınmış değerlerinin Kanun da belirtilen şartlar dahilinde ödenmesi halinde gecikme zammı ve faizlerinin tahsilinden vazgeçilir.
KesinleĢmiĢ SGK Alacakları-3 3 31 Aralık 2010 tarihine kadar işlenen fiillere ilişkin olup bu Kanun un yayımlandığı tarih öncesinde dava açma süresi sona ermiş fakat ödenmemiş olan idari para cezası asıllarının % 50 sinin TEFE-ÜFE oranıyla taşınmış değerlerinin Kanun da belirtilen şartlar dahilinde ödenmesi halinde kalan para cezası asılları, gecikme zamları ve faizlerinin tahsilinden vazgeçilir. Yukarıda bahsedilen alacakların asıllarının ödenmiş fakat gecikme zammı ve faizi gibi fer i borçlarının ödenmediği durumlarda ödenmemiş olan fer i borçların % 40 ının Kanun da belirtilen şartlar dahilinde ödenmesi halinde % 60 lık kısmının tahsilinden vazgeçilir.
4 Dava Safhasında Bulunan Veya Dava Açma Süresi Sona ErmemiĢ Ġdari Para Cezaları 31 Aralık 2010 tarihine kadar işlenen fiillere ilişkin olup Kanun un yayımlandığı tarih olan 25.02.2011 tarihini takip eden iki ay içinde tahakkuk ettiği halde dava açılmış veya dava açma süresi sona ermemiş olan idari para cezalarının % 25 inin TEFE-ÜFE oranıyla taşınmış değerlerinin Kanun da belirtilen şartlar dahilinde ödenmesi halinde kalan para cezası asılları, gecikme zamları ve faizlerinin tahsilinden vazgeçilir. Bu madde kapsamındaki alacakların tahakkuk ettiği tarih itibarıyla bu madde için öngörülen başvuru süresinin on beş günden az kaldığı hallerde, başvuru süresi tahakkuk tarihinden itibaren on beş gün olarak uygulanır.
5 Ön Değerlendirme, AraĢtırma Veya Tespit AĢamasında Olan Eksik ĠĢçlik Primleri 30 Kasım 2010 tarihine kadar bitirilmiş özel/ihale konusu inşaatlara ilişkin olup Kanun hükümlerinden faydalanmak için iki ay içinde başvuru yapıldığı halde re sen tahakkuk işlemi bitmemiş sigorta prim asıllarının TEFE-ÜFE oranıyla taşınmış değerlerinin Kanun da belirtilen şartlar dahilinde ödenmesi halinde gecikme cezası ve faizlerin tahsilinden vazgeçilir. Bu işlemde ilk taksit re sen tahakkuk ettirilen prim tutarının işverene tebliğ tarihini izleyen ikinci ayda başlayacaktır.
6 Genel ġartlar 6111 sayılı Kanun un yukarıda bahsedilen hükümlerinden yararlanmak isteyenlerin bu konulara ilişkin dava açmamaları, varsa açmış oldukları davalardan feragat etmeleri gerekmektedir. Ayrıca bu imkanlardan yararlananlar tahakkuk eden sigorta primlerini taksitlendirilerek ödemeleri halinde bir takvim yılında iki defadan fazla vadesinde ödemezler veya eksik öderler ise Kanun dan kaynaklanan tüm haklarını kaybederler.
7 Sosyal Güvenlik Borç Yapılandırma AnlaĢmalarının Ġhyasına ĠliĢkin Hükümler Kurum a olan borçları 5510 sayılı Kanun un geçici 24. ve geçici 25. maddesi hükümleri kapsamında taksitlendirilen fakat yükümlülüklerini yerine getiremediği için haklarını kaybedenlerin; Taksitlendirmesi 12 ay olanların ödenmemiş taksit sayısı 4 ü, Taksitlendirmesi 24 ay olanların ödenmemiş taksit sayısı 8 i aşmıyorsa Kanun un yayımlandığı tarihten itibaren iki ay içinde başvurmaları halinde bozulmuş olan anlaşmaları ihya edilir.
Sosyal Güvenlik Borç Yapılandırma AnlaĢmalarının Ġhyasına ĠliĢkin Hükümler-2 Kanun uyarınca taksitlendirme işlemleri ihya edilen borçluların anlaşmaların bozulduğu tarihten sonra anlaşmaya tabi borçlar için yapmış oldukları ödemeler mahsup edilecektir. 8 İhya ve mahsup işlemleri sonucunda süresi içinde ödenmediği veya eksik ödendiği anlaşılan taksit tutarlarının tamamının ödeme süresinin geçtiği tarihten ödemenin yapılacağı tarihe kadar her ay için Hazine Müsteşarlığı nca açıklanacak Devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama faiz oranına bir puan eklenmek suretiyle bulunacak faiz oranının bileşik bazda uygulanması sonucunda hesaplanacak faiz tutarlarıyla birlikte başvuru tarihini izleyen üçüncü ayın sonuna kadar ödenmesi halinde ilgili kanunda öngörülen yapılandırma hükümlerinden yararlandırılır. Burada belirtilen ödeme yükümlülüklerinin söz konusu üç aylık süre içerisinde tam olarak yerine getirilmemesi halinde yeniden yapılandırma hakkı kaybedilir ve işlemler iptal edilir. Bu durumda ödenmiş olan taksit tutarları ihya öncesi duruma dönülerek borçlara mahsup edilecektir.
9 Sosyal Güvenlik Borç Yapılandırma AnlaĢmalarının Ġhyasına ĠliĢkin Hükümler-3 Geçici 24. veya geçici 25. madde hükümlerince borçları taksitlendirilen fakat daha sonra bu haklarını kaybedenlerin kanunun yayımlandığı tarihe kadar söz konusu borçlarını ödemiş olmaları durumunda bu kanun hükümlerinden faydalanmaları mümkün değildir. Borçlarını kısmen ödemiş olup bu maddeden yararlanmak için başvuranlara, daha önce ödemiş oldukları tutarlar iade edilmez. Bu maddede belirtilen imkanlardan faydalanmak isteyen borçlular bu konulara ilişkin olarak dava açamazlar, açmış oldukları davalar var ise feragat etmeleri gerekmektedir.
Sigortalılık Süreleri Durdurulanların Ġhya Prim Borçları Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar ile tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan mülga 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu ve mülga Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanununa göre tescilleri yapıldığı halde prim borçları nedeniyle ilgili kanunları uyarınca sigortalılık süreleri durdurulmuş ve bu sigortalılık süreleri bu Kanunun yayımlandığı tarih olan 25.02.2011 tarihi itibarıyla ihya edilmemiş olanların kendileri veya hak sahipleri, bu sigortalılık sürelerinin ihyası amacıyla 5510 sayılı Kanunun geçici 17. maddesinin ikinci fıkrasına istinaden bu Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar yapacakları yazılı müracaatlarında, durdurulan bu sigortalılık süreleri için ödeyecekleri prim tutarının, sigortalılık süreleri durdurulmamış gibi değerlendirilerek bu Kanunun 12. maddesinin birinci fıkrasına göre hesaplanmasını talep edebilirler (slide 2). Bu şekilde hesaplanan prim borç tutarının tamamı bu Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen beşinci ayın sonuna kadar ödendiği takdirde, bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. Bu maddede belirtilen süre içinde hesaplanan borç tutarının tamamının ödenmemesi halinde ihya işlemi geçerli sayılmaz ve bu madde kapsamında ödenmiş olan tutarlar ilgilinin bu madde kapsamı haricinde başkaca prim borcunun bulunmaması kaydıyla iade edilir. 10
DĠĞER HÜKÜMLER 5510 sayılı Kanun kapsamından çıkarılan işyerlerine ilişkin olup işyerine ait borcun tamamının ödeme süresi 31/12/2010 veya önceki bir tarihe ilişkin olduğu halde ödenmemiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ve idari para cezası asılları toplamı 50 lirayı aşmayan alacaklar ile tutarına bakılmaksızın bu alacaklara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer ilerinin ve aslı ödenmiş olan fer i alacaklardan tutarı 100 lirayı aşmayanların tahsilinden vazgeçilir. 11 5510 sayılı Kanunun 87. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca primleri yılı merkezi yönetim bütçesinden karşılanmak üzere ilgili kamu idarelerince ödenmesi gereken aynı Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde sayılan genel sağlık sigortalılarına ilişkin genel sağlık sigortası primleri ile 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı Kanunun 50., geçici 7. ve geçici 9. maddeleri uyarınca İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanması gerekip de Türkiye İş Kurumu tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenmemiş sigorta primlerinin, bu Kanunun yayımlandığı ayın sonuna kadar olan gecikme cezası ve gecikme zamlarının tahsilinden vazgeçilir.
DĠĞER HÜKÜMLER 5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında bulunan sigortalılar, bu Kanun kapsamındaki borçlarını yapılandırmaları halinde, yapılandırılan borç haricinde altmış günden fazla prim ve prime ilişkin borçlarının bulunmaması veya altmış günden fazla prim ve prime ilişkin borçları bulunmakla birlikte bu borçlarını ilgili kanunlara göre taksitlendirmiş veya yapılandırmış olup ödeme yükümlülüklerini de yerine getiriyor olmaları kaydıyla, bu Kanuna göre yapılandırılan borçlarının ilk taksit ödemelerini yapmalarından itibaren hak sahipleri de dahil genel sağlık sigortasından yararlanmaya başlatılır. İşverenlerin ve üçüncü şahısların, 5510 sayılı Kanunun 14, 21, 23, 39 ve 76. maddeleri, 506 sayılı Kanunun mülga 10, 26, 27 ve 28. maddeleri, 1479 sayılı Kanunun mülga 63. maddesi ve 5434 sayılı Kanunun mülga 129. maddesi gereğince iş kazası ve meslek hastalığı, malullük, adi malullük ve ölüm halleri ile genel sağlık sigortalısına ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere yönelik fiiller nedeniyle ödemekle yükümlü bulundukları her türlü borçları ile bu borçlara kanuni faiz uygulanan sürenin başlangıcından bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar geçen süre için TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi halinde bu borçlara uygulanan kanuni faizin tahsilinden vazgeçilir. 12