YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ VE UYGULAMALARI Mehmet Emin KAYA Ekonomist - S.M. Mali Müşavir 12 Aralık 2014 Ankara Crown Plaza
04.06.1986 tarihli 3213 sayılı MADEN KANUNU Maden teşvik tedbirleri: Madencilik faaliyetleri Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen teşviklerden yararlandırılır. Ancak hazır beton, asfalt ve yapı elemanları üretim tesisleri, imalat sanayi sektörü dışında madencilik faaliyeti kapsamında değerlendirilmez. Ürettiği madeni yurt içinde ve kendi tesisinde işleyip ek katma değer sağlayanlardan, bu tesislerde üretimde değerlendirilen maden miktarı için Devlet hakkının % 50'si alınmaz. Bu hüküm I. Grup madenler ve mıcır ile kaba inşaat, baraj, gölet, liman, yol gibi yapılarda kullanılan her türlü yapı hammaddesi için uygulanmaz. (Maden Kanunu m.9) 2
Yatırım Teşvik Belgesi, YATIRIM TEŞVİK BELGESİ - yatırımın karakteristik değerlerini ihtiva eden, - yatırımın bu değerler ve tespit edilen şartlara uygun olarak gerçekleştirilmesi halinde üzerinde kayıtlı destek unsurlarından istifade imkanı sağlayan - Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın amaçlarına uygun olarak gerçekleştirilecek yatırımlar için düzenlenen ve yatırımcılara verilen belgedir. (Tebliğ m.3/1) 3
4 YATIRIMIN KARAKTERİSTİK DEĞERLERİ Yatırımın Karakteristik Değerleri, Yatırım Teşvik Belgesine dercedilen; - Yatırım Konusu, - İstihdam, - Yatırımın Kapasitesi, - Yatırımına Başlama Tarihi, - Yatırım Bitiş Tarihi, - Sabit Yatırım Tutarı, - Arsa-Arazi, - Bina-İnşaat, - İthal Makine ve Teçhizat, - Yerli Makine ve Teçhizat, - Diğer Harcamalar, -- Yatırımın Finansmanı Tablosu, - Özel Şartlar vd olarak sıralanabilir.
5 YÜRÜRLÜKTEKİ YATIRIM TEŞVİK MEVZUATI 1- Bakanlar Kurulu nun 15.06.2012 tarih ve 2012/3305 sayılı YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI HAKKINDA KARAR 19.06.2012 tarih ve 28328 sayılı Resmi Gazete de yayımlandı. Bu Karar ile 14.07.2009 tarihli ve 2009/15199 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar yürürlükten kaldırılmış oldu. (Karar m.30/1) 2- Ekonomi Bakanlığı'nın 2012/1 no.lu YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI HAKKINDA KARARIN UYGULANMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ 20.06.2012 tarih ve 28329 sayılı Resmi Gazete de yayımlandı. Bu Tebliğ ile 28.07.2009 tarihli ve 27302 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2009/1) yürürlükten kaldırıldı. (Tebliğ m.25/1) 3- Gümrük ve Ticaret Bakanlığı nın GÜMRÜK GENEL TEBLİĞİ (Yatırım Teşvik) Seri No:9 Tebliği 12.11.2009 tarih ve 27404 sayılı Resmi Gazete de yayımlandı. Sözkonusu Tebliğ ile daha önce yürürlükte olan Seri No:8 Tebliğ GÜMRÜK GENEL TEBLİĞİ (Yatırım Teşvik) yürürlükten kaldırıldı.
4- Bakanlar Kurulu nun 15.06.2012 tarih ve 2012/3305 sayılı YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI HAKKINDA KARAR da muhtelif değişiklikler yapılmıştır. Liste olarak: Karar No Karar Tarihi RG Tarih ve No.su Yürürlük Tarihi 2012/3802 02.10.2012 13.10.2012-28440 19.06.2012 2013/4288 28.01.2013 15.02.2013-28560 19.06.2012 2013/4763 27.05.2013 30.05.2013-28662 30.05.2013 2014/6058 27.01.2014 09.05.2014-28995 19.06.2012 2014/6588 30.06.2014 06.08.2014-29080 19.06.2012 5- Ekonomi Bakanlığı'nın 2012/1 no.lu YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI HAKKINDA KARARIN değişiklikler yapılmıştır. UYGULANMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ da muhtelif Tebliğ No RG Tarih ve No.su Yürürlük Tarihi 2014/1 10.04.2014-28968 10.04.2014 6 2014/2 08.05.2014-28994 m.1 08.05.2014 diğer 20.06.2012 2014/3 25.09.2014-29130 25.09.2014
7 EKONOMİ BAKANLIĞI TEŞVİK UYGULAMA VE YABANCI SERMAYE GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN GÖREVLERİ 03.06.2011 tarih ve 637 sayılı Ekonomi Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 11. Maddesinde Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğünün görevleri şu şekilde sayılmaktadır: a) Kalkınma planları ve yıllık programlar çerçevesinde ülke kalkınmasında yabancı sermayeden beklenen gerekli katkıların sağlanmasını ve yönlendirilmesini temin amacıyla ihtiyaç duyulan mevzuatı hazırlamak. b) 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu ve buna ilişkin mevzuat çerçevesinde belirtilen işleri yapmak. c) Yabancı ülkelerle yapılacak yatırımların karşılıklı teşviki ve korunması anlaşmalarına ilişkin hizmetleri ve müzakereleri yürütmek. ç) Yatırımları teşvik mevzuatı çerçevesinde yabancı sermayeli yatırım projelerini değerlendirerek uygun görülenleri teşvik belgesine bağlamak. d) Teşvik belgesi şart ve niteliklerine uygun olarak gerçekleşen yabancı sermayeli yatırımlarla ilgili kapatma işlemlerini yapmak, teşvik belgesi şart ve niteliklerine aykırı davranan yatırımcılara gerekli müeyyideleri uygulamak. e) İleri teknoloji ve yüksek maddî kaynak gerektiren ve ilgili mevzuatla yatırım ve hizmetlerin kısmen veya tamamen yerli veya yabancı şirketler vasıtasıyla yap-işlet-devret modeli ile gerçekleştirilmesi için gerekli organizasyon ve koordinasyonu yapmak ve yabancı sermayeli yatırımları mahallinde tetkik etmek ve değerlendirmek.
EKONOMİ BAKANLIĞI TEŞVİK UYGULAMA VE YABANCI SERMAYE GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN GÖREVLERİ f) Kalkınma planları ve yıllık programlardaki ilke, hedef ve politikalar yönünde yatırımların ve döviz kazandırıcı hizmetlerin ihracat ve ithalat politikalarının hedefleri de gözetilerek desteklenmesi ve yönlendirilmesi konularında teşvik tedbirlerini hazırlamak, uygulamak, uygulamayı takip etmek ve değerlendirerek gerekli tedbirleri almak. g) Yatırımları teşvik mevzuatı çerçevesinde yatırım projelerini değerlendirerek uygun görülenleri teşvik belgesine bağlamak, teşvik tedbirlerini uygulamakla görevli kuruluşlar arasında koordinasyonu temin etmek ve uygulamada çıkan ihtilaflarda ilgili kuruluşlara görüş vermek. ğ) Yatırım Teşvik Belgesi şart ve niteliklerine uygun olarak gerçekleşen yatırımlarla ilgili kapatma işlemlerini yapmak ve Yatırım Teşvik Belgesi şart ve niteliklerine aykırı davranan yatırımcılara gerekli müeyyideleri uygulamak. h) Yatırım teşvik tedbirlerinin uygulanması ile ilgili olarak mevzuat ile verilen görevleri yapmak ve yatırımları mahallinde tetkik etmek ve değerlendirmek. ı) Ekonomi Bakanı tarafından verilen benzeri görevleri yapmak. 8
YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI HAKKINDA MEVZUATIN AMAÇLARI 15.06.2012 tarihli ve 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın amacı; Kalkınma planları ve yıllık programlarda öngörülen hedefler doğrultusunda - tasarrufların katma değeri yüksek yatırımlara yönlendirilmesine, - üretim ve istihdamın artırılmasına, - uluslararası rekabet gücünü artıracak ve araştırma-geliştirme içeriği yüksek bölgesel ve büyük ölçekli yatırımlar ile stratejik yatırımların özendirilmesine, - uluslararası doğrudan yatırımların artırılmasına, - bölgesel gelişmişlik farklılıklarının azaltılmasına, - kümelenme ve çevre korumaya yönelik yatırımlar ile araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin desteklenmesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir. Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ in amacı ise, 15.06.2012 tarihli ve 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları tespit etmektir. 9
YATIRIM TEŞVİK MEVZUATI DAYANAKLARI 2012/3305 sayılı YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI HAKKINDA KARARın dayanakları: a) 25.06.1992 tarihli 3824 sayılı Kanun ile değişik, 14.05.1964 tarihli 474 sayılı Gümrük Giriş Tarife Cetveli Hakkında Kanunun değişik 2 nci maddesi b) 25.10.1984 tarihli 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu 13 üncü ve Geçici 30 uncu maddeler. c) 29.06.2001 tarihli ve 4703 sayılı ÜRÜNLERE İLİŞKİN TEKNİK MEVZUATIN HAZIRLANMASI VE UYGULANMASINA DAİR KANUN m.5/1. d) 18.02.2009 tarihli 5838 sayılı Kanun ile değişik 29.06.2001 tarihli 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun ek 3 üncü madde. e) 31.05.2006 tarihli 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ek 2 nci madde. f) 13.06.2006 tarihli 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununa 5838 sayılı Kanun ile eklenen 32/A maddesi. g) 03.06.2011 tarihli 637 sayılı Ekonomi Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 11 inci ve 26 ncı maddeler. 10
YATIRIM CİNSLERİ Yatırım Teşvik Belgeleri kapsamında yapılacak yatırım cinsleri komple yeni, tevsi, modernizasyon, ürün çeşitlendirme ve entegrasyondan oluşur. Komple Yeni Yatırım Komple yeni yatırım: Mal ve hizmet üretimine yönelik olarak ana makine ve teçhizat ile yardımcı tesisleri içeren, gerektiğinde arazi-arsa ve bina-inşaat harcamalarını da ihtiva eden, yatırımın yapılacağı yerde aynı üretim konusunda mevcut tesisi veya mevcut tesisi ile altyapı bütünlüğü bulunmayan yatırımlardır. Tevsi Yatırımı - Komple yeni bir yatırım hüviyeti taşımayan, - Mevcut bir yatırıma üretim hattı veya makine ve teçhizat ilavesiyle kapasitenin artırılmasına yönelik olan - Mevcut tesis ile alt yapı müşterekliği oluşturarak bir bütün teşkil eden - İlave kapasitenin; tesisin mevcut kapasitesinin %100 ünü geçmeyen, yatırımlardır. NOT: Mevcut tesislerde makine ve teçhizat ilavesi nedeniyle kapasite artışının %100 ü geçmesi halinde bu yatırımlar yeni yatırım sayılır. 11
Modernizasyon Yatırımı YATIRIM CİNSLERİ Modernizasyon, mevcut tesislerin üretim hatlarında teknik ve/veya ekonomik ömrünü tamamlamış makine ve teçhizata uygun parçaların eklenmesini veya mevcut makine ve teçhizatın yenileri ile değiştirilmesini, tesiste eksik kalmış bölümlerin tamamlanmasını, nihai ürünün doğrudan kalitesinin yükseltilmesini veya modelinin değiştirilmesini içeren yatırımlardır. (Teknolojinin zorlaması esastır.). Ürün çeşitlendirme Yatırımı Ürün çeşitlendirme, mevcut tesisler ile altyapı müşterekliği olan, aynı işletmede mevcut makine ve teçhizata yapılacak ilave yatırımla farklı bir nihai ürün elde edilmesine yönelik yatırımları ifade eder. 12
Entegre Yatırım (Entegrasyon) YATIRIM CİNSLERİ Entegrasyon, mal ve hizmet üreten tesislerin mevcut üretim hatlarında elde edilen nihai ürüne bütünleyici nitelikte ara malı verecek ve/veya üretilmekte olan nihai ürünü ara malı olarak kullanabilecek şekilde, mevcut tesise ileri ve/veya geriye doğru entegre olan, yatırımın konusu ve projenin özelliği dikkate alınarak kaideten aynı il sınırları içinde veya aynı yerde ve aynı tesis bünyesinde olan yatırımlardır. Entegre yatırımda, nihai ürünün elde edilmesi aşamasında ürün girdilerinin geçtiği bütün işleme bölümleri belli bir diziliş sırasına göre çalışır. Ekonomi Bakanlığı nca tek başına Yatırım Teşvik Belgesine bağlanmayan yatırımlar (örneğin, süt inekçiliği, besi tesisi, hayvancılık, kalker yatırımları) entegre yatırım olarak değerlendirilmek süretiyle Yatırım Teşvik Belgesine bağlanır. 13
2012/3305 sayılı YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI HAKKINDA KARAR ENTEGRE HAYVANCILIK YATIRIMLARINDA ARANAN KRİTERLER a) Süt yönlü büyükbaş/küçükbaş hayvan yetiştiriciliği yatırımlarında, yetiştiricilik ve süt mamulleri üretimi başlangıç olmak kaydıyla, proje bazında yem ünitesi (yem bitkileri yetiştiriciliği ve/veya yem üretimi) ve/veya soğuk hava deposu. b) Et yönlü büyükbaş/küçükbaş besicilik yatırımlarında, yetiştiricilik ve kesimhane başlangıç olmak kaydıyla, soğuk hava deposu ve/veya proje bazında yem ünitesi (yem bitkileri yetiştiriciliği ve/veya yem üretimi) ve/veya et mamulleri üretimi. c) Damızlık büyükbaş/küçükbaş hayvan yetiştiriciliği yatırımlarında, yetiştiricilik ve proje bazında yem ünitesi (yem bitkileri yetiştiriciliği ve/veya yem üretimi). ç) Damızlık kanatlı yetiştiriciliği yatırımlarında, damızlık tavuk veya hindi yetiştiriciliği ve kuluçkahane ile proje bazında yem üretimi. d) Et yönlü kanatlı yetiştiriciliği yatırımlarında, hindi veya et yönlü tavuk yetiştiriciliği ve kesimhane başlangıç olmak kaydıyla, ileri işleme ve/veya soğuk hava deposu ve/veya yem tesisi. e) Yumurta yönlü kanatlı yetiştiriciliği yatırımlarında, yumurta tavuğu yetiştiriciliği başlangıç olmak kaydıyla, yem tesisi ve/veya soğuk hava deposu ve/veya yumurta tasnif ve paketleme ünitesi. 14
Yatırım Teşvik Sistemi - Genel Teşvik Uygulamaları - Bölgesel Teşvik Uygulamaları - Büyük Ölçekli Yatırımlar - Stratejik Yatırımlar uygulamalarından oluşmaktadır. 15
Genel Teşvik Bölgesel Teşvik Büyük Ölçekli Yatırımlar Stratejik Yatırımlar Gümrük Vergisi Muafiyeti Katma Değer Vergisi İstisnası Gümrük Vergisi Muafiyeti Katma Değer Vergisi İstisnası Vergi İndirimi Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Yatırım Yeri Tahsisi Faiz Desteği Gümrük Vergisi Muafiyeti Katma Değer Vergisi İstisnası Vergi İndirimi Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Yatırım Yeri Tahsisi 6. Bölge yatırımları için AYRICA Gelir Vergisi Stopajı Desteği ve Sigorta Primi (İşçi Hissesi kadar) Desteği Gümrük Vergisi Muafiyeti Katma Değer Vergisi İstisnası Vergi İndirimi Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Yatırım Yeri Tahsisi Faiz Desteği KDV İadesi 16
GENEL TEŞVİK UYGULAMALARI Bölge ayrımı yapılmaksızın; - Teşvik edilmeyecek yatırım konuları ile diğer teşvik uygulamaları kapsamında yer almayan ve - Asgari sabit yatırım tutarı şartını sağlayan yatırımlar, KDV İstisnası ve Gümrük Muafiyeti ile desteklenmektedir. Yatırımın 6. Bölgede yapılması halinde ise AYRICA - asgari ücret üzerinden hesaplanan Gelir Vergisi Stopajı Desteği - ve Sigorta Primi (Asgari Ücret İşçi Hissesi kadar) Desteği sağlanmaktadır. Tersanelerin gemi inşa yatırımları için KDV İstisnası ve Gümrük Muafiyeti ile Sigorta Primi (İşveren Hissesi kadar) Desteği sağlanmaktadır. 17
18 BÖLGESEL TEŞVİK UYGULAMALARI
19
20
21
22
23
1- İstanbul ili hariç olmak üzere, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilan edilen İhtisas Organize Sanayi Bölgelerinde gerçekleştirilecek ihtisas konusundaki yatırımlar, ilgili bölgede seçilmiş sektörler arasında yer almasa dahi bölgesel desteklerden yararlanır. 2- Havayolu ile yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar 1 inci bölgede uygulanan desteklerden yararlanır. Havayolu taksi işletmeciliği yatırımları teşvik edilmez. 3- Turizm yatırım/işletme belgeli özel tesis, yayla/dağ evi ve butik otel yatırımlarında "3 yıldız ve üzeri" şartı aranmaz. 4-6 ncı bölge hariç olmak üzere, sadece kağıt hamurundan başlayan entegre kağıt ve kağıt ürünleri üretimi konusundaki yatırımlar bölgesel desteklerden yararlanabilir. 5- Entegre hayvancılık yatırımlarında; - 1 inci ve 2 nci bölgede: süt yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında 500 büyükbaş, et yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında 700 büyükbaş/dönem, damızlık büyükbaş entegre yatırımlarında 500 büyükbaş, damızlık küçükbaş hayvan entegre yatırımlarında 2.000 küçükbaş, süt ve et yönlü küçükbaş entegre yatırımlarında 2.000 küçükbaş/dönem ve kanatlı entegre yatırımlarında 200.000 adet/dönem asgari kapasite şartı aranır (damızlık kanatlı entegre yatırımlarında kapasite şartı aranmaz). - 3 üncü, 4 üncü ve 5 inci bölgede: süt yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında 300 büyükbaş, et yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında 500 büyükbaş/dönem, damızlık büyükbaş entegre yatırımlarında 300 büyükbaş, damızlık küçükbaş entegre yatırımlarında 1.000 küçükbaş, süt ve et yönlü küçükbaş entegre yatırımlarında 1.000 küçükbaş/dönem ve kanatlı entegre yatırımlarında 200.000 adet/dönem asgari kapasite şartı aranır (damızlık kanatlı entegre yatırımlarında kapasite şartı aranmaz). 24
25 6-6 ncı bölge hariç olmak üzere, gıda ürünleri ve içecek imalatı yatırımlarından "makarna, makarna ile entegre irmik yatırımları, şehriye, kuskus, yufka, kadayıf, pirinç, ev hayvanları için hazır yem, balık unu, balık yağı, balık yemi, ekmek, rakı, bira, kuruyemiş, turşu, linter pamuğu, çay, fındık kırma/kavurma, hazır çorba ve et suları ve müstahzarları üretimleri ile tahıl ve baklagil tasnif ve ambalajlanması" yatırımları bölgesel desteklerden yararlanamaz. 7- Derinin tabaklanmasına yönelik yatırımlar sadece organize sanayi bölgelerinde teşvik edilir. 8- Altıncı Bölge hariç olmak üzere, iplik ve dokuma (yün ipliği, akıllı ve çok fonksiyonlu teknik tekstil, halı, tafting, dokunmamış-örülmemiş kumaş, çuval hariç) konularında sadece modernizasyon cinsindeki yatırımlar bölgesel desteklerden yararlanır. 9-6 ncı bölge hariç olmak üzere, I. grup madenler ve mıcır yatırımları ile İstanbul ilinde gerçekleştirilecek maden istihraç ve/veya işleme yatırımları bölgesel desteklerden yararlanamaz. 10- Aşağıda belirtilen yatırım konuları bulunduğu bölgede uygulanan bölgesel desteklerden yararlanır: a) Müteharrik karakterli araçlar hariç olmak üzere lojistik yatırımları. b) Jeotermal enerji ile veya enerji santralleri atık ısısı ile konut ısıtma/soğutma yatırımları. c) İstanbul ili hariç olmak üzere, asgari 2 milyon TL tutarındaki "demiryolu ve tramvay lokomotifleri ile vagonlarının imalatı" ve "hava ve uzay taşıtları imalatı" ile bunların aksam ve parçaları konusundaki yatırımlar. ç) Asgari 5 Milyon TL tutarındaki liman ve liman hizmetleri yatırımları (yat limanı ve marina dahil). 11- Birden fazla bölgede gerçekleştirilecek bölgesel yatırımlar, görece daha fazla gelişmiş bölgenin desteklerinden yararlanır. 12- Asgari 5 Milyon TL tutarındaki sondaj yatırımları 2 nci bölgede uygulanan bölgesel desteklerden yararlanır.
BÖLGESEL TEŞVİK UYGULAMALARI Bölgesel yatırım kriterlerini sağlayan yatırımlar, a) Gümrük vergisi muafiyeti b) KDV istisnası. c) Vergi indirimi. ç) Sigorta primi işveren hissesi desteği. d) Yatırım yeri tahsisi. e) Faiz desteği (3 üncü, 4 üncü, 5 inci ve 6 ncı bölgelerdeki yatırımlar için). f) Gelir vergisi stopajı desteği (6 ncı bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için). g) Sigorta primi desteği (6 ncı bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için). desteklerinden yararlandırılır. 26
BÜYÜK ÖLÇEKLİ YATIRIMLAR Sıra No Yatırım Konuları Asgari Sabit Yatırım Tutarları (Milyon TL) 1 Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri İmalatı 1000 2 Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı 200 3 Liman ve Liman Hizmetleri Yatırımları 200 4 Motorlu Kara Taşıtlarının İmalatı Yatırımları: a) Motorlu Kara Taşıtları Ana Sanayi Yatırımları 200 b) Motorlu Kara Taşıtları Yan Sanayi Yatırımları 50 5 Demiryolu ve Tramvay Lokomotifleri ve/veya Vagon İmalatı Yatırımları 50 6 Transit Boru Hattıyla Taşımacılık Hizmetleri Yatırımları 50 7 Elektronik Sanayi Yatırımları 50 8 Tıbbi Alet, Hassas ve Optik Aletler İmalatı Yatırımları 50 9 İlaç Üretimi Yatırımları 50 10 Hava ve Uzay Taşıtları ve/veya Parçaları İmalatı Yatırımları 50 11 Makine (Elektrikli Makine ve Cihazlar Dahil) İmalatı Yatırımları 50 12 Metal Üretimine Yönelik Yatırımlar: *Maden Kanununda belirtilen IV/c grubu metalik madenlerin cevher ve/veya konsantresinden nihai metal üretimine yönelik yatırımlar (bu tesislere entegre madencilik yatırımları dahil)+ 50 27
BÜYÜK ÖLÇEKLİ YATIRIM UYGULAMALARI Büyük Ölçekli yatırım kriterlerini sağlayan yatırımlar, a) Gümrük vergisi muafiyeti b) KDV istisnası. c) Vergi indirimi. ç) Sigorta primi işveren hissesi desteği. d) Yatırım yeri tahsisi. e) Gelir vergisi stopajı desteği (6 ncı bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için). f) Sigorta primi desteği (6 ncı bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için). desteklerinden yararlandırılır. 28
STRATEJİK YATIRIMLAR 29 Stratejik Yatırım Olarak Değerlendirecek Yatırım Kriterlerinin tamamını birlikte sağlayan, ithalat bağımlılığı yüksek ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar stratejik yatırım olarak değerlendirilir. Stratejik Yatırım Olarak Değerlendirecek Yatırım Kriterleri a) Asgari sabit yatırım tutarının ellimilyon Türk Lirasının üzerinde olması (münhasıran bu yatırımların enerji ihtiyacını karşılamak üzere gerçekleştirilecek doğalgaza dayalı olmayan enerji yatırımlarının, tesis kurulu gücü ile orantılanacak kısmı yatırım tutarına dahil edilir). b) Yatırım Teşvik Belgesine konu yatırımda üretilecek ürünle ilgili yurtiçi toplam üretim kapasitesinin, aynı ürünün ithalatından az olması. c) Ekonomi Bakanlığınca belirlenecek esaslar çerçevesinde, Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında gerçekleştirilecek yatırımla asgari yüzde kırk oranında katma değer sağlanması. Not: Rafineri ve petrokimya yatırımlarında (c) bendi hükmü aranmaz. ç) Yatırım konusu tesiste, üretilecek ürünle ilgili son bir yıl içerisinde gerçekleşen toplam ithalat tutarının ellimilyon ABD Dolarının üzerinde olması (ithalat miktarının tespitinde, müracaat tarihinden önce yayımlanmış son oniki aylık resmi veriler esas alınır). Not: Yurt içinde üretimi olmayan ürünlerin üretimine yönelik yatırımlarda (ç) bendi hükmü aranmaz.
STRATEJİK YATIRIMLAR Stratejik yatırımlar konusunda Ekonomi Bakanlığına yapılacak müracaatlar Stratejik Yatırımları Değerlendirme Komisyonu tarafından incelenerek değerlendirilir. Stratejik Yatırımları Değerlendirme Komisyonu tarafından stratejik yatırım olduğuna karar verilen yatırım projeleri için Ekonomi Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğünce Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenir. Yatırımlarda Devlet Yardımları Kararı ile teşvik edilmeyecek olarak belirlenen yatırım konuları ile kamu kurum ve kuruluşları tarafından gerçekleştirilecek stratejik yatırım kapsamında değerlendirilmez. YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI HAKKINDA KARARIN UYGULANMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ eki STRATEJİK YATIRIMLARA İLİŞKİN KATMA DEĞER HESABI VE DEĞERLENDİRME ESASLARI dikkate alınır. 30
STRATEJİK YATIRIMLAR Stratejik yatırım kriterlerini sağlayan yatırımlar, bölge farkı gözetilmeksizin, a) Gümrük vergisi muafiyeti b) KDV istisnası. c) Vergi indirimi. ç) Sigorta primi işveren hissesi desteği. d) Yatırım yeri tahsisi. e) Faiz desteği. f) KDV iadesi. g) Gelir vergisi stopajı desteği (6 ncı bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için). ğ) Sigorta primi desteği (6 ncı bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için). desteklerinden yararlandırılır. 31
*** Gümrük Vergisi Muafiyeti *** Katma Değer Vergisi İstisnası *** Vergi İndirimi *** Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği *** Yatırım Yeri Tahsisi *** Faiz desteği *** KDV İadesi *** Gelir vergisi stopajı desteği *** Sigorta primi desteği Yatırımların Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar kapsamındaki destek unsurlarından yararlanabilmesi için, makroekonomik programlar ve arz-talep dengesi dikkate alınarak yapılacak sektörel, malî ve teknik değerlendirmeler çerçevesinde projenin uygun görülmesi ve Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmesi gerekir. (Karar m.7/1) Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmesine ilişkin müracaat tarihinden önce gerçekleştirilmiş bulunan yatırım harcamaları Yatırım Teşvik Belgesi kapsamına alınmaz. (Karar m.7/2) 32
GÜMRÜK VERGİSİ MUAFİYETİ Yatırım Teşvik Belgesi kapsamındaki - Yatırım malı makine ve teçhizatın ithali, - Otomobil ve hafif ticarî araç yatırımlarında yatırım dönemi içerisinde kalmak kaydıyla monte edilmemiş haldeki (CKD) aksam ve parçaların ithali, - Gemi ithali - Elli metrenin üzerindeki yat inşa yatırımlarında tekne kabuğu ithali yürürlükteki İthalat Rejimi Kararı gereğince ödenmesi gereken gümrük vergisinden muaftır. 33 KULLANILMIŞ VEYA YENİLEŞTİRİLMİŞ MAKİNE VE TEÇHİZAT Ekonomi Bakanlığı, sektörel kısıtlamaları göz önüne alarak; a) İthalat Rejimi Kararı uyarınca ithali mümkün olan kullanılmış veya yenileştirilmiş makine ve teçhizat (karayolu nakil vasıtaları hariç) ile İthalat Rejimi Kararının 7 nci maddesi uyarınca ithaline izin verilen makine ve teçhizatın Yatırım Teşvik Belgesi kapsamına alınmasını, b) Kullanılmış komple tesisin proje bazında yapılacak değerlendirme sonucunda ithalini, uygun görebilir.
KULLANILMIŞ VEYA YENİLEŞTİRİLMİŞ MAKİNE VE TEÇHİZAT İSTİSNA Baskı, basım, matbaa, tekstil, hazır giyim ve konfeksiyon yatırımlarına yönelik Yatırım Teşvik Belgeleri kapsamında kullanılmış veya yenileştirilmiş makine ve teçhizat ithal edilemez. Not: Yatırımların kullanılmış makine ve teçhizat kısmı için faiz desteği uygulanmaz. (Karar m.11/7) TEMİNATLI İTHALAT Yatırım Teşvik Belgesi almak üzere müracaat edilmiş, ancak Yatırım Teşvik Belgesine bağlanmamış yatırımlara ilişkin makine ve teçhizatın ithaline, Ekonomi Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü nün görüşüne istinaden Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca, Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında muafiyet tanınabilecek ve istisna edilebilecek vergi ve kesintilerin toplam tutarı kadar teminatın alınması suretiyle müsaade edilebilir. Teminatla ithalatta, bir defada verilecek teminat süresi azami altı aydır. Teminat süresi içerisinde Yatırım Teşvik Belgesinin düzenlenememiş olması halinde süre uzatımı için Gümrük ve Ticaret Bakanlığına müracaat edilir. Teminatın başlangıç tarihi, eşyanın serbest dolaşıma giriş tarihidir. Yatırımcının, teminatın çözümü için teminat süresi içinde (ek süreler dahil) Yatırım Teşvik Belgesi ve eki ithal makine ve teçhizat listesi ile birlikte Gümrük ve Ticaret Bakanlığına müracaat etmesi gerekir. Aksi takdirde teminat irat kaydedilir. 34
35 GÜMRÜK VERGİSİ TAHSİL EDİLEN YATIRIM MALI İTHALATI Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında - otobüs, - çekici (Euro normlarına uygun yeşil motoru haiz olanlar hariç), - mobilya, - motorbot, - kamyon (off-road truck tipi karayoluna çıkması mümkün olmayan kaya tipi damperli kamyonlar hariç), - transmikser, - beton santrali, - forklift - ve beton pompası ithal edilmesi halinde yürürlükteki İthalat Rejimi Kararında öngörülen oranlarda gümrük vergisi tahsil edilir. Ayrıca, makine ve teçhizat bedelinin yüzde beşine kadar yedek parça, gümrük vergisi muafiyeti sağlanmaksızın ithal edilerek sabit yatırım tutarına dahil edilebilir.
KATMA DEĞER VERGİSİ İSTİSNASI 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu gereğince, Yatırım Teşvik Belgesi sahibi yatırımcılara Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yapılacak makine ve teçhizat ithal ve yerli teslimleri KDV den istisna edilebilir. Yatırım Teşvik Belgesinin veya teşvik belgesi kapsamı makine ve teçhizatın devir işlemleri ile makine ve teçhizat listelerinde set, ünite, takım vb. olarak belirtilen malların kısmi teslimlerinde de uygulanır. 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu Araçlar, kıymetli maden ve petrol aramaları ile ulusal güvenlik harcamaları ve yatırımlarda istisna Madde 13- (3174 sayılı Kanun ile değişik.) Aşağıdaki teslim ve hizmetler vergiden müstesnadır. d) (4369 sayılı Kanun ile eklendi. Yürürlük: 01.08.1998) Yatırım Teşvik Belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki makina ve teçhizat teslimleri (Şu kadar ki, yatırım teşvik belgesinde öngörüldüğü şekilde gerçekleşmemesi halinde, zamanında alınmayan vergi alıcıdan, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir. Zamanında alınmayan vergiler ile vergi cezalarında zamanaşımı, verginin tarhini veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren başlar). 36
KATMA DEĞER VERGİSİ İADESİ Sabit yatırım tutarı beşyüzmilyon Türk Lirasının üzerindeki stratejik yatırımlar kapsamında yapılacak bina-inşaat harcamaları KDV iadesinden yararlandırılabilir. 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu Büyük ve stratejik yatırımlarda iade: Geçici Madde 30- (6322 sayılı Kanun ile eklendi.) 31/12/2023 tarihine kadar uygulanmak üzere, yatırım teşvik belgeleri kapsamında asgari 500 milyon Türk Lirası tutarında sabit yatırım öngörülen stratejik yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve takvim yılı sonuna kadar indirim yoluyla telafi edilemeyen katma değer vergisi, izleyen yıl talep edilmesi halinde belge sahibi mükellefe iade olunur. Teşvik belgesine konu yatırımın tamamlanmaması halinde, iade edilen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanarak iade tarihinden itibaren gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir. Bu vergiler ve cezalarında zamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılı başında başlar. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. 37
VERGİ İNDİRİMİ Büyük ölçekli yatırımlar ile bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında gerçekleştirilecek yatırımlarda, 5520 sayılı Kanunun 32/A maddesi çerçevesinde gelir veya kurumlar vergisi, öngörülen yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar aşağıda belirtilen oranlarda indirimli olarak uygulanır. 38
VERGİ İNDİRİMİ 3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Kararına istinaden düzenlenecek Yatırım Teşvik Belgeleri kapsamında 31.12.2014 tarihine kadar (bu tarih dahil) yatırıma başlanılmış olması halinde aşağıdaki tabloda belirtilen indirim oranları ile yatırıma katkı oranları uygulanır. Stratejik yatırımlar için tüm bölgelerde uygulanacak vergi indirimi oranı yüzde doksan ve yatırıma katkı oranı yüzde ellidir. 39
SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ DESTEĞİ - Büyük ölçekli yatırımlar, - stratejik yatırımlar - bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında desteklenen yatırımlardan, tamamlama vizesi yapılmış Yatırım Teşvik Belgesinde kayıtlı istihdamı aşmamak kaydıyla; a) Komple yeni yatırımlarda, teşvik belgesi kapsamında gerçekleşen yatırımla sağlanan, b) Diğer yatırım cinslerinde, yatırımın tamamlanmasını müteakip, yatırıma başlama tarihinden önceki son altı aylık dönemde (mevsimsel özellik taşıyan yatırımlarda bir önceki yıla ait mevsimsel istihdam ortalamaları dikkate alınır) Sosyal Güvenlik Kurumuna verilen aylık prim ve hizmet belgesinde bildirilen ortalama işçi sayısına teşvik belgesi kapsamında gerçekleşen yatırımla ilave edilen, istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı Ekonomi Bakanlığı bütçesinden karşılanır. 40
SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ DESTEĞİ Büyük ölçekli yatırımlar ile bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında desteklenen yatırımlarda Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği aşağıda belirtilen sürelerde uygulanır. Not: Stratejik yatırımlar için Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği 6 ncı bölgede on yıl, diğer bölgelerde yedi yıl süreyle uygulanır. 41
SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ DESTEĞİ Yatırımcının yararlandığı sigorta primi işveren hissesi desteğinin tutarı, bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında desteklenen yatırımlar ile büyük ölçekli yatırımlarda sabit yatırım tutarının aşağıda belirtilen oranlarını geçemez. Stratejik yatırımlarda sigorta primi işveren hissesi desteğinin miktarı 1, 2, 3, 4 ve 5 inci bölgelerde sabit yatırım tutarının yüzde on beşini geçemez. 42
YATIRIM YERİ TAHSİSİ Ekonomi Bakanlığı na Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiş büyük ölçekli yatırımlar, stratejik yatırımlar ve bölgesel desteklerden yararlanacak yatırımlar için, 29.06.2001 tarihli ve 4706 sayılı HAZİNEYE AİT TAŞINMAZ MALLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUNun ek 3 üncü maddesi çerçevesinde Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslara göre yatırım yeri tahsis edilebilir. Not: Arazi, arsa, royalti, yedek parça ve amortismana tâbi olmayan diğer harcamalar ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu gereği finans ve sigortacılık konularında faaliyet gösteren kurumlar, iş ortaklıkları, 4283 sayılı Yap-İşlet Modeli ile Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışının Düzenlenmesi Hakkında Kanun ve 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun kapsamında gerçekleştirilen yatırımlar ve rödovans sözleşmesine bağlı olarak yapılan yatırımlar yatırımlara yatırım yeri tahsis edilmez. (Karar m.15/6) 43
FAİZ DESTEĞİ (STRATEJİK YATIRIMLAR, AR-GE YATIRIMLARI, ÇEVRE YATIRIMLARI İÇİN KULLANILACAK KREDİLER) Yatırımcı tarafından talep edilmesi halinde, Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında, bankalardan kullanılacak en az bir yıl vadeli yatırım kredilerinin Yatırım Teşvik Belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının yüzde yetmişine kadar olan kısmı için ödenecek faizin veya kâr payının Bölge ayrımı yapılmaksızın tüm bölgelerde gerçekleştirilecek stratejik yatırımlar, AR-GE yatırımları ve çevre yatırımları için Türk Lirası cinsi kredilerde 5 puanı, döviz kredileri ve dövize endeksli kredilerde 2 puanı, Ekonomi Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü nce uygun görülmesi halinde azami ilk beş yıl için ödenmek kaydıyla bütçe kaynaklarından karşılanır. Not: Faiz desteği tutarı, bölge ayrımı olmaksızın AR-GE ve çevre yatırımlarında beşyüzbin Türk Lirasını, stratejik yatırımlarda ise sabit yatırım tutarının yüzde beşini aşmamak kaydıyla ellimilyon Türk Lirasını geçemez. 44
45 FAİZ DESTEĞİ (BÖLGESEL YATIRIMLAR İÇİN KULLANILACAK KREDİLER) Yatırımcı tarafından talep edilmesi halinde, Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında bankalardan kullanılacak en az bir yıl vadeli yatırım kredilerinin Yatırım Teşvik Belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının yüzde yetmişine kadar olan kısmı için ödenecek faizin veya kâr payının Türk Lirası cinsi kredilerde 3 üncü bölge 3 puan 1 puan 4 üncü bölge 4 puan 1 puan 5 inci bölge 5 puan 2 puan 6 ncı bölge 7 puan 2 puanı, Döviz kredileri ve Dövize endeksli kredilerde Ekonomi Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü nce uygun görülmesi halinde azami ilk beş yıl için ödenmek kaydıyla bütçe kaynaklarından karşılanır. Bankalardan kullanılacak kredi desteklerden yararlanacak yatırımlar için kullanılmalıdır. AZAMİ FAİZ DESTEĞİ TUTARI Bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında yapılacak yatırımlarda proje bazında sağlanacak faiz desteği tutarları - 3 üncü bölgede beşyüzbin Türk Lirasını - 4 üncü bölgede altıyüzbin Türk Lirasını - 5 inci bölgede yediyüzbin Türk Lirasını - 6 ncı bölgede dokuzyüzbin Türk Lirasını geçemez.
FAİZ DESTEĞİ İLE İLGİLİ NOTLAR Not: Faiz desteği içeren teşvik belgelerine konu yatırımlardan finansal kiralama yöntemiyle gerçekleştirilecek olanlar için de faiz veya kâr payı ödemelerini içeren itfa planı yapılması kaydıyla aynı şartlarla faiz desteği öngörülebilir. Not: Kullanılacak kredi desteklerden yararlanacak yatırımlar için kullanılmalıdır. Not: Aracı kurum, faiz desteğine esas olan kredinin Yatırım Teşvik Belgesi kapsamındaki harcamalar için kullandırılmasıyla yükümlüdür. Kredinin amacı dışında kullanıldığının tespiti halinde, Ekonomi Bakanlığı nca ödenen faiz desteği tutarına ilgili bankanın bu kapsamdaki krediye uyguladığı faiz veya kâr payı oranı uygulanmak suretiyle Bankaca tespit edilecek meblağın, finansal kiralama şirketlerince ise ödenen faiz desteği miktarına itfa planının düzenlenmesinde uygulanan faiz veya kâr payı üzerinden tespit edilen tutarın beş iş günü içerisinde bütçeye gelir yazılmak üzere muhasebe birimi hesabına yatırılması gerekir. Not: Aracı kurumların uyguladıkları faiz veya kâr payı oranları, bölgelere göre belirlenen faiz desteği puanının altına düştüğünde, aracı kurumun uyguladığı oran dikkate alınır. 46
SİGORTA PRİMİ DESTEĞİ 212/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımı Hakkında Karar uyarınca, 6 ncı bölgede; - büyük ölçekli yatırımlar, - stratejik yatırımlar - ve bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında Yatırım Teşvik Belgesine istinaden gerçekleştirilecek yatırımla sağlanan ilave istihdam için, tamamlama vizesi yapılan teşvik belgesinde kayıtlı istihdam sayısını aşmamak kaydıyla, işveren tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenmesi gereken sigorta primi işçi hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı, tamamlama vizesinin yapılmasını müteakip on yıl süreyle işveren adına Bakanlık bütçesinden karşılanabilir. 47
GELİR VERGİSİ STOPAJI DESTEĞİ 3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar uyarınca 6 ncı bölge için düzenlenen Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında gerçekleştirilecek yatırımla sağlanan ilave istihdam için, belgede kayıtlı istihdam sayısını aşmamak kaydıyla, işçilerin ücretlerinin asgari ücrete tekabül eden kısmı üzerinden hesaplanan gelir vergisi, yatırımın kısmen veya tamamen faaliyete geçtiği tarihten itibaren on yıl süreyle verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin edilir. 48
ÖNCELİKLİ YATIRIM KONULARI a) Denizyolu ile yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar. b) Özel sektör tarafından yapılacak şehirlerarası yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik demiryolu yatırımları ile şehir içi yük taşımacılığına yönelik demiryolu yatırımları. c) Test merkezleri, rüzgar tüneli ve bu mahiyetteki yatırımlar (otomotiv, uzay veya savunma sanayine yönelik olanlar). ç) Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde veya termal turizm konusunda bölgesel desteklerden yararlanabilecek nitelikteki turizm konaklama yatırımları 49
ÖNCELİKLİ YATIRIM KONULARI d) Asgari ellibin metrekare kapalı alana sahip uluslararası fuar yatırımları (konaklama ve alışveriş merkezi üniteleri hariç). e) Sağlık Bakanlığından alınacak proje onayına istinaden gerçekleştirilecek asgari yirmimilyon Türk Lirası tutarındaki biyoteknolojik ilaç, onkoloji ilaçları ve kan ürünleri üretimine yönelik yatırımlar. f) Savunma Sanayii Müsteşarlığından alınacak proje onayına istinaden gerçekleştirilecek asgari yirmimilyon Türk Lirası tutarındaki savunma, havacılık ve uzay alanındaki yatırımlar. 50
ÖNCELİKLİ YATIRIM KONULARI g) Maden istihraç yatırımları ve/veya maden işleme yatırımları (04.06.1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununda tanımlanan I. grup madenler ve mıcır yatırımları ile İstanbul ilinde gerçekleştirilecek istihraç ve/veya işleme yatırımları hariç). 3213 sayılı Maden Kanununda tanımlanan I. grup madenler a) İnşaat ile yol yapımında kullanılan ve tabiatta doğal olarak bulunan kum ve çakıl. b) Tuğla-kiremit kili, Çimento kili, Marn, Puzolanik kayaç (Tras) ile çimento ve seramik sanayilerinde kullanılan ve diğer gruplarda yer almayan kayaçlar. 51
52 ÖNCELİKLİ YATIRIM KONULARI ğ) Özel sektör tarafından gerçekleştirilecek olan, kreş ve gündüz bakımevleri ile okul öncesi eğitim, ilkokul, ortaokul ve lise eğitim yatırımları h) Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK ve KOSGEB tarafından desteklenen AR-GE projeleri neticesinde geliştirilen ürünlerin veya parçaların üretimine yönelik yatırımlar. ı) Motorlu kara taşıtları ana sanayinde gerçekleştirilecek asgari 300 milyon TL tutarındaki yatırımlar asgari 75 milyon TL tutarındaki motor yatırımları ile asgari 20 milyon TL tutarındaki motor aksamları, aktarma organları/aksamları ve otomotiv elektroniğine yönelik yatırımlar
ÖNCELİKLİ YATIRIM KONULARI i) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından düzenlenen geçerli bir maden işletme ruhsatı ve izni kapsamında 3213 sayılı Maden Kanununun 2 nci maddesinin 4-b grubunda yer alan madenlerin girdi olarak kullanıldığı elektrik üretimi yatırımları. 3213 sayılı Maden Kanununda tanımlanan IV-b. grup madenler Turba, Linyit, Taşkömürü, kömüre bağlı metan gazı, Antrasit, Asfaltit, Bitümlü Şist, Bitümlü Şeyl, Kokolit ve Sapropel (Petrol Kanunu hükümleri mahfuz kalmak kaydıyla). 53
ÖNCELİKLİ YATIRIM KONULARI j) Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın ekinde yer alan Teşvik Edilmeyecek Yatırımlar hariç olmak üzere Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının vereceği proje onayına istinaden, yıllık asgari 500 TEP (ton eşdeğeri petrol) enerji tüketimi olan mevcut imalat sanayi tesislerinde gerçekleştirilecek, birim ürün başına en az %20 oranında enerji tasarrufu sağlayan ve yatırım geri dönüş süresi azami 5 yıl olan enerji verimliliğine yönelik yatırımlar. 54
ÖNCELİKLİ YATIRIM KONULARI k) Atık ısı kaynaklı olarak, bir tesisteki atık ısıdan geri kazanım yolu ile elektrik üretimine yönelik yatırımlar (doğal gaza dayalı elektrik üretim tesisleri hariç). l) Asgari 50 Milyon TL tutarındaki, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) yatırımları ve yer altı doğal gaz depolama yatırımları. m) Karbon elyaf üretimine veya karbon elyaf üretimi ile birlikte olmak kaydıyla karbon elyaftan mamul kompozit malzeme üretimine yönelik yatırımlar. 55
YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI AÇISINDAN BİR ALT BÖLGE DESTEĞİNDEN YARARLANACAK YATIRIMLAR Yatırımlarda Devlet Yardımları Kararında tanımlanan Büyük ölçekli yatırımlar veya bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenen yatırımlar, aşağıdaki koşullardan en az birini sağlamaları halinde vergi indirimi ve sigorta primi işveren hissesi desteği açısından bulundukları bölgenin bir alt bölgesinde sağlanan oran ve sürelerde bu desteklerden yararlanabilir. a) Yatırımın organize sanayi bölgesinde (OSB) gerçekleştirilmesi. b) Yatırımın, aynı sektörde faaliyet gösteren en az beş gerçek veya tüzel kişinin ortağı olduğu yatırımcı tarafından gerçekleştirilmesi ve ortak faaliyet gösterilen alanda entegrasyonu sağlayacak bir yatırım olması. Yatırımlarda Devlet Yardımları Kararı kapsamında 6 ncı bölgede gerçekleştirilecek büyük ölçekli ve bölgesel teşvik uygulamaları kapsamındaki yatırımlar için sigorta primi işveren hissesi desteği, bölgede geçerli olan süreye iki yıl ilave edilmek, vergi indirimi desteği ise bölgede geçerli olan yatırıma katkı oranına beş puan ilave edilmek suretiyle uygulanır. 56
MADENCİLİK YATIRIMLARI İLE İLGİLİ NOTLAR 6 ncı bölge hariç olmak üzere, I. grup madenler ve mıcır yatırımları ile İstanbul ilinde gerçekleştirilecek maden istihraç ve/veya işleme yatırımları bölgesel desteklerden yararlanamaz. 3213 sayılı Maden Kanununda tanımlanan I. grup madenler a) İnşaat ile yol yapımında kullanılan ve tabiatta doğal olarak bulunan kum ve çakıl. b) Tuğla-kiremit kili, Çimento kili, Marn, Puzolanik kayaç (Tras) ile çimento ve seramik sanayilerinde kullanılan ve diğer gruplarda yer almayan kayaçlar. II. grup madenler a) Kalsit, Dolomit, Kalker, Granit, Andezit, Bazalt gibi kayaçlardan Agrega, mıcır veya öğütülerek kullanılacak kayaçlar. b) Mermer, Traverten, Granit, Andezit, Bazalt gibi blok olarak üretilen taşlar ile dekoratif amaçla kullanılan doğal taşlar. III. Grup madenler Deniz, göl, kaynak suyundan elde edilecek eriyik halde bulunan tuzlar, karbondioksit (CO2) gazı (jeotermal, doğal gaz ve petrollü alanlar hariç) Hidrojen Sülfür (7/3/1954 tarihli ve 6326 sayılı Petrol Kanunu hükümleri mahfuz kalmak kaydıyla). 57
MADENCİLİK YATIRIMLARI İLE İLGİLİ NOTLAR 3213 sayılı Maden Kanununda tanımlanan IV. grup madenler IV-a) Kaolen, Dikit, Nakrit, Halloysit, Endellit, Anaksit, Bentonit, Montmorillonit, Baydilit, Nontronit, Saponit, Hektorit, İllit, Vermikülit, Allofan, İmalogit, Klorit, Sepiyolit, Paligorskit (Atapuljit), Loglinit ve bunların karışımı killer, Refrakter killer, Jips, Anhidrit, Alünit (Şap), Halit, Sodyum, Potasyum, Lityum, Kalsiyum, Magnezyum, Klor, Nitrat, İyot, Flor, Brom ve diğer tuzlar, Bor tuzları (Kolemanit, Uleksit, Borasit, Tinkal, Pandermit veya bünyesinde en az %10 B2O3 içeren diğer Bor mineralleri), Stronsiyum tuzları (Selestin, Stronsiyanit), Barit, Vollastonit, Talk, Steattit, Pirofillit, Diatomit, Olivin, Dunit, Sillimanit, Andaluzit, Dumortiorit, Disten (Kyanit), Fosfat, Apatit, Asbest (Amyant), Manyezit, Huntit, Tabiî Soda mineralleri (Trona, Nakolit, Davsonit), Zeolit, Pomza, Pekştayn, Perlit, Obsidyen, Grafit, Kükürt, Flüorit, Kriyolit, Zımpara Taşı, Korundum, Diyasporit, Kuvars, Kuvarsit ve bileşiminde en az %80 SiO2 ihtiva eden Kuvars kumu, Feldispat (Feldispat ve Feldispatoid grubu mineraller), Mika (Biyotit, Muskovit, Serisit, Lepidolit, Flogopit), Nefelinli Siyenit, Kalsedon (Sileks, Çört). IV-b) Turba, Linyit, Taşkömürü, kömüre bağlı metan gazı, Antrasit, Asfaltit, Bitümlü Şist, Bitümlü Şeyl, Kokolit ve Sapropel (Petrol Kanunu hükümleri mahfuz kalmak kaydıyla). 58
59 MADENCİLİK YATIRIMLARI İLE İLGİLİ NOTLAR 3213 sayılı Maden Kanununda tanımlanan IV. grup madenler IV-c) Altın, Gümüş, Platin, Bakır, Kurşun, Çinko, Demir, Pirit, Manganez, Krom, Civa, Antimuan, Kalay, Vanadyum, Arsenik, Molibden, Tungsten (Volframit, Şelit), Kobalt, Nikel, Kadmiyum, Bizmut, Titan (İlmenit, Rutil), Alüminyum (Boksit, Gipsit, Böhmit), Nadir toprak elementleri (Seryum Grubu, Yitriyum Grubu) ve Nadir toprak mineralleri (Bastnazit, Monazit, Ksenotim, Serit, Oyksenit, Samarskit, Fergusonit), Sezyum, Rubidyum, Berilyum, İndiyum, Galyum, Talyum, Zirkonyum, Hafniyum, Germanyum, Niobyum, Tantalyum, Selenyum, Telluryum, Renyum. V. grup madenler Elmas, Safir, Yakut, Beril, Zümrüt, Morganit, Akuvamarin, Heliodor, Aleksandirit, Agat, Oniks, Sardoniks, Jasp, Karnolin, Heliotrop, Kantaşı, Krizopras, Opal (İrize Opal, Kırmızı Opal, Siyah Opal, Ağaç Opal), Kuvars kristalleri (Ametist, Sitrin, Neceftaşı (Dağ kristali), Dumanlı Kuvars, Kedigözü, Avanturin, Venüstaşı, Gül Kuvars), Turmalin (Rubellit, Vardelit, İndigolit), Topaz, Aytaşı, Turkuaz (Firuze), Spodümen, Kehribar, Lazurit (Lapislazuli), Oltutaşı, Diopsit, Amozonit, Lületaşı, Labrodorit, Epidot (Zeosit, Tanzonit), Spinel, Jadeit, Yeşim veya Jad, Rodonit, Rodokrozit, Granat Minarelleri (Spesartin, Grosüllar Hessanit, Dermontoit, Uvarovit, Pirop, Almandin), Diaspor Kristalleri, Kemererit.
MADENCİLİK YATIRIMLARI İLE İLGİLİ NOTLAR 3213 sayılı Maden Kanununda tanımlanan VI. grup madenler Radyoaktif Mineraller ve diğer radyoaktif maddeler. Not: Bu gruplarda yer alan madenlerin özellikleri ile bu maddede yer almayan bir madenin grubunun tespitine ait esas ve usuller Enerji ve Tabii Bakanlığı nca çıkarılan MADENCİLİK FAALİYETLERİ UYGULAMA YÖNETMELİĞİ ile düzenlenir. Not: Madenler yukarıda sıralanan gruplara göre ruhsatlandırılır. Not: Maden hakkı için I (a) Grubu madenlerde il özel idarelerine, diğer grup madenlerde Maden İşleri Genel Müdürlüğüne müracaat edilir. 60
YATIRIM TEŞVİK BELGESİ İÇİN MÜRACAAT MERCİİ Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenebilmesi için Ekonomi Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü ne müracaat edilir. Genel teşvik uygulamaları kapsamında yer alan, sabit yatırım tutarı onmilyon Türk Lirasını aşmayan ve GÖREV VERİLEN YEREL BİRİMLERCE YATIRIM TEŞVİK BELGESİ DÜZENLENEBİLECEK SEKTÖR VE KONULAR şeklinde listelenen yatırımlar için firmanın tercihine bağlı olarak yatırımın yapılacağı yerdeki yerel birimlere de müracaat edilebilir. Not: Yatırım Teşvik Belgelerinin geçerlilik süresi içerisindeki işlemlerle ilgili müracaatlar, Yatırım Teşvik Belgesi müracaatını değerlendiren ilgili kuruma yapılır. Müracaatlar, Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğde belirtilen esaslar çerçevesinde değerlendirilerek ilgili merci tarafından sonuçlandırılır. Not: Yatırımların devir, satış, ihraç, kiralama ve yatırımcı talebine istinaden yapılan iptaller dışındaki Yatırım Teşvik Belgesi iptali işlemlerine ilişkin müracaatlar ile yatırım konusu değişikliği ve yatırımın nakli konusundaki talepler Ekonomi Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğünün görüşü alınarak sonuçlandırılır. Not: Yatırım Teşvik Mevzuatında Ekonomi Bakanlığı ifadesi, Ekonomi Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü nü ifade eder. 61
62 GÖREV VERİLEN YEREL BİRİMLERCE YATIRIM TEŞVİK BELGESİ DÜZENLENEBİLECEK SEKTÖR VE KONULAR