TÜRKİYE İLETİM SİSTEMİNDE LİSANSSIZ SANTRALLER Ceyhun CENGİZ Genel Müdürlüğü www.teias.gov.tr
LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİ HAKKINDA MEVZUAT 30 Mart 2013 tarihli 6446 sayılı ELEKTRİK PİYASASI KANUNU Madde 14: Lisanssız yürütülebilecek faaliyetler a) İmdat grupları ve iletim ya da dağıtım sistemiyle bağlantı tesis etmeyen üretim tesisi b) Kurulu gücü azami bir megavatlık yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisi c) Belediyelerin katı atık tesisleri ile arıtma tesisi çamurlarının bertarafında kullanılmak üzere kurulan elektrik üretim tesisi ç) Mikrokojenerasyon tesisleri ile Bakanlıkça belirlenecek verimlilik değerini sağlayan kojenerasyon tesislerinden Kurulca belirlenecek olan kategoride olanları d) Ürettiği enerjinin tamamını iletim veya dağıtım sistemine vermeden kullanan, üretimi ve tüketimi aynı ölçüm noktasında olan, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisi 2
LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİ HAKKINDA MEVZUAT 2 Ekim 2013 tarihli ELEKTRİK PİYASASINDA LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK Madde 6: Bağlantı Esasları (2) Bu Yönetmelik kapsamında YG seviyesinden dağıtım sistemine bağlanmak isteyen rüzgâr ve/veya güneş enerjisine dayalı üretim tesisi bağlantı başvuruları için, 5 inci maddenin dördüncü fıkrası hükümleri saklı kalmak kaydıyla, bir transformatör merkezine yönlendirilen toplam kurulu gücün 2 MW ın üzerinde olması halinde ilgili dağıtım şirketi veya OSB dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi a kaynak bazında ayrı ayrı bağlantı kapasite bildiriminde bulunur ve ın görüşleri alınır. Dağıtım şirketi veya OSB dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi, ın bildireceği bağlanabilir kapasiteyi bağlantı görüşlerinin sonuçlandırılmasına esas alır., talepleri kendisine geliş tarihinden itibaren bir ay içinde sonuçlandırır. 3
LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİ HAKKINDA MEVZUAT 2 Ekim 2013 tarihli ELEKTRİK PİYASASINDA LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİNE İLİŞKİN YÖNETMELİĞİN UYGULANMASINA DAİR TEBLİĞ Madde 6: Bağlantıya İlişkin Genel Hükümler (15) Kurulu gücü 1000 kwe tan büyük olan kojenerasyon tesisleri ve 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (ç), (f) ve (g) bentleri kapsamında kurulacak üretim tesisleri için nihai karar, arıza akım limiti konusunda tan alınacak görüş sonucunda başvuru sahibine yazılı olarak bildirilir. ilgili talebe ilişkin görüşünü, talebin kendisine geliş tarihinden itibaren bir ay içinde sonuçlandırır. ç) Ürettiği enerjinin tamamını iletim veya dağıtım sistemine vermeden kullanan, üretimi ve tüketimi aynı ölçüm noktasında olan, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri, f) Belediyelerin katı atık tesisleri ile arıtma tesisi çamurlarının bertarafında kullanılmak üzere kurulan üretim tesisleri, g) Sermayesinin yarısından fazlası doğrudan veya dolaylı olarak belediyeye ait olan tüzel kişilerce, belediyeler tarafından işletilen su isale hatları ile atık su isale hatları üzerinde teknik imkanın olması ve DSİ tarafından uygun bulunması halinde kurulan üretim tesisleri. 4
BAŞVURULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ İlgili dağıtım şirketleri ve dağıtım lisansı sahibi OSB ler tarafından verilen kapasite aşılması durumunda a ilave kapasite için başvurulur. Bu başvurularda lisanssız bütün projeler ile ilgili OG baraya lisanslı bağlı ve bağlantı görüşü verilen santral bilgileri olması gerekmektedir. Başvurular doğrultusunda Dig-Silent ve PSS-E yazılımları kullanılarak; Kısa devre analizi, Gerilim ani değişimi analizi ve Gerilim Salınımları analizi yapılır. Analizler sonucunda kapasite tahsisi yapılmaktadır. 5
DİGSİLENT TRAFO MERKEZİ MODELLEMESİ 6
BAŞVURULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ Tebliğden bugüne kadar: Rüzgâr ve/veya güneş enerjisine dayalı üretim tesisleri için yaklaşık 2015 MW lisanssız kapasite tahsis edilmiştir. Konya: 450 MW Gaziantep: 177 MW Niğde: 78 MW İzmir: 52 MW Kayseri: 147 MW Karaman: 44 MW Antalya: 88 MW Burdur:68 MW Yaklaşık 150 MW lık RES/GES başvuruları değerlendirme aşamasındadır. 7
LİSANSLI GÜNEŞ SANTRALİ BAŞVURU SÜRECİ tarafından sisteme bağlanabilir GES kapasitesi açıklanır. EPDK tarafından alınan önlisans başvuruları değerlendirilmesi için a ve YEGM ne sunulur. YEGM tarafından saha bazında değerlendirmeler yapılır. Kesişen/çakışan bölgeler belirlenir. Başvuru tarafından kapasiteye göre değerlendirilir. Tekli başvuru olarak değerlendirilirse ve uygun görülürse doğrudan kapasite tahsisi gerçekleştirilir. Çoklu başvuru olarak değerlendirilirse RES kapasitesi yarışmalar yolu ile tahsis edilir. Kapasite tahsis edilen GES lere EPDK tarafından ön lisans verilir. Lisanslı GES ler ile arasında Bağlantı Anlaşması imzalanır. Tesisi tamamlanan GES lerin Enerji Bakanlığı tarafından kabulü yapıldıktan sonra la Sistem Kullanım Anlaşması imzalanır. 8
GÜNEŞ ENERJİSİ SANTRALİ BÖLGESEL KAPASİTELER BÖLGE NO TM Sayısı KAPASİTE (MW) BÖLGE NO TM Sayısı 1 KONYA 8 46 2 KONYA 5 46 3 VAN AĞRI 5 77 4 ANTALYA 6 29 5 ANTALYA 8 29 6 KARAMAN 3 38 7 MERSİN 7 35 8 KAHRAMANMARAŞ ADIYAMAN 9 27 9 BURDUR 3 26 10 NİĞDE NEVŞEHİR AKSARAY KAPASİTE (MW) BÖLGE NO TM Sayısı 4 26 11 KAYSERİ 6 25 12 MALATYA ADIYAMAN 6 22 13 HAKKARİ 2 21 14 MUĞLA AYDIN 15 ISPARTA AFYON 8 20 7 18 16 DENİZLİ 3 18 17 BİTLİS 2 16 18 BİNGÖL TUNCELİ 4 11 KAPASİTE (MW) 19 ŞIRNAK 3 11 20 ADANA OSMANİYE 4 9 21 MUŞ 1 9 22 SİİRT BATMAN MARDİN 5 9 23 SİVAS 1 9 24 ELAZIĞ 5 8 25 ŞANLIURFA DİYARBAKIR 1 7 26 ERZURUM 3 5 27 ERZİNCAN 2 3 TOPLAM 121 600 9 9
GÜNEŞ ENERJİSİ SANTRALİ KAPASİTE DEĞERLENDİRMELERİ Açıklanan kapasiteler için 10-14 Haziran 2013 tarihleri arasında EPDK tarafından 7873 MW lık 496 adet güneş lisans başvurusu alınmıştır. Sisteme bağlanacak GES projesi için yarışmalar Yarışma Yönetmeliğine göre yapılacaktır. Proje kurulu gücünde MW başına en yüksek Katkı Payını teklif eden projeden başlamak üzere sıralama, bağlantı bölgesi bazında yapılır. Çakışan projeler olması hâlinde, en yüksek Katkı Payını teklif eden proje kapasiteyi alır; diğerleri sıralama dışı kalır. Kesişen projeler olması durumunda ise; daha yüksek Katkı Payı teklifi veren proje sahibi şirket, kesişen alanı kullanma hakkını elde eder. Diğer şirket/şirketler, kesişmeyen alana karşılık gelen kurulu güçleriyle sıralamaya dâhil edilirler. Bu şirket/şirketlerin bu durumu kabul etmemesi veya şirketi temsil ve ilzama yetkili kişinin/kişilerin yarışmaya ilişkin toplantıda bulunmaması hâlinde, ilgili proje sıralama dışında kalır ve sıralamadaki diğer projelerden bağlanılabilir kapasiteye ulaşılana kadar sonraki teklifler sırasıyla değerlendirilmeye alınır. 10
26-ERZURUM 24- ELAZIĞ TÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM GES ÖNLİSANS BAŞVURULARINA İLİŞKİN YARIŞMA TABLOSU(İLK PAKET 12 Mayıs) BÖLG E ADI BAŞVURU NO TÜZEL KİŞİ PROJE ADI İL, İLÇE 16164 16252 16344 16473 16580 16226 16592 SOLENTEGRE ENERJİ (827000) RA GÜNEŞ ENERJİSİ ELEKTRİK ÜRETİM SAN. VE TİC. A.Ş. GÜÇLÜ TEKSTİL MAKİNE TARIM İŞL. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. İNŞAR YAPI MÜT. MÜH. MAD. ENERJİ TARIMSAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. BAŞAKKENT GÜNEŞ EN.ÜRT.A.Ş.(410000) MAKRONOM ENERJİ ÜRETİM LTD. ŞTİ.(56000) HALK EN.YAT.ÜRT.VE İNŞ.A.Ş.(68000) SOLENTEG RE GES RA GÜNEŞ ELAZIĞ GES GÜÇLÜ GES GEZİN GES BAŞAKKEN T ELAZIĞ GES ERZURUM GES HALK ENERJİ ERZURUM GES ELAZIĞ, MERKEZ ELAZIĞ, MERKEZ ELAZIĞ, MERKEZ ELAZIĞ, MADEN ELAZIĞ, MERKEZ ERZURU M, AZİZİYE ERZURU M, AZİZİYE Bölge Kapasite si (MW) 8 5 PROJENİ N KURULU GÜCÜ (MW) 8 7,2 8 8 5 5 4,9 Bağlanac ak/yönle ndirilece k Nokta Hankendi TM Hankendi TM Hankendi TM Hazar-1 TM Hazar-2 TM Erzurum- 2 TM Erzurum- 2 TM Gerilim Seviyesi Bağlantı Noktasın a Olan Uzaklık (km) SANTRAL ALANININ KESİŞTİĞİ BAŞVURULAR Kesişilen Kesişme Kesişil Alana Dışındak en Karşılık i Alana Başvur Alanın Gelen Kurulabi u No Yüzölç Kurulu lecek ümü Güç Güç (km²) (MW) (MW) OG 8,4 OG 9,6 16344 0,1050 3,15 4,05 OG 9,8 16252 0,1050 5,25 2,75 OG 16,2 OG 0,5 OG 1,8 OG 3,5 11
Teşekkür ederim.