ÇEVRE VE ġehġrcġlġk BAKANLIĞI ÇED ĠZĠN VE DENETĠM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ LABORATUVAR ÖLÇÜM VE ĠZLEME DAĠRESĠ BAġKANLIĞI RLUK HAVZASI KALİTESİ İZLEME RAPORU Kış Dönemi, 2 Evsel ve Endüstriyel Kirlilik İzleme Programı Nisan, 2 KIŞ
1 RLUK HAVZASI KALİTESİ İZLEME RAPORU Kış Dönemi, 2 RLUK HAVZASI, RLUK NEHRĠ 1. GĠRĠġ 2 yılı Hükümet Programı ve Orta Vadeli Program (2-2) kapsamında Çevrenin Korunması önemli ve öncelikli bir politika olarak belirlenmiģtir. Söz konusu program kapsamında, çevrenin korunması politikasının desteklenmesi için çevre mevzuatının etkin uygulanması ve ölçüm, izleme, denetim, kontrol ve raporlama altyapısının etkinleģtirilmesi önceliklerine yer verilmiģtir. Bu doğrultuda; Bakanlığımızca 2-2 yılları faaliyetlerini içeren Stratejik Plan hazırlanmıģ olup Hedef 2. de alıcı ortam izleme faaliyeti yer almaktadır. Ayrıca, 644 sayılı (648 sayılı değiģiklikle) KHK gereği alıcı ortamları izlemek, buna iliģkin altyapıyı oluģturmak gerekmektedir. Bu kapsamda Daire mızca 2 yılında Evsel ve Endüstriyel Kirlilik Ġzleme Programı (EKĠP) (2-2) hazırlanarak, Ergene, Küçük Menderes, Gediz ve Bakırçay Havzalarında mevsimsel izleme çalıģmaları yürütülmüģtür. Yürütülen çalıģma neticesinde Ergene, Küçük Menderes, Gediz ve Bakırçay Havzası 2 Yılı Su Kalitesi İzleme Final Raporu yayımlanarak ilgili birimlerimize ve Ġl Müdürlüklerimize kirliliğe karģı önlemlerin alınabilmesi amacıyla gönderilmiģtir. ÇalıĢma sonunda söz konusu havzalarda mevsimsel izlenmeye devam edilmesi, Susurluk ve Sakarya Havzalarında da yoğun Ģekilde kirlilik gözlenmesi neticesinde kirlilik tespitine yönelik nokta belirleme ve alıcı ortam izleme çalıģmaları ihtiyacına yol açmıģtır. Bu kapsamda, ihtiyacın karģılanmasına yönelik Evsel ve Endüstriyel Kirlilik Ġzleme Programı (2-2) hazırlanmıģ ve 2 yılında Ergene, Küçük Menderes, Gediz, Kuzey Ege Havzalarında su alıcı ortamı etki alanlarında Mobil Su ve Atık Su Analiz Laboratuvarımız ile mevsimsel izleme, Sakarya ve Susurluk Havzalarında ise numune alma noktası belirleme çalıģmaları tamamlanmıģtır. 2 yılında ise; Evsel ve Endüstriyel Kirlilik Ġzleme Programı (2-2) hazırlanarak Ergene, Küçük Menderes, Gediz, Kuzey Ege, Sakarya ve Susurluk Havzalarında su alıcı ortamı etki alanlarında Mobil Su ve Atık Su Analiz Laboratuvarımız ile mevsimsel izleme çalıģması yapılmakta olup, sahada yapılması mümkün olmayan parametreler ise Çevre Referans Laboratuvarımızda incelenmektedir. Yapılan çalıģmalar sonucu elde edilen veriler Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliği çerçevesinde değerlendirilmekte, ayrıca ilave parametreler de analiz edilmektedir. Bu raporda Susurluk Havzası nda 2 yılında kıģ dönemi (-21.2.2) kapsamında yapılan izleme çalıģması sonucu elde edilen bulgular yer almaktadır.
2 RLUK HAVZASI KALİTESİ İZLEME RAPORU Kış Dönemi, 2 2. HAVZAYA GENEL BAKIġ Susurluk havzası Türkiye nin batısında, 39-4 kuzey enlemleri ile 27-3 doğu boylamları arasında yer almaktadır. Türkiye nin alan olarak yaklaģık % 3, ini kapsayan havzanın toplam alanı yaklaģık 24349,9 km 2 dir. Daha çok doğu-batı yönünde uzanan dağ sisteminin görüldüğü havzada Marmara Bölgesi ne ait en yüksek dağ olan Uludağ bulunmaktadır. Susurluk Havzası doğusunda Murat, GümeĢ, Yirce ve Uludağlar; güneyde ġaphane ve Simav dağları; batıda Madra ve Deliçal Dağları; kuzeyde ise Karadağ ve Mudanya Tepeleri ile Marmara Denizi tarafından sınırlanmıģtır. Havzanın önemli akarsuları Nilüfer Çayı, MustafakemalpaĢa Çayı, Simav (Susurluk) Çayı ve Kocaçay dır. Susurluk Havzasının en önemli akarsuyu olan Simav Çayı, Kütahya dan doğar ve Marmara Denizi ne dökülür. Simav Çayı nın uzunluğu 5 km dir. Havzanın önemli akarsularından biri olan Kocaçay, Madra dağının eteklerinden doğar ve güneyden kuzeye km akarak Manyas Gölü ne dökülür. Gölü besleyen en önemli akarsu kaynağıdır. Bursa ilinin en önemli akarsuyu ve Bursa kentinin karakteristiklerinden biri Nilüfer Çayı dır. Keles civarında doğan çay, Uluabat Gölü nü drene eden derenin de katıldığı Susurluk Çayı ile birleģerek Karacabey Boğazı civarında Marmara Denizi ne dökülür. Ġl sınırları içerisindeki uzunluğu 4 km olan, Orhaneli ve Emet Çaylarının Çamandar Köyü nde birleģmeleri ile meydana gelen MustafakemalpaĢa Çayı buradan 4 km sonra Uluabat Gölü ne dökülmektedir. Havzada ülkemiz için önemi büyük olan Uluabat ve Manyas Gölleri yer almaktadır. Marmara Bölgesi nin güneyinde yer alan Susurluk Havzası nda Bursa, Balıkesir ve Kütahya illeri bulunmaktadır. Havzada öne çıkan çevresel sorunlar ve sıcak noktalar; havzada yoğun olan tarım ve hayvancılık faaliyetleri, madencilik faaliyetleri, arıtılmadan deģarj edilen evsel ve endüstriyel atıksular, düzensiz depolama sahaları, baraj gölleri ve akarsuların çevresinde görülen erozyon, akarsu yataklarındaki kum ve çakıl ocakları, akarsulardaki doğal yapıdan kaynaklanan kirlenme ve jeotermal sulardan kaynaklanan kirliliktir. Sözü edilen bu baskıların neticesinde Uluabat Gölü ve gölü besleyen MustafakemalpaĢa çayı, Orhaneli Çayı ve Emet Çayı, Nilüfer çayı ve kirliliğin yoğun olduğu bazı önemli kolları (Deliçay), Simav Çayı, Manyas Gölü ve gölü besleyen Kocaçay ile Sığırcı deresi, havzadaki Kayaboğazı, Ġkizcetepe ve Çınarcık Barajları, Karacabey Ovası ile Balya KurĢun Madeni sahası sıcak noktalar olarak tespit edilmiģtir (Susurluk Havzası Havza Koruma Eylem Planı, Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı ve TÜBĠTAK, 2). Havza haritası ve havzaya ait resimler Ģekil 1 de yer almaktadır.
3 RLUK HAVZASI KALİTESİ İZLEME RAPORU Kış Dönemi, 2
4 RLUK HAVZASI KALİTESİ İZLEME RAPORU Kış Dönemi, 2 ġekil 2. Susurluk Havzası ve Susurluk Nehri
5 RLUK HAVZASI KALİTESİ İZLEME RAPORU Kış Dönemi, 2 3. ĠZLEME KOORDĠNATLARI Susurluk Havzasında izleme noktaları Çizelge 1 ile gösterilmektedir. Çizelge 1. Susurluk Havzası Örnekleme Noktaları ĠSTASYO N NO 1 2 3 4 5 ĠSTASYON ADI SĠMAV ÇAYI (RLUK) SĠMAV ÇAYI (RLUK) SĠMAV ÇAYI (RLUK) SĠMAV ÇAYI (RLUK) SĠMAV ÇAYI (RLUK) ĠL KÜTAHYA KÜTAHYA BALIKESĠR BALIKESĠR BALIKESĠR 6 NERGĠS ÇAYI BALIKESĠR 7 8 9 SĠMAV ÇAYI (RLUK) SĠMAV ÇAYI (RLUK) ÇAPRAZ ÇAYI (SĠMAV) BALIKESĠR BALIKESĠR BALIKESĠR ÖRNEKLEME NOKTASI SĠMAV ÇAYI (RLUK) MEMBAA, KALKAN BELDESĠ, SĠMAV SĠMAV ÇAYI (RLUK) SĠMAV, KÜTAHYA ÇIKIġ, BALIKESĠR GĠRĠġ, BECĠLER KÖYÜ YAKINI, SĠMAV ARMUTLU KÖYÜ, CÜNEYTLĠ DERESĠ BĠRLEġĠM SONRASI, ÇAYIRÖREN BARAJI SONRASI, SINDIRGI ÇAYIRÖREN BARAJI VE HĠSARALAN KAPLICALARI SONRASI, CÜNEYTLĠ ÇAYI KARIġIM ÖNCESĠ, SINDIRGI KÖPRÜSÜ, BALIKESĠR-UġAK KARAYOLU ÜZERĠ, SINDIRGI SINDIRGI ÇIKIġ, BĠGADĠÇ GĠRĠġ, MEZBAHA SONRASI, BĠGADĠÇ BALIKLI KÖYÜ ÇIKIġI, RLUK KARIġIM ÖNCESĠ, MERKEZ NERGĠS ÇAYI ÖNCESĠ, MAHMUDĠYE KÖYÜ, KEPT NERGĠS VE KĠLLE ÇAYI BĠRLEġĠM SONRASI, KEPT RLUK ÇIKIġ, ġeker FABRĠKASI SONRASI, RLUK MEVCUT BASKILAR Kısmen tarımsal ve evsel Baskı Yün yıkama faaliyetlerinin baskısı, evsel ve tarımsal baskı Tarımsal ve Evsel Baskı Tarımsal, Evsel ve Termal Baskı Mezbaha baskısı, evsel baskı OSB, Balıkesir Evsel AAT, Çiftliklerin Baskısı Etibor Tesisi Baskısı Tarımsal ve Evsel Baskı Mezbaha, deri AAT, evsel deģarj, Yorsan Sanayi, ġeker Fabrikası, Mandıra baskısı ĠZLEME NOKTASI KOORDĠNATLARI Y N39.5'.5'' E29.4' 28.2'' N39.9' 41.6'' E28.43' 8.1'' N39.19' 29.7'' E28.5' 29.6'' N39.' 57.9'' E28.' 28.2'' N39.26' 26.6'' E28.6' 59.9'' N39.37' 42.'' E28.1' 45.5'' N39.35' 56.9'' E28.5'.4'' N39.42' 26.4'' E28.' 33.6'' N39.59' 8.5'' E28.' 26.5'' ĠZLEME TĠPĠ Gözetimsel Gözetimsel
6 RLUK HAVZASI KALİTESİ İZLEME RAPORU Kış Dönemi, 2 KARADERE BALIKESĠR ÇAPRAZ ÇAYI (SĠMAV) BURSA RLUK DOĞAKÖY BĠRLEġĠM ÖNCESĠ, MAURĠ MAYA TESĠSĠ SINRASI, BANDIRMA RLUK NEHRĠ ÜZERĠ, ULUABAT KARIġIM ÖNCESĠ, KARACABEY GĠRĠġ, KARACABEY Mauri Maya tesisi, salçacılar, AB gıda yumurta ve tavukçuluk tesisi, Ģeker piliç tesisi baskıları Evsel, Endüstriyel, Tarımsal Baskı N4.8' 24.5'' E28.7' 59.'' N4.' 43.9'' E28.21' 5.8'' KARADERE BURSA ÇAPRAZ ÇAYI BĠRLEġĠM ÖNCESĠ, KARACABEY Evsel ve Tarımsal Baskı N4.' 32.9'' E28.22' 35.'' NĠLÜFER ÇAYI BURSA NĠLÜFER ÇAYI MEMBAA, MĠSĠ KÖYÜ GĠRĠġĠ, MĠSĠ KÖPRÜ BAġI, NĠLÜFER Kısmen Evsel Baskı N4.' 37.3'' E28.58'.3'' Gözetimsel NĠLÜFER ÇAYI BURSA YEġĠL ARITMA SONRASI, OSMANGAZĠ MAHALLESĠ, PANAYIR KÖPRÜSÜ, OSMANGAZĠ Doğu Bloğu Etkisi (Kestel Osb, Gürsu Osb, Samanlı Köyü Evsel Aat, Barakfaki Sanayi Bölgesi (ağırlıklı Tekstil), YeĢim Tekstil Baskısı) N4.' 25.1'' E29.3' 48.7'' NĠLÜFER ÇAYI BURSA ÇEKRĠCE KÖYÜ, NĠLÜFER Hasanağa OSB, Nilüfer OSB, BTSO OSB, Kayapa Sanayi Bölgesi, Küçük Sanayi, Akçalar Sanayi Bölgesi, DemirtaĢ OSB baskısı N4.' 47.9'' E28.46' 43.8'' NĠLÜFER ÇAYI SĠMAV ÇAYI/ÇAPRA Z ÇAYI (RLUK) BURSA BURSA ÇAPRAZ ÇAYI BĠRLEġĠM ÖNCESĠ, EKMEKÇĠ KÖYÜ, KARACABEY DENĠZE DÖKÜLMEDEN ÖNCE, NĠLÜFER ÇAYI BĠRLEġĠM SONRASI, KARACABEY Tarımsal Ve Evsel Baskı Balıkçı Teknelerinin Etkisi N4.' 45.8'' E28.27' 28.8'' N4.21' 59.'' E28.28' 59.1'' Gözetimsel
ph Sıcaklık C 7 RLUK HAVZASI KALİTESİ İZLEME RAPORU Kış Dönemi, 2 4. KALĠTESĠ 4.1. 2 yılı KıĢ Dönemi Analiz Sonuçlarının Değerlendirilmesi Susurluk Havzası 2 yılı kıģ dönemi su kalitesi sonuçlarına bakıldığında Yüzeysel Su Kalitesinin Yönetimi Yönetmeliği kapsamında, nehir genel olarak ÇözünmüĢ Oksijen, ph, Nitrit Azotu, Amonyum azotu, toplam fosfor, KOĠ, BOĠ ve TKN parametresinde IV. Sınıf su kalitesinde görülürken, en kirli noktalar, noktası (Nilüfer Çayı, Çekrice Köyü, Nilüfer/Bursa) baģta olmak üzere, 2 (Simav Çayı (Susurluk), Simav/Kütahya), 6 (Nergis Çayı, Merkez/Balıkesir), Karadere, Susurluk/Balıkesir), (Nilüfer Çayı, Osmangazi/Bursa) ve (Nilüfer Çayı, Karacabey/BURSA) noktası olarak görülmektedir. AĢağıdaki grafiklerde kıģ dönemi çalıģması sonuçları yer almaktadır. Grafiklerde olarak görülen değerle < tespit limitini ifade etmektedir. 3 Sıcaklık 2-1 -2-3 -4-5 -6-7 -8-9 Kış 8,3 18 18 - - - - - - - - ph 9,5 9 8,5 8 7,5 7 1 2 3 4 5 6 7 8 KIŞ 8,25 9,3 8,32 8,72 8,96 7,72 8, 7,84 7,68 7,72 7,85 7,91 8,33 8, 7,89 7,78 7,91 IV. Sınıf 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9
Oksijen Doygunluğu (%) EC (µs/cm) ÇO (mg/l) 8 RLUK HAVZASI KALİTESİ İZLEME RAPORU Kış Dönemi, 2 Çözünmüş Oksijen 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 KIŞ 8,348,58,3,7 1,89 7,41 4,694,942,356,45,269,63 1,89 1,3 3,954,38 IV. sınıf 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 25 İletkenlik 2 5 1 2 3 4 5 6 7 8 Kış 476 779 541 496 555 834 672 661 648 7 633 7 482 9 19 89 9 Oksijen Doygunluğu 5-1 -2-3 -4-5 -6-7 -8-9 Kış 79 83 8 2 1 19 75 44 47 24 58 52 88 2 39 43 IV. sınıf - - - - - - - 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 -
NH4-N (mg/l) SO4 (mg/l) Cl (mg/l) 9 RLUK HAVZASI KALİTESİ İZLEME RAPORU Kış Dönemi, 2 35 Klorür 3 25 2 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Kış 8 19 57 19 34 29 76 28 6 7 3 59 45 Sülfat 8 6 4 2 1 2 3 4 5 6 7 8 Kış 5 2 39 66 46 7 71 52 51 76 48 63 25 1 8 9 82 9 Amonyum Azotu 8 6 4 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Kış,2,1,1,1 8,6,1 3,6,5,3 4,4 7,6 8 3 IV. sınıf 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
TP (mg/l) NO3-N (mg/l) NO2-N (mg/l) RLUK HAVZASI KALİTESİ İZLEME RAPORU Kış Dönemi, 2 Nitrit Azotu 8 6 4 2 1 2 3 4 5 6 7 8 Kış,2,,4,5,72,8,,18 7,34,31,45,38,6,,2 IV. sınıf,5,5,5,5,5,5,5,5,5,5,5,5,5,5,5,5,5 9 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1,5-1 -2-3 -4-5 -6 Nitrat Azotu -7-8 -9 - - - - - - - Kış 1,8,7 1,3 1,1 2,2,6 2,2 1,5 2,6 1,8 2,4 2,3,9,8,5,7-3 Toplam Fosfor 2,5 2 1,5 1,5 1 2 3 4 5 6 7 8 Kış,,5,,21 2,2,31,99,79 1,39,74,75,27,84 1,84 1,24,68 IV. sınıf,65,65,65,65,65,65,65,65,65,65,65,65,65,65,65,65,65 9
KOİ (mg/l) Na (mg/l) TÇM (mg/l) RLUK HAVZASI KALİTESİ İZLEME RAPORU Kış Dönemi, 2 Toplam Çözünmüş Madde 5 1 2 3 4 5 6 7 8 Kış 267 436 33 278 3 467 374 37 361 7 354 63 27 95 7 899 453 9 Sodyum 8 6 4 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Kış 9,2 47,, 28, 23, 39, 26, 27, 27, 66, 26, 5, 7, 8 4 45, 4 Kimyasal Oksijen İhtiyacı 3 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Kış 39 32 7 22 24 72 21 3 75 287 3 76 54 IV. Sınıf 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7
Yağ-Gres (mg/l) BOİ (mg/l) TKN (mg/l) RLUK HAVZASI KALİTESİ İZLEME RAPORU Kış Dönemi, 2 4 Toplam Kjeldahl Azotu 3 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Kış 29 21 24 22 27 IV. Sınıf 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 6 Biyokimyasal Oksijen İhtiyacı 4 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Kış 5 6 5 47 43 IV. Sınıf 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2,4 Yağ ve Gres 1,8 1,2,6 1 2 3 4 5 6 7 8 Kış,63,79,76,43,23 1,28,,39 1, 1,1,62,4,33 1,67 1,3 1,78,86 9
Cd (µg/l) Hg (µg/l) MBAS (mg/l) RLUK HAVZASI KALİTESİ İZLEME RAPORU Kış Dönemi, 2 1 Yüzey Aktif Maddeler,8,6,4,2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Kış 1 Civa,5-1 -2-3 -4-5 -6-7 -8-9 - - - - - - - - Kış 2 Kadmiyum 1,5 1,5-1 -2-3 -4-5 -6-7 -8-9 - - - - - - - Kış 1 1 1 1 1 1 1 -
Cu (µg/l) As (µg/l) Pb (µg/l) RLUK HAVZASI KALİTESİ İZLEME RAPORU Kış Dönemi, 2 Kurşun 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Kış 3 Arsenik 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Kış 4 3 2 2 3 21 25 Bakır 2 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Kış 4 3 2 2 3 21
Co (µg/l) Cr+6 (µg/l) T.Cr (µg/l) RLUK HAVZASI KALİTESİ İZLEME RAPORU Kış Dönemi, 2 8 Toplam Krom 6 4 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Kış 2 7 9 2 4 77 44 6 4 Krom +6 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Kış 3 Kobalt 2 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Kış 2 2
TCn (µg/l) Zn (µg/l) Ni (µg/l) RLUK HAVZASI KALİTESİ İZLEME RAPORU Kış Dönemi, 2 5 Nikel 4 3 2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Kış 4 7 5 5 3 5 4 7 5 7 3 39 31 9 2 Çinko 5-1 -2-3 -4-5 -6-7 -8-9 - - - - - - - Kış 3 4 5 33 3 7 6 1 64 1 1 22-2 Toplam Siyanür 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Kış
S (µg/l) SCl (µg/l) F (µg/l) RLUK HAVZASI KALİTESİ İZLEME RAPORU Kış Dönemi, 2 2 Florür 5 1 2 3 4 5 6 7 8 Kış 188 62 2 22 9 6 Serbest Klor 3 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Kış 4 8 6 3 9 19 22 19 6 46 53 38 25 Sülfür 2 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Kış 76 56 93 2
B (µg/l) Mn (µg/l) Fe (µg/l) 18 RLUK HAVZASI KALİTESİ İZLEME RAPORU Kış Dönemi, 2 Demir 5 1 2 3 4 5 6 7 8 Kış 182 251 93 75 97 27 78 249 345 348 329 489 18 253 584 51 248 9 Mangan 5 1 2 3 4 5 6 7 8 Kış 5 81 33 49 41 7 45 271 3 889 267 824 4 7 277 187 9 Bor 5 1 2 3 4 5 6 7 8 Kış 91 654 4 354 248 253 75 3436 24 89 26 492 9 243 391 31 292 9
Al (mg/l) Ba (µg/l) Se (µg/l) 19 RLUK HAVZASI KALİTESİ İZLEME RAPORU Kış Dönemi, 2 25 Selenyum 2 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Kış 21 2 2 Baryum 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Kış 59 7 72 47 69 1 67 4 9 9 9 1 3 38 56 64 71 1 Alüminyum,5 1 2 3 4 5 6 7 8 Kış,4,7,3,7,7,6,5,,,5,19,,2,2,7,65, 9
pt-co T. Koliform EMS/ ml F. Koliform EMS/ ml 2 RLUK HAVZASI KALİTESİ İZLEME RAPORU Kış Dönemi, 2 Fekal Koliform,4,35,3,25,2,,1,5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Kış 8 6 4 2 1 2 3 4 5 6 Toplam Koliform 7 8 Kış 5 4 2 7 9 Renk 5 1 2 3 4 5 6 7 8 kış 26 29 23 27 23 83 25 41 41 85 38 45 9 8 4 84 36 9
21 RLUK HAVZASI KALİTESİ İZLEME RAPORU Kış Dönemi, 2 5. DEĞERLENDĠRME Susurluk Havzası 2 yılı kıģ dönemi su kalitesi sonuçlarına bakıldığında Yüzeysel Su Kalitesinin Yönetimi Yönetmeliği kapsamında, nehir genel olarak ÇözünmüĢ Oksijen, ph, Nitrit Azotu (NO 2 -N), Amonyum azotu (NH 4 -N), toplam fosfor (TP), KOĠ, BOĠ ve TKN parametresinde IV. Sınıf su kalitesinde görülürken, en kirli noktalar, noktası (Nilüfer Çayı, Çekrice Köyü, Nilüfer/Bursa) baģta olmak üzere, 2 (Simav Çayı (Susurluk), Simav/Kütahya), 6 (Nergis Çayı, Merkez/Balıkesir), (Karadere, Susurluk/Balıkesir), (Nilüfer Çayı, Osmangazi/Bursa) ve (Nilüfer Çayı, Karacabey/BURSA) noktası olarak görülmektedir. Havzada en kirli nokta olan noktası olan Nilüfer Çayı (Nilüfer/Bursa) dır. Bu nokta Hasanağa OSB, Nilüfer OSB, BTSO OSB, Kayapa Sanayi Bölgesi, Küçük Sanayi, Akçalar Sanayi Bölgesi, DemirtaĢ OSB baskısı altında bulunmaktadır. Bu noktada ÇO kritik seviyelere düģmüģ, sülfat, sodyum, TÇM, toplam krom, alüminyum, nikel, serbest klor, sülfür parametresi diğer noktalara göre daha yüksek tespit edilmiģtir. KOĠ ve BOĠ bakımından ve noktaları olan Nilüfer Çayı IV. Sınıf seviyesindedir. NO 2 -N ve NH 4 -N en yüksek noktası olan Karadere (Susurluk/Balıkesir) de ölçülmüģtür. Bu noktaya Mauri Maya tesisi, salçacılar, AB gıda yumurta ve tavukçuluk tesisi, Ģeker piliç tesisi baskıları etki etmektedir. Bu noktada renk parametresi de oldukça yüksektir. 2 noktası olan Simav Çayı (Simav/Kütahya) ph parametresi bakımından IV. Sınıf su kalitesinde tespit edilmiģtir. Yine florür parametresi en yüksek bu noktada tespit edilmiģtir. TP yönünden 6 noktası olan Nergis Çayı (Merkez/Balıkesir) en kirli nokta olarak görülmektedir. Bu nokta OSB, Balıkesir Evsel AAT, Çiftliklerin Baskısı altındadır. Renk ve ağır metal parametreleri yönünden havzada en kirli noktalar, ve noktaları olan Nilüfer Çayı dır. noktası Doğu Bloğu Etkisi (Kestel Osb, Gürsu Osb, Samanlı Köyü Evsel AAT, Barakfaki Sanayi Bölgesi (ağırlıklı Tekstil), YeĢim Tekstil Baskısı) baskısı altındayken, noktası ise tarımsal ve evsel baskı altında bulunmaktadır. Havzada yöre halkı zaman zaman sanayicilerin kostik (sodyum hidroksit) ile temizleme yaptığını ve bu zamanlarda nehirlerde balık ölümlerinin yaģandığı belirtmiģtir. Meteorolojiden alınan verilere göre; ġubat 2 döneminde havzaya 36 mm yağıģ düģtüğü, geçen yıla göre yağıģlarda %62 azalma olduğu belirtilmektedir. (http://www.mgm.gov.tr/ veridegerlendirme/havzalara-gore-yagis.aspx, 2). Numunelerin alındığı dönem kıģ dönemi olmasına rağmen sıcaklıklar normal değerlerin üzerinde olmuģtur.
22 RLUK HAVZASI KALİTESİ İZLEME RAPORU Kış Dönemi, 2 Genel Müdürlüğümüzce, kirliliğin gerçek zamanlı olarak tespit edilmesi ve önlemlerin alınabilmesi için, 2/24 sayılı Gerçek Zamanlı Uzaktan Atık Su Ġzleme Sistemi ÇalıĢmalarına Dair Genelge kapsamında debisi. m 3 /gün ve üzerinde olan tesislerin arıtma tesis çıkıģlarına gerçek zamanlı sürekli izleme istasyonları kurularak kirlilik seviyeleri anlık olarak izlenmeye baģlanmıģtır. Havzada yer alan illerden debisi. m 3 /gün ve üzerinde olan tesisler ile veri entegrasyonu sağlanan tesisler aģağıdaki tabloda yer almaktadır. Tablo 1. Debisi. m 3 /gün ve üzerinde olan tesisler ĠLĠ TESĠSĠN ADI ATIK DEġARJ DEBĠSĠ m³ / gün Balıkesir BALIKESĠR BELEDĠYESĠ KENTSEL A.A.T. Balıkesir ENERJĠSA- BANDIRMA- Balıkesir KÜÇÜKKÖY BELEDĠYESĠ KENTSEL A.A.T- HAVZA 67.8 RLUK 21..4 187.2 MARMARA 22 9.9 K. EGE 21..4 Balıkesir EDREMĠT BEL. BĠRLĠĞĠ KENTSEL A.A.T. 24. K. EGE 21..4 Balıkesir ALTINOLUK. K. EGE 21..3 BELEDĠYESĠ KENTSEL A.A.T Balıkesir BURHANĠYE 18. K. EGE 21..3 BELEDĠYESĠ KENTSEL A.A.T Bursa BTSO O.S.B. A.A.T. 96. RLUK 19 Bursa DEMĠRTAġ O.S.B. A.A.T. 7. RLUK 19 SKKY. SEKTÖR TABLO NUMARASI Bursa ĠNEGÖL O.S.B. 5. RLUK Sulama Suyu Kriterleri Bursa S.S. YEġĠL ÇEVRE ARITMA TESĠSĠ ĠġLETME KOOP. 55. RLUK 19 Bursa BUSKĠ/DOĞU A.A.T 24. RLUK Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği EK-4 Tablo 1 Bursa BUSKĠ/BATI A.A.T 87.5 RLUK Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği EK-4 Tablo 1 VERĠ ENTEGRASYONU SAĞLANAN - - - - Bursa Bursa BUSKĠ/GEMLĠK ÖN ARITMA VE DERĠN DENĠZ DEġARJI BUSKĠ/KÜÇÜK KUMLA DERĠN DENĠZ DEġARJI 27. MARMARA 22 28.5 MARMARA 22
23 RLUK HAVZASI KALİTESİ İZLEME RAPORU Kış Dönemi, 2 Bursa Bursa Bursa BUSKĠ/MUDANYA- GÜZELYALI ÖN ARITMA VE DERĠN DENĠZ DESARJI KARACABEY BELEDĠYESĠ A.A.T. TAT KONSERVE VE SAN. A.ġ. + SEK SÜT (MustafakemalpaĢa) 26. MARMARA 22. RLUK Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği EK-4 Tablo 1 22.7 RLUK 5.3-5.9-2.7 SKKY Teknik Usuller Tebliği 2. Sınıf Sulama Suyu Kriterleri - Bursa TAT KONSERVE VE SAN. A.ġ. KARACABEY FABRĠKASI 21.6 RLUK 5.9-2.7 (Halihazırda Drenaj Kanalına DeĢarj Etmekte) Kütahya KÜTAHYA BELEDĠYESĠ A.A.T. 58. - 65. SAKARYA 21.4 Debisi. m 3 /gün ve üzerinde olan tesis sayısı Veri entegrasyonu sağlanan tesis sayısı Kütahya 1 1 Balıkesir 6 3 Bursa Veri entegrasyonu tamamlanana tesislerin atık su izlemeleri devam etmektedir. Anlık olarak, ph, sıcaklık, ÇözünmüĢ oksijen, iletkenlik, debi ve akıģ hızı ölçülmektedir.