Mevzuat metni Dayand Mevzuat Metin içerisinde ara: çi sa ve 2389 A LI I VE GÜVENL TÜZÜ Ü Bakanlar Kurulu Karar n Tarihi : 4/12/1973, No: 7/7583 Dayand Kanunun Tarihi : 25/8/1971, No: 1475 Yay mland R. Gazetenin Tarihi : 11/1/1974, No: 14765 Yay mland Düsturun Tertibi : 5, Cildi: 13,. 443 NC KIIM Genel Hükümler Madde 1 1475 say Kanunu kapsam na giren i yerlerinde,i çilere aityat p kalkma yerlerinde ve di er mü temilat nda bulunmas gereken sa k a ve i yerlerinde kullan lan alet, edevat, makinalar ve hammaddeler yüzünden, ç kabilecek hastal klara engel olacak tedbir ve araçlar n, i yerlerinde i kazalar ö üzere bulundurulmas gerekli araçlar n ve al nacak güvenlik tedbirlerinin neler oldu u bu Tüzükte belirtilmi tir. Madde 2 Her i veren, i yerinde i çilerinin sa ve i güvenli ini sa lamak için,bu Tüzükte belirtilen artlar yerine getirmek noksans zbulundurmak gerekli olan yapmakla yükümlüdür. çiler de, bu yoldaki usuller ve artlara uymak zorundad rlar. Madde 3 veren,i çilere yapmakta olduklar i lerinde uymalar gerekli sa k ve güvenlik tedbirlerini ö retmek ve i de tirecek i çilere yenisinin g bilgileri vermek zorundad r. Madde 4 verenin,i yerinde, teknik ilerlemelerin getirdi i daha uygun sa k artlar sa lamas ; kullan lan makinalarla alet ve edevattan herhangi bir tehlike gösterenleri veya hammaddelerden zehirli veya zararl olanlar, yap lan i in özelli ine ve fennin gereklerine göre bu tehlike ve zararlar azaltan alet ve de tirmesi i kazalar önlemek üzere i yerinde al nmas ve bulundurulmas gerekli tedbir ve araçlar ve al nacak di er i güvenli i tedbirlerini devaml surette esast r. NC KIIM a k artlar ve Güvenlik Tedbirleri NC BÖLÜM yerlerinde Bulunmas Gereken a k artlar ve Güvenlik Tedbirleri: Madde 5 yeri kurulmas amac yla yeniden yapt lacak binalarla bunlara yap lacak her çe it ekler ve bunlardaki de iklikler, mevzuata ve o binada y in nitelik ve özelliklerine uygun bulunacakt r. Evvelce in a edilmi olan herhangi bir binan n tümünün veya bir k sm n i yeri olarak kullan lmas nda da, bu artlar aranacakt r. Madde 6 yerlerinin çat lar ;, rüzgar, ya mur, kar gibi d etkilerden i çileri tamamen koruyacak surette dayan kl ve muhafazal yap lm olacakt r. üzeri, yaz n fazla geçiren saç ve benzeri malzeme ile örtülü bulundu u takdirde, ayr ca bir tavan yap lmas, bununla çat aras nda hava ak sa layacak m bulunmas gereklidir. yerlerinin bulundu u baraka, sayvan,sundurma ve benzeri yerlerin çat lar geçiren saç ve benzeri malzeme de örtülmü oldu u hallerde bu çat lar, en santimetre yükseklikte yap lm olacakt r. Madde 7 yerlerinde i çilerin daimi olarak çal ld yerlerin tavanyüksekli i,en az 3 metre olacakt r. Tabana paralel olmayan tavanlarda bu yüksekli in ortalamas 3 metre olacak ve en alçak sm, varsa, kiri in alt noktas ndan 240 santimetrede olmayacakt r. 17/5/1941 tarihinden önce çal makta bulunan i yerlerinde, fazla,buhar, gaz yahut zararl tozlar ç karmas gibi sa k yönünden sak ncal olmayan i hava hacmi 8 inci maddede yaz miktara uygun bulundu u ve yeterli havaland rma sa land hallerde, bu yükseklik 2 metreye kadar kabul edilebilir. 17/5/1941 tarihinden sonra ve bu Tüzü ün yürürlü e girmesinden önce çal makta olan i yerlerinde birinci ve ikinci f kralarda yaz tavan yüksekli i, e santimetre olarak kabul edilir. Madde 8 yerlerindeki hava hacmi,makine,malzeme ve benzeri tesislerin kaplad hacimler dahil olmak üzere, i çi ba na en az 10 metreküp olacakt hacminin hesab nda, tavan yüksekli inin 4 metreden fazlas nazara al nmaz. Madde 9 Her i yerinde,makine, tezgah, malzeme ve benzeri tesisler,çal ani çilerin i lerini rahatça yapmalar na engel olmayacak ve herhangibir t sebebiyet vermeyecek ekilde yerle tirilecek ve bunlar,gere i gibi korunacakt r. yeri olarak kullan lan binalar n dö eme yüzeyine, orada çal an i çiler için tehlikeli olacak ekilde, makine, tesis, ham, yar i lenmi veya tam i lenmi m 2390
rak lmayacakt r. Madde 10 yerlerinde taban dö eme ve kaplamalar, sa lam, kuru ve mümkün oldu u kadar düz ve kaymaz bir ekilde olacak ve malzemesi kolayca temizlenmeye elveri li bulunacakt r. Yap lan i e göre, tabana fazla su veya sulu eyler dökülen i yerlerinde, çamur yahut bula k su birikintileri olmamas için gerekli tedbirler al nacak sifonlar konulacakt r. Taban ve asma katlar n dö emeleri, üzerine konulacak makine, alet ve edevat ve benzeri malzeme ile orada çal lacak i çilerin a dayanabilecek ekilde yap lm olacak ve metrekare hesab ile ta yabileceklerien çok a rl k miktarlar, yetkili teknik elemana tespit ettirilecek hadler üstünde yüklemelere meydan verilmeyecektir. a 2391 Ah ap ve yan maddelerden yap lm dö emelerin bulundu u yerlerde, aç k ate veya alevle çal malar yap lmayacakt r. Teknik nedenlerle dö emelerde çukur, delik, merdiven ba lar,menholler ve kanallar gibi tehlike gösteren seviye fark bulundu u hallerde, gerekli al nacakt r. çinde a nd,yak veya s cak s lar bulunan büyük kap, sarn ç, kuyu, havuz ve depolar n a zlar, dö eme ile ayn seviyede bulunuyorsa, bunlar n k sa lam bir korkulukla çevrilecek veya a zlar kapakla örtülecektir. Madde 11 yerlerindeki koridorlar,i çilerin kolayl kla gelip geçmesinisa layacak ve tehlike ba gösterdi inde i yerini çabuklukla bo altmaya yetecekge olacak,tabii veya suni kla ayd nlat lm bulunacakt r. Makinalar, motorlar ve bunlar taraf ndan çal lan aletler ve di er tezgahlar aras ndaki aç kl k, i çilerin rahat çal malar sa lamak üzere, en az 80sa olacakt r. yerindeki geçitlerin geni li i, oradan geçecek i çilerin miktar na ve malzeme hareketine uygun olarak ayarlanacak ve bu geni lik 120 santimetr olmayacakt r. Geçitlerin taban sa lam, ar zas z ve kaymaz ekildeyap lm olacak, ayr ca geçitler i aretlenecektir. Yüksek geçit, platform veya çal ma sahanl klar n (yükleme bo altma rampalar ile bir ki inin durabilemesine imkan vermeyecek darl ktaki yerler hariç bulunan bütün taraflar,en az 90 santimetre yükseklikte etekli korkuluklarla çevrilecektir. Köprü eklindeki asma geçitler, üzerinden geçirilecek en a r yüke göre hesap edilerek sa lam bir ekilde in a edilecek ve buralarda kaymalar ön tedbirler al nm olacakt r. Ta ma bandlar n (Konveyör) veya di er makinalar n üzerinden geçen bütün geçitlerin aç k bulunan taraflar, uygun korkuluk ve eteklerle çevrilecektir. Madde 12 yerlerindeki kap lar n yükseklik ve geni li i,oralarda çal anlar n serbestçe girip,ç kmalar na elveri li ve d ar dan gelecek s cak ve so uk veya zararl koku gaz ve gürültüden i çileri koruyacak ekil ve nitelikte yap lm olacakt r. Bo lu a aç lan kap ve di er menfezlerin uygun koruyucula korkuluklar bulunacakt r. Madde 13 yerlerinde d ar dan k almaya yarayan yan ve tepe pencereleri ile menfezlerin ayd nl k veren yüzeyleri toplam, i yeri taban yüzeyini 1/10 oran nda olacakt r. D ar ile do rudan do ruya ba lant olmayan iç kap, pencere ve menfezlerin dolayl olarak ayd nl k veren yüzeyleri bu hesaba kat lm a 2392 pencere ve menfezler i yerine, bol ve e it olarak yayacak ve ihtiyaca göre kolayca aç p kapanabilecek ve temizlenebilecek ekilde yap lacakt r. çilerin, pencere ve menfezlerden gelen güne na ve na veya hava ak mlar na kar sa klar koruyacak ekilde, gere ine göre, perde, ten pancur konulmas, yahut camlar n boyanmas gibi tedbirler de al nacakt r. Madde 14 - yerlerinde kullan lacak korkuluklar; sa lam bir ekilde ah apboru veya metal profilli malzemeden yap lacak, yüzeyleri pürüzlü ve kö eler olmayacakt r. Korkuluklar n,tabandan yüksekli i en az 90 santimetre olacakt r. Korkuluklar, en çok 2 metrede bir dikme konulmak suretiyle tabana veya elveri li di er bir yere sa lam bir ekilde tespit edilecek ve üst seviyesi i aras ndaki mesafenin yar hizas na da, bir ara korkuluk çekilecektir. Korkulu un tümü,herhangi bir yönden gelebilecek en az 100 kilograml k biryüke dayanabilecek ekilde yap lacakt r. Ah ap korkuluklar n trabzan ve dikmeleri, en az 5x10 santimetrelik latadan ve ara korkuluklar ise, en az 5x5 santimetrelik kadrodan veya 2,5x10 santi latadan yap lacakt r. Boru korkuluklar n trabzan veya dikmeleri, en az 1 1/4 parmak ve ara korkuluklar ise, en az (1) parmak borudan yap lm olacakt r. Metal profilli malzemeden yap lan kö ebentli korkuluklar n trabzan ve dikmeleri, en az 5 milimetre et pay olan 40x40 milimetrelik kö ebentden korkuluklar ise, en az 3 milimetre et pay olan 30x30 milimetrelik kö ebentten yap lacak ve kö ebentlerin yatay kenarlar,tehlikeli tarafa dönük olacakt r. Dördüncü f kradaki art,yerine getirilmek suretiyle di er metal profilli malzemeden de korkuluklar yap labilir. Madde 15 - Etekler; ah ap, metal veya yeteri sa laml kta di er malzemeden yap lacakt r. Bunlar n yükseklikleri, tabandan en az 15 santimetre ol gerekti inde tabanla en çok 1 santimetrelik bir aral bulunabilecektir. Madde 16 - yerlerinin gün yle yeter derecede ayd nlat lm olmas esast r. u kadar ki,i in konusu veya i yerinin in a tarz nedeniyle gün faydalan lamayan hallerde yahut gece çal malar nda, suni kla yeterli ayd nlatma sa lanacakt r. Gerek tabii ve gerek suni klar, i çilere yeter derecede ve e it olarak da lmay sa layacak ekilde düzenlenecektir. Madde 17 yerlerinde suni k kullan ld hallerde: 2393
1) Elektri in sa lanabildi i yerlerde elektrik kullan lacak ve tesisat,teknik usul ve ko ullara uygun bir ekilde yap lm olacakt r. 2) uni k tesis ve araçlar ; havay kirletecek nitelikte gaz, koku ç kararak i çilerin sa na zarar vermeyecek, keskin, göz kama ve titrek k m getirmeyecek ekilde olacakt r. 3) 35 C tan a s cakl kta parlayabilen, buhar ç karan benzin, benzol gibi s lar, ayd nlatma cihazlar nda kullan lmayacakt r. 4) yak tlar ile ayd nlatmada, lambalar n hazneleri metal olacak, s nt yapmayacak ve k zmamas için de gerekli tedbirler al nm olacakt r. 5) Lamba alevinin, parlayabilen gaz ve maddelerle temas ihtimali olan i lerde; alev, tel kafes ve benzeri malzeme ile örtülecektir. 6) çinde kolayca parlay veya patlay maddeler ile ilgili i ler yap lan yahut parlay, patlay maddeler bulunan yerler, sa lam cam mahfazalara ko lambalarla, k d ardan yans lmak suretiyle ayd nlat lacakt r. 7) yak tlar ile ayd nlatmada lambalar ate ve alev yak nda doldurulmayacak, üstlerinde 1 metre,yanlar nda (30) santimetre kadar mesafede yan ya ve malzeme bulundurulmayacak ve sa lam bir ekilde tespit edilecektir. Lambalar portatif oldu u takdirde,yere konuldu unda devrilmeyecek ekilde oturakl olacakt r. yak tlarla ayd nlatma yap lan yerlerde, en az bir adet yang n söndürme cihaz bulundurulacakt r. Madde 18 yerlerindeki avlular, aç k alanlar, d yollar, geçitler ve benzeri yerler, en az 20 lüks (lux) ile ayd nlat lacakt r. Kaba malzemelerin ta nmas, aktar lmas, depolanmas ve benzeri kaba lerin yap ld yerler ile i geçit koridor yol ve merdivenler, en az 50 lüks ayd nlat lacakt r. Kaba montaj, balyalar n aç lmas, hububat ö ütülmesi ve benzeri i lerin yap ld yerler ile kazan dairesi, makine dairesi, insan ve yükasansör k malzeme stok ambarlar, soyunma ve y kanma yerleri, yemekhane ve helalar, en az 100lüks (lux) ile ayd nlat lacakt r. Normal montaj, kaba i ler yap lan tezgahlar, konserve ve kutulama ve benzeri i lerin yap ld yerler,en az 200 lüks (lux) ile ayd nlat lacakt r. Ayr nt lar n, yak ndan seçilebilmesi gereken i lerin yap ld yerler, en az 300 lüks (lux) ile ayd nlat lacakt r. Koyu renkli dokuma,büro ve benzeri sürekl gerektiren ince i lerin yap ld yerler, en az 500 lüks (lux) ile ayd nlat lacakt r. Hassas i lerin sürekli olarak yap ld yerler en az 1000 lüks (lux) ile ayd nlat lacakt r. Madde 19 Bir ayd nlatma merkezine ba olan i yerlerinde; herhangi bir ar za dolay siyle klar n sönmesi ihtimaline kar, yeteri kadar yedek ayd araçlar bulundurulacak ve gece çal malar yap lan yerlerin gerekli mahallerinde tercihan otomatik olarak yanabilecek yedek ayd nlatma tesisat bulundurulacakt r Yang n, yedek ayd nlatma tesisat bozmas ihtimali bulunan yerlerde; yans tacak i aretler, fosforesan boya, pilli lambalar uygun yerlere yerle veya bunlara benzer tedbirler al nacakt r. Madde 20 Kapal i yerlerindeki s cakl k ve nem derecesinin, yap lan i inniteli ine uygun olmakla beraber ml bulunmas esast r. Bu itibarla, yaz n s dayan lmayacak bir dereceye ç kmamas için i yerlerinde serinletici tedbirler al nacak, k n da i çilerin muhtaç bulunduklar en az s cakl n sa lanmas için, zararl gazlar ç kararak havay bozmayacak ekilde uygunvas talarla lacakt r. Çok bu u husule gelen i yerlerinde s cakl k derecesi15 santigrat dereceden a santigrat dereceden yüksek olmayacakt r. Fazla veren vas talar n yak nda çal an i çilerin bulunmas halinde, do rudan yans yan s cakl a kar, gereken tedbirler al nacak ve i yerlerini vas talardan oldukça uzak ve uygun yükseklikte bir yerine, santigrat taksimatl bir termometre as bulundurulacakt r. Yap lan i in niteli ine göre, sürekli olarak çok s cak veya çok so uk bir derecede çal lmas ve bu durumun de tirilmemesi zorunlu olunan hallerde, kendilerini fazla s cak veya so uktan koruyacak özellikte elbise vesaire malzeme verilecektir. Madde 21 Kapal i yerleri günde en az bir defa bir saatten a olmamak üzere ba tan ba a havaland lacakt r. Ayr ca i çilerin çal ma saatleri özelli ine göre, havan n sa a zararl bir hal almamas için s k s k de tirilmesi gereklidir. u kadar ki, i s ras nda yap lan bu havaland rmada i çileri etkileyec ak mlar önlenecek yahut k mevsiminde s cakl k birdenbire çok a hadlere dü ürülmeyecektir. Toz, bu u, duman ve fena koku ç karan i lerin yap ld yerlere,bunlar çekecek yeterlikte bacalar ve menfezler yap lacak ve yap lan i in niteli ine g tedbirlerin yetmedi i hallerde di er teknik tedbirler al nacakt r. Bo ucu,zehirli veya tahri edici gaz ve duman meydana gelen i yerlerinde, i çilerin hayat ve sa klar n tehlikeye girmemesi için,havaland rma yap lacak ve i çilere ayr ca yap lan i in özelli ine göre maske ve di er koruyucu araç ve gereçler verilecektir. Madde 22 r ve tehlikeli i lerin yap lmad yerlerde, gürültü derecesi 80 desibeli geçmeyecektir. Daha çok gürültülü çal may gerektiren yap ld yerlerde, gürültü derecesi en çok 95 desibel olabilir. Ancak bu durumda i çilere ba k,kulakl k veya kulak t kaçlar gibi uygun koruyucu araç ve verilecektir. 2394 Madde 23 Birden fazla katl binalardaki i yerlerinde asansör tertibat bulunsa da,katlar aras ndaki inip ç kmalar,a da yaz özellikleri bulu merdivenlerle sa lanacakt r. 1) Merdivenlerin; ate e dayan kl ta, suni ta, tu la, betonarme,metal veya benzeri yanmaz maddelerden yap lm olmas artt r. Bu Tüzü ün yay ndan önce kurulmu olan i yerlerindeki ah ap merdiven vesahanl klar, gerekli güvenlik tedbirlerine ayk bir durumu bulunmamak kullanabilirler. Ancak bunlar, kolayca yanmayan sert veya enprenye edilmi, güçyanar durumdaki a açlardan olacak yahut alt taraflar ba dadi üzerine en santimetre kal nl nda alç veya amyantla s vanacak, üstleri de ate e kar dayan kl maddelerle kaplanacakt r. 2) yeri merdivenlerinin mukavemet katsay 4 olacak ve metrekarede en az 500 kilogram yük ta yacakt r. 3) Delikli veya zgaral merdiven ve sahanl klardaki delikler ve zgara aral klar en çok 2 santimetre olacakt r. 2395
4) Merdivenlerin geni li i, bak m i lerinde kullan lanlar d nda en az 110 santimetre olacak ve merdiven korkuluklar n bu geni lik içinde bulu zorunlulu u halinde temiz geni lik 100 santimetreden az olmayacakt r. 5) Merdivenlerin e imi, bak m i lerinde kullan lanlar d nda tabanla en az 20 ve en çok 45 derece olacakt r. Tabandan (20) dereceden az e imin bu gerekti i i yerlerinde, rampalar yap lacak ve 45 dereceden fazla diklik gereken hallerde de, korkuluklu servis merdivenleri eklinde sabit merdivenler kurulacakt r 6) Merdivenlerde, ba üstü bo luklar bulunacak ve bu bo luklar n yüksekli ide 220 santimetreden az olmayacakt r. 7) Basamaklar n eni, bak m merdivenleri d nda 22 santimetreden az olmayacak ve yükseklikleri en az 13 santimetre ve en çok 26 santimetre olacakt r. 8) Dört basamaktan fazla olan her merdivende, korkuluk ve trabzan bulunacakt r. 9) Geni li i 225 santimetreyi a an merdivenlerin ortalar nda, ayr ca birtrabzan bulundurulacakt r. 10) Merdivenlerin korkuluk ve trabzanlar nda 14 üncü maddedeki teknik özellikler bulunacakt r. 11) yerlerindeki merdivenler, bir tehlike an nda, orada çal an i çilerin kolayca ç kmalar na yeterli geni likte olmad takdirde, bina durumunun elveri göre, bunlar n geni letilmesi veya içten ek merdivenler yap lmas veya kolay yanmayan veya yanmaz maddelerden d ar ya ç merdivenleri yap lmas gibi güvenlik tedbirleri al nacakt r. 12) yerlerindeki asma katlara ç p inmek için,yerin durumuna göre, e imliveya dik demir merdivenler kullan labilir. Ancak, bunlar n üst ve alt ba sa lam bir ekilde tespit edilmi bulunmas, geni basamakl ve iki taraf korkuluklu ve bu korkuluklar n, merdivenin bitti i asma kat dö emesinde kesilmeyerek santimetre daha uzat lmas gereklidir. Madde 24 Bak m, onar m ve kontrol için i yerlerinde kullan lan bütün merdivenler görülecek i e uygun sa laml kta olacak ve bunlar n geni santimetreden dar olmayacak e imleri 60 dereceyi geçmeyecek ve basamaklar n, çubuktan yap lmad hallerde, geni likleri en az (13) santimetre olacakt r. Bak m,onar m ve kontrol i lerinde helezoni merdivenler kullan lmayacakt r. Bak m, onar m ve kontrol i lerinde kullan lacak seyyar el merdivenleri, sa lam ve görülecek i e uygun uzunlukta yap lm olacak, yanlar na tahta ç suretiyle veya benzeri ekilde sonradan boylar uzat lm ve boyanm bulunmayacakt r. Basamaklar noksan, yerinden oynam yahut çatlak veya k k olmayac merdivenlerinde, kullan rken kaymalara kar, t rt r, lastik, mantar, mahfuz veçengel koymak gibi gerekli tedbirler al nacakt r. Çift el merdivenlerinde, ayaklar n birbirlerinden ayr lmamas için, her ikiyan ndan çengelli demir çubuk veya zincir ile ba lanacakt r. Madde 25 yerlerinde kullan lacak insan ve yük asansörlerinin, yürürlükteki mevzuat n ve tekni in öngördü ü ekilde imal ve in aa edilerek kurul bak mlar n yap lmas artt r. Asansörlerin imali,in as,kurulmas, muayene ve bak, bu i lerin fenni, teknik ve kanuni sorumlulu unu ta yabilecek nitelik ve ehliyeti bu Hükümetveya belediyelerce kabul edilen te ekkül veya ah slara yapt lacakt r. Her i veren,asansörlere ait kullanma iznini ve periyodik muayene raporlar, i bulundurmak ve denetlemeye yetkili makam ve memurlar n her isteyi inde göstermek zorundad r. Asansör bo lu undan,asansörün çal mas na özgü tesis ve tertibattan ba ka, hiç bir ekilde halat,tel ve boru gibi sair malzeme veya tesis geçirilmeyecektir Asansör makine dairesi veya bo luklar,geçit olarak kullan lmayacak ve buralara hiç bir ey depo edilmeyecektir. Bu yerlere girilmesini sa layacak kap zaman kilitli bulundurulacak ve ancak sorumlu elemanlar taraf ndan aç lacakt r. Yük asansörlerinde, insan ta nmamas esast r. Bu yasa belirten levhalar, her kat kap na ve kabin içine, görülür bir ekilde konulacakt r. Ancak, i i olarak insan ta nmas halinde, insan asansörlerindeki güvenlik ko ullar, bu asansörlerde de bulunacakt r. 2396 Bütün asansör kabinlerinde,ta yabilecekleri en çok yükü aç kça gösteren levhalar bulundurulacakt r. Kat konta bulunmayan yük asansörlerinde asansörcü bulundurulacakt r. Bina d nda kurulan yük asansörlerinin çerçevesi, tabandan en az 3 metre kadar sa lam bir ekilde örtülecek ve ayr ca kap lar n bulundu u cephe, yü boyunca tamamen kapat lacakt r. Parlay ve patlay maddelerin bulundu u yerlerde, k lc m tehlikesine kar, asansörlerin kabin k zaklar ile kap lar n çarpan k mlar, a aç veya karmayan metal veya ala mlar ndan yap lm olacakt r. Madde 26 yerlerindeki atelyeler, geçit, depo ve ambarlar ile bak m odalar n duvar, taban, tavan, pencere, kap ve di er yerleri, her zaman içi vebak ml bir ekilde bulundurulacakt r. Çal lan yerler, günde en az bir kere temizlenmi olacakt r. Gündüz ve gece devaml olarak çal lan i yerlerinde bu temizlik, ya i in ba lamas ndan önce veya bitiminden sonra yahut yap lan i in gere i aradinlenmelerinde yap lacak ve her halde çal ma s ras nda yap lmayacakt r. Temizlik,ister aspirasyon yoluyla, ister di er yollarla yap ls n, toz kald lmamas için, gerekli tedbirler al nacak, bunun için,önce çal ma art klar a sonra, y kama, f rçalama yap lacak veya slak bezler kullan lacakt r. Duvarlar ve tavanlar, s k s k temizlenecektir. Gerekti inde s va, badana ve boyalar yenilenece Madde 27 De en ve koku an organik maddelerle çal lan i yerlerinde; maddelerin parçaland, ay kland, tarand k mlar n taban, su geçir maddeden ve her türlü birikintiyi önleyecek ekilde yap lm olacak ve duvarlar, kolayca y kanacak bir s va ile s van p boyanacak, duvarlar ve taban, en az ayda dezenfekten bir solüsyonla temizlenecektir. Paçavralar n i lendi i veya tarand yerlerde temizlik, mekanik aspirasyon yoluyla da yap labilir. De en ve koku an maddeler, çal lan yerlerde b rak lmayacak, biriktirilmeyecek, iyice kapanan kapakl metal kaplarda toplanacak ve bunlar günd 2397
birkere bo alt p y kanacakt r. Madde 28 Atelyeler ile i çilerin çal di er yerler; fosseptiklerden, koku ç karan her türlü çukur ve yerlerden ve enfeksiyon kaynaklar ndan yeteri u bulunacak ve bunlar n kokular ndan korunacakt r. yerlerinde at k ve birikinti sular n akt ve topland yerler, özel veya genel bir kanalizasyona veya fossepti e ba lanacak ve buralar, uygun bir kapa örtülecektir. Bu kapak,günde en az bir kere bol su ile y kan p temizlenecektir. Bo altma borular, su geçirmez ve s zd rmaz maddelerden yap lacak ve s z rmay ekilde iyice ba lanacakt r. Ak do rultusunda, bir e im verilecek vekoku ç kmas önleyecek tedbirler al nacakt r. Madde 29 Dö emelere duvarlara ve di er yerlere tükürmek,süprüntü atmak yasakt r. Uygun yerlere ve duvarlara, bu yasa belirten yaz lar ve za anlatan afi ler as lacakt r. Gereken yerlere çöp kutular, uygun nitelikte tükürükhokkalar konacak ve bunlar, her postada temizlenip dezenfekte edilecektir. Fazl karan i çiler için kullan lmak üzere, üstü kapal plastik,emaye, prafinli mukavva ve benzeri maddelerden yap lm ki isel tükürük hokkalar bulundurulaca hokkalar kullan ld ktan sonra yak lacak ve di erleri y kan p dezenfekte edilecektir. Madde 30 yerlerinde ve mü temilat nda ha arat, böcek ve kemirici hayvanlar n bulunmamas için her türlü tedbir al nacak, yok edilmesi için,gere sektisit, rodentisit maddeler kullan lacak, üremeyi kolayla ran artlar yok edilecek, yuvalar yak larak bozulacak, uygun aral klarla ensektisit uygulamas ya sineklere kar kap ve pencerelere tel kafes konacakt r. Madde 31 yerlerinde, çal anlar n kolayl kla faydalanabilece i ve "G da Maddelerinin ve Umumi a ilgilendiren e ya ve levaz n vas flar gösteren Tüzük" teki tan ma uygun özellikte serin içme suyu bulundurulacakt r. Bu uygunluk,mahalli resmi makamlar ve belediyeler taraf ndan belgelendirilecektir. Madde 32 çme suyu, gerek ta nmas nda ve gerekse kullan lmas nda, her türlü bula madan korunmu olacak ve içine do rudan do ruya buz at lmayaca Madde 33 çme suyu tesisat veya kaplar,kullanma suyundan ayr olacak ve üzerine, " çilecek u" i areti konulacakt r. yerlerinde içme suyu için özel musluklar yap lacak ve bu musluklarda mümkün olan hallerde suyun, a dan yukar ya uygun bir yükseklikte f sa lanacak, mümkün olmayan hallerde ve yerlerde, su içmek için, ki iye özel ma rabaveya bardak kullan lacakt r. Karton veya benzeri bardaklar kullan ld t bunlar özel ambalajlar nda veya temiz bir kutuda saklanacak, bir kere kullan lanbardaklar n at lmas için muslu un yan nda özel birsepet bulundurulacakt r. Madde 34 çme suyu tesisat bulunmayan yerlerde, temiz ve s hhi içme suyu kaplar sa lanacak ve bunlar,özel sehpalara oturtulup musluklar tak lacakt r. çme suyu kaplar, e ilerek bo alt lmayacak veya ma raba dald larak su al nmayacak, a aç k varil, küp, kova, f gibi kapaks z ve musluksuz olarak kullan lmayacakt r. ay 2399 Madde 35 ehir suyunun veya 31 inci maddede belirtilen nitelikteki sular n sa lanmas mümkün olmayan hallerde, mevcut sular, su dezenfeksiyonu us uygun olarak dezenfekte edildikten sonra kullan lacakt r. Madde 36 Yemek aral n eve gidip gelmeye elveri li olmay, i yerinin meskün mahallerden uzak olu u, vas ta yetersizli i veya yoklu u veya sebeplerle yemeklerini i yerinde yemek zorunda olan i çiler için,i verence rahat yemek yenebilecek nitelik ve geni likte bir yemek yeri sa lanacakt r. Bu yemek yeri; 1) yerinden tamamen ayr lm,soyunma yerleri ve lavabolara yak n bir yerde yap lacakt r. 2) Temiz, ayd nl k,havadar,mevsimine göre iyice labilecek, yerler kolayca temizlenecek nitelikte olacak, taban bol su ile y kanacak ekilde su g malzemeden yap lacak, duvarlar kolayca silinecek ve y kanabilecek özellikte olacakt r. 3) Yemek masalar yeter say da, kolay silinen ve temizlenen malzeme ile kapl olacakt r. Masalarda oturmak için, s ra yerine sandalye tercih edilecek v kadar sürahi, bardak ve içilecek su bulundurulacakt r. 4) veren taraf ndan yemek verilmeyen yerlerde yemek yerlerinde i çilerin kendi yemeklerini tabilmeleri ve koruyabilmeleri için özel bir yer ayr lacak malzeme bulundurulacakt r. 5) yerlerinde daha uygun bir yer yoksa, yemek saatleri d nda dinlenmek, me rubat ihtiyaçlar kar lamak ve sigara içmek için,yemek yer faydalan lacak ve bunun için gerekli malzeme bulundurulacakt r. Madde 37 çilerin çal klar yerlerde ve i ba nda yemek yemeleri yasakt r. Ancak i in gere i olarak, i inin ba ndan ayr lamayan i çiler ile, ayr ca yerleri ayr lmam bulunan i yerlerindeki i çilerden hava muhalefeti gibi ola anüstü bir sebeple veya ki isel bir özre dayanarak i yerlerinde kalanlar; o i yerinde in toz, duman, gaz ç kmas gibi sa a zararl olmamas art yla bu hükmün d ndad r. Madde 38 yerlerinin uygun mahallerinde yeter say da helalar bulunacakt r. Hela yap lmas na i yerinin durumu müsait de ilse ve yak nlarda da öze bulunmuyorsa, i verenler, i çilerin bu ihtiyaçlar için civarda yer bularak helalar yapmak zorundad rlar. 2400 yerlerinde yap lm veya yap lacak helalarda; 1) Kabinler, insanlar n bulundu u kapal yerlere aç lmayacak bir ekilde yerle tirilecek ve gere i gibi havaland lacak, koku ç kmas önleyecek t al nacak, yeterli ve uygun bir ekilde ayd nlat lacakt r.taban ve duvarlar, su geçirmez maddeden yap lacak, boyalar aç k renklerden seçilecektir. Duvar yüzeyl yap lm olacak, kap lar iyi bir ekilde kapanacakt r. 100 ki iye kadar i çiçal ran i yerlerinde 30 erkek i çi için, bir kabin ve pisuvar, her 25 kad n i çi için de e kabin (hela) hesap edilecek, 100 den sonras için her 50 ki iye 1 tane hesab ile hela bulundurulacakt r. Kad n ve erkek i çilerin birlikte çal i yerlerinde; k erkek helalar, birbirinden ayr olacak ve günde en az bir kere iyice y kanacak, her kullanmadan sonra temiz bir halde bulundurulmas sa lanacak, kokular s hhi 2398
uygun bir ekilde giderilmi olacakt r. 2) Helalarda, çat ya kadar yükseltilmi apkal havaland rma bacas, rezervuar, sifon gibi kokuya kar al nan tedbirlerle beraber, gerekti inde kireç kay benzeri kimyasal madde- lerden de faydalan lacakt r. 3) Helalar, su depolar ndan ve su geçen yerlerden uzak bir yerde yap lacakt r. 4) Hela çukurlar n toprakla örtülmesi halinde, çukurun durumunu belirten bir i aret veya yaz konacakt r. 5) Pis su tesisleri yürürlükteki mevzuata uygun olacak ve fosseptiklere, ancak kanalizasyon tertibat ve ba lant olmayan yerlerde izin verilecektir. Foss da maddelerinin depoland veya i lendi i yerlere 30 metreden dahayak n bir yerde yap lmayacakt r. 6) Aç ktaki i yerlerinde çal t lan i çiler için, i yerleri çevresinde uygun yerlerde yap lacak helalar, üstü ve etraf kapal barakalar eklinde olacak, i musluklu kaplarda temizlik suyu bulundurulacak ve çukurlar na her günbol miktarda sönmemi kireç tozu dökülecektir. çiler de bu helalar kullanmak zorundad Madde 39 çilerin i ten ç karken el ve yüzlerini y kay p temizlemeleriiçin,i yerlerinin uygun yerlerinde yeterli kadar musluklu akarsu,temizlik ve malzemesi bulundurulacakt r. Y kanma yerleri, temiz, bak ml, haval, ayd nl k ve sa k artlar na uygun olacakt r. Kad n ve erkek i çilerin birlikte ça yerlerinde, kad n ve erkek y kanma yerleri, birbirinden ayr yap lacakt r. Madde 40 veren, i in özelli i bak ndan yaln z el ve yüz temizli inin yeterli olmad hallerde veya kirli,tozlu ve yorucu i lerden sonra veya gerek çilerin y kanmalar, temizlemelerini sa lamak için, du tesisleri yapmak, kurmak ve i çilerin yararlanmalar na haz r bulundurmakla yükümlüdür. 2401 Her du, özel bir kabin içine yerle tirilecektir. Her kabin,birisi y kanmak, di eri soyunmak ve giyinmek için 2 bölmeden yap lm olacakt r. Du kabi boyutlar 1x1, 20 metre, soyunma yerlerinin 2x1, 40 metreden az olmayacakt r. Ayr ayr soyunma yerleri yap lamayan hallerde, ortak soyunma yeri yap labilir. Du kabinlerinin taban ve duvarlar, kolayl kla temizlenecek malzemeden yap lacak, yan duvarlar n ve kap lar n yüksekli i 170 santimetreden az olm yerlerdeki kirli sular n kolayca akmas için, gerekli tedbirler al nacak, sa k artlar na önem verilecektir. Du kabinlerinde yeterli havaland rmaya elveri li aspirasyon ve vantilasyon tertibat yap lacak, koku ve pislik önlenecektir. Du kabinleri, mevsime göre yeteri kadar lacak, bu s cakl k 25 C dena olmayacak ve yeterli ekilde ayd nlat lacakt r. Kad n ve erkeklerin birlikte çal klar i yerlerinde, kad n ve erkek du kabinleri, birbirinden ayr bulunacak ve i çilerin, d ardan görülmesi önlenecektir. Du larda s cak ve so uk akar suyun, iyi bir ekilde ayarlanacak durumda olmas ve yeteri kadar bas nçla akmas esast r. Du ta y kanmak için, gerekli s benzeri malzeme, i veren taraf ndan sa lanacakt r. Du larda kullan lmak üzere, i veren taraf ndan sa lanm temiz havlu ve pe temallar, özel dolaplarda bulundurulacak, kullan lm olanlar, y kan p, ku iyice temizlenmedikçe bir ba kas na kulland lmayacakt r. Du soyunma yerlerinde, kirli havlu ve benzeri malzeme için, özel sepetler ve ka t, çöp v.b. nin at lmas için üstü kenetli özel çöp kutular bulundurulaca veren, du lar n kullanma zaman, saatini, artlar ve i çilerin s ras düzenleyecektir. Du lar, normal temizlik ve bak m d nda, her 15 günde bir, iyice y kan p temizlenecek ve dezenfekte edilecektir. Madde 41 yerlerinde soyunma yerleri, vestiyerler ve gardroplar atelyelerden ayr, du ve lavabolara biti ik, i çilerin ç yerlerine yak n bir yerde y ve onlar n rahatça soyunup giyinmelerine elveri li geni likte olacakt r. Lavabo ve vestiyerler, özel ve ayr bir yerde iseler, bunlara kapal bir geçitle geçilecektir. oyunma yerleri, ayd nl k, havaland rmaya elveri li ve so uk mevsimlerde yeteri kadar lm olacak, temiz ve bak ml bulundurulacakt r. Buralar n ena bir kere temizlenmesi ve y kanmas sa lanacak ve duvarlar, aç k renkle boyanacakt r. Kad n ve erkeklerin birlikte çal klar i yerlerinde soyunma yerleri ayr ayr olacakt r. 2402 Madde 42 oyunma yerlerinde i çiler için,yeteri kadar elbise dolab, s ra, sandalye, tabure ve benzeri e ya bulundurulacakt r. oyunma yerlerindeki dolaplar, metal veya kolay temizlenecek malzemelerden, gerekti inde boyanabilir benzeri maddelerden yap lacak, kap lar, hava ce sa layacak ekilde kafesli veya çe itli yerlerden delikli olacakt r. Dolaplar n yüksekli i, 150 santimetreden a olmayacak, üstte apka ve altta ayakkab konacak gözleri bulunacak ve ortas nda 2 elbise asmak için; çubu u olacakt r. çilerin dolaplar, kilitli olacak ve temizlikleri, i veren taraf ndan haz rlanm bir yönergeye göre yap lacakt r. Madde 43 Zehirli,tehlikeli tozlu ve kirli i lerde çal lan yerlerde, i elbiseleri ile harici elbiselerin ayr yerlerde saklanabilmesi için, i çilere, yanyana 2 bulunmayan hallerde, 2 ayr dolap verilecektir. Madde 44 veren, soyunma yerleri ile gradrop ve dolaplar n bak ndan sorumludur. Madde 45 çiler, slak elbise ile çal lmayacakt r. NC BÖLÜM çilere Ait Yat p Kalkma Yerlerinde ve Di er Mü temilat nda Bulunmas Gereken a k artlar ve Güvenlik Tedbirleri : Madde 46 Co rafi ve teknik durum ve artlar nedeniyle i çileri için konut sa lanmas gereken i yerlerindeki konutlar ve bunlara ili kin tesislerde bu b gösterilen artlar aranacakt r. Madde 47 çi konutlar ; bekar i çiler için mü terek ko lar bulunan binalar halinde, aileleri ile birlikte oturan i çiler için ayr evler veya apar eklinde olacak ve bir konut için gerekli tesisat tertibat vemüstemilat bulunacak, güne ve hava alacak ve d etkilere kar korunmu olacak, sa k ve teknik uygun bir ekilde in a edilecek ve bunlar, i yerlerinin gürültüsü, pisli i ve hava kirletici etkilerinden korunmu olacakt r.
Madde 48 Bekar i çilere özgü binalardaki ko lar n taban, her gün kolayl kla temizlenecek ve gerekti inde y kanacak nitelikte, duvar ve tavanlar n yü kolayca s van p boyanacak veya badana edilecek ekilde yap lm ve aç krenk bir boya ile boyanm veya badana edilmi olacak ve her y l badana yap lacakt r. Ko lar n pencerelerinin üst k mlar, her zaman aç p kapanacak ekilde (vasistasl ) olacak, ayr ca ko lardaki havay, devaml bir ekilde de tir tertibat tesisat, baca, menfez veya elektrikli özel vantilasyon cihazlar bulunacakt r. 2403 Ko larda tavan yüksekli i 280 santimetreden a olmayacak ve adam ba na dü en hava hacmi, en az 12 metreküp olarak hesap edilecek, her yat lacak i çi say, buna göre tespit edilerek ko un hava hacmi ile yatabilecek en çok i çi say gösteren ve i veren veya i veren vekilinin imzas ta cetvel, ko lara as lacakt r. Ko lardaki yataklar, tabanla ba lant kesilecek surette karyola ve somyalar üzerine yay lacak,aralar nda en az 80 santimetrelik bir aç kl k bu ba uçlar na, özel e yalar n konmas için, küçük etejer veya komodinler konacak, iki katl karyola ranza kullan ld hallerde, katlar aras ndaki yükseklik ile somyalar n geni li i 80 santimetreden az olmayacakt r. Ko larda, duvarlara çivi çak lmas, elbise ve benzerinin as lmas yasakt r. Ko larda yatan i çi say kadar, kilitli ve uygun elbise dolaplar bulunduru bunlar n yüksekli i 170 santimetreden a olmayacakt r. Ko lardaki yatak, yast k, yorgan, battaniye, yatak örtüsü, yast k k fl, pike gibi yatak e yas, mevsim ve iklime göre sa lanacak ve bunlar, temiz bulundurulacak ve yataklar, pamuktan, yünden veya kauçuktan yap lacak, her gün havaland larak üstleri temiz örtü ile örtülecektir. Ko larda, yata a i elbiseleri ile oturmak ve yatmak yasakt r. Ko lar n, so uk mevsimlerde sa a uygun bir ekilde lmas gerekir. Is tmak için soba kullan ld nda, duman, gaz ve yang n tehlikesine kar tedbirler al nacakt r. Mangal kömürü veya kok kömürü ile mangal veya malt z gibi vas talarla veya üstü aç k ate le veya borusuz petrol sobas veya havagaz so tma yasakt r. Tutu turucu olarak benzol ve petrol gibi parlay maddeler kullan lamaz. Ko lar, geceleri yatma zaman na kadar, koridor ve helalar ise sürekli olarak ayd nlat lacak, ko kap lar n yukar k mlar, caml yap lmak s koridorlardaki ktan yararlan lacakt r. Ko larda, havagaz ile ayd nlatma yasakt r. Ko larda yemek pi irmek ve yemek yemek yasakt r. Ancak yemek yerlerine gitmesinde t bbi sak nca görülen hasta i çilere, doktorun gösterece i lüzum odalar nda yemek yeme izni verilir. Ko lar her gün, toz kald rmayacak bir ekilde süpürülüp temizlenecek, gereken yerlerin tozlar al nacakt r. En az 6 ayda bir veya gerekti inde antiseptik solüsyonlarla genel temizlik ve ensektisit ve rodentisit uygulamas yap lacakt r. Madde 49 Bekar i çilere özgü binalarda kad nlarla 18 ya ndan küçük çocuklar, erkeklerle ili kisi olmayan ayr ayr özel k mlarda yat lacakt r. Ha çiler de, hastaneye ve ba ka bir odaya nakletdilmek suretiyle di er i çilerden ayr lacakt r. 2404 Madde 50 Bekar i çilere özgü binan n uygun yerlerinde, ko lara koku vermeyecek ekilde ve yeteri kadar helalar bulunacak ve bunlar 38 inci madd ko ullar ta yacakt r. Binalar n uygun bir yerinde, i çilerin yatarken veya kalkt klar nda el, yüzve ayaklar y kamalar, tra olmalar için, yeteri kadar akar sulu lavabolar ve y yerleri bulundurulacakt r. Bekar i çilere ait binalar n uygun bir yerinde, o binada bar nanlar n yararlanmas için, ayr veya birlikte kullan lacak du yerleri ve banyolar veya i çi k çevresinde özel hamamlar yap lacakt r. Madde 51 Bekar i çilere özgü binan n uygun bir yerinde veya yak nda, i çilerin çama rlar ile yatakhane malzemesinin y kan p ütülenebile çama rhane ile ütü yeri yap lacakt r. Madde 52 Aileleri ile birlikte oturan i çilere özgü ev veya apartman daireleri, bekar i çilere özgü binalardan ayr ve sakin yerlerde yap lacak ve he verilecek ev veya apartman dairesinde, ailesinin nüfusuna yetecek say daoda ile bir mutfak ve hela, du veya banyo bulunacak veya birlikte kullan lmak üzere du veya haman yap lacakt r. Bunlar n ayd nlatma, tma, su ve kanalizasyon i leri, i verenlerece, mevzuatve sa k gereklerine göre yerine getirilecektir. çiler, kendilerine ayr lan ev veya daireyi, gere i gibi temiz tutmakla veharap olmas na meydan vermemekle yükümlüdürler. çilere veya aileleri fertlerinden birisinin kusuru neticesi meydana gelecek cam k lmas, iç tesissattan herhangi birinin bozulmas gibi hallerde, bunlar n ve düzeltilmesi, orada oturan i çilere aittir. Ancak esasl onar m, de iklik ve düzeltmeler, i verenlerce yap r. Çok say da i çi ailesinin oturdu u site veya apartmanlarda, uygun bir yere, küçük çocuklar için, bir oyun bahçesi yap lacakt r. Madde 53 veren veya i veren vekilleri veya yetki verecekleri kimseler, bu bölümde sözü geçen konutlar n ve mü temilat n temiz ve iyi b bulundurulup bulundurulmad, uygun zamanlarda denetleyecekler ve gereken tedbirleri alacaklard r. Bu denetlemenin yap lmas için, ilgili i çiye haber ve kendisinin veya ailesinden birisinin bulunmas artt r. Madde 54 yerlerinde i çilerin, içinde çal klar yerler ile depo veambar gibi yerlerin, ayn zamanda i çi konutu olarak kullan lmas ve burala yat lmas yasakt r. Ancak, bekçi ve nöbetçi gibi kimselerin, görevin gerektirdi i hallerde, i yerlerinde ayr lan özel bir yerde yatmalar na izin verilebilir. Madde 55 Yol, demiryolu, köprü in aat gibi aç k havada ve meskün yerlerden uzakta yap lan i lerde çal anlardan gecelerini i yerinde geçirmek bulunanlar n aç kta yatmamalar için, basit barakalar veya çad rlar sa lan r.
2405 ay Baraka ve çad rlar, mahfuz bir yere kurulacak, yerler düzeltilecek, drenaj için gerekli tedbirler al nacakt r. Baraka ve çad rlar, sa k artlar ve d etkilerden korunma bak ndan yeterli nitelikte olacakt r. Baraka ve çad rlar n lmas için, gerekli araçlar sa lanacakt r. Yang nve zehirlenmelere kar, gerekli tedbirler al nmak suretiyle sobadan yararlan Baraka ve çad rlarda mangal, malt z ve benzeri aç k ate ler yasakt r. Baraka ve çad rlarda, yere yatak sermek suretiyle yatmak yasakt r. veren,karyola, ranza ve benzerini sa lamak zorundad r. Baraka ve çad rlarda, i çilerin gerekli ekilde örtünmeleri için, yeteri kadar battaniye, i verence verilir. Yatak, battaniye ve benzerleri temiz b bulundurulup, gerekti inde dezenfeksiyonu yap r. Madde 56 Banyo, du yerleri ve hamamlar, evin veya dairenin bir parças olarak planlanacak, küvetli veya küvetsiz, kurnal veya du lu olu una göre yap lacak, ayr ca s cak su tertibat bulunmayan yerlerde, uygun vas ta ile lacak bir termosifon bulundurulacakt r. Banyolar n yak lmas, lmas, bak ve temizli i, o ev veya dairede oturan aileye aittir. Birlikte kullan lan du yerleri, banyo ve hamamlar, d etkilere ve hava artlar na kar, korunmu bir halde in a edilecek, taban, tavan ve duvarlar, neme suya dayan kl ekilde yap lacak, taban, su birikmeyecek ekilde eyimli ve ak nt olacakt r. yerlerindeki du lar için belirtilen di er özellikler, bunlarda da aran r. Bu yerlerin lmas, temizli i ve bunlarla ilgili di er hususlar ve gerekli personel, i veren taraf ndan sa lanacakt r. Birlikte kullan lan du yerleri ile banyo ve hamamlar, i çi say na, heri çinin en az haftada bir banyo veya hamam yapaca na ve dinlenme sürelerine gö say da in a edilecektir. Birlikte kullan lan du yerleri ile banyo ve hamamlarda s cak ve so uk su tertibat bulundurulacak, ihtiyaca göre, s cakl n ayarlanacak durumda sa lanacakt r. Kurnal hamamlarda, birden fazla kurnalar bir arada bulunabilir. Du lar n ve banyolar n, bölmelere ayr lm bir ekilde birer ki ilik olmas artt r. Birlikte kullan lan du yerleri banyo ve hamamlarda, genel veya özel soyunma yerleri yap lacak ve her i çiye sabun, havlu, pe temal ve benzeri y ka silinme için gerekli malzeme verilecektir. 2406 Havlu ve pe temallar, her kullanmadan sonra iyice y kan p kurutulacak, temiz bir halde bulundurulacak, uygun bir yerde veya dolapta saklanacakt r. oyu kanma yerlerinin temizli inden, i veren sorumlu oldu u gibi, temiz tutulmas da, yararlananlar n görevidir. Erkek ve kad n i çilerle 18 ya ndan a çocuk i çilerin y kanma günü ve saatleri, ayr ayr düzenlenecektir. ÜÇÜNCÜ KIIM yerlerinde Kullan lan Alet, Edevat, Makine ve Ham Maddeler Yüzünden Ç ka-bilecek Hastal klara Engel Olacak Tedbirler NC BÖLÜM Bula Hastal klara Kar Al nacak Tedbirler: Madde 57 Bula hastal klar n ç kmas ihtimaline kar, i yerinde ve i çilere ait yat p kalkma yerlerinde ve di er mü temilat nda bu Tüzü ün ikinci k yaz tedbirlerden ba ka,a da yaz sa k tedbirleri al nacakt r. 1) yerleriyle mü temilat n ve özellikle i çi konutlar n ve helalar n temizli i art lacak ve buralarda kullan lan içme ve kullanma sular, gerek sterilize veya dezenfekte edilecektir. 2) yerleri ile i çi konutlar nda sivrisinek, sinek, tahtakurusu, pire ve benzeri zararl lar n yokedilmesi için, s k s k gereken temizleme tedbirleri al nacak usullere göre, gerekli emniyet kurallar na uyularak ensektisit, rodentisit uygulamas yap lacak ve bunlar n yuvalar yak lacak ve yokedilecektir. Farelere kar da, di er etkili rodentisitler kullan lacak ve gerekti inde bunlar, fenni usullerle yokedilecektir. 3) çiler, s k s k temizlik ve özellikle muayenelerine tabi tutulacaklar, bekar i çilere özgü binalardaki yataklar v.b. e ya ayn ekilde kontrol edilecektir. 4) yerleri ve mü temilat ile i çi konutlar etraf nda gübre, süprüntü vebenzeri pislik biriktirilmeden kald lacak, ha erat n üremesine yarayacak subiri ak lacak veya kurutulacakt r. 5) Bula ma ihtimali olan i yerlerinde ve i lerde, i çilere, uygun koruyucu elbise, çizme ve benzeri gerekli malzeme verilecek, maden ocaklar, yeralt ve lerde derinden bula ma tehlikesine kar, ç plak ayakla çal ma önlenecektir. 6) Bula hastal klar n ç kmas na yol açan yiyecek maddelerinin, i yerlerinde bulundurulmas ve tüketilmesi, i veren veya i veren vekillerince önlenecek 2407 7) Yeniden i e girecek i çilerden,bula bir hastal bulunmad na dair sa k raporu ile çiçek a ka aranacak, sa k dosyas nda saklanacakt r. Madde 58 çiler aras nda bula bir hastal k ç kt, yahut ç kanhastal n bula olmas ndan üphe edildi i hallerde, derhal en yak n Hüküm belediye tabipli ine haber verilecek resmi sa k te kilat n i e elkoymas sa lanacakt r. Hastal n mahiyetine göre, i çilere a uygulamas veya bunlar n tecridi ve e yalar n etüvden geçirilmesi, yahut i yeri ve mü temilat n genel dezenfe gibi sa k tedbirlerinin uygulanmas nda, i veren veya i veren vekilleri ile i çiler, resmi tabiplerin ö ütlerine göre hareket etmek zorundad rlar. yerlerinin özel tabipleri bulunmas halinde de bula hastal k ç kt nda, yukar daki hükümler uygulan r. Bu gibi hallerde bu tabipler, resmi sa k te yard mc olarak çal rlar.
NC BÖLÜM Meslek Hastal klar na Kar Al nacak Genel Tedbirler: Madde 59 Meslek hastal klar n meydana gelmesine sebep olan i lerde çal anlar n maruz bulunduklar tehlike ve zararlara kar, bu Tüzü ü maddelerinde belirtilen hususlarla birlikte, al nacak genel koruyucu tedbirler, a da gösterilmi tir. 1) Meslek hastal meydana getirebilen veya meslek hastal klar listesinde kay tl maddelerle çal lan i yerlerinde; bu maddelerin özellikleri, zara korunma çareleri hakk nda, çal anlar e itilecektir. 2) yerlerinde, bu maddelerle hastalanma ve zehirlenmelere ait ilk belirtiler ile al nacak tedbirleri gösteren özel afi ler uygun yerlere as lacakt r. 3) yerlerinde kullan lan zehirli ve zararl maddeler, teknik imkan varsaayn i i gören daha az zehirli ve zararl maddelerle de tirilecektir. 4) Zehirli toz,duman, gaz, buhar, sis veya s larla çal malar, teknik imkanlara göre kapal sistemde yap lacak, bu gibi i yerlerinde, etkili ve yeterli haval sa lanacak, at klar, zarars z hale getirilmeden atmosfere ve d çevreye verilmeyecektir. 5) Çok zehirli maddelerin kullan ld i yerlerinde bu maddeler ve bu maddelerin bulundu u bölümler, di er yerlerden tecrit edilmek suretiyle bunlar n azalt lacakt r. 6) Zehirli toz,duman ve buharl i yerlerinde, i yeri havas nemli; taban, duvar ve tezgahlar ya bulundurulmak suretiyle zararl maddelerin yap lmas ön gerekti inde bu çal malar,genel ve lokal havaland rma ile birlikte yap lacakt r. 2408 7) Meslek hastal yapan zehirli ve zararl maddelerle çal lan i yerlerinde, i çilere uygun ki isel korunma araçlar verilecek ve bunlar n kullan retilecek ve gerekti inde sa lanacakt r. 8) Meslek hastal klar ndan korunmak için,i e giri ve i e yerle tirmemuayeneleri düzenli yap lacak,kullan lan maddelere kar hassas olanlar bu çal lmayacak, i e uygun ki ilerin yerle tirilmesine önem verilecektir. Ayr ca, i e yerle tirilen i çilerin, tehlike ve zarar n özelli ine göre, belirli sürelerde sa k muayeneleri ve gerekti inde laboratuvar ara rmalar yap lacak ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Kimyasal Etkilerle Ortaya Ç kabilecek Meslek Hastal klar na Kar Al nacak Özel Tedbirler: Madde 60 Kimyasal etkilerle ortaya ç kabilecek meslek hastal klar na sebep olan i lerde çal anlar n maruz bulunduklar tehlike ve zararlara kar, bu T di er maddelerinde belirtilen hususlarla birlikte al nacak özel koruyucu tedbirler, bu bölümde gösterilmi tir. Madde 61 Kur un veya bunun suda eriyen bile iklerinin eritilmesi, dökümü, hamur haline getirilmesi,temizlenmesi, e elenmesi, kur unlu ya ensektisitlerin haz rlanmas,hurda kur un ile temas ve benzeri kur un ve bile ikleriile yap lan çal malarda, zehirlenmeden korunma tedbirlerinin esas te kur undan, toz, duman ve buhar ndan ar nm bir çevrenin sa lanmas için,planlamas ras nda veya sonradan yap lacak de ikliklerde a daki tedbirler al nacakt 1) Kur unlu çal malar sonucu meydana gelecek toz,duman ve buhar n kaynaklar nda zarars z hale getirilmeleri için, etkili aspirasyon sistemleri kurul sürekli olarak bak yap lacakt r. 2) Kur unla çal malar n yap ld oda veya bölümlerin tabanlar, su geçirmez, kaygan olmayan ve kolay y kanabilir malzemeden yap lacak, duvar ve tez üzerleri, kolay y kan p temizlenebilir durumda olacak, iyi çal an direnaj sistemi kurulacakt r. 3) Kur unla çal malar yap lan i yerlerinde, adam ba na 15 metreküp hacimdü ecek ve 4 metreden fazla tavan yükseklikleri,bu hesaba kat lmayacakt r. 4) Kur unla çal malar yap lan i yerlerinde, i çilerin el, yüz, a z temizli igibi ki isel temizliklerine dikkat edilecek, her yemekten önce vardiyadan sonra kamalar sa lanacakt r. 5) çiler, kur unla çal lan yerlerde yiyip içmeyecek, sigara kullanmayacaklard r. Yemek ve dinlenmek için, özel yerler bulundurulacakt r. 2409 6) Kur unla çal malar ya lan i yerlerinde, ki isel korunma araçlar olarak, i elbisesi, önlük, uygun ayakkab, lastik eldiven sa lanacak ve gere kullan lmak üzere, toz ve gaz maskeleri ile solunum cihazlar bulundurulacakt r. 7) yeri havas ndan, periyodik olarak numuneler al narak kur un miktar tayin edilecek ve bu miktar n 0,15 miligram/metreküpü geçmemesi sa lanacakt r 8) Kur unla çal acak i çiler, i e al rken klinik ve laboratuvar usulleri ile genel mua- yeneleri yap lacak, kan, kan yap sistem, karaci er ve b durumu incelenerek, kur una hassas olanlar ve alkolikler, bu i lere al nmayacakt r. 9) Kur unla çal an i çiler, her üç ayda bir,sa k muayenesine tabi tutulacakt r. Bu muayeneler ile kur un absorbsiyonunun ilk belirtileri, klinik ve lab usulleri ile tespit edilecektir. çinin haz m ikayetleri olup olmad, di etlerinde burton çizgisi bulunup bulunmad, kollar n ekstansiyon durumlar incelen drarda kopraporfirin aranacak ve kanda hemoglobin yüzdesi ölçülecek, bazofil granulasyonlu eritrosit say yap lacakt r. Gerekti inde kanda ve idrarda kur un üzere numuneler, ihtisas laboratuvarlar na gönderilecektir. 10) Kur un absorbsiyonu veya zehirlenmesi tespit edilen i çiler, yapt klar i ten, bir süre için ayr lacak ve kontrol alt nda tedavi edileceklerdir. 11) Kur unla çal an i çiler aras nda,kur un absorbsiyonu veya zehirlenmesi görüldü ü takdirde, i yerinde ara rma yap lacak, zehirlenme kayna bulun gereken teknik tedbirler al nacakt r. 12) Her i çi için, i yerinde, bir sa k sicili kart tutulacak ve bu karta, i e giri ve periyodik muayene bulgular kaydedilecektir. Madde 62 Civa cevherlerinin elde edilmesi, izabesi, distilasyonu, metal civan n çe itli aletlerin yap lmas için kullan lmas, çe itli metallerle a haz rlanmas, civa tuzlar n ya boya, kimya ve ilaç sanayiinde kullan lmas, civa fülminat imal, organik civa bile iklerinin elde edilmeleri ve kullan lmalar g ve civa bile ikleri ile yap lan çal malarda a daki tedbirleral nacakt r.
1) yeri taban, civadan etkilenmeyen ve su geçirmeyen, düz ve pürtüksüz malzemeden, mümkün ise yekpare olarak yap lacak, üzerinde hiç bi bulunmayacakt r. Çal ma masalar, ayn özellikte yap lacak ve duvar ile birle me yerleri, kö eli olmayacak, civa döküntülerinin tabana dü memesi için, masala ik olarak yerle tirilecektir. 2) Genel havaland rma ile yetinilmeyerek civa ile çal malar n yap ld seviyeden veya yeteri kadar a dan etkili aspirasyon sistemi kurulacak, masalar n üzerine, aspirasyon davlumbazlar yerle tirilecektir. Civan n,izabe f nlar ndan distilasyon borusuna sevkedildi i yerlerde meydana gelen civa kapacak sulu bir sistem kurulacakt r. 2410 3) yeri havas ndan periyodik olarak numuneler al narak, civa seviyesi tayin edilecek ve bu seviyenin 0,075 miligram/metreküpten yukar ya ç k sa lanacakt r. 4) Ki isel korunma araçlar olarak,i çilere lastik eldiven, uygun i elbisesi ve civa buhar n yüksek oldu u i yerlerindeki i çilere de ayr ca uygun m verilecektir. 5) yerinde çevrenin temizli ine özellikle dikkat edilecek, tabanda, masalarüzerinde civa döküntüleri burak lmayacak ve buralar, özel f rça ve ya temizlenecektir. Ayr ca gece yerlere amonyak ve kalsiyum hipoklorit ile slat lm tala dö enecek veya uygun miktarda s amonyak dökülecektir. 6) çilerin el, yüz, a z temizli i gibi ki isel temizliklerine dikkat edilecek, her yemekten önce ve vardiyadan sonra ellerini s cak su ile veya % 10 tiosülfat ile y kamalar sa lanacakt r. 7) çiler civa ile çal lan yerlerde, yiyip içmeyecek, yiyecek ve içeceklerini bulundurmayacak ve sigara içmeyeceklerdir. 8) Civa ile çal acak i çiler, i e al rken,klinik ve laboratuvar usulleri ile genel muayeneleri yap lacak, karaci er veya böbrek yetersizli i olanlar ile hassas bulunanlar veya cilt hastal olanlar, bu i lere al nmayacaklard r. 9) Civa ile çal an i çilerin, her üç ayda bir, klinik ve laboratuvar usulleri ile sa k muayeneleri yap lacakt r. Tükrük artmas, di etlerinde ülserasyon kapaklar nda titremeler eklindeki belirtileri bulunanlar, yapt klar i ten ayr lacaklar, kontrol ve tedavi alt na al nacaklard r. 10) Her i çi için, i yerinde, sa k sicili kart tutulacak ve bu karta,i e giri ve periyodik muayene bulgular kaydedilecektir. Madde 63 Arsenik cevherinin elde edilmesi, cevherin izabesi, arsenik ve içinde arsenik bulunan çe itli bile ik ve ala mlar n elde edilmesi, arseni in kimya sanayiinde kullan lmas, organik arsenik bile iklerinin imal vekullan lmalar gibi arsenik ve arsenik bile ikleri ile yap lan çal malarda a daki al nacakt r. 1) yeri taban,su geçirmez, çatlaks z ve temizlenmesi kolay malzemeden yap lacakt r. 2) Arsenik ile yap lan çal malar,kapal sistem içinde yap lacak, böyle bir sistemin kurulamad yerlerde, a dan çekmeli aspirasyon sistemi kurulacak ince tozun, çevre yay lmas na engel oluna- 2411 cakt r. Arsenik ile ilgili s cak i ler, kapal cam davlumbaz alt nda yap lacakt r. 3) Arsenik ile çal lan yerlerdeki çevre havas ndan periyodik olarak numune al narak arsenik miktar tayin edilecek ve bu miktar n 0,5 miligram/metr yukar ya ç kmamas sa lanacakt r. 4) Ki isel korunma arac olarak i çilere, cildi ve solunum sistemini koruyacak ba k ve özel i elbisesi verilecektir. Arseni in uçucu bile ikleriyle çal a için, özel solunum cihazlar sa lanacakt r. 5) Arsenikli at klar,zararlar giderilmeden atmosfere veya civardaki sulara verilmeyecektir. 6) çilerin el, yüz, a z temizli i gibi ki isel temizliklerine dikkat edilecek, i yerlerinde yiyecek, içecek, bulundurulmayacak ve yenip içilmeyecek kullan lmayacakt r. 7) Arsenikle çal acak, i çilerin, i e al rken klinik ve laboratuvar usulleri ile genel muayeneleri, yap lacak, cildi nemli ve hassas olanlar ile cilt, kara sinir hastal olanlar, bu i lere al nmayacaklard r. 8) Arsenikle çal an çilerin, alt ayda bir,klinik ve laboratuvar usulleriile sa k muayeneleri yap lacakt r. drar, d, k l ve t rnaklardaki arsenik mikt edilecek, arsenikle ilgili zehirlenmelerin görülmesinde i çiler, yapt klar i lerden ayr lacaklar, kontrol ve tedavi alt na al nacaklard r. Madde 64 Fosforun ve beyaz fosforun çe itli sanayide kullan lmas ve çe itli bile iklerinin elde edilmesi ve kullan lmas gibi, fosfor ve fosfor bile i yap lan çal malarda a daki tedbirler al nacakt r. 1) yerinin genel temizli ine dikkat edilecek, beyaz fosfor kaplar su alt nda muhafaza edilecektir. 2) yerinde, yeterli ve a dan aspirasyon sistemi uygulanacakt r. 3) çilerin el, yüz a z, bo az, di ve di er temizliklerine dikkat edilecek ve i yerinde,yiyecek ve içecek bulundurulmayacak, yenilip, içilmeyecek kullan lmayacakt r. 4) Fosfor ve bile ikleri ile çal lan yerlerdeki i çilere, cildi koruyacak i elbisesi ve eldiven, uçucu fosfor bile ikleriyle çal lan yerlerdeki i çilere, ayr c maskeler veya solunum cihazlar gibi ki isel korunma araçlar verilecektir. 5) Beyaz fosfor ve bile ikleri ile çal an i çilerin, giri ve periyodik muayenelerinde, genel sa k muayenesi ile beraber, çene ve di lerin filmleri çekt fosfordan meydana gelen alt çene nekrozu (Fossy - Jow) nun ilk belirtileri aranacakt r. Madde 65 Kolinesteraz aktivitesini inhibe eden ve genellikle ensektisitolarak kullan lan organik fosfor bile iklerinin üretildi i ve kullan ld i ye daki tedbirler al nacakt r: 2412
1) Ensektisit üretiminde, paketlenmesinde ve uygulanmas i lerinde çal ani çilere, ürettikleri ve kulland klar maddenin zehirlilik derecesi ve ki isel k yollar ö retilecektir. 2) Ensektisitle temasa gelmesi muhtemel i çilere iyi bir t bbi bak m temin edilecek, herhangi bir zehirlenme an nda uygulanmak üzere gerekli atropin v.b haz r bulundurulacakt r. 3) Ensektisitle temasa gelecek i çiler, bu i i yaparken, ba da koruyan temiz, su geçirmez bir tulum giyeceklerdir. 4) Ensektisitlerin vücuda deriden de girebilece i dü ünülerek, vücudunun herhangi bir yerinde yara veya bir leziyon olan i çiler bu i lerde çal lmayaca 5) çi için y kan p temizlenme imkanlar haz rlanacak ve i ini terkederken bol s cak su ve sabunla y kanma mecburiyeti konacakt r. çilere çift elbise ve bunlar s k s k y kan p çama r sodalar na bat larak dekontamine edilecek ve zarars z hale getirilecektir. 6) Bütün ensektisit paketleri muntazam etiketlenecek, üzerine maddenin bile imi ve etkileri k saca yaz lacak, bunlara ili kin yeterli bilgi verilecektir. 7) laç kaplar iyi bo alt lacak, temizlenecek ve bu kaplara yiyecek, içecek konulmayacakt r. 8) çiler i e girerken daha önce fosfor bile ikleri ile temasa gelip gelmedikleri incelenecek ve klinik belirti aranacakt r. Herhangi bir ekilde organik fosforlu ve karbamatl ensektisitlere maruz kalanlarda, rutin olarak biyokimyasal testle kolinesteraz aktivitesinin tayiniyap la e girerken ve i in devam süresince en az 6 ayda bir defa hassas t bbi kontrola tabi tutulacakt r. Kolinesteraz seviyesi % 25 oran nda dü ünce i çi, organi bile ikleri ile temas ettirilmeyecek,i i de tirilecektir. Madde 66 Kadmiyum cevherlerinin izabesi,ala mlar n haz rlanmas, kadmiyum ile kaplama yap lmas, kadmiyum kapl malzemelerin i lenmesi akümülatör imal i leri gibi, kadmiyum ve kadmiyum bile ikleri ile yap lan çal malarda a daki tedbirler al nacakt r: 1) Kadmiyum oksit tozu ve duman n,çevre havas na yay lmas önlenecektir. Kaplama tanklar n kenarlar na, s seviyesine yak n, uygun aspirasyon kurulacak, çevre havas nda kadmiyum miktar,0,1 miligram/metreküpü geçmeyecektir. 2) Kadmiyum tozu ve duman na kar, i çilere uygun maske verilecektir. 3) Kadmiyumla çal an i çiler, i e al rken, periyodik olarak klinik ve laboratuvar usulleri ile sa k muayeneleri yap lacak, solunum sistemi ve böbrek h tespit edilenler, yapt klar i lerden ayr lacaklar, kontrol ve tedavi alt na al nacaklard r. 2413 Madde 67 Manganez ve manganez bile ikleri ile yap lan çal malarda a daki tedbirler al nacakt r: 1) Maden ocaklar nda pnömatik tabancalarda delmeler, ya metodla yap lacakveya toz ç kmayacak ekilde gerekli tedbirler al nacakt r. 2) Manganez ve bile ikleri ile çal lan yerlerde, genel havaland rma ile birlikte, uygun aspirasyon sistemi kurulacak ve çal malar kapal sistemde olacakt 3) Manganez ve bile ikleri ile yap lan çal malarda, i çilere özel i elbisesi, lastik eldiven ve uygun maskeler gibi ki isel korunma araçlar verilecektir. 4) Mangenez ve bile ikleri ile çal an i çiler, i e al rken, klinik ve laboratuvar usulleri ile genel sa k muayeneleri yap lacak, sinir sistemi, solunum frengi hastal ve ruh hastal tespit edilenler, bu i lere al nmayacaklard r. 5) Manganez ve bile ikleri ile çal an i çilerin, periyodik olarak, klinik velaboratuvar usulleri ile sa k muayeneleri yap lacak,manganezle ilgili zehirlen görülmesinde i çiler, yapt klar i lerden ayr lacaklar, kontrol ve tedavi alt na al nacaklard r. Madde 68 Kromlu ala mlar n haz rlanmas,bu ala mlar üzerinde kaynakyap lmas ve krom ve bile iklerinin sanayide kullan lmas gibi, k krombile ikleri ile yap lan çal malarda a daki tedbirler al nacakt r: 1) Krom ve bile iklerinin kullan ld yerlerde, genel havaland rma ile birlikte, uygun aspirasyon sistemi kurulacak veya çal malar kapal sistemde yap la 2) Kromla çal lan yerlerde, i çilere i elbisesi, uygun lastik eldiven velastik çizme gibi ki isel korunma araçlar verilecektir. 3) çilerin el ve yüz temizli ine dikkat edilecek ve ellerin % 5 hiposülfit dö sud ile y kanmas sa lanacakt r. 4) Krom ve bile ikleri ile çal acak i çilerin, i e al rken, klinik ve laboratuvar usulleri ile genel sa k muayeneleri yap lacak, kroma kar allerjisiolanla ve solunum sistemi hastal klar bulunanlar, bu i lere al nmayacaklard r. 5) Krom ve bile ikleri ile çal anlar n, periyodik olarak, klinik ve laboratuvar usulleri ile sa k muayeneleri yap lacakt r. Burun septumunda üls görülenler ile solunum sistemi ve cilt hastal bulunanlar çal klar i ten ayr lacaklar, kontrol ve tedavi alt na al nacaklard r. Madde 69 Berilyumlu ala mlar n haz rlanmas ve sanayide kullan lmas gibi, berilyum ve bile ikleri ile çal malarda a daki tedbirler al nacakt r: 2414 1) Berilyum ve bile iklerinin kullan ld i yerlerinde, genel havaland rma ile birlikte, uygun aspirasyon sistemi kurulacak ve bu i yeri havas nda, b miktar (2) miligram/metreküpü geçmeyecektir. 2) Berilyumla ilgili çal malar, di er i yerlerinden ayr lacak ve buralarda çal an i çilere, i elbisesi gibi, ki isel korunma araçlar verilecektir. Beril çal an i çiler özel i elbiselerini, çal i yerinden d ar ç karmayacaklard r. Bu elbiselerin, i yerinde bol su ile yeteri ekilde y kanmas sa lanacakt r. 3) Berilyum ve bile ikleri ile çal acak i çilerin, i e al rken, klinik ve laboratuvar usulleri ile genel sa k muayeneleri yap lacak, bünyece çok zay f ol solunum sistemi hastal bulunanlar, bu i lere al nmayacaklard r. 4) Berilyum ve bile ikleri ile çal an i çilerin, periyodik olarak, klinik ve laboratuvar usulleri ile genel sa k muayeneleri yap lacakt r. olunum hastal klar bulunanlar ile zay flad klar görülenler, çal klar i ten ayr lacaklar, kontrol ve tedavi alt na al nacaklard r. Madde 70 Azot oksitleri ile yap lan çal malarda,azot oksitlerinin zararl etkilerinden korunmak için, a daki tedbirler al nacakt r: 1) Azot oksitlerinin, i yerine ve çevreye yay lmas önlenecektir. 2) Azot oksitleri ile çal an i çilere, süzgeçli maske veya temiz hava maskesi gibi,ki isel korunma araçlar verilecektir. Madde 71 Benzen (benzol) ve bile ikleri gibi aromatik hidrokarbonlarla yap lan çal malarda, bunlar n zararl etkilerinden korunmak için a daki
al nacakt r: 1) olventler, tinerler ve benzerleri ile deri, plastik ve benzerlerinden mamul e ya imalat sanayiinde kullan lan her çe it yap maddelerin içinde benzen miktar (% 1) den fazla olmayacakt r. 2) Benzen ve bile ikleri ile çal lan yerlerde, genel havaland rma ilebirlikte, uygun aspirasyon sistemi yap lacak ve çal malar, kapal sistemde olacakt r. 3) Aç k sistemlerle kuru temizleme i lerinde benzen kullan lmas yasakt r. Kapal sistemlerle yap lan kuru temizleme i lerinde malzeme, kapal sistemlerde kurutulacak, hiç bir ekilde aç kta kullan lmayacakt r. Ya ekstraksyonu i lerinde, ancak, kapal sistemlerde benzen kullan lacakt r. 4) Benzen ile çal lan i yerlerinde,yang na ve patlamaya kar,gerekli tedbirler al nacakt r. 5) Benzen ile çal lan i yerlerinde, benzenin havadaki konsantrasyonu, hacmen milyonda 20 den fazla olmayacakt r. Daha yüksek benzen konsantras çal mak zorunlulu u bulunan i yerlerinde, i çilere uygun hava maskeleri, s benzen ile çal lan hallerde, özel ayakkab, eldiven ve özel i elbisesi gibi k araçlar verilecektir. 2415 6) Benzen ve bile ikleri ile çal acak i çilerin, i e al rken, klinikve laboratuvar usulleri ile genel sa k muayeneleri yap lacak, kan yap sistem ve k hastal bulunanlar, bu i lere al nmayacaklard r. 7) Benzen ve bile ikleri ile çal an i çilerin, periyodik olarak, klinik velaboratuvar usulleri ile genel sa k muayeneleri yap lacak, kan yap sistem ve k hastal görülenler, bu i lerden ayr lacaklar, kontrol ve tedavi alt na al nacaklard r. Madde 72 Anilin ve nitro - amin türevleri ile yap lan çal malarda, anilinve aromatik nitro - amin türevlerinin zararl etkilerinden korunmak için a tedbirler al nacakt r: 1) Anilin ve aromatik nitro - amin türevleri ile çal lan yerlerde, genel havaland rma ile birlikte, uygun aspirasyon sistemi yap lacak ve çal mala sistemde olacakt r. 2) Anilin ve nitro - amin türevleri ile çal lan yerlerdeki i çilere, özel i elbisesi, eldiven ve temiz hava maskesi gibi uygun ki isel korunma araçlar verile 3) Anilin ve nitro - amin türevleri ile çal lan yerlerde, genel havaland rma ile birlikte, uygun aspirasyon sistemi kurulacakt r. 4) Anilin ve nitro - amin türevleri ile çal acak i çilerin, i e al rken, klinik ve laboratuvar usulleri ile genel, sa k muayeneleri yap lacak, cilt, bö karaci er hastal olanlar ile aniline kar allerjisi bulunanlar, bu i lere al nmayacaklard r. 5) Anilin ve nitro - amin türevleri ile çal an i çilerin, periyodik olarak, klinik ve laboratuvar usulleri ile genel sa k muayeneleri yap lacak, cilt, bö karaci er hastal görülenler, bu i lerden ayr lacaklar, kontrol ve tedavi alt na al nacaklard r. Madde 73 Halojenli hidrokarbonlarla yap lan çal malarda, bunlar n zehirlive zararl etkilerinden korunmak için a daki tedbirler al nacakt r: 1) Halojenli hidrokarbonlarla çal lan i yerleri, di er k mlardan ayr lacak ve bu yerlerde, genel havaland rma ile birlikte,uygun aspirasyon sistemi kuru çal malar,kapal sistemde olacakt r. 2) Halojenli hidrokarbonlarla çal acak i çiler, i e al rken, klinik ve laboratuvar usulleri ile genel sa k muayeneleri yap lacak, cilt, böbrek ve k hastal olanlarla klora kar allerjisi bulunanlar, bu i lere al nmayacaklard r. 3) Halojenli hidrokarbonlarla çal an i çilerin, periyodik olarak, klinik ve laboratuvar usulleri ile genel sa k muayeneleri yap lacak, cilt, böbrek ve k hastal bulunanlar ve klora kar allerjisi görülenler, bu i lerden ayr lacaklar, kontrol ve tedavi alt na al nacaklard r. 2416 Madde 74 Karbon sülfür ile yap lan çal malarda, karbon sülfürün zehirlive zararl etkilerinden korunmak için a daki tedbirler al nacakt r: 1) Karbon sülfürle çal lan i yerleri soba ile lmayacak ve buralardaki elektrik lambalar,tesisat ve cihazlar karbon sülfüre kar korunmu (etanj) lambalara koruyucu nitelikte globlar tak lacak, yang na ve patlamaya kar gerekli tedbirler al nacakt r. 2) Karbon sülfür ile çal lan yerlerde,genel havaland rma ile birlikte, uygun aspirasyon sistemi kurulacak, çal malar, kapal sistemde olacak v havas ndaki karbon sülfür miktar hiç bir ekilde 20 P.P.M.veya 60 miligram/metreküpü geçmeyecektir. 3) Karbon sülfür ile çal lan i yerlerinde, yenilip içilmeyecek, yiyecek ve içecek bulundurulmayacak, sigara içilmeyecektir. 4) Karbon sülfür ile çal acak i çilerin, i e al rken, klinik ve laboratuvar usulleri ile genel sa k muayeneleri yap lacak, böbrek, karaci er ve sinir hastal klar olanlarla alkolik ve epileptikler, bu i lere al nmayacaklard r. 5) Karbon sülfür ile çal an i çilerin, periyodik olarak, klinik ve laboratuvar usulleri ile sa k muayeneleri yap lacak, böbrek, karaci er ve sinir hastal klar bulunanlarla alkolik ve epileptik oldu u görülenler, bu i lerden ayr lacaklar, kontrol ve tedavi alt na al nacaklard r. Madde 75 Kükürtlü hidrojenle yap lan çal malarda, kükürtlü hidrojenin zararl etkilerinden korunmak için a daki tedbirler al nacakt r: 1) Kükürtlü hidrojen ile çal lan yerlerde, genel havaland rma ile birlikte, uygun aspirasyon sistemi yap lacakt r. 2) yeri havas ndaki kükürtlü hidrojen miktar, hacim olarak milyonda 20 yigeçmeyecektir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Tozlarla Ortaya Ç kabilecek Meslek Hastal klar na Kar Al nacak Özel Tedbirler: Madde 76 Her türlü maden ocaklar nda, ta ve kiremit ocaklar nda, dökümhanelerde, tekstil (amyant dahil), bütün eker ve çimento, in aat, seramik ve sanayi kollar ndaki i yerlerinde yap lan çal malarda, tozlar n zararl etkilerinden korunmak için bu Tüzü ün di er maddelerinde belirtilen hususlarla birlikte a özel tedbirler al nacakt r: 1) Tozlu i yerlerinde genel havaland rma ile birlikte, uygun aspirasyon sistemi ile tozun,çevre havas na yay lmas önlemek için, su perdeleri, vakum ve
kumanda sistemleri kurulacakt r.toz ç karan i ler, teknik imkanlara göre, kapal sistemde yap lacak veya bu i ler, di erlerinden tecrit edilecektir. yeri havas n miktar, belirtilen miktar geçmeyecektir. 2417 ay 2) Toz ç karan i lerde, i yeri taban, i in özelli ine ve teknik imkanlara göre, slak bulundurulacak, delme i lerinde, toz ç kmas önlemek için, ya uygulanacakt r. 3) Toz ç karan i lerde çal an i çilere, i in özelli ine ve tozun niteli ine göre uygun ki isel korunma araçlar ile maskeler verilecektir. 4) Tozlu i lerde çal an i çilerin, vardiya sonunda y kanmalar veya du yapmalar, y kanmadan yemek yememeleri ve yata a girmemeleri sa lanacakt r. 5) Tozlu i lerde çal acak i çiler, i e al rken, genel sa k muayeneleri yap lacak, gö üs radyografileri al nacak ve solunum ve dola m sistemi hastal cilt hastal olanlar, gö üs yap nda bozukluk bulunanlar, bu i lere al nmayacaklard r. 6) Tozlu i lerde çal an i çilerin, periyodik olarak, sa k muayeneleri yap lacak ve her 6 ayda bir, gö üs radyo rafileri al nacakt r. olunum ve dola m hastal klar ile cilt hastal görülenler, bu i lerden ayr lacaklar, kontrol ve tedavi alt na al nacaklard r. BE NC BÖLÜM Fizik ve Mekanik Nedenlerle Ortaya Ç kabilecek Meslek Hastal klar na Kar Al nacak Özel Tedbirler Madde 77 Fizik ve mekanik nedenlerle ortaya ç kabilecek meslek hastal klar na sebep alan i lerde çal anlar n maruz bulunduklar tehlike ve zararlara k Tüzü ün di er maddelerinde belirtilen hususlarla birlikte al nacak özel koruyucu tedbirler, bu bölümde gösterilmi tir. Madde 78 Gürültünün zararl etkilerden korunmak için a daki tedbirler al nacakt r: 1) yerlerinde gürültü ç karan makinalar n monte edilmeleri s ras nda, i yeri taban, titre imi ve sesi azaltacak malzeme ve sistemle yap lacakt r. 2) Gürültülü i yerlerinin duvarlar, sesin yans mas önleyecek malzeme ile kaplanacak ve bu binalar, çift kap, çift pencereli in a edilecektir. Duva geçirmeyen malzeme ile yap lacakt r. 3) Gürültünün azalt lamad hallerde, bu Tüzü ün 22 nci maddesi hükümleri uygulanacakt r. 4) Gürültülü i lerde çal acak i çilerin, i e, al rken, genel sa k muayeneleri yap lacak, özellikle duyma durumu ve derecesi ölçülecek, kulak ve sinir hastal olanlar ile bu sistemde ar zas bulunanlar ve hipertansiyonlular, bu i lere al nmayacaklard r. Ancak do tan sa r ve dilsizolanlar, bu i lere al nabilecekl 2418 5) Gürültülü i lerde çal an i çilerin, periyodik olarak, genel sa k muayeneleri yap lacakt r. Duyma durumunda azalma ve herhangi bir bozukluk görül kulak ve sinir hastal bulunanlar ve hipertansiyonlu olanlar, çal klar i lerden ayr lacaklar, kontrol ve tedavi alt na al nacaklard r. Madde 79 Titre im (vibrasyon) yapan aletlerle yap lan çal malarda a daki tedbirler al nacakt r: 1) Titre im yapan aletlerle çal acak i çilerin, i e al rken, genel sa k muayeneleri yap lacak, özellikle kemik, eklem ve damar sistemleri incelenece sistemlerle ilgili bir hastal veya ar zas olanlar, bu i lere al nmayacaklard r. 2) Titre im yapan aletlerle çal an i çilerin, periyodik olarak, sa k muayeneleri yap lacakt r. Kemik, eklem ve damar sistemleri ile ilgili bir hastal vey görülenler, çal klar i lerden ayr lacaklar, kontrol ve tedavi alt na al nacaklard r. Madde 80 Enfraruj nlar saçan i ler ile yap lan çal malarda, bu nlar n zararl etkilerinden korunmak için a daki tedbirler al nacakt r: 1) Enfraruj nlar saçan kaynaklar, bu nlar geçirmeyen ekranlarla tecrit veya otomatik kapaklarla teçhiz edilecektir. 2) Enfraruj nlar saçan i lerde çal an i çilere, bu nlar geçirmeyen gözlükler ile di er uygun ki isel korunma araçlar verilecektir. 3) Enfraruj nlar saçan i lerde çal acak i çilerin, i e al rken genel sa k muayeneleri yap lacak, özellikle görme durumu ve derecesi tayin olunacak ilgili bir hastal olanlar, bu i lere al nmayacaklard r. 4) Enfraruj nlar saçan i lerde çal an i çilerin, periyodik olarak, genel sa k muayeneleri ve özellikle göz muayeneleri yap lacak, gözle ilgili bir has ar zas görülenler, çal klar i lerden ayr lacaklar, kontrol ve tedavi alt na al nacaklard r. Madde 81 Yeralt nda, nemli hava cereyanl ve yetersiz kl i yerlerinde yap lan çal malarda nemin hava ceryan n ve yetersiz n zararl etki korunmak için a daki tedbirler al nacakt r: 1) Bu gibi i yerlerinde, yeterli suni ayd nlatma sa lanacakt r. 2) çilere, i in özelli ine göre, ki isel korunma araçlar verilecektir. 3) Yeralt nda, nemli hava cereyanl ve yetersiz kl i yerlerinde çal acak i çilerin, i e al rken genel sa k muayeneleri yap lacak ve özellikle kaslar,e ve göz üzerinde durulacak ve sedimantasyon yap lacak ve klinik usullerle romatizma hastal aranacakt r. Romatizma ve göz hastal olanlar, b al nmayacaklard r. 2419 ay 4) Yeralt nda, nemli hava cereyanl ve yetersiz kl i yerlerinde çal an i çilerin, periyodik olarak genel sa k muayeneleri yap lacak ve özellikle romat göz hastal görülenler, çal klar i lerden ayr lacaklar, kontrol ve tedavi alt na al nacaklard r. Madde 82 Atmosfer bas nc ndan daha yüksek bas nçl yerlerde ve dalg ç odalar nda yap lan çal malarda a daki tedbirler al nacakt r: 1) Dalg ç odalar nda, ah s ba na, saatte en az (40) metreküp hava sa lanacak ve bu havadaki karbon dioksit miktar (% 0,1) i geçmeyecektir. 2) Dalg ç odalar nda (24) saatte su alt ndaki çal ma süresi; derinli i ve bu derinlikteki bas nca uygun ekilde düzenlenecek, ini, kalk, ç süreleri için
Kurallar Bak ndan Günde Ancak ekiz aat veya Daha Az Çal lmas Gereken ler Hakk nda Tüzük"te belirlenen esas ve süreler dikkate al nacakt r. 3) Bir dalg ç, (22) metreden fazla derinli e,bir günde (2) defadan fazladalmayacak ve bu (2) daima aras nda, en az (5) saat geçecektir. Dekompresyon dalma derinliklerine ve bas nca göre, iyice ayarlanacak ve durum, iyi i leyen kontrollu ve hassas yaz bir manometre ile izlenecektir. 4) Bu gibi i lerde çal acak i çiler, i e al rken, klinik ve laboratuvar usulleri ile genel sa k muayeneleri yap lacak ve özellikle E.K.G. ve akci er fo testleri ile birlikte kalp dola m, solunum ve kemik sistemleri üzerinde gerekli incelemeler yap lacak ve sa k yönünden sak nca görülenler, bu i lere al nmayacak 5) Bu gibi i lerde çal anlar, i e ba lad klar günden itibaren (15) günsonra adaptasyon muayenesine tabi tutulacak ve i in devam süresince de, bunlar n p genel sa k muyeneleri yap lacakt r. Özellikle kalp, dola m, solunum ve kemik sistemi hastal ve ar zas görülenler, bu i lerden ayr lacaklar, kontrol ve tedavi alt na al nacaklard r. Madde 83 Tabii veya suni radyoaktif ve radyoinizan maddeler veya di er korpüsküler emanasyon kaynaklar ile yap lan çal malarda a daki al nacakt r: 1) Her çal ma için gerekli radyoaktif maddenin, zararl en az miktar kullan lacakt r. 2) Kaynak ile i çiler aras nda, uygun bir aral k bulunacakt r. 3) çilerin, kaynak yak nda mümkün oldu u kadar k sa süre kalmalar sa lanacakt r. 2420 4) Kaynak ile i çiler aras na,uygun koruyucu bir paravana (ekran) konulacakt r. Bu paravanalar, gama ve (x) nlar için, kur un, beton ve benzeri beta nötronlar için plastik ve benzeri malzemeden yap lm olacakt r. 5) çilerin ne miktarda radyasyon ald klar,özel cihazlarla ölçülecek vebunlar en geç, ayda bir defa de erlendirilecektir. Al nan radrasyon, izin verile üstünde bulundu u hallerde, i çi bir süre için, bu i ten uzakla lacak, y ll k total doz korunacakt r. 6) yerinde uygun aspirasyon sistemi kurulacak, bo alt lan havan n radyasyon yönünden süzülmesi sa lanacak, temizlik s ras nda, özel maskeler kullan yeri ve i çinin temizli ine dikkat edilecek, radyoaktif at klar, usulüne uygun bir ekilde yok edilecektir. 7) Ta nabilen radyoaktif malzemeler uygun ve özel kutularda bulundurulacakt r. 8) Tabii veya suni radyoaktif ve radyoinizan maddeler veya di er korpüsküler emanasyon kaynaklar ile çal acak i çilerin,i e al rken genel s k mua yap lacak ve özellikle sinir, kan ve kan yap sistemi incelenecek, sinir ve kan hastal klar ile ilgili bozukluklar görülenler, bu i lere al nmayacaklard r. 9) Tabii veya suni radyoaktif ve radyoinizan maddeler veya di er korpüsküler emanasyon kaynaklar ile çal an i çilerin, periyodik olarak gene muayeneleri yap lacak ve özellikle sinir ve kan hastal klar ile ilgili bozukluklar görülenler, çal klar i lerden ayr lacaklar, kontrol ve tedavi alt na al nacaklard r ALTINCI BÖLÜM Kullan lan Ham Maddelerden veya yerinin Özelli inden Ortaya Ç kabilecek Bula Meslek Hastal klar na Kar Al nacak Özel Tedbirler Madde 84 Kullan lan hammaddelerden veya i yerinin özelli inden ortayaç kabilecek bula meslek hastal klar na sebep olan i lerde çal anlar n bulunduklar tehlike ve zararlara kar,bu Tüzü ün di er maddelerinde belirtilen hususlarla birlikte al nacak özel koruyucu tedbirler,bu bölümde gösterilmi tir. Madde 85 arbon hastal na kar a daki tedbirler al nacakt r: 1) arbon hastal bula rabilecek olan deri, yün, k l ve benzeri hayvansal maddeler ile paçavralar, uygun usullerle temizlenip sterlize edilecek, kurutulacakt r. Bu maddeler,da k bir halde bulundurulmayarak depolarda saklanacak, denklerin aç lmas ve ilk ay rma ve seçme i lemi, burularda yap lacakt r. 2421 2) Bu gibi i yerlerinde, toz ve at klar, a dan çekmeli bir aspirasyon sistemi ile toplanarak yokedilecek veya antiseptik maddelerle slat ld k yak lacakt r. Depolar s k s k y kanacak, dezenfekte ve badana edilecektir. 3) çilerin el, a z ve beden temizli ine dikkat edilecek, kendilerine, gere ine göre i elbisesi, ba k, lastik eldiven ve maskeler gibi, uygun ki isel k araçlar verilecektir. 4) Ekzemal, furonküllü, bron itli kimseler, bu gibi i lerde çal lmayacaklard r. Madde 86 Tetanos hastal na kar a daki tedbirler al nacakt r: Tetanos tehlikesi olan i lerde çal an bütün i çilere, antitetanik a yap lacak, parçalanm, ezik ve toprakla bula yaralanmalarda, serum antitetani olunacak, e er i çi evvelce a lanm ise, rapel olarak, anatoksin yap lacakt r. Madde 87 Leptospiroz hastal na kar a daki tedbirler al nacakt r: 1) Leptospiroz ( ktero hemorajik) hastal n yay lmas önlemek için, farelerle sava lacakt r. 2) Bula ma ihtimali olan yerlerde, ç plak ayakla dola mak yasaklanacak, mümkün olan hallerde, toprak asitle tirilecektir. Madde 88 Brüselloz hastal na kar brüselloz bula mas ihtimali olan i lerde çal an i çiler a lanacakt r. Madde 89 Ankilostom yaz hastal na kar a daki tedbirler al nacakt r: 1) Ankilostomyaz hastal na kar madencilik, ta k, tu la ve kiremitçilik ve tünel kazmas gibi i lerde, taban kuru bulundurulacak, gerekirse tuzserpilecek, galerilerde yeterli vantilasyon ile havan n serince olmas sa lanacakt r. 2) Bu gibi i lerde çal anlar n, vücut temizli ine ve yemeklerden önceellerini iyice y kay p, t rnaklar n f rçalanmalar na önem verilecektir yerlerinde, çal rken ve i in bitiminde ellerini y kanmalar için yeterikadar % 5 lik tuzlu su kaplar bulundurulacakt r. 3) Helalar ve di er enfeksiyon kayna yerler kireç kayma ile dezenfekte edilecek, i çilerin d lar zaman zaman muayene edilerek parazit yum aranacak ve hastal n ç kmas halinde, di er i çiler de taranacakt r. 2422
Madde 90 Akci er tüberkülozonon bula mas ihtimali olan i yerlerinde hastal n yay lmas önleyecek hijyenik, t bbi ve teknik koruyucu t al nacakt r. DÖRDÜNCÜ KIIM yerlerinde kazalar na Kar,Al nacak T bbi Tedbirler ve yerlerinde Bulundurulmas Zorunlu Olan lk Yard m ve Tedavi Levaz ile hhi Tesisat. Madde 91 ürekli olarak en az 50 i çi çal lan i yerlerinde osyal igortalar Kurumunca sa lanan tedavi hizmetleri d nda kalan i çileri durumlar n denetlenmesi, ilk yard m, acil tedavi ve di er koruyucu sa k hizmetlerini düzenlemek üzere, i veren, Umumi H fz ss ha Kanununun 180 inci ve igortalar Kanununun 114 üncü maddeleri gere ince i yerindeki i çi say na ve i teki tehlikenin büyüklü üne göre, bir ya da daha fazla hekim sa layacak hekimlerin çal ma ko ullar ile görevlerini nas l yürüteceklerini ayr nt ekilde gösteren bir yönetmelik tüzü ünün yürürlü e girdi i tarihten itibaren 6 a kar r. Madde 92 verenler, i in niteli ine, özelli ine, çe idine ve çal rd klar i çi say na ve hekim ve sa k tesisleri ile olan ili kilerine göre, zaman nda tedbirleri almak amac yla a da belirtilen sa k tesisleri ile ilkyard m ve tedavi levaz, i yerlerinde bulundurmakla yükümlüdürler. Bu tesisler ve levaz m; ki isel ilk yard m paketlerini, ilk yard m kutular veya çantalar veya dolaplar, ilk yard m ve ilk müdahele odalar veya il istasyonlar kapsar. Madde 93 Ki isel ilk yard m paketleri; kazaya u rayan n ilk yard mc gelinceye veya bir sa k tesisine gönderilinceye kadar, kendi kendine gerekli pa yapacak veya a giderecek nitelikte malzeme ve ilaçlarla donat lacakt r. Ki isel ilk yard m paketleri, maden, tünel, yeralt karayollar ve demiryollar i çileri gibi kaza ihtimali çok olan, da k ve münferit çal may ge yerlerindeki i çilere verilecektir. Bu paketler, küçük ve kullan malzeme ve ilaçlar d etkilere kar koruyacak plastik veya madeni ambalajl olacakt r. Ki isel ilk yard m paketi, çal may önlemeyecek ve dü meyecek ekilde, i elbisesi cebine konacak veya uygun bir yerine ba lanacakt r. 2423 Ki isel ilk yard m paketinin, gerekti inde nas l ve ne ekilde kullan laca, ilgililere ö retilecek, buna ait yaz bir yönerge paket içine konacakt r. Ki isel ilk yard m paketinin içinde, a da yaz ilaç ve malzeme bulunacakt r: - Kullanma yönergesi, - Pamuk (Küçük paket), - Gazl bez (teril), - arg bezi, - Yap band (teril), - Analjezik hap, - Tendürdiyot (1 veya 2 ampul), - ülfamitli toz. Madde 94 Mekanik cihazlar bulunmayan ve 10 dan az i çi çal ran i yerlerinde, içinde a da yaz ilk yard m levaz bulunan 1 numaral ilaç veya çantas bulundurulacakt r: - 1 adet ilk yard m bro ürü, - 25 gram yar yar ya alkol ile kar lm tentürdiyot (Cam kapakl renkli ede), - 15 gram amonyak (Cam kapakl ede), - 100 gram alkol (%98 lik tuvalet ispirtosu), - 2 paket 25 er graml k idrofil pamuk (teril), - 2 paket gaz idrofil (teril), - 3 adet muhtelif büyüklükte sarg bezi, - 3 adet üçgen sarg, - 1 adet makas, - 1 adet pens, - 6 adet çengelli i ne, - 1 kutu yap flanster, - 1 adet küçük küvet, - 1 tüp aspirin, Madde 95 Mekanik cihazlar bulunmayan ve 10 dan fazla ve 50 den az i çi çal ran i yerleri ile mekanik cihazlarla 10 dan az i çi çal lan i ye içinde a da yaz ilk yard m levaz bulunan 2 numaral ilk yard mçantas veya dolab bulundurulacakt r: - 1 adet ilk yard m bro ürü, - Parmak yaralanmalar için, sterilize edilmi küçük sarg bezi 6 adet, - 3 adetten az olmamak art yla yeteri kadar, orta boy sarg bezi (El veayaklar için), - 5 adet üçgen sarg, - Yeteri kadar vazelin borike, - Tentürdiyot veya % 1 lik violet de gentiens sulu solüsyonu,
2424-1 e amonyak (Cam kapakl ede), - 1 tüp aspirin, - 2 tüp yan k pomad, - 5 paket 25 graml k idrofil pamuk, - 5 paket gaz idrofil, - 1 adet makas, - 2 adet pens, - 20 adet çengelli i ne, - 1. kutu flaster, - 1 adet enjektör, (5 cc. madeni kutu içinde), - 12 adet enjektör i nesi, - teinture de belladon 25 gram (Cam ede), - 2 adet küvet, - 6 adet ampul huile camphree, - 1 adet lastik bant, - 2 ampul antispasmotik ve analjezik, - Tetanoz serumu, Madde 96 - Mekanik cihazlarla 10 dan fazla ve 50 den az i çi çal ran i -yerleri ile yap lan i in niteli i bak ndan,kaza ve zehirlenme tehlikesi b yerlerinde,içinde a da yaz ilk yard m levaz bulunan 3 numaral ilk yard m dolab ile bir sedye ve bir battaniye bulundurulacakt r. - 1 adet ilk yard m bro ürü, - 1 adet suni teneffüs cihaz, - 4 adet atel, - 1 adet fo er tüpü, - 5 adet muhtelif büyüklükte sarg bezi, - 6 adet üçgen sarg, - 2 adet makas, - 2 adet pens, - 2 adet pens (A z için), - 2 adet emaye küvet, - 2 ampul morfin veya dolantin, - 5 adet ampul kafein, - 5 adet ampul eter, - 5 adet ampul huile camphree, - 1 adet 5 Cm3. lük enjeksiyon ngas (20 tane paslanmaz i ne), - 5 adet ergotin, - 50 gram yar yar ya alkol ile kar lm tentürdiyot (Cam kapakl bir e içinde), - 15 gram amonyak (Cam kapakl bir e içinde), - 450 gram oksijenli su, 2425-10 paket 25 er graml k idrofil pamuk, - 5 paket gaz idrofil, - 2 düzine çengelli i ne, - 1 kutu flaster (Yap yak ), - 5 adet ampul adrenalin, - 5 adet ampul apomophin, - 1 adet lastik bant, - 2 e tetanos serumu (10 ar Cm3. lük), - 2 tüp yan k merhemi, - 250 gram toz halinde tebe ir (Karbonat dot o) cam kavanozda (Asit yan klar için), - 1 tüp vazelin, - 1 adet nikel mahfazal küçük model ustunç tak, - 1 adet sterlizatör (Tercihan elektrikli),
- Agraf ve agraf pensi, - ülfamit tozu, - Antibiyotikli göz merhemi, Madde 97 50 ve daha fazla i çi çal ran i yerlerinde, içinde a da yaz ilk yard m levaz m bulunan 4 numaral ilk yard m dolab ile yeteri kadar s battaniye bulundurulacakt r: - 1 tansiyon aleti, - 1 adet ilk yard m bro ürü, - 1 adet suni teneffüs cihaz, - 1 adet fo er tüpü, - 2 adet nelaton sondas, - 6 adet atel, - 100 gram yar yar ya alkol ile kar lm tentürdiyot (Cam kapakl renkli bir e içinde), - 25 gram amonyak (Cam kapakl bir e içinde), - 1000 gram saf alkol, - 900 gram oksijenli su, - 15 paket idrofil pamuk (25,50 ve 100 graml k 5 er paket), - 10 paket gaz idrofil, - 10 adet muhtelif büyüklükte sarg bezi, - 10 adet üçgen sarg, - 2 düzine çengelli i ne, - 2 kutu flaster (Yap yak ), - 1 adet makas, - 2 adet a z açacak pens, - 3 adet küvet veya çukur tabak, - 1 adet 2 Cm3 lük enjeksiyon ngas (20 tane paslanmaz i ne ile), 2426-1 adet 10 Cm3 lük enjeksiyon ngas (20 tane paslanmaz i ne ile), - 1 adet elektrikli sterilizatör, - 10 adet ampul kafein, - 5 adet ampul morfin, - 10 adet ampul ergotin, - 10 adet ampul eter, - 10 adet ampul adrenalin, - 5 adet ampul apomorphine, - 2 adet lastik bant, - 4 e tetanos serumu (10 ar Cm3. lük serül eklinde), - 2 er tüp antibiyotik yara ve göz merhemi, - 250 gram toz halinde tebe ir (Karbonat dö o ) cam kavanozda (Asit yan k-lar için), - 250 gram asetik asit (Kalevi yan klar için), - 500 gram toz halinde sönmü kireç (Madeni bir kutu içinde), - 1 adet nikel mahfazal küçük model ustunç tak. Madde 98 93, 94, 95, 96, 97 nci maddelerde yaz ilaç ve malzeme, kullan ld kça tamamlanacak ve her zaman eksiksiz bir ekilde bulundu sa lanacakt r. laç kutusuna veya çantas na veya dolaplar na, i in veya i yerinin özelli ine göre, i yeri hekimi taraf ndan lüzum gösterilen ilaç ve malzeme de eklenecekt Madde 99 laç kutular veya çantalar veya dolaplar, toz ve toprak girmeyecek ekilde yap lm olacak ve herhangi bir kar kl a meydan vermeme leri bölünmü ve her ilac n ismi,kutu veya esinin üzerine, okunakl olarak yaz lm bulunacakt r. laç kutular veya çantalar veya dolaplar n üzerlerine bulunan ilaçlar ve malzemelere göre, kaç numaral s hhi yard m kutusu,çantas veya dolab oldu u yaz lacak ve kapaklar n iç taraf na da, içinde bulunan malzemenin bir listesi yap lacak ve beyaza boyanarak üzerinek rm ay i areti konacak ve i yerinin uygun bir yerinde bulundurulacakt r. Bu kutu, çanta ve dolaplar n, kilitli durmas sa lanacak ve anahtarlar, sa k i leri görevlisine, bulunmad hallerde, i yerindeki ilk yard m kursu görmü verilecek ve bunlar,bu i den sorumlu bulunacakt r. yerinde birden fazla postalarla çal ld hallerde, her postada bu görevi yapacaklar n,anahtar birbirlerine devretmeleri sa lanacak ve i veren veya vekilinde de bir yedek anahtar bulunacakt r. ay 2427
Madde 100 Hastanesi olmayan veya ehir ve kasabalar d ndaki yerlerde kurulmu ve sürekli olarak en az 50 ve en çok 100 i çi ça yerlerinde,umumi H fz ss hha Kanununun 180 inci maddesi gere ince haz rlanmas gereken ilk yard m odas nda,hasta odas nda veya ula m güçlü übulunup 10 i çi çal ran maden ocaklar veya kaza ve tehlike ihtimali çok olan i yerlerinde,i in ve i yerinin niteli ine ve özelli ine göre 3 numaral ilk yard m dola malzemelerle birlikte,a daki t bbi alet ve malzemelerde bulundurulacakt r: - 1 adet tansiyon ölçme aleti, - 1 adet üstü iyice temizlenebilen masa, - 1 adet muayene masas, - 3 adet sedye, - 1 adet dil çekme pensi, - 1 adet transfüzyon cihaz, - 1 adet cam irr gatör, - 2 adet böbrek eklinde küvet (Emaye), - 1 adet büyük küveyt (Emaye), - 2 adet su ve alet kaynatmak için metal veya emaye kap, - 10 adet üçgen sarg, - 1 m2 cerrahi mu amba, - % 5 lik dekströz (yeteri kadar), - erum fizyolojik (yeteri kadar), - Hipertönik serum (yeteri kadar), - 5 çift cerrahi eldiven, - K klar için çe itli büyüklükte ve yeteri kadar metal veya tahta aletler, - 2 adet battaniye, - 1 adet karyola ve yatak tak, Madde 101 Hastanesi olmayan veya ehir ve kasabalar d ndaki yerlerde kurulmu ve sürekli olarak 100 den fazla ve 500 den az i çi çal lan i ye umumi H fz ss hha Kanununun 180 inci maddesi gere ince haz rlanmas gereken revirde ( lk müdahale odas ) i in ve i yerinin niteli ine ve özelli ine göre ilk odas ndaki (hasta odas ) malzemelerle birlikte, a daki t bbi alet ve malzemeler de bulundurulacakt r: - 50 gram toz halinde iyodoform, - 10 gram toz halinde rivanol, - 25 gram süblime pastile, - Mevzii anestezi için gerekli levaz m, - 1 adet 20 Cm3. enjeksiyon ngas (20 adet i ne ile) - 1 adet tansiyon aleti, - 1 adet steteskop, 2728-6 adet çe itli numarada madeni sonda, - 6 adet çe itli numarada lastik sorda, - 3 tüp çe itli numarada katküt, - 3 tüp çe itli numarada ipek iplik,yeteri kadar sütür i nesi, - 1 adet nisai trus tak ( yerinde kad n i çi varsa), - 1 adet oksijen verme cihaz, - nikel mahfaza içinde küçük cerrahi alet tak, - 1 adet ameliyet masas (Basit ameliyatlar için), - 1 adet caml alet dolab, - Yeteri kadar sedye ile 100 ki iye 1 yatak hesab yla 2 er battaniyesibulunan karyola ve yatak tak, Madde 102 Hastanesi olmayan veya ehir ve kasabalar d ndaki yerlerdekurulmu ve sürekli olarak 500 veya daha fazla i çi çal lan i yerlerinde yard m istasyonu yap lacakt r.bu istasyonda, i in ve i yerinin niteli ine ve özelli ine göre 4 numaral ilk yard m dolab nda bulunan malzeme ile birlikte, a d bbi alet ve malzemeler de bulundurulacakt r: - 50 gram toz halinde iyodoform, - 100 gram toz halinde rivanol, - 25 gram süblime pastile, - mevzii anestesi için gerekli levaz m, - Yeteri kadar sedye ile (100) ki iye (I) yatak hesab yla - 2 er battaniyesi bulunan karyola ve yatak tak, - Nikel mahfaza içinde küçük cerrahi alet tak, - 3 tüp çe itli numarada katkut,
- 3 tüp çe itli numarada ipek iplik, yeteri kadar sütür i nesi, - 6 adet çe itli numarada lastik sonda, - 6 adet çe itli numarada madeni sonda, - 1 adet steteskop, - 1 adet 20 Cm3 lük enjeksiyon ngas (20 adet i ne ile), - 1 adet tansiyon ölçme aleti, - 1 adet nisai trus tak (i yerinde kad n i çi varsa), - 1 adet göz ve kulak için küçük trus tak, - 1 adet oksijen verme cihaz, - 1 adet ameliyat masas (basit ameliyatlar için), - 1 adet caml alet dolab, - 1 adet muayene masas, Madde 103 yerlerindeki ilk yard m odalariyle ilk mücadele odalar ve ilkyard m istasyonlar, bol kl ve kolayca havaland p r, temizlenir ve ekilde yap lm olacak,içlerinde akar s cak su hela ve y kanma yerleri bulunacakt r. Akar s cak su sa lanamayan yerlerde, su tmak için gerekli tedbirler olacakt r. 2429 ay Yataklar n bulundu u oda ile muayene ve müdahale odalar, yeteri kadar geni ve birbirinden uygun ekilde ayr lm olacak ve buralarda, acil durum yedek ayd nlatma tesisleri bulundurulacakt r. Madde 104 yerlerinde, ilk yard m odalar ile ilk müdahaleodalar, ilkyard m istasyonlar ve di er ilgili k mlar, kolayl kla bulunmalar için uygun aretlenecek ve görünen yerlere okunakl yaz lar yaz lacakt r. Madde 105 ürekli olarak 50 den fazla i çi çal ran i yerlerinde hastalanan veya i kazas na u ram i çilerin, i yerine en yak n sa k tesislerine ta için gerekli araç ve gereçler bulundurulacakt r. Madde 106 lk yard m odalar, ilk müdahale odalar ve ilk yard m istasyonlar ve ilk yard m istasyonlar n bak m, temizlik ve alet muhafazalar hem ire veya sa k memuru görevlendirilecek, bunlar n sa lanamad hallerde, bu görevleri yapacak ilk yard m kursu görmü yeterli bir eleman bulundurulacakt Madde 107 r ve tehlikeli i lerin yap ld i yerlerinde, bir sa k memuru veya hem ireden ba ka ilk yard m ve kurtarma kursu görmü en az b bulundurulacakt r. Madde 108 Gece ve gündüz sürekli çal an i yerlerinde, ilk yard m odalar, ilk müdahale odalar ve ilk yard m istasyonlar, geceleri de görevli personeli ve gereçleri ile her an kullan r halde haz r bulundurulacakt r. veren bu yönden, gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür. BE NC KIIM yerlerinde kazalar Önlemek Üzere Al nacak Güvenlik Tedbirleri ve Bulundurulmas Gereken Araçlar NC BÖLÜM yerlerinde Yang na Kar Al nacak Güvenlik Tedbirleri Madde 109 Ani yang n veya patlama tehlikesi arzeden ameliyeler; i çiyi tehlikede b rakmayacak ekilde düzenlenmi tesislerin bulundu u ayr binalar ate e dayan kl duvarlarla ayr lm bölümlerde yap lacakt r. Madde 110 çilerin, i yerinin herhangi bir k sm nda, ate ve dumana kar korunmu bir merdiven bo lu una veya ate kesici bir duvar n ula abilecekleri uzakl k; 2430 1) Çok tehlikeli yerlerde 15 2) Tehlikeli ve az tehlikeli yerlerde 30 metreyi geçmeyecektir. Madde 111 100 den (100 dahil) az i çi çal lan i yerlerinde, geçit yollar n geni li i, en az 120 santimetre olacak ve 100 den fazla i çi ça yerlerinde, her 100 ki i için bu geni lik, 60 santimetre art lacakt r. 500 den (500 dahil) fazla i çi çal lan i yerlerinde, en az 2 ç yeri bulundurulacakt r. Madde 112 Merdiven bo luklar ile imdat ç yollar n her iki taraf nda, kolayl kla aç lan ve kendili inden kapanabilen ate kesici yanmaz bulunacakt r. Madde 113 kap lar, mente eli olacak ve d ar ya aç lacakt r. Bu kap lar n kullan lmas nda sak nca görüldü ü hallerde, yatay sürgülü kullan lacakt r. Ç kap lar n aras ndaki uzakl k 5 metreden fazla ve kap geni likleri de 120 santimetreden az olmayacakt r. Ç kap lar kolayca görülecek aretlenecek ve bu kap lar n önünde ve civar nda ç veya bun-lar n görülmesini güçle tirecek hiç bir engel bulundurulmayacakt r. Madde 114 yerlerinde çal ma saatleri içinde hiç bir giri ve ç ka-p kilitli veya ba bulundurulmayacakt r. Madde 115 yerlerindeki asansör bo luklar yanmaz malzeme ile korunmayanasansör bo luklar nda insan ve yük ta yacak asansör tesis edilmeyecektir Madde 116 Yang n tehlikesine kar etkili ve yeterli söndürme malzemesiile bu malzemenin kullan lmas ö renmi personel veya ekipler, çal ma s yerlerinde haz r bulundurulacakt r.
Madde 117 yerlerinde yang n söndürülebilmesi için yeterli miktar vebas nçta su bulundurulacakt r. Genel ebekeden bas nçl su sa lanamad hallerde, yeterli suyu verecek depolar veya havuzlar yap lacak ve bunlardan veya akarsulardan suyu çekecek pompa ve boru tesisat yap lm olacak veya seyyar motopomplar bulundurulacakt r. Madde 118 yerlerinde suyu çekecek motorlu pompa ve boru tesisat ile motopomplar her an iyi i ler halde bulundurulacakt r. Motopomplar en az 6 ayda bir defa kontrol edilecek ve kontrol tarihleri motopompun üzerine yaz lacakt r. Motopomplarla günde bir defa, be dakik letme deneyi yap lacakt r. Madde 119 yerlerindeki yang n musluklar, kolay eri ilir uygun yerlerde tesis edilecek ve so uk havalarda suyun donmas önlemek için, tesisa ekilde korunacakt r. 2431 Yang n musluklar, s k s k aç p ak larak borularda ve tesislerde tortular n birikmesi önlenecektir. Madde 120 yerlerinin uygun yerlerinde yeterli miktarda yang n hortumu bulundurulacak, yang n hortumlar, yang n musluklar, ve di er yang n sö tertibat n ba lant lar (rekor ve vanalar ) mahalli itfaiye normlar na uygun olacakt r. Lastik olmayan hortumlar, her kullan tan sonra bo alt p kurutularak kontrol edilecektir. Lastikli hortumlar en geç üç ayda bir kontrol edilecektir. Y rt k, delik ve ba lant lar bozuk hortumlar kullan lmayacakt r. Madde 121 Alüminyum veya magnezyum tozlar n yanmas halinde, karpitindepoland veya suyun temas ile yan veya zehirli gazlar muhtemelyerler ile gerilim alt ndaki elektrik tesislerinin bulundu u yerlerde ç kan yang nlarda hiç bir suretle su kullan lmayacakt r. Ya, akaryak t, boya veya organik tozlar gibi parlay maddelerin yang nlar nda ve alçak gerilim elektrik tesislerindeki yang nlarda su kullan lm yacak gayet ince su serpintisi veya su sisi ile yang n savunmas yap lacakt r. Yang nda suyun kullan lmayaca yerler ile bunlar n giri lerine ve i yerigiri kap üzerine gerekli uyarma levhalar konulacakt r. Madde 122 u sisi püskürtme tesisi vanalar, daima aç k tutulacak ve buvanalar gerekti inde ancak sorumlusunun izni ile kapat labilecektir. Püskürtmenin etkili bir ekilde yay lmas sa lamak için, her püskürtücükafa alt nda en az 60 santimetrelik bir bo luk b rak lacakt r. Madde 123 yerlerinde yang n ba lang çlar nda kullan lmak üzere, otomatik püskürtücüler bulunan yerler de dahil, seyyar yang n söndürme c bulundurulacakt r. Bu cihazlar, i yerinde ç kabilecek yang nlar n çe idine ve yap lan i in özelli i ile i yerlerindeki maddelerin cinsine etkili nitelikte olacakt r. Yang n söndürme cihazlar, görünür ve eri ilir yerlere konulacak ve önlerinde engel bulundurulmayacakt r. Madde 124 Parlay s lar, ya lar veya boyalardan do acak yang nlardasu kullan lmayacak, su yerine, içinde köpük, karbon tetraklörür, karbon d bikarbonat tozu veya di er benzeri etkili maddeler bulunan yang n söndürmecihazlar kullan lacakt r. Madde 125 Gerilim alt ndaki elektrik tesis ve cihazlar nda ç kan yang nlarda, karbon dioksitli, bikorbonat tozlu veya benzeri etkili di er tiplerde söndürme cihazlar, gerilim de eri ve tesis ile söndürme cihazlar aras ndaki uzakl klara ait a daki hususlar gözönünde bulundurularak kullan lacakt r. 15 kv. a kadar gerilimli tesislerde : 1 metre, 15-35 kv. a kadar gerilimli tesislerde : 2 metre, 35 kv. dan yukar gerilimli tesislerde : 3 metre, 2432 Madde 126 Magnezyum veya alüminyum toz ve tala lar n bulundu u yerlerde ç kabilecek yang nlara kar, sulu, karbon dioksitli ve köpükl söndürücülerin kullan lmas yasakt r. Bu çe it yang nlar n, çemberlenmek suretiyle etkili ekilde tecridini sa lamak için, i yerlerinde yeteri kadar kuru ve ince ku r gibi yanmaz maddeler bulundurulacakt r. Madde 127 124, 125, 126 nc maddelerde sözü edilenlerin d ndaki maddelerin yang nlar na kar ; söndürme araçlar olarak, su veya kum dolu ko sodyum bikarbonat tozlu, karbon dioksitli, köpüklü, asitli veya benzeri tiplerde seyyar yang n söndürme cihazlar bulundurulacakt r. Madde 128 eyyar yang n söndürme cihazlar, en az 6 ayda bir defa kontroledilecek ve kontrol tarihleri, cihazlar üzerine yaz lacakt r. Köpüklü tip (odyum bikarbonat - asitli) yang n söndürme cihazlar, en azsenede bir defa tamamen bo alt p yeniden doldurulacakt r. Karbon dioksitli, bikorbanot tozlu, karbon tetraklörürlü ve benzeri kimyasal maddeli yang n söndürme cihazlar, kullan tan sonra derhal doldurulacakt r. Madde 129 Yang na kar savunma ile görevli personel, i yerinin yang n durumuna ve kullanacaklar yang n söndürme cihazlar n özelliklerin cihazlar n içindeki kimyasal maddelerin do uracaklar tehlikelere kar e itileceklerdir. Madde 130 yerlerinde yeteri kadar, otomatik çal an veya el ile hareketettirilen alarm tertibat bulundurulacakt r. Otomatik alarm tertibat n dü meleri, iyi görülebilir ve eri ilebilir bir yere ve özellikle imdat ç yollar üzerine konulacakt r. Yang n alarm sesleri, i yerinde bulunabilecek di er bütün sesli cihazveya tertibattan ayr bir perdede ve i yerinin her tara ndan kolayca duyulabilece olacakt r. Yang n ve alarm tesisleri i yerinin ayd nlatma ve kuvvet ebekesinden ayr bir kaynaktan beslenecektir. Madde 131 yerlerinde 6 ayda bir alarm ve tahliye denemeleri yap lacak, bu denemeler, yetkili ve tecrübeli bir ef, i yeri bekçileri ve yete yard mc lardan kurulu bir ekibin gözetimi alt nda yap lacak ve i yeri yang n plan na uygun olarak tertiplenecektir. 2433