ELEKTRONLARIN DĠZĠLĠMĠ
Eğer bu üç elementin birer elektronu daha olsaydı, her birinde yeni bir katman oluşacaktı. Çünkü her üçünün de en dıştaki katmanları tamamen dolu durumdadır. 1.Katmanda en çok 2 elektron bulunması durumu dublet kuralı, 2. ve 3 katmanlarda en çok 8 elektron bulunması durumu oktet kuralı olarak adlandırılır. Helyum dublet, neon ve argon oktet kuralına uyar. Oktet ve dublet kuralına uyan atomlar kararlı yapıya sahiptir. Diğer elementler de kararlı yapıya sahip olmak isterler. Bu yüzden elektron alır veya verirler. Son yörüngesindeki elektron sayısı az olan lityum (3), berilyum (5) gibi elementler elektron verme eğilimindedir. Oksijen(8), flor(9) elementleri ise elektron almaya yatkındır. Atomlar elektron alarak veya vererek kararlı yapıya ulaştıklarında artık,
Nötr bir atomun elektron almış veya vermiş haline iyon denir. Atom elektron alarak kararlı hale geçerse elektron sayısı>proton sayısı olur. Bu tür iyonlara negatif(-) yüklü iyon (anyon)denir. Atom elektron vererek kararlı hale geçerse elektron sayısı(+)yüklü iyon (katyon)denir. Atomlar kaybettikleri elektron sayısı kadar +yüklü, kazandıkları elektro sayısı kadar yüklü olurlar. Not: iyon yükü =proton sayısı- elektron say Eğer iyon anyonsa sembolün sağ üst kısmına işareti konur ve aldığı elektron sayısı yazılır. Katyonsa + işareti konur ve sayısı yazılır
Elementlerin Atom Modelleri :
KĠMYASAL BAĞLAR Kimyasal bağ, moleküllerde atomları birarada tutan kuvvettir. Bir bağ oluşabilmesi için atomlar tek başına bulundukları zamankinden daha kara (az enerjiye sahip) olmalıdırlar. Genelleme yapmak gerekirse bağlar oluşurken dışarıya enerji verirler. Atomlar bağ yaparken, elektron dizilişlerini soygazlara benzetmeye çalışırlar. Bir atomun yapabileceği bağ sayısı, sahip olduğu veya az ener ile sahip olabileceği yarı dolu orbital sayısına eşittir. Soygazların bileşik oluşturamamasının sebebi bütün orbitallerinin dol olmasındandır.
ĠYONĠK BAĞLAR Ġyonik bağlar, metaller ile ametaller arasında metallerin elektron vermesi ametaller elektron almasıyla oluşan bağlanmadır. Metaller elektron vererek (+) değerlik, ametaller elektron alarak ( ) değerlik alırlar. B şekilde oluşan (+) ve ( ) yükler birbirini büyük bir kuvvetle çekerler. Bu çekim iyonik ba oluşumuna sebep olur. Onun için iyonik bağlı bileşikleri ayrıştırmak zordur. Elektron aktarımıyla oluşan bileşiklerde, kaybedilen ve kazanılan elektron sayıları e olmalıdır. Ġyonik katılar belirli bir kristal yapı oluştururlar. Ġyonik bağlı bileşikler oda sıcaklığında katı halde bulunurlar. Ġ;Ġyonik bileşikler katı halde elektriği iletmez. Sıvı halde ve çözeltileri elektriği ileti NaCl, MgS, BaCl2 bileşikleri iyonik bağlı bileşiklere örnek olarak verilebilir.
şeklinde gösterilir. Ġki arasındaki bağ H H şeklinde gösterilir ve H2 şeklinde yazılır. Aynı cins atomlar arasındaki bağ apolar kovalent bağdır. KOVALENT BAĞLAR Hidrojenin ametallerle ya da ametallerin kendi aralarında elektronlar ortaklaşa kullanarak oluşturulan bağa kovalent bağ denir. a. Apolar Kovalet Bağ Kutupsuz bağ, yani (+), (-) kutbu yoktur. Ġki hidrojen atomu elektronları ortaklaşa kullanarak bağ oluştururlar. Elektron nokta yapısıyla;
Polar Kovalent Bağlar Farklı ametaller arasında oluşan bağa polar kovalent (kutuplu) bağ diyoruz. Elektronlar iki atom arasında eşit olarak paylaşılmadığından kutuplaşma oluşur ve bun polar kovalent bağ denir. Bu polarlığı HF molekülü ile açıklamaya çalışalım: Hidrojen ve Flor elektron ortaklığı ile bileşik oluşturmuş durumdadır. Florun elektron alması yani elektronu kendisine çekme gücü hidrojenden daha fazla olduğundan elektr kısmen de olsa Flor tarafındadır. Dolayısıyle Flor kısmen (-), Hidrojen ise kısmen (+) yüklenmiş olur. Bu olaya kutuplaşma, bu tür bağa polar kovalent bağ denir.
BĠR ATOMUN YAPABĠLECEĞĠ BAĞ SAYISI Bir atomun yapabileceği bağ sayısı; o un sahip olduğu veya çok az ene ile sahip olabileceği yarı dolu orbital sayısı kadardır. Bir alt yörüngeden bir üst yörüngeye elektron uyarılarak yarı dolu orbit oluşturma çok enerji istediğinden bağ yapmaya elverişli olamaz.
1 bağ yapabilir. Orbital tam dolu olduğundan bağ yapamaz 2 bağ yapması gerekir. Ancak C'nun 4 bağ yaptığı biliniyor. O halde uyarılmış durumda
4 tane yarı dolu orbital olur. Dolayısıyla 4 bağ yapabilir Üç bağ yapabilir. Boş orbital olmadığından uyarma yapılamaz Yarıdolu orbital olmadığından bileşik yapamaz