CİHANBEYLİ İLÇE RAPORU 2011
ÖNSÖZ Mevlana Kalkınma Ajansı, TR52 (Konya, Karaman) Düzey 2 Bölgesi için bölgesel gelişmeyi hızlandırmak, bölgesel gelişmenin sürdürülebilirliğini sağlamak ve bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarını azaltmak amacına yönelik olarak faaliyet göstermektedir. Bu amaçlara ulaşmak için kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek, kaynakların yerinde ve etkin kullanımını sağlamak ve yerel potansiyeli harekete geçirmek istemektedir. Bölgesel gelişmeye yönelik olarak icra edilecek bütün faaliyetlerin temeli ise bölgenin bütün detayları ile iyi tanınmasından geçmektedir. Bu nedenle, bölgenin kaynak ve olanaklarının doğru şekilde tespit edilmesi, mevcut sahip olunan değerlerin rekabet edebilirlik açısından yeniden yorumlanması ve bölgesel kalkınmayı sürdürülebilir şekilde sağlanmasına yönelik olarak faaliyetlerin birbiri ile ilişkili olarak icra edilmesi gerekmektedir. Bu amaca yönelik olarak MEVKA, Bölgenin Mevcut Durum çalışması ve 2010-2013 bölge planını hazırlamıştır. Bu işlem yapılırken bölgeyi oluşturan ilçelere yönelik olarak GZFT Analizi çalışması gerçekleştirilmiş ve her ilçe için bir İlçe Raporu hazırlanmıştır. Diğer yandan MEVKA, Konya-Karaman (TR52) Bölgesi 2023 Vizyonu Temel Çerçevesinin Belirlenmesi İçin Teknik Destek Alınması İşi için ihaleye çıkmış ve bu kapsamda gerçekleştirilecek faaliyetler ile MEVKA tarafından yürütülen Bölge ye ilişkin stratejik plan ve vizyon çalışmalarının kapsamlı ve derinlikli olmasının sağlanması amaçlanmıştır. İhale kapsamı faaliyetlerin icrasına yönelik olarak Yüklenici tarafından ilçelerde İlçe Odak Grup Toplantıları düzenlenmiş, GZFT Analizleri yapılmış ve ilçelere yönelik olarak gerçekleştirilen çalışmalar ve planlar incelenmiştir. Bütün çalışmaların, bilgilerin özgün bir yöntemle Rekabetçilik ekseninde yeniden yorumlanması temelinde birleştirilerek 2023 Vizyon Stratejisinin Belirlenmesi amacına hizmet etmesi sağlanmıştır. Elinizde yer alan doküman, 2023 Vizyon Stratejilerinin belirlenmesine esas oluşturan İlçe Raporu dur. İlçenin mevcut durumunu göstermekte ve ilçe potansiyellerin kullanımına yönelik olarak altyapı oluşturmaktadır. Cihanbeyli İlçe Raporu, 2011 Sayfa 1
1. DOĞAL YAPI 1.1.COĞRAFİ ÖZELLİKLER Konya ili Cihanbeyli ilçesi, 38 39 Kuzey enlemi ile 32 55 Doğu boylamı arasında yer almaktadır. İl merkezine uzaklığı 98 km dir. İlçenin deniz seviyesinden ortalama yüksekliği 950-1.000 metredir. İlçenin, kuzeyinde Kulu ve Ankara ili Haymana ilçesi, güneyinde Altınekin, batısında Sarayönü ve Yunak ilçesi ve doğusunda Tuz Gölü ve Aksaray ili bulunmaktadır. İlçenin yüzölçümü 3.634,76 km² dir. Doğu-batı yönünde akmakta olan derenin yamaçlarında genellikle düz bir sahada kurulmuş olan Cihanbeyli, İç Anadolu Bölgesi nin ortalarında yer almaktadır. İlçe kuzeye doğru uzanan Konya Ovası'nın devamı gibidir. İlçenin bulunduğu kesimler, geniş yayla özelliği göstermektedir. Ova-yayla özellikleri Ankara'ya doğru Kulu İlçesi komşusunu da içine alarak sürmektedir. Bölgenin tek akarsuyu İnsuyu Çayı'dır. İnsuyu Çayı Cihanbeyli'nin içerisinden geçerek önce Süt Gölü'ne oradan Tuz Gölü'ne dökülmektedir. Ayrıca, ilçede Tersishan(Tersakan) Gölü, Acı Tuz Gölü(İlice), Adil'in Gölü bulunmaktadır. İlçe Alan Kullanım Dağılımı Tablosu Alan Adı Cihanbeyli Alan Kullanım Türü Konya Alan Kullanım Türü Türkiye Alan Kullanım Türü (Ha) (Ha) (Ha) Konya Cihanbeyli Alan Kullanım/ 28. Orta Anadolu TR52 Havzası (İle düşen) Arazi Tarım Arazisi 219.992,00 60,52 2.247.856,60 55,08 24.294.680,8 31,00 9,79 8,76 11,74 0,91 Çayır-Mera 98.484,00 27,10 761.460,70 18,66 14.616.687,3 18,65 12,93 9,37 10,98 0,67 Orman 0,00 0,00 540.189,00 13,24 21.389.783,0 27,30 0,00 0,00 0,00 0,00 Diğer 45.000,01 12,38 531.845,65 13,03 18.056.548,9 23,04 8,46 6,45 15,05 0,25 363.476,01 100 4.081.351,95 100 78.357.700,0 100 8,91 7,32 11,31 0,46 * Konya Tarım İl Müdürlüğü (2010), TÜİK (2009), DSİ Türkiye Cihanbeyli İlçe Raporu, 2011 Sayfa 2
363.476,01 ha alana sahip olan Cihanbeyli ilçesi, Türkiye toplam alanının %0,46 sını, Konya nın %8,91 ini, Orta Anadolu Havzası nın ise %11,31 ini oluşturmaktadır. Cihanbeyli ilçesi, toplam alanların %60,52 sini tarım arazisi, %27,10 unu çayır-mera ve %12,38 ini diğer kullanım alanları oluşturmaktadır. İlçede orman varlığı bulunmamaktadır. İlçenin tarım arazileri Konya tarım arazilerinin %9,79 unu, Orta Anadolu Havzası nın ise %11,74 ünü oluşturmaktadır. İlçedeki çayır-mera alanları Konya çayır-mera alanlarının %12,93 ünü, Orta Anadolu Havzası nın ise %10,98 ini kaplamaktadır. 1.2.DOĞAL KAYNAKLAR 1. Enerji Kaynakları Potansiyel Mevcut Çalışma 1.1. Güneş Var Yok 1.2. Su Gücü İnsuyu Akarsuyu Cihanbeyli Barajı (Sulama) 1.3. Kömür Yok Yok 1.4. Doğalgaz Araştırma Doğalgaz ve petrol aramaları devam etmektedir 1.5. Rüzgar Yok Yok 1.6. Biyokütle Var-Yüksek Yok 1.7. Petrol Araştırma Doğalgaz ve petrol aramaları devam etmektedir 1.8. Jeotermal Enerji Ekşimüshilsu Alaman Kuyusu Ilıcapınarı Kaplıca Suyu Ekşimüshilsu: Kaynağın ilkel bir kaptajı vardır. Alaman Kuyusu: Kaptajı yoktur. Herhangi bir tesis bulunmamaktadır. Ilıcapınarı: Kaptajı yoktur. Bölgede terk edilmiş bir maden suyu tesisi vardır. Kaplıca Suyu: MTA Genel Müdürlüğü tarafından bulunmuş ve işletmeyi beklemektedir. 2. Biyolojik çeşitlilik 2.1. Ormanlar - - 2.2. Çayır ve Mera 98.484 hektar çayır-mera alanı vardır. Hayvan otlatma. 2.3. Sulak Alanlar İnsuyu Çayı, Bolluk Gölü, Tersakan Gölü, Acı (Cihanbeyli) Gölü, Kuşça Gölü, Süt Gölü, Tuz İçme, Sulama, Tuz Üretimi ve Turizm Gölü, Adilin Göl Cihanbeyli Göleti 2.4. Flora Arabıdopsıs Heynh, Sueda L., Lınaceae Lınum L., Plumbagınaceae Lımonıum L., Acantholımon Boiss., Lılıaceae Asparagus L. Yok Endemik bitkileri vardır. 2.5. Fauna Süt Gölü nde yaban ördeği, yaban kazı, karatavuk gibi av kuşları bulunmaktadır. Tuz Gölü çevresinde flamingo, kılıçgaga, angıt ve benzeri kuşların yanı sıra yağmurcunlar, turnalar, yaban kazları ve Avcılık, Kuş Gözleme yaban ördekleri bulunmaktadır. Acı (Cihanbeyli) Gölde flamingolar yaşamaktadır. 2.6. Milli Park, Tabiat Parkı ve Diğer Hassas Yok Yok Alanlar 3. Toprak Sazlık ve Bataklık Araziler bulunmaktadır. İlçede neojen yaşlı gevşek yapıda görsel 3.1. Toprak kireçtaşları bulunmaktadır. Ortadan Tarım geçmekte olan dere nedeniyle geniş alüvyon saha bulunmaktadır. Cihanbeyli İlçe Raporu, 2011 Sayfa 3
4. Su Kaynakları 4.1. Barajlar Yok Yok Cihanbeyli-Yeniceoba-Kulu Ovaları (D.S.İ. ve Sulama (D.S.İ. 1958 yılından bu yana halk tarafından çok sayıda kuyu açılmıştır. Cihanbeyli - Kulu ovalarında su kuyuları Bu kuyuların sulama alanı yaklaşık 76.000 açmaktadır fakat zamanla kuyu 4.2. Yeraltı Su hektardır.) Cihanbeyli ve Kulu Ovaları sayısının artması ve yağışların azalması Kaynakları (Cihanbeyli'nin doğusunda derinlik 0.5-10 sonucu yer altı suyu seviyesi önemli m. Arasındadır. Batıya doğru gidildikçe 30 ölçüde eksilmiş, bazı kuyular kapanmış m. kadar düşmektedir.) Gölyazı kasabası yer ya da kullanılmaz duruma gelmiştir) altı suları yüzeye çok yakındır. 4.3. Akarsular İnsuyu Deresi (Akım debisi 295 lt/sn dir) Cihanbeyli Barajı 4.4. Göller ve Göletler Bolluk Gölü, Tersakan Gölü, Acı Göl, Kuşça Gölü, Cihanbeyli Göleti Bolluk Gölü: 1. Dereceden Doğal Sit alanıdır ve gölde Na2 SO4 üretimi yapılmaktadır. Bolluk Gölü suları sodalı olduğundan kullanma ve sulama suyu olarak kullanılmamaktadır. Tersakan Gölü: Sulama amaçlı kullanılmaktadır ve ortalama sulama alanı 1.100 hektardır. Ayrıca, göl 1. Dereceden Doğal Sit Alanıdır. Suları tuzludur. Gölden Na2 SO4 üretimi yapılmaktadır. Cihanbeyli Göleti; Sulama amaçlı inşa kullanılmaktadır; sulama alanı 1024 ha dır. 5. Mineral Kaynaklar Göl suyunu tavalarda buharlaştırarak her yıl tuz üretimi yapılmaktadır. 5.1. Sanayi Madenleri Kalker, Tuz, Jips Bölgede Tuz Fabrikaları bulunmaktadır. Ayrıca, ilçede Kalker Ocakları ve Traverten Tesisleri bulunmaktadır 5.2. Metalik Madenler - - 5.3. Enerji Madenleri (Bakınız 1.Enerji Kaynakları) 5.4. Kıymetli Taşlar (Madenler) Yok Yok 5.5. Diğer Mineraller Magnezyum tuzları, sodyum sülfat Tuz Üretim Tesisleri Bulunmaktadır 5.6. Maden Kanununa Tabi Olan Doğal Taş, Kum Malzemeler *MTA 2009, Konya Tarım İl Müdürlüğü 2010, Elektrik İşleri Etüt İdaresi veri tabanı İlçede, doğalgaz ve petrol arama çalışmalarına devam edilmektedir. Taş Ocağı, I (a) Grubu Maden Ocağı, Kum Ocağı Cihanbeyli İlçe Raporu, 2011 Sayfa 4
2. DEMOGRAFİK YAPI 2.1. NÜFUS Cihanbeyli ilçesi nüfus değerleri son 3 yılda azalma göstermiştir. İlçe nüfusu 2010 yılı itibariyle 60.917 olup, bunun %25,85 i ilçe merkezinde %74,15 i kırsal alanda yaşamaktadır. İlçe nüfusu, Konya nüfusunun %3,025 ini, TR52 Bölge nüfusunun %2,91 ini oluşturmaktadır. İlçe Nüfus Durumu ve 2023 Projeksiyonu Cihanbeyli İlçe Nüfusu İlçe İlçe YILLAR İlçe Merkez Köy Nüfusu Nüfus Nüfus Konya Nüfus İlçe Nüfusu/ Konya Nüfusu Nüfus Oranları TR52 Bölge Nüfusu İlçe Nüfusu/ TR52 Nüfusu 2008 15.192 48.878 64.070 1.969.868 3,25 2.200.013 2,91 2009 15.771 47.023 62.794 1.992.675 3,15 2.224.547 2,82 2010 15.748 45.169 60.917 2.013.845 3,02 2.246.478 2,71 2020 18.591 30.484 49.075 2.311.728 2,12 2.569.126 1,91 2023 19.577 26.376 45.954 2.439.798 1,88 2.708.716 1,70 *TÜİK ( 2008-2009-2010 ADNKS) Cihanbeyli nüfusu için yapılan projeksiyona göre 2023 yılında nüfusun %25 oranında azalacağı tahmin edilmektedir. 2023 yılında ilçe merkez nüfusunun %42,60 düzeyinde artacağı tahmin edilmektedir. Ayrıca ilçe nüfusunun Konya nüfusuna oranının %1,839 oranında azalmış olsa da kırsal alandan hem ilçe merkezine hem de il merkezine göçün yaşanmaya devam edeceğini göstermektedir. Bu durumun önlenebilmesi için nüfusun bulunduğu yerde istihdamını sağlayacak yatırımların yapılması gerekmektedir. Bilindiği üzere Konya ilinde tarım sektörü önemli bir konuma sahiptir. Tarım - sanayi entegrasyonu sağlanarak oluşturulan tarıma dayalı sanayilerin kırsal alanlara yakın bölgelerde kurulması, kırsal nüfus için istihdam olanağı sağlayacak ve göçün engellenmesine yardımcı olacaktır. İlçede Bulunan Nüfusun Yaş Aralıklarına Göre Dağılımı ve 2023 Projeksiyonu YILLAR Cihanbeyli İlçe Nüfusu Yaşa Göre Konya İl Nüfusu Yaşa Göre TR52 Bölge Nüfusu Yaşa Göre 0-14 15-64 65 Üstü 0-14 15-64 65 Üstü 0-14 15-64 65 Üstü 2008 28,17 65,61 6,23 27,46 65,55 6,99 27,36 65,48 7,16 2009 27,80 65,78 6,42 27,18 65,67 7,15 27,06 65,62 7,32 2010 27,70 65,43 6,86 26,83 65,77 7,40 26,69 65,74 7,57 2020 27,89 65,61 6,51 27,30 65,93 6,77 27,19 65,88 6,93 2023 27,89 65,61 6,51 27,33 66,00 6,67 27,23 65,94 6,83 *TÜİK ( 2008-2009-2010 ADNKS) İlçe nüfusunun %65,43 ü aktif nüfus olarak nitelendirilen 15-64 yaş grubunda olup, bu oran Konya (%65,77) ve Türkiye (%65,74) oranları ile benzerlik göstermektedir. Bu oranın 2023 yılında az da olsa artacağı tahmin edilmektedir. İlçe nüfusunun %27,70 i 0-14 yaş, %6,86 sı ise 65 yaş üstü grubundadır. 2023 yılında 0-14 yaş grubunun küçük oranda artacağı, buna karşılık 65 yaş üstü grubun azalacağı varsayılmaktadır. Nüfusun önemli bir bölümü çeşitli Avrupa ülkelerinde çalışmaktadırlar. İlçede bir çok aile eğitim ve istihdam amaçlı Konya veya diğer illere göç etmektedirler. Bunların ilçede kalan özellikle tarımla uğraşan aileleri modern teknolojiyi çok iyi kullanan yeniliklere açık kişilerdir. Bölge kalkınmasında özellikle tarım-sanayi entegrasyonunda bu durum bir avantaj olarak değerlendirilebilir. Cihanbeyli İlçe Raporu, 2011 Sayfa 5
3. EKONOMİK YAPI 3.1. TARIM İşlenen Arazi Kullanım Durum Tablosu İşlenen Arazi Türü Cihanbeyli İşlenen Arazi Konya İşlenen Arazi Türkiye İşlenen Arazi (Ha) (Ha) (Ha) Konya İşlenen Arazi Cihanbeyli İşlenen Arazi/ 28. Orta TR52 Anadolu İşlenen Havzası (İle Arazi düşen) İşlenen Arazi Türkiye İşlenen Arazi Tarla Arazisi 141.522,0 64,33 1.308.592,6 58,22 16.438.196,6 67,33 10,81 9,39 68,65 0,86 Nadas 78.395,8 35,64 890.283,3 39,61 4.249.025,5 17,40 8,81 8,58 45,88 1,85 Sebze 72,0 0,03 17.768,5 0,79 729.415,9 2,99 0,41 0,24 0,77 0,01 Meyve 2,2 0,00 21.165,3 0,94 2.520.252,9 10,32 0,01 0,005 0,01 0,0001 Bağ 0,0 0,00 10.046,9 0,45 477.785,6 1,96 0,00 0,00 0,00 0,00 219.992,0 100 2.247.856,6 100 24.414.676,5 100 9,79 8,76 53,51 0,90 *Konya Tarım İl Müdürlüğü (2010), TÜİK (2009), Cihanbeyli ilçesinde işlenen tarım arazileri 219.992 ha olup, bu alan Konya işlenen arazinin %9,79 unu, Orta Anadolu Havzası nın %53,51 ini kaplamaktadır. İlçede işlenen arazinin tamamı tarla tarımı için ayrılmış olup, sebze ve meyve üretimi yok denecek kadar az düzeydedir. Arazilerin %64,33 ü ekilen alan iken, %35,64 ü nadasa bırakılmaktadır. İlçe ekilen tarla arazileri Konya tarla arazilerinin %10,81 ini, Orta Anadolu Havzası nın ise % 68,65 gibi büyük bir oranını oluşturmaktadır. Arazi Sulama Durum Tablosu Cihanbeyli Sulama Sulama Durumu Durumu Konya Sulama Durumu Türkiye Sulama Durumu (Ha) (Ha) (Ha) Konya Arazi Cihanbeyli Arazi/ 28. Orta TR52 Anadolu Arazi Havzası (İle düşen) Arazi Türkiye Arazi Sulu Arazi 25.857 11,75 517.684,0 23,03 5.420.000,0 22,31 4,99 3,84 40,10 0,48 Kuru Arazi 194.135 88,25 1.730.172,5 76,97 18.874.680,8 77,69 11,22 10,56 14,96 1,03 219.992 100 2.247.856,5 100 24.294.680,8 100 9,79 8,76 16,15 0,91 * Konya Tarım il Müdürlüğü (2010), DSİ, TÜİK (2009) **İlçe 28 Nolu Orta Anadolu Havzasında bulunmaktadır. İlçedeki toplam işlenen arazinin %88,25 i kuru arazi, %11,75 i sulu arazi niteliğindedir. Cihanbeyli kuru tarım arazileri, Konya kuru tarım arazilerinin %11,22 sini, TR52 Bölgesi kuru tarım arazilerinin %10,56 sını ve Orta Anadolu kuru tarım arazilerinin %14,96 sını oluşturmaktadır. Arazilerin büyük bir oranda kıraç olması, yer altı sularının çekilmesi ilçe için bir dezavantajdır. Üreticiler yeniliklere açık fakat bilinçli bir üretim yapılmadığından ürün yelpazesi sınırlıdır. Tuz Gölü nün meydana getirdiği çoraklaşmaya, üreticilerin yanlış gübreleme yapmasından kaynaklanan çoraklaşma da eklenmektedir. Bu konuda üreticilerin bilinçlenmesi için uzman kişiler tarafından eğitim seminerlerinin düzenlenmesinde yarar bulunmaktadır. 3.1.1.Bitkisel Üretim İlçede yaygın olarak yetiştirilen ürünler buğday, arpa, şeker pancarıdır. İlçedeki 1.412.135 da ekim alanının %3,54 ünde makarnalık (durum) buğdayı, %63,03 ünde ekmeklik buğday, %21,24 ünde arpa, %6,73 ünde şeker pancarı, %0,25 inde mısır ve %5,21 inde diğer ürünler yetiştirilmektedir. Buğday verimi Konya ve Türkiye verimleri ile aynı düzeyde iken, arpa, şeker pancarı ve mısır verimleri Konya ve Türkiye ortalama verimlerinin üzerindedir. Cihanbeyli İlçe Raporu, 2011 Sayfa 6
Tarla Arazisi Ekim Türü İşlenen Tarla Arazisi Durum Tablosu Cihanbeyli KONYA TÜRKİYE Ekim Alanı Dekar Ürün Ekim Alanı Dekar Ürün Ekim Alanı Verim Verim Miktarı Miktarı Kg/Da Kg/Da Dekar Verim Kg/Da Ürün Miktarı (Ton) Da % (Ton) Da % (Ton) Da % Durum 50.000 3,54 333 16.650 2.188.591 17,21 333,10 729.026,79 13.340.000 8,34 258,62 3.450.000 Buğdayı Buğday 890.000 63,03 263 234.070 5.384.052 42,34 280,60 1.510.741,80 67.600.000 42,26 239,79 16.210.000 (Diğer) Arpa 300.000 21,24 258 77.400 2.980.630 23,44 254,06 757.267,49 30.332.000 18,96 238,69 7.240.000 Şeker 95.000 6,73 6.333 601.635 752.367 5,92 5.732,84 4.313.198,73 3.291.669 2,06 5.450,76 17.942.112 Pancarı Mısır 3.510 0,25 967 3.394 197.895 1,56 881,77 174.497,97 5.940.000 3,71 725,59 4.310.000 Diğer 73.625 5,21 - - 1.213.551 9,54 - - 39.473.771 24,67 400,38 15.804.537 1.412.135 100 933.149 12.717.086 100 7.484.732,80 159.977.440 100 64.956.649 * Konya Tarım İl Müdürlüğü 2010, TÜİK 2009 ** (Verimler 2008 2009-2010 Ortalaması) Sebze Arazisi Ekim Türü İlçede hububata alternatif ürünlerin yetiştirilmesi ürün yelpazesini genişletecektir. İlçede TMO ofis silolarının olması ürünün kolay satışını ve depolanmasını kolaylaştırmaktadır. Ayrıca, ilçe Lisanslı Depoculuk faaliyetleri için uygun bir zemin oluşturmaktadır. İşlenen Sebze Arazisi Durum Tablosu Cihanbeyli KONYA TÜRKİYE Ekim Alanı Dekar Ürün Ekim Alanı Dekar Ürün Ekim Alanı Verim Verim Miktarı Miktarı Kg/Da Kg/Da Dekar Verim Kg/Da Ürün Miktarı (Ton) Da % (Ton) Da % (Ton) Da % Fasulye 0 0,00 0 0 11.535 6,49 688,89 7.946,33 373.312,38(*) 5,12 1.575 587.967 Domates 0 0,00 0 0 30.434 17,13 3.635,71 110.649,33 1.116.888,89(*) 15,31 9.000 10.052.000 Sebze 720 100 - - 135.716 76,38 - - 5.803.957,73 79,57 2.306 13.381.165 (Diğer) 720 100 0 177.685 100 118.595,66 7.294.159,00 100 24.021.132 * Konya Tarım İl Müdürlüğü 2010, TÜİK 2009 ** Sebze üretim alanı verisi bulunmadığından ortalama verim ile ekim alanı hesaplanmıştır. Meyve- Bağ Arazisi Ekim Türü İlçede çeşitli sebze üretimi 720 da alanda yapılmaktadır. Cihanbeyli Tarım İlçe Müdürlüğü nün kurmuş olduğu fide serasında üreticilerin sebze fidesi ihtiyaçları karşılanmaktadır. Serada domates, biber, patlıcan ve salatalık fideleri yetiştirilmektedir. İşlenen Meyve-Bağ Arazisi Durum Tablosu Cihanbeyli KONYA TÜRKİYE Ekim Alanı Dekar Ürün Ekim Alanı Dekar Ürün Ekim Alanı Verim Verim Miktarı Miktarı Kg/Da Kg/Da Dekar Verim Kg/Da Ürün Miktarı (Ton) Da % (Ton) Da % (Ton) Da % Elma 22 100 1.636 35,99 96.371 30,88 654,04 63.030,73 1.650.775 5,51 1.575,02 2.600.000 Kiraz 0 0,00 0 0,00 59.419 19,04 731,61 43.471,79 670.459 2,24 623,31 417.905 Meyve 0 0,00 - - 55.863 17,90 - - 22.881.295 76,32 455,32 10.418.406 (Diğer) Bağ 0 0,00 0 0,00 100.469 32,19 409,85 41.177,12 4.777.856 15,94 890,57 4.255.000 22 100 35,99 312.122 100 147.679,64 29.980.385 100 17.691.311 *Konya Tarım İl Müdürlüğü 2010, TÜİK 2009 İlçede meyve üretimi olarak 22 da alanda sadece elma üretimi yapılmaktadır. Elma verimi dekara 1.636 kg olup, Konya elma veriminin (654,04 kg/da) üzerindedir. Cihanbeyli İlçe Raporu, 2011 Sayfa 7
3.1.2.Hayvansal Üretim Konya ili Cihanbeyli ilçesi Konya ilinde kuru tarımın yoğunlukta olduğu ilçelerden biridir. İlçede ormanlık arazi bulunmamaktadır. İlçenin çayır mera arazisi 98.484 hektar olup, bu da Konya ili toplam çayır mera arazisinin %12,93 üne, TR52 bölgesinin %9,37 sine ve Orta Anadolu Havzası nın ise %10,98 ine karşılık gelmektedir. Çayır-Mera ve Orman Durum Tablosu Cihanbeyli Konya Türkiye Cihanbeyli/ (Ha) (Ha) (Ha) Konya TR52 28. Orta Anadolu Havzası (İle düşen) Türkiye Arazi Çayır-Mera 98.484 100 761.460,7 58,5 14.616.687,3 40,59 12,93 9,37 10,98 0,67 Orman 0 0,00 540.189,0 41,5 21.389.783,0 59,41 0,00 0,00 0,00 0,00 * Konya Tarım İl Müdürlüğü (2010), TÜİK (2009) Konya ili Cihanbeyli ilçesi yem bitkileri ekilişi bakımından Konya ili içerisinde önemli potansiyeli olan ilçelerden biridir. İlçedeki toplam yem bitkisi ekim alanı 3.085 dekardır. Yem bitkileri içerisinde Yonca 1.660 Da ekim alanı ile ilk sırada yer alırken bunu 1.100 Da alan ile Silajlık mısır takip etmektedir. Yem Bitkileri Durum Tablosu Cihanbeyli KONYA TÜRKİYE Yem Bitkisi Arazisi Ekim Ekim Alanı Dekar Ürün Ekim Alanı Dekar Ürün Ekim Alanı Dekar Verim Verim Verim Türü Miktarı Miktarı Da % Kg/Da Kg/Da Kg/Da (Ton) Da % (Ton) Da % Ürün Miktarı (Ton) Yonca 1.660 53,81 0 0 189.074 51,26 0 0 5.687.603 39,13 2.053 11.674.477 Silajlık Mısır 1.100 35,66 0 0 86.392 23,42 0 0 2.844.728 19,57 4.375 12.446.450 Fiğ 300 9,72 0 0 67.378 18,27 0 0 4.253.699 29,26 942 4.008.574 Diğer 25 0,81 0 0 25.996 7,05 0 0 1.750.687 12,04 1.031 1.804.786 Yem 3.085 100 0 368.840 100 0 14.536.717 100 29.934.287 Bitkisi Alanı * Konya Tarım İl Müdürlüğü (2010), TÜİK (2009) İlçe yem bitkileri ekimi bakımından Konya ili içerisinde kayda değer bir seviyede değildir. Konya ilinin toplam %1,27 lik Fiğ ekimi bu ilçede yapılmaktadır. İlçe Orta Anadolu Havzası içerisinde %1,74 lük Silajlık Mısır %0,91 lik Yonca ve %0,29 luk Fiğ ekim alanına sahiptir. Yem Bitkileri Genel Durum Karşılaştırması Cihanbeyli/ Yem Bitkisi Arazisi Ekim 28. Orta Anadolu Havzası Türkiye Arazi Türü Konya TR52 (İle düşen) Yonca 0,88 0,80 0,91 0,03 Silajlık Mısır 1,27 1,15 1,74 0,04 Fiğ 0,45 0,23 0,29 0,01 Diğer 0,10 0,05 0,07 0,001 Yem Bitkisi Alanı 0,84 0,64 0,80 0,02 * Konya Tarım İl Müdürlüğü (2010), TÜİK (2009) Cihanbeyli ilçesi 2010 yılı itibariyle 15.900 adet Büyükbaş hayvan mevcutken yıllar itibariyle bakıldığında Büyükbaş hayvan mevcudunda artış olduğu bunun içerisinde ise kültür ırkı sığır varlığındaki artışın dikkat çekici olduğu görülmektedir. İlçede yıllar itibari ile yerli büyükbaş hayvan varlığında azalmalar meydana gelmiştir. 2008 yılında 6.290 adet olan yerli sığır varlığı 2010 yılında 4.870 e düşmüştür. Cihanbeyli İlçe Raporu, 2011 Sayfa 8
Büyükbaş Hayvan Sayıları Durum Tablosu Hayvan Cinsi Cihanbeyli Hayvan Sayısı Konya Hayvan Sayısı Türkiye Hayvan Sayısı 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 Sığır (Saf Kültür) 1.740 1.590 3.295 211.177 216.314 269.866 3.554.585 3.723.583 - Sığır (Kültür Melezi) 4.200 3.785 7.735 150.924 146.263 153.175 4.454.647 4.406.041 - Sığır (Yerli) 6.290 5.310 4.870 44.391 36.612 37.773 2.850.710 2.594.334 - Manda 0 0 0 130 108 110 86.297 87.207 - TOPLAM 12.230 10.685 15.900 406.622 399.297 460.924 10.946.239 10.811.165 - * Konya Tarım İl Müdürlüğü (2010), TÜİK (2009) Konya ilindeki Büyükbaş hayvanların %3,45 ini Cihanbeyli ilçesindeki büyükbaş hayvanlar oluştururken, bu oran TR52 bölgesi için %3,18 Orta Anadolu Havzası için %5,22 olarak gerçekleşmiştir. İlçede her ne kadar büyükbaş hayvan sayısında oran olarak artışlar söz konusudur. Büyükbaş Hayvancılık Genel Durum Karşılaştırması Cihanbeyli Büyükbaş Hayvan Sayısı / Hayvan Cinsi Konya TR52 28. Orta Anadolu Havzası (İle düşen) Türkiye 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 Sığır (Saf Kültür) 0,82 0,74 1,22 0,76 0,68 1,14 1,29 1,05 1,67 0,05 0,04 - Sığır (Kültür Melezi) 2,78 2,59 5,05 2,51 2,32 4,54 4,31 4,52 8,74 0,09 0,09 - Sığır (Yerli) 14,17 14,50 12,89 13,75 14,06 12,51 32,11 27,94 25,54 0,22 0,20 - Manda 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 - TOPLAM 3,01 2,68 3,45 2,77 2,46 3,18 4,85 4,20 5,22 0,11 0,10 - * Konya Tarım İl Müdürlüğü (2010), TÜİK (2009) Konya ili Cihanbeyli ilçesi küçükbaş hayvan varlığı içerisinde özellikle koyun önemli bir yer tutmaktadır. İlçede toplam 100.468 adet koyun varlığına karşılık 1.577 adet kıl keçisi varlığı mevcuttur. Koyun varlığı içerisinde özellikle Akkaraman ırkı yerli koyun ırklarımız önemli bir yere sahiptir. İlçedeki Merinos ırkı koyun varlığının yıllar bazında bakıldığında azaldığı görülmektedir. Küçükbaş Hayvan Sayıları Durum Tablosu Hayvan Cinsi Cihanbeyli Hayvan Sayısı Konya Hayvan Sayısı Türkiye Hayvan Sayısı 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 Koyun (Yerli) 80.000 72.120 99.328 1.125.721 1.101.691 1.265.712 22.955.941 20.721.925 0 Koyun (Merinos) 3.350 3.175 1.140 76.191 69.693 83.536 1.018.650 1.027.583 0 Koyun 83.350 75.295 100.468 1.201.912 1.171.384 1.349.248 23.974.591 21.749.508 0 Kıl Keçisi 2.100 1.900 1.446 89.018 72.629 112.004 5.435.393 4.981.299 0 Tiftik Keçisi 195 156 131 2.806 2.932 3.504 158.168 146.986 0 Keçi 2.295 2.056 1.577 91.824 75.561 115.508 5.593.561 5.128.285 0 * Konya Tarım İl Müdürlüğü (2010), TÜİK (2009) İlçe koyun varlığı bakımından 2010 yılı itibari ile Konya ilinin %7,45 ine keçi varlığı bakımından ise %1,37 sine, TR52 bölgesi içerisinde ise toplam koyun varlığının %6,19 una keçi varlığının ise %1,00 ine, Orta Anadolu Havzası içerisinde ise toplam koyun varlığının %7,92 sine keçi varlığının ise %2,45 ine sahiptir. İlçedeki koyun varlığının Konya ili içerisinde 2008 yılına göre oransal olarak arttığı, keçi varlığının ise azaldığı görülmektedir. Son yıllardaki ülke genelinde yaşanan küçükbaş hayvan varlığındaki azalmalardan bölgenin de etkilendiği söylenebilir. Cihanbeyli İlçe Raporu, 2011 Sayfa 9
Küçükbaş Hayvancılık Genel Durum Karşılaştırması Cihanbeyli Küçükbaş Hayvan Sayısı / Hayvan Cinsi Konya TR52 28. Orta Anadolu Havzası (İle düşen) Türkiye 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 Koyun (Yerli) 7,11 6,55 7,85 5,95 5,71 6,77 8,14 7,77 8,86 0,35 0,35 - Koyun (Merinos) 4,40 4,56 1,36 2,08 2,13 0,73 2,21 2,26 0,77 0,33 0,31 - Koyun 6,93 6,43 7,45 5,53 5,33 6,19 7,34 7,05 7,92 0,35 0,35 - Kıl Keçisi 2,36 2,62 1,29 1,73 1,82 0,96 3,75 4,36 2,42 0,04 0,04 - Tiftik Keçisi 6,95 5,32 3,74 3,04 2,65 1,89 3,64 3,21 2,75 0,12 0,11 - Keçi 2,50 2,72 1,37 1,80 1,87 1,00 3,74 4,25 2,45 0,04 0,04 - * Konya Tarım İl Müdürlüğü (2010), TÜİK (2009 Cihanbeyli ilçesi kanatlı hayvan bakımından hem il hem de bölge genelinde önemli sayılabilecek bir potansiyele sahiptir. İlçenin 2010 yılı tavuk varlığı 30.000 adet olup %100 ü yumurtacı tavuklardan oluşmaktadır. İlçede 2010 yılı itibari ile toplam 302.000 adet yumurta üretilmekte olup bu rakamlar yıllar bazında artış içerisindedir. Kanatlı Hayvan Sayıları Durum Tablosu Cihanbeyli Hayvan Sayısı Konya Hayvan Sayısı Türkiye Hayvan Sayısı Hayvan Cinsi 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 Tavuk (Broiler) 1.000 0 0 3.176.922 666.402 740.448 180.915.558 163.468.942 - Tavuk (Yumurtacı) 30.000 29.000 30.000 7.709.962 7.827.103 8.723.304 63.364.818 66.500.461 - Tavuk 31.000 29.000 30.000 10.886.884 8.493.505 9.463.752 244.280.376 229.969.403 - Yumurta 300 301 302 1.891.122 1.950.276 2.145.674 13.190.696 13.832.726 - Sayısı(1.000 Adet) Yumurta 300 301 302 1.891.122 1.950.276 2.145.674 13.190.696 13.832.726 - * Konya Tarım İl Müdürlüğü (2010), TÜİK (2009) Konya ili Cihanbeyli ilçesi Konya ilinin yumurtacı tavuk bakımından %0,34 üne, yumurta bakımından ise %0,01 ine sahiptir. Bu oranlar TR52 bölgesi için sırası ile %0,34 ve %0,01, Orta Anadolu Havzası için ise %0,56 ve %0,02 olarak gerçekleşmiştir. İlçede hem yumurtacı tavuk sayısının hem de yumurta sayısının il ve bölgeler içerisinde yıllara göre oransal olarak azaldığını söylemek mümkündür. İlçede 2008 yılından sonra broiler tavuk yetiştiriciliği yapılmamıştır. Kanatlı Hayvancılık Genel Durum Karşılaştırması Cihanbeyli Kanatlı Hayvan Sayısı / Hayvan Cinsi Konya TR52 28. Orta Anadolu Havzası (İle düşen) Türkiye 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 Tavuk (Broiler) 0,03 0,00 0,00 0,03 0,00 0,00 0,57 0,00 0,00 0,00 0,00 - Tavuk (Yumurtacı) 0,39 0,37 0,34 0,35 0,33 0,31 0,64 0,63 0,56 0,05 0,04 - Tavuk 0,28 0,34 0,32 0,26 0,31 0,28 0,63 0,61 0,54 0,01 0,01 Yumurta Sayısı(1.000 Adet) 0,02 0,02 0,01 0,01 0,01 0,01 0,03 0,03 0,02 0,00 0,00 - Yumurta 0,02 0,02 0,01 0,01 0,01 0,01 0,03 0,03 0,02 0,00 0,00 - * Konya Tarım İl Müdürlüğü (2010), TÜİK (2009) Cihanbeyli ilçesi arıcılık bakımından fazla potansiyele sahip bir ilçe değildir. İlçede toplam 2010 yılı itibari 170 adet kovan bulunmakta olup toplam bal üretimi 1.800 kg dır. Yıllar bazında arıcılıkla uğraşan köy sayısında bir değişiklik söz konusu olmamış ve köy sayısı 4 olarak kalmıştır. Cihanbeyli İlçe Raporu, 2011 Sayfa 10
Arıcılık Durum Tablosu Hayvan Cinsi Cihanbeyli Hayvan Sayısı Konya Hayvan Sayısı Türkiye Hayvan Sayısı 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 Eski Usul Kovan 8 10 11 3.672 2.982 2.667 137.963 128.743 - Yeni Usul Kovan 190 180 170 59.474 88.149 78.078 4.750.998 5.210.481 - Bal Üretimi (kg) 1.500 1.900 1.800 874.818 1.054.030 948.800 81.364.000 82.002.555 - Arıcılık Yapan Köy Sayısı 4 4 4 342 356 338 21.093 21.469 - * Konya Tarım İl Müdürlüğü (2010), TÜİK (2009) Konya ili Cihanbeyli ilçesi toplam yeni usul arı kovanı bakımından Konya ilinin %0,22 sine sahip iken bal üretiminin %0,19 una ve arıcılık yapan köy sayısı bakımından ise %1,18 ine sahiptir. Bu oranlar sırasıyla TR52 bölgesi için %0,15, %0,19 ve %1,18 iken Orta Anadolu Havzası için ise %0,40, %0,73 ve %4,08 olarak gerçekleşmiştir. Arıcılık Genel Durum Karşılaştırması Cihanbeyli Kovan Sayısı / Hayvan Cinsi Konya TR52 28. Orta Anadolu Havzası (İle düşen) Türkiye 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 Eski Usul Kovan 0,22 0,34 0,41 0,16 0,22 0,10 0,43 0,55 0,13 0,01 0,01 - Yeni Usul Kovan 0,32 0,20 0,22 0,20 0,14 0,15 0,53 0,31 0,40 0,00 0,00 - Bal Üretimi (kg) 0,17 0,18 0,19 0,09 0,10 0,19 0,23 0,22 0,73 0,00 0,00 - Arıcılık Yapan Köy Sayısı 1,17 1,12 1,18 0,86 0,85 1,18 2,44 2,44 4,08 0,02 0,02 - * Konya Tarım İl Müdürlüğü (2010), TÜİK (2009) Konya ili Cihanbeyli ilçesi 706,8 ton et ve 25.504 ton süt üretimi ile önemli bir potansiyele sahiptir. Et üretiminin %90 ından fazlası büyükbaş hayvanlardan elde edilmekte olup, süt üretiminin ise yaklaşık %90 ı yine büyükbaş hayvanlardan elde edilmektedir. Özellikle 2008 ve 2009 yılına göre 2010 yılında et üretiminde büyük bir artış söz konusudur. Bunda özellikle 2010 yılındaki et fiyatlarındaki artışların etkili olduğu söylenebilir. Hayvancılık - Et ve Süt Üretim Miktarları Durum Tablosu Cihanbeyli Et/Süt Konya Et/Süt Üretim Miktarı Türkiye Et/Süt Üretim Miktarı Hayvan Cinsi Üretim Miktarı (Ton) 2008 2009 2010* 2008 2009 2010 2008 2009 2010 Et (Büyükbaş)/Ton 170,3 136,5 661,0 26.020,4 26.554,5 22.737,5 316.546 291.847 - Et (Küçükbaş)/Ton 18,1 13,2 45,8 3.253,8 3.018,1 2.297,8 110.491 86.308 - Et (Kanatlı)/Ton 0,0 0,0 0,0 314,6 405,8 762,7 1.087.681 1.293.315 - Et (Ton) 188,4 149,7 706,8 29.588,8 29.978,4 25.798,0 1.514.718 1.671.470 - Süt (Büyükbaş)/Ton 10.306 9.515 22.265 478.657,5 506.813,2 756.168,0 11.286.598 11.615.756 - Süt (Koyun)/Ton 3.222 2.866 3.181 45.151,9 45.046,1 36.478,8 746.872 734.219 - Süt (Keçi)/Ton 113 102 58 2.571,5 2.542,5 3.708,8 209.570 192.210 - Süt (Ton) 13.640 12.482 25.504 526.380,9 554.401,8 796.355,5 12.243.040 12.542.185 - * Konya Tarım İl Müdürlüğü (2010), TÜİK (2009), 2010 yılı Tahmini olarak hesaplanmıştır. Konya ili Cihanbeyli ilçesi toplam et üretimi bakımından 2010 yılında Konya ilinin %2,74 ünü karşılarken burada sığır etinin payı büyüktür. Süt üretimi bakımından ise Konya ili genelinin %3,20 sini karşılamakta olup, Konya ilinin toplam koyun sütü üretiminin %8,72 si Cihanbeyli ilçesinden Cihanbeyli İlçe Raporu, 2011 Sayfa 11
gelmektedir. İlçe toplam et üretimi bakımından TR52 bölgesinin %2,61 ini, Orta Anadolu Havzası nın ise %2,97 sini, toplam süt üretimi bakımından ise TR52 bölgesinin %2,87 sini, Orta Anadolu Havzası nın ise %4,38 ini karşılamaktadır. Hayvancılık - Et ve Süt Üretim Miktarları Durumu Karşılaştırması Cihanbeyli Et/Süt Üretim Miktarı/ 28. Orta Anadolu Hayvan Cinsi Konya TR52 Havzası (İle düşen) Türkiye 2008 2009 2010* 2008 2009 2010 2008 2009 2010 2008 2009 2010 Et (Büyükbaş) 0,65 0,51 2,91 0,64 0,50 2,82 0,76 0,54 3,14 0,05 0,05 - Et (Küçükbaş) 0,56 0,44 1,99 0,48 0,39 1,59 0,53 0,42 1,67 0,02 0,02 - Et (Kanatlı) 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 - Et 0,64 0,50 2,74 0,61 0,48 2,61 0,73 0,53 2,97 0,01 0,01 - Süt (Büyükbaş) 2,15 1,88 2,94 1,99 1,74 2,80 3,28 2,85 4,45 0,09 0,08 - Süt (Koyun) 7,14 6,36 8,72 6,07 5,51 3,62 8,09 7,24 4,02 0,43 0,39 - Süt (Keçi) 4,39 4,00 1,57 2,92 2,18 1,01 5,76 4,64 2,23 0,05 0,05 - Süt 2,59 2,25 3,20 2,38 2,07 2,87 3,83 3,32 4,38 0,11 0,10 - * Konya Tarım İl Müdürlüğü (2010), TÜİK (2009), 2010 yılı Tahmini olarak hesaplanmıştır. Cihanbeyli İlçe Raporu, 2011 Sayfa 12
3.2. SANAYİ 3.2.1. MADENCİLİK Cihanbeyli ilçesinde Yavşan Tuz işletmeleri bulunmaktadır. Özelleştirme sonrasında üretim kapasitesi iki katına çıkan tesis yeni yatırımlar ile kapasitesini arttırmayı düşünmektedir. Tuz gibi potasyum ve magnezyum üretimi de düşünülmektedir. Cihanbeyli Maden Sanayi Durum Tablosu NACE Mevcut Sanayi Durumu Kapasitedeki Pay Rev.2- Maden Sanayi Kolları Faaliyet Bölgede Kapasite İstihdam İlde TR* Sayısı (TR52) B MADENCİLİK VE TAŞ OCAKÇILIĞI 08 Diğer madencilik ve taş ocakçılığı Kg 08.12 Çakıl ve kum ocaklarının faaliyetleri; kil ve kaolin çıkarımı 2 1.149.840.000 101 5,79* 5,32* 08.93 Tuz çıkarımı 8 781.824.000 213 98,61 98,61 * Kapasite, farklı ölçülerde de hesaplanmakta olduğundan oranlar buna göre değerlendirilmelidir. *Ulusal Ekonomik Faaliyet Sınıflaması, Kaynak: TOBB Mayıs 2011 Verileri 3.2.2. İMALAT SANAYİ 3.2.2.1.Tarıma Dayalı İmalat Sanayi İlçede un, yem ile süt ve süt ürünleri üretim tesisleri bulunmaktadır. Cihanbeyli Tarıma Dayalı İmalat Sanayi Durum Tablosu NACE Mevcut Sanayi Durumu Kapasitedeki Pay Rev.2- Tarıma Dayalı Sanayi Kolları Faaliyet Bölgede Kapasite İstihdam İlde TR* Sayısı (TR52) C İMALAT 10 Gıda ürünlerinin imalatı Kg/Litre 10.51 Süthane işletmeciliği ve peynir imalatı 1 168.000 9 0,05 0,04 10.61 Öğütülmüş hububat ve sebze ürünleri imalatı 3 135.506.050 73 3,61 3,07 10.71 Ekmek, taze pastane ürünleri ve taze kek imalatı 5 2.071.996 60 3,73 2,13 10.72 Peksimet ve bisküvi imalatı; dayanıklı pastane ürünleri ve dayanıklı kek imalatı 1 6.615 7 0,03 0,003 10.91 Çiftlik hayvanları için hazır yem imalatı 1 32.640.000 12 1,63 1,50 *Ulusal Ekonomik Faaliyet Sınıflaması, Kaynak: TOBB Mayıs 2011 Verileri 3.2.2.2.Tarıma Bağlı İmalat Sanayi Cihanbeyli ilçesinde tarıma girdi sağlayan tarıma bağlı sanayii kollarından herhangi birine yönelik üretim faaliyeti bulunmamaktadır. (Sulama Boruları imalatı diğer imalat içerisinde zikredilmiştir.) Cihanbeyli İlçe Raporu, 2011 Sayfa 13
3.2.2.3.Diğer İmalat Sanayi İlçede sulama boruları imalatı yapan bir tesis bulunmaktadır. Aslında üretim konusu itibari ile tarıma bağlı imalat sanayi tesisidir ve tarıma girdi sağlamaktadır. Cihanbeyli Diğer İmalat Sanayi Durum Tablosu NACE Mevcut Sanayi Durumu Kapasitedeki Pay Rev.2- Diğer İmalat Sanayi Kolları Tesis Bölgede Kapasite İstihdam İlde TR* Sayısı (TR52) C İMALAT 22 Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı KG 22.21 Plastik tabaka, levha, tüp ve profil imalatı 1 5.099.577 136 2,24** 2,20** 23 Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı Adet/m³/Kg 23.61 İnşaat amaçlı beton ürünlerin imalatı 1 397.500 Adet 10 17,05** 16,04** 23.63 Hazır beton imalatı 2 44.800 m³ 14 6,36** 5,83** 23.69 Beton, alçı ve çimentodan yapılmış diğer ürünlerin imalatı 1 251.851 Adet 0* 0,04** 0,04** 23.99 Başka yerde sınıflandırılmamış metalik olmayan diğer mineral ürünlerin imalatı 1 614.400.000 Kg 184 44,15 44,15 * İstihdam farklı kaleme yazıldığından burada belirtilmemiştir. ** Kapasite, farklı ölçülerde de hesaplanmakta olduğundan oranlar buna göre değerlendirilmelidir. *Ulusal Ekonomik Faaliyet Sınıflaması, Kaynak: TOBB Mayıs 2011 Verileri Cihanbeyli İlçe Raporu, 2011 Sayfa 14
3.3.HİZMETLER 3.3.1.EĞİTİM Cihanbeyli İlçesi, temel eğitim açısından %91,58 lik bir okuryazar oranına sahiptir. Okuma yazma bilmeyenlerin oranı %8,42 lik dilimi kapsamaktadır. Okuma yazma bilen fakat hiç okula gitmeyen kesim %23,27 gibi oldukça yüksek bir orandadır. İlçe Okur Yazar Durumu Kişi Sayıları Cihanbeyli Konya TR52 Türkiye Kişi % Kişi % Kişi % Kişi % Okuma Yazma Bilmeyen 4.365 8,42 94.755 5,40 105.343 5,38 3.825.644 6,04 Okuma Yazma Bilen Fakat Bir Okul Bitirmeyen 12.065 23,27 352.372 20,09 391.505 19,99 13.448.484 21,23 İlkokul Mezunu 17.365 33,49 555.893 31,70 620.491 31,68 15.709.975 24,80 İlköğretim Mezunu 9.202 17,75 311.078 17,74 352.166 17,98 10.820.045 17,08 Ortaokul veya Dengi Okul Mezunu 2.306 4,45 70.465 4,02 78.145 3,99 3.127.204 4,94 Lise veya Dengi Okul Mezunu 5.203 10,04 252.205 14,38 282.273 14,41 11.374.336 17,95 Yüksek Okul veya Fakülte Mezunu 1.280 2,47 105.782 6,03 117.068 5,98 4.566.049 7,21 Yüksek Lisans Mezunu 43 0,08 7.970 0,45 8.543 0,44 365.791 0,58 Doktora Mezunu 17 0,03 3.091 0,18 3.236 0,17 113.862 0,18 *TÜİK 2010 Yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları Okula giden nüfusun büyük bir çoğunluğu ilkokul ve ilköğretim mezunudur. Cihanbeyli ilçesinde nüfusun sadece %10,04 ü ortaöğretime devam ettiği görülmektedir. Fakat ilköğretimden ortaöğretime geçiş süreci nüfusun %22 sine tekabül etmektedir. Bu durum, gençlerin eğitime verdiği önemin giderek arttığının en önemli göstergesidir. Fakat bu oran yeterli değildir ve daha yukarılara çekilmelidir. Üniversite eğitimine gelinince aynı parlak tabloyu görmek pek mümkün gözükmemektedir. Sadece %2,6 lık kısım üniversite eğitimine devam etmektedir. Cihanbeyli İlçesi Eğitim Genel Durumu Kurum Öğrenci Kurumlar Sayısı Sayısı Derslik Sayısı Öğretmen Sayısı Öğretmen Başına Düşen Öğrenci Sayısı İlköğretim 43 9.810 372 323 30,4 Ortaöğretim 12 2.946 111 90 32,7 * Konya MEM 2010 Yılı Eğitim Verileri Cihanbeyli ilçesinde ilköğretimde 43, ortaöğretimde ise 12 okul faaliyet göstermektedir. İlçe, öğretmen başına düşen öğrenci sayısı açısından ilköğretimde 30,4 ve ortaöğretimde 32,7 ortalamayla ülke ve bölge ortalamasının altındadır. Cihanbeyli ilçesi Öğrenci Sayısı Karşılaştırma Tablosu İlköğretim Öğretmen Kurumlar Öğrenci Öğrenci Başına Düşen Sayısı Sayısı Öğrenci Sayısı Ortaöğretim Öğretmen Başına Düşen Öğrenci Sayısı İlçe 9.810 30,4 2.946 32,7 Konya 305.955 20,1 124.701 19,8 TR52 340.450 20,0 140.119 20,0 Türkiye 10.981.100 21,8 4.748.610 21,3 * Konya MEM 2010 Yılı Eğitim Verileri İlçede okullaşma oranı, ilköğretimde %97.80 ile iyi bir orandayken, ortaöğretimde %55.48 ile düşük seviyelerdedir. Cihanbeyli İlçe Raporu, 2011 Sayfa 15
Cihanbeyli İlçesi Okullaşma Oranları Kurum Çağ Nüfusu Öğrenci Sayısı Okullaşma İlköğretim 9.428 9.221 97,80 Ortaöğretim 4.580 2.541 55,48 * Konya MEM 2010 Yılı Eğitim Verileri Cihanbeyli ilçesi ortaöğretim düzeyinde ve yaygın eğitim kurumları düzeyinde sahip olduğu 1 adet Çıraklık Eğitim Merkezi, 1 adet Erkek Teknik ve Meslek Lisesi, 1 adet Kız Teknik ve Meslek Lisesi ve 1 adet Sağlık Meslek Lisesi ile mesleki eğitim alt yapısı bakımından belli bir aşamayı tamamlamış görülmektedir. Milli Eğitime Bağlı Bulunan Kurumlar ve Sayıları Kurum Sayısı Çıraklık ve Yaygın Eğitim Merkezi 2 Erkek Teknik ve Meslek Lisesi 1 Kız Teknik ve Meslek Lisesi 2 Sağlık Meslek Lisesi 1 * Konya MEM 2010 Yılı Eğitim Verileri Cihanbeyli ilçesinde mesleki eğitim planlaması yapılırken ilçenin rekabet üstünlüğüne sahip olduğu tarım ve hayvancılık alanlarında eğitim veren meslek liseleri veya bu alanlarla ilgili eğitim formasyonlarının açılması ve halk eğitim merkezli kursların düzenlenmesi, bu sektörlerin rekabet avantajını sağlayacak insan kaynağına ulaşılmasını kolaylaştıracaktır. İlçede Bulunan Orta Öğretim Kurumlarında Verilen Mesleki Eğitim Bölümleri Bölüm İsimleri Ahşap Teknolojisi Alanı Bilişim Teknolojileri Alanı Çocuk Gelişimi Ve Eğitimi Alanı Elektrik- Elektronik Teknolojisi Alanı Hemşirelik Alanı Makine Teknolojisi Alanı Metal Teknolojisi Alanı Mobilya Ve İç Mekan Tasarımı Alanı Muhasebe Ve Finansman Alanı * Konya MEM 2010 Yılı Eğitim Verileri Cihanbeyli İlçe Raporu, 2011 Sayfa 16
3.3.2.TURİZM 27 tane sit alanı olan ilçe Anadolu da tarımın ilk yapıldığı alanlardan. İlçe Osmanlı ordusuna at yetiştiren bir merkez ve sıcak su yatakları da bölgede bulunan turizm değerlerindendir. Kuşça peribacaları, flamingolar ve tuz gölünün turizm potansiyeli diğer bazı potansiyelleridir. Cihanbeyli Turizm Envanteri Tablosu Varlık Adı Varlık Türü Varlık Yeri Sit Alanları Arkeolojik Sit Alanı (Üç Altın Sikke) Arkeolojik Sit Cihanbeyli Çorca II Höyüğü (I. Derece Arkeolojik Sit Alanı) Arkeolojik Sit Cihanbeyli Çorca III Höyüğü (I. Derece Arkeolojik Sit Alanı) Arkeolojik Sit Cihanbeyli Höyük (I. Derece Arkeolojik Sit Alanı) Arkeolojik Sit Cihanbeyli I.Derece Arkeolojik Sit Alanı Arkeolojik Sit Cihanbeyli Karayusuf Yaylası Höyüğü Arkeolojik Sit Cihanbeyli Kültepe Höyüğü (I. ve III. Derece Arkeolojik Sit Alanı) Arkeolojik Sit Cihanbeyli Tekke Örenyeri (I. Derece Arkeolojik Sit Alanı) Arkeolojik Sit Cihanbeyli Boluk (Bulak) Gölü (I. Derece Doğal Sit Alanı) Doğal Sit Cihanbeyli İnsuyu Mağaraları (II. Derece Doğal Sit Alanı) Doğal Sit Cihanbeyli Köpek Gölü (I. Derece Doğal Sit Alanı) Doğal Sit Cihanbeyli Tersakan Gölü (I. Derece Doğal Sit Alanı) Doğal Sit Cihanbeyli Eski Mezarlık Mezarlık Cihanbeyli Asma Polat Mezarlığı Mezarlık Cihanbeyli Kediler Yaylası Mezarlığı Mezarlık Cihanbeyli Yukarı Mezarlığı Mezarlık Cihanbeyli Tarihi Yapılar 19 Pafta 241 Parseldeki Camii Cami Cihanbeyli Merkez Camii (Cihanbeyli) Türbe Cihanbeyli Bulduk Dede Türbesi Türbe Cihanbeyli Yapalı Köyü Türbesi Türbe Cihanbeyli Tabiat Alanları Kulmaç Yaylası Yayla Cihanbeyli Cihanbeyli Yaylası Yayla Cihanbeyli Kilik Yaylası Yayla Cihanbeyli Kırkışla Yaylası Yayla Cihanbeyli Toprakkale Yaylası Yayla Cihanbeyli Günyüzü Yaylası Yayla Cihanbeyli Tarihi Şahsiyetler - - - Yöresel Değerler Türküler, Bilmeceler, Fıkra Halk Kültürü Cihanbeyli * Türkiye Bilimler Akademisi Veri Tabanı, Vakıflar Genel Müdürlüğü Veri Tabanı, Türk Tarih Kurumu Veri Tabanı, Kültür ve Turizm Bakanlığı Veri Tabanı, Cihanbeyli İlçe Raporu, 2011 Sayfa 17
3.3.3.TİCARET Cihanbeyli ilçesinde; Konya Ticaret Odası na kayıtlı olarak faaliyet gösteren 333 üye bulunmaktadır. Bu üyelerin Nace Kodlarına göre dağılımına bakıldığı zaman Perakende Ticaret (109), Kara Taşımacılığı ve Boru Hattı Taşımacılığı (42), Bina İnşaat (36), Toptan Ticaret (34), Bitkisel Ve Hayvansal Üretim İle Avcılık ve İlgili Hizmet Faaliyetleri (21) faaliyetlerinde yoğunlaşma görülmektedir. Cihanbeyli Ticaret Durum Tablosu NACE KODU NACE FAALİYETİ CİHANBEYLİ A TARIM, ORMANCILIK VE BALIKÇILIK 21 01 Bitkisel ve hayvansal üretim ile avcılık ve ilgili hizmet faaliyetleri 21 B MADENCİLİK VE TAŞ OCAKÇILIĞI 15 08 Diğer madencilik ve taş ocakçılığı 15 C İMALAT 24 10 Gıda ürünlerinin imalatı 11 20 Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı 2 22 Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı 3 23 Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı 3 28 Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı 2 29 Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı 1 33 Makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı 2 F İNŞAAT 39 41 Bina inşaatı 36 42 Bina dışı yapıların inşaatı 1 43 Özel inşaat faaliyetleri 2 G TOPTAN VE PERAKENDE TİCARET; MOTORLU KARA TAŞITLARININ VE MOTOSİKLETLERİN ONARIMI 152 45 Motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin toptan ve perakende ticareti ile onarımı 9 46 Toptan ticaret (Motorlu kara taşıtları ve motosikletler hariç) 34 47 Perakende ticaret (Motorlu kara taşıtları ve motosikletler hariç) 109 H ULAŞTIRMA VE DEPOLAMA 43 49 Kara taşımacılığı ve boru hattı taşımacılığı 42 52 Taşımacılık için depolama ve destekleyici faaliyetler 1 I KONAKLAMA VE YİYECEK HİZMETİ FAALİYETLERİ 2 55 Konaklama 2 J BİLGİ VE İLETİŞİM 2 60 Programcılık ve yayıncılık faaliyetleri 2 K FİNANS VE SİGORTA FAALİYETLERİ 22 64 Finansal hizmet faaliyetleri (Sigorta ve emeklilik fonları hariç) 6 66 Finansal hizmetler ile sigorta faaliyetleri için yardımcı faaliyetler 16 L GAYRİMENKUL FAALİYETLERİ 1 68 Gayrimenkul faaliyetleri 1 M MESLEKİ, BİLİMSEL VE TEKNİK FAALİYETLER 7 69 Hukuk ve muhasebe faaliyetleri 1 71 Mimarlık ve mühendislik faaliyetleri; teknik test ve analiz faaliyetleri 4 75 Veterinerlik hizmetleri 2 N İDARİ VE DESTEK HİZMET FAALİYETLERİ 3 79 Seyahat acentesi, tur operatörü ve diğer rezervasyon hizmetleri ve ilgili faaliyetler 3 P EĞİTİM 1 85 Eğitim 1 Q İNSAN SAĞLIĞI VE SOSYAL HİZMET FAALİYETLERİ 1 88 Barınacak yer sağlanmaksızın verilen sosyal hizmetler 1 TOPLAM 333 Kaynak: Konya Ticaret Odası 2011 Cihanbeyli İlçe Raporu, 2011 Sayfa 18
Ayrıca, Cihanbeyli ilçesinde 2 adet esnaf ve sanatkârlar odası bulunmakta, bu odalara kayıtlı toplam 2.129 adet esnaf ilçede faaliyet göstermektedir. ODA İSMİ KAYITLI AKTİF ÜYE SAYISI Cihanbeyli Esnaf ve Sanatkârlar Odası 1.225 Cihanbeyli Şoförler ve Nakliyeciler Esnaf Odası 904 TOPLAM 2.129 Kaynak: Konya Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği 2011 3.4 DİĞER İlçenin ulaştırma altyapısı tamamen karayoluna dayanmaktadır. Konya-Ankara karayolu üzerinde yer alan ilçeden Ankara ve Aksaray illerine de ulaşım kolay bir şekilde sağlanmaktadır. İlçenin Konya şehir merkezine uzaklığı 98 km ve en yakın havalimanına uzaklığı ise 85,5 km dir. İlçeye bağlı olarak (13) adet belde ve (12) adet köy bulunmaktadır. İlçenin bütün köy ve beldelerinde içme suyu bulunmaktadır. İlçe Merkezinde kanalizasyon şebekesi mevcut olup, Yeniceoba ve Gölyazı Kasabaları dışındaki köy ve kasabalarda kanalizasyon yoktur. İlçe Merkezinde (75) yataklı Devlet Hastanesi, I ve II No lu Aile Sağlığı Merkezleri bulunmaktadır. Yeniceoba, Gölyazı, Karabağ, Taşpınar, Günyüzü, Kandil, Büyükbeşkavak kasabalarında Aile Sağlığı Merkezleri, Kelhasan, Bulduk, İnsuyu, Kuşça, Kütükuşağı Kasabaları ve Kırkışla, Çöl Köy, Çimen, Zaferiye Köylerinde ise Sağlık Evleri bulunmaktadır. Devlet Hastanesinde (11) uzman doktor, (7) pratisyen hekim, (3) diş hekimi, (44) yardımcı sağlık personeli, (3) şoför ve (4) hizmetli görev yapmaktadır. Diğer sağlık kuruluşlarında ise toplam (13) pratisyen hekim ve (18) yardımcı sağlık personeli görev yapmaktadır. Cihanbeyli İlçe Raporu, 2011 Sayfa 19
GÜÇLÜ YANLAR ZAYIF YANLAR FIRSATLAR TEHDİTLER 1.DOĞAL YAPI İlçenin Yavşan havzası içerisinde yer alması Tuz gölünün ve sodyum alanlarının bulunması İlçede sıcak su kaynaklarının olması İlçede çeşitli göllerin mevcut olması 2.DEMOGRAFİK YAPI Yurt dışında yaşayan halkın fazla olması Genç bir nüfusa sahip olması Fedakar bir halk yapısının olması İlçenin kapalı bir havzada bulunması ve ilçenin kurak bir bölgede yer alması Yer altı sularının bilinçsiz kullanılması İlçede ormanlık alanların olmaması Halkın yurtdışına göç etmesi Gençlerin yurtdışına gitme eğilimi Halkın sorunları dile getirme konusundaki cesaretsizliği ve bilinçli insanların eksikliği İş alanlarının yeterli olmaması ve bu nedenle halkın farklı şehirlere göç etmesi Sivil toplum kuruluşlarının koordineli çalışmaması Parçalanmış ailelerin fazla olması Sosyal tesislerin yetersizliği ( spor salonu, kütüphane) Termal turizmi imkanı Göletlerin yapılarak doğal yağmur sularının tutulması Ağaçlandırma yapılabilecek alanların varlığı Yurtdışında yaşayan nüfusun özellikle yaz aylarında ilçe ekonomisine katkı sağlamaları Küresel ısınma nedeniyle Tuz gölünün çevreyi tehdit altına alması, kuraklaşma ve tuz tozlarının çevre tarım arazilerini rüzgar erozyonuyla tehdit etmesi Kuraklık ve çoraklaşma Nüfusun ilçede yatırım ve işgücü sağlamak yerine yurtdışında çalışmak istemesi ve ilçenin gelişimini tehdit etmesi Gençlerin sosyal ve ahlaki davranışlarını bozucu etkilere maruz kalması Boşanma oranının fazla olması Cihanbeyli İlçe Raporu, 2011 Sayfa 20
GÜÇLÜ YANLAR ZAYIF YANLAR FIRSATLAR TEHDİTLER 3.EKONOMİK YAPI 3.1.TARIM Geniş tarım arazilerinin bulunması ve verimli olması İlçenin büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık potansiyelinin bulunması Kuru tarım alanlarının bilinçli bir şekilde kullanılması Tarımsal ürünlerin kaliteli olması Ziraat Odası ve Tarım Kredi Kooperatiflerinin çiftçiye destek olması İlçe coğrafyasının tarım ve hayvancılığa uygun olması 3.2.SANAYİ Tarıma dayalı sanayi için yeterli miktarda tarımsal hammaddenin bölgede üretilmesi İlçede plastik boru fabrikasının varlığı Tuz Gölü nün varlığı Tarım arazilerinin çok azının sulanması ve tarım alanlarının nadasa bırakılması Modern sulama tekniklerinin tam olarak uygulanamaması ve vahşi sulama yapılması Girdi maliyetlerinin yüksekliği Kıraç arazilerin sulu tarıma açılamaması Tarımda çeşitliliğin sağlanamaması Kooperatifleşme kültürünün eksik olması ve Kooperatiflerin yeteri düzeyde aktif olmaması Halkın yurtdışına göç ederek ekonomik yönden güçlenmeleri sonucunda tarım ve hayvancılıkla uğraşmamaları Çiftçilerin yeteri derecede bilinçli olmaması Tarıma dayalı imalat sanayinin yeterli seviyede gelişmemesi Tuz Gölü nden yeterli derecede istifade edilememesi Ürünlerin pazarlanmasında belirlenmiş stratejilerin olmaması Tuz Gölü nde yapılan üretimin çeşitlendirilmesi Et ve süt işleme tesislerinin kurulması Bilinçsiz şekilde kullanılan tarımsal ilaçlama ve gübrelemenin arazileri kuraklaştırması Vahşi sulama nedeni ile yeraltı sularının azalması ve suların Tuz Gölü seviyesinin altına düşmesi Üretilen ürünlerin değeri kadar gelir getirmemesi nedeni ile halkın tarım ve hayvancılıktan uzaklaşmaları Cihanbeyli İlçe Raporu, 2011 Sayfa 21
GÜÇLÜ YANLAR ZAYIF YANLAR FIRSATLAR TEHDİTLER 3.3.HİZMETLER Konya-Ankara yolu üzerinde bulunması Ankara-Konya güzergahında bulunan Hızlı ve ulaşım kolaylığı Tren Projesinin ilçeden geçmemesi Coğrafi konumu sebebiyle nakliyesinin Nakliyeciliğin bilinçsiz yapılması Nakliye sektörü ile uğraşanların çok gelişmiş olması olması Katı atık depolama tesislerine dönüşüm İlçe altyapısının tamamlanmamış olması tesislerinin ilave edilerek çalışma alanının genişletilmesi Meslek Yüksekokulun varlığı Coğrafi yapının uygun olması nedeniyle bölgenin her yerine hizmet götürmenin kolay olması, maliyetin düşük olması İlçede varolan turistik alanların yeteri düzeyde değerlendirilememesi Eğitim kurumlarının bina yetersizliği ve personel açığının olması Meslek Yüksekokulu öğrenci sayısının eğitim stratejileri nedeniyle düşmesi Halkın eğitime gerekli ilgiyi göstermemesi Konya ya yakın olmasından dolayı halkın Konya dan alışveriş yapması ve ilçe esnafının gelişememesi İlçede bulunan sıcak su kaynakları ve İlçede üretilen tuzdan faydalanarak sağlık turizminin gelişime açık olması Bölge hastanesinin yapılması Kandil-Ziyarettepe mevkiine rüzgar tribünleri yapılarak elektrik üretimi imkanı Bölge belediye ve yerleşim alanlarının kanalizasyon vb. atıklarını ıslah etmeden Tuz Gölü ne bırakması Eğitim alanında çalışan personelin ilçede ikamet etmek istememesi Bölge yerel ve ilçe yöneticilerinin özel sektöre yeterince destek vermemesi Cihanbeyli İlçe Raporu, 2011 Sayfa 22
TR52 Bölgesi 2023 Vizyon Stratejileri - Cihanbeyli İlçe Faaliyetlerine İlişkin Sonuç ve Öneriler 1. İlçenin gelir kaynağı tarımdır. Bu nedenle ilçede tarım alanlarının en üst düzeyde kullanılmasına yönelik, toprak analizi, sulanabilir alanların arttırılması, nisbi karlılığı yüksek ürünlerin yetiştirilmesinin sağlanması, iyi tarım uygulamaları ile basınçlı sulama sistemlerinin yaygınlaştırılması ve tarımda örgütlü hareket edilmesi yönelik faaliyetler desteklenmelidir. 2. Bölge büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık için uygundur. Kaba yem üretimi arttırılması ve modern işletmelerin desteklenmesi sağlanmalıdır. 3. Kuru alanlarda tahılların ekimi devam edilirken kuraklığa dayanıklı tohum cinslerinin geliştirilmesi yanında kimyon ve ayçiçeği ekiminin de arttırılması desteklenmelidir. 4. Cihanbeyli nin yurtdışında yaşayan çok ciddi bir nüfusu vardır. Bu nüfusun özellikle 2. Ve 3. Kuşağının tatil ihtiyaçlarına yönelik turizm yatırımlarının bölgeye yapılması ve bölgenin turizm değerleri ile entegre edilmesi sağlanmalıdır. Cihanbeyli İlçe Raporu, 2011 Sayfa 23