6098 SAYILI TÜRK BORÇLAR KANUNU İŞIĞINDA EŞİN RIZASI SORUNU 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun yürürlüğe girmesiyle beraber eşin rızası sorunu ortaya çıkmıştır. 1 / 5
Kanunun 584.maddesi Eşlerden biri mahkemece verilmiş bir ayrılık kararı olmadıkça veya yasal olarak ayrı yaşama hakkı doğmadıkça, ancak diğerinin yazılı rızasıyla kefil olabilir; bu rızanın sözleşmenin kurulmasından önce ya da en geç kurulması anında verilmiş olması şarttır. Kefalet sözleşmesinde sonradan yapılan ve kefilin sorumlu olacağı miktarın artmasına veya adi kefaletin müteselsil kefalete dönüşmesine ya da kefil yararına olan güvencelerin önemli ölçüde azalmasına sebep olmayan değişiklikler için eşin rızası gerekmez. demektedir. Bu durum ticari hayatta yoğun eleştirilere yol açmıştır.kanun koyucunun bu maddeyi koyuş amacı Aile hayatını ekonomik olarak korumaktır.ancak uygulamada özellikle tacirleri zor durumda bırakmıştır.çünkü kefil olabilmek için sözleşmenin kurulmasından önce veya en geç sözleşme kurulurken eşin rızasının alınması gerekmekteydi. Bu husus ticari hayatta birçok zorluğa yol açacağından dolayı kanun koyucu ek bir madde ile bu durumu hafifletmiştir.borçlar Kanununun 584.maddesine ek bir hüküm konulmuştur. Ticaret siciline kayıtlı ticari işletmenin sahibi veya ticaret şirketinin ortak ya da yöneticisi tarafından işletme veya şirketle ilgili olarak verilecek kefaletler, mesleki faaliyetleri ile ilgili olarak esnaf ve sanatkârlar siciline kayıtlı esnaf veya sanatkârlar tarafından verilecek kefaletler, 27/12/2006 tarihli ve 5570 sayılı Kamu Sermayeli Bankalar 2 / 5
Tarafından Yürütülen Faiz Destekli Kredi Kullandırılmasına Dair Kanun kapsamında kullanılacak kredilerde verilecek kefaletler ile tarım kredi, tarım satış ve esnaf ve sanatkârlar kredi ve kefalet kooperatifleri ile kamu kurum ve kuruluşlarınca kooperatif ortaklarına kullandırılacak kredilerde verilecek kefaletler için eşin rızası aranmaz. Yeni eklenen bu hükümle ticari hayatta bazı sıkıntılar giderilmek amaçlanmıştır.bu maddeyle birlikte Ticari işletmenin sahibi veya şirketin ortağı şirketle,işletmeyle ilgili vereceği kefaletlerde artık eşinden rıza almasına gerek yoktur.eş muvafakati ortadan kaldırılmıştır. Yine mesleki faaliyetlerinden dolayı esnaf ve sanatkarlar siciline kayıtlı esnaf ve sanatkarlarda verilecek kefaletlerde eşlerinin rızası aranmayacaktır. 27/12/2006 tarihli ve 5570 sayılı Kamu Sermayeli Bankalar Tarafından Yürütülen Faiz Destekli Kredi Kullandırılmasına Dair Kanun kapsamında kullanılacak kredilerde verilecek kefaletler ile tarım kredi, tarım satış ve esnaf ve sanatkârlar kredi ve kefalet kooperatifleri ile kamu kurum ve kuruluşlarınca kooperatif ortaklarına kullandırılacak kredilerde verilecek kefaletler için eşin rızası aranmayacaktır. Ancak Tüketici kredilerinde kefalet aranmaya devam edecektir.yine kanunda serbest meslek sahipleri ile ilgili bir düzenleme mevcut değildir. Bu nedenle serbest meslek mensupları açısından kefalet şartının devam ettiğinin kabulü 3 / 5
gerekmektedir.kanun koyucunun bu hususla da ilgili düzenleme yapması ticari hayat açısından daha uygun olacağı düşüncesindeyim. Yeni eklenen madde ile birçok sıkıntı aşılmasına rağmen sıkıntıların tamamı giderilmemiştir.örneğin esnaf ve sanatkarların başka bir esnafa kefil olması halinde eş rızasının aranacağı kanun metninden anlaşılmaktadır. Yine şirket sahip ve ortaklarının başka bir şirkete (bu şirket kardeş-grup şirketi olabilir) kefil olmaları durumunda da eş rızasının alınacağı kanun metninin lafzından anlaşılmaktadır.bu hususlarda bir muğlaklıkta söz konusudur.kanun metninin lafzı yorumunda bu gibi durumlarda eş rızasının aranacağı anlaşılmakla birlikte Yargıtay ın konuya ilişkin vereceği kararlarla durum tam anlamıyla netliğe kavuşacaktır.o zamana kadar kredi verenler yukarıda belirtmiş olduğumuz örneklerdeki gibi durumlarda eş rızasını arayacaklardır. Sonuç olarak eklenen yeni madde ile Şirket,işletme sahibi,ortakları,yöneticileri işletmeyle ilgili vereceği kefaletlerde eşinin rızasını almasına gerek bulunmamaktadır.mesleki faaliyetlerinden ötürü esnaf ve sanatkarlarda eşlerinden muvafakat almak zorunda değillerdir. Av.Heybet Değer-Av.Erkan Uçar 4 / 5
5 / 5