ÜSKÜDAR İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ. Sinan Akduman 1

Transkript

1 ÜSKÜDAR İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ 1

2 Çalışma Yaşamı ve Sağlık İlişkisi Çalışma Ortamı Çalışma İlişkileri Toplumsal Özellikler Çalışma koşulları SAĞLIK Bireysel Özellikler Yaşanan Çevre 2

3 Çalışanların sağlık sorunları Genel hastalıklar Enfeksiyonlar, hipertansiyon, diyabet, kalp hastalığı, Meslek hastalıkları işe özgü Sayıca en az olan İşe özgü, nedeni işyerine bağlı Önlemek olanaklı ve GEREKLİ 3

4 Meslek Hastalığı Sigortalının çalıştığı işin niteliğine göre tekrarlanan bir sebeple ya da işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, sakatlık veya ruhi arıza halleridir 4

5 Yükümlülük ve Maruziyet Süresi Yükümlülük Süresi: Sigortalının meslek hastalığına neden olan işinden ayrıldığı tarih ile, meslek hastalığının meydana çıktığı tarih arasında geçecek en uzun süredir Maruziyet Süresi: Zararlı etkinin başlamasıyla meslek hastalığı belirtilerinin ortaya çıkması için geçmesi kabul edilen en kısa süredir. Listede bulunmayan hastalık, yükümlülük süresi SGK Yüksek Sağlık Kurulu tarafından değerlendirilmektedir 5

6 İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının Kayıt ve Bildirimi Bütün meslek hastalıkları ve kazaların kaydı tutulur Yaralanma, ölüm olmayan kazalar ve ramak kala olaylar incelenir ve rapor düzenlenir Bildirim Kazadan sonraki 3 iş günü içinde Meslek hastalığı teşhisi konduğu tarihten itibaren 3 iş günü içinde SGK na bildirilir 6

7 Meslek Hastalıkları BİLDİRİLEN Tanı konulan Tıbbi bakım var, tanı yok BİLDİRİLMEYEN Bulgu var, Tıbbi bakım yok Etkilenim var, bulgu yok 7

8 İş ve hastalık arasındaki bağlantılar Yapılan işle nedensel bir ilişki yok fakat Yapılan işle nedensel bir ilişki var (Meslekle ilişkili hastalıklar) Hastalık işlevsel kapasitesini kısıtlayabiliyor Ya da Yapılan iş belirtileri kötüleştirebiliyor Meslek hastalıkları Yapılan iş hastalığın birincil nedenidir Yasal boyutu vardır Sosyal bir sözleşme gerektirir İşle kısmen ilişkili hastalıklar Yapılan iş hastalığın kısmen nedenidir 8

9 Sigara yüksek kan basıncı şişmanlık Genel Hastalık ÇALIŞMA (ASBESTOS) Doğrudan nedensel etki ASBESTOZİS Meslek Hastalığı

10 Meslek Hastalığı Tanısı Konulması Meslek hastalıklarında klinik ve laboratuvar incelemeler ve iş öyküsü ile ilişkilendirilmesi sonucunda Tıbbi Tanı konulur. Tıbbi tanının Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından onaylanması durumunda Yasal Tanı söz konusudur. Meslek hastalığı ile ilgili tanı alabilmek için SGK İl Müdürlüğüne bireysel başvuruda bulunup, yetkili bir hastaneye (meslek hastalıkları hastanesine) sevk iste. Tanı aldıktan sonra bu tanı ile işverene git, SGK ya başvurmasını iste. İşveren bildirim yapacak İşyeri teftişleri, analizler vs ile bir dosya tamamlama süreci Dosya SGK Yüksek Sağlık Kurulu na gidiyor, dosya onaylanırsa bir işgöremezlik oranı belirleniyor Oran yüzde10 u geçerse iş göremezlik ödeneği tahsis ediliyor ve meslek hastalığı kesinleşmiş oluyor. 10

11 Meslek Hastalıkları Sınıflaması a) Hastalığın geliştiği doku, organ ya da sisteme göre sınıflama b) Meslek hastalığı nedeni risk etmenlerine göre sınıflama 1-Fiziksel risk etmenleri 2-Kimyasal risk etmenleri 3-Biyolojik risk etmenleri 4-Tozlar 5-Ergonomik risk etmenleri c) ILO tarafından yapılan sınıflama d) Türkiye de kullanılan sınıflama A-Kimyasal maddelerle oluşan meslek hastalıkları B-Mesleksel cilt hastalıkları C-Pnömokonyozlar ve diğer mesleksel solunum sistemi hastalıkları D-Mesleksel bulaşıcı hastalıklar E-Fizik etkenlerle meydana gelen meslek hastalıkları 11

12 1-Fiziksel Risk Etmenleri Gürültü, Titreşim, Aydınlanma, Isı, Nem, Radyasyon, Basınç Fiziksel şiddet de bu grupta düşünülebilir 12

13 2-Kimyasal Risk Etmenleri Ağır metaller, Solventler, Zehirli ve irritan gazlar, Asit ve alkaliler, Pestisitler, Plastik maddeler, 13

14 3-Biyolojik Risk Etmenleri Brusella, Şarbon, Veba, Tularemi, KKKA Tüberküloz Parazit hastalıkları vb. 14

15 4-Tozlar İnert Toksik Allerjik Fibrojenik Kanserojen İnorganik Organik 15

16 5-Ergonomik Risk Etmenleri Uzun çalışma süreleri, Hızlı iş, Yorgunluk, Monoton iş, Duruş bozuklukları, Ağır yük taşıma ve kaldırma Zorlayıcı iş akışı Ergonomik olmayan alet, eşya, araç, makine ve süreçler 16

17 Türkiye de Uygulanan Meslek Hastalıkları Sınıflaması A Grubu: Kimyasal Maddelerle Oluşan Meslek Hastalıkları: Arsenik Cıva Organik fosfor Krom Nikel Kurşun Solventler Amonyak Aldehitler 17

18 Türkiye de Uygulanan Meslek Hastalıkları Sınıflaması B Grubu: Deri Hastalıkları: Deri kanserleri Kanserleşmeyen deri hastalıkları 18

19 Türkiye de Uygulanan Meslek Hastalıkları Sınıflaması C Grubu: Pnömokonyoz ve Diğer Mesleki Solunum Sistemi Hastalıkları: Silikoz Bissinoz Asbestoz Bronşial astım Silikotüberküloz K.İ.P. (kömür işçisi pnömokonyozu) Sideroz 19

20 Türkiye de Uygulanan Meslek Hastalıkları Sınıflaması D Grubu: Mesleki Bulaşıcı Hastalıklar: Viral hepatit Salmonella infeksiyonları Şarbon Kuduz Amibiasis Malaria Bruselloz 20

21 Türkiye de Uygulanan Meslek Hastalıkları Sınıflaması E Grubu: Fizik Etkenlerle Olan Meslek Hastalıkları: Gürültü İyonlaştırıcı radyasyon Basınç İyonlaştırıcı olmayan radyasyon Vibrasyon Termal (soğuk-sıcak) 21

22 Türkiye de Durum Türkiye de meslek hastalıkları konusu sorunlu Meslek hastalıklarının kaydı tutulmuyor. (Eldeki tek veri SGK nın her yıl tazminata bağladığı vaka sayısı.) 2010 yılında iş kazası 533 meslek hastalığı 1454 çalışan hayatını kaybetti yılında iş kazası 697 meslek hastalığı 1710 çalışan yaşamını yitirdi yılında iş kazası 395 meslek hastalığı 745 çalışan yaşamını yitirdi. 22

23 Sağlık Örgütlerinin Görevleri Çalışana yönelik çalışmalar İşe Giriş Muayenesi Aralıklı (Periyodik) Muayeneler Özel Tarama Muayeneleri İşe Dönüşte Yapılacak Muayeneler Eğitim İşyerine yönelik çalışmalar İşyeri ortam analizleri Çevreye yönelik çalışmalar, çalışma düzeni, çevre düzeni 23

24 Unutmamalı Meslek hastalıklarından korunulabilir Korunmada kaynakta kontrol yöntemi en başarılıdır. Kişisel koruyucu malzeme kullanımı son çaredir ama önemlidir. Neden işyerindedir. İşyerinde alınacak önlemlerle denetlenebilir Etkenler en çok solunum yoluyla vücuda girer. Tedavide ilk yapılacak o işten uzaklaştırmaktır. Çoğu meslek hastalığı tedavi edilemez. 24

25 İlkyardım 25

26 İlkyardımcının Özellikleri İnsan vücudu ile ilgili temel bilgilere sahip olmalı Önce kendi can güvenliğini korumalı Sakin olmalı, paniğe mani olabilmeli Kendine güvenli olmalı Olay yerine hakim olmalı Eldeki olanakları iyi değerlendirebilmeli 26

27 İlkyardımcının Özellikleri Pratik olmalı Olayı anında ve doğru olarak haber verebilmeli İyi bir iletişim becerisine sahip olmalı Çevredeki kişileri organize edebilmeli 27

28 İlkyardımcının Bağlı Olduğu Etik Kurallar Yeterli bilgi ve beceriye sahip olmalı İlkyardımcı sağlık personeli değilse sağlık personeli gibi davranmamalıdır. Kendi görev ve yetkilerinin dışına çıkmamalıdır Önce kendisinin ve çevresinin güvenliğini sağlamalıdır Hasta / yaralının kendisine emanet ettiği eşyalardan sorumlu olmalıdır Hizmeti karşılığında maddi çıkar beklememelidir Görevini tamamlayıncaya kadar hasta yaralıları izlemeli ve yalnız bırakmamalıdır 28

29 İlkyardımın Temel Uygulamaları İlkyardımcının temel görevleri Korumak, Bildirmek(112), Kurtarmak ( K. B. K. ) 29

30 İlkyardımcının Müdahale İle İlgili Yapması Gerekenler Hasta / yaralıların durumunu seri bir şekilde değerlendirmek (ABC) ve öncelikli müdahale edilecekleri belirlemek Hasta/yaralının korku ve endişelerini gidermeli, sakinleştirmeli. Etraftaki insanları doğru bir şekilde yönlendirip organize etmeli. Bilgisini kullanarak Hasta / yaralıya gerekli müdahalelerde bulunmak Kırık kemik varlığında yerinde tesbit etmek Hasta / yaralıyı sıcak tutmak Hasta / yaralının yarasını görmesine izin vermemek Hasta / yaralıyı hareket ettirmeden ( çok zorunlu kalınırsa en az zarar görecek şekilde hareket ettirilebilir ) müdahale yapmak Hasta / yaralının en uygun yöntemlerle en yakın sağlık Sinan kuruluşuna Akduman sevkini sağlamak (112) 30

31 31

32 Hayat Kurtarma Zinciri Nedir? Hayat kurtarma zinciri 4 halkadan oluşur. İlkyardımcının görevi 1.Halka 112 ye haber verme 2.Halka - Olay yerinde yapılan Temel Yaşam Desteği İleri yaşam desteği 3.Halka 112 Ambulans ekiplerince yapılan müdahaleler 4.Halka - Hastane acil servisleridir 32

33 İlkyardımın ABC si ; Bilinç kontrol edilmeli, bilinç kapalı ise aşağıdakiler hızla değerlendirilmelidir: A. ( Havayolu ) Hava yolu açıklığının değerlendirilmesi B. ( Solunum) Solunumun değerlendirilmesi ( Bak-Dinle-Hisset) C. ( Dolaşım ) Dolaşımın değerlendirilmesi (Şah damarından 5 saniye nabız alınarak yapılır) 33

34 Suni Solunum 34

35 TEŞEKKÜRLER 35