TYRKISK DÜKKANINDA ÇEVRE KORUMAYA D KKAT ET KÜÇÜK DÜKKANLARDA ÇEVREYE ÖNEM VEREREK DAHA FAZLA MÜfiTER ÇEK PARASAL ANLAMDA TASARRUF YAP YETK L LERLE SORUN ÇIKMASINI VE CEZA KES LMES N ÖNLE GÖNÜL RAHATLI IYLA ÇALIfi DANIfiMANLIK AL
G R fi 3 DÜKKANINDA ÇEVRE KORUMAYA D KKAT ET SAYISIZ KAZANIMLAR Bu broflür, bir dükkan sahibiyseniz çevre korumaya nasıl dikkat edece iniz konusunu ele almaktadır. Çevre korumaya dikkat eden bir buti in bir çok kazanımları vardır: Müflteriler üzerinde iyi bir izlenim bırakırsınız. Daha az elektrik ve su kullanaca ınızdan iflletme maliyetiniz düfler. Ayrıca yetkililer ve komflularla gereksiz sorunların çıkmasını önlemifl olursunuz. YASAYA UYMAK GEREK R Dükkanların çevresini korumasına iliflkin yasa ve kurallar bulunmaktadır - bu kurallara sizin de uymanız gerekir. Çevre Koruma denetçileri tüm yıl boyunca dükkanları ziyaret ederek çevreye iliflkin kuralları denetler. E er dükkanınızdaki koflullar bu kurallara uymuyorsa ceza keser. Bu yüzden e er bir pizzacı, manav veya bir baflka butik çalıfltırıyorsanız yetkililerle sorun çıkmasından kaçınmak için yasaları ö renmeniz gerekir. Herhangi bir konuda flüpheye düflerseniz her zaman Miljøkontrollen a (Çevre Koruma Kontrol Dairesi) telefon edebilir ve ücretsiz danıflmanlık ve rehberlik alabilirsiniz. KOLAYCA YAPILAB L R Bu durum zor görünebilir, ama aslında çok basittir. Bu broflür, küçük bir dükkanı veya restaurantı olan size çevre korumayı nasıl baflaraca ınız konusunda yardımcı olacaktır. Broflürde, cam/flifleler, karton, ka ıt ve tehlikeli çöpün, di er normal çöplerle birlikte aynı yere atılmadan çöpleri nasıl ayıraca ınızı okuyabilirsiniz. Bunu yapmak hem sizin hem de çevrenin yararınadır. Broflürde ayrıca elektrik ve su kullanımından nasıl tasarruf edece iniz, zararlı hayvanlardan nasıl korunaca ınız ve buti inizin komfluları ve diger insanları rahatsız etmesinden nasıl kaçınaca ınız konusunda bilgiler bulacaksınız. YARDIM ALAB L RS N Z E er bir konuda flüpheye düflerseniz, kuralları bilen kiflilerden yardım alabilirsiniz. Broflürün bundan sonraki sayfasında adı geçen kiflilerin isim ve adreslerini bulacaksınız. Broflürün arka sayfasında da bir kontrol listesi bulunmaktadır. ki dakikanızı vererek, bu listedeki evet ve hayır kutularını iflaretlerseniz, buti inizin çevre korumaya uygun olup olmadı ını görebilirsiniz. Broflürü yeniden ihtiyacınız oldu unda kolayca bulabilece iniz bir yere koyun.
4 ÇÖP AYIRMA / ÇÖP ÇEfi TLER ÇÖPLER N Z BÖYLE AYIRIRSINIZ Çöpünüzü atarken do ru hareket edin. Burada hangi tip çöpün ayrılaca ını ve nasıl çöpe atılaca ını okuyabilirsiniz. Ayrım yapılmıfl çöp genellikle yeniden kullanılabilir. Böylece zaman ve paradan tasarruf etmifl olursunuz - aynı zamanda hepimizin daha temiz hava ve topra a, dolayısıyla sa lı a kavuflmasına yardım edersiniz. KARTON Karton, kartonlara ait çöp muhafaza bidonuna atılır; böylece yeniden karton imalinde kullanılır. AYRILACAKLAR : Karton, oluklu karton ve kartondan yapılmıfl ambalajlar D ER ÇÖPLERLE B RL KTE ATILACAKLAR: Pizza artıkları bulunan pizza tabakları veya üzerine plastik geçirilmifl karton cinsleri (örne in süt kartonları veya klasörler) Kartonu mümkün oldu u kadar katlayın - böylece dükkanınızda da fazla yer tutmaz. E er arka avlunuzda karton için çöp muhafaza bidonu yoksa, kartonları yeniden kullanım çöp istasyonlarına bırakabilirsiniz. Haftada 10 kg.dan fazla karton çöpünüz varsa, Miljøkontrollen ile anlaflması olan nakliyecilerden biri ile anlaflabilirsiniz. Miljøkontrollen a telefon ederek nakliyecilerin listesini alabilirsiniz. KA IT E er ka ıt do ru dürüst çöplerden ayrılırsa yeniden gazete ka ıdı, tuvalet ka ıdı ve yumurta muhafazası yapmakta kullanılır. AYRILACAKLAR: Gazeteler, reklamlar, haftalık dergiler ve telefon rehberleri D ER ÇÖPLERLE B RL KTE ATILACAKLAR: Süt ve meyva suyu kartonları, pislenmis veya üzeri plastik, kalaylı ka ıt kaplı ka ıt cinsleri E er arka avlunuzda ka ıtlar için çöp muhafaza bidonu yoksa, ka ıtları yeniden kullanım çöp istasyonlarına bırakabilirsiniz. Haftada 20 kg.dan fazla ka ıt çöpünüz varsa, Miljøkontrollen ile anlaflması olan nakliyecilerden biri ile anlaflabilirsiniz. Miljøkontrollen a telefon ederek nakliyecilerin listesini alabilirsiniz.
CAM VE fi fieler 5 Cam ve flifleler e er di er çöplerden do ru flekilde ayrılırsa birçok kez yeniden kullanılabilir. AYRILACAKLAR: Bofl flifleler, cam bardaklar, cam konserve muhafazalar ve çalkalanmıfl salata veya baflka yiyecek flifleleri ÇÖP STASYONLARINA BIRAKILACAKLAR: Porselen, saksılar ve elektrik lambası Bofl cam ve flifleleri yeniden kullanım çöp istasyonlarında cam için ayrılmıfl çöp bidonlarına bırakırsınız. Ayda 100 kg.dan fazla bofl flifle ve cam çöpünüz varsa, Miljøkontrollen ile anlaflması olan nakliyecilerden biri ile anlaflabilirsiniz. Miljøkontrollen a telefon ederek nakliyecilerin listesini alabilirsiniz. TEHL KEL ÇÖP Tehlikeli çöpler içindeki zehirli maddeler çevreye zarar verebilir. Bundan dolayı normal çöp ile birlikte aynı çöp bidonuna atılmamalı veya kanalizasyona dökülmemelidir. Tehlikeli çöp: Temizlik malzemeleri, bateriler, ilaç artıkları, ilaç ambalajları, elektronik Tehlikeli çöp, Miljøbilen denilen belediyeye ait araçlara, yeniden kullanım çöp istasyonlarına veya özel bir anlaflma yapmıflsanız kapıcıya teslim edilmelidir. E er çöpünüzün tehlikeli olup olmadı ı ve tehlikeli çöpü ne yapaca ınız konusunda flüphe ve tereddütünüz varsa her zaman Miljøkontrollen i arayabilirsiniz. DEM R VE METAL Demir ve metal, çöplerin yanmasına zarar verdi i için normal çöplerin yanına atılmamalıdır. Ayrıca demir ve metal, artık çöplerden arındırıldıkları taktirde yeniden kullanılabilir. Demir ve metal Konserve tenekeleri, kek ambalajları, metalden yapılmıfl alet ve mutfak eflyası Dükkanınızda konserve tenekeleri ve di er metal çöpleri atabilece iniz bir kasa bulundurabilirsiniz. Kasa doldu u zaman bunu yeniden kullanım çöp istasyonlarına bırakabilirsiniz.
6 ÇÖP AYRIMI / ÖZEL ALANLAR SIVI VE KIZARTMA YA I ARTIKLARI Küçük restaurantlar ve grill barlarda sıvı ve kızartma ya ı artıkları bulunmaktadır. Bu artıkları çöpe veya kanalizasyona atmamalısınız. Bu artıklar Miljøkontrollen ile anlaflması olan bir nakliyeci tarafından alınır. E er bir flüphe veya tereddütünüz varsa her zaman ya Miljøkontrollen a veya sayfa 7 de isimleri yazılı çevre danıflmalarından birine telefon edebilirsiniz. ORGAN K ÇÖP Organik çöp, sebzeler, meyva, bitkiler, kesik çiçekler veya yemek artıkları olabilir. Kopenhag daki bazı semtlerde bu tip çöp toplanarak kompost yapılmaktadır; ancak genelde bu tip çöpleri kompostlara bırakmaya ço u kiflinin olana ı yoktur. Kesik çiçekleri yeniden kullanım çöp istasyonlarına teslim edebilirsiniz. Kasapların çöpleri çöp kutusuna atılmamalı, özel bir tesiste halledilmelidir. E er bir manav, restaurant veya çiçekçi dükkanınız varsa, Miljøkontrollen a veya sayfa 11 de isimleri yazılı çevre danıflmanlarından birine telefon edip, organik çöpünüzü en iyi flekilde nasıl ataca ınızı sorun. ARTIK ÇÖP Artıklardan oluflan çöp, ne çevreye zararı olan, ne de yeniden kullanılabilecek normal çöptür. Bunları bir plastik torbanın içinde toplayıp günlük çöplerin toplandı ı bidona atacaksınız. E er çöpün içinde yemek artıkları varsa, torbanın, çöp kokusu çıkmayacak flekilde sıkıca kapanıp ba lanması gerekir. ORTAK ÇÖP B DONLARI Dükkanınızda büyük ihtimalle çok miktarda çöp çıkmaktadır. E er binada baflkalarıyla beraber aynı çöp bidonunu paylaflıyorsanız, çöp için kiranın üzerine ne kadar para ödeyece inizi ev sahibi ile konuflup konuya açıklık getirin - kira sözleflmesinde bu nokta yazılı de ildir. YEN DEN KULLANIM STASYONLARINDAN YARARLANIN Semtinizdeki yerel yeniden kullanım istasyonuna, hemen hemen her çeflit çöp bırakabilirsiniz - yalnızca mutfak ve benzeri çöp hariç. Yalnızca çöpün ayrılarak, her cins çöpün do ru bidon ve muhafazalara atılması gerekti ini unutmayın. Bazı tip çöplerin günlük atılma miktarı belirlenmifltir. Size en yakın yeniden kullanım istasyonunun adresi veya hangi tip çöpleri buraya bırakabilece iniz konusunda flüpheniz varsa 11. sayfadaki danıflmanlardan birine telefon ediniz.
ENERJ KONTROLÜ, KOKU VE GÜRÜLTÜ 7 DÜKKANINIZDAK ENERJ TÜKET M N KONTROL ED N Ne kadar elektrik ve su kullandı ınız hakkında bir fikriniz var mı? Enerji ve su tüketiminizi izleyip fazla tüketimden kaçının. Her ay tüketiminizi kaydedip, tüketimin azalma mı ço alma mı gösterdigini, veya bunun nedenini arafltırın. Su ziyan etmekten ve damla damla su akıtan musluklardan kaçının. Musluklarınızı kontrol edin. Gereksiz elektrik kullanımından kaçının. Bir mekanı terkederken ıflı ı ve aletleri kapatın. Buzdolabı ve derin dondurucuyu muntazam flekilde eritin. Bir termometre kullanarak, buzdolabı ve dondurucuyu gerekmedi i halde çok düflük derecede çalıfltırmayı önleyin. DÜKKANINIZDAK KOKU VE GÜRÜLTÜYÜ KONTROL ED N E er dükkanınızdan gelen koku ve gürültü baflkalarını rahatsız ediyorsa bunu önleyin. E er so utucu, havalandırma veya mutfak makinaları gürültü yapıyorsa lastik paspasların üzerine monte edilmeli veya lastik fleritlere asılmalıdır. Tavan ve duvar ayrımlarından koku ve gürültü komflularınıza geçebilir. Tavan ve duvarların geçirimsiz ve çatlaksız olmasına dikkat edin. Dıflarıya açılan pencere ve kapılar kapalı tutulmalıdır, iyi kapanmalıdır ve kapanma mekanizmaları do ru dürüst olmalıdır. Mutfak ve müflteriye servis mekanlarında düzgün havalandırma ve hava çekimi olmalıdır. Saat 22.00 ve 07.00 arasında ortalı ı toplama ve temizlik nedeniyle gürültü yapılmamalıdır.
K TANE B R YILDA 1000 TANE OLUR
ZARARLI HAYVANLAR 9 ZARARLI HAYVANLARDAN ARINMIfi B R BUT K Dükkanınızı zararlı hayvanlardan arındırın. Zararlı hayvanlar mikrop taflırlar ve fareler çok büyük maddi zararlar verir. Önceden önlem almak zararlı hayvanlardan kaçınmak için en iyi yoldur. E er fare görürseniz Miljøkontrollen in Zararlı Hayvanlar (Skadedyrsafdeling) Bölümüne 3366 5817 no.lu telefondan baflvurun. Farelerle mücadele için buti inize yapılacak ziyaret ve mücadele ücretsizdir. FARELERDEN KAÇINMAK Ç N 9 Y TAVS YE Her zaman düflünün ki bir fare flu büyüklükte bir delikten geçebilir! (24 mm) Kanalizasyon borusunun a zını hiçbir zaman açık bırakmayın Zeminde pis su akan yere sabit vidalı metal ızgara kullanın Bütün tuvaletlerin dibinde su olmasına dikkat edin Bütün kapı ve pencereler sıkıca kapalı olmalı Avlu ve soka a açılan kapılar yerden yüksek olmalı Tüm yiyecekler yerden yüksekte tutulmalı Tüm lokallerin her zaman temiz olmasına dikkat edin ve bir temizlik planı yapın Çöpü her zaman kapalı bir kutuya koyun Gerekirse çöp atılan borulara fare kapanı koyun
10 KEND N Z KONTROL ED N DÜKKANINIZIN ÇEVREYE L fik N DURUMUNU KONTROL ED N E er tüm sorulara JA (evet) diye yanıt verebiliyorsanız, o zaman dükkanınızdaki çevre koruma durumuna oldukça hakimsiniz demektir. Aksi taktirde broflürün içindeki adres listesindeki danıflmanlardan birinden yardım isteyebilirsiniz. EVET HAYIR ZARARLI HAYVANLAR Zemindeki pis su akan borunun üzerindeki ızgara sıkıca vidalanmıfl mı? Tüm kapı ve pencereler sıkıca kapanıyor mu? Tuvaletin dibinde su duruyor mu? ÇÖP Çöpünüzü ayırıyor musunuz? Karton ve artık gıda maddesi için çöp kutunuz var mı? Cam çöpleri, cam çöp için ayrılmıfl çöp kutusuna mı atıyorsunuz? GÜRÜLTÜ VE KOKU Siz yemek yaparken kapı ve pencereler kapalı mı? Havalandırma sisteminiz çalıflıyor mu? Yemek yaparken havalandırma sisteminizi kullanıyor musunuz? ELEKTR K, SU VE ISINMA Kullanılmayan mekandaki ıflı ı kapatıyor musunuz? Kullanılmayan aletleri kapatıyor musunuz? Enerji tasarruf edilen A-pærer denilen ampulleri mi kullanıyorsunuz? Musluklarınızın damlamamasını garanti altına aldınız mı? Tuvalet sifonundan akıntı olmamasını sa ladınız mı? Tüm radyatörlerde termostat ventili bulunuyor mu? Pencerelerde hava geçirmez termo cam takılı mı?
FAYDALI ADRESLER KONTAK/B LG ED NME 11 Dükkanınızda çevre korumayı nasıl sa lıyabilece inize dair bir sorunuz var mı? O zaman afla ıdaki listede yeralan çevre danıflmanlarından birine baflvurun. Informateket deki dükkan danıflmanına da telefon edebilirsiniz. Ydre Nørrebro ve Nordvest semtindeki tüm dükkan ve restaurant sahipleri için yardım ve danıflmanlık ücretsizdir. 3587 4521 no.lu telefonu arayabilir veya internet den Informateket in web sitesine girebilirsiniz: www.informateket.dk BISPEBJERG MILJØCENTER VE YDRE NØRREBRO DAK SATEL T Bispebjerg Miljøcenter daki çevre korumaya iliflkin her alanda rehberlik yapan çevre çalıflanlarına telefon edin. Telefon : 3587 4523 Telefon: 3585 0187 Internet sitesi: www.bimi.dk MILJØKONTROLLEN Internet sitesi: www.miljoe.kk.dk AFFALDSKONTORET (Çöple ilgili büro) - Buradan çöplerin ayrılması ve yeniden kullanım istasyonları hakkında bilgi ve danıflmanlık alabilirsiniz Telefon : 3366 5922 SKADEDYR (Zararlı hayvanlar bürosu) - Buraya örne in farelerle mücadele konusunda sorunuz varsa telefon edebilirsiniz. Telefon: 3366 5817 STØJ- OG ULEMPEAFDELINGEN (Gürültü ve Rahatsızlık bürosu) - Buraya havalandırma ve gürültüyü azaltma konusunda daha fazla bilgi sahibi olmak istiyorsanız telefon edebilirsiniz. Telefon: 3366 5818 KØBENHAVNS ENERGI Kopenhag Enerji Dairesi - Burayı dükkanınızda en iyi ne flekilde enerji tasarrufu yapaca ınız hakkında bilgi almak istiyorsanız arayın. Telefon: 3395 3887 Internet sitesi: www.ke.dk KØBENHAVNS MILJØNETVÆRK Miljøkontrollen ve Kopenhag daki flirketler arasında kurulmufl bir iflbirli i a ıdır. Bu iflbirli i a ı flirketlerin çevre çalıflmasını, rehberlik, e itim, bilgilendirme ve bilgi alıflverifli yollarıyla ilerletir. Telefon: 3366 5800 Internet sitesi: www.kbhmiljonet.dk MOHIT MILJØ küçük dükkanlarda çöplerin nasıl ayrılıp atılaca ı konusunda uzmanlaflmıfl bir danıflmanlık firmasıdır. Telefon: 3313 3517 FØDEVAREREGION KØBENHAVN Gıda Maddeleri Müdürlü ü gıda maddesi satan küçük dükkanların kendi kendilerini kontrol edebilmeleri için bir flema yapmıfl bulunmaktadır. Telefon: 3385 2400 Internet sitesi: www.fdir.dk
Broflür: Stefansgade 3, 2200 København N telefon 3587 4521 www.informateket.dk TARAFINDAN Miljøkontrollen, Københavns Kommune Nørrebro Handelsforening Bispebjerg Miljøcenter Københavns Miljønetværk LE fib RL HALINDE Miljø- og Forsyningsforvaltningen og Københavns Kommunes Byøkologiske Fond un DESTE YLE BASILMIfiTıR. Miljøkontrollen Nørrebro Handelsforening