Üniversitelerde Özgür Yazılım Kullanım Rehberi Emre Eryılmaz emre.eryilmaz@linux.org.tr Linux Kullanıcıları Derneği 8 Kasım 2012
Üniversiteler ve Özgür Yazılım Özgür Yazılım Hareketi nde, bilgisayar kullanıcılarının kullandıkları yazılımı değiştirme ve yeniden dağıtma özgürlüğüne sahip olmaları gerektiğine inanmaktayız. Özgür yazılımdaki özgür ifadesi özgürlüğe atıf yapmaktadır: Kullanıcıların, yazılımı çalıştırma, değiştirme ve yeniden dağıtma özgürlüğünün olduğu anlamına gelmektedir. Özgür yazılım insanlığın ortak bilgi birikimine katkıda bulunurken, özgür olmayan yazılım buna katkıda bulunmaz.
Üniversiteler ve Özgür Yazılım Bu nedenle üniversiteler, bilim adamlarını ve burslu öğrencilerini çalışmalarını yayınlamaları konusunda yüreklendirdikleri gibi, insanlığın ortak bilgi birikiminin gelişmesi için özgür yazılımı da yüreklendirmelidir. Ne yazık ki, üniversite yöneticileri, yazılıma (ve bilime) karşı tutucu bir yaklaşıma sahiptir; programları gelir kaynağı olarak görmekte, insanlığın ortak bilgi birikimine katkıda bulunacak fırsatlar olarak görmemektedirler.
Üniversiteler ve Özgür Yazılım Özgür yazılım geliştiricileri, hemen hemen 20 yıldır bu eğilimle mücadele etmektedir. RMS'den: 1984 yılında GNU işletim sistemini geliştirmeye başladığında, yaptığım ilk şey, MIT deki görevimi bırakmaktı. Bunu özellikle, MIT lisans ofisinin GNU yu özgür yazılım olarak yayınlamamı engellememesi için yaptım.
Üniversiteler ve Özgür Yazılım RMS'den: Değişiklik yapılmış tüm sürümlerin özgür yazılım olmasını sağlayan GNU da programların lisanslanması için bir yaklaşım planladım, bu GNU Genel Kamu Lisansına (GNU GPL) evrilen bir yaklaşımdır ve kullanmama izin vermeleri için MIT yönetiminden ricada bulunmak zorunda kalmak istemiyordum.
Üniversiteler ve Özgür Yazılım RMS'den: Değişiklik yapılmış tüm sürümlerin özgür yazılım olmasını sağlayan GNU da programların lisanslanması için bir yaklaşım planladım, bu GNU Genel Kamu Lisansına (GNU GPL) evrilen bir yaklaşımdır ve kullanmama izin vermeleri için MIT yönetiminden ricada bulunmak zorunda kalmak istemiyordum.
Üniversiteler ve Özgür Yazılım Üniversitelerin hepsinin tutucu politikaları yoktur. Ön tanımlı olarak, Teksas Üniversitesi, geliştirilen tüm yazılımlarının, GNU Genel Kamu Lisansı altında özgür yazılım olarak yayınlanması politikasına sahiptir. Brezilya daki üniversiteler ve Hindistan Haydarabat taki Hindistan Bilgi Teknoloji Enstitüsü, GPL altında yazılımın yayılmasına ilişkin politikalara sahiptir.
Üniversiteler ve Özgür Yazılım İlk olarak fakülte desteği geliştirilerek, üniversitenizde bu gibi bir politikayı kurabilirsiniz. Bu konuyu, ilkelerden biri olarak sunun: üniversite insanlığın ortak bilgi birikimini geliştirme görevine sahip midir ya da tek amacı kendi varlığını sürdürmek midir? Faydacı değerlerden başlarsanız, bu çıkışsız önerileri reddetmek için iyi bir neden sunmanız zordur ancak dayanağınızın temeli etik ve politik değerler olursa, bunu kolayca başarabilirsiniz.
Üniversiteler ve Özgür Yazılım Kullanıcıların özgürlüğüne mal olacak şekilde bir programın güçlü ve güvenilir kılınmasının iyi tarafı nedir? Üniversitelerin dışında olduğu kadar içinde de özgürlük uygulanmamalı mıdır? Özgürlük ve toplum hedefleriniz arasındaysa, yanıtlar açıktır. Özgür yazılım kullanıcıların özgürlüğüne saygı duyarken, özgür olmayan yazılım bu özgürlüğü yadsır.
Neden Özgür Yazılım? Hayatta en iyi şey bedava olandır?! Teknik üstünlük Uluslararası standartlara uygunluk Temin etme ve kullanma kolaylığı Özgürce çoğaltma ve dağıtma kolaylığı Teknolojik özgürlük ve özgür geliştirme ortamı Yönetim Kolaylığı
Özgür Yazılım Nerelerde Kullanır? Heryerde! Her alanda,her mimari de işletim sistemi İhtiyaca göre her türlü server-client yazılımları Network Altyapı ve Yönetimi Ofis Yazılımları Masaüstü Uygulamaları
Özgür Yazılım Nerelerde Kullanır? İletişim Yazılımları Laboratuar Uygulamaları Bilimsel Hesaplamalar ve Çalışmalar Gömülü Sistemler Teknik Raporlamalar Düzenli Kayıt,Kontrol ve Arşivleme Vs vs
Kabaca Özgür Yazılım Maliyeti Yazılım Satın Alma Donanım Satın Alma,Bakım ve İşletme Yazılım İşletme ve Bakım Yönetim Geliştirme
Hayali Maliyet Hesaplama Microsoft Windows sürümleri Türkiye ortalama fiyatı: 190-510 TL Microsft Office ürünü Türkiye ortalama fiyatı: 190-460 TL İşletim Sistemi,Üniversite tahmini PC sayısı 1000; 190 x 1000 = 190,000 TL (min) Office,Üniversite tahmini PC sayısı 1000; 190 x 1000 = 190,000 TL (min)
Hayali Maliyet Hesaplama Microsoft Windows 2008 Server Türkiye Ortalama fiyatı: 1000 $ 5 x 1000 = 5000 $ Herhangi Antivirüs,güvenlik yazılımı Türkiye ortalama fiyatı: 30 300 TL arasında En düşük fiyat baz alınırsa: 30 x 1000 = 3000 TL
Hayali Maliyet Hesaplama Yüksek fiyatlı router,switch,hub Yüksek fiyatlı Firewall donanım ve yazılımı Yüksek fiyatlı bakım bedeli Lisanslı geliştirme araçları Lisanslı hesaplama uygulamaları Lisanslı otomasyon yazılımları
Hayali Maliyet Hesaplama Yüksek fiyatlı sunucu alımları Yüksek fiyatlı iletişim araç ve yazılımları Yüksek fiyatlı medya araç ve yazılımları Yüksek fiyatlı artı güvenlik araç ve yazılımları Yüksek fiyatlı eğlence araç ve yazılımları Yüksek fiyatlı ve çok sayıda çevre aygıtları Gereksiz ofis malzemesi tüketimi
Hayali Maliyet Hesaplama Kullanıcı şikayetleri ve gereksinim doğrultusunda yüksek bütçeli çok sayıda donanım alımı Lisans bitimi ve tekrar lisanslama
Artı Maliyetler Özgürlük yok. Gelişim ve özgüven yok! Acil durumda müdahele kabiliyeti yok. Güvenlik yok. Yüksek maliyet ödeme sonrasında diğer harcamalarda kısma. Sosyal tatmin,güdü,popülerlik yok. Korsan kullanım ve baskın korkusu cabası.
Özgür Yazılım Dezavantajları Bazı özgür yazılımlar çok popüler olsa da bazı üstün özellikli yazılımların fazla duyulmamış olması Bazı uygulama ve sistemlerde yetişmiş personel azlığı Eğitim sorunu Yöneticilerin yaklaşımları ve tutumu Piyasaya göre daha avantajlı bir fiyatının olması!
Özgür Yazılım Dezavantajları Bilinmeyene karşı güvensizlik durumu Bazı özgür yazılımların karmaşık ve zor olması Ayrıca alışmış kudurmuş meselesi
Özgür Yazılım Çözümleri-İşletim Sis.
Özgür Yazılım Çözümleri-Web Server Tornado Apache Nginx Lighttpd HTTP File Server(HFS) Nostromo(nhttpd)
Özgür Yazılım Çözümleri-Veritabanı Sistemleri Mysql Ingres Postgresql Drizzle GigaBASE FastDB Vs vs
Özgür Yazılım Çözümleri- Programlama Dilleri C ve C++ Python Perl Ruby Java PHP Javascript Vs vs
Özgür Yazılım Çözümleri Directory Servis OpenLDAP TinyLDAP (ldapd) OpenDS Fedora(redhat) Directory Server(389ds)
Özgür Yazılım Çözümleri Blog,Web portal Wordpress Drupal Joomla Mambo Frog Liferay SilverStripe
Özgür Yazılım Çözümleri Blog,Web portal MoinMoin MiaCMS ImpressCMS ModX TextPattern Radiant CMS Made Simple
Özgür Yazılım Çözümleri - MTA Postfix Qmail Exim Sendmail Courier MTA Smail
Özgür Yazılım Çözümleri MTA Apache,mysql,postgresql,openldap,php,doveco t,courier-imap,courier- Authlib,maildrop,spamassassin,amavis,clamav
Özgür Yazılım Çözümleri - Webmail Roundcube Jwebmail SquirrelMail AfterLogic HastyMail Postaci Webmail
Özgür Yazılım Çözümleri - FTP Vsftpd ProFTPD Pure-FTPD Wu-ftpd Slimftpd
Özgür Yazılım Çözümleri-Network Monitoring Nagios Observium Ganglia Zabbix
Özgür Yazılım Çözümleri Network Araçları Snmpd Mrtg Rrdtool Cacti arp-watch
Özgür Yazılım Çözümleri DNS DHCP Server Proxy Web Cache Vpn ipv6
Özgür Yazılım Çözümleri Log Server Log İmzalama Firewall Yetkilendirme Veri Depolama Ve aklimiza ne gelirse 350000 projeden herhangi birisini kullanabiliriz.