DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS Process Control EEE423 7 3+2 4 5 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü İngilizce Lisans Seçmeli / Yüz Yüze Dersin Koordinatörü Dersi Verenler Dersin Yardımcıları Dersin Amacı Proses değişkenlerinin kontrolüne yönelik olarak kontrol sistemlerin analizleri, modellenmesi, kontrolcü tasarımı ve farklı kapalı devre kontrol yapılarına yönelik bilgilerin bir bütünlük içerisinde verilmesi Dersin İçeriği Endüstriyel sistemlerin kontrolüne giriş. Blok diyagrams ve kontrol. Semboller, proses modellemesi. kütle, enerji ve madde balans denklemleri. Yaklaşık proses modelleri. Doğrusallaştırma. Kontrolcüler, eyleyiciler ve kontrol döngüsünde kullanılmaları. Sensörler ve sinyal iletişimi. Zaman ve frekans aralığında Açık ve kapalı devre PID kontrolcü tasarımı. Reaksiyoneğri metodu (Ziegler-Nichols). Sürekli osilasyon metodu, çeyrek büyüklük metodu, Cohen-Coon reaksiyon metodu. Debi statik ve dinamik özellikleri. Basınç ve seviye kontrol döngüleri. Gelişmiş kontrol metotları: ardışık, ileri beslem, kesme, dupleks, seçici ve ortalama kontrol metotları. Isı ve kütle transferleri. Analok ve dijital çalışma. Ölçüm aralığı.
Dersin Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri 1)Proses kontrol sistemlerinin sınıflandırılması açıklar 1,2 1 2) Kontrol akış diyagramlarını tanımlar 1,2 1 3) Proses değişkenlerinin fiziksel karakteristiklerini tanımlayarak matematiksek modellerini açıklar 1,2 1 4) PID tipi açık ve kapalı devre kontrolcü tasarımını üretir 1,2 1 5) Üretim hattında farklı kontrol yapılarının kurulmasını açıklar 1,2 1 Öğretim Yöntemleri: Ölçme Yöntemleri: 1-Anlatım 2-Soru ve Cevap 3-Sunum 4-Tartışma 1-Sınav 2-Ödev 3-Seminer 4-Proje Ödevi Ders İçeriği Haftalar Konular 1 Giriş ve içerik Ön Hazırlık 2 3 4 Açık ve kapalı devre proses kontrol şekilleri, özellikleri, analizleri Fiziksel proses kontrol sistemlerinin blok diyagramlarının çizilmesi Proses sistemlerinin matematiksel modellenmesi
5 6 7 Kütle denge modeli Enerji denge modeli Bileşen denge modeli 8 Vize Sınavı 9 10 11 12 13 Sıcaklık, basınç, seviye, debi ve bileşen kontrol döngüleri için kontrolör tasarımı Açık devre PID kontrolör tasarımı Kapalı devre PID kontrolör tasarımı Gerçek sistemde PID set değerlerinin ayarlanması Geribeslemeye ilave performans artırıcı kontrol yapıları 14 Grup ve küme kontrol şekilleri, değerlendirilmesi, analizleri 15 Ortalama control, seçiciler 16 Final Sınavı
KAYNAKLAR Ders Notu 1.Seborg DE,Edgar TF, Mellichamp, DA, Process Dynamics ans Control, Wiley, 1989 2. Luyben W.L., Process Modeling, Simulation, and control for Chemical Engineers, MÖcGraw Hill, 1990. 3. Stephanopoulos, G., Chemical Process Control, Prentice Hall., New Jersey, 1984. 4. Ders notları Diğer Kaynaklar DEĞERLENDİRME SİSTEMİ YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI SAYISI KATKI YÜZDESİ Ara Sınav 1 100 Kısa Sınav Ödev Toplam 100 Yıl içinin Başarıya Oranı 40 Finalin Başarıya Oranı 60 Toplam 100
DERSİN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI No Program Öğrenme Çıktıları 1 2 3 4 5 Katkı Düzeyi 1 Matematik ve fiziğin, mühendisliğin temellerini oluşturan dallarında yetkinliğe sahip olma 2 Elektrik-elektronik mühendisliğinin temel konularındaki ana bilgilere hakim olma 3 Temel mühendislik ve elektrik-elektronik mühendisliği konularında edinilen bilgilerin oluşturduğu işlevsel bütünlüğü kavrama 4 Edinilen mesleki bilgilerden yola çıkarak problem saptama, saptanan problemi analiz edebilme 5 Temel mühendislik bilgilerini kullanarak verilen kuramsal bir problemi bilimsel olarak formüle edebilme ve çözebilme 6 Bilgisayar ve bilişim teknolojilerine yatkınlık 7 İngilizce olarak yazılmış, mesleği ile ilgili ya da daha genel bir bilimsel metni ana hatlarıyla anlayacak düzeyde İngilizce bilme 8 Elektrik-elektronik mühendisliği bilgilerini mesleğe özgü alet ve cihazlar üzerinde uygulayabilme 9 Bildiği bir programlama dilinde belirli bir amaca yönelik bilgisayar programı yazabilme 10 Gerektiğinde bireysel olarak, hedef odaklı bir çalışma programı oluşturmak suretiyle veya sorumlulukların paylaşıldığı bir grubun içinde uyumlu çalışabilme yeteneği 11 Bilgiye erişebilmek icin uygun kaynakları belirleme, onlara ulaşma ve verimli şekilde kullanma becerisi 12 Uygun bir dil ve tarz ile insanlarla iletişim kurabilme 13 Özelde mesleğinin ve genelde profesyonel hayatın gerektirdiği etik değerleri ilke edinme
İçinde yaşadığı toplumun, dünyanın ve çağın, bilimsel, sosyal, tarihi, ekonomik ve politik olguları hakkında farkındalık AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU Etkinlik SAYISI Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat) Ders Süresi (Sınav haftası hariç) 14 x toplam ders saati 14 5 70 Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi (Ön çalışma, pekiştirme) 14 5 70 Ara Sınav ve sınav hazırlık çalışmaları 1 5 5 Kısa Sınav Ödev Final sınavı ve sınav hazırlık çalışmaları 1 10 10 Toplam İş Yükü 155 Toplam İş Yükü / 30 (s) 5.16 Dersin AKTS Kredisi 5