DAMGA VERGİSİ KANUNU

DAMGA VERGİSİ KANUNU

Damga Vergisi çeşitli işlemlere bağlı olarak düzenlenen kağıtlar üzerinden alınan bir İŞLEM vergisidir.

Damga Vergisi kanununa ekli (I) Sayılı Tabloda yazılı kağıtlar damga vergisinin konusunu oluşturmaktadır.

Damga Vergisinin doğması için ÖN ŞART KAĞITTIR. Vergileme için kağıdın bulunması ve bu kağıdın varlığının belirlenmesi gereklidir.

1. Şart Kağıdın herhangi bir hususu ispat veya belli etmesi gerekir. 2. Şart Kağıdın yazılıp imzalanması veya imza yerine geçen bir işaret konulması gerekir. 3. Şart Kağıdın ibraz edilebilir yani sunulabilir nitelikte olması gerekir. 4. Şart Kağıdın Kanunda belirtilen kağıtlardan olması gerekir

Bir kağıttan DV alınabilmesi için bu 4 şartın aynı anda bulunması gerekir.

Yabancı memleketlerle Türkiye`deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen kağıtlar, Türkiye`de resmi dairelere ibraz edildiği, Üzerine devir veya ciro işlemleri yürütüldüğü Herhangi bir suretle hükümlerinden faydalanıldığı takdirde vergiye tabi tutulur.

Bir hukuki işlem nedeniyle birden fazla kağıt düzenlenmesi durumunda, her kağıt damga vergisine tabidir. Örneğin, sözleşme 3 nüsha düzenlendi ise her bir nüsha ayrı ayrı vergiye tabidir. Ancak kağıtların fotokopileri vergilendirilmez.

Bir kağıtta birbirinden tamamen ayrı birden fazla anlaşma yada işlem bulunduğu takdirde, bunları her birinden ayrı vergi alınır. Ancak, bir kağıtta toplanan anlaşma veya işlemler bir asıldan doğduğu takdirde vergi, en yüksek vergi alınması gerektiren akit ve işlem üzerinden alınır.

Örneğin, bir kağıt hem kiralamayı hem de taşımayı içeriyor ise; kira sözleşmesi ve taşıma sözleşmesi olarak ayrı ayrı vergilendirilecektir. (Bir asıldan doğmadıklarından) Diğer taraftan, kira sözleşmesi aynı zamanda kefalet şerhini de içeriyorsa kefalet şerhi asıl sözleşmeye bağlı olup en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit olduğundan kefalete ilişkin nispet uygulanacaktır.

Kağıda bağlanan hukuki işlemin tamamlanması gerekir. (örneğin, ihale kararının ita amiri onayı ile hüküm ifade etmesi gibi) Kağıdın tamamlanmasından sonra işlemin feshi, reddi vergilemeyi ortadan kaldırmaz.(örneğin, kefaletname kefalet eden tarafından işleme sokulmasa dahi vergiye tabidir.)

KAĞIDIN KAPSAMI Vergiye tabi kağıtlar mahiyetinde bulunan veya onların yerini alan mektup ve şerhlerle, bu kağıtların hükümlerinin yenilenmesine, uzatılmasına, değiştirilmesine devrine veya bozulmasına ilişkin mektup ve şerhler Damga Vergisine tabidir.

Örneğin, tacirler arasında ticari işleri bildiren çeşitli mektuplar DV tabidir. İmar müdürlüklerine onaylanmak üzere verilen inşaat projelerinin arkasına mimarın koyduğu şerh taahhütname olarak kabul edilip DV tabidir. Sözleşmenin miktarının artması hali değişiklik olarak kabul edilip artan miktar üzerinden DV tabidir.

Belli tutarı içeren sözleşmenin devri halinde aslından alınan verginin 1/4 ü alınır. Sözleşme süresinin uzatılması halinde sözleşme aynı miktar ve nispette vergiye tabidir. Her bir kağıt için hesaplanacak vergi tutarı azami 1.487.397,70 TL (2013 için) yi aşamaz.

Damga Vergisinin mükellefi kağıdı İMZALAYANDIR. Kağıdı imzalayan taraflardan sadece biriyse mükellef imzalayan kişidir.(taahhütnamelerde olduğu gibi) Kağıdı imzalayan taraf sayısı birden fazla ise mükellefiyet imza atanların tümü için geçerli olup, müşterek ve müteselsil sorumluluk vardır.

Kanunun 3. maddesine göre, resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlerin vergisini kişiler öder. Resmi daireler: Genel ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler, köylerdir. Örneğin A Belediyesi ile Uğur A.Ş arasında yapılan kiralama sözleşmesine ait vergiyi Uğur A.Ş öder.

Zamanaşımı süresi bitiminden sonra kağıdın hükmünden yararlanılması halinde damga vergisi yeniden doğar. Örneğin, daha önce bir şirket tarafından düzenlenen hizmet sözleşmesinin vergisi ödenmemiş ve zamanaşımına uğramışken, söz konusu sözleşmenin süresinin uzatılması halinde vergiyi doğuran olay yeniden meydana geldiğinden zamanaşımı süresi de yeniden başlayacaktır.

VERGİLEME ÖLÇÜLERİ NİSPİ MAKTU Maktu esasa tabi kağıtlar, Kanuna bağlı (1) sayılı tabloda gösterilmiştir. Nispi esasta verginin uygulanacağı kağıtlar ve oranları da aynı tabloda gösterilmiştir.

VERGİNİN ÖDENMESİ 1-Basılı damga konulması suretiyle ödeme 2-Makbuz verilmesi suretiyle ödeme 3-İstihkaktan kesinti yapılması suretiyle ödeme

Basılı Damga Konulması Şekliyle Ödeme 1- Makbuz ve ibra senetleri, 2- Faturalar,(I sayılı tabloda kaldırılmıştır.) 3- Ulaştırma ile ilgili kağıtlar, 4- Elektrik, havagazı, telefon ve su abonman mukavelenameleri, 5- Maliye Bakanlığının müsaadesi alınmak şartıyla vergiye tabi diğer kağıtlar.

Basılı damga konulacak kağıtların vergisi %5 noksanı ile peşin olarak ödenir.

Makbuz Verilmesi Şekliyle ödeme *Damga Vergisi, esas itibariyle kanunda sayılan haller dışında makbuz karşılığında ödenir. *Makbuz mükabili ödeme damga vergisinin genel ödeme şeklidir. *Kağıt için herhangi bir ödeme usulü belirtilmemişse, makbuz mükabili ödenecektir.

Anonim, Eshamlı Komandit, Limited Şirketlerin kuruluş, sermaye artımı ve süre uzatmaları vergiden istisna edilmiştir. İkmalen tarh edilen vergi ve cezalara ait vergilerin makbuzla ödenmesi zorunludur. Maliye Bakanlığından izin alarak makbuz karşılığı ödeme yapılabilir.(izin bir yada daha fazla kağıt için alınabilir.) Ayrıca DV makbuz karşılığı ödeyecekler 16 nolu DV Tebliğinde sayılmıştır.

16 Nolu Tebliğde Sayılanlar - Katma Bütçeli İdareler - İl Özel İdareleri-Belediyeler - Döner Sermayeli Kuruluşlar - Bankalar - KİT ve İDT ler - Özerk Kuruluşlar - Diğer Kamu Kurumları - Anonim Şirketler

Yukarıda sayılan kurum ve kuruluşların, * Sürekli DV mükellefiyeti vardır. * Damga vergisi defteri tutmaları ve bu defterleri notere veya ticaret sicil memurluğuna tasdik ettirmeleri gerekmektedir.

Bu tebliğ kapsamındaki mükellefler, kurum ve kuruluşlar tarafından bir ay içinde düzenlenen kağıtların vergisi ertesi ayın 20. günü akşamına kadar vergi dairesine bir beyanname ile bildirilir ve 26. günü akşamına kadar ödenir.

Aşağıda yer alan mükelleflerin sürekli Damga Vergisi mükellefiyeti tesis ettirmeleri ve defter tutmaları ihtiyaridir.

1- Kurumlar Vergisi Kanununa tabi diğer mükellefler, 2- Kollektif ve Adi Komandit şirketler, 3- Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde bilanço esasına göre defter tutanlar, 4- Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde işletme esasına göre defter tutanlar, 5- Serbest meslek erbabı

İhtiyarilik hakkını kullanarak mükellefiyet tesis ettirmeyen mükellefler, düzenledikleri veya taraf oldukları kağıtlara ilişkin damga vergilerini DVK nın 22/b bendine göre kağıdın düzenlendiği tarihi izleyen 15 gün içinde ilgili vergi dairesine damga vergisi beyannamesi ile bildirecek ve aynı süre içinde ödeyeceklerdir.

DVK nın 22. maddesi kapsamında sürekli damga vergisi mükellefiyeti tesis ettirilmesi durumunda, damga vergisinin gelir ve kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine beyan edilip ödenmesi gerekir.

İstihkaktan Kesinti Suretiyle Ödeme -Genel ve katma bütçeli idareler, -İl özel idareleri, belediyeler, -Bankalar, -İKT ile bunların teşekkülleri, müesseseleri, ödemelerinde kullanılan nisbi vergiye tabi makbuzlar ve bu mahiyetteki kağıtlara ait vergiyi, ödemenin yapılması yada avansın itası sırasında, istihkaktan kesinti suretiyle ödeyebilir.

İstihkaktan kesinti suretiyle ödenecek kağıtlar; - Hizmet erbabına maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, tazminat, ikramiye ve harcırah gibi adlarla yapılan istihkaklar ve avans ödemeleri, - Müteahhit ve diğer kimselere yapılan avans ödemeleri, - Resmi daireler tarafından yapılan mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemeler,

Genel Bütçeli daireler dışında kalan ve istihkaktan kesinti yapmak durumunda olan daire ve müesseseler tarafından bir ay içinde kesilen vergi, ertesi ayın 20. günü akşamına kadar ödemenin yapıldığı yer vergi dairesine bir beyanname ile bildirilir ve 26. günü akşamına kadar ödenir.

Genel bütçeli daireler tarafından alınan ihale kararlarına ait damga vergilerinin, ihale kararının müteahhide tebliğinden itibaren en geç 15 gün içinde, verginin mükellefi olan müteahhitlerce, ilgili vergi dairesine beyanname verilmeksizin ödenmesi gerekmektedir.

Damga Vergisinde Sorumluluk - Birden fazla kişi tarafından imza edilen kağıtlarda vergi ve cezanın tamamı imza edenler tarafından müteselsil sorumluluk kapsamındadır. - Vergiye tabi kağıtların damga vergisinin ödenmemesinden veya eksik ödenmesinden dolayı alınması gereken vergi ve cezadan, kağıtları ibraz edenler sorumludur.(asıl mükellefe rücu hakkı olmak üzere)

Sürekli damga vergisi mükelleflerinin taraf oldukları işlemlerde, damga vergisini beyan ve ödeme sorumluluğu bu kişilerdedir. Verginin ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde, vergi için diğer tarafa rücu hakkı olmak üzere, vergi, ceza ve ferileri sürekli mükellef olanlardan alınır.

Resmi daireler ve noterlerce düzenlenerek kişilere verilen veya dairede bırakılan ve DV hiç alınmayan veya noksan alınan kağıtların vergisi mükelleflere, cezası düzenleyenlere aittir. Vergi ve ceza, kağıtları düzenleyenlerden alınır.(vergi için mükellefe rücu hakkı saklıdır.)

Noterler damga vergisi ödenmemiş veya eksik ödenmiş kağıtları vergi ve cezası ödenmeden tasdik eder veya suret çıkarırlarsa,noterlere, Mükellefe kesilen ceza kadar bir ceza, VUK 355 inci madde hükmüne istinaden de özel usulsüzlük cezası, kesilecektir.

ÖRNEK OLAYLAR 1-01.01.2005 tarihinden itibaren, mukavelenamede belirtilen iş ve Ödeme miktarında herhangi bir değişikliğe gidilmeksizin, sadece işin teslimiyle ilgili süre uzatımı verilmesi için düzenlenen ve belli parayı ihtiva etmeyen onay veya ek protokollerin damga vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir.

2- Mal hizmet alımlarına ilişkin ihale ve doğrudan temin kararları ile benzeri konularda düzenlenen sözleşmelerde damga vergisi matrahı katma değer vergisi hariç tutar üzerinden hesaplanacaktır.

3-İlk mukavelede belirtilen iş ve ödeme miktarında herhangi bir değişikliğe gidilmeksizin sadece İşin teslimiyle ilgili olarak meydana gelen gecikmeler nedeniyle süre uzatımı verilmesi için düzenlenen ve belli parayı ihtiva etmeyen kağıdın (onay veya ek mukavelename) damga vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir.

4- Ücretlilerde vergi indiriminden doğan vergi iadesi işlemleri sırasında düzenlenen kağıtlardan damga vergisi alınmaması gerekmektedir.

5-Sürekli damga vergisi mükellefiyeti bulunmayanlarca düzenlenen kağıtlara ilişkin damga vergisinin, düzenlemiş oldukları her bir kağıdın düzenlendiği tarihi dikkate alarak o kağıda ait damga vergisi beyannamesini izleyen onbeş gün içinde damga vergisi beyannamesi ile beyan ederek aynı süre içinde ödemeleri gerekir. Ayrıca, aynı tarihlerde düzenlenen kağıtlara ilişkin damga vergisinin, tek bir beyanname ile sözleşmeyi düzenleyenlerce beyan edilip ödenmesi mümkündür.

6- Belediye'ye bağlı olmakla birlikte ayrı bir tüzel kişiliği sahip olan iktisadi bir işletme tarafından yürütülmesi durumunda, bu işletmenin resmi daire olarak mütalaa edilmesi mümkün bulunmadığından, istihkak ödemelerinde düzenlenen kağıtların 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun IV-l/a bendi hükmü gereğince damga vergisine tabi tutulmaması gerekeceği tabiidir.

7- "Sanayi Sicil Beyannamesi" ve "Yıllık İşletme Cetveli" başlıklı kağıtlar 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtlar arasında yer almadıklarından damga vergisine tabi tutulmalarına da imkân bulunmamaktadır.

8- Şirket tarafından gerçekleştirilen sermaye artırımı nedeniyle düzenlenen kağıtların damga vergisine tabi tutulmalarına imkan bulunmamaktadır.

9- KDV iadeleri ile mahsupları sırasında ihracatla ilgili olmasa dahi damga vergisi kesintisi yapılmayacaktır.

İHALE SÜRECİ VE DAMGA VERGİSİ DV Kanunu na ekli 1 sayılı tabloda; İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararlarına %0,569 (kanunla getirilen %0,45) oranında DV vergisi uygulanacağı belirtilmiştir.

İHALE KAVRAMININ UNSURLARI 1) İhalenin konusunu kanunda (4734 KİK) yazılı usul ve şartlarla mal ve hizmet alımları ile yapım işleri teşkil eder. 2) İhale kararı, ihale konusu işlemin istekliler arasında seçilecek birisi üzerinde bırakıldığını gösteren bir karardır. 3) Bu karar ihale yetkilisinin onayını müteakip sözleşmenin imzalanmasıyla tamamlanan işlemlerin bütünüdür.

İHALE KARARLARI DV NE TABİDİR 4734 (KİK) ve 2886 (DİK) sayılı kanunlara tabi olsun veya olmasın bütün daire ve kurumların yetkili mercilerince bir malın artırma, eksiltme, pazarlık, açık ihale usulü, belli istekler arasında ihale usulü, doğrudan temi yöntemi vs. şekilde alınması, satılması veya bir hizmetin görülmesi, gördürülmesi maksadıyla verilen her türlü kararlar, ihale kararları olup DV ne tabi olacaktır. İhale kavramı en geniş şekli ile ele alınmaktadır.

İhale mevzuatı gereğince, yapılacak alımlar için alıcı kuruluşlarca ihale komisyonu kurulması, dolayısıyla ihale kararı alınması zorunlu bulunmayan hallerde yapılan alımların bedellerinin ödenebilmesi için ita amirinin onayı veya oluru alınıyorsa, söz konusu onay veya olurun veya harcama belgelerinin (fatura, gider pusulası) herhangi bir yerine yetkililerce sarfı uygundur vb. bir şerh konulduğu takdirde, bu şerhler ihale kararı niteliğinde olduğundan DV ne tabidir.

İhale kararlarında bedel göserilmesi şarttır. Zira ihale kararları nispi vergiye tabidir.

İHALE KARARLARINDA DV UYGULAMA HALLERİ

İhale kararları % 0,569 (kanunla % 0,45) oranında DV ne tabidir. İhale kararlarının uygulanmasına ilişkin olarak düzenlenen sözleşmeler % 0,948 (kanunla % 0,75) oranında DV ne tabidir. Resmi daireler tarafından yapılan mal-hizmet alımlarına ilişkin ödemeler (avans dahil) nedeniyle kişiler tarafından resmi dairelere verilen ve belli parayı ihtiva eden makbuz ve ibra senetleriyle bu ödemelerin resmi daireler nam ve hesabına, kişiler adına açılmış veya açılacak hesaplara nakledilmesinin veya emir veya havalelerine tediyesini temin eden kağıtlar % 0,948 (kanunla % 0,75) oranında DV ne tabidir.

İHALE KARARLARINDA DV MÜKELLEFİ KİMDİR? Kamu kurum ve kuruluşları tarafından açılan ihaleler dolayısıyla düzenlenen kağıtlara ait DV nin mükellefi, işin yüklenicisi durumunda olan satıcılar veya müteahhitler olmaktadır.

DV Nİ DOĞURAN OLAY İhale kararının ihale yetkilisi tarafından onaylandığı andır. İhale kararının alınmasını gerektirmeyen hallerde VDO, yapılan alımların bedellerinin ödenebilmesi için harcama belgelerinin herhangi bir yerine yetkililerce sarfı uygundur vb. bir şerhin konulduğu andır.

DV NİN MATRAHI Mal ve hizmet alımları ile ilgili olarak düzenlenecek ihale kararları, sözleşmeler ve diğer kağıtlar nedeniyle alınması gereken DV, KDV hariç matrah üzerinden hesaplanır.