İ.Ü. Astronomİ Bölümü Yenİ Bİnası



Benzer belgeler
GÖKYÜZÜ. İlk Yer Benzerİ Ötegezegen Bulundu. - AAK Mayıs Etkinliği - Çift Yıldızda Çekimsel Mercek Etkisi - Gökyüzü Köşesi

Türkiye de Astronomi, Astrofizik ve Uzay Bilimleri Çalışmalarının Bugünü ve Geleceği

Kasım Ayında Gökyüzünde Neler Var?

ASTRONOMİ VE UZAY BİLİMLERİ

Etkinlikleriniz hakkında bilgiyi adresine gönderirseniz websitemizdeki etkinlik takviminde duyurulacaktır.

Mayıs Ayında Gökyüzünde Neler Oluyor? İlkbaharda Gökyüzü

Güneş sistemi içersinde; Güneş, 8 gezegen, asteroidler, kuyruklu yıldızlar, meteorlar, cüce gezegenler,uydular vardır.

Güneş Sistemi. Prof. Dr. Serdar Evren. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü

Etkinlikleriniz hakkında bilgiyi adresine gönderirseniz websitemizdeki etkinlik takviminde duyurulacaktır.

DEV GEZEGENLER. Mars ın dışındaki dört büyük gezegen dev gezegenler grubunu oluşturur.

UAK Ulusal Astronomi Kongresi Erzurum 5-9 Eylül TÜRKSAT Gözlemevinde Gerçekleştirilen GEO Kuşak Uydu Gözlem Faaliyetleri

GÖKYÜZÜ. Türkİye Göktaşı TakİP Ağı Projesİ

GÖKYÜZÜ. sayı:41 mayıs Küçük Teleskoplarla Bİlİm: Fırsat Gözlemcİlİğİ Çalıştayı

Amerikalı Öğrencilere Liselere Geçiş Sınavında 8. Sınıf 1. Üniteden Sorulan Sorular.

GÖKYÜZÜ. Dünyanın En Büyük Teleskobunun Temelİ AtılDI

Satürn ün Buzlu Uydusu Tethys!

Etkinlikleri adresine gönderirseniz websitemizdeki etkinlik takviminde duyurulacaktır. İçindekiler:

İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ GÖZLEMEVİ

Bilim Teknik TUG TÜBİTAK ULUSAL GÖZLEMEVİ

6.Sınıf FEN BİLİMLERİ KONU ANLATIMI. Testler. Konu Anlatımı. Uygulama

GÖKYÜZÜ. ESO/MPG Teleskobunda El Değİşİklİğİ. ALMA nın Antenlerİ Tamamlandı. Evren İ Anlayalım. ISON Kuyrukluyıldızı

Dev GÖKYÜZÜ. Güneş te. Hubble En Genç Cüce Galaksileri Gözledi GAIA Cephesinde Herşey Yolunda Dünyanın Poz Verdiği Gün Gökyüzü Köşesi

KUTUP IŞINIMI AURORA.

RASATHANEMİZİ TANIYALIM. Ankara Üniversitesi Rasathanesi

2017, tutulma ve meteor yağmuru yılı olacak

TUG TÜBİTAK ULUSAL GÖZLEMEVİ

GÖK CİSİMLERİNİ TANIYALIM

ASTRONOMİ VE UZAY BİLİMLERİ SINAVI SORULARI VE CEVAPLARI (Şıkkın sonunda nokta varsa doğru cevap o dur.)

AST101 ASTRONOMİ TARİHİ

Şekil 1: Güneş ve yüzeyindeki lekeler. Şekil 2: Uydumuz Ay ve kraterleri.

GÖKYÜZÜ. Türkİye nin 6. Astronomİ Bölümü. GAIA İçİn Gerİ Sayım Başladı ISON UN GÜNBERİDEN GEÇİŞİ. Lovejoy Kuyrukluyıldızı

Kozmik Anafor Söyleşileri, Etkinlik ve Panel Davetleri Hakkında

FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ 5.ÜNİTE :DÜNYA, GÜNEŞ VE AY KONU ÖZETİ

BİNGÖL ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİ KONSEYİ FAALİYET RAPORU

Ankara Üniversitesi Rasathanesi Yarım Asırlık Maceramız

Prof. Dr. Ceyhun GÖL. Çankırı Karatekin Üniversitesi Orman Fakültesi Havza Yönetimi Anabilim Dalı

TUG Gözlem Koşulları İstatistiği

2- Bileşim 3- Güneş İç Yapısı a) Çekirdek

GÖKYÜZÜ. TÜBİTAK Ulusal Gözlemevİ Yenİ Bİr Asteroİd Keşfİnİ Doğruladı

Etkinlikleriniz hakkında bilgiyi adresine gönderirseniz websitemizdeki etkinlik takviminde duyurulacaktır.

GÖKYÜZÜNDE HARKET. Ünal Ertan Sabancı Üniversitesi. DAY - Galileo Öğretmenler Ağı Çalıştayı Ağustos 2009

Adımlar: A Windows to the Universe Citizen Science Event. windows2universe.org/starcount. 29 Ekim 12 Kasım, 2010

Güneş Sistemi (Gezi Öncesinde)

CELESTRON Teleskop Eğitimi

GÖKADAMIZ SAMANYOLU GÖKADASI

Görünmeyeni Görüntülemek...

Atatürk Üniversitesi Astrofizik Uygulama ve Araştırma Merkezi (ATASAM) Bülteni

2010 da yapacağınız etkinlikleri adresine gönderirseniz websitemizden duyurmaya devam edeceğiz. İçindekiler: Editörden Ersin Göğüş

Gök Olayları Yıllığı TÜBİTAK ULUSAL GÖZLEMEVİ. B T ve

Teleskop: gökyüzüne açılan kapı

Dünya ve Uzay Test Çözmüleri. Test 1'in Çözümleri. 5. Ay'ın atmosferi olmadığı için açık hava basıncı yoktur. Verilen diğer bilgiler doğrudur.

ÜNİTE 7 : GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ UZAY BİLMECESİ

RASATHANEMİZİ TANIYALIM. Ankara Üniversitesi Rasathanesi

Perseid Göktaşı Yağmuru: Ağustos

ANKARA ÜNİVERSİTESİ RASATHANESİ. Dünya Dışı Yaşam Araştırmaları: Evren' de Yalnız Mıyız?

Güneş Sistemi. Araş. Gör. Dr. Şeyma Çalışkan Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi

2013 Yılı Gök Olayları

ASTRONOMİ TARİHİ. 3. Bölüm Mezopotamya, Eski Mısır ve Eski Yunan da Astronomi. Serdar Evren 2013

Davetkar Atıf YAPI - HİZMET BİNASI - KAYSERİ

NGC 225 KÜMESİNİN CCD UBVRI FOTOMETRİK GÖZLEMLERİ

GÖKYÜZÜ. sayı:39 mart UAK TAD ÖdÜllerİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ RASATHANESİ. Evrende Neler Var?

GÖKYÜZÜ. Türk Astronomİ Derneğİ Elektronİk Bültenİ

EKVATORAL KOORDİNAT SİSTEMİ_devam. Serap Ak

ULUSLARARASI KUM HEYKEL FESTİVALİ ANTALYA SPONSORLUK BİLGİ NOTU

Minti Monti. Uzayı Keşfetmek İster misin? Uzayı Nasıl Keşfettik? Haydi Uzay Aracı Tasarla Evrenin En Sıradışı Gökcismi: KARADELİK Ay'a Yolculuk

DAG ın GEREKLİLİĞİ ÜZERİNE

GÜNEŞ SİSTEMİ. SİBEL ÇALIK SEMRA SENEM Erciyes Üniversitesi İstanbul Üniversitesi

Gökyüzünde Hareket (II)

ASTRONOMİ TARİHİ. 4. Bölüm Kopernik Devrimi. Serdar Evren 2013

BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ YERLEŞİM İSTATİSTİKLERİ 2008

GÖKYÜZÜ. Dünya Uzay Haftası. ISON Kuyrukluyıldızı. Voyager-1 Güneş Sİstemİ ni Terkettİ. GAIA Fırlatılmaya Hazır

2012 Gök Olayları Yıllığı

Yıldızımız GÜNEŞ. Serdar Evren. Ege Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü

Ulusal. Gözlemevi.

Kasım/Aralık fındığın başkenti. kirazın anavatanı

GÖKYÜZÜ. Kozmİk Enflasyon İçİn Doğrudan Bİr Kanıt. - Dünya Günü - Spitzer ile Panaromik Samanyolu - Kozmik Enflasyon için Doğrudan Bir Kanıt

Bilim Teknik TUG TÜBİTAK ULUSAL GÖZLEMEVİ

ULUSLARARASI KARANLIK GÖKYÜZÜ PARKI (UKGP)

Dünya, Güneş ve Ay'ın Şekli;

Bölüm 9. Yer Benzeri Gezegenler

Bakın astronomi size nasıl yardım edecek şimdi, göreceksiniz!

Türk Astronomi Derneği Dünya Astronomi Yılı 2009 Aylık Haber Bülteni Sayı 1 - Ağustos 2008

Bölüm 5. Gezegenlerin Gökyüzündeki Hareketleri

yeni semtin yeni gözdesi İstanbul un kalbindeki yepyeni semt 5. Levent te yüzünüzü güldürecek detaylar bir arada toplanıyor. 5.

Gök OlaylarıYıllığı TÜBİTAK ULUSAL GÖZLEMEVİ. B T ve

GÜNEŞİMİZ. Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi

BARTIN BİLSEM. Gözlemevi ve Planetaryum Kurulumu Ön Raporu

Bize En Yakın Yıldız. Defne Üçer 30 Nisan 2011

Curiosity sağ salim Mars a indi!..

Astrofotoğrafçılarımız: Metin ALTUNDEMİR

GÖKYÜZÜ. Gözlem Şenlİğİ Yaklaşıyor Gökyüzü gözlem şenliği ne başvurmak İçin son şans

GENEL AÇIKLAMA. 1. Bu kitapçıkta, 6. Sınıf Fen Bilimleri dersi Ünite Değerlendirme Sınavı bulunmaktadır.

AST101 ASTRONOMİ TARİHİ

3.ORTAK AKIL TOPLANTISI SONUÇ RAPORU

TÜRKİYE DE İŞ DÜNYASINDA ÇALIŞANLAR SOSYAL MEDYAYI NASIL KULLANIYOR?

2. AKADEMİK KAMP GERÇEKLEŞTİRİLDİ

EKVATORAL KOORDİNAT SİSTEMİ

ALPEK İNŞAAT AŞ.; Haziran 1987 tarihinde PEÇEN, ERKILAVUZ ve KURT ailelerinin işbirliği ile kurulmuş bir aile şirketidir.

Transkript:

GÖKYÜZÜ İ.Ü. Astronomİ Bölümü Yenİ Bİnası Ülkemizin en eski yeni Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü gözlerini yeni bir geleceğe açıyor! Kepler Yaşanabİlİr Gezegenler Keşfedİyor NASA nın Kepler uydusu ile üzerinde yaşam barındırabilecek gezegenler içeren iki yeni gezegen sistemi keşfedildi. SATÜRN DE KASIRGA Cassini uzay aracı Satürn deki büyük kasırganın yakından çekilmiş ilk görüntülerini iletti. gökyüzü köşesi Jüpiter i gözlemenin giderek zorlaştığı bu ayda, Venüs ve Merkür batı ufkunda kendilerini göstermeye başlıyorlar. sayı:42 haziran 2013 Türk Astronomİ Derneğİ Elektronİk Bültenİ

01 İÇİNDEKİLER Prof. Dr. M. Ali Alpar American Philosophical Society Üyeliğine Seçildi Büyük Teleskoplar İçin Yer Belirleme Çalıştayı 01 01 Büyük Teleskoplar İçin Yer Belirleme Çalıştayı AYŞE ULUBAY SIDDIKİ İ.Ü. Astronomi Bölümü Yeni Binası 02 02 İ.Ü. Astronomi Bölümü Yeni Binası A. TALAT SAYGAÇ 04 Kepler Yaşanabilir Gezegenler Keşfediyor HAKAN ÜRGÜP Kepler Yaşanabilir Gezegenler Keşfediyor 04 05 Satürn de Kasırga SAMET SERÇE 07 Gökyüzü Köşesi SÜLEYMAN FİŞEK Satürn de Kasırga 05 Gökyüzü Köşesi 07 Haziran 2013

ÖNSÖZ Merhaba, Yaz geldi! Yaz demek açık gökyüzü demek, kumsal demek ve tabii ki gökyüzü gözlemleri demek. Ne yazık ki, gözlenmesi en güzel gezegenlerden biri olan Jüpiter in gözlenebilirliği her geçen gün azalıyor. 11 Mayıs 2013 tarihinde Türk Astronomi Derneği nin evsahipliğinde Türkiye de Büyük Çaplı Teleskoplar İçin Yer Belirleme Çalışmaları başlıklı bir çalıştay düzenlendi. Çalıştay sonucunda oluşturulan ekip ulusal gözlemevimiz adına yerseçim çalışmalarına başlayacak. Detayları Gökyüzü nün sayfalarında bulabilirsiniz. Güzel bir haber ABD den geldi. Yönetim Kurulu üyemiz, sevgili Prof. Dr. M. Ali Alpar hocamız American Philosophical Society üyeliğine seçildi. Kendisini tebrik ediyoruz. YAYIN KURULU AYSUN AKYÜZ SINAN ALIŞ ( EDITÖR ) AYŞE ULUBAY-SIDDIKI SINAN KAAN YERLI KUTLUAY YÜCE KAPAK FOTOĞRAFI INCREASING THE ODDS OF THE SWEEP - ESO TASARIM SERKAN USLU 2013 YAYIN EKİBİ İSTANBUL ÜNIVERSITESI FEN FAKÜLTESI AMATÖR ASTRONOMLAR KULÜBÜ Önceki sayılarda haberler verdiğimiz Cassini nin keşifleri bitmiyor. Uydu Satürn ün kutuplarındaki kasırganın çok detaylı görüntülerini bizlere ulaştırdı. Ayrıca NASA nın Kepler uydusu da ilk defa Yer e çok benzeyen gezegenler keşfetti. İmkansıza yakın olsa da, bu gezegenlere gitme hayalleri kurmakta sakınca yok. GÖKYÜZÜ nüz açık olsun. Sinan Aliş Bülten İletişim Adresi bulten@tad.org.tr Ağ sayfası ve Abonelik http://www.tad.org.tr/ http://www.astronomi.org/ Haziran 2013

Prof. Dr. M. Alİ Alpar American Philosophical Society Üyelİğİne Seçİldİ Türk Astronomi Derneği Yönetim Kurulu üyesi olan Prof. Dr. M. Ali Alpar 27 Nisan 2013 tarihli Genel Kurulda American Philosophical Society üyeliğine seçilmiştir. Derneğin Matematiksel ve Fiziksel Bilimler bölümüne üye seçilen Ali Alpar aynı zamanda Bilim Akademisi Derneği Başkanı ve Academia Europaea üyesidir. American Philosophical Society 1743 yılında Benjamin Franklin tarafından kurulmuş olup temel ve sosyal bilimlerde çalışmaları olan bilim insanlarından oluşmaktadır. Derneğin 819 Amerikalı 170 uluslararası üyesi bulunmaktadır. Türkiye den daha önce üye seçilenler Halet Çambel (Arkeoloji) ve Celal Şengör dür (Yerbilim). Kaynaklar : Kaynak: American Philosophical Society Büyük Teleskoplar İçİn Yerseçİm Çalışmaları Çalıştayı nın Ardından AYŞE ULUBAY SIDDIKİ 29-31 Mart 2013 tarihleri arasında Antalya da yapılan TUG Kurullararası Ortak Çalıştayı nda, Türkiye de konuşlandırılacak büyük çaplı (iki metre üzeri çaplı teleskoplar) teleskoplar için uygun yerlerin belirlenmesi konusu gündeme geldi. Bu amaç doğrultusunda, 40 a yakın astronom Türk Astronomi Derneği nin (TAD) ev sahipliğinde 11 Mayıs 2013 tarihinde Bilim Akademisi Derneği, İstanbul da bir araya geldi. Çalıştayın sabah oturumunda söz alan Prof. Dr. Zeki Aslan, Türkiye genelinde ışık kirliliği ve konu ile ilgili yürütülen çalışmalardan, Prof. Dr. Zeki Eker (Akdeniz Üniversitesi), Antalya ili ve civarında optik teleskoplar için uygun olabilecek aday konumlardan, Prof. Dr. Tansel Ak (İstanbul Üniversitesi) gözlemevi yerleşkelerinin belirlenmesinde kullanılan tekniklerden ve Prof. Dr. Varol Keskin (Ege Üniversitesi) yerleşke seçiminde kullanılabilecek aletlerden bahsetti. Çalıştayın öğleden sonraki oturumu, TAD genel başkanı Prof. Dr. Aysun Akyüz ve TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi Müdür Vekili Prof. Dr. Halil Kırbıyık ın başkanlık ettiği bir panel şeklinde gerçekleşti. Panel sırasında, katılımcıların aktardığı farklı görüşler değerlendirilerek, yer seçimi çalışmalarının etkin bir biçimde ilerleyebilmesi için farklı üniversitelerden yaklaşık 20 astronomun oluşturduğu bir çalışma grubu belirlendi. Çalıştayın sonunda ayrıca bir de bildirge yayınlandı. Bu bildirgeye ve sabah oturumunda yapılan sunumlara buradan ulaşabilirsiniz. Daha fazla bilgi için CBS-TR adresine tıklayınız. 01 Haziran 2013

ÜLKEMİZİN EN ESKİ YENİ ASTRONOMİ VE UZAY BİLİMLERİ BÖLÜMÜ A. TALAT SAYGAÇ İÜ Astronomi Bölümü, 1933 yılında Einstein ın kuramlarını Merkür gözlemleri ile test eden misafir profesör E. F. Freundlich öncülüğünde modern bir astronomi kürsüsü olarak kuruldu. Tek bir bina, muhteşem güzellikte bakır kaplama bir kubbe, üst katta dört büyük oda ve güzel bir orta salon, kubbeye çıkan aydınlık merdivenler, iki güzel gözlem terası, altta yarım bodrum alanında üç oda bir mutfak, cam fotoğraf plakları banyo odası daha da aşağılarda kalorifer kazan odası. Bu bina, uzun yıllar heyecanla çalışan hocalarımıza evsahipliği yapmıştı. Öyle dikkat çekiciydi ki; Orhan Erçin in yönettiği Uçan Daireler İstanbul da adlı bir filmin çekimlerinde de kullanılmıştı. Filmi bulur seyrederseniz bölümün o çok eski görüntülerini görebilirsiniz. 1936 da Carl-Zeiss yapımı astrograf dürbün kubbeye yerleştirildiğinde; prizma objektifi, 24x24cm görüntüleme plak düzlemi, fotosfer ve kromosfer ek dürbünleri ile bilimsel çalışmaların ve Güneş fotosfer ve kromosfer gözlemlerinin temel aleti oldu. Kurulduğundan buyana 16000 gündür bu görevini başarıyla sürdürüyor. Astronomi Kürsüsü, Astronomi Enstitüsü, Astronomi Bölümü ve nihayet Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü adıyla yaşamını sürdüren bölüm, W. Gleissberg in çok sevdiği ve uzun yıllar emek verdiği bir yerdi. Yetişen ilk modern Türk astronom sayılabilen Nüzhet Gökdoğan, Fen Fakültesinin ilk doktoru, ilk kadın doçenti, ilk kadın dekanı olarak yıllarca öğrenciler yetiştirdi. Yıllar içerisinde artan mekân ihtiyacı ile ana bina çevresine personel oda binaları, dershaneler, sekreterlik, atölye, kütüphane yapılmış. 1999 depremi yıllar içerisinde defalarca tamir gören binaların gerçek yüzünü ortaya çıkardı. Patlayan kolonlar, toz haline gelen inşaat demirleri, yetersiz dershaneler, kütüphane, olmayan laboratuvarlar, kullanımına son verilen ve fonksiyonu değiştirilen misafir odası, önemli ölçüde rutubetli, kullanışsız alanlar ve sağlıksız odalar, alerji problemleri ortaya çıkmaya başlayan öğretim üyeleri.. Eski binaların hızla yıkılıp yeniden modern bir kompleks yapılması, ana binanın ise güçlendirilmesi gerekiyordu. Tıpkı bir meyvenin olgunlaşması gibi uygun şartlar bir araya gelmişti. Rektör Prof. Dr. Yunus Söylet, Dekan Prof. Dr. Baki Akkuş, Yapı İşleri Daire Başkanları Oğuz Çetinkale ve Dr. Cemil Akçay ve yapı işlerindeki binamızdan sorumlu tüm teknik ekip bir orkestra gibi ahenkle çalışırken bölümde Prof. Dr. M. Türker Özkan, Prof. Dr. A. Talât Saygaç, Prof. Dr. Serap Ak ve Doç. Dr. Selçuk Bilir, proje mimarlarıyla tam bir astronomi bölümü tasarımı için yoğun çaba sarf ettiler. İnşaatın sonlarına doğru Doç. Dr. Selçuk Bilir ve Prof. Dr. Tansel Ak kapsamlı bölüm tefrişat projeleri için büyük emek harcadılar. Daha sonra Prof. Dr. Adnan Ökten in katkıları da eklendi. Sonuçta tüm bölüm elemanlarına zaman zaman bilgi verilerek ve zaman zaman da görüş alınarak Türkiye nin en modern Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü ortaya çıkarıldı. Emeği geçen iyi niyetli ve özverili tüm ekip elemanlarına içten teşekkürler. Bu çabalar, daha da iyi ve verimli bir Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümünün geleceğe bakan huzurlu ve aydınlık yüzünü oluşturacak, yapılan araştırmalar yüksek etki faktörlü dergilerde yayınlanacak, ve öğrenciler gelecek kaygısından uzak donanımlı ve sağlam bilgileri almış olarak mezun olacaklar. 02 Haziran 2013

Yenİ Astronomİ ve Uzay Bİlİmlerİ Bölüm Bİnasının Özellİklerİ Eski bölümdeki yetersiz iki dershane yerine; her biri 70 öğrenci kapasiteli iki büyük, 50 öğrenci kapasiteli iki küçük olmak üzere toplam dört dershane. Tüm dershaneler bol pencereli, aydınlık, ses geçirmez camlı, klimalı, akıllı tahtalı, ses sistemli ve birinde yapılan sunumun dört dershanede aynı anda izlenebilmesi mümkün sistemi olan modern dershaneler. Modern 50 kişilik bir kantin. 35 kişilik planetaryum ve sergi holü, 40 cm lik Ritchey-Chretien teleskoplu, CCD kamera ve spektrograf olanaklarıyla bir öğrenci uygulama gözlemevi, kontrol odası ve 45 kişilik gözlemevi eğitim sınıfı, beş açık hava gözlem terası, çok büyük modern bir kütüphane, öğrenci kulüpleri ofisi ve deposu, astronomik optik laboratuvarı, astronomik spektroskopi ve astrofizik laboratuvarı, 16 farklı deney seti, astronomik bilgisayar laboratuvarı, bilgi işlem odası, elektrik ve kesintisiz güç kaynakları ve sunucu odası, teleskop yapım ve teknik atölyesi, yangın söndürme destek, su destek, doğalgaz birimleri teknik salonu, özel filtre ve havalandırma tesisatlı sığınak, dış ve iç güvenlik kamera sistemi, dahili anons ve müzik yayını, elektrik kesintisi acil aydınlatma sistemleri, 550 kwa jeneratör + UPS sistemi, büyük bir seminer salonu, toplantı ve kurul odası, arşiv bölümlü sekreterlik odası, tüm öğretim üyelerine bağımsız ve büyük çalışma odaları, üç durak asansör ve engelliler için engelsiz bina tasarımı, 26 adet tuvalet ve duş bölümleri, ağır eşya ve genel taşımalar için bodrum kata inen araç rampası, binanın tüm çevresinde tarihi İstanbul Üniversitesi merkez bahçesi yeşil alanı. Tüm bunlara ek olarak Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ile ortak yürütülen 60 cm çaplı bilimsel teleskobu da Haziran 2011 den beri bölümün araştırma ve uygulama eğitimlerinde kullanılmaktadır. Ayrıca ana bina olarak bilinen ve güçlendirilmesi devam eden binada gerçekleştirilmesi planlanan Astronomi Müzesi de yakında hayata geçecek. 03 Haziran 2013

Kepler Yaşanabİlİr Gezegenler Keşfedİyor HAKAN ÜRGÜP NASA nın Kepler uydusu ile üzerinde yaşam barındırabilecek gezegenler içeren iki yeni gezegen sistemi keşfedildi. Sistemlere Kepler-62 ve Kepler-69 adları verildi. Kepler-62 sitemi beş gezegene sahip: 62b, 62c, 62d, 62e ve 62f. Kepler- 69 un ise iki gezegeni var: 69b ve 69c. Kepler 62e, 62f ve 69c yaşabilir bölge içinde yer alan, yani yıldızına olan uzaklığı suyun sıvı halde bulunmasına izin veren gezegenlerdir. NASA Şekil-1: Kepler-62 sistemi ve Güneş Sistemi ile karşılaştırılması. Kepler-62 sistemi 1200 ışık yılı uzaklıkta ve Lyra (Çalgı) Takımyıldızı nda yer almaktadır. Sistemin merkezindeki yıldız Güneş in sadece üçte ikisi büyüklüğünde ve beş kez daha az parlak olan daha soğuk bir yıldız. Kepler-62 K2 tayf sınıfından bir yıldız. Kepler-62f gezegeni bir yıldızın yaşanılabilir bölgesinde olup, boyutları Yer e en benzer gezegendir. Kepler-62f Yer den sadece %40 daha büyük ve muhtemelen kayaç bir gezegen. Kepler-62e ise yaşanılabilir yörüngenin iç sınırındadır ve Yer den yaklaşık %60 daha büyüktür. 04 NASA Şekil-2: Kepler-69 sistemi ve Güneş Sistemi ile karşılaştırılması. Kepler-69 sistemi 2700 ışık yılı uzaklıkta Cygnus (Kuğu) Takımyıldızı nda yeralıyor. Sistemin yıldızı Güneşle aynı spektral tip olan G tipinde, hemen hemen Güneş büyüklüğünde ve Güneşin %80 i parlaklığındadır. Kepler-69c Yer den yaklaşık %70 daha büyüktür. Yörüngesindeki bir turunu 242 günde tamamlıyor. Güneş benzeri bir yıldızın yörüngesinde olduğundan ve yörüngesini 242 günde tamamladığından gezegen Venüs e benzetilebilir. Şimdiye kadar gezegeninde yaşam bulunduğunu bildiğimiz tek sistem Güneş Sistemi dir. Kepler uydusu ile elde edilen bu sonuçlar bize Güneş gibi iki sistemi daha müjdeliyor. Bu gelişme Yer benzeri gezegen bulma araştırmalarında kaydedilmiş önemli bir kilometre taşı olmaktadır. Kaynak: NASA Haziran 2013

SATÜRN DE KASIRGA CASSINI UZAY ARACI SATÜRN DEKİ BÜYÜK KASIRGANIN YAKINDAN ÇEKİLMİŞ İLK GÖRÜNTÜLERİNİ İLETTİ SAMET SERÇE Pasadena daki Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü ndeki Cassini görüntüleme ekibi üyesi olan Andrew Ingersoll Bu girdabı Yer deki kasırgalara çok benzediğinden tekrardan inceledik. Ancak Satürn deki kasırga, çok daha büyük ölçeklerde ve bir şekilde Satürn ün hidrojen atmosferindeki su buharından yararlanıyor dedi. NASA / JPL-Caltech / SSI Şekil-1: Cassini tarafından kaydedilen görüntülerde kasırganın etrafının dev yeşil yaprakları andıran bulutlarla çevrili olduğu ve dev bir gülü andırdığı görülüyor. NASA nın Cassini uzay aracı Satürn ün kuzey kutbu etrafında dönen dev bir kasırgaya ait görünür ışıktaki ilk görüntülerini kaydetmiştir. Bilim adamları yüksek çözünürlüklü fotoğraf ve videolarda gözlemledikleri kasırganın yaklaşık 2000 km genişliğinde olduğunu tespit ettiler. Bu, Yer de meydana gelen ortalama bir kasırgadan 20 kez daha büyük bir kasırga anlamına gelmektedir. Kasırganın dış kısmındaki parlak ve ince bulutlar saate 500 km hızla hareket ediyorlar. Bu kasırga altı kenara sahip olduğu için, altıgen olarak da anılan büyük bir fırtına modelinin içerisinde dönüyor. Bilim adamları Satürn deki dev kasırgayı inceleyerek, Yer de sıcak okyanus suları ile beslenen kasırgalar hakkında farklı bilgiler elde etmeyi amaçlıyor. Satürn atmosferinde, yüksek bulutlara yakın hiç su kütlesi bulunmamasına rağmen Satürn de meydana gelen fırtınaların su buharından nasıl yararlandığını keşfetmek, bilim adamlarına Yer deki kasırgaların nasıl oluştuğu ve devam ettiği hakkında bilgi sağlayabilir. Hem Yer deki bir kasırga hem de Satürn ün kuzey kutbundaki girdap çok az bulutlu ya da bulutsuz bir şekilde merkezi bir göze sahiptir. Bunun dışında, göz duvarını oluşturan yüksek bulutlar, gözün etrafında dönerek hareket eden diğer yüksek bulutlar ve kuzey yarımküredeki saat yönünün tersi yönünde dönüşler diğer benzer özellikler arasında bulunuyor. Kasırgalar arasındaki önemli farklardan bir tanesi Satürn dekilerin Yer üzerindeki benzerlerinden çok daha büyük olması ve şaşırtıcı derecede hızlı dönmesidir. Satürn de göz duvarı içerisindeki rüzgarlar, Dünya daki rüzgarların oluşturduğu kasırgalardan dört kat daha hızlı esmektedir. Hareket 05 Haziran 2013

etme eğilimindeki Yer deki kasırgaların aksine, Satürn deki kasırgalar gezegenin kuzey kutbunda adeta kilitli gibidirler. Yer deki kasırgalar, gezegen dönerken, rüzgarın hızını etkileyen kuvvetlerden dolayı kuzey taraflara doğru sürüklenme eğilimindedir. Satürn deki kasırgalar ise sürüklenmez ve mümkün olduğunca kuzeyde yeralırlar. Hampton Üniversitesi nden Cassini görüntüleme ekibi araştırmacılarından Kunio Sayanagi ye göre; kutup kasırgasının gidecek bir yeri yoktur ve büyük ihtimalle bu yüzden kutupta takılı kalmıştır. Bilim adamları Satürn deki büyük fırtınanın yıllardır devam ettiğini düşünüyorlar. Cassini 2004 yılında Satürn e ulaştığında, gezegenin kuzey kutbu o dönemde kış mevsiminin ortasında olduğundan dolayı karanlıktı. Bu süre zarfında Cassini uzay aracının kızılötesi spektrometresi büyük bir girdap tespit etmiş, fakat görünür ışığa ulaşmak için 2009 Ağustos unu beklemek zorunda kalmıştı. Ancak o tarihte Güneş ışığı Satürn ün kuzey kutbuna vurmaya başlamıştı. Uzay aracının kutupları görüntüleyebilmesi için yörünge açısının değiştirilmesi gerekiyordu ve böylece kasırganın görüntüleri elde edilebildi. NASA / JPL-Caltech / SSI Şekil-2: Satürn ün kuzey kutbundaki rüzgarların bu olağanüstü, başdöndürücü görüntüsü NASA nın Cassini uzay aracı ile elde edilmiştir. NASA nın Pasadena daki Jet İtki Laboratuvarı ndan Cassini projesi üyesi Scott Edgington kuzey kutbundaki kasırgayı andıran fırtınanın bu denli müthiş ve büyüleyici görüntüsü, Cassini uzay aracına Satürn ün ekvator düzlemine göre eğimli yörüngelerde dolanabilme yeteneği verildiği için mümkün olmuştur. Ekvatoral yörüngeden kutup bölgeleri tam olarak görülemez ve gezegeni farklı noktalardan izlemek, gezegenin tümünü kaplayan bulut katmanlarını hakkında daha fazla bilgi verebilir demiştir. Cassini yörüngesini birkaç yılda sadece bir defa değiştiriyor. Uzay gemisi yörünge açısını değiştirmek için Satürn ün uydusu olan Titan ı kullanıyor; navigatörlerin eğilimli yörün- geleri dikkatli şekilde izlemeleri gerekiyor. Bu yörünge değişiklikleri, önceden yapılan iyi bir planlamanın yanısıra, gelecekte ulaşması öngörülen yörüngeler için de yeterli yakıt olup olmadığının emin olunmasını da gerektiriyor. Cassini uzay aracı ve görevleri hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki adresleri ziyaret edebilirsiniz. http://www.nasa.gov/cassini http://saturn.jpl.nasa.gov Kaynak: NASA 06 Haziran 2013

Bu Aykİ Gökyüzü 1 Haziran 2013, saat 00:00 15 Haziran 2013, saat 23:00 30 Haziran 2013, saat 22:00 için gökyüzü Not: Yıldızlar, her gece yaklaşık 4 dakika daha geç doğarlar. Dolayısıyla her 15 günlük bir periyotta (15x4 =60 ) 1 saatlik değişimle (gecikmeyle) aynı gökyüzünü görürüz. Bundan dolayı 15 günde bir, 1 saat öncesi aynı gökyüzüdür. Son dördün Yenİay Ay Takvİmİ İlkdördün Dolunay 30 Haziran 2013 8 Haziran 2013 16 Haziran 2013 23 Haziran 2013 Jüpiter i gözlemenin giderek zorlaştığı bu ayda, Venüs ve Merkür batı ufkunda kendilerini göstermeye başlıyorlar. Haziran ayının ilk yarısında 1 saat süreyle ufukta yeralan gezegenler günlerin geçmesiyle birlikte gökyüzünde bulundukları süreyi de giderek arttırıyorlar. Güzel görüntüsüyle teleskoplarımızı üzerine çekmeyi başaran Satürn ise hava karardığında gökyüzünde, güneydoğu yönünde yerini alıyor. 07 Haziran 2013

2013 Hazİran Ayı nda Gökyüzü: 9 Haziran: Ay Yer e en uzak konumunda (406.500 km) 10 Haziran: Ay, Merkür ve Venüs günbatımında yakın görünümde 12 Haziran: Merkür batı ufku üzerinde en büyük doğu uzanımında (24 ) 19 Haziran: Ay ve Satürn yakın görünümde 21 Haziran: Yaz gündönümü (en uzun gündüz en kısa gece) 23 Haziran: Ay Yer e en yakın konumunda (357.000 km) TAD ını çıkartın, gökyüzünüz açık olsun KAYNAKLAR: TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi Stellarium SÜLEYMAN FİŞEK 08 Haziran 2013

yayın ekibi İ.Ü.F.F. Amatör Astronomlar Kulübü (AAK) 1991 yılında İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü öğrencileri tarafından kurulmuş olan AAK Türkiye nin ilk amatör astronomi kulüplerinden biridir. İstanbul Üniversitesi bünyesinde, kulübe üye olan öğrencileriyle birlikte faaliyetlerini sürdürmekte olan AAK, tüm üniversite öğrencilerinin katılımına açık olan Haftalık Etkinlik lerin yanı sıra düzenli olarak halka açık etkinlikler de düzenlemektedir. Ayrıca yapılan davetler üzerine ilköğretim ve ortaöğretim okullarında özel etkinlikler düzenlemektedir. Özellikle geleneksel olarak her yıl düzenlediği Mayıs Etkinlikleri ile birçok amatör astronomi meraklısını bir araya getirmektedir. Bugüne kadar yaptığımız etkinlikler sadece seminerle sınırlı olmayıp; diğer üniversite kulüpleriyle birlikte göktaşı gözlem kampları, İstanbul Astronomi Kulüpleri ile birlikte Yuri Gecesi organizasyonu ve çeşitli gözlem etkinlikleri de bunların arasında sayılabilir. En son gözlemsel etkinliğimiz 2012 yılında gerçekleşen Venüs Geçişi gözlemi olmuştur. AAK aynı zamanda astronomi öğrencilerinin bilgi ve görgülerinin artması ve gelecek plânları için yardımcı olması için çeşitli araştırma merkezleri ve laboratuvarlara geziler düzenlemektedir. AAK ekibi son yıllarda yoğun bir şekilde Ulusal Gökyüzü Gözlem Şenliği nin organizasyonunda ve yürütülmesinde de görev almaktadır. İ.Ü.F.F. Amatör Astronomlar Kulübü nün hedeflerinden en önemlisi; doğru bilgiyi halka ulaştırmak ve popüler bilimin araçları ile bilime meraklı bir kitle oluşmasına katkıda bulunmaktır. AAK, ancak bu sayede bir bilim toplumu olabileceğimize inanmaktadır. İletişim ve etkinlikler hakkında bilgi almak için: Yer : İ.Ü. Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü, İ.Ü. Merkez Kampüsü, Beyazıt Telefon : 0212-440 00 00-10398 Faks : 0212-440 03 70 E-Posta : iuffaak@gmail.com Ağ : http://astronomi.istanbul.edu.tr/aak Ayrıca, sosyal paylaşım ağı olan facebook ta İ.Ü.F.F. Amatör Astronomlar Kulübü adlı grubumuza katılabilir ve aynı adı taşıyan sayfamızı beğenebilirisiniz. Gökyüzünüz açık olsun 09 Haziran 2013