Turizm zor günler yaşıyor İstanbul da doluluk arttı, fiyatlar ise düştü! Antalya da yerli turist yükselişte! Seçim hareketliliği Ankara ya yaradı! urizmcilerin ümidi kestiği yaz sezonunda beklenen oldu. TUROB un raporuna göre ilk 5 ayda turist sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1.2 azaldı.10 yıldır sürekli yükselen bir grafik çizen turizm sektörü ilk kez inişe geçti. Antalya da mayısta otel dolulukları yüzde 8.5, otel fiyatları ise yüzde 4 geriledi. Yılın ilk beş ayında yüzde 1.2 oranında düşen yabancı ziyaretçi sayısıyla Türk turizmi son 10 yıldan bu yana turist girişinde ilk kez eksi yazdı. Turistik Otelciler, İşletmeciler ve Yatırımcılar Birliği (TUROB) tarafından açıklanan, dünyanın önde gelen veri ve analiz şirketlerinden STR Global in Mayıs 2015 Ülke Performans Raporu, özellikle yaz dönemine ilişkin yüksek sezonun öncü işaretlerini veriyor. TUROB tarafından açıklanan rapora göre, Türkiye nin en fazla turist ağırlayan kenti Antalya da Mayıs ayında hem doluluklar hem fiyatlar gerileme kaydetti. Antalya da sadece Mayıs ayında otel dolulukları yüzde 8.5 düştü. Ramazan ayı öncesinde artan yerli turizm hareketinin 94 EKOVİTRİN AĞUSTOS 2015 EKOVİTRİN AĞUSTOS 2015 95
otellerdeki doluluk oranlarının daha fazla düşmesini önlediği belirtildi. İstanbul da ise otel dolulukları arttı ancak fiyatlar geriledi. STR raporuna göre, Türkiye genelinde Mayıs 2015 otel dolulukları, 2014 yılının aynı dönemine oranla yüzde 2.5 artış ile yüzde 70.2 olarak kaydedildi. İlk beş aylık dönemde ise Türkiye genelinde otel dolulukları geçen yıla göre yüzde 5 artış ile yüzde 62.7 oldu. İstanbul da doluluk arttı, fiyatlar ise düştü! İstanbul da Mayıs 2015 otel dolulukları bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 5.2 artarak yüzde 75.3 olarak gerçekleşti. Average Daily Rate (ADR) olarak adlandırılan ortalama günlük satılan oda bedeliyse 143.2 Euro olurken, bu değer 2014 e göre yüzde 4.1 oranında bir düşüş gösterdi. Ocak-Mayıs 2015 döneminde ise İstanbul da doluluklar olumlu bir hareketlilikle yüzde 66.9 oldu. Geçen yılın aynı döneminde bu oran yüzde 63.3 olmuştu. Buna karşın ortalama günlük satılan oda bedeli ise 126.9 Euro dan 122.1 Euro ya geriledi. Antalya genelinde turistlik otellerin ortalama doluluk oranı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 8.5 gerileyerek yüzde 62.4 olarak gerçekleşti. Antalya da yerli turist yükselişte! Bir diğer turizm kenti Antalya da ise en önemli müşterileri arasında yer alan Rusya pazarındaki yüzde 29 luk düşüş açıkça hissediliyor. Antalya genelinde ortalama doluluk oranı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 8.5 gerileyerek yüzde 62.4 olarak gerçekleşti. Bu oran Mayıs 2014 te yüzde 68.2 olmuştu. Antalya da Mayıs ayı için doluluk oranında daha fazla düşüş beklenirken, Ramazan ayı öncesi iç turizmin hareketlenmesiyle yabancı turistten kaynaklanan kaybın yerli turistle telafi edilmiş olması ise önemli unsur bir olarak ön plana çıkıyor. Antalya da ortalama günlük satılan oda bedeli 76.1 Euro olurken, geçen yıla göre sadece yüzde 0.8 lik bir düşüş gösterdi. RevPAR olarak adlandırılan toplam oda sayısı üzerinden odabaşı elde edilen gelirler de ise geçen yıla oranla yüzde 9.2 lik bir düşüş yaşandı ve 47.5 Euro olarak ölçüldü. Geçen yılın aynı ayında bu rakam 52.3 Euro olmuştu. İlk beş aylık dönemde de Antalya da doluluk oranı yüzde 51.4 oldu. Geçen yılın ilk beş ayında bu oran yüzde 52.4 tü. Ortalama günlük satılan oda bedeli ise 62 Euro dan 63.3 Euro ya yükseldi. Seçim hareketliliği Ankara ya yaradı! Ağırlıklı olarak iş ve siyaset turizminin damga vurduğu başkent Ankara ise istikrarlı yükselişini sürdürüyor. Ankara da seçim ortamının yarattığı hareket doluluklara da yansıdı. Mayıs ayında Ankara da otel dolulukları bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 3.2 artarak, yüzde 66.7 oldu. Geçen yılın aynı ayında bu oran yüzde 64.7 ydi. Ortalama günlük satılan oda bedeli de 83.2 Euro olurken, 2014 e göre yüzde 6.4 lük bir artış gösterdi. İlk beş aylık dönemde ise Ankara da otel dolulukları bir önceki yıl aynı dönemde gerçekleşen yüzde 59.9 dan yüzde 65.4 e çıktı. 96 EKOVİTRİN AĞUSTOS 2015
Rixos / Tekirova 30 otel el değiştirdi Vural ÖGER Turizmde yaşanan durgunluk otelleri vurdu. İşletmeler yazın ortasında işçi çıkarmaya başladı. Geçen yılın tamamında mülkiyet ve işletme olarak toplam 14 otel el değiştirirken bu yılın daha ilk beş ayında el değiştiren otel sayısı 30 u geçti. Öger in marinası Doğan a geçti Aydın DOĞAN Bodrum da Vural Öger in sahibi olduğu Hotel Marina Vista, Doğan Grubu tarafından satın alındı. Turizmde her gün biraz daha büyüyen sıkıntılar kriz boyutuna ulaştı. Sorunlara çözüm getirilmemesi üzerine büyüyen sıkıntılar krize dönüşürken kriz de nitelik değiştiriyor. Turizmde yakalanan yükseliş trendi kırıldı. Yüksek sezona girerken yeni işçi alan işletmeler ilk kez işçi çıkarıyor. Bu arada geçen yılın tamamında mülkiyet ve işletme olarak toplam 14 otel el değiştirirken bu yılın daha ilk beş ayında el değiştiren otel sayısı 30 u geçti. Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB) ile Ekin Grubu nun birlikte yayınladığı Resort Dergisi nde yayınlanan araştırmaya göre, bu yılın daha ilk beş aylık döneminde el değiştiren otel sayısı geçen yılın tamamının iki katını geçti. Araştırmaya göre el değiştiren oteller yalnız bir bölgede ya da kıyılarda değil, Türkiye nin her yerinde, kıyı ve şehir otellerinde de yaşandı. El değiştiren oteller arasında büyük kapasiteli olanlar yanında küçük ve orta kapasiteli olanlar da var. Çok sayıda otel de alıcı bekliyor. Hüsnü ÖZYEĞİN Fettah TAMİNCE Tamince nin otelini Özyeğin satın aldı Otellerin başlıca el değiştirme nedenleri arasında bankalarından alınan kredilerin geri ödemesinde yaşanan sıkıntılar ile tedarikçi firmalara olan borçlar da yer alıyor. Otel el değiştirmelerinden ikisi bankalar ile ikisi de Rusya ile çalışan tur operatörleri ile ilişkili. Bankalarla ilişkili el değiştirmelerde Rixos Tekirova nın bankacı Hüsnü Özyeğin e geçmesi ve Akbank ın alacakları nedeniyle icra yoluyla satışa çıkan Attaleia da var. EL DEĞİŞTİREN OTELLER Otelin adı / Konumu Devir alan Saray Regency / Titreyengöl Arma's Group Sürmeli Efes / Kuşadası Peninsula Grubu Öger Marina Vista / Bodrum Doğan Grubu Sun Zeynep / Belek Öztürk Holding Club Köşdere / Alanya Lonicera Amara Dolce Vita /Tekirova Crystal grubu Le Chateu De Prestige / Kemer Crystal Grubu Lares otel / Lara Cömertoğlu Rixos / Tekirova Hüsnü Özyeğin PGS World Palace / Kiriş Alva Donna Grubu Atteleia Tatil Köyü / Belek Anex Tour Attelia Shine / Belekl Anex Tour GreenHill Kotitaş Anex Tour Club Bella / Manavgat Şeneller Turizm Majesty / Kemer Ceylan Grubu Aska Buket / Kumsev Turizm Vogue Avangart Antmos Turizm Jasmine Beach / Alanya Alaiye Hotels The Blue Bosphorus / Bodrum Corendon Club Armar ve Armar Seaside Lemar Munamar/ Marmaris Katarlı şeyh Nasser Türkeli Otel / Amasra Velioğlu Şirketler Grubu Roza Resort Nevşehir Durmuş Nebioğlu-Tarık Güneş Tatlıses Oteli / Kuşadası Ahmet Candan- Yılmaz Temel Fuda Otel / Datça Defne&Berk Karinna Otel / Uludağ İç-Me Turizm Asya Termal / Kızılcahaman Canovate Grubu Highlight Butik Otel / Bodrum Sergi Turizm Taşlık Otel / İstanbul Tanrıverdi 98 EKOVİTRİN AĞUSTOS 2015 EKOVİTRİN AĞUSTOS 2015 99
Sun Zeynep / Belek i, Öztürk Grubu satın aldı. TÜROFED Başkanı Ayık: Son yılların en ağır krizi yaşanıyor Yıl başından bu yana gerçekleşen otel değiştirmelerinin en yenisi Antalya Manavgat taki Saray Regency ve Efes teki Sürmeli de oldu. Saray Regency yi Arma s Grubu, Sürmeli Efes i de Peninsula Grubu aldı. Bu arada son dönemde otelciliğe giren Corendon Grubu, Bodrum daki The Blue Bosphorus u alırken yılbaşında işletmesini üstlendiği Jasmine Court un işletmesini bıraktı. En ağır kriz Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı Osman Ayık, Sektörde son yılların en ağır krizi yaşanıyor. Sektörün lokomotifi konaklama kesiminde sezona girerken işten personel çıkarılıyor. Oteller el değiştiriyor dedi. Akdeniz Turistik Otelciler ve işletmeciler Birliği (AKTOB) Başkanı Yusuf Hacısüleyman da turizmdeki krizin sektör ile çalışanları ve ilişkili kesimleri de etkilediğini belirterek Beş milyar dolar olarak tahmin edilen kaybın istihdam ve sosyal yapıya da olumsuz etkisi var dedi. Araştırmayı yapan Ekin Grubu Araştırma Birimi Yöneticisi Fehmi Köfteoğlu, Turizmde geçen yılın ikinci yarısında başlayan sıkıntıların artarak krize dönüştüğünü belirterek, Bu, sorunlara yönelik önlem alınmaması sonucunda krizin nitelik değiştiren bir sürece girdiğini gösteriyor. Böyle giderse el değiştiren otel sayısında patlama olur şeklinde konuştu. Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı Osman Ayık, Sektörün lokomotifi konaklama kesiminde sezona girerken işten personel çıkarılıyor. Oteller el değiştiriyor dedi. 100 EKOVİTRİN AĞUSTOS 2015
HABER / TURİZM Otel yatırımlarında büyük düşüş BUGÜNKÜ TABLO BİZİ DOĞRULUYOR TUROB Başkanı Timur Bayındır, Turizmde 2023 hedeflerinin ancak diğer bölgelerin de etkinliğini artırararak yakalanabileceğini belirtti. Bayındır; Söylemlerimiz bir şekilde yerini buldu ki, bugünkü tablo bizi doğruluyor dedi. Ekonomi Bakanlığı nın Ocak-Mayıs 2015 dönemine ait Yatırım Teşvik Belgeleri verilerini analiz eden TUROB, beş ayda 114 otel projesi için alınan yatırım teşviklerinin toplam tutarının 1.5 milyar TL olduğunu açıkladı. Geçen yılın aynı döneminde 148 otel projesi için 2.6 milyar TL lik yatırım teşviğe bağlanmıştı. Türkiye bu yıl turizmde sancılı bir dönem yaşarken, otel yatırımları için teşvik başvuruları düşüşe geçti. Turistik Otelciler, işletmeciler ve Yatırımcılar Birliği (TUROB), Ekonomi Bakanlığı nın Ocak-Mayıs 2015 dönemine ait verilen Yatırım Teşvik Belgeleri verilerini konaklama sektörü açısından analiz etti. TUROB un raporuna göre, bu yılın ilk beş aylık döneminde 114 otel projesi için alınan yatırım teşviklerinin toplam tutarı 1.5 milyar TL oldu ve teşvik tutarında yüzde 42 oranında gerileme gerçekleşti. Geçen yılın aynı döneminde 148 otel projesi için 2.6 milyar TL lik yatırım teşvik belgesine bağlanmıştı. Üç yıldızlı ağırlıkta Verilerde dikkat çeken konulardan biri de söz konusu yatırımlarla planlanan yatak kapasitesinin yüzde 44 gerilemesi oldu. Geçen yılki 148 projede 44 bin 962 yatak planırken, bu yıl gerçekleşen yatırım teşviklerinde 114 otelde toplam yatak kapasitesi 25 bin 474 e gerileyerek önemli bir düşüş gösterdi. Bu projelerde ise 5 bin 782 kişiye istihdam imkanı sağlanacak. Söz konusu dönemde alınan yatırım teşvik belgeleri toplam 38 ili kapsıyor. Geçen yılın aynı döneminde yatırımlar ise 43 ili kapsıyordu. İstanbul 26 otel projesi ile tesis sayısı bakımında en fazla teşvik belgesi alan şehir olurken, yatak kapasitesi bakımından Antalya 8 bin 275 yatak kapasitesi ile birinci sırada yer aldı. 114 otelin 15 i beş yıldızlı, 39 u dört yıldızlı, 50 si üç yıldızlı, 10 u da butik otel sınıfında yer alıyor. Bayındır: Türkiye de turizm İstanbul ve Antalya dan ibaret değil Rapora ilişkin bir değerlendirme yapan Turistik Otelciler, İşletmeciler ve Yatırımcılar Birliği (TUROB) Başkanı Timur Bayındır, yatırımların azalmasını arz-talep dengesini dikkate alan, sektörü ve pazar dinamiklerini inceleyen daha bilinçli yatırımcıların girişimleri olarak yorumladı. Bayındır, Israrla, kaynak pazar ve turizm çeşililiği yaratmadan aynı tip oteller yapılarak hizmet sunmanın yanlışlığının altını çizdik. Türkiye turizminin İstanbul ve Antalya dan ibaret olmadığını, turizmde 2023 hedeflerinin ancak diğer bölgelerin de etkinliğini artırararak yakalanabileceğini belirttik. Söylemlerimiz bir şekilde yerini buldu ki, bugünkü tablo bizi doğruluyor dedi. Anadolu da artması sevindirici Yeni projelerde yatak kapasitesinin nerdeyse yarıya düşmesi yatırımların küçük kapasiteli otellere gösterdiğini belirten Bayındır, 2015 yılında 2 ve 1 yıldızlı otel yatırımı olmaması da dikkat çekici. 2015 yılındaki yeni otel yatırımı projelerinde 5 yıldızlı yatırımlarda yarı yarıya bir azalma gözlemlenirken, 3 yıldızlı otel yatırımları tesis sayısı bakımından yerini koruyor diye konuştu. Konaklama tesisi yatırımlarının çeşitliliğinin önemli olduğunu vurgulayan Bayındır, uzun süredir TUROB tarafından yapılan söylemler neticesinde, yatırımların Anadolu ya yaygınlaştırılmasından memnuniyet duyduklarını ifade etti. 102 EKOVİTRİN AĞUSTOS 2015 EKOVİTRİN AĞUSTOS 2015 103