SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROGRAMI VE AİLE HEKİMLİĞİ 1
2
DÜNYA BANKASI 2004 TÜRKİYE SAĞLIK RAPORU Aile Hekimliği Türkiye de birinci basamak sağlık hizmetlerinin özelleştirilmesinin en önemli adımıdır. Bu nedenle hükümete 2004 yılında 40 milyon Euro kredi verdik. 3
BU ÜLKEYİ TANIDINIZ MI? Sağlık hizmeti sunumu ile finansmanı birbirinden ayrılıyor Sağlık Bakanlığı sağlık hizmet sunumundan çekiliyor Genel Pratisyenlik/Aile hekimliği BULGARİSTAN uygulamasına geçiliyor Genel Sağlık Sigortası kuruluyor Temel Teminat Paketi hazırlanıyor Katkı Payı alınmaya başlanıyor Gönüllü (Özel) Sağlık Sigortaları devreye giriyor Özel Emeklilik Sigortaları devreye giriyor I. ve II. basamak ve hastane hizmetleri birbirinden ayrılıyor 4
Aile Hekimliği sisteminin gerekçeleri olarak neler söylendi Birinci basamakta verilen koruyucu-tedavi edici hizmetler yetersiz Pratisyen hekimler verimli hizmet yürütemiyorlar Sağlık ocakları çağın gerisinde kalmıştır, birinci basamak sağlık hizmetlerinin daha etkin verilmesi gerekmektedir. 5
Öne sürülen avantajlar; Sevk işleyecek Sınırlı sayıda insana sürekli hizmet verilecek Hekimlerin ücretleri artacak Rekabet kaliteyi artıracak Performansı vatandaş değerlendirebilecek Hekim seçme özgürlüğü olacak Hastaya evinde de bakılabilecek Tüm dünya da böyle Özel sektörü sisteme entegre edecek Maliyet etkin hizmet verilecek Tedavi edici hizmetler ve koruyucu hizmetler ayrılacak 6
7
SSGSS yasalaşmadan Aile Hekimliği Pilot uygulaması hakkında kanun çıkarıldı ve Düzce de15 Eylül 2005 de uygulama başlatıldı Düzce deki uygulamanın sonuçları alınmadan 2006-2007 yıllarında başka illerde de uygulamaya geçildi. Bugün;Adıyaman, Amasya Adana, Bartın, Bayburt, Bolu, Denizli,Düzce,Çorum, Edirne, Elazığ, Eskişehir, Gümüşhane, Isparta, İzmir, Karabük, Karaman, Manisa, Osmaniye, Samsun, Sinop illerinde uygulanmakta. 8
ÇALIŞMA KOŞULLARI Aile hekimlerinin hizmet süresi haftada yedi gün, günde 24 saat Her aile hekimi yaklaşık 3000 kişilik bir nüfustan sorumlu. Bireyler istedikleri aile hekimini seçmekte serbest, Resmi tatil günlerinde diğer aile hekimleriyle koordinasyon halinde hizmetin sürekliliği sağlanır. Ücretsiz izin kullanılamaz. Sabit bir maaş + aile hekimine bağlı olan kişi sayısına göre kişi başı ücret + aile hekiminin hastasına yaptığı girişimler ve laboratuar tetkiklerinin her birisi için hizmet başına ödeme. 9
ÇALIŞMA KOŞULLARI Sağlık emekçilerinin iş tarifi esnekleşmiştir. Örn: Yönetmelikte aile sağlığı elemanının yapacağı işler sıralanmış en sonunda ise hekimin verdiği işleri yapar şeklinde görev tanımı esnekleştirilmiştir. Çalışma saati, haftada 40 saat olarak belirtilmesine rağmen, telefonla eve çağrıldığında gitme zorunluluğu, kırtasiye işlerini yürütme vb. nedenlerle belirsizleşmiştir. Ücretler performans kriterlerine göre belirlenmekte olduğundan ücretler de esnekleşmiştir. 10
AİLE HEKİMLİĞİ; Bireye yönelik koruyucu, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmet sunumu yapan, Koruyucu sağlık hizmetlerini parçalayan, Olumlu rekabet esası na dayanan, Ekip hizmeti anlayışını esas almayan, Aile Hekimi ve Aile Sağlığı elemanından oluşan Hekim merkezli 11
Sistem başladıktan 6 ay sonra Hekim seçme Hakkı tanınmakta Müşteri memnuniyeti esaslı Olumlu rekabet gereği kayıtlı hasta sayısı 1000 in altına düşerse sözleşme fesh edilir. Gereksiz tıbbi teknoloji kullanımını körükler. Tıbbi gereklilik yerine, seçilen hekim olmak için hasta isteklerini uygulama öne geçe(bili)r. 12
AİLE HEKİMLİĞİNDE; Sözleşmeli çalışma esastır. Ücretler; listeye kaydedilen hasta sayısı ve performans kriterlerine göre belirlenir. 13
Aile doktorluğu Sağlık Ocağı Aile Sağlığı Merkezi 14 Toplum Sağlığı Merkezi
ASM GÖREVLERİ Hastaların listelenmesi ve kayıt sistemi Poliklinik hizmetleri Bireye Yönelik Koruyucu Hizmetler Evde Bakım-Mobil Hizmetler Temel Laboratuar Hizmetleri Doğum öncesi ve Sonrası Anne ve bebeklerin takibi Kronik Hastalıkları bulunanların gerekli takibini yapmak Yaşlı Sağlığı ve ruh sağlığı hizmetlerini sunmak 15
TOPLUM SAĞLIĞI GÖREVLERİ İdari mali işler Çevre sağlığı Bulaşıcı ve kronik hastalık kontrolü ASM lerin koordinasyonu ASM lere Lojistik destek Acil sağlık ve adli tıp hizmetleri Okul sağlığı hizmetleri İşçi sağlığı Hizmetleri Afet organizasyonu Özel Sağlık Kuruluşlarının denetim ve ruhsatlandırması Sağlık Müdürlüğünün verdiği diğer görevler 16
17
Aile hekimliği sistemi sağlıktaki özelleştirmeyi desteklemektedir? 18
Aile hekimliği sistemi, sağlık emekçilerinin özlük haklarını ve çalışma koşullarını nasıl etkileyecek? 19
Aile Hekimliği, sağlık emekçileri için iş güvencesizlik ve işsizlik demektir Aile hekimliği, sağlık emekçileri açısından örgütsüzlüktür Aile hekimliği sisteminde ücretler tamamen belirsizdir Aile hekimliği sağlık emekçilerinin emeğini ve ücretini, sınırlanması gereken maliyet unsuru olarak görmektedir Aile hekimliği sistemi içinde aile hekimleri işletmeci durumuna getirilmektedir Aile hekimliği sistemi hekimler arasında ücret eşitsizliği yaratacaktır Sözleşme sistemi ve nüfus yapısı farklılıkları aile hekimlerini hasta kapma, poliklinik ve laboratuar hizmetlerini artırma, hizmet kalitesini düşürme ve sonuçta da etik, mesleki değerleri çiğneme yönünde davranışlara yönelten nesnel bir zemin oluşturmaktadır 20
Sağlık emekçilerinin çalışma barışı bozuldu ASM çalışanları ve TSM çalışanları arasında çatışma Hekimler arası çatışma Hekimler ve diğer meslek elemanları arasında çatışma ASM lerde sigortasız-düşük ücretli işçi çalıştırma 21
İş güvencesi olmayacak Hekim maaşı artmayacak 22
İş güvencesi olmayacak 23
24
25
26
27
28