PROSTATEKTOMİ OPERASYONU SONRASI ERKEN DÖNEMDE ORTAYA ÇIKAN BİR KOMPLİKASYON: SUBKLİNİK MİYOKARDİYAL HASAR



Benzer belgeler
T.C. İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM KLİNİĞİ

hs-troponin T ve hs-troponin I Değerlerinin Farklı egfr Düzeylerinde Karşılaştırılması

Stabil koroner arter hastalığında doğrular ve yanlışlar:

Göğüs Cerrahisi Anestezisi Uygulanan 40 Yaş ve Üstü Erkeklerdeki Kardiyak Morbiditede Risk Faktörleri, Kardiyak Enzimler ve EKG nin Rolü Nedir?

Yahya ÜNLÜ, Münacettin CEVİZ, Zuhal UMUDUM, Hikmet KOÇAK, Şule KARAKELLEOĞLU

TRANSÜRETRAL PROSTAT REZEKSİYONU UYGULANAN OLGULARDA HİPERTANSİYON VARLIĞI KANAMAYI ETKİLER Mİ?

Safinaz Karabayırlı, Oya Özatamer, Yeşim Batislam, Tülay Korkmaz. CERRAHİ BİLİMLER / SURGICAL SCIENCES Araştırma Yazısı / Original Article

GENÇ BADMiNTON OYUNCULARıNIN MÜSABAKA ORTAMINDA GÖZLENEN LAKTATVE KALP ATIM HIZI DEGERLERi

T.C. İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ

Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi

Konjenital Kalp Cerrahisinde Periferik Venöz Basınç Santral Venöz Basınca Alterna=f Olabilir Mi?

ACS de yeni biyolojik markırlar MEHMET KOŞARGELİR HNH 2014-DEDEMAN

Dr. Semih Demir. Tez Danışmanı. Doç.Dr.Barış Önder Pamuk

Akut Koroner Sendromlar ve Güncel Yaklaşım. Yrd.Doç.Dr. Hasan Büyükaslan Harran üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp A.D.

Mustafa Kemal YILDIRIM*, Tülay TUNÇER PEKER*, Dilek KARAASLAN*, Betül MERMİ CEYHAN**, Oktay PEKER***

DİŞ HASTALIKLARININ TEDAVİSİNDE HASTALARDA GÖRÜLEN KARDİYOVASKÜLER DEĞİŞİKLİKLER ÖZET

RENOVASKÜLER HİPERTANSİYON ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDA KLİNİK İPUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ DR. NİHAN TÖRER TEKKARIŞMAZ

Kadınlarda Koroner Bypass Operasyonunun Özellikleri ve Sonuçları

Romatizmal Mitral Darlığında Fetuin-A Düzeyleri Ve Ekokardiyografi Bulguları İle İlişkisi

Koroner Bypass Ameliyatında Mortalite ve Morbiditeye Etki Eden Risk Faktörlerinin Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi

KÜRATİF TEDAVİ SONRASI PSA YÜKSELMESİNE NASIL YAKLAŞALIM? Doç. Dr. Bülent Akduman Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji A.D.

ST YÜKSELMESİZ AKUT KORONER SENDROMDA GİRİŞİMSEL TEDAVİ STRATEJİSİ

GİRİŞ. Serebral Oksimetre (NIRS) kardiyak cerrahide beyin oksijen sunumunun monitörizasyonunda sıklıkla kullanılmaktadır

GER ATR K HASTALARDA ANESTEZ TEKN KLER N N M YOKARD YAL SKEM YE ETK S

Sosyoekonomik düzey ile miyokart enfarktüsü ve komplikasyonları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

Sepsis Hastalarının Yoğun Bakımdan Servise Taburculukta ph, LDH ve Kalp Hızının Sistematik Değerlendirilmesi

Çalışmaya dahil edilme kriterleri

Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi

Her kronik tam tıkalı lezyon açılmalı mı? Prof. Dr. Murat ÇAYLI Özel Adana Medline Hastanesi

Miyokard. Miyokard infarküsünde (Mİ) EKG değişim süreçlerini öğrenmek. Ayırıcı tanıları yapmak. Spesififik patolojilerde EKG ile Mİ yi tanımak

Perioperatif süreçte kan basıncı yükselmesinin olumsuzlukları nelerdir?

Resüsitasyonda HİPEROKSEMİ

T.C. İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI KLİNİĞİ

Eskimeyen Yeniler: Nabız Hızı ve Nabız Basıncı

Prof. Dr. Ramazan Sarı Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı

ST SEGMENT YÜKSELMELİ MİYOKART ENFARKTÜSÜ (STEMI)

COMPARISON OF PERIOPERATIVE MYOCARDIAL PROTECTION WITH BOLUS AND INFUSION LIDOCAINE AFTER CABG

karşıt görüş Atriyal fibrilasyonun doğal seyrini durdurmak için erken dönemde ablasyon gerekir

BİRİNCİ BASAMAKTA DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI EPİDEMİYOLOJİSİ VE ÖNEMİ. Doç. Dr. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı

Atrial Fibrilasyon dan Gerçek Kesitler: WATER (Warfarin in Therapeutic Range) Registry den İlk Sonuçlar

A UNIFIED APPROACH IN GPS ACCURACY DETERMINATION STUDIES

T.C. BAŞKENT ÜNĐVERSĐTESĐ TIP FAKÜLTESĐ ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABĐLĐM DALI PEDĐATRĐK KARDĐYOLOJĐ BĐLĐM DALI

Acil Serviste NSTEMI Yönetimi. Dr. Özer Badak

Yüksek Duyarlıklı Kardiyak Troponin : Fark nerede

Ertenü.M, Timlioğlu İper.S, Boz.E.S, Özgültekin.A, Kabadayı.M, Tay.S, Yekeler.İ

HEMODİYALİZ HASTALARINDA VOLÜM DURUMUNUN VÜCUT KOMPOZİSYON MONİTÖRÜ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ VE DİĞER YÖNTEMLERLE KARŞILAŞTIRILMASI

TEMEL EKG. Prof.Dr.Hakan KültK. Kardiyoloji Anabilim Dalı

Yoğun Bakım Ünitesinde Gelişen Kandida Enfeksiyonları ve Mortaliteyi Etkileyen Risk Faktörleri

Perioperatif Miyokardiyal Hasar Tespitinde Biyokimyasal Belirleyicilerin Rolü

Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nefroloji Bilim Dalı, Ankara. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı, Kırıkkale

Yeni Çalışmalar Hipertansiyon Kılavuzlarında Tedavi Hedeflerini Değiştirecek mi?

Hipotetik vaka sunumu: yüksek kanama riski ve komorbiditeleri olan hastada strok riskinin ve çarpıntının tanımlanması ve yönetimi

WiNGATE ANAEROBiK PERFORMANS PROFiLi VE CiNSiYET FARKLıLıKLARı

Perioperatif Hedefe Yönelik Tedavi Protokol Özeti

Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesinin Beş Yıllık ( ) Kansere Bağlı Ölüm Kayıtlarının Değerlendirilmesi

ARTERİYEL HİPERTANSİYON PROF.DR.NECATİ GÖKMEN

HİBRİD VASKULER CERRAHİDE ANESTEZİ DENEYİMLERİMİZ

Tiroidektomi Sonrası Hipokalsemi Gelişiminde İnsidental Paratiroidektominin, Hastaya Ait Özelliklerin ve Cerrahi Yöntemin Etkilerinin İncelenmesi

DİYABETİK DİYALİZ HASTALARINDA GLİSEMİK DALGALANMA

TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN

Beyin Omurilik Sıvısında Myelin Basic Protein Testi; CSF myelin basic protein; BOS da myelin basic protein;

Efor Testinin Anteriyor Miyokard İnfarktüslü Hastalarda İnfarkt Alanındaki İskemiyi Göstermedeki Önemi

PERİOPERATİF ANEMİ. Dr. Hüseyin İlksen TOPRAK İnönü Ün. Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Rean AD

Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2012;4(3):29-36

Hemodiyalizde hipertansiyon tedavisi Nurol Arık

Bir ARB Olarak Olmesartan. Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı

Düşüğe Neden Olan Bir Hipertansif Fibromusküler Displazi Vakası. A Case of Hypertensive Fibromuscular Dysplasia Leading To Abortus

A Rare Late Complication of Port Catheter Implantation: Embolization of the catheter

Güncel Verilerle Prostat Kanseri Taranmalı mı? Dr. Bülent Akdoğan Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı

Dr. Gökhan AKSAN Şişli Hamidiye Etfal E.A.H Kardiyoloji Kliniği 22/04/16

Koroner Mikrosirkülasyonun Fonksiyonel Açıdan Değerlendirilmesinde Kullanılan İnvazif Yöntemler. Dr. Murat Sezer İstanbul Tıp Fakültesi

DÜZCE TIP FAKÜLTESİ DERGİSİ DUZCE MEDICAL JOURNAL

12-15 YAŞ ARASI ANTRENMANLI ÇOCUKLARDA CiNSiYET VE YAŞıN LAKTAT VE KALP ATIM HIZI CEVAPLARINA ETKisi

Güncel Klavuzlarda Kardiyak Belirteçler

Tam revaskülarizasyonda CABG standart tedavidir

II) Kalp hasta Dışı Cerrahi uygulanacak hasta konsültasyonları

Alt üriner yol semptomu nedeniyle cerrahi tedavi uygulanan hastalarda bozulmuş böbrek fonksiyonları

Akut Koroner Sendrom da Yeni Nesil Antikoagülanlar

KORONER ARTER HASTALIĞINDA BETA BLOKERLER GÖZDEN DÜŞÜYOR MU?

KOLONOSKOPİ VE REKTOSKOPİNİN ERKEN DÖNEMDE SERUM TOTAL, SERBEST VE SERBEST/TOTAL PROSTAT SPESİFİK ANTİJEN DEĞERLERİ ÜZERİNE ETKİLERİ

Doç. Dr. Ahmet ALACACIOĞLU

Kan Basıncı Ölçümü: Ofiste mi? Evde mi? Ambulatuvar mı?

Kardiyopulmoner bypass uygulanacak olgularda insülin infüzyonunun inflamatuvar mediatörler üzerine etkisi

Cerrahi sonrası erken ve geç dönemde metabolik takip. Prof. Dr. İbrahim Şahin İnönü. Üniversitesi

Kalp Cerrahisinde Postoperatif Değerlendirme Risk Tayini Skorlama Sistemleri. Dr. Bilge ÇELEBĠOĞLU

LAPAROSKOPİK SLEEVE GASTREKTOMİ SONRASI METBOLİK VE HORMONAL DEĞİŞİKLİKLER

Çocuklarda Karbon Monoksit Zehirlenmesi

Hemodiyaliz Hastalarında Salusin Alfa ve Beta Düzeylerinin Ateroskleroz ile İlişkisi

ANESTEZİ UYGULAMALARINDA HASTA ANKSİYETESİNİ NASIL AZALTABİLİRİZ?

Serap Kalaycı, Halide Oğuş, Elif Demirel, Füsun Güzelmeriç, Tuncer Koçak

Yrd. Doç. Dr. Hüseyin NARCI MEÜTF Acil Tıp AD

Prof. Dr. Binali MAVİTAŞ Dicle Üniverstiesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi A.D.

SERVİKAL YETMEZİĞİNDE MCDONALDS VE MODDIFIYE ŞIRODKAR SERKLAJ YÖNTEMLERININ KARŞILAŞTIRILMASI

Pulmoner hipertansiyon hastalarının takibinde fraksiyone ekshale nitrik oksitin yeri

ÜZERiNE ETKiSi. performansı etkilemediğini göstermektedir. Anahtar Kelime/er: Kreatin, kreatin fosfat, futbol, slalom koşusu, performans.

Acil Serviste DÜŞÜK RİSK GÖĞÜS AĞRILI HASTAYA YAKLAŞIM. Doç. Dr. Sezgin Sarıkaya Yeditepe Üniversitesi - Bağcılar EAH

Demografik Özelliklerin Koroner Arter Hastalığına Etkisinin Analizi

Rejyonel Anestezi Sonrası Düşük Ayak

OFF-PUMP KORONER ARTER BYPASS GREFT CERRAHİSİ İÇİN YÜKSEK FEMORAL BLOK YÖNTEMİ

AF Zirvesi Ritm takibinde son teknolojiler (ILR, akıllı telefonlar, akıllı saatler) Başar Candemir Ankara Üniversitesi Kardiyoloji AD-EP Bölümü

Transkript:

ENDOÜROLOJİ/Endourology TRANSÜRETRAL PROSTATEKTOMİ OPERASYONU SONRASI ERKEN DÖNEMDE ORTAYA ÇIKAN BİR KOMPLİKASYON: SUBKLİNİK MİYOKARDİYAL HASAR AN EARLY COMPLICATION OF TRANSURETHRAL PROSTATECTOMY: SUBCLINICAL MYOCARDIAL DAMAGE Sezgin GÜVEL*, Fatma YİĞİT**, Ferhat KILINÇ*, Tulga EĞİLMEZ*, Özgür YAYCIOĞLU*, Hakan ÖZKARDEŞ*** * Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı, Uygulama ve Araştırma Merkezi, ADANA ** Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Bilim Dalı, Uygulama ve Araştırma Merkezi, ADANA *** Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı, ANKARA ABSTRACT Introduction: Cardiac problems due to peri- and postoperative myocardial ischemia are key factors in overall morbidity and mortality after surgery. We aimed to investigate peri- and postoperative myocardial ischemia, myocardial damage and myocardial infarction after transurethral prostatectomy, and to determine the risk factors for these conditions in this patient group. Materials and Methods: The study included 40 consecutive patients (mean age, 66.7 years; age range, 49-82 years) who underwent elective transurethral prostatectomy. For each case, concomitant diseases, smoking history, type of anesthesia for the surgery, duration of resection, and requirement for blood transfusion were recorded. Blood samples were obtained before surgery and 12 hours, 1 day, 2 days after the operation. At each time point, cardiac troponin-i (ctni) and creatine kinase isoenzyme MB (CK-MB) levels were measured, and 12-lead ECG was performed. Cardiac troponin-i levels >0.4 ng/ml were considered to indicate myocardial damage, and levels >2.0 ng/ml were taken to signal myocardial infarction. If elevated serum ctni and/or CK- MB were detected postoperatively and the level remained high for at least 2 days, this was considered an abnormal finding. Any new abnormal findings detected on ECG post-surgery were recorded. All results were evaluated by the same cardiologist who was blinded to patients clinical conditions. Results of the patients with and without myocardial ischemia or damage were compared statistically. Statistical analysis was performed using logistic regression analysis. Results: Four patients (10%) had coronary artery disease, 11 (27.5%) had hypertension, 6 (15%) had type 2 diabetes, and 9 (22.5%) had a history of smoking. General anesthesia was used in 5 (12.5%) cases, and spinal anesthesia was used in the other 35 (87.5%) cases. The mean resection time was 59±19 minutes. Two patients (5%) required one unit of blood each after the operation. Postoperative testing revealed elevated creatine kinase isoenzyme MB in 18 patients (45%), and cardiac troponin-i levels >0.4 ng/ml (range, 0.5-1.1 ng/ml) indicating myocardial damage in 5 patients (12.5%). None of the patients had cardiac troponin-i > 2.0 ng/ml (indicating myocardial infarction) post-surgery. Postoperative ECG findings revealed no acute ischemia in any of the men, and none of the patients showed clinical signs of myocardial ischemia. Postoperative cardiac troponin-i and creatine kinase isoenzyme MB levels were not significantly influenced by age, type of anesthesia, resection time, presence of preoperative coronary artery disease, presence of risk factors for cardiac disease, or need for blood transfusion. Conclusion: Elevated cardiac troponin I levels were determined in the 12.5% of the patients who underwent transurethral prostatectomy. Although ctni seems to be promising parameter to assess myocardial damage after TURP, we believe that studies including larger series and longer follow-up of the patients with elevated ctni levels will show if these elevations have clinical relevance. Key words: Transurethral prostatectomy, complication, myocardial ischemia, troponin ÖZET Bu çalışmada transüretral prostatektomi operasyonu yapılan hastalarda ameliyat öncesi ve sonrası erken dönemde miyokardiyal iskemi, miyokardiyal hasar ve miyokard infarktüsü varlığını saptamayı ve bunlara neden olan risk faktörlerini ortaya koymayı amaçladık. Ardışık olarak transüretral prostatektomi yapılan, yaşları 49 ve 82 arasında (ortalama 66.7 yaş) değişen 40 hasta çalışmaya dahil edildi. Ek hastalık varlığı, sigara kullanımı, anestezi tipi, rezeksiyon süreleri ve ameliyat öncesi veya sonrası kan transfüzyonu yapılıp yapılmadığı kaydedildi. Hastalardan operasyon günü ameliyat öncesi ve sonrası 12. Dergiye Geliş Tarihi: 04. 01.2005 Yayına Kabul Tarihi: 07.03.2005 94 Türk Üroloji Dergisi: 31 (1): 94-98, 2005

SUBKLİNİK MİYOKARDİYAL HASAR (Subclinical Myocardial Damage) saatte, ameliyat sonrası 1. ve 2. günlerde kreatin kinaz-mb ve kardiyak troponin I için kan alındı ve 12 kanal elektrokardiyogram çekildi. Serum kardiyak troponin I nın 0.4 ng/ml nin üzerinde olması miyokardiyal hasar, 2.0 ng/ml nin üzerinde olması miyokard infarktüsü olarak kabul edildi. Miyokardiyal iskemi veya hasar bulguları saptanan ve saptanmayan hastaların bulguları istatistiksel olarak karşılaştırıldı. Ameliyat sonrası kreatin kinaz-mb düzeyi 18 hastada (%45) yüksek değerlerde bulundu. Troponin I düzeyi ise postoperatif dönemde 5 hastada (%12.5) 0.4 ng/ml den yüksek (0.5-1.1 arasında) bulunurken hiçbir hastada 2.0 ng/ml nin üzerine çıkmadı. Hastaların hiçbirinde elektrokardiyogramda akut iskemik bulgular saptanmadı ve hiçbir hastada ameliyat sonrası erken dönemde kardiyak iskemiyi düşündürecek klinik bulgu gözlenmedi. Ameliyat sonrası kardiyak troponin I ve kretin kinaz-mb düzeyleri ile değerlendirilen risk faktörleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmadı. Transüretral prostatektomi operasyonu yapılan hastalarda %12.5 oranında miyokardiyal hasarın bir göstergesi olacak düzeyde kardiyak troponin I yükselmesi saptanmıştır. Bu hastalarda ameliyat sonrası troponin I bakılması çeşitli faktörlerin etkisiyle ortaya çıkabilecek ve klinik bulgu vermeyen kardiyak sorunlar için uyarıcı olabilir. Bu konuda yapılacak daha geniş sayıdaki hastayı ve uzun dönem takip sonuçlarını içeren çalışmaların yapılması bu yükselmenin klinik önemi olup olmadığını ortaya koyabilir. Anahtar Kelimeler: Transüretral prostatektomi, komplikasyon, miyokardiyal iskemi, troponin GİRİŞ Cerrahi işlem geçiren hastalarda ameliyat öncesi ve sonrası dönemde ortaya çıkan miyokardiyal iskeminin neden olduğu kardiyak morbidite en önemli sorunlardan biridir 1,2. Ameliyat öncesi koroner arter hastalığı varlığı ameliyat sonrası kardiyak morbidite insidansını artıran en önemli risk faktörüdür. Kalp dışı cerrahi geçiren iskemik kalp hastalığı olan hastalarda ameliyat öncesi % 20 olan miyokardiyal iskemi oranı ameliyat sonrası dönemde 2 katına kadar çıkmaktadır 2. Cerrahi işlem geçiren hastalarda miyokard infarktüsü veya miyokardiyal iskemiye neden olabilen ileri yaş, kan kaybı ve operasyon sırasında kan basıncı ve kalp hızı değişiklikleri gibi başka risk faktörleri de tanımlanmıştır 3. Her operasyonun kendi içinde farklı özelliklere sahip olması nedeni ile özellikli ameliyat gruplarında kardiyovasküler olayların gelişme oranlarını saptamak ve risk faktörlerini ortaya koymak önemlidir. Değişik çalışmalarda transüretral prostatektomi (TURP) sonrası mortalite o- ranı %0.01-2 olarak saptanmış olup bu durum genellikle kardiyovasküler olayların sonucu olarak ortaya çıkmaktadır 4-6. Holter elektrokardiyografi (EKG) kullanılarak yapılan bir çalışmada TURP yapılan hastalarda ameliyat öncesi ve sonrası erken dönemde miyokardiyal iskemi oranı % 18 olarak bulunmuştur 7. Koroner arter hastalığı olanlarda bu oran %50 ye kadar çıkmaktadır 8. TURP geçiren hastalarda ileri yaş, kanamanın fazla olması, emilen sıvı miktarının fazla olması, irrigasyon sıvısının cinsi, ameliyat öncesi koroner arter hastalığı varlığı gibi pek çok faktör miyokardiyal iskemi için risk faktörü olarak bilinmektedir 9-13. Bu çalışmada TURP geçiren hastalarda a- meliyat sonrası erken dönemde klinik bulgular, elektrokardiyogram (EKG), kreatin kinaz izoenzim MB (CK-MB) ve kardiyak troponin I (ktni) bakarak miyokardiyal hasar ve infarktüs varlığını saptamayı ve bunlara neden olan risk faktörlerini araştırmayı amaçladık. GEREÇ ve YÖNTEM Birbiri ardı sıra elektif TURP yapılan, yaşları 49 ve 82 arasında değişen (ortalama 66.7 yaş) 40 hasta çalışmaya dahil edildi. Hastalar ameliyat öncesi bir kardiyolog tarafından (FY) öykü, fizik inceleme ve EKG ile koroner arter hastalığı açısından değerlendirildi. Şüpheli iskemik kalp hastalığı olanlar stres test ve/veya miyokard perfüzyon sintigrafisi ile değerlendirildi. Hastalara TURP sırasında irrigasyon sıvısı olarak %5 mannitol kullanıldı. Hastaların ek kronik hastalık varlığı, sigara öyküsü, anestezi tipi, rezeksiyon süreleri ile ameliyat öncesi ve sonrası kan transfüzyonu yapılıp yapılmadığı kaydedildi. Hastalardan operasyon günü ameliyat öncesi, ameliyat sonrası 12. saat, ameliyat sonrası 1. ve 2. günlerde CK-MB ve ktni için kan alındı ve 12 kanal EKG çekildi. Serum ktni veya CK-MB yüksek saptandığında bu yükseklik günlük olarak takip edildi ve değerlerin en az 2 gün yüksek kalması pozitif bulgu olarak kabul edildi. Ameliyat sonrası dönemde saptanan EKG değişiklikleri kaydedildi. 95

GÜVEL S., YİĞİT F., KILINÇ F., EĞİLMEZ T., YAYCIOĞLU Ö., ÖZKARDEŞ H. Serum ktni ve CK-MB ölçümleri Bio-Rad Laboratories, Clinical Chemistry Quality Asesment Program, CA-USA üyesi olan hastanemiz laboratuvarında yapıldı. Serum ktni düzeyi için AxSYM ctni assay (Abbott Laboratories, Abbott Park, IL, USA) testi kullanıldı. Serum ktni nın 0.4 ng/ml nin üzerinde olması miyokardiyal hasar, 2.0 ng/ml nin üzerinde olması miyokard infarktüsü olarak kabul edildi 14. Serum CK-MB düzeyleri immünolojik yöntemle (Roche Diagnostics Corporation, Indianapolis, IN, USA) ölçüldü. CK-MB düzeyinin 25 U/L nin üzerinde olması pozitif bulgu olarak kabul edildi. EKG de ST de 1 mm den fazla depresyon olması miyokardiyal iskemi olarak değerlendirildi. Tüm sonuçlar hastaların klinik durumundan habersiz bir kardiyolog tarafından (FY) değerlendirildi. Miyokardiyal iskemi veya hasar bulguları saptanan ve saptanmayan hastaların bulguları logistic regresyon analizi yöntemi ile istatistiksel olarak karşılaştırıldı. BULGULAR Hastaların 4 ünde (%10) koroner arter hastalığı, 11 inde (%27.5) hipertansiyon, 6 sında (% 15) tip 2 diyabet, 9 unda (%22.5) sigara kullanımı öyküsü vardı. Beş hastaya (%12.5) genel, 35 hastaya (%87.5) ise spinal anestezi uygulandı. Rezeksiyon süresi 59±19 dakika idi. Ameliyat sonrası dönemde iki hastaya 1 er ünite kan transfüzyonu yapıldı. Hastaların tümünde ameliyat öncesi CK- MB ve ktni düzeyleri normaldi. Ameliyat sonrası CK-MB düzeyi 18 hastada (%45) yüksek değerlerde bulundu. Troponin I düzeyi ise ameliyat sonrası dönemde 5 hastada (%12.5) 0.4ng/L den yüksek (0.5-1.1 arasında) bulunurken hiçbir hastada 2.0ng/mL nin üzerine çıkmadı. Bu hastaların takibinde ktn I düzeyleri ilk 1 hafta içerisinde normale döndü. Troponin I düzeyi yüksek olan 5 hastanın 2 sinde CK-MB düzeyi yüksekti. Ameliyat öncesi çekilen EKG lerde bir hastada 1 den fazla bulgu olmak üzere, koroner arter hastalığı öyküsü olan 4 hastada eski iskemi bulguları, 3 hastada sağ dal bloğu, 2 hastada AV blok, 4 hastada aks sapması, 2 hastada sol ventrikül hipertrofisi, 2 hastada erken repolarizasyon saptandı. Ameliyat sonrası çekilen EKG lerde ameliyat öncesi EKG si normal olan 1 hastada ameliyat sonrası erken dönemde ortaya çıkan ve 24 saat devam eden atriyal fibrilasyon meydana geldi. Diğer hastaların hiçbirinde EKG değişikliği meydana gelmedi. Hiçbir hastada ameliyat sonrası erken dönemde kardiyak iskemiyi düşündürecek klinik bulgu gözlenmedi. Lojistik regresyon analizinde ameliyat sonrası artan ktni ve CK-MB düzeyleri ile yaş, a- nestezi çeşidi, rezeksiyon süresi, ameliyat öncesi koroner arter hastalığı varlığı, kardiyak hastalıklar açısından risk faktörlerinin varlığı (hipertansiyon, diyabet, sigara kullanımı) ve kan transfüzyonu ihtiyacı açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmadı. Çalışma gurubun özellikleri Tablo 1 de gösterilmiştir. % Hasta sayısı 40 Ortalama yaş (yıl) 66.7 (49-92) Ek hastalık Koroner arter hastalığı 4 10 Hipertansiyon 11 27.5 Diyabet 6 15 Sigara kullanımı 9 22.5 Anestezi Genel 5 12.5 Spinal 35 87.5 Ortalama rezeksiyon süresi (dakika) 59±19 Kan transfüzyonu 2 5 Ameliyat sonrası CPK-MB artışı 18 45 Ameliyat sonrası ktni artışı 5 12.5 Tablo 1. Çalışma grubunun özellikleri TARTIŞMA TURP deki miyokardiyal iskemi ile ilgili yapılan çalışmaların çoğunda iskemi EKG de ST depresyonu ile saptanmıştır 7,8. İskemiyi saptamada Holter EKG nin oldukça güvenli olduğunu söyleyen çalışmaların yanı sıra Zakowski ve arkadaşları yaptıkları çalışmada sağlıklı genç popülasyonda bile %25 oranla ST değişikliğinin olabileceğini, bu nedenle ST değişikliğinin her zaman iskemiyi göstermediğini vurgulamaktadır 15. Troponin I ise gerek kardiyak gerekse nonkardiyak cerrahide miyokardiyal hasar ve infarktüs için oldukça sensitif ve spesifik bir belirleyici olarak kullanılmaktadır. Troponin I iskemik hasar olduğunda saatler içinde kana salınır. 4-6 saatte kanda saptanabilir, 12. saatte en yüksek dü- 96

SUBKLİNİK MİYOKARDİYAL HASAR (Subclinical Myocardial Damage) zeye ulaşır ve 3-10 gün kadar yüksek kalır 13. Serum kardiyak Troponin I düzeyi ölçümü için çalışmamızda AxSYM Microparticle Immunoassay testi kullanılmıştır. Bu yöntemde ktni nın 0.4 ng/ml nin üzerinde olması miyokardiyal hasar, 2.0 ng/ml nin üzerinde olması miyokard infarktüsünü göstermektedir 14. %1,5 Glisin ve %2,7 Sorbitol-%0,5 Mannitol un etkilerinin karşılaştırıldığı bir çalışmada da perioperatif miyokardiyal iskemiyi değerlendirmede ktni kullanılmış ve her iki grup arasında anlamlı farklılık bulunmamasına karşın ktni, tüm hastaların %7,5 unda >0,4 ng/ml (miyokardiyal hasar) ve %2,5 unda >2 ng/ml (miyokard infarktüsü) düzeyinde saptanmıştır 12. Çalışmamızda Troponin I ameliyat sonrası erken dönemde %12.5 oranında miyokardiyal hasarı gösterecek düzeyde saptanmıştır. Bu hastalarda herhangi bir klinik bulgu gözlenmediği gibi EKG lerinde de bir patoloji saptanmamıştır. Fakat bu çalışmada 12 kanal EKG nin kullanılmış olması bir dezavantajdır. Dolayısı ile bu Troponin yüksekliklerinin Holter EKG deki değişiklikler ile kombine değerlendirilmesi daha ilginç sonuçlar ortaya çıkarabilirdi. Ayrıca sessiz miyokardiyal iskemi saptanan hastaların uzun dönem izlem sonuçları diğer bir merak konusudur. CK-MB vücutta temel olarak miyokarda sentezlenmesine karşın az miktarda ince bağırsak, dil, diyafram, uterus ve prostatta da bulunmaktadır 16. TURP ve prostatın kriyoablasyonu da CK-MB de artışa neden olmaktadır 17-18. Bizim çalışmamızda da 18 hastada (% 45) CK-MB de yükselme saptanmıştır. Troponin I yüksekliği olan 5 hastanın 2 sinde CPK-MB düzeyi yüksek, diğer 3 ünde ise normaldi. Dolayısı ile bu bulgular literatürle uyumlu olarak TURP uygulanan hastalarda CK-MB yüksekliğinin miyokardiyal iskemi için bir belirteç olmadığını göstermektedir. Yapılan çalışmalar TURP yapılan hastalarda miyokardiyal iskemi insidansının yüksek olmasında ileri yaş, ameliyat öncesi koroner arter hastalığı varlığı, rezeke edilen dokunun fazla olması, kan kaybı, kullanılan irrigasyon sıvısı miktarının fazla olması, kullanılan sıvının cinsi, operasyon sırasındaki kan basıncı ve kalp hızı değişiklikleri gibi pek çok faktörün rol oynayabileceğini göstermektedir 9-13. Kan kaybı ve kan basıncındaki azalma miyokardiyal oksijenin azalmasına bağlı olarak, kalp hızı ve kan basıncındaki artış ise miyokardiyal oksijen ihtiyacında artışa neden olarak miyokardiyal iskemiye neden olmaktadır 7. TURP sırasında kullanılan sıvının absorbsiyonu da sıvı yüklenmesi ve su intoksikasyonuna bağlı olarak miyokardiyal iskemiye katkıda bulunabilir. Daha önce yapılan çalışmalarda rezeke edilen doku ağırlığı ve absorbe edilen sıvı miktarı risk faktörü olarak saptanmıştır 9,11,12. Çalışmamızda rezeksiyon süresininin, bu parametrelerin dolaylı göstergesi olarak risk faktörü olup olmadığı araştırıldı ve fakat istatistiksel anlamlı bir ilişki saptanmadı. Bir diğer önemli faktör de TURP sırasında kullanılan irrigasyon sıvısının cinsidir 12. Glisinin kardiyak strese neden olduğu, sorbitol ve mannitolün ise metabolik etkilerinin olmaması ve diüretik etkileri nedeni ile koruyucu olabildiği bilinmektedir 19-22. Bizim hasta grubumuzda tüm hastalara irrigasyon sıvısı olarak %5 mannitol kullanılması bu yönden bir avantaj gibi görünmektedir. Çalışmamızda yaş, anestezi çeşidi, rezeksiyon süresi, ameliyat öncesi koroner arter hastalığı varlığı, kardiyak hastalıklar açısından risk faktörlerinin varlığı (hipertansiyon, diyabet, sigara kullanımı) ve kan transfüzyonunun miyokardiyal hasar açısından bir risk faktörü olarak saptanmamasına karşın hasta grubunun az sayıda olması bu sonuçlarda rol oynamış olabilir. Bu çalışma prospektif, ardışık 40 hastayı içerecek şekilde planlanmıştır. Bu nedenle genel anestezi yapılan 5 hastaya karşılık spinal anestezi yapılan 35 hasta yer almaktadır. Her ne kadar bu dengesiz dağılım nedeni ile anestezi tekniğinin etkisi hakkında sağlıklı bir sonuç elde etmek mümkün olmasa da, TURP operasyonu geçiren hastalarda her iki anestezi tekniğinin perioperatif miyokardiyal iskemi üzerine etkisini araştıran başka bir araştırmada istatistiksel olarak anlamlı fark saptanamamıştır 23. SONUÇ Teknolojideki gelişmelerle birlikte video endoskopinin yaygın kullanılır olması, cerrahların TURP deneyimlerinin artması ve anestezideki gelişmeler TURP ye bağlı komplikasyonların azalmasına neden olarak TURP operasyonlarını daha güvenilir hale getirmekle birlikte bazı faktörlerin TURP operasyonu geçiren hastalarda kardiyak morbiditeyi artırabileceği unutulmama- 97

GÜVEL S., YİĞİT F., KILINÇ F., EĞİLMEZ T., YAYCIOĞLU Ö., ÖZKARDEŞ H. lıdır. Ameliyat sonrası dönemde ortaya çıkan ve bazen sessiz kalabilen subklinik kardiyak olayların saptanması ameliyat sonrası kardiyak morbiditeyi ve mortaliteyi azaltabilecek önemli bir faktör olabilir. Bu çalışma Troponin I nın TURP geçiren hastalarda subklinik miyokardiyal hasarı ortaya çıkarmada bir belirteç olabileceğini göstermekle birlikte daha geniş sayıdaki hastayı ve uzun dönem takip sonuçlarını içeren çalışmaların yapılması bu yükselmenin klinik önemi olup olmadığını ortaya koyabilir. KAYNAKLAR 1- Raby KE, Goldman L, Creager MA, et al: Correlation between preoperative ischemia and major cardiac events after peripheral vascular surgery. N Engl J Med. 321:1296-1300, 1989. 2- Mangano DT, Browner WS, Hollenberg M, et al: Association of perioperative myocardial ischemia with cardiac morbidity and mortality in men undergoing noncardiac surgery. N Engl J Med. 323: 1781-1788, 1990. 3- Knorring JV: Postoperative myocardial infarction: A prospective study in a risk group of surgical patients. Surgery. 90: 55-60, 1981. 4- Uchida T, Ohori M, Soh S, et al: Factors influencing morbidity in patients undergoing transurethral resection of the prostate. Urology. 53: 98-104, 1999. 5- Melchior J, Valk WL, Foret, Mebust WK: Transurethral prostatectomy: Computerized a- nalysis of 2,223 consecutive cases. J Urol. 112: 634-642, 1974. 6- Wyatt MG, Stower MJ, Smith PJ, Roberts JB: Prostatectomy in the over 80 year old. Br J Urol. 64:417-419, 1989. 7- Wong DH, Hagar JM, Mootz J, et al: Incidence of perioperative myocardial ischemia in TURP patients. J Clin Anesth. 8: 627-630, 1996. 8- Wacker P, Saborowski F, Assenmacher M, Dieterich HA: Surgery in patients with CADsilent ischemia during transurethral resection of tumors of prostate or bladder. Clin Cardiol. 20: 125-129, 1997. 9- Mebust WK, Holtgrewe HL, Cockett AT, Peters BC: Transurethral prostatectomy: Immediate and postoperative complications. A co-operative study of 13 participating institutions evaluating 3,885 patients. J Urol. 141:243-247, 1989. 10- Thorpe AC, Cleary R, Coles J, et al: Deaths and complications following prostatectomy in 1400 men in the northern region of England. Br J Urol. 74: 559-565, 1994. 11- Abrams PH, Shah PJ, Bryning K, et al: Blood loss during transurethral resection of the prostate. Anaesthesia. 37: 71-73, 1982. 12- Inman RD, Hussain Z, Hallworth MJ, et al: A comparison of 1.5% glycine and 2.7% sorbitol- 0.5% mannitol irrigants during transurethral prostate resection. J Urol. 166: 2216-2220, 2001. 13- Mangano DT, Hollenberg M, Fegert G, et al: Perioperative myocardial ischemia in patients undergoing noncardiac surgery-i: Incidence and severity during the 4 day perioperative period. The study of perioperative ischemia (SPI) research group. J Am Coll Cardiol. 17: 843-50, 1991. 14- Apple FS, Maturen AJ, Mullins RE, et al: Multicenter clinical and analytical evaluation of the AxSYM troponin-i immunoassay to assist in the diagnosis of myocardial infarction. Clin Chem. 45:206-212, 1999. 15- Zakowski MI, Ramanathan S, Baratta JB, et al: Electrocardiographic changes during cesarean section: a cause for concern? Anesth Analg. 76: 162-167, 1993. 16- Antman EM, Braunwald E: Acut myocardial infarction. In: Braunwald E (ed). Heart Disease: A Textbook Cardiovascular Medicine, Pennsylvania, W.B. Saunders Company. 1203, 1977. 17- Bokesch PM, Long J, Grimaldi R: Cryoprostatectomy consistently elevates serum creatine kinase-mb isoenzyme. J Clin Anesth. 8: 175-799, 1996. 18- Hahn RG, Essen P: ECG and cardiac enzymes after glycine absorption in transurethral prostatic resection. Acta Anaesthesiol Scand. 38: 550-556, 1994. 19- Hahn RG, Stalberg HP, Gustafsson SA: Intravenous infusion of irrigating fluids containing glycine or mannitol with and without ethanol. J Urol. 142:1102-1105, 1989. 20- Zhang W, Andersson BS, Hahn RG: Effect of irrigating fluids and prostate tissue extracts on isolated cardiomyocytes. Urology. 46: 821-244, 1995. 21- Madsen PO, Naber KG: Absorption and excretion of sorbitol and mannitol in transurethral resection of the prostate. Invest Urol. 11: 331-335, 1974. 22- Norlen H: Isotonic solutions of mannitol, sorbitol and glycine and distilled water as irrigating fluids during transurethral resection of the prostate and circulation of irrigating fluid index. Scand J Urol Nephrol Suppl. 96: 1-50, 1985. 23- Edwards ND, Callaghan LC, White T, Reilly CS: Perioperative myocardial ischemia in patients undergoing transurethral surgery: A pilot study comparing general with spinal anaesthesia. Br J Anaesth. 74: 368-372, 1995. 98