İLKYARDIM EĞİTİMİN AMACI Günümüzde ilk yardım gerektiren bir durum ile karşılaşan herkes, hangi durumlarda ne yapması ya da yapmaması gerektiğini bilmelidir. İlk yardımın yaygınlaşması ve standartlarının oluşması amaçlanmaktadır. Böylece ülkemizde kazalar ve yaralanmalar sonucu meydana gelen sakatlanma ve ölümler azalacaktır
Ölü kahramanlar hayat kurtaramazlar, yaralı kahramanlar ise tam bir baş belasıdır. En iyi ilkyardımc mcı yaşayan ayan ilkyardımc mcıdır. Girmeden önce vaka yerinde tehlikeyi kontrol et!
İlkyardım tanımı Herhangi bir kaza veya yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda, sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması ya da durumun kötüye gitmesini önleyebilmek amacı ile olay yerindeki mevcut araç ve gereçlerle, yapay solunum ile akciğerlerine oksijen gitmesini, dış kalp masajıyla kalpten kan pompalanmasını sağlamak için yapılan tıbbi araç gereç,ilaç aranmaksızın yapılan ilaçsız uygulamalardır.
13 Eylül 2003 Tüm kazalarda ölümlerin yüzde 10 u ilk beş dakikada, yüzde 45 i ilk 30 dakikada gerçekleşiyor.
İlkyardımın temel uygulamaları nelerdir? (KBK) olarak ifade edilir : Koruma Bildirme Kurtarma
Koruma: Amaç; kaza tehlikesini ortadan kaldırmak, kazaya uğrayan kişinin sağlık durumunun daha da ağırlaşmasına seyirci kalmadan iyileştirmek tekrar kaza olması tehlikesini ortadan kaldırmak, olay yerindeki yaralıların sayısı ve türlerini belirlemektir. Bunun için kaza yerinin hızlı değerlendirilmesi, meraklı ve bilinçsiz insanların uzaklaştırılması gerekir.
Bildirme: Telefon veya diğer kişiler aracılığı ile, mümkün olan en kısa sürede, olay yada kaza hakkında gerekli yardım kuruluşlarına bilgi verilmesini kapsar. Olayı bildirecek kişi mutlaka şu açıklamaları yapmalıdır: Kesin yer ve adres Kim ve hangi numaradan arıyor Olayın tanımı Hasta/yaralı sayısı Hasta/yaralıların durumu Nasıl bir yardım aldıkları (112 acil telefon numarası üzerinden gerçekleştirilmelidir.)
Kurtarma (Müdahalede bulunma): Olay yada kaza yerinde, hasta yada yaralılara hızlı ancak sakin bir şekilde yapılan ilkyardım müdahalelerini kapsar.
İLKYARDIM VE ACİL TEDAVİ FARKLIMIDIR?
Acil tedavi Hasta yada yaralılara lara acil tedavi ünitelerinde doktor ve profesyonel sağlık personeli tarafından yapılan tıbbi t müdahalelerdir.
İlkyardım ve acil tedavi arasındaki fark Acil tedavi, bu konuda ehliyetli (DİPLOMALI) kişilerce ilerce gerekli donanımla (ilaç,, tıbbi t araç gereç) yapılan müdahalelerdir. m İlkyardım, bu konuda eğitim almış herkesin olayın n olduğu u yerde bulabildiği i malzemeleri kullanarak yaptığı hayat kurtarıcı müdahalelerdir. Asla ilaç kullanılmaz! lmaz!
İlkyardımcının müdahale ile ilgili yapması gerekenler Olay yeri güvenlik tedbirlerini alıp, hasta/yaralıların durumunu değerlendirmek erlendirmek (ABC) ve öncelikli müdahalem edilecekleri belirlemek, Hasta/yaralıların korku ve endişelerini elerini gidermek, Hasta/yaralılara müdahalede yardımcı olacak kişileri ileri organize etmek, Hasta/yaralının durumunun ağırlaşmasını önlemek için kendi kişisel olanakları ile gerekli müdahalelerde m bulunmak,
Hasta/yaralıyı sıcak tutmak, Hasta/yaralının yarasını görmesine izin vermemek, Hasta/yaralıları hareket ettirmeden müdahale yapmak, Ağır yaralıları, hayati tehlike olmadığı sürece asla yerinden kıpırdatmamak, Hasta/yaralıların en uygun yöntemlerle en yakın sağlık kuruluşuna sevk edilmesini sağlamak (112),
İlkyardımcının özellikleri nasıl olmalıdır? İnsan vücudu ile ilgili temel bilgilere sahip olmalı Önce kendi can güvenlig venliğini ini korumalı Sakin olmalı Kendine güvenli ve pratik olmalı Eldeki olanakları değerlendirebilmeli Olayı anında nda ve doğru olarak haber verebilmeli (112) Çevredeki kişileri ileri organize edebilmeli ve bu kişilerden yararlanabilmeli İyi bir iletişim im becerisine sahip olmalı
İLKYARDIMCININ GÖREV VE SORUMLULUKLARI İlk Yardımın bir insanlık görevi olduğuna inanmalı. Hiçbir zaman kendi can güvenliğinizi tehlikeye atmamalı. Çevrenizdeki Sağlık Kuruluşlarını tanıyın ve ülkenin Sağlık Sistemi hakkında bilgili olmalı. İlk Yardımla ilgili yenilikleri izlemeli. Olayları hızla değerlendirmeli. Çevrenizdekileri organize ederek, katkıda bulunmalarını sağlamalı; kazayı 112 ye haber vermeli.
Profesyonel ekibe, bilgi aktarımını tam yapabilmeli. Kazazedeyi yatıştırmalı ve güven vermeli. Kazazedeye yardım edebilecek bir sağlık personeli varsa, onun yardımcısı konumuna geçmeli. Kazazedenin kimliğini ve kıymetli eşyalarını koruma altına almalı.
İlkyardımın ABC si Güvenlik önlemleri alındıktan sonra,bilinç kontrol edilmeli, bilinç kapalı ise aşağıdakiler hızla değerlendirilmelidir: A. Hava yolu açıklığının değerlendirilmesi B. Solunumun değerlendirilmesi ( Bak-Dinle-Hisset) C. Dolaşımın değerlendirilmesi (Şah damarından 5 saniye nabız alınarak yapılır)
TEMEL YAŞAM DESTEĞİ ZİNCİRİ 1. Yerde hareketsiz yatan biriyle karşılaştığınızda; -Nasılsın? veya -Ne oldu sana? diye sorun ve elinizi omzuna veya koluna koyarak hafifçe dokunun. 2. Yanıt vermiyorsa 112 den Ambulansa haber verin. 3. Hava yolunu açın ve nefes alıp almadığını kontrol edin. (Bak-Dinle-Hisset) 4. Nefes almıyorsa, ağızdan iki kez nefes verin. 5. Hava yollarındaki tıkanıklığı açın. 6. Nabzı kontrol edin. 7. Nabzı atmıyorsa, göğüs masajına başlayın. 8. Nefes almıyor ve kalbi atmıyorsa, solunum desteği ve göğüs masajına devam edin.
ABC: BC: HAVA YOLUNUN AÇILMASIA 1) HASTAYI SIRTÜSTÜ DÜZ VE SERT BİR ZEMİNE YATIRIN 2) HAVA YOLUNU KONTROL EDİN BAŞ-ÇENE MANEVRASI UYGULAYIN ÇENE MANEVRASI UYGULAYIN (BOYUN YARALANMASI OLUP HAREKET ETTİRİLMEMESİ GEREKEN DURUMLARDA UYGULANIR.)
HAVA YOLUNUN AÇILMASIA ILMASI:BAŞ-ÇENE MANEVRASI BİR ELİNİZLE HASTANIN ANLINI KAVRAYIP BAŞI GERİYE DOĞRU ÇEKİN, DİĞER ELİNİZLE ÇENEYİ HAFİF DESTEKLEYİN EĞER SERVİKAL (BOYUN) TRAVMA ŞÜPHESİ MEVCUT İSE UYGULAMAYIN
HAVA YOLUNUN AÇILMASIA ILMASI: ÇENE MANEVRASI İKİ ELİNİZLE HASTANIN ÇENE AÇILARINI YUKARIYA DOĞRU KALDIRIN BU MANEVRA BOYUNU HAREKET ETTİRMEDEN DİLİN YUKARIYA KALKMASINI SAĞLAR SERVİKAL TRAVMA ŞÜPHESİNDE KULLANIN
ABC: ETKİN N BİR B R SOLUNUM MEVCUT MU? BAK, DİNLE VE HİSSET YÖNTEMİ İLE SOLUNUMU KONTROL EDİN. KULAĞINIZI HASTANIN AĞZINA YAKLAŞTIRIN VE AYNI ANDA GÖĞÜS KAFESİNİ İZLEYİN. GÖĞÜS HAREKETLERİNİ İZLEYİN, SOLUNUM SESLERİNİ DİNLEYİN VE HAVA AKIMINI YANAĞINIZDA HİSSEDİN.
SUNİ SOLUNUM: AĞIZ-AĞIZA IZA / AĞIZ A -BURUNA HAVA YOLUNU AÇIK TUTARAK AĞIZINIZLA HASTANIN AĞZINI KAVRAYIN VE BURNUNU KAPATIN. AĞIZDAN BURUNA YÖNTEMİNDE, HASTANIN AĞZINI KAPATARAK AĞIZINIZLA BURNUNU KAVRAYIN
ABC: DOLAŞIM MEVCUTMU? 2 KEZ DERİN SUNİ SOLUNUMDAN SONRA DOLAŞIMI KONTROL EDİN ŞAH DAMARINDAN (Bebeklerde üst kol damarından) 5 SANİYE NABIZ KONTROLÜ. (Bir tarafta nabız alınamıyorsa diğer taraftan da 5 sn. nabız kontrolü) NABIZ YOK İSE, KALP MASAJINA BAŞLAYIN
NABIZ NOKTALARI
İLK YARDIMIN TEMEL İLKELERİ (6 T KURALI) 1. Tehlike : Kazazedeyi tehlikeli bölgeden uzaklaştırmak. 2. Tanı : Solunum, dolaşım, kanama, şok ve ağır yaralanma gibi 5 önemli durumu tanımak. 3. Telekomünikasyon: Kazayı haber vermek.
4. Triaj (Ayırma) : Yaralılara öncelik sırasına göre ilk yardım uygulamak. 5. Tedavi : Yapılan tanıya göre ilk yardım uygulamak.
6. Taşıma (Transportasyon) : Yaralıları uygun pozisyonda taşımak.
ECZADOLABInda bulundurulması gereken malzemeler 1- Üçgen sargı bezleri ( 1, 2, 3, 4) 2- Rulo sargı bezleri 3- Steril gazlı bezler 4- Flaster 5- Çengelli iğneler 6- Pamuk 7- Yara bandları 8- Antiseptik solüsyonlar (Batikon/Mersol 50 ml/100 ml ) 9- Turnike lastiği * 10- İlkyardım rehberi 11- Ağrı kesici İLKYARDIM ÇANTASInda yukarıdaki malzemelere ek olarak bulundurulacaklar : 12- Tebeşir 13- Makas 14- Cep feneri 15- Kağıt, kalem 16- Boyunluk (servikal kollar) * Turnike lastiği gerekli değildir; onun yerine, üçgen sargı bezi, kravat veya herhangi bir kumaş parçasını kullanmak daha uygundur