Biz Anayasa Yazmıyoruz, Anayasa Yapıyoruz

ISSN: 2146-5355 YIL - 1 SAYI - 2 ARALIK 2011 Anayasa Komisyonu Başkanı, Burhan KUZU: Yeni Anayasa İnsan Merkezli Olacak TBMM Başkanı Cemil ÇİÇEK: Biz Anayasa Yazmıyoruz, Anayasa Yapıyoruz Rekabet Kurumu Başkanı Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI: Rekabet savunuculuğunu, koruyucu hekimlik gibi görüyoruz

KARS ı, GAZİli k Ünvanı ile Taçlandıralım... Yüksel GÜNEŞ Başkan yukselgunes@vizyon2023.com.tr 16 Haziran 1855 günü General Muravyev komutasındaki, bizden 3 misli fazla bir ordunun kuşattığı Kars Kalesi nde, 14 yaşından yukarı çocuklar bile tabyalarda vuruşmaya başlamış, yüzleri peçeli analar, yaşlı babalar cepheye yiyecek ve su taşımışlardır. 19 Eylül de Sivastapol un Türk ve müttefiklerin eline düştüğünü haber alan Rus Komutanı, 50 bin kişilik ordusuyla Kars tabyalarına saldırmıştır. Yedi buçuk saat süren bu boğazlaşmadan, ordu ve halk büyük bir zafer kazanarak Rusları tabyalardan dışarı atmayı başarmışlardır İşte bu cansiperane kazanım, Sultan Abdulmecit Han ı derinden etkilemiş ve Kars a bu başarılarından dolayı Gazi lik ünvanı verilmesi hususunda ferman yayınlamıştır. Ve, Kars lılar, üç yıl vergi ve askerlikten muaf tutulmuştur. Bunun yanı sıra İstanbul Darphanesi nde kesilen ve üzerinde Kars 1272 yazısı ile Kars Kalesi resmi bulunan, aynı çeşitte, altın, gümüş ve bronz Kars Nişanı (Madalyası) yaptırmıştır. Bugün Antep in gazilik ünvanı ile anılması, Maraş ın kahramanlığı ile destanlaşması, Kars ın, 1855 lerde verilen, Gazilik Nişanı nın bir kez daha gözden geçirilmesi zorunluluğu ile bizleri karşı karşıya getirdi Kars ili, bundan sonra, hak ettiğiyle, Gazi Kars olarak anılmalıdır, diye düşünüyoruz. Kars ın serhat şehri olarak anılmasını, Gazi lik mertebesi ile taçlandırırsak, Kars a karşı olan borcumuzu da bir nebze ödemiş oluyoruz Buradan çağrı yapıyorum Ve, milletvekillerimize sesleniyorum: Gelin, 2012 yılında, Türkiye Büyük Millet Meclisi ne sunulacak bir teklif ile, Kars ı, Gazi lik ünvanı ile tanıştıralım. Valimize, Belediye Başkanımıza, Ticaret ve Sanayi Odası Başkanımıza, Esnafımıza; çağrımı tekrarlıyorum: GAZİ KARS ı birlikte oluşturalım Sivil Toplum Kuruluşlarımızın temsilcilerini, yerel basınımızı; Gazi Kars, konusunda birlikteliğe davet ediyorum. Başkan Her yerde, her platformda, GAZİ KARS ı seslendirelim Kuruluşumuzun, 92 yılında, KARS ın ismini, GAZİ KARS olarak haritalarımıza işleyelim Sevgi ve saygılarımla 3

ZİRVE TÜKETİM ÜRÜNLERİ SANAYİİ TİCARET DAĞITIM VE PAZARLAMA ANONİM ŞİRKETİ MERKEZ ADRES: ÖZANKARA GIDA TOPTANCILAR SİTESİ 3.BLOK NO:107 MACUNKÖY ANKARA TEL-FAKS: 0 312 397 79 29-397 79 30

2012 nin yıldızı, Vizyon 2023 Olacak Süreyya GÜNGÖR Genel Yayın Yönetmeni sureyyagungor@vizyon2023.com.tr Vizyon 2023 e başlarken, Mevlana nın Her dil gönlün perdesidir / Perde kımıldadı mı, sırlara ulaşılır demiş ve Mevlana nın Ya olduğun gibi görün, ya göründüğün gibi ol demiştik Aralık sayısına da, yine Mevlana dan bir sözle başlıyoruz Her gün bir yerden göçmek ne iyi / Her gün bir yere konmak ne güzel / Bulanmadan, donmadan akmak ne hoş / Dünle beraber gitti cancağzım / Ne kadar söz varsa düne ait / Şimdi yeni şeyler söylemek lazım Evet, Vizyon 2023 le, söylediğimiz yeni sözleri, birlikte değerlendireceğiz Vizyon 2023, 2012 yılının da vizyonu olacak Vizyon 2023 ün yayımı sonrası çok olumlu tepkiler aldık Muhtevasından, kalitesine kadar her konudaki olumlu görüşleriniz, Vizyon 2023 ailesini mutlu etti.. Ailemize yeni katılan üyelerle birlikte, Vizyon 2023, 2012 yılının da Vizyon dergisi olacak Anayasa Yazmıyoruz, Anayasa Yapıyoruz Cemil Çiçek, Yeni Anayasa çalışmaları ile ilgili olarak söylüyor, bu sözleri Ve Anayasa Komisyon Başkanı Burhan Kuzu, tamamlıyor Yeni Anayasa İnsan Merkezli Olacak diyor Yeni Anayasa Çalışmaları ile ilgili tüm detayları, gündem sayfalarımızda okuyacaksınız Şikayet eden değil, Proje üreten bir Belediye Mustafa İça Kütahya Belediye Başkanı Projeleriyle 2023 ü kendisine hedef seçmiş İli marka şehir yapma konusundaki çalışmalarını birbirinden ilginç projeleriyle hayata geçirmeye çalışıyor Uydu Kent ten, Raylı Sisteme, Hava Ulaşımından, müzeler kenti çalışmalarına kadar her projeyi, Başkanın üslubundan, meraklı gözlerle takip edeceksiniz 2023 yılında 50 milyon turist, 50 milyar dolar gelir Bu sözler, Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarlığına atanan Özgür Özaslan a ait Türkiye nin kültür politikasını en ince noktasına kadar öğreneceksiniz Yurtdışından getirtilen eserlerimizi, türk kültürüne yönelik kitap çalışmalarını, sinema filmi ve belgesellere yapılan destekleri ve 2023 vizyonunu, ilgiyle okurken, kültür konusunda yapılan çalışmaları da öğrenmiş olacaksınız Rekabet Savunuculuğu, Koruyucu Hekimlik Gibi Görüyoruz Rekabet Kurumu Başkanı Prof. Dr. Nurettin Kaldırımcı, 4054 sayılı kanunu en ince noktasına kadar okuyucularımıza aktarıyor Rekabet ihlallerinden, Rekabet Savunuculuğuna, hatta Rekabet Mektuplarına kadar; Rekabet ile ilgili tüm sorularınızın cevabını, Vizyon 2023 içerisinde bulabileceksiniz Manas Üniversitesi, Orta Asya nın Kutup Yıldızı Bu ayki Üniversitemiz, Manas Orta Asya nın Kutup Yıldızı, Manas Prof. Dr. Sebahattin Balcı, okurlarımıza Üniversiteyi anlatırken, sahip olduğu misyon ve vizyonu hakkında da bizleri bilgilendiriyor İki devlet, bir millet; sözünü, hocanın anlatımıyla zevkle okumak isteyenler için değerli bir yazı Efsane geri geldi: Çubukspor İş dünyası ve siyasetin yakından tanıdığı bir isim, Emin Kerimoğlu ile hem Ankara nın ticari hayatını, hem de başkanı olduğu Çubukspor u konuştuk Zaman zaman ağırlığın spora kaydığı noktalarda öğrendik ki, efsane geri gelmiş Çubukspor, dolu dizgin şampiyonluğa gidiyor Sarı lacivertli takıma gönüllerince bir lig diliyorum Vizyon 2023, yeni şeyler söylemeye devam ediyor Aklımızda Kalanlar bölümümüzde, bakanlarımızın ülkemiz ile ilgili çalışmalarını takip edebileceksiniz Aynı şekilde, Cumhurbaşkanımız Abdullah Gül ün The Sunday Telegraph gazetesine verdiği röportajı ve AB Dışişleri Bakanlarınca kaleme alınan ve EUobserver Haber Portalı nda yayımlanan AB ve Türkiye: Fırtınaların içinde daha güvenli bir yola doğru makalesini, noktasına virgülüne dokunmadan, sizlere aktarıyoruz Dualarımız, Başbakanımızla Beraber Başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan ın, laparoskopik yöntemle gerçekleştirilen, sindirim sistemi ameliyatı sonrası, geçmiş olsun dileklerimizi kendine iletiyoruz Ve diyoruz ki; Dualarımızda, sen hep vardın, bundan sonra da var olacaksın Ocak ta Ulaştırma Bakanımız, Şubat ta Tarım Bakanımız sizlere seslenecek 2012 yılı kapak konuları, şimdiden tamamlandı Ocak ayında Bakanımız Binali Yıldırım ı, Şubat ayında da Bakanımız M.Mehdi Eker in, 2023 vizyonunu, hep birlikte değerlendireceğiz Ve son söz, yine Mevlana dan: Hayatta muvaffak olmak için üç şey lazımdır: Dikkat, İntizam, Çalışma Saygılarımla Editör den...

İçindekiler Yıl: 1 Sayı: 2 ARALIK 2011 Doğsad Adına Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü Yüksel GÜNEŞ 06 TBMM Başkanı Cemil ÇİÇEK: Biz Anayasa Yazmıyoruz, Anayasa Yapıyoruz Genel Yayın Yönetmeni Süreyya GÜNGÖR Genel Koordinatör Emin KERİMOĞLU 14 Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan KUZU: Yeni Anayasa İnsan Merkezli Olacak Reklam ve Halkla İlişkiler Müdürü Arzu DİNÇSÖNMEZ Derya BATTAL Yayın Kurulu Ayhan ŞENGÜL Yaşar AKKUŞ Safiye DEMİRCİ Mustafa TAKIR 22 Kütahya Belediye Başkanı Mustafa İÇA: Şikayet eden değil, Proje üreten bir Belediyeyiz Grafik Tasarım Uzmanı Hüseyin YILMAZ İdari Merkez: Selanik Cad. 44/16 Kızılay/ANKARA Tel: 0312 424 0707 Gsm: 0532 224 1607 www.vizyon2023.com.tr bilgi@vizyon2023.com.tr Baskı www..com.tr 34 Prof. Dr. Salih AKKAŞ Türkiye ve Güzel Sanatlar 30 Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı; Özgür ÖZASLAN Kültür; çoğulcu, çok sesli, iletişim ve etkileşime açık bir yapı ile zenginleşebiliyor

İçindekiler 36 Rekabet Kurumu Başkanı Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI: Rekabet savunuculuğunu, koruyucu hekimlik gibi görüyoruz 40 MANAS Üniversitesi Rektörü Prof.Dr. Sebahattin BALCI Orta Asya nın Kutup Yıldızıyız 44 Emin KERİMOĞLU Ankara, hem yönetimin, hem de ticaretin merkezidir Aklımızda Kalanlar 50 60 Makale AB ve Türkiye: Fırtınaların İçinde Daha Güvenli Bir Yola Doğru

Gündem TBMM Başkanı Cemi l Çi çek: Bi z Anayasa Yazmıyoruz, Anayasa Yapıyoruz Ankara (Vizyon 2023) TBMM Meclisi Başkanı Cemil Çiçek, Yeni anayasa çalışmalarında, Anayasa yazılmasından ziyade Anayasa yapılmasının esas amaçları olduğunu söyledi. Dört Aşamalı Yeni Anayasa Planı Bu katılımın hangi yollarla, hangi zaman dilimi içerisinde, bu sürece katkı verileceğiyle ilgili yapılan alt çalışmanın sonuçlandırıldığını dile getiren Çiçek, Artık bugünden itibaren bu komisyonun usul ve esasları belli dedi. Bu süreçle ilgili 4 aşama öngördüklerini belirten Çiçek, sözlerini şöyle sürdürdü: Birinci aşama: Katılım, veri toplama ve değerlendirme. İkinci aşama: İlkelerin belirlenmesi ve metin oluşturma. Üçüncü aşama: Hazırlanan metnin kamuoyuna sunulması ve kamuoyunca tartışılması. Dördüncü aşama: Komisyonda beliren görüşlere göre taslağın gözden geçilerek teklif haline getirilmesi. Yıl Sonuna Kadar Bitirmeyi Hedefliyoruz... Hazırlanacak taslağın ne zaman teklife dönüşebileceği ile ilgili yaptığı değerlendirmede, 31 Nisan 2012 tarihini işaret eden TBMM Başkanı Çiçek Bu elbette makul bir süre Biz önümüzdeki yılın sonuna kadar anayasa konusunu noktalamak istiyoruz. Herkes de buna katkı vermiş olursa memnun olacağız dedi. Herkesten Destek Bekliyoruz Sayıları binlerle ifade edilen Sivil Toplum Kuruluşlarının (STK) görüşlerinin önemli olduğunu da sözlerine ekleyen Başkan Çiçek, sözlerini şöyle tamamladı: Evvela 31 Aralık akşamına kadar yazılı görüşlerini bekliyoruz. Çünkü, 30 yıldır tartışılan bir anayasa var. Herkes tartışıyor. Herkesten de rica ediyoruz ki neden şikayet ediyorlarsa, nasıl bir anayasa istiyorlarsa, görüşleri neyse, bu işin külliyatı da oluşacağı için bunu yazılı olarak gönderebilirlerse, bu bizim işimizi kolaylaştırır, zamanı iyi değerlendiririz. Kuruluşları dinlemeye başladığımızda görüşünü bilerek dinlemek var, bir de ilk defa orada görüşleriyle karşı karşıya gelmek var. Zamanı iyi kullanmamız lazım. Eylül, Ekim ve Kasım ayları Yeni Anayasa Çalışmalarının yoğun olarak yaşandığı aylar oldu Zaman zaman sivil toplum kuruluşları ile, zaman zaman basın yayın organlarının yöneticileri ile, kimi zaman da Anayasa Hukukçuları ile istişare toplantıları yapıldı TBMM Başkanı Cemil Çiçek, bu toplantılarda, kamuoyunun geneli üzerinden konuları değerlendirirken, somut sonuçların göz ardı edilmemesine dikkat çekti ve bakın Anayasa Hukukçularına neler söyledi: 1982 Anayasasında değişiklik yapılması veya yeni bir anayasa yapılması tartışmaları, Anayasanın kabulünden sonraki ilk seçim olan 1983 milletvekili genel seçimlerinin hemen ardından siyasi gündemimize girmiş ve güncelliğini hep korumuş bir konudur. Bunda Anayasanın demokratik ve katılımcı olmayan bir ortamda hazırlanmış olmasının büyük payı vardır. Bilindiği üzere 1982 Anayasasının hazırlanması ve referanduma sunulması siyasi partilerin serbest faaliyette bulunamadığı bir ortamda gerçekleştirilmiştir. 1982 Anayasası, günümüze kadar 17 defa değişikliğe uğramış, ancak bunca değişikliğe rağmen üzerindeki darbe anayasası 8

imajını atamamıştır. 1982 Anayasası, günümüze kadar 17 defa değişikliğe uğramış, ancak bunca değişikliğe rağmen üzerindeki darbe anayasası imajını atamamıştır. Bu imaj nedeniyle yaşanan her sorun haklı ya da haksız, anayasaya mal edilir olmuştur. Sadece bu psikolojik sorunun giderilmesi ve anayasanın toplum tarafından benimsenmesini sağlamak için bile yeni bir anayasaya ihtiyaç duyulduğu aşikârdır. bahsetmek neredeyse imkânsızdır. Gündem Bu imaj nedeniyle yaşanan her sorun haklı ya da haksız, anayasaya mal edilir olmuştur. Sadece bu psikolojik sorunun giderilmesi ve anayasanın toplum tarafından benimsenmesini sağlamak için bile yeni bir anayasaya ihtiyaç duyulduğu aşikârdır. Kaldı ki anayasanın birçok toplumsal soruna kaynaklık ettiğini göz ardı etmek de mümkün değildir. Kamuoyunda Bir Mutabakattan Söz Etmek Mümkündür Kamuoyunda genel bir mutabakatın söz konusu olduğuna dikkati çeken TBMM Başkanı Cemil Çiçek, sözlerini şöyle sürdürdü: Keza Ülkemizin taraf olduğu çok sayıda uluslararası antlaşma, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatları ve AB üyeliği hedefi dikkate alındığında, mevcut anayasamızın uluslararası kamuoyunda da çeşitli sorunlara sebep olduğu ifade edilebilir. Ülkemizde toplumsal mutabakata dayalı yeni bir anayasa ihtiyacı ve bu ihtiyacın giderilmesi yönünde ciddi bir beklenti mevcuttur. Anayasanın, Türkiye Büyük Millet Meclisi, siyasi partiler, sivil toplum kuruluşları, akademik camia gibi her kesimin özgür ve aktif katılımıyla gerçekleştirilmesi hususunda kamuoyunda bir mutabakattan söz etmek mümkündür. Oluşan bu kamuoyu ve beklentiler son yıllarda siyasi partilerin seçim beyanlarında da yer almaya başladı. Yeni anayasa konusunda kayıtsız kalan bir siyasi partiden Nitekim 12 Haziran 2011 tarihinde yapılan 24 üncü dönem milletvekili genel seçimlerine de birçok siyasi partimiz yeni bir anayasa vaadiyle girmiştir. Uzun yıllardan beri çeşitli sivil toplum kuruluşlarının da yeni ve sivil bir anayasa konusunda yaptıkları sayısız çalışma mevcuttur. Yeni bir anayasa yapımı sadece ülkemizde değil tüm dünyada zorlu bir süreç olmuştur. Anayasa yapımında izlenecek yöntemden metnin içeriğine kadar her konuda sorun yaşanması son derece doğaldır. Toplumların günümüzde ulaştığı gelişmişlik seviyeleri, hayat standardı, toplumun ve fertlerin beklentileri demokrasinin kat ettiği aşamalar, temel hak ve özgürlüklere yönelik örgütlü mücadele gibi birçok parametre göz önüne alındığında anayasa yapımının zorluğu daha iyi anlaşılır. Ancak hiçbir zorluk gelişmiş demokratik toplumları çağın gereklerine uygun, özgürlükleri güvence altına alan anayasalar yapmaktan vazgeçirmemiştir, bizi de vazgeçirmemelidir.yeni bir anayasa yapımı için akademik dünyamız, anayasa yapımının teorik zemini açısından yetkinliğini fazlasıyla ispat etmiştir. Yazılı ve görsel medyada gerekli duyarlığın oluştuğu gözlenebilmektedir. Yeni bir anayasa yapılmasında, kamuoyunun bu yönde bir ihtiyaç hissetmesi önemlidir. Anayasa yapımı sürecinde herkes fikrini ifade edebilmeli ve her konu şiddet içermeden tartışılabilmelidir. 9

Anayasa çalışmaları için Türkiye Büyük Millet Meclisi bünyesinde bir Uzlaşma Komisyonu kurulacaktır. Uzlaşma Komisyonu mevzuatta düzenlenmiş bir müessese değildir. Ancak parlamento teamülleri, uzlaşma komisyonlarının ciddi çalışmalara öncülük ettiklerini göstermektedir. Akademisyenlerin Katkısı Gözardı Edilemez... Yeni anayasa sürecini büyük oranda Uzlaşma Komisyonunun yürüteceği nazara alındığında akademisyenlerin komisyonun çalışma usul ve esasları ile yeni anayasanın temel ilkeleri konusunda yapacakları öneri ve tespitler hayati önemi haizdir. Zira hem anayasacılık tarihimiz hem de dünya örnekleri konusunda en kapsamlı ve güncel bilgiler akademisyenler tarafından bilinmekte, takip edilmekte ve yorumlanmaktadır. Ancak akademisyenlerimizin katkısı bununla da sınırlı kalmamalıdır. Uzlaşma Komisyonunun çalışmaları devam ederken veya neticesinde yani ortaya bir metin çıktıktan sonra da gerek tek tek maddelerin gerek metnin tümünün sistematik ve içerik yönünden olgunlaşmasında akademisyenlerimizin ciddi katkılarına ihtiyaç olacaktır. Netice olarak anlaşılıyor ki ülkemizin bir anayasa sorunu vardır. Bu sorun çerçevesinde uzun yıllardan bu yana sürekli anayasa tartışmaları yaşanmaktadır. Ülke gündeminin sürekli bu tartışmalarla meşgul edilmesi ve bu konunun bir türlü çözüme kavuşturulamaması vahimdir. Anayasa konusunda yetki ve sorumluluk, milletin iradesinin tecelli makamı olan Türkiye Büyük Millet Meclisi nindir. Gündem Anayasa Komisyon Üyeleri ÜYE ANKARA Milletvekili Ahmet İYİMAYA ÜYE KARABÜK Milletvekili Mehmet Ali ŞAHİN ÜYE İSTANBUL Milletvekili Mustafa ŞENTOP ÜYE ESKİŞEHİR Milletvekili Bedii Süheyl BATUM ÜYE KONYA Milletvekili Ati lla KART ÜYE İZMİR Milletvekili Rıza Mahmut TÜRMEN ÜYE ANTALYA Milletvekili Tunca TOSKAY ÜYE ERZURUM Milletvekili Oktay ÖZTÜRK ÜYE KONYA Milletvekili Faruk BAL ÜYE BATMAN Milletvekili Ayla Akat ATA ÜYE DİYARBAKIR Milletvekili Altan TAN ÜYE İSTANBUL Milletvekili Sırrı Süreyya ÖNDER 10

Anayasa Uzlaşma Komi syonunun Çalışma Usulleri Madde 1.- Komisyonun adı Komisyonun adı, Türkiye Büyük Millet Meclisi Anayasa Uzlaşma Komisyonu dur. Madde 2.- Komisyonun görevi Komisyonun görevi, anayasa yapım sürecini yönetmek ve anayasa taslak metnini hazırlamaktır. Madde 3.- Komisyon Başkanı Komisyonun Başkanı TBMM Başkanıdır. TBMM Başkanının yokluğunda TBMM Başkanının görevlendirdiği Komisyon üyelerinden birisi oturuma başkanlık eder. Madde 4.- Komisyon toplantıları ve gündem Komisyon haftada en az 2 gün toplanır. Gerektiğinde haftalık toplantı sayısı artırılabilir. Toplantılar Salı ve Perşembe günleri yapılır. İzleyen toplantının gündemi ile gün ve saati, mevcut toplantı biterken belirlenir. Komisyon Ankara dışında da toplantılar yapabilir. Madde 5.- Toplantı yeter sayısı Komisyon en az üç siyasi partinin birer üyesinin katılımı ile toplanır. Madde 6.- Karar yeter sayısı Komisyon, Komisyonu oluşturan bütün siyasi partilerin mutabakatı (görüşbirliği) ile karar alır. Karar alınamayan konular, Komisyonun uygun göreceği zamanda yeniden değerlendirilir. Sürecin tamamlanıp tamamlanmadığı ve nihai metnin (taslak bütününün) tekemmül edip etmediği hususu dahi mutabakat ile belirlenir. Madde 7.- Tutanak Komisyon toplantılarında tam tutanak tutulur. Komisyon bazı hallerde tutanak tutulmamasına karar verebilir. Toplantı tutanakları üyelere basılı veya CD ortamında ivedi olarak dağıtılır. Komisyon çalışmaları sona ermedikçe hiçbir tutanak kamuoyuna açıklanamaz. Madde 8.- Teknik heyet Her siyasi partinin önereceği birer uzman ile Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığınca görevlendirilecek birer uzmandan üç teknik heyet oluşturulur. Siyasi partilerin önereceği uzmanların ödenek ve yollukları TBMM Başkanlığınca karşılanır. Teknik heyet, verileri toplar, tasnif ve analiz eder ve bir değerlendirme raporu hazırlayarak Komisyona sunar. Gerektiğinde teknik heyet sayısı artırılabilir. Madde 9.- Danışman görevlendirilmesi Her siyasi parti toplantılarda en çok ikişer danışman bulundurabilir. Danışmanlar müzakereye katılamaz. Bunların ödenek ve yollukları TBMM Başkanlığınca karşılanır. Komisyonda bulundurulacak danışmanlar duruma göre değiştirilebilir. Madde 10.- Kapalı toplantı esası ve toplantıya katılabilecekler Komisyon toplantıları basına kapalı olarak yapılır. Ancak Komisyon, saydamlığı sağlamak üzere gereken tedbirleri alır. Komisyon, bu kapsamda Başkanı marifetiyle toplantı bitiminde uygun göreceği içerikte açıklamada bulunur. Komisyon toplantılarına Komisyon üyeleri, toplantıya davet edilen kişiler ve görevlendirilenler dışında kimse katılamaz. Madde 11.- Çalışma süresi ve aşamalar Komisyon, çalışmalarını 2012 yılı sonuna kadar tamamlamayı hedefler. Komisyon çalışmaları aşağıdaki aşamalardan oluşur: 1. Aşama: Katılım, veri toplama ve değerlendirme. 2. Aşama: İlkelerin belirlenmesi ve metin oluşturma. 3. Aşama: Metnin kamuoyuna sunulması ve kamuoyunca tartışılması. 4. Aşama: Kamuoyunda beliren görüşlere göre taslağın gözden geçirilerek teklif haline getirilmesi. 5. Aşama: Nisan 2012 sonunda tamamlanmış sayılır. Diğer aşamaların süreleri Komisyon tarafından kararlaştırılır. Madde 12.- Katılım Toplumun bütün katmanlarının Anayasa Uzlaşma Komisyonunun anayasa yapım sürecine katılımı sağlanır. Madde 13.- Anayasa taslak metninin değiştirilememesi Anayasa taslak metni, gerek uzlaşma ve yasama komisyonlarında ve gerekse Genel Kurulda partilerin mutabakatı olmadıkça değiştirilemez; ekleme yapılamaz. Hazırlanan taslak metnin (teklifin) Meclis Başkanlığına verilmesinden sonra bu metin üzerinde mutabakata dayalı değişiklik yapılması halinde Anayasa Uzlaşma Komisyonunun görüşü alınır. Madde 14.- Hakkında hüküm bulunmayan haller Komisyon, uyguladığı hukuku, mutabakatla gözden geçirebilir ve değiştirebilir. Ayrıca hakkında hüküm bulunmayan haller için de hukuk kuralı oluşturabilir. Anayasa taslak metninin ve kanunlaşma süreçlerinin bağlı olduğu hukuk, metnin tamamlanmasından sonra siyasi partilerin mutabakatıyla oluşturulur. Madde 15.- Komisyonun görevinin sona ermesi Komisyonun görevi, Anayasa teklifinin Genel Kurulda kabul edilip kanunlaşmasıyla veya siyasi partilerden birinin çekilmesi ya da çekilmiş sayılması ile sona erer. En az üç toplantıya mazeretsiz katılmayan siyasi parti, Komisyondan çekilmiş sayılır. Gündem 11

Medya Temsilcilerine Yeni Anayasa Çalışmaları Hakkında Bilgi Verildi Gündem TBMM Başkanı Cemi l ÇİÇEK İstanbul (Vizyon 2023) - TBMM Meclise Başkanı Cemil Çiçek, İstanbul Dolmabahçe Sarayı nda, Medya Temsilcileriyle yaptığı bilgilendirme toplantısında Yeni Anayasa Çalışmalarını anlattı. Toplantıya, Başkan Cemil Çiçek in yanı sıra, Anayasa Uzlaşma Komisyonu na üye olarak partilerini temsilen katkı sağlayacak, Mustafa Şentop, Süheyl Batum, Tunca Toskay, Sırrı Süreyya Önder ve Altan Tan iştirak ettiler. TBMM Başkanı Cemil Çiçek, toplantıyı açarken, Yeni Anayasa Çalışmaları ile ilgili şu bilgileri, medya temsilcileriyle paylaştı Bildiğiniz gibi 1982 Anayasası na yönelik eleştiriler, neredeyse Anayasa nın kabul edildiğinin günün ertesi başlamıştır. 1983 yılından bugüne kadar da eleştirilerin dozu artarken, yeni anayasa ihtiyacı da güçlü bir şekilde dile getirilmiştir. Geçmiş dönemlerde, gerek siyasi partiler gerekse meslek kuruluşları, sivil toplum örgütleri tarafından alternatif anayasa çalışmaları yapılmıştır. Hatta bazen tek başına bazı arkadaşlarımızın da yaptığı anayasa çalışmaları vardır. Özellikle 1993 yılında, bu konuda artan çalışmalarla çok sayıda siyasi parti tarafından anayasa taslakları hazırlanmıştır. Anayasa da ilk değişikliğin yapıldığı 1987 yılından bugüne kadar 17 kez değiştirilmiş ve 113 maddesi değişikliğe uğramıştır. Ancak bütün bu değişikliklere rağmen 1982 Anayasası, üzerindeki vesayet gölgesini ve darbe anayasası imajını atamamış, halk tarafından da benimsenmemiştir. 12 Eylül yönetiminin 1982 Anayasası yla Türkiye ye bıraktığı otoriter mirasın Anayasa da yapılacak kısmi değişikliklerle ortadan kaldırılamayacağı da açıktır. Geçmişte yapılan değişiklikler göstermiştir ki bu Anayasa yı restore ederek demokrasinin evrensel standartlarına ulaşamayız. İnsan hakları ve hukukun üstünlüğüne dayalı, demokratik mekanizmaların güçlendirildiği ve çoğulcu demokrasiye uygun anayasa düzeni ancak yeni bir anayasanın kabulüyle mümkündür. Türkiye Büyük Millet Meclisi olarak birey odaklı, özgürlükçü ve demokratik temsil esasına dayanan bir anayasa yapmak istiyoruz. 12 Haziranda yapılan 24 üncü Dönem milletvekili genel seçimlerine birçok siyasi partimiz yeni anayasa vaadiyle girmiştir. Toplumda da yeni anayasa konusunda ciddi bir beklenti oluşmuştur. Milletimiz tarafından birçok sorunun kaynağı ve çözüm yeri olarak anayasa görülmektedir. Türkiye ye ve milletimize yakışır yeni bir anayasa yapabilmeliyiz. Ülkemizi geleceğe taşıyacak, hepimiziniçinde kendisini bulacağı İşte benim anayasam. diyebileceği bir toplusal sözleşmeyi hayata geçirmeliyiz. Kamuoyunda ve siyasi partilerimizde bu konuda oluşan mutabakat, başlangıç noktamız olarak en büyük avantajımızdır. Yeni bir anayasa konusunda milletimizi hayal kırıklığına uğratma şansımız olmadığı inancındayız. Bu anlayış, tüm partilerimizin ve komisyona katılan değerli üyelerimizin de öncelikle paylaştığı bir husustur. Yeni anayasa konusunda, Meclis Başkanlığı olarak Türkiye Büyük Millet Meclisinde temsil edilen siyasi partilerin saygıdeğer genel başkanları ve grup temsilcileriyle yaptığımız görüşmelerin ardından süreci başlattık. Siyasi partilerimizin genel başkanlarına yeni anayasaçalışma sürecine verdikleri destekten dolayı bugün burada sizlerin huzurunda bir kez daha şükranlarımı sunuyorum. Anayasa Uzlaşma Komisyonu kurulmadan önce, bu sürecin ilk adımı olarak 19 Eylül 2011 tarihinde anayasa hukuku profesörleriyle Türkiye Büyük Millet Meclisinde ilk defa bir araya gelip, izlenmesi gereken usul ve esaslara ilişkin değerlendirmelerde bulunduk. Yaptığımız toplantının son derece faydalı geçtiği inancındayım. Siyasi partilerimizin Uzlaşma Komisyonuna üye vermesiyle de 19 Ekim 2011 tarihinde Anayasa Uzlaşma Komisyonu olarak ilk toplantımızı yaptık ve yeni anayasa sürecini resmen başlattık. Anayasa Uzlaşma Komisyonu bugüne kadar benim başkanlığımda 12 üyenin katılımıyla 4 toplantı yapmış, komisyon bünyesinde oluşturulan alt komisyon da 5 defa bir araya gelmiştir. Komisyonun yaptığı toplantılar 12

sonucunda -biraz sonra sizlere bilgi sunacağız- çalışma usullerine ilişkin 15 maddelik esaslar belirlenmiştir. Görüş alma sürecini koordine etmek üzere, partilerin önerdiği birer uzman ve Meclis Başkanının görevlendireceği en az bir uzmanın katılımıyla beşer kişiden oluşan üç teknik heyetin kurulmasına karar verilmiştir. Teknik heyetler 15 Kasım itibariyle tamamlanmış olacak ve çalışmalarına başlayacaktır. Birinci heyet, siyasi partiler ile Anayasal kuruluşları; ikinci heyet, meslek örgütleri ve sendikaları; üçüncü heyet de, sivil toplum kuruluşları -dernekler, vakıflar- ve cemaat temsilcilerinden gelen görüşleri inceleyecektir. Katılım, veri toplama ve değerlendirme olarak belirlenen ilk aşamayı 2012 yılı Nisan ayı sonunda tamamlamayı planlıyoruz. Ancak, yazılı görüşlerin 31 Aralık 2011 tarihine kadar komisyona iletilmesini hassaten rica ediyoruz. Çünkü teknik heyetlerin analiz edeceği görüşler, Anayasa Uzlaşma Komisyonu üyesi milletvekillerinden oluşacak ve her partiden birer üyenin olacağı üç farklı alt komisyon tarafından değerlendirilecektir. Alt komisyon üyeleri yapacakları değerlendirmeler sonucunda uygun gördükleri kurum, kuruluş veya sivil toplum temsilcilerini davet edip, sözlü olarak da bilgi alacaktırlar. Değerli basın mensuplarımız, değerli yöneticiler; biz komisyon olarak yaptığımız işin zorluklarının bilincindeyiz. Yeni bir anayasa yapımı kolay bir süreç değildir. Aksine, son derece sabır isteyen, sabır gerektiren bir çalışma sürecidir. Anayasa yapımında izlenecek yöntemden, metnin içeriğine kadar her konuda sorun yaşanması son derece doğaldır. Nitekim dünya örneklerine bakıldığında da anayasa yapım sürecinin kolay olmadığı görülmektedir. Ancak bütün bu zorluklara rağmen son yıllarda birçok ülke yeni anayasa yapmayı başarmıştır. Hiçbir zorluk, toplumları, çağın gereklerine uygun, özgürlükleri güvence altına alan anayasalar yapmaktan vazgeçirmemiştir, bizi de vazgeçirmemelidir.anayasa yapım süreci kendi fikirlerimizi farklı düşünenlere kabul ettirme veya onları ikna etme çabası değildir, birlikte bir toplumsal sözleşme yapmaktır. Bu sürece önyargısız ve şartsız bakabilmeliyiz. Uzun ve zorlu bir anayasa yolculuğuna çıkarken birbirimize de güvenmek zorundayız. Ümidimiz, toplumun bütün kesimlerinde gözlemlenen büyük mutabakatın olumlu etkisiyle Türkiye nin bu sınavdan başarıyla çıkmasıdır.toplumu oluşturan kesimlerin serbest ve eşit şartlar altında belirledikleri temsilcileri, temel sorunların çözümü için müzakerelere başlamıştır. Millî egemenliğin temsil mekanizması olan Türkiye Büyük Millet Meclisi aklın ve bilimin yolundan giderek bu tarihî görevini yapacaktır ve de yapmak zorundadır. Değerli konuklarımız, Anayasa yapım süreci kendi fikirlerimizi farklı düşünenlere kabul ettirme veya onları ikna etme çabası değildir, birlikte bir toplumsal sözleşme yapmaktır. etrafındaki ülkeler için örnek gösterilen Türkiye mizin bu tarihî süreçten başarıyla çıkabilmesinde yazılı ve görsel basınımızın siz değerli temsilcilerine de büyük görevler düştüğü inancındayız. Bu inancımızın gereği olarak da sizlerle bugün bu toplantıyı gerçekleştiriyoruz. Ne kadar çok tartışır ve konuşursak o kadar güçlü bir uzlaşmaya varırız ve sağlıklı bir anayasa metni ortaya birlikte çıkarabiliriz. Siz değerli genel yayın yönetmenlerinden ve değerli temsilcilerden, bu sürece destek olmanızı, halkın katılımını teşvik etmenizi ve komisyonun tıkandığı yerlerde yol gösterici olmanızı bekliyoruz. Bizim buna gerçekten ihtiyacımız var çünkü biz de ilk defa bu yol ve yöntemlerle bir anayasa hazırlık çalışmasını yapıyoruz. Bu süreçte hata yapabiliriz, eksikliklerimiz olabilir ama en az hatayla bu süreci tamamlamak istiyoruz. Onun için de gerçekten desteğinize, katkınıza ve yol göstericiliğinize zaman zaman ihtiyacımız olacaktır. Bugün ilk defa toplantı yapıyoruz. Değerli komisyon üyelerimizle bunları kararlaştırabiliriz, belli zaman aralıklarıyla yaptığımız çalışmaları yine burada veya uygun mekânlarda sizlerle beraber değerlendirebiliriz. Gazeteci gözüyle baktığımızda komisyondaki uzlaşmadan ziyade anlaşmazlıkların haber değeri taşıdığı düşünülebilir. Ancak amacımız üzüm yemek olmalıdır. Bağcıyı döven haberler, hem komisyon üyelerinin hem de toplumun motivasyonunu olumsuz etkileyecektir. Vatandaşlarımız yeni anayasa sürecini sizler aracılığıyla takip etmektedir. Sabah gazetelere veya akşam televizyon haberlerine baktığında yeni anayasa umudunu yitirmemelidir. Burada hiç şüphesiz siz değerli basın mensuplarımıza görev düştüğü kadar, en başta siyasi partilerimiz, meslek örgütleri ve sivil toplum kuruluşlarına da bu süreçte çok önemli görevler ve sorumluluklar düşmektedir. Anayasayla ilgili toplantıların sadece Ankara da ve İstanbul da yapılması yetmez. Genellikle medyamızın bu iki merkezde büyük ölçüde toplanmış olması sebebiyle birçok toplantıyı burada yapıyoruz. Ancak bu, Türkiye nin anayasası olacaksa seksen bir ilimizde, mümkünse ilçelerimizde ve yerleşim merkezlerimizde olabildiğince bu toplantıların yapılması, anayasa sürecine herkesin katkısının alınması ve desteğinin sağlanması gerekmektedir. Özellikle Türkiye nin her tarafında yaygın teşkilatları bulunan siyasi partilerimizin, özellikle meslek örgütlerimizin -ki imkânları da var- sivil toplum kuruluşlarımızın, bu ve benzeri toplantıları tek tek veya birlikte Anadolu nun her tarafında yapmaları bizim arzumuzdur. Buradan bu vesileyle çağrı yapıyoruz, ki bu süreci birlikte götürelim ve bu sürece hepimiz olumlu bir katkı verelim. Gündem 13

Gündem Değerli medya mensupları, yeni anayasa konusundaki çalışmalar kapsamında yeni anayasa için oldukça zengin içerikli bir web sayfası Meclis olarak hazırladık. Web sayfasında 1876 dan bugüne anayasa metinleri, 1982 Anayasası nda yapılan değişiklikler, bunların komisyon raporları ve Genel Kurul tutanakları, siyasi partiler ve sivil toplum kuruluşları tarafından hazırlanan anayasa taslakları, raporlar ve dünya anayasaları, basında çıkan haber ve yorumlar -ki bundan sonra da bu yorumları, bu haberleri yine derlemeye ve tasnif etmeye devam edeceğiz- anayasa ve anayasa yapım sürecine ilişkin bağlantılar ile Anayasa Uzlaşma Komisyonunun çalışmaları hakkında bilgiler bu sitede yer almaktadır. Web sayfasının en önemli özelliği vatandaşların internet üzerinden görüş bildirmelerine imkan sağlanmasıdır. Teknolojinin bütün imkânlarından faydalanarak vatandaşlarımızı yeni anayasa yapım sürecine dâhil etme gayreti içerisindeyiz. Geçen üç hafta içerisinde -dün akşam itibarıyla ifade ediyorum- Türkiye Büyük Millet Meclisi içinden 1.600, Türkiye Büyük Millet Meclisi dışından 2.100 kişi olmak üzere toplam 3.700 kişi web sayfasını ziyaret etmiş, Meclis dışından yaklaşık 1.100 kişi görüş ve önerilerini e-posta yoluyla göndermiştir.bu görüşler, Türkiye Büyük Millet Meclisi uzmanları ve siyasi parti gruplarının görevlendireceği kişiler tarafından tasnif edilip özetlendikten sonra komisyon üyelerinin bilgisine sunulacak ve değerlendirme konusu yapılacaktır. Ayrıca, İçişleri Bakanlığı Dernekler Masasından aldığımız 14 bin dernekle ilgili olarak da bir çağrı metni hazırladık, bunu da yarın kendilerine ulaştırmak üzere yollamış olacağız. Gelen her görüş, her eleştiri bizim için son derece önemlidir ve inanınız ki gerçekten önemli olacaktır. Katkı yapan ve yapacak olan bütün vatandaşlarımıza bu vesileyle sizler aracılığıyla teşekkür ediyorum. Ayrıca hepsine yazılı teşekkür mesajı da gönderiyoruz. Gönderilen bütün görüşler büyük bir titizlikle incelenecek ve bundan kimsenin şüphesi olmamalıdır. Vatandaşlarımız ne kadar yoğun bir şekilde sürece katılır ve katkı yaparsa ortaya çıkacak metne de o ölçüde sahip çıkacaklarına inanıyoruz. Yazılı ve görsel basınımızın değerli temsilcileri olan, yöneticileri olan sizleri yeni anayasa yapım sürecinde katkı vermeyle davet ediyoruz ve şimdiden teşekkür ediyoruz. Ümit ediyorum ki, halkımızın beklentilerine cevap verecek, siyasi, ekonomik ve çok değişik açılardan ülkemizin önünü açacak, vatandaş odaklı, temel hak ve özgürlükleri fakatsız, mümkünse amasız tanımlayıp koruyan, yasama, yürütme ve yargı ile diğer anayasal kurumlar arasında sağlıklı bir denge kuran anayasayı hep birlikte yaparız. Bu düşüncelerle tekrar hepinize hem şahsım hem komisyon üyesi değerli arkadaşlarım adına hoş geldiniz diyorum, hepinize şimdiden teşekkür ediyorum. Today s Zaman Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Bülent KENE Efendim çok teşekkürler. Öncelikle Komisyonun sayın üyelerine bu zorlu yolculukta, bu zorlu süreçte başarılar diliyorum. İnşallah Türkiye ye layık olduğu anayasayı yapmayı başarırsınız. Bütün iyi niyetlerimle bu sürecin tamamlanmasını arzu ediyorum. Benim sorum, tabii, ilk kez siviller bir anayasa yapmaya kalkıyor, ilk kez bu tecrübeyi yaşıyoruz ama ilk kez bir anayasa yapılmıyor bu Mecliste. Geçmişteki anayasalar genelde bir ihtiyaca binaen, her zaman ihtiyaç var tabii ama, genelde tepki anayasaları şeklinde oldu. Yani, 1924 Anayasası, 1921 eğer Anayasa diyebilecek tek, onun dışındakiler hep var olana bir tepki süreciyle gelişti. 1961 de öyle, 1982 de öyle. Siz nasıl bir yöntem uygulayacaksınız? Yani var olan anayasaları bir baz olarak mı alacaksınız? Yoksa, var olan anayasalar ve anayasa tecrübelerini tamamen bir kenara bırakıp, toplumun geldiği noktada, ihtiyaç duyduğu verileri, ihtiyaçlarını bir veri olarak alıp, sıfırdan bir anayasa mı yapmaya çalışacaksınız? Geçmişteki anayasalara atıfların Şunu ifade etmeme müsaade ederseniz: Geçmişteki anayasaların eksiklerine atıfta bulunmak bile bir anlamda geçmişteki anayasaların eksikliklerinden etkilenmek anlamına gelir endişesini taşıdığım için bu soruyu sorma ihtiyacı duydum. Çok teşekkürler. Başkan Şimdi, değerli arkadaşlar, biz bu anayasa çalışmalarını nasıl yapacağımızı, işte, 15 maddelik bir usul çerçevesinde yapmaya çalışacağız. Bunun ilk ayağı, dedik ki, halkın katılımını sağlamak. Halkın görüşlerini önemsiyoruz. O görüşler geldiği takdirde bunları analiz edip zaten sizlerle de paylaşacağız ama biz hepimiz yeni bir anayasa noktasından hareketle bu Komisyonu oluşturduk. Daha işin başlangıcındayız, işin içerisine girdikçe, tabiatıyla bugün burada sorulan ya da sorulacak olan hususları daha net ortaya koyma imkânı olur ama hepimizin niyeti yeni bir anayasadır çünkü mevcut Anayasa ya yönelik eleştirilerimizi de söyledik, bu kadar değişiklik olmuş, bu değişikliğe rağmen maksat hasıl olmamış. Dolayısıyla o anlama gelebilecek bir tekrarı herhâlde yapmak istemeyiz. Ama Türkiye nin otuz yılında uyguluma alanı bulmuş, çok partili hayata geçeli altmış sene oldu, 1950 den kabul edersek yahut 1946 dan kabul edersek biraz daha, bunun otuz yılında bu Anayasa uygulaması var. Herhâlde anayasa yapılırken anayasa tarihî de en az anayasanın yapımı kadar üzerinde durulması gereken bir husus ama niyetimiz yeni bir anayasa yapmaktır. 14

Bugün Tv Genel Yayın Yönetmeni Tarık TOROS Teşekkürler efendim. Teknik bir soru: Komisyon çalışmalarıyla ilgili çok iyi bir planlama dikkat çekiyor, özellikle web sayfası, bütün anayasaların ve geriye doğru bütün Meclis tutanaklarının konulması açısından tebrike şayan. Lakin Komisyonun çalışma usullerine ilişkin maddeleri açıklarken son madde çok dikkat çekiciydi. Herhangi bir partinin çekilmesi ya da üç defa üst üste katılmayan partinin çekilmiş sayılması Komisyon çalışmalarının akamete uğrayacağı, anayasa çalışmalarının biteceği anlamına mı geliyor? Bu maddenin son derece nazik bir madde olduğunu düşünüyorum açıkçası. Başkan Evet, biz, başlangıçta, tabiatıyla hepimiz, tüm siyasi partilerimiz ve Komisyona katılan tüm üyelerimiz bu sürecin hassasiyetinin, öneminin ve kamuoyu beklentisinin farkındayız. Farkında olduğumuz için de bu süreci birlikte yönetelim dedik. Başlangıçta bizi oluşturan irade böyle bir talimat verdi, dört parti bir araya gelsin, bu çalışmayı yapsın diye. O maddeyi hiç istemeden şahsen yazıldığını düşünüyorum o çalışmalara katılan İnşallah söylediğiniz kısma geçmeden biz bu işi götürelim. O yeni bir durumdur çünkü bizim Anayasa mızda, İç Tüzük ümüzde bu konuyla ilgili bir düzenleme yok, tamamıyla teamüle bir Komisyon ve siyasi partilerimizin iradesiyle oluşmuş bir Komisyon. Şu an işi buraya kadar getirdik. Belki çok fazla bir şey gözükmüyor ama buraya gelmesi bile başlı başına bir önemli olaydır diye düşünüyoruz. O türlü bir durum inşallah çıkmaz, çıktığıtakdirde de bunu bizimki kadar bizden evvel siyasi partiler kendileri değerlendirecektir. Yeni talimat alma ihtiyacımız olacak çünkü bu 12 kişilik Komisyon partilerden ayrı, partileri yok farz ederek bir çalışma yapmıyor. Yapılan her çalışmayla ilgili herkes kendi partisine, yetkili organlarına bilgi veriyor, talimat alıyor, ona göre geliyor. Onun için, onu, işleri sürüncemede bırakmamak adına yazdığımız bir maddedir ama çok arzu ettiğimiz bir şey değil. İnşallah onlara gerek kalmaz Anadolu Ajansi Genel Müdürü Kemal ÖZTÜRK Efendim, biz de çok teşekkür ediyoruz davetiniz için. Sayın Başkan, değerli Komisyon üyeleri; ben çok somut birkaç tane soru soracağım. Birincisi Komisyonun bir sözcüsü olacak mı? Kuşkusuz çok kritik konular konuşulacak ve basın da çok bilgi almaya, haber almaya çok istekli. Fakat, sizin daha önce yapmış olduğunuz çağrıya biz Anadolu Ajansı olarak bundan sonra uyacağımızı haberlerimizde gösteriyoruz. Yani, edinilen bilgiye göre gibi Komisyonun kendi içerisindeki tartışmaları resmîbir kaynak açıklamadan yayınlamama kararımızı kamuoyuna deklare etmiş olduk. Bu konuda da yayınlamıyoruz ama neticede kamuoyunda da bir bilgi ihtiyacı oluşuyor. Bir sözcü vasıtasıyla mı bilgilendireceksiniz? Başkan mı bilgilendirecek? Bu bilgilendirmeyi nasıl yapacaksınız? Birinci sorum bu. İkinci sorum, şu andaki kapalı oturum, görüştüğümüz buradaki görüşler, konuşmalar haberleştirilecek mi? Bu konuda bir beyanatınız olmadı. Onu sormak istiyorum. Bir de teknik, belki açıkladınız ben tam anlayamadım, bir madde üzerinde partiler farklı görüşler sergileyeceklerdir muhakkak. Bunu nasıl bir sonuca bağlayacaksınız. Yani, oylama usulü mü yapacaksınız, yoksa, bu karar oluşuncaya kadar tartışacak mısınız? Bunu ben tam algılayamadım. Son sorum da efendim, Genel Kurulda da ayrıca bu taslak tartışıldığında tekrar bir değişiklikler, madde üzerinde, metin üzerinde değişiklikler yapılacak mı? Sizin bu konudaki yaklaşımınız ne olacak? Teşekkür ediyorum. Başkan Teşekkür ediyorum Kemal Bey. Şimdi, evvela, 10 uncu maddede sizin sorduğunuz birinci sorunun cevabı var. Der ki:toplantılar basına kapalı olarak yapılır. Kapalı olması, gizli olması, vesair anlamında değil, sağlıklı bir şey yürütebilmek bakımından. Ancak Komisyon saydamlığı sağlamak üzere gereken tedbirleri alır. Komisyon bu kapsamda Başkan marifetiyle, oturumu kim yönetiyorsa, ben yönetiyorsam ben, bir başka Komisyon üyesi arkadaşımız görevlendirildiyse onun tarafından bir açıklama yapılır, bu açıklamanın çerçevesini de Komisyon kendisi belirliyor. Dolayısıyla bu yönde bir belirsizlik yok. Her hâlükârda biz kamuoyuna o günkü konularla ilgili, açıklanmasında fayda varsa, uygunsa Bazen çok teknik bir düzeyde bir toplantı oluyor, onu kamuoyuna açıklamanın da çok fazla bir şeysi yok, yani haber değeri olmayabilir. Birincisi odur. Sorduğunuz bir başka soru, anayasa taslak metni O da 13 üncü maddede yine. Hepinize dağıttık. Gerek Uzlaşma ve Yasama komisyonlarında ve gerekse Genel Kurulda partilerin mutabakatı olmadıkça değiştirme yapılamaz, yani önerge verilemez. Verilecekse bu zaten partilerin mutabakatı gerekiyor ve Komisyonun da görüşünün alınması gerekir dedik çünkü bu süreci baştan beri Komisyon yürüteceği için ola ki bir değişiklik çok usulüne uygun olmaz, çok uygun olmayan bir değişiklik olur bu uzun süreçte. Bu defa da metnin tadı tuzu kaçar. Onun için dedik ki, 13 üncü maddede bu ve benzeri konularda bir genel ilkeyi kabul etmiş olduk. Gündem 15

Anayasa Komisyonu Başkanı, İstanbul Milletvekili Burhan KUZU: Yeni Anayasa İnsan Merkezli Olacak Gündem Yeni Anayasa, 2012 yılı sonunda tamam Düşüncelerini açıkça söylemekten çekinmeyen milletvekillerini say deseler, ilk sıraya Burhan Kuzu yu yazarım Birikimi, tecrübesi, insanlara yaklaşımı, problemlerin çözüm merkezi konumunu güçlendiriyor. Yeni Anayasa da mutabakata dikkat çekerek, ikna ve müzakere yöntemlerinin gerekliliğinden söz ediyor İnsan odaklı bir Anayasa ile ülkenin önünün açılacağına işaret ediyor. Anayasaya insan unsuruyla başlamak istiyoruz Devletin çatışını da bunun üzerine inşa edeceğiz İnsanı yaşat ki, devlet yaşasın sözleri, bizim onayımızı alıyor Çünkü biz vatandaşız Ve sivil bir anayasa istiyor ve o anayasada insana ağırlık verilmesini arzu ediyoruz. Başkan, Anayasa metninin açık ve net olması gerektiğine işaret ediyor. Bu gerçekleştirilebilirse, uygulamadaki aksaklıkların da kendiliğinden ortadan kalkacağını, adeta bir zihniyet devrimi yaratılacağını belirtiyor. Komisyon çalışmalarında tüm siyasi partilerin özverili çalışmaları için çağrıda bulunurken, masadan kaçacaklar için ise esprili bir dil kullanıyor Ve diyor ki: Bu anayasanın yapılmasında, masadan kaçanı sandık çarpar, sandık çarpmazsa Allah çarpar. Burhan Hoca nın özgüveni yüksek Sokakta, korumasız dolaşabiliyor İnsanlarla çay içip, sohbet ediyor, mecliste kapısını çalanlara yardımcı oluyor Yeter ki dürüst olsunlar Yeter ki, doğru söylesinler Çiçeklerden karanfil diğerlerine nazaran bir adım önde Neşet Ertaş tutkusu, Halk Müziği ile bütünleşmesini sağlamış Kendisine verilen rolleri hakkıyla yapan bir tiyatro tutkunu da Kayserispor u seviyor, fanatik bir futbol taraftarı değil Ancak, milli takım, olmazsa olmazı Yerel yiyecekler de, favorisi Hoca nın inandığına biz de inanıyoruz. Ve Yeni Anayasa için nihai tarih 2012 yılı sonudur diyoruz Süreyya Güngör Vizyon 2023 Genel Yayın Yönetmeni 16

Sayın Kuzu, Vizyon Dergisi nin bu ay işleyeceği konu, Yeni Anayasa Çalışmaları Ve bu işin mutfağındaki sorumlulardan birisi de Burhan Kuzu Şimdi, toplumun bütün kesimlerince mutabakatla kabul görmesi beklenen yeni anayasa çalışmalarında, işte benim anayasam diyebilmeniz için, öngördüğünüz çalışma stratejinden bahsederek konuya girelim istiyoruz Yeni Anayasa Çalışmaları, dendiğinde, söze nasıl bir giriş yapar sınız? Tabii, evvela usulü iyi belirlemek lazım Bir uzlaşma komisyonu kuruldu Uzlaşma komisyonu Türkiye de ilk defa kurulmuyor, 17 yıldır faal ama 2002 den bu yana maalesef biz bu komisyonu istediğimiz gibi çalıştıramadık Bunun önemli bir nedeni, muhalefet partilerimizin buraya üye vermemeleri Daha önce, Sayın Arınç, Sayın Köksal Toptan ve Sayın Mehmet Ali Şahin döneminde yasa çıkardılar, uzlaşma komisyonu kuralım, üye verin diye, muhalefet partilerimiz bu üç dönemde de üye vermediler Vermeyince de bu komisyon çalışamadı Bölük pörçük metinlerle dönemi geçirmek zorunda kaldık Dolayısıyla şimdi iyi bir aşamadayız. Komisyon kuruldu, önemsiyoruz bunu Bu komisyona, anayasa hazırlama alt komisyonu dendi. İsmi çok önemli değil ama muhalefet, bu komisyona niye hazırlık komisyonu adı verildi diye sorgulamaya çalıştı. Ama neticede, işte adı hazırlık komisyonu. Efendim, uzlaşma denseydi, dediler Tamam, işte zaten işlevi, uzlaşma komisyonu Adına, ne dersen de Mevcut durum, partilerin kendi aralarında vardıkları bir mutabakatla oluşturulmuş bir komisyonu işaret ediyor Böyle bir komisyon, bizim literatürümüzde yok, ama daha önce kurularak, 17 sene çalışmış, genel bir yapı var Bu komisyona biz, eşit üye verdik Eşit üye vermeden de olabilir mi? Evet, olabilir Hazırlık komisyonunda, gücümüze göre de verebilirdik, biz eşit olsun, dedik Sayın Başbakanımızda, bunu her vesileyle söylüyor zaten. 326 vekilli Ak Parti de, komisyona, aynı üyeyi verdi, bunun onda biri olan BDP de aynı üyeyi verdi Üçte bir sayıya sahip CHP de aynı üyeyi verdi Altıda bir olan MHP de aynı üyeyi verdi.. Üçte bir, altıda bir, onda bir Oranlar böyle Dolayısıyla biz, buna rağmen, mevcut durumdan yüksünmedik. Doğru bulduk. Komisyon, birkaç kez toplandı, Meclis Başkanımızın başkanlığında Bir görev taksimi yaptılar. 4 alt komisyon kurdular. Bu alt komisyonlar, sivil toplum kuruluşları ile parlamento dışı partilerle görüşürlerken; bir bölümü üniversiteyle, bir bölümü de vatandaşla irtibata geçecekler Çalışma yöntemlerini kendileri belirleyecekler. Hangi sivil toplum kuruluşu çağrılacak, nasıl çağrılacak gibi konulara kendileri karar verecek Vatandaşlarımızdan konuyla ilgili binlerce mesaj geldi Bunlar harmanlanacak, belli bir tasnife tutulacak Özel bir büro kuruldu Bu harmanlama neticesinde, halk en çok neler istiyor anayasada, tespit edilecek Başka ülkelerin Anayasaları da yakın takip altında Güney Amerika bir anayasa yaptı, 10 binden fazla talep geldi, önce 3 bine indirdiler, sonra bine indirdiler Bir, talep nerede yoğunlaşıyor Ağırlık ne noktada Bunları belirleyecekler ve vatandaş nerelerden rahatsız, nelerin girmesini istiyor, bu öğrenilecek Bunu önemsiyoruz Elimizde zaten parlamento içindeki ve dışındaki partilerimizin metinleri var Burhan KUZU Anayasa Komisyonu Başkanı Daha önceden, bu konularda hazırlanmış ve size iletilmiş taslak metinler var mı? Tabii, var Meclis Başkanlığı bunları bastırmış Kitap haline getirmiş. Elimizde bunlar var Ama yine görüşmelerimize devam ediyoruz Belki, görüşleri değişmiştir, belki söylenecek yeni şeyler vardır, diye Sivil toplum kuruluşlarının görüşleri var, elimizde TOBB du, TÜSİAD dı, Barolar Birliğiydi, MÜSİAD dı, TUSKON du Bu kuruluşlarımızın yeni anayasa ile ilgili görüşleri de elimizde mevcut Peki, halkın yeni anayasa ile ilgili taleplerine, nasıl ulaşıyorsunuz? Mesaj olarak geliyor Yazılı olarak gelmesinde de bir engel yok. Belki il bazında da çalışacak bu komisyon Böyle bir havuz oluşturmaya çalışacağız İki komisyon var Birisi, Vatandaş dışındakilerle görüşmekte olan komisyonlar.. Aralık ayı gibi, belli bir seviyeye gelecek Vatandaşla olan görüşmeler, 2012 Nisan ayına kadar sürecek Sonra yazım aşaması başlayacak Tahmini, sonuçlanma zamanı? Bir sene deniyor, Meclis Başkanlığınca Yani, 2012 sonuna kadar, bu çalışmalar, tamamlanacak Gündem 17

1789 daki laisizimdir Laikçiliktir Bugün, anglo sakson kültürü dediğimiz, İngiliz, Amerikan, Kanada yapılanmasında, dinle devletin barışması, toplumun barışması anlamına gelen bir tabloda, laiklik kavramını devlet kavramında algılamanız lazım Devletler laik olabilir. Ne demektir o Devlet bir iş yaparken, din ne dedi, bakmaz ona Kendi kuralını kendi koyar Toplum Müslümansa, sen o topluma bu anayasayı uygulayamazsın. Ben şunu soruyorum Bütün Avrupa Üniversitelerinde üniversitelere başörtüsüyle öğrenci giriyor. Rahatlıkla Bizde yok Demek ki, uygulamadan kaynaklanan bir sıkıntı söz konusu İmam Hatip okullarının katsayı meselesi gibi konular, laiklik kavramının yanlış yorumlanması ile sıkıntı yaşanan meseleler Gündem Uygulama, yorum bu manada çok önemli? Evet, biz bunu önemsiyoruz Bu manada, getirilecek olan anayasada, bunlar gerekçeli olarak yansıtılabilir Bu kavramların, Avrupa da geldiği nokta, esas özüne inme imkanı sağlanabilir Demek ki, metnin yazılımı da çok önemli? Tabii Metne göre karar veren mahkemelerimiz verdikleri kararlarda, toplumla ayrışmazlar Şimdi gelelim öteki maddelere Öteki maddelerin tamamı, değişebilir maddelerdir Anayasayı dörde bölersek 4 te biri hukuk devleti, 4 te biri laik devlet, 4 te biri demokratik devlet, 4 te biri de sosyal devletle alakalıdır, diyebilirsiniz. Bu dört ilke iyi oturtulursa, sorun kalmaz Bu konuda da diğer partilerin farklı düşündüklerini sanmam O maddeler için diyorlar ki, bunlar bizim kırmızı çizgimiz Hepimizin, kırmızı çizgisi bu Ama kırmızı çizgi demek, özgürlük aleyhine gelişmelere imkan sağlıyorsa, o zaman olmaz Bakışımız bu Zannediyorum, komisyondaki arkadaşlar bu mesele üzerinde duracaklar Yeni anayasa metni oluşturulurken, kişi hak ve ödevlerinde, sosyal ve ekonomik haklarda, siyasi haklarda nasıl bir yenilik beklemeliyiz Yasama, yürütme ve yargı organları arasındaki çalışmalarda hangi esasları öne çıkarmalıyız? Özellikle, basın yayınla ilgili hükümlerde basını rahatlatıcı ne gibi maddeler ekleyebiliriz Özgürlük konusunda, bizim anayasamız, düzenlemelerinde Devlet Güçlüdür, Vatandaş Önemlidir. İnsanı Yaşat ki, Devlet Yaşasın. Türkiye de milletvekillerinin dokunulmazlığını kaldırdığınız zaman, çalışma şartlarını gerçekten zorlaştırırsınız. Koruyamazsınız. Milli egemenliği burada yansıtamazsınız. Rahat konuşamazsınız. Zayıf vekilden, hiçbir şey olmaz. özgürlüğü yazdıktan sonra, ama fakat filan diyerek, istisnalarını çok genişletmiş, bu da tabii güvensizlikten kaynaklanıyor. Darbe anayasaları olduğu için de özgürlüğü kullanıyor. Özgürlüğün kullanılması aşamasında da, bir sınırlamaya giderek, ama diyor Yeni anayasada, sınırlama bölümleri daha gevşek olmalı Sınırsız özgürlük olmaz, tabii. Bu düzenlemeler yapılırken, dikkat edilmeli, özgürlük kural olmalı, sınırlama istisna olmalı Bu çerçevede yapılmalı Yasama, yürütme, yargı gibi dengelerde bizim görüşümüz şu: Elbette kuvvetler ayrılığı olmalı, ama hesap veren pozisyonun da olması lazım Anayasa mahkemesi karar veriyor Başörtülü öğrenci kampüse alınmasın, diye Danıştay bir karar veriyor, katsayı geçersizdir, diye Ama vatandaş gelip siyasetçiye soruyor Benim yakama yapışıyor Niye bunu çözmüyorsunuz, diye Hesap verebilir bir yargı, hesap verebilir bir yürütme, hesap verebilir bir yasama, şart Avrupa şöyle yapmış.. Yargı organlarına, temsilde, atamalarda, ya doğrudan halk tarafından seçilmiş kişileri getirmiş, Amerika daki jüri sistemi gibi o bize uymaz, biz genellikle kıta Avrupa sını takip ederiz, Fransa Almanya gibi- o zaman da siyasi organların, halk seçiyorsa cumhurbaşkanlarının, başbakanların ve özellikle meclisin yargı organlarının oluşumunda katkı sağlaması sağlanmış Biz 26 maddelik pakette bunu yaptık Türkiye, biraz rahatladı bugün Bunu devam ettirmeli, geriye gidilmemeli Yani, Meclis odaklı olmalı Kask modelinden uzaklaşılmalı Mesleki dayanışma ile verilen kararların sonuçlarından, bizleri sorumlu tutan halkla biz baş başa bırakılıyoruz Uğraşsın, milletvekili Doğru değil Herkes, verdiği kararın, hesabını da vermeli Biz bu yeni dönemde, bu dengeleri kurarken, bu 18

konulara hassasiyet gösterilmesini istiyoruz. Hürriyetler konusuna baktığımızda; temel haklar bölümünde, kişi hakları, sosyal haklar detaylandırılabilir. Belki bunların yanına dördüncü kuşak haklar dedikleri, barış hakkı gibi, gelişme hakkı gibi hükümler konabilir mi? Konabilir Bunlar son yılların düzenlemeleri Bunlar dikkate alınabilir. Düzenlenecek yeni hükümler, Özgürlük ve fert esaslı olmalı Devletle alakalı hususlarda hep vatandaşın lehine olacak şekilde bir düzenleme yapmak lazım Devlet güçlüdür, vatandaş önemlidir İnsanı yaşat ki, devlet yaşasın İnsan olmayınca, devlet nasıl olacak Devlet dediğimiz bizim, milletin organize biçimi Niye devlet kurarsın? Daha iyi yaşamak, daha düzenli yaşamak, daha özgür yaşamak, daha güvenli yaşamak için Benim dertli olduğum nokta, uygulama noktasıdır Türkiye de problem mevzuattan kaynaklanıyor 10 senede neler yaptık, bir bakalım 2004 yılında 90. maddeyi değiştirirken, özgürlük alanında, antlaşmalarla kanunlar çatışırsa, anlaşmaya öncelik verilir dedik Yasayı uygulayacak, mahkeme, bunu böyle değerlendirmiyor Demek ki, zihniyet değişikliği lazım Hakimler, devlet mi, kişi özgürlüğü mü dediğimiz zaman, ben devlet derim diyor Bu mantıkla yaklaşan bir kişi, bu hükme niye baksın Biz, insan diyoruz Türkiye deki uygulamalar, bu ve benzeri yaklaşımlardan dolayı sıkıntı yaşıyor Bu değişiklikler olacaktır Zamana ihtiyacımız var. Yeni anayasa, siyasi partilerle ilgili yeni söylemleri gündeme getirecek mi? Partilerin kapatılması, dokunulmazlık, mal beyanı, bilgi edinme vb. konularda yeni neler var? Bilgi edinme ile ilgili kanunu çıkardık. Bununla ilgili bir de kurul var, biliyorsunuz. Halen bir aksaklık varsa, düzeltilebilir. Devlet sırrı, ticari sır gibi kavramlarla ilgili yeni düzenlemeler gelecek Yasa bazında Mal beyanı önemli Mal beyanı veriliyor ama bunlar gizlidir. Siyasi etik yasası çalışmamız, bu yıl Genel Kurula getirilecektir. Türkiye de bütün kesimler, herkes; bu anayasadan bir şey bekliyor. Herkes, kendi derdinin devasını burada görüyor. Suyu akmayan da, çocuğuna iş arayan da, hanımından dayak yiyen de, atan da abartıyorum ama böyle büyük bir beklenti var Bütün bunları, bu çözmez elbette ki Önceliğimiz, zihniyet sorunu Yeni başlangıç olur Bismillah, denir Eskiler artık bir tarafa, denir Yeni bir metinle, moral ortamı oluşur Bu manada önemsiyorum, bunu Seçimlerdeki harcama yöntemlerinden tutun, her türlü harcamanın şeffaf olmasını istiyoruz. Dokunulmazlık konusu masaya gelecektir. Ben bir dönem daha dokunulmazlığın devamından yanayım. Türkiye de milletvekillerinin dokunulmazlığını kaldırdığınız zaman, çalışma şartlarını gerçekten zorlaştırırsınız. Koruyamazsınız. Milli egemenliği burada yansıtamazsınız. Rahat konuşamazsınız. Zayıf vekilden, hiçbir şey olmaz. Şöyle bakın olaya siz: Mahkemelerin bağımsızlığı ve teminatı, üniversitelerin özerkliği ve teminatı, vekillerin dokunulmazlığı aynı amaçla verilmiş Bunların şahıslarına verilmemiş. Nitekim bizim iç tüzük der ki; bir milletvekilinin benim dokunulmazlığımı kaldırın demesi, dokunulmazlığın kaldırılması için yetmez, der. Hollanda hariç bütün ülkelerde dokunulmazlık var. Kapsamları farklı. İngiltere de farklı, Fransa da farklı, bizde farklı.. Biz de ceza duruyor, hukuk davası devam ediyor İtalya, İspanya, Portekiz, Türkiye, İsveç, Yunanistan, Çek Cumhuriyeti, benzer bir yapıda Dokunulmazlık, vekilin milli iradeyi daha iyi yapsın diye verilen bir nevi korumadır. Bunu millete iyi anlatmak lazım. Yargı normalleşiyor İdeolojik karar verme devri bitmiştir. 760 tane dokunulmazlık dosyası var Ben, bu karma komisyonunun da başkanıyım. Doğrudur, 760 dosyanın, 560 dosyası BDP ye ait Yani, 20 kişiye ait Kaldı mı 200 dosya Bunun, 70 80 tanesi Seçim yasakları ile ilgili 70 kadarı da görevi kötüye kullanma Demek istediğim, yolsuzluk, zimmet, rüşvet türü dosyanın sayısı 10 u geçmez Bunlarda geçmiş dönemlerde, belediye başkanlığı yapmış kişilere ait. İhale yapıp da, bu tür iddialarla karşı karşıya kalmayan Belediye Başkanımız var mı? Son cümlem: Türkiye de dokunulmazlığın kalkmasını, ya da ciddi olarak sınırlandırılmasını isteyenler, vekillerin özlük haklarının az verilmesini isteyenler, Türkiye de serbest, hür iradesiyle milletvekilliği yapmaya engel olmak isteyen odaklardır. Güç dengeleridir. Türkiye de hukuk devleti en üst seviyede gelişecektir. Yeni yılda Türkiye oraya doğru gidiyor Basın özgürlüğü konusu Gündem 19

Gündem Sonra, teklif olarak Genel Kurul a mı getirilecek? Ondan sonrası kolay Asıl olan o metnin gelmesi Metin, Başkanı olduğum, Anayasa Komisyonuna gelecek, Komisyonun metni nihai bir metin değil, zannediyorum? Yani, şöyle Nihai metin, değil.. Komisyonda görüşülecek, Genel Kurul da görüşülecek Fakat Mutabakat asıl, tabii ki Metin, Anayasa Komisyonuna geldi 16 üye Ak Parti nin var 10 üye de muhalefetin var Ben dedim ki benim çoğunluğum var İstediğimi yazdım Aynı şekilde, Genel Kurul a indirdim Genel Kurul da ne yapacağım. Mutabakat dan söz ederken, Mutabakat bunun neresinde Teorik olarak, elbette ki, yetkimiz var. Ama, uygulamada bunu nasıl yapacaksın Neticede alt komisyonda görevli arkadaşlarımız, Anayasa komisyonunda da görevli Dolayısıyla, arkadaşlarımız bütün çalışmaların içerisinde, her şeyi bilerek, masaya oturacaklar Bir arkadaşımız dedi ki, şu cümlede bir hata var, bunu düzeltelim Bakacağız ve düzelteceğiz, ne var bunda Yanlış var, bu şekilde gitsin, yok böyle bir şey Bunu ne akıl kabul eder, ne mantık Yani, mutabakatı sağlayacağız? Elbette 5-6 konu var ki, bunlarda sorunlar yaşanacaktır Ama bir yolla, bunun içerisinden çıkılacaktır Metin, Anayasa Komisyonundan geçtikten sonra, Genel Kurula gelecek Sonra da referandum konusu gündeme gelir Siyasi partilerimiz referanduma gitsin derlerse, referanduma gideriz.. Ancak bu durum, hukuken zorunlu değil Ama toplum mutabakatı açısından önemli her halde? Başkanlık modeli konusunda şahsımın ve sayın Başbakanımızın görüşü belli Biz bunu savunuyoruz, istiyoruz Türkiye nin bir parlamenter rejimle, yarı başkanlık sistemiyle, sorunlarını çözemeyeceğini düşünüyoruz Bugün çözüyoruz.. Neden? Çok güçlü bir hükümet var Gelsin bir koalisyon da, çözsün bakalım Ne oluyor bu ekonomik denge Altı ayda biter Tabii, şöyle Gördüğüm kadarıyla 15 maddelik bir çalışma tüzüğü hazırlanmış Toplantılarda, her siyasi partinin birer temsilcisinin bulunması, toplantı için yeterli görülmüş Oybirliği aranıyor İşin niteliği gereği de bu doğrudur. Çünkü, mutabakat oluşması için, ikna, müzakere yöntemi çalışacak Şöyle bir cümle var Vatandaşlık tanımı Ne diyorsun? MHP dedi ki, olmaz BDP dedi ki, şöyle olsun Orta bir yol bulunacak Sonra da denilecek ki, tamam bu şekilde olsun Oylama ile bundan bir sonuç alınmaz Müzakere, ikna yöntemi ile sonuç alınacaktır Bizim anayasalarımız devleti öne çıkarmış hep Zannediyorum yeni anayasa; insan kavramı, insan onuruyla başlayacak Evvela devlet değil, insan unsuruyla başlamak isteniyor Sonra, devletin çatısı yer alacak Gelen taleplerle, yeni anayasanın çatısını oluşturacağız, zaten.. Özgürlükler konusunda şunlar şunlar olsun, devlet yapılanmasına geçtiğimizde şunları koymayalım Eski anayasada olan, kamuoyunda da sıkıntı yaratan maddeler varsa, şunlar girsin, şunlar girmesin gibi Yargı bölümüne geldiğimiz zaman Askeri yargı, olacak mı, olmayacak mı? Bunlar hep konuşulacak Ve bir metin ortaya çıkacak Mümkün olduğu kadar, bizim arzumuz, çerçeve bir metin çıkarabilsek.. Kısa, öz bir anayasa yapabilmek Ama zor Türkiye şartlarında Zorluğu şu Türkiye de, yazmadığın zaman, bir açık kapıdan hemen içeri giriliyor Mesela 367 gibi bir yanlışlığı bu memlekete yaşattılar Bir Anayasa Profesörü olarak, 40 yıl düşünsem, bu durum, rüyama girmez Nasıl bulundu bu formül Nasıl gündeme getirildi Anayasa mahkemesi böylesine yanlış bir karara nasıl imza attı.. Attı Bana göre, bu bir yüz karasıdır Böyle olunca, metnin önemi artıyor.. Açık ve net olmalıdır, diyorsunuz, zannediyorum. Evet Nitekim, Anayasa Mahkemesi Başkanı bir kızgınlık olarak söylüyor, ama, bırakın kısa anayasayı, uygulamalara baktığınız zaman, Türkiye de anayasa, 400 madde olsun diyor Hukuki boşluklarla millet oyalanmasın, istiyor Olabilir, yani ona partiler karar versinler Bizim gitsin, gitmesin dememizin, pratik bir faydası yok Referandum konusu, mutabakatla olması gereken bir mesele Halkımız daha fazla demokrasi istemektedir, temel hak ve özgürlük alanının daha da genişletilmesini arzu etmektedir. Devleti değil, insanı merkeze alan; Milet iradesini tek belirleyici kılacak, çağdaş, katılımcı, farklılıkları zenginlik sayan bir anayasa talep etmektedir. Anayasa Komisyonu Başkanı olarak Burhan Kuzu nun düşüncelerindeki, söylemlerindeki, hayal ettiği anayasayı nasıl tarif edebiliriz? Tabii, bir açıdan haklı Kötü niyetli insanlara hukuk ne yapsın Biz gene de doğru olanı yapacağız. Çerçeve bir anayasa oluşturmamız lazım Dünyada, buraya gidiyor Yaklaşım bu olmalıdır, diye düşünüyoruz Bir başka konu, Parlamenter rejim, yarı başkanlık, başkanlık sistemi Bu da, bir anlamda bir nevi usul bölümünde konuşulacak bir meseledir Niye? Çünkü, buna göre bir dizayn söz konusu olacak Bu üç modelin de kendisine göre, haklı argümanları var Farklı yapıları var Vatandaşın talebi bunda etkili olacak mı? Olur, belki Bilemiyorum Vatandaşa, bu tür sorular sorulacak mı İnşallah, sorarlar. Ona da bakmak lazım Hatta, Meclis 20