ÇİN HALK CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU

ÇİN HALK CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU ARALIK 2013

İÇİNDEKİLER TEMEL GÖSTERGELER... 4 Temel Sosyal Göstergeler... 4 Temel Ekonomik Göstergeler... 4 Dış Ticaret Göstergeleri... 4 ÇİN DIŞ TİCARETİ... 5 Çin in İhraç Ettiği İlk 10 Ürün... 5 Çin in İhraç Ettiği Ev Tekstil Ürünleri... 5 Çin in İthal Ettiği İlk 10 Ürün... 7 Çin in İthal Ettiği Ev Tekstil Ürünleri... 7 Çin in İhracatında İlk 10 Ülke ve Türkiye... 9 Çin in İthalatında İlk 10 Ülke ve Türkiye... 9 Çin Ev Tekstili İthalatında ve İhracatında İlk 10 Ülke İle Türkiye (2012)... 10 TÜRKİYE-ÇİN DIŞ TİCARETİ... 10 Türkiye-Çin Dış Ticaret Değerleri... 10 Türkiye nin Çin e İhracatında İlk 10 ürün... 11 Türkiye nin Ev Tekstili Alanında Çin e Yaptığı İhracat... 11 Ürün Gruplarına Göre Çin in Ev Tekstili İthalatında Türkiye nin Payı... 12 Türkiye nin Çin den İthalatında İlk 10 Ürün... 13 Türkiye nin Ev Tekstili Alanında Çin den Yaptığı İthalat... 13 Ürün Gruplarına Göre Çin in Ev Tekstili İhracatında Türkiye nin Payı... 14 PAZAR BİLGİLERİ... 15 Nüfus ve İşgücü Yapısı... 15 Bölgesel Eğilimler... 15 Şanghay-Yangtze Nehir Deltası (YRD)... 15 Guangzhou-İnci Nehir Deltası (PRD)... 16 Perakende Sektörü ve Tüketici Tercihleri... 17 Yatırımlara Sağlanan Teşvikler... 17 Tarifeler ve Diğer Vergiler... 18 Gümrük Vergileri... 18 Çin in Ev Tekstil Ürünlerinde Türkiye ye Uyguladığı Tarifeler... 19 Vergiler... 19 KDV İstisnaları... 19 Tarife Dışı Engeller... 20 2

Ürün Standartları ile İlgili Uygulamalar... 20 Fikri, Sınai ve Mülkiyet Hakları... 20 Dağıtım Kanalları... 21 Reklam ve Promosyon... 22 Ambalaj, Paketleme ve Etiketleme... 22 Anlaşmazlıkların Çözümü... 22 İş Adamlarının Dikkat Etmesi Gereken Hususlar... 23 Vize uygulaması... 23 Pazara İlişkin Sorunlar... 23 Ticareti Etkileyen Kültürel Faktörler... 24 Para Kullanımı... 24 Resmi Tatiller ve Çalışma Saatleri... 24 Ulaşım... 24 Yerel Saat... 25 Barınma... 25 Sağlık... 25 Beslenme... 25 İklim... 25 Çin Pazarına Girmek için İpuçları... 25 EK 1... 26 Çin Ev Tekstili Dernekleri... 26 EK 2... 27 Çin Ev Tekstili Distribütörleri... 27 EK 3... 28 Çin Ev Tekstili İthalatçıları... 28 EK 4... 31 Çin in İhraç Ettiği Ev Tekstil Ürünleri... 31 EK 5... 36 Çin in İthal Ettiği Ev Tekstil Ürünleri... 36 EK 6... 41 İki Ülke Arasındaki Antlaşmalar ve Protokoller... 41 KAYNAKLAR... 42 3

TEMEL GÖSTERGELER Temel Sosyal Göstergeler Resmi Adı Çin Halk Cumhuriyeti Başkent Pekin Devlet Başkanı Xi Jinping (14 Mart 2013 ten beri) Hükümet Başkanı Li Keqiang (15 Mart 2013 ten beri) Nüfus 1.349.585.838 (Temmuz 2013 - tahmini) Dil Standart Çince Yüzölçümü 9.569.901 km 2 Başlıca Şehirleri Şanghay (15,6 milyon), Pekin (13,1 milyon), Guanzhou (11 milyon), Shenzen (8,5 milyon), Dongguan (6,5 milyon), Tianjin (5,2 milyon) Saat Dilimi Türkiye saati + 5 Telefon Kodu +86 Resmi WEB Sitesi www.gov.cn Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Temel Ekonomik Göstergeler GSYİH (Milyar ABD $) 8.230 (2012) Kişi Başına GYSİH (ABD $) 9.465 (2012) İhracat (Milyar ABD $) 2.049 (2012) İthalat (Milyar ABD $) 1.818 (2012) Enflasyon Oranı TÜFE %2,6; ÜFE %1,7 (2012) Büyüme Oranı % 7,8 (2012) İşsizlik Oranı % 6,5 (2012) Dış Borç Oranı 687,3 Milyar ABD $ (2012) Uluslararası Rezervler 3,294 Trilyon ABD $ (2012) Para Birimi/Döviz Kuru Yuan (Renminbi=Rmb; 1 ABD $ = 6,048 Yuan) Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Dış Ticaret Göstergeleri Yıl İhracat İthalat Denge Hacim 2010 1.578 1.396 182 2.974 2011 1.898 1.743 155 3.642 2012 2.049 1.818 231 3.867 Kaynak: Trade Map (Milyar ABD $) Dış Ticaret Göstergeleri Çin in ticaret hacminin ve ticaret fazlasının her yıl düzenli olarak arttığını göstermektedir. Resmi veriler tam olarak belli olmasa da, Çin Genel Gümrük İdaresi tarafından açıklanan ticaret verilerine göre, Çin 2013 yılı dış ticaret hacmindeki artışa bağlı olarak, dünyanın en büyük ekonomisi olan Amerika Birleşik Devletleri'ni ilk kez geride bırakarak zirveye yerleşmektedir. 2013 yılında Çin'in yıllık mal ticareti toplamının 4 trilyon doları aştığı tahmin edilmektedir. 2013 yılında Çin'in ihracatının bir önceki yıla göre %7,9 oranında artarak 2,21 trilyon dolara ulaştığı; ithalatının ise yine bir önceki yıla göre %7,3 oranında artarak 1,95 trilyon dolara ulaştığı belirtilmektedir. Buna göre, Çin'in 2012 yılına göre ticaret fazlasının %12,8 oranında artarak 260 milyar dolar olarak gerçekleştiği dikkat çekmektedir. 4

ÇİN DIŞ TİCARETİ Çin in İhraç Ettiği İlk 10 Ürün GTİP ÜRÜN ADI 2010 2011 2012 2010 Toplam İçindeki Pay (%) Tüm Toplam İhracat 1.577.76 1.898.38 4 8 8471 Otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri 8517 Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar 2011 Toplam İçindeki Pay (%) 2012 Toplam İçindeki Pay (%) 2.048.782 100 100 100 139.063 152.029 163.437 8,81 8,01 7,98 105.976 133.414 153.185 6,72 7,03 7,48 8542 Elektronik entegre devreler 29.608 32.900 53.745 1,88 1,73 2,62 9013 Sıvı kristalli tertibat lazerler, diğer 27.853 31.682 38.715 1,77 1,67 1,89 optik cihazlar ve aletler 8901 Yolcu gemileri, gezinti gemileri, 35.190 37.100 31.838 2,23 1,95 1,55 yük gemileri, mavnalar 8473 Yazı, hesap, muhasebe, bilgi 31.313 30.642 30.425 1,98 1,61 1,49 işlem, büro için diğer makine ve cihazların aksamı 8528 Televizyon alıcıları, video 31.889 30.291 27.740 2,02 1,60 1,35 monitörleri ve projektörler 8541 Diotlar, transistörler vb. yarı 32.003 35.428 27.337 2,03 1,87 1,33 iletkenler, piezo elektrik kristaller 9403 Diğer mobilyalar vb. aksam, 181041 20.915 27.018 1,14 1,10 1,32 parçaları 4202 Deri ve kösele vb. den seyahat 18.014 23.941 25.310 1,14 1,26 1,24 eşyası Kaynak: Trade Map (Milyon ABD $) Çin in tüm dünyaya ihraç ettiği ürünlere göz attığımızda en önemli ilk on ürün arasında genel itibariyle elektronik ürünlerin yer aldığını görmekteyiz. Günümüz modern teknolojileri dikkate alındığında Çin in üretmiş olduğu teknolojiler ülke ekonomisine ihracat yoluyla fazlasıyla katma değer sağlamaktadır. Otomatik bilgi işlem makineleri ile telefon-telgraf için elektrikli cihazlar ülkenin tüm ihracatının yaklaşık %15 ini kapsamaktadır. Çin in İhraç Ettiği Ev Tekstil Ürünleri GTİP ÜRÜN ADI 2010 2011 2012 2010 Toplam İçindeki Pay (%) 2011 Toplam İçindeki Pay (%) 2012 Toplam İçindeki Pay (%) Tüm Toplam İhracat 1.577.764 1.898.388 2.048.782 100 100 100 Tüm Ev Tekstili İhracat 32.334 39.021 41.326 2,05 2,06 2,02 5407* Sentetik filament ipliklerinden 6.559 9.163 9.511 0,42 0,48 0,46 dokunmuş mensucat (54. 04 pozisyonundaki maddelerden elde edilen dokunmuş mensucat dahil) 6302* Yatak çarşafları, masa örtüleri, 7.145 7.957 8.325 0,45 0,42 0,41 tuvalet ve mutfak bezleri 9404* Şilte mesnetleri, yaylarla donatılmış veya gözenekli kauçuk ya da plastikten veya herhangi bir malzemeden dahili olarak donatılmış veya doldurulmuş yatak takımı eşyası ve benzeri eşya (şilteler, yorganlar, diz ve ayak örtüleri, yastıklar, puflar, baş yastıkları gibi) (kaplanmış olsun olmasın) 5.128 5.863 6.133 0,33 0,31 0,30 5

6301* Battaniyeler ve diz battaniyeleri 2.375 2.867 3.195 0,15 0,15 0,16 6006* Diğer örme mensucat 1.813 2.448 3.036 0,11 0,13 0,15 6303* Perdeler ve iç storlar; perde ve 1.950 2.204 2.237 0,12 0,12 0,11 yatak farbelaları 6304* Diğer mefruşat eşyası (94.04 1.606 1.806 2.022 0,10 0,10 0,10 pozisyonundakiler hariç) 5801* Dokunmuş kadife, pelüş ve tırtıl 1.304 1.620 1.301 0,08 0,09 0,06 mensucat (58.02 veya 58.06 pozisyonlarındaki mensucat hariç) 5810* Parça, şerit veya motif halinde 1.008 1.092 1.130 0,06 0,06 0,06 işlemeler 6108* Kadınlar ve kız çocuklar için 1.091 1.086 1.125 0,07 0,06 0,05 kombinezonlar, jüp veya jüponlar, slipler ve külotlar, gecelikler, pijamalar, lizözler, bornozlar, sabahlıklar ve benzeri eşya(örme) 6307* Yer bezleri, bulaşık bezleri, toz 612 760 837 0,04 0,04 0,04 bezleri ve benzeri temizlik bezleri 6005* Çözgü tipi örgülü olan diğer 463 592 642 0,03 0,03 0,03 mensucat (galloon örgü makinaları ile yapılanlar dahil) (60.01 ila 60.04 Pozisyonundakiler hariç) 5804* Tüller ve diğer ağ mensucat 399 478 585 0,03 0,03 0,03 (dokunmuş veya örme mensucat hariç); parça, şerit veya motif halinde dantel (60.02 ila 60.06 Pozisyonlarındaki mensucat hariç) 6208* Kadınlar ve kız çocuklar için 341 371 412 0,02 0,02 0,02 fanilalar, kaşkorseler, kombinezonlar, jüp veya jüponlar, slipler ve külotlar, gecelikler, pijamalar, lizözler, bornozlar, sabahlıklar ve benzeri eşya 5808* Parça halinde kordonlar; işleme 170 242 220 0,01 0,01 0,01 yapılmamış şeritçi eşyası ve benzeri süs eşyası (örme olanlar hariç); saçaklar, ponponlar ve benzeri eşya 6107* Erkekler ve erkek çocuklar için 177 228 187 0,01 0,01 0,01 külotlar, slipler, gece gömlekleri, pijamalar, bornozlar, robdöşambrlar ve benzeri eşya (örme) 6207* Erkekler ve erkek çocuklar için 115 137 129 0,01 0,01 0,01 fanilalar, atletler, külotlar, slipler, gece gömlekleri, pijamalar, bornozlar, robdöşambrlar ve benzeri eşya 5408* Suni filament ipliklerinden 66 84 76 0,00 0,00 0,00 dokunmuş mensucat (54.05 Pozisyonundaki maddelerden elde edilen dokunmuş mensucat dahil) 5802* Havlu cinsi bukleli mensucat (58.06 11 17 17 0,00 0,00 0,00 pozisyonunda yer alan kordelalar hariç); tufte edilmiş mensucat (57.03 pozisyonunda yer alan eşya hariç) 5805* El ile dokunmuş duvar halıları 2 3 3 0,00 0,00 0,00 Kaynak: Trade Map (Milyon ABD $) (*) Bu dörtlü GTİP içinde sadece Ev Tekstili Ürünleri GTİP leri yer almaktadır. 6

Çin in İthal Ettiği İlk 10 Ürün GTİP ÜRÜN ADI 2010 2011 2012 2010 Toplam İçindeki Pay (%) 2011 Toplam İçindeki Pay (%) 2012 Toplam İçindeki Pay (%) Tüm Toplam İthalat 1.396.001 1.743.395 1.818.199 100 100 100 2709 Ham petrol (petrol yağları ve 135.300 196.771 220.794 9,69 11,29 12,14 bitumenli minerallerden elde edilen yağlar) 8542 Elektronik entegre devreler 158.010 171.142 192.967 11,32 9,82 10,61 2601 Demir cevherleri ve konsantreleri 79.722 112.407 95.619 5,71 6,45 5,26 9999 Diğer yerlerde belirtilmeyen 18.433 49.498 68.769 1,32 2,84 3,78 ürünler 9013 Sıvı kristalli tertibat, lazerler, diğer 51.505 53.140 55.868 3,69 3,05 3,07 optic cihaz ve aletler 8703 Otomobil (steyşın vagon dahil) 28.921 40.965 45.492 2,07 2,35 2,50 8517 Telli telefon-telgraf için elektrikli 22.487 30.862 39.127 1,61 1,77 2,15 cihazlar 1201 Şerbetçi otu kozalakları 25.093 29.726 34.977 1,80 1,71 1,92 (taze/kurutulmuş/dane/toz vs.) Lupulin 8471 Otomatik bilgi işlem makineleri, 26.856 29.351 34.886 1,92 1,68 1,92 üniteleri 2710 Petrol yağları ve bitumenli 22.435 32.776 33.033 1,61 1,88 1,82 minerallerden elde edilen yağlar Kaynak: Trade Map (Milyon ABD $) Çin ithalatına göz attığımızda ise daha farklı bir tablo göze çarpmaktadır. Çin ithalatı daha çok hammadde teminine dayanmaktadır. İthalatta en büyük payı %12 ile ham petrol almaktadır. Ham petrolle beraber demir cevherleri ile petrol yağları ithalatı toplamı %19 u geçmektedir. Hammadde ithalatı dışında çeşitli cihazların ve otomobillerin ithalatı da yine ilk on ithalat ürünü içinde yer almaktadır. Çin in İthal Ettiği Ev Tekstil Ürünleri GTİP ÜRÜN ADI 2010 2011 2012 2010 Toplam İçindeki Pay (%) 2011 Toplam İçindeki Pay (%) 2012 Toplam İçindeki Pay (%) Tüm Toplam İthalat 1.396.001 1.743.395 1.818.199 100 100 100 Tüm Ev Tekstili İthalat 3.443 3.610 3.358 0,25 0,21 0,18 5407* Sentetik filament ipliklerinden 1.903 2.010 1.906 0,14 0,12 0,10 dokunmuş mensucat (54. 04 pozisyo nundaki maddelerden elde edilen dokunmuş mensucat dahil) 6006* Diğer örme mensucat 680 716 704 0,05 0,04 0,04 5804* Tüller ve diğer ağ mensucat 197 204 207 0,01 0,01 0,01 (dokunmuş veya örme mensucat hariç); parça, şerit veya motif halinde dantel (60.02 ila 60.06 Pozisyonlarındaki mensucat hariç): 6005* Çözgü tipi örgülü olan diğer mensucat 163 187 182 0,01 0,01 0,01 (galloon örgü makinaları ile yapılanlar dahil) (60.01 ila 60.04 Pozisyonundakiler hariç) 5408* Suni filament ipliklerinden dokunmuş mensucat (54.05 Pozisyonundaki 143 150 130 0,01 0,01 0,01 7

maddelerden elde edilen dokunmuş mensucat dahil): 6302* Yatak çarşafları, masa örtüleri, tuvalet ve mutfak bezleri: 5801* Dokunmuş kadife, pelüş ve tırtıl mensucat (58.02 veya 58.06 pozisyonlarındaki mensucat hariç): 5810* Parça, şerit veya motif halinde işlemeler: 36 72 60 0,00 0,00 0,00 80 73 55 0,01 0,00 0,00 23 35 44 0,00 0,00 0,00 9404* Şilte mesnetleri, yaylarla donatılmış 34 41 41 0,00 0,00 0,00 veya gözenekli kauçuk ya da plastikten veya herhangi bir malzemeden dahili olarak donatılmış veya doldurulmuş yatak takımı eşyası ve benzeri eşya (şilteler, yorganlar, diz ve ayak örtüleri, yastıklar, puflar, baş yastıkları gibi) (kaplanmış olsun olmasın): 6304* Diğer mefruşat eşyası (94.04 16 31 25 0,00 0,00 0,00 pozisyonundakiler hariç): 6307* Yer bezleri, bulaşık bezleri, toz bezleri 28 27 22 0,00 0,00 0,00 ve benzeri temizlik bezleri 5808* Parça halinde kordonlar; işleme 24 22 19 0,00 0,00 0,00 yapılmamış şeritçi eşyası ve benzeri süs eşyası (örme olanlar hariç); saçaklar, ponponlar ve benzeri eşya: 6303* Perdeler ve iç storlar; perde ve yatak 10 17 18 0,00 0,00 0,00 farbelaları: 6301* Battaniyeler ve diz battaniyeleri: 6 8 11 0,00 0,00 0,00 6208* Kadınlar ve kız çocuklar için fanilalar, 6 6 7 0,00 0,00 0,00 kaşkorseler, kombinezonlar, jüp veya jüponlar, slipler ve külotlar, gecelikler, pijamalar, lizözler, bornozlar, sabahlıklar ve benzeri eşya: 6108* Kadınlar ve kız çocuklar için 1 5 4 0,00 0,00 0,00 kombinezonlar, jüp veya jüponlar, slipler ve külotlar, gecelikler, pijamalar, lizözler, bornozlar, sabahlıklar ve benzeri eşya(örme) : 6207* Erkekler ve erkek çocuklar için 3 3 3 0,00 0,00 0,00 fanilalar, atletler, külotlar, slipler, gece gömlekleri, pijamalar, bornozlar, robdöşambrlar ve benzeri eşya: 5802* Havlu cinsi bukleli mensucat (58.06 4 3 3 0,00 0,00 0,00 pozisyonunda yer alan kordelalar hariç); tufte edilmiş mensucat (57.03 pozisyonunda yer alan eşya hariç): 6107* Erkekler ve erkek çocuklar için 0 2 2 0,00 0,00 0,00 külotlar, slipler, gece gömlekleri, pijamalar, bornozlar, robdöşambrlar ve benzeri eşya (örme): 5805* El ile dokunmuş duvar halıları 0 0 0 0,00 0,00 0,00 Kaynak: Trade Map (Milyon ABD $) (*)Bu dörtlü GTİP içinde sadece Ev Tekstili Ürünleri GTİP leri yer almaktadır. 8

Çin in İhracatında İlk 10 Ülke ve Türkiye GTİP ÜRÜN ADI 2010 2011 2012 2010 Pay (%) 2011 Pay (%) 2012 Pay (%) DÜNYA 1.577.763 1.898.388 2.048.782 100 100 100 1 ABD 283.780 325.011 352.438 17,99 17,12 17,20 2 Hong Kong 218.301 267.984 323.445 13,84 14,12 15,79 3 Japonya 121.044 148.269 151.627 7,67 7,81 7,40 4 Güney Kore 68.766 82.920 87.674 4,36 4,37 4,28 5 Almanya 68.047 76.400 69.213 4,31 4,02 3,38 6 Hollanda 49.704 59.500 58.899 3,15 3,13 2,87 7 Hindistan 40.914 50.536 47.677 2,59 2,66 2,33 8 İngiltere 38.767 44.122 46.297 2,46 2,32 2,26 9 Rusya 29.612 38.903 44.057 1,88 2,05 2,15 10 Singapur 32.347 35.570 40.750 2,05 1,87 1,99 27 TÜRKİYE* 17.180 21.692 21.295 1,09 1,14 1,04 Kaynak: Trade Map (Milyon ABD $) (*) Türkiye nin Çin den toplam ithalatı Çin in dünya pazarındaki en fazla ihracat yaptığı ülke 352 milyar $ ile ABD dir. ABD yi Hong Kong ve Japonya izlemektedir. Bu üç ülkeye 2012 yılında Çin tarafından yapılan toplam ihracat 827 milyar $ dır. Bu rakam Çin in toplam ihracatının %40 ını kapsamaktadır. İlk on ülkenin toplamı ise tüm ihracatın yaklaşık %60 ıdır. Türkiye nin payı ise %1,04 civarındadır. Çin in İthalatında İlk 10 Ülke ve Türkiye GTİP ÜRÜN ADI 2010 2011 2012 2010 Pay (%) 2011 Pay (%) 2012 Pay (%) DÜNYA 1.396.002 1.743.395 1.818.199 100 100 100 1 Japonya 176.736 194.568 177.832 12,66 11,16 9,78 2 Güney Kore 138.339 162.717 168.728 9,91 9,33 9,28 3 Çin* 106.868 122.614 142.930 7,66 7,03 7,86 4 ABD 102.734 123.124 133.766 7,36 7,06 7,36 5 Tayvan 115.734 124.911 132.199 8,29 7,16 7,27 6 Almanya 74.251 92.726 91.933 5,32 5,32 5,06 7 Avustralya 61.105 82.667 84.568 4,38 4,74 4,65 8 Malezya 50.430 62.137 58.305 3,61 3,56 3,21 9 S.Arabistan 32.829 49.468 54.861 2,35 2,84 3,02 10 Brazilya 38.099 52.387 52.281 2,73 3,00 2,88 55 TÜRKİYE** 2.260 2.467 2.833 0,16 0,14 0,16 Kaynak: Trade Map (Milyon US Dolar) (*)Çin ile Çin arasındaki tekrar-ithalat (re-import) (**)Türkiye nin Çin e toplam ihracatı Çin in ithalat verileri incelendiğinde ise Japonya nın en üst sırada yer aldığı gözlenmektedir. Japonya her ne kadar en üst sırada bulunuyor olsa da, 2010 yılından bu yana Çin deki pazar payı her sene azalmaktadır. 2010 yılında %12,66 olan payı 2012 yılında %9,78 e gerilemiştir. Çin ithalatında ilk yedi ülke toplam ithalatın yaklaşık yarısını karşılamaktadır. Türkiye nin payı ise yaklaşık % 0,2 gibi oldukça düşük bir orandadır. 9

Çin Ev Tekstili İthalatında ve İhracatında İlk 10 Ülke İle Türkiye (2012) ÜLKE İTHALAT DEĞER ($) ÜLKE İHRACAT DEĞER ($) 1 Tayvan 955.741 ABD 7.197.213 2 Japonya 913.870 Japonya 3.511.169 3 Güney Kore 764.279 BAE 1.860.649 4 Çin (Re-import) 265.765 Rusya Federasyonu 1.684.277 5 Tayland 90.984 Brezilya 1.221.072 6 İtalya 65.171 Almanya 1.191.798 7 Hong Kong 44.446 Vietnam 1.055.682 8 Filipinler 36.657 İngiltere 1.053.131 9 Almanya 33.937 Hong Kong 1.009.664 10 Türkiye 31.978 Endonezya 800.033 Kaynak: Trade Map (Bin ABD $) Türkiye 306.259 Türkiye nin Çin in ev tekstili alanında ithalat yaptığı ilk 10 ülke arasında olması oldukça olumludur. Ancak Çin in ithalat yaptığı ilk 3 ülke ile kıyasla Türkiye nin payının çok düşük olduğu ve Çin pazarının Türkiye ev tekstili ihracatı için önemli bir potansiyel oluşturduğu görülmektedir. TÜRKİYE-ÇİN DIŞ TİCARETİ Türkiye-Çin Dış Ticaret Değerleri Yıl İhracat İthalat Denge Hacim İhracat/İthalat 2000 96 1.345-1.249 1.441 7,1 2001 199 926-726 1.125 21,5 2002 268 1.368-1.100 1.637 19,6 2003 505 2.610-2.106 3.115 19,3 2004 392 4.476-4.084 4.868 8,8 2005 550 6.885-6.336 7.435 8,0 2006 693 9.669-8.976 10.362 7,2 2007 1.040 13.234-12.195 14.274 7,9 2008 1.437 15.658-14.221 17.095 9,2 2009 1.599 12.677-11.077 14.276 12,6 2010 2.260 17.180-14.920 19.440 13,2 2011 2.467 21.692-19.225 24.159 11,4 2012 2.833 21.295-18.462 24.128 13,3 2013 3.602 24.687-21.085 28.289 14,6 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı (Milyon ABD $) Türkiye-Çin dış ticaretinin yıllar içindeki gelişimi incelendiğinde, ticaret hacminin büyük bir hızla arttığı ve Türkiye nin Çin e yaptığı ihracatın ithalatı karşılama oranı yıllar içinde giderek artsa da bu artışın Türkiye için yeterli olmadığı görülmektedir. 10

Türkiye nin Çin e İhracatında İlk 10 ürün GTİP ÜRÜN ADI 2008 2009 2010 2011 2012 Tüm Toplam İhracat 1.437.204 1.599.136 2.259.785 2.466.627 2.833.444 2515 Mermer, traverten, ekosin vb. 294.434 350.587 589.688 630.368 779.861 2610 Krom cevherleri ve konsantreleri 277.969 236.787 414.777 385.530 360.392 2603 Bakır cevherleri ve konsantreleri 176.448 233.797 273.303 193.018 267.623 2607 Kurşun cevherleri ve konsantreleri 20.922 15.957 56.475 80.042 102.632 2528 Doğal boratlar ve konsantreleri 1.660 2.190 2.792 2.202 82.985 2616 Değerli metal cevherleri ve konsantreleri 0 136 587 516 63.823 2608 Çinko cevherleri ve konsantreleri 19.847 36.607 54.302 43.176 62.846 2619 Cüruf, moloz (granül cüruftan farklı olanlar) 635 1.302 6.207 24.558 32.824 2902 Halkalı hidrokarbonlar 0 7.206 1.886 6.969 30.237 2710 Petrol yağları 1.676 42.276 7.774 9.768 29.334 Kaynak: Trade Map (Bin ABD $) Türkiye nin Çin e olan ihracatının temeli hammadde ihracatına dayanmaktadır. Mermer ihracatı ise ilk sırada yer almaktadır. Toplam mermer ihracatımız 2012 yılı itibariyle 779 milyon $ dır ve 2008 yılından bu yana her sene ciddi artış kaydetmektedir. Mermer ihracatını sırası ile krom, bakır ve kurşun hammaddeleri ihracatı izlemektedir. Türkiye nin Ev Tekstili Alanında Çin e Yaptığı İhracat Çin in Toplam Ev Tekstili İthalatı Çin in Türkiye den Ev tekstili İthalatı Türkiye nin Payı (%) 2008 3.478 16 0,5 2009 3.040 27 0,9 2010 3.358 25 0,8 2011 3.611 42 1,2 2012 3.443 32 0,9 Kaynak: Trade Map (Miyon ABD $) 11

Ürün Gruplarına Göre Çin in Ev Tekstili İthalatında Türkiye nin Payı Havlu ve Bornozlar Yatak Çarşafları Perdelik ve Döşemelik Kumaş Diğer Ev Tekstili Ürünleri Yatak Örtüleri ve Diğer Mefruşat Eşyası Perdeler ve Yatak Fabreları Tüller ve Dantelalar Battaniyeler Yatak, Yorgan ve Uyku Tulumları Masa Örtüleri Elisi Duvar Halıları TOPLAM 2008 Dünya 52.661 11.792 2.153.403 141.484 15.181 839.452 220.429 10.531 30.629 2.060 87 3.477.709 2008 Türkiye 1000 2.038 8.011 723 3.379 747 234 15 99 17 0 162.63 % 1,9 17,3 0,4 0,5 22,3 0,1 0,1 0,1 0,3 0,8 0,0 0,5 2009 Dünya 50.097 24.481 1.836.658 109.554 21.170 780.459 181.874 4.834 29.272 1.614 53 3.040.066 2009 Türkiye 2.261 6.164 5.513 1.080 10.280 1.338 287 16 408 6 0 27.353 % 4,5 25,2 0,3 1,0 48,6 0,2 0,2 0,3 1,4 0,4 0,0 0,9 2010 Dünya 52.012 26.220 2.045.091 126.631 16.069 853.856 196.927 6.316 33.557 1.485 59 3.358.223 2010 Türkiye 1.180 4.834 7.847 2.201 7.347 1.207 98 132 300 8 0 25.154 % 2,3 18,4 0,4 1,7 45,7 0,1 0,0 2,1 0,9 0,5 0,0 0,7 2011 Dünya 63.141 53.173 2.159.794 129.757 30.833 919.582 203.549 7.868 40.837 1.931 176 3.610.641 2011 Türkiye 974 8.898 9.540 2.263 17.099 2.456 185 176 522 40 0 42.153 % 1,5 16,7 0,4 1,7 55,5 0,3 0,1 2,2 1,3 2,1 0 1,2 2012 Dünya 56.638 41.913 2.036.208 118.735 24.875 904.018 206.936 10.754 40.692 2.425 181 3.443.375 2012 Türkiye 1.140 5.581 8.230 1.879 12.180 2.071 343 435 27 92 0 31.978 % 2,0 13,3 0,4 1,6 49,0 0,2 0,2 4,0 0,1 3,8 0,0 0,9 Kaynak: Trade Map (Bin ABD $) Çin in Türkiye den yapmış olduğu ev tekstil ürünleri ithalatını tüm ev tekstili ürün grupları kapsamaktadır. Fakat öne çıkan iki önemli grup bulunmaktadır: 1) Yatak Çarşafları 2) Yatak Örtüleri ve Diğer Mefruşat Eşyaları. Çin in 2008-2012 yıllarında dünyadan yapmış olduğu ev tekstili ithalatı ile Türkiye den yapmış olduğu ev tekstili ithalatı karşılaştırıldığında oran % 0 ile % 4,5 arasında değişirken; bu iki ürün grubunda %13,3 ile %55,5 arasında değişen oranlar görülmektedir. 12

Türkiye nin Çin den İthalatında İlk 10 Ürün GTİP ÜRÜN ADI 2008 2009 2010 2011 2012 Tüm Toplam İthalat 15.658.201 12.662.637 17.180.806 21.692.980 21.295.133 8517 Telefon cihazları, ses, görüntü veya 968.426 886.611 977.992 1.481.234 1.651.361 diğer bilgileri almaya veya vermeye mahsus diğer cihazlar 8471 Otomatik bilgi işlem makinesi; optik 1.047.892 1.232.960 1.433.734 1.492.775 1.612.858 okuyucu vs. 8531 Elektrikli ses veya görüntül işaret 542.684 474.729 583.925 602.084 495.696 cihazları (ziller, sirenler, gösterge tabloları vs.) 8529 Sadece veya esas itibariyle 85,25 ila 45.722 40.282 49.064 71.830 468.268 85,28 pozisyonlarında yer alan cihazlara mahsus aksam ve parça 5402 Sentetik filament iplikleri (Dikiş ipliği 372.457 179.170 253.328 333.078 438.699 hariç)(perakende olarak satılacak hale getirilmemiş) 8502 Elektrik enerjisi üretim (Elektrojen) 209.280 118.410 395.159 116.861 354.238 Grupları ve Rotatif elektrik konvertörleri 9503 Üç tekerlekli bisikletler, skuterler, 212.796 177.440 263.798 390.672 338.401 oyuncak bebekler, diğer oyuncaklar, küçültülmüş modeler 8414 Hava veya vakum pompaları, hava veya 177.715 129.582 189.163 256.857 307.538 diğer gaz kompresörleri, fanlar 8504 Elektrik tranformatörleri, static 185.543 161.601 211.588 276.234 261.424 konvertörler 8443 Baskı yapmaya mahsus makinalar; 205.512 164.292 237.120 275.748 258.862 kopyalama veya faks makinaları; bunların aksam, parça ve aksesuarları Kaynak: Trade Map (Bin ABD $) Türkiye nin Çin den yapmış olduğu genel ithalat incelendiğinde ithal ürünlerin elektronik cihazlar ve bunlara ait aksam ve parçalar olduğu söylenebilir. Türkiye nin Ev Tekstili Alanında Çin den Yaptığı İthalat Çin in Ev Tekstili Toplam İhracatı Çin in Türkiye ye Ev Tekstili İhracatı Türkiye nin Payı (%) 2008 29.556 252 0,85 2009 26.114 176 0,67 2010 32.334 287 0,89 2011 39.022 348 0,89 2012 41.327 306 0,74 Kaynak: Trade Map (Milyon ABD $) 13

Ürün Gruplarına Göre Çin in Ev Tekstili İhracatında Türkiye nin Payı Havlu ve Bornozlar Yatak Çarşafları Perdelik ve Döşemelik Kumaş Diğer Ev Tekstili Ürünleri Yatak Örtüleri ve Diğer Mefruşat Eşyası Perdeler ve Yatak Fabreları Tüller ve Dantelalar Battaniyeler Yatak, Yorgan ve Uyku Tulumları Masa Örtüleri Elisi Duvar Halıları TOPLAM 2008 4.711.415 3.273.292 5.820.189 4.215.577 1.353.866 3.010.423 307.634 2.074.334 4.157.949 626.570 4.325 29.555.574 Dünya 2008 3.561 18.572 115.553 39.735 2.155 26.233 6.104 2.116 23.798 14.607 11 252.445 Türkiye % 0,1 0,6 2,0 0,9 0,2 0,9 2,0 0,1 0,6 2,3 0,3 0,9 2009 4.056.969 3.034.938 5.219.050 2.471.075 1.331.472 3.071.020 273.568 2.035.420 4.062.945 555.710 2.240 26.114.407 Dünya 2009 4.033 8.611 77.315 21.662 2.252 29.318 4.861 1.522 15.893 10.503 0 175.970 Türkiye % 0,1 0,3 1,5 0,9 0,2 1,0 1,8 0,1 0,4 1,9 0,0 0,7 2010 5.025.657 3.792.717 6.624.551 2.482.296 1.605.605 4.226.743 399.020 2.375.019 5.127.882 672.706 2.047 32.334.243 Dünya 2010 9.489 17.119 104.691 26.576 5.300 56.930 9.771 1.979 41.160 14.333 0 287.348 Türkiye % 0,2 0,5 1,6 1,1 0,3 1,3 2,4 0,1 0,8 2,1 0,0 0,9 2011 5.681.926 4.164.305 9.247.719 2.954.398 1.806.460 5.245.066 477.564 2.867.554 5.862.737 710.585 3.265 39.021.579 Dünya 2011 13.430 21.990 116.181 28.327 6.494 81.621 12.885 5.182 49.096 12.414 0 347.620 Türkiye % 0,2 0,5 1,3 1,0 0,4 1,6 2,7 0,2 0,8 1,7 0,0 0,9 2012 5.890.717 4.345.191 9.794.899 2.651.349 2.021.876 5.914.645 584.876 3.195.311 6.132.962 792.322 2.790 41.326.938 Dünya 2012 14.886 17.074 99.268 37.985 6.112 51.766 14.714 4.506 53.270 6.638 0 306.219 Türkiye % 0,3 0,4 1,0 1,4 0,3 0,9 2,5 0,1 0,9 0,8 0,0 0,7 Kaynak: Trade Map (Bin ABD $) Ürün Gruplarına göre Çin in Türkiye ye yaptığı ev tekstili ihracatı incelendiğinde; az önce incelenen ev tekstili ithalat verilerinde olduğu gibi öne çıkan herhangi bir ürün grubu bulunmamaktadır. 14

PAZAR BİLGİLERİ Nüfus ve İşgücü Yapısı Çin ülke nüfusu yaklaşık 1,35 milyardır. Bu rakamın 21. yy ortalarına kadar artmaya devam edeceği ve sonrasıdan 1,6 milyar civarında dengeleneceği beklenmektedir. Ülke genelinde uygulanan bazı politikalar ile nüfus kontrol altında tutulmaya çalışılsa da, nüfus azalan bir eğilimde artmaya devam etmektedir. Nüfusun büyüme oranı %0,46 dır. Ayrıca yaşlı nüfus genç nüfusa göre artış göstermektedir. Nüfus artışını kontrol edebilmek için ailelerin tek çocuk sahibi olmaları teşvik edilmektedir. Çin in doğum oranı ise 12,25/1000 nüfus olarak verilmektedir. Nüfusun yüksek olması Çin için problem yaratıyor olsa da aynı zamanda büyük bir ekonomik güç kaynağı olma niteliğindedir. Nüfus yoğunluğu %47.7 ile 25-54 yaş arasında dağılım göstermektedir. Ülke nüfusunun %67,4 ü ise 25 yaş ve üzeridir. Toplam nüfusun yaş ortalaması ise %36,3 tür. Nüfusun Yaşlara Göre Dağılımı YAŞ % ERKEK KADIN 0-14 17,2 124.773.577 107.286.198 15-24 15,4 109.922.192 98.325.568 25-54 46,7 322.161.347 308.101.780 55-64 11,3 77.374.476 75.289.733 65 ve üzeri,9,4 60.597.243 65.753.724 Kaynak: https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ch.html Çin de kentleşme sürecinde hızlanma söz konusudur ve kentleşme senelik değişim oranı %2.85 (2010-2015 tahmini) olarak verilmektedir. Bu hızlanma ile birlikte orta gelirli nüfus beklenenden daha hızlı artış gösterek, toplumun gelişmesinde önemli bir güç haline gelmeye başlamaktadır. Çin de toplam nüfusun %50,6 sını kent nüfusu oluşturmaktadır. Nüfusun %98,7 si okuryazardır. Çin idari olarak 22 Eyalet, 5 Otonom Bölge ve 4 Belediye ye ayrılmıştır. Bu eyaletler arasında Henan 96,7 milyonluk nüfusu ile en kalabalık olanıdır. Pekin, Şanghay, Guangzhou ve Tianjin ise nüfusu en yüksek olan şehirlerdir. Çin de halen 1 milyonun üzerinde nüfusu olan 100 şehir vardır. [1,6] Bölgesel Eğilimler Şanghay-Yangtze Nehir Deltası (YRD) Yangtze Nehri Deltası (YRD) metropoliten bölgesi 16 şehirden oluşmaktadır. YRD toplam yüzölçümü 110.915 km 2 dir ve Çin in toplam yüzölçümü içinde %1,1 lik bir orana sahiptir. YRD, finansal ve lojistik merkez olan Şanghay ve önemli imalat üsleri olan Zhejiang ve Jiangsu ile birlikte Çin in çok önemli bir ekonomik güç kaynağı durumundadır. YRD de imalat sanayi ön plana çıkmaktadır. Yabancı yatırımların da etkisi ile Şanghay, Suzhou, Wuxi, Hangzhou, Ningbo and Nanjing gibi sanayi üretimi olan şehirlerde imalat sanayisi hızla gelişmektedir. Bu bölgede öne çıkan sektörler ise makine, kimyasallar, elektronik parçalar, tekstil, sentetik liflerdir. Bu sektörlerde hammadde, ara mallar ve sermaye malları üretimi yapılmaktadır. YRD bölgesinde Jiangsu ve Zhejiang şehirlerinde hazır giyim, tekstil, sentetik lif ve makine üretimi ön plana çıkarken, Şanghay kimyasallar ve motorlu araçlar konusunda daha büyük bir paya sahiptir. 15

YRD, Çin ana karasının en önemli, geliri yüksek, geniş ve karmaşık tüketim piyasalarından biridir. YRD deki tüketim eğiliminin fazla olması sebebiyle, hizmet sektörü de gelişme göstermektedir. YRD bölgesinde yeralan tüketici piyasının yanında bu bölgede dağıtım kanalları önem arz etmektedir. Bu alanda özellikle Yiwu da tüketim malları ve Shaoxing de ise tekstil üzerine çok büyük toptancı mağazaları bulunmaktadır. Günümüzde perakende sektörünün yapısı da değişim göstermektedir. Geleneksel mağazalardan zincir mağazalara, süpermarketlere, hipermarketlere, toptancı tarzı marketlere ve genel ihtiyaç malzemeleri mağazalarına doğru hızla değişmektedir. YRD'nin oldukça kuvvetli ulaşım altyapısı mevcuttur. YRD aynı zamanda deniz ve nehir taşımacılığı için de önemli bir merkezdir. Çin in en büyük 10 limanından ikisi olan Şanghay ve NingboZhoushan limanları bu bölgededir. Şanghay limanı Çin in en büyük, dünyanın ikinci büyük limanıdır. Bölgedeki ana taşıma faaliyeti otoyollar ile gerçekleştirilmektedir. Mevcut otoyol ağı bağlantıları ile bölgedeki her bir kentten başka bir kente maksimum 3 saat içinde ulaşmak mümkündür. [1,2] Guangzhou-İnci Nehir Deltası (PRD) Büyük İnci Nehri Deltası nda Fujian, Guangdong ve Hainan eyaletleri, Guangxi Zhuang özerk gölgesi ile Hong Kong ve Makao da özel idari bölgeler vardır. Guangdong Eyaleti başta Guangzhou ve Shenzhen gibi önemli şehirleriyle, Çin ekonomisinin kalbi olarak görülmektedir. Son 10 yıl boyunca Çin in bir numaralı eyaleti olarak dikkat çekmekte ve aynı zamanda dünyanın en önemli imalat merkezlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Ekonomisin bu kadar büyük olması nedeniyle üzerinde barındırdığı 10 milyon insana iş imkânı sağlayarak Büyük İnci Nehir Deltası nın gelişimine çok önemli bir katkı sağlamaktadır. Guangdong Eyaleti, Çin in dış ticaretinin 1/3 ünden fazlasını yapmaktadır. Ayrıca eyalet, ülkenin en önemli Doğrudan Yabancı Yatırım (FDI) merkezidir ve Çin in yabancı yatırım teşebbüslerinin neredeyse çeyreğini içermektedir. Guangdong eyaletinde ihracata dayalı hafif sanayi oldukça gelişmiştir. Bu alanda tekstil, gıda ve meşrubat, inşaat malzemeleri, elektronik ve bilgi teknolojileri, elektrik makineleri ve ekipmanı, petrokimya, ormancılık ve kâğıtçılık, kozmetik ve otomotiv sektörleri ön plana çıkmaktadır. Eyaletin öncelikli hedefi ise yeni ve yüksek teknolojili sanayilere geçmektedir. Guangdong Eyaleti nin 200 den fazla ülke ve bölgeyle ticari bağlantısı vardır ve 100 den fazla ülke bu eyalette yatırım yapmaktadır. Ayrıca 90.000 den fazla yabancı yatırım teşebbüşleri ve 3000 civarında temsilcilik ofisi bulunmaktadır. Bu bölgedeki en önemli yatırımcılar; Tayvan, Japonya, Güney Kore, Singapur ve ABD dir. Büyük İnci Nehri Deltası içinde Guangdong ve Makao da tekstil edüstrileri başlıca endüstriler arasında yer almaktadır. Büyük İnci Nehri Deltası, Çin de ekonomik anlamda reformların öncüsüdür. Özellikle Hong Kong ile anlaşmalar yapıldıktan sonra uluslararası pazarlarla olan bağlantısı daha da artmıştır. Büyük İnci Nehri Deltası yabancı yatırımcılara açılan ilk bölgedir. Dünya standartlarındaki orjinal ekipman imlatçıları ile ülkenin en gelişmiş ve rekabetçi bölgelerinden 16

birisidir. Bu üreticilerin amaçları ise teknolojik yeni ürünlerin ortaya konması ile pazar paylarını ve bulundukları pazar içinde rekabet güçlerini daha da arttırmaktır. [1,3] Perakende Sektörü ve Tüketici Tercihleri Çin de perakende sektörü genel ekonomik büyümeye paralel olarak büyüme göstermektedir. Perakende sektörünün sürekli artış göstermesi ile 2020 yılında dünya perakende sektöründe %36 lık bir paya sahip olacağı tahmin edilmektedir. Dünyanın en çok perakende satış yapan ilk iki şehrinin sırasıyla Şanghay ve Pekin olacağı öngörülmektedir. BRIC ülkeleri içinde ise Çin kişi başı 2000 $ harcama ile Rusya ve Brezilya dan sonra üçüncü sıraya yerleşmektedir. 2015 yılına kadar kişi başı perakende harcamalarında Çin in Brezilya yı geçeceği tahmin edilmektedir. Çin nüfusu içinde üst düzey gelir grubu giderek artış göstermektedir. Yaklaşık 400 milyon Çinli nin kişi başına düşen yıllık geliri satın alma gücü paritesine göre 8000 $ dır ve bu kesimin gelirlerinin önümüzdeki 5 yılda her yıl ortalama %16 büyüyeceği tahmin edilmektedir. Ayrıca Çin de tüketim kültürü de değişim gösterdiğinden artık sınıf atlamak isteyen kesimin lüks tüketim yapması normal karşılanmaktadır. Bu özellikleri göz önüne alan uluslararası şirketler/markaların bu pazardaki varlıkları her geçen gün artış göstermektedir. Nüfusu 1 milyonun üzerinde 100 den fazla şehri olan Çin pazarı, pek çok farklı alanda daha pek çok yatırımcıyı kaldıracak büyüklüktedir. Ev Tekstili sektörü de pazarı iyi tanıyan ticaret müşavirleri tarafından önemli fırsatlar içeren sektörler arasında değerlendirilmektedir. Her ne kadar bu alanda Türk firmaları faal olsa da potansiyelin az bir kısmı kullanılabilmektedir. Özellikle batı tarzı yaşantıya, modayı takibe çok meraklı olan, yüksek eğitimli, özellikle yabancı sermayeli şirketlerde çalışan Çinli genç ve orta yaş grubu ile Çin de bulunan yabancılar potansiyel müşteri durumundadır. Çinde bulunan orta kesim tüketici için ise halen fiyat ön plandadır. Bu aşamada çoğu zaman satış sonrası hizmet, kalite gibi faktörler ikinci planda kalmaktadır. Bu kesim için pazarlama stratejilerinde fiyat politikası halen temel unsur olarak değerlendirilmelidir. Çin pazarındaki tüketicinin yaşadığı en önemli problemler satış sonrası ve destek hizmetlerinde eksik kalınmasıdır. Bu da tüketicinin firmaya olan güvenini sarsmakta ve pazarda kayıplar meydana gelmektedir. Sözleşme yapılan servis kurumlarının yeterli hizmeti vermesi Çin li tüketicilerin tercihlerini doğrudan etkileyebileceği düşünülmektedir.[1] Yatırımlara Sağlanan Teşvikler Çin Halk Cumhuriyeti dış ticaret uygulamalarında hem tarife hem de tarife dışı engelleri uygulamaktadır. Uygulamada olan tarife dışı engeller, Ekonomik ve Ticari Komisyon, Devlet Planlama Komisyonu ve Dış Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Bakanlığı (MOFTEC) tarafından yürütülmektedir. Çin yerli üreticisini korumak için yüksek tarifeler uygulamaktadır. Her ne kadar kademeli olarak düşürülse de gümrük vergileri yine de yüksek kalmakta, ithalatı ve ticari işbirliklerini kısıtlamaktadır. Çin de 5 özel ekonomik bölge (SEZ) bulunmaktadır; Shenzhen, Zhuhai, Shantou, Xiamen ve Haiana adası. Bu 5 ekonomik bölgede ithal ürünler için tarife indirimleri ve vergi avantajları sağlanmaktadır. Dikkat edilmesi gereken husus ise; SEZ ler de ithal edilen ürünler sadece bu bölge içinde kullanılabilmekte, iç piyasada satışa sunulamamaktadır. 17

Ayrıca, 14 Açık Kıyı Şehri ve bölgesi, yabancı yatırım projelerine izinlidir ve yatırım teşvikleri vermektedir. Gerekli ekipman ve teknoloji ithalatına gümrüksüz giriş imkanı sağlamaktadır. Ayrıca yaklaşık 200 Ekonomik ve Teknolojik Gelişme Bölgesi bulunmaktadır. Bu bölgeler de yabancı yatırımcılar için vergi imtiyazları, özel finansman, inşaat yardımı, hammaddeler için ithalat izni zorunluluğundan muafiyet gibi çeşitli kolaylıklar sağlamaktadır. Son olarak ise ithalat yönünden her türlü vergiden muaf bulunan 3 Serbest Ticaret Alanı, 2 İhracat İşleme Bölgesi (EPZ) bulunmaktadır. Fakat bu alanlarda iç piyasaya satış tamamen yasaklanmıştır. İthalatta karşılaşılan en büyük sorunlardan biri ise gümrük vergisinin pazarlık ile yeniden belirlenebilmesi yani yerel otoritenin gümrük vergisini belirlemede esnekliğe sahip bulunmasıdır. Dış ticaret yapan bütün kuruluşlar Ticaret Bakanlığı nın kontolündedir. Sadece Ticaret Bakanlığı tarafından izin verilen kuruluşlar dış ticaret yapabilmektedir. Bu kapsamda iki farklı uygulama söz konusudur: dış ticaret yapma iznine sahip Dış Ticaret Şirketleri (FTC) ve Üretim Şirketleri. Üretim Şirketleri kendi üretimlerini ihraç edebilir veya üretimleri için gerekli hammadde ile ara maddeleri ithal edebilirler. Hem Dış Ticaret Şirketleri (FTC) ve hem de Üretim Şirketleri tarifeler, kotalar, izinler ve döviz kurları itibariyle FTC ler gibi muamele görmektedir. İthal ürünlerin denetimleri sadece devlet tarafından yapılmaktadır. Problem yaşanması halinde ise ihracatçının bu olayı tarafsız bir merciye yönlendirmesi mümkün değildir. [1] Tarifeler ve Diğer Vergiler Gümrük Vergileri Dünya Ticaret Örgütü ne üyeliği sonrasında Çin de gümrük vergileri bakımından olumlu gelişmeler gözlenmiştir. Tarife düşürme, tarife dışı engelleri azaltma, yabancı firmalar için pazara girişi kolaylaştırma ve şeffaflık yönündeki taahhüdü yerine getirme bu gelişmeler arasında sayılabilir. Çin de uygulanan tarifeler Harmonize Sistem-HS koduna dayanmaktadır. Biri MFN diğeri de GENEL olmak üzere iki farklı tarife uygulanmaktadır. MFN tarifesi, içinde Türkiye nin bulunduğu Dünya Ticaret Örgütü üyesi ülkelere veya karşılıklı ikili anlaşması olan ülkelere, GENEL tarife ise diğer ülkelere uygulanmaktadır. İthalat vergilerinin çoğunluğu advalorem dir. Ürünün CIF değeri üzerinden tespit edilir. [1,8] 18

Çin in Ev Tekstil Ürünlerinde Türkiye ye Uyguladığı Tarifeler GTİP TARİFE GTİP TARİFE GTİP TARİFE GTİP TARİFE GTİP TARİFE 540741 10% 540821 12% 580211 12% 610791 14% 630240 14% 540742 10% 540822 10% 580219 10% 610799 14%/16% 630251 14% 540743 10% 540823 10% 580220 12%/14% 610891 14% 630253 14%/16% 540744 10% 540824 10% 580410 10%/12% 610892 16% 630259 14% 540751 10% 540831 10% 580421 10% 610899 14% 630260 14% 540752 10% 540832 10% 580429 10% 620791 14% 630291 14% 540753 10% 540833 10% 580430 10% 620799 14%/16% 630293 16% 540754 10% 540834 10% 580500 12% 620891 14% 630299 14% 540761 10% 580110 10% 580810 10% 620892 16% 630312 16% 540769 10% 580121 12% 580890 10% 620899 14% 630319 14% 540771 10% 580122 10% 581010 10% 630110 16% 630391 14% 540772 10% 580123 10% 581091 10% 630120 16% 630392 16% 540773 10% 580124-581092 10% 630130 16% 630399 14% 540774 10% 580125-581099 10% 630140 17,50% 630411 14% 540781 10% 580126 10% 600531 10% 630190 16% 630419 14%/16% 540782 10% 580131 10% 600532 10% 630210 14% 630491 14% 540783 10% 580132 10% 600533 10% 630221 14% 630492 14% 540784 10% 580133 10% 600534 10% 630222 16% 630493 16% 540791 10% 580134-600631 10% 630229 14% 630499 14% 540792 10% 580135-600632 10% 630231 14% 630710 7% 540793 10% 580136 10% 600633 10% 630232 16% 940430 10% 540794 10% 580190 10% 600634 10% 630239 14% 940490 10% Kaynak: European Commission, Market Access Database Vergiler Çin de genel katma değer vergisi oranı %17 dir. Bazı malların satışı ve ithali %13 oranında vergiye tabidir. Çin de bütçe açığının giderilmesi için Çin hükümeti vergi reformuna gitmektedir. Amaç katma değer vergisinin düşürülmesiyle dolaylı vergilerin azaltılması ve direk vergilerin arttırılmasıdır. [1] KDV İstisnaları Tarımsal üreticilerin kendi ürettikleri tarımsal ürünlerin satışları, Hamileliği önleyici cihaz ve ilaçlar, Antika kitaplar, Doğrudan bilimsel araştırma, deney ve eğitim amacıyla kullanılmak üzere ithal edilen madde ve cihazlar, Yabancı devletlerden ve uluslararası kuruluşlardan yardım olarak bedelsiz temin edilen madde ve cihazların ithali, İşleme ve montaj sözleşmeleri gereği ve telafi edici ticaret nedeniyle ithal edilmesi gereken makine ve cihazlar, Özürlülerin kullanımı için kurumlar tarafından ithal edilen cihazlar, Satıcılar tarafından kullanılan malların satışı. 19

KDV istisnası olan alanlarda ticaret yapan mükelleflerin yapması gereken bu vergi indirimli satış tutarlarını ayrı olarak göstermeleridir. Aksi halde istisna ve indirimli vergi kolaylıklarından yararlanmaları mümkün değildir. [1] Tarife Dışı Engeller Çin yetkilileri ithalatı üç kategoriye ayırmıştır. İthalatı yasak ürünler; zehirler, silahlar, toksik kimyasallar. İthalatı kısıtlanmış ürünler; ithalat lisansı ya da kota gerektiren ürünler. İthalatına izin verilen ürünler. Bu konulara ilişkin bilgiler çoğunlukla Çince yayınlanmaktadır. İngilizce yararlanılabilecek tek kaynak Ticaret Bakanlığı web sitesidir. (http://mofcom.gov.cn) Çin de bazı ürünlere içerik ve hacim bakımından ithalat lisansı uygulanmaktadır. Bu ürünler arasında bulunan 338 kategori için Çinli ithalatçılar otomatik lisans başvurusu yapabilmektedir. Bu işlemden İthalatına Otomatik Olarak İzin Verilen Ticaret Bakalığı nın Gümrük Genel İdaresi sorumludur. Çin yerel endüstrileri korumak için ihracat kısıtlamaları ve ihracat vergisi uygulaması vardır. Bu endüstriler arasında ipek, pamuk, kösele ve deri, işlenmemiş demir dışı metaller gibi hammaddeler yer almaktadır. Ülke içinde sübvansiyonları sıralamak oldukça zordur. Ancak ihracatta indirekt teşvikler uygulanmaktadır; düşük fiyatlı enerji ve hammadde bunlara örnek olarak gösterilebilir. Devlet şirketleri pek çok banka kredisini tercihli oranlarla kullanmaktadır. Diğer teşvikler, vergi teşvikleri, özel ekonomik bölgelerdeki firmalar için ek imtiyazlar ayrıca Çin in bazı alanlarda nakit teşvikler uygulamaya devam ettiği de görülmektedir. Ayrıca ihracata vergi iadesi de uygulanmaktadır. 1993 yılında yürürlüğe giren bir kanun ise ithal ürünlerin Çin pazarına girişinde problem yaratırken, yabancı yatırımcıların üretim maliyetlerinin yükseltmektedir. [1] Ürün Standartları ile İlgili Uygulamalar Çin ithal ürünlerde kalite belgesi uygulamasını devreye sokmaktadır. Bu kalite belgeleri çoğu zaman ithalatçı firmayı zorlayan istekler içermektedir. Amaç ise kendi iç piyasasını korumaktır. Bu kapsamda istenilen belgeler piyasada mevcut ürünlerin standartlarının çok üzerinde kalmaktadır. Bu durumda ise kalite belgelerine ulaşmak zorlaştığından, ithal ürünlerin ülkeye girişlerinde de gecikmeler meydana gelmektedir. [1] Fikri, Sınai ve Mülkiyet Hakları Bu alandaki ilk kanun 1991 yılında yürülüğe konulan telif hakları kanunudur. Sonrasında ise 1993 yılında patent kanunu devreye girmiştir. Telif hakları alanında ortaya çıkan problemler ilk olarak Ulusal Telif Hakları İdaresi tarafından incelenmektedir. Eğer Ulusal Telif Hakları İdaresi nde yapılan çalışmalar sonuç vermezse, Çin mahkemelerine başvuru yapılabilmektedir. Pekin, Şanghay ve Gouangzou kentlerinde özel fikri mülkiyet hakları mahkemeleri mevcuttur. Çin ile yaşanan en büyük sorunlardan biri taklit ürünler ve marka tescilidir. Çinli firmalar, yabancı firmaların ürünlerini taklit ederek veya yabancı markaları kendi markaları gibi tescil 20