Ulaşım; Deniz yolu, hava yolu, demir yolu ve kara yolu ile sağlanmaktadır. Ulaşım türleri arasında en yoğun kullanılan kara yolu ulaşımıdır. Kara yollarında çok sayıda ölümlü, yaralanmalı ve maddi hasarlı trafik kazaları meydana gelmektedir.
Kara yollarında meydana gelen trafik kazalarına motorlu taşıt ve sürücü kusurları ile kara yollarındaki fiziki yetersizlikler gibi birçok etken neden olmaktadır.
İnsan faktörü: Sürücülerin sahip oldukları kişisel özelliklerden bazıları yaş, cinsiyet, medeni durum, sağlık durumu, alışkanlıklar, deneyimlilik ve fiziksel yapı özellikleridir. Bir sürücüde bu özelliklerin arzulanan şekilde olmaması onun sürüş performansının düşmesine ve trafik kazası yapmasına neden olabilmektedir.
İnsan faktörü: Bunun yanı sıra sürücünün trafikte karşılaştığı durum karşısında güçsüzlük göstermesi ve gördüğünü kavrama yetisinin azalması, strese girmesi, kızgınlık göstermesi vb. şekillerdeki fiziksel ve psikolojik tepkileri de trafik kazalarında neden olarak karşımıza çıkmaktadır.
Araç faktörü: Trafikteki model, tip, yaş, bakımlılık vb. yönlerden birbirinden farklı olan araçlar yol tutuşu, viraj güvenliği gibi özellikleri ile de birbirinden farklıdır. Araçlardaki bu farklılıkları hatalı kullanan sürücüler araç kontrollerini yitirerek kazalara yol açabilmektedir. GRIP : Yol tutuş un ingilizcesi. EDLS : Elektronik Diferansiyel Kilidi. Difrensiyel kilidi : Çekiş sağlayan tekerlerden birinin boşa dönmesini önler ve daha iyi bir yol tutuş sağlar ABC (Active Body Control) : Otomobilin yana yatmasını süspansiyonun içindeki havanın basıncı ile oynayarak engelleyen elektronik sistem.
Araç faktörü: Araçların periyodik bakımlarının zamanında, tam ve doğru yapılıp yapılmaması da kara yollarındaki trafiği ve olası trafik kazalarını doğrudan etkilemektedir.
Yol faktörü: Kara yollarının yapısının elverişsizliği ve kullanılan malzemenin kalitesizliği,
Yol faktörü: Bu yollardaki trafik akışını yönlendiren trafik işaret levhalarının yerinde ve doğru kullanılmaması trafik kazalarına neden olabilmektedir.
Standart trafik işaret levhaları genel olarak yolun sağında ve yerleşim birimleri içinde yaya kaldırımından, yoksa banketten 2,00 metre yükseklikte, yerleşim birimleri dışında banketten 1,50 metre yükseklikte olacak şekilde monte edilmelidir. Tehlike uyarı işaretleri : Kırmızı üçgen şeklindedir, tehlikeden şehir içinde 30 m. Şehir dışında 150 m. mesafe önce konur, görüldüğünde hız azaltılır, geçme yasağına uyulur, park yapılmaz.
İklim faktörü: Kara yollarında yaşanan iklim olayları sürücüleri ve araçları etkiler. Trafikte yer alan araçların, sürücülerin ve yayaların yağmur, rüzgar, sis, kar, buzlanma vb. iklim faktörlerinden etkilenmesi bu yollarda zaman zaman kazaların yaşanmasına neden olur.
Ülkemizde yaşanan trafik kazalarına en çok; Aşırı hız, Yanlış sollama, Şerit ihlali, Kırmızı ışık ihlali Takip mesafesine ve geçiş önceliğine uymama, sebep olmaktadır.
Bunlara ek olarak; Yaşanan olası aile içi problemler, Çalışma şartlarının ağırlığı, Gereğinden uzun süreli araç kullanma durumu, Yorgun araç kullanma, Dikkatsiz davranma, Kurallara uymayarak sorumsuz araç kullanma, Uykusuz araç kullanma, Aileden uzakta kalma, Yetersiz iş güvenliği Aşırı yorgunluk da Sürücülerin üzerindeki stres yükünü artırmaktadır.
Bir sürücü, trafikte trafik kazasına neden olmamak için; Sıcak havalarda yola çıkmadan önce ağır ve fazla yemek yememeli, Yola çıkacağında üzerine mümkün olduğunca hafif ve rahat giysiler giymeli, Araç kullanırken alınmaması istenen ilaçları kullanarak trafiğe çıkmamalı, Alkollü içki içerek ya da uyuşturucu veya uyarıcı özellikteki maddelerden kullanarak aracıyla trafiğe çıkmamalıdır. Ticari amaçla yük taşımacılığı yapan ve azami ağırlığı 3,5 tonu geçen araç kullanıyorsa ya da ticari amaçla yolcu taşımacılığı yapan ve taşıma kapasitesi sürücü dâhil 9 kişiyi geçen bir araç kullanıyorsa 24 saatlik herhangi bir süre içinde, toplam olarak 9 saatten ve devamlı olarak 4,5 saatten fazla araç sürmemelidir.
Şehir içinde araç kullanacak ise; Olumsuz hava koşulları (kar, buz, yağış, sis gibi) nedeniyle fren mesafesinin uzayacağını düşünmeli, Öndeki aracı takip ederken takip mesafesini arttırmalı, Ani duruşlardan ve manevralardan kaçınmalıdır. Yağışlı havalarda, trafikte karşılaşacakları yayaların dikkatsiz, telaşlı ve aceleci davranacaklarını dikkate almalı, Araç lastik hava basınçlarının uygun olmasını sağlamalı, Uzun yolda zaman zaman mola vererek lastiklerin soğumalarını beklemeli Aracının bakımlarını zamanında yaptırmalıdır.
Yapılan inceleme ve değerlendirmelerde insan unsurunun en önemli kaza etkeni olduğu görülmektedir. Sürücü kusurlarının yanında trafik işaretlemelerinin yetersizliği de kaza nedenleri arasında yer almaktadır.
SONUÇ; Kara yollarının iyileştirilmesi, Sürücülerin ve yayaların eğitilmesi, Kontrollerin artırılması, Bölünmüş yolların yapılması, Yollardaki kara nokta olarak bilinen alt yapı eksikliklerinin giderilmesi Vb. önlemler trafik kazalarının önlenebilmesi için alınması gereken önlemlerdendir.
17