SODA SANAYİ A.Ş. NİN ENDÜSTRİYEL SİMBİYOZ ÇALIŞMALARI Nadiye Gür Soda Sanayi A.Ş. Geliştirme Müdürü Endüstriyel Simbiyoz Konferansı 20 Şubat 2014 Ankara
İÇERİK Soda Sanayi A.Ş.- Genel Tanıtım Simbiyoz Uygulama Örnekleri Soda Katı Atığının Çimentoda Kullanılabilirliği 50 mm Altındaki Kireç Taşının Çimentoda ve Yolda Kullanımı Kaplama Sektörü Sıyırma Asidinin Kromsan da Kullanımı SONUÇ 2
ŞİŞECAM TOPLULUĞU- Genel Tanıtım Düzcam Cam Ev Eşyası Cam Ambalaj Kimyasallar: Trakya Cam San. A.Ş. ve diğer iştirakler Paşabahçe Cam San. A.Ş. ve diğer iştirakler Anadolu Cam San. A.Ş. ve diğer iştirakler Soda San. A.Ş. ve diğer iştirakleri 3
SODA SANAYİ A.Ş.- Genel Tanıtım - Faaliyet alanı: soda ve krom bileşikleri - Konum: Türkiye, Bulgaristan, Bosna Hersek, İtalya da üretim tesisleri ve Çin de satış-pazarlama şirketi 4
SODA SANAYİ A.Ş.- Genel Tanıtım SODA FABRİKASI Kuruluş Yılı: 1969 KROMSAN KROM BİLEŞİKLERİ FABRİKASI Kuruluş Yılı: 1982
SODA SANAYİ A.Ş.- Genel Tanıtım Çevre dostu teknolojiler ile alanında Dünya liderleri arasında yer alan Soda Sanayi nin soda ve krom bileşikleri 100' den fazla üründe girdi olarak kullanılmaktadır. Soda Fabrikası Ürünler: - Rafine sodyum bikarbonat, - Ağır ve hafif soda, - Sodyum sülfat Kromsan Krom Bileşikleri Fabrikası Ürünler: - Sodyum bikromat, - Bazik krom sülfat, - Krom sintan, - Kromik asit, - Krom III ürünleri Kullanım alanları: Cam, deterjan, kimyasal madde üretimi, kağıt, tekstil, gıda hayvan yemi vb. Kullanım alanları: Deri sanayi, metal kaplama, ahşap koruma vb. 6
SODA SANAYİ A.Ş.- Genel Tanıtım Ar-Ge Faaliyetleri Misyonumuz: Soda ve krom bileşikleri üretiminde mevcut proseslerin çevreye uyumlu ve düşük maliyetli teknolojiler olması, ürün çeşitliliğinin katma değeri yüksek yeni ürünlerle zenginleştirilmesi proaktif projelerle tehditlerin fırsatlara dönüştürülmesi için araştırmak, geliştirmek, önermek ve uygulamaktır. Ürün ve proses geliştirme becerisini yurtdışından komple know-how gerektirmeyecek düzeye getirmektir. 7
SODA SANAYİ A.Ş.- Genel Tanıtım Ar-Ge faaliyetleri ile Deri tabaklamasında kullanılan özgün ürünler geliştirilmiştir Soda ve krom bil. üretiminde özgün çevre prosesleri geliştirilerek dünya uygulamalarının önüne geçilmiş Özel bir proses geliştirilerek verimlilik arttırılmış, Kromsan ın kapasitesi yükseltilmiş Krom bileşikleri üretiminde «en gelişmiş» teknolojiye erişilmiş 8
SİMBİYOZ UYGULAMA ÖRNEKLERİ 1. Soda Katı Atığının Çimentoda Kullanılabilirliği AMAÇ Esas olarak CaCO 3 ve Ca(OH) 2 den oluşan katı atığın tamamının çimento ve beton üretiminde değerlendirilme potansiyelinin incelenmesi Atığın geri kullanılması, sıfır atık Kaynakların verimli kullanılması Dünyadaki diğer soda üreticilerine örnek olunması 9
SİMBİYOZ UYGULAMA ÖRNEKLERİ 1. Soda Katı Atığının Çimentoda Kullanılabilirliği DENEYSEL ÇALIŞMA (2009-2011) Kıvam değişikliğinin izlenmesine imkan verecek bir harç üretimi (MİKRO BETON) 4x4x16 cm ölçülerindeki kalıplarda numuneler hazırlanmakta Standart kum, çimento, su, atık, katkı malzemesi kullanılmakta İş gücü, zaman ve malzeme tasarrufu
Yükseklik: 15 cm SİMBİYOZ UYGULAMA ÖRNEKLERİ 1. Soda Katı Atığının Çimentoda Kullanılabilirliği DENEYSEL ÇALIŞMA (2009-2011) Kıvam ölçümü: Özel imal ettirilmiş kesik koni biçimindeki yayılma hunisi ile Harcın yayılma hunisine doldurulması Huninin kaldırılarak harcın yayılma çapının ölçümü Üst çap: 5 cm Alt çap: 10 cm
SİMBİYOZ UYGULAMA ÖRNEKLERİ 1. Soda Katı Atığının Çimentoda Kullanılabilirliği DENEYSEL ÇALIŞMA (2009-2011) 1, 7, 28 günlük basınç dayanımı ölçümü: TS 2987 Standardına uygun olarak Priz ölçümü: TS 2987 Standardına uygun olarak
SİMBİYOZ UYGULAMA ÖRNEKLERİ 1. Soda Katı Atığının Çimentoda Kullanılabilirliği Doğrulama çalışmaları (2010-2011): %90 klinker %5 alçı taşı %5 kalker %90 klinker %5 alçı taşı %5 katı atık TÇMB: Benzer basınç dayanımları OYAK Adana Çimento: Atık kullanımı ile daha yüksek basınç dayanımı
SİMBİYOZ UYGULAMA ÖRNEKLERİ 1. Soda Katı Atığının Çimentoda Kullanılabilirliği İskenderun Körfezi'nde Endüstriyel Simbiyoz Projesi TTGV, ODTÜ, OYAK Adana Çimento, BTC ve Soda Sanayi A.Ş. den oluşan proje grubu (2012-2013): Adana Çimento da soda atıkları ile pilot ölçekli deneme Düşük maliyetli atık kurutma denemeleri Fizibilite Raporu
SİMBİYOZ UYGULAMA ÖRNEKLERİ 1. Soda Katı Atığının Çimentoda Kullanılabilirliği Adana Çimento- İşletme Denemesi (2012) SONUÇ: Kimyasal- fiziksel özellikler Basınç dayanımı açısından uygun bulunmuştur. Denemelerde: %90 klinker %2,5 cüruf %5 alçı %2,5 kalker veya Soda katı atığı Değirmene beslenen karışım: 125 ton/h Değirmen sıcaklığı: 120 C Değirmende kalma süresi: 20-25 dakika Deneme süresi: 8 saat
SİMBİYOZ UYGULAMA ÖRNEKLERİ 2. 50 mm Altı Kireç Taşının Çimentoda ve Yolda Kullanımı: Soda Sanayi A.Ş. nin kireç taşı maden ocağından elde edilen 50 mm altındaki kireç taşı - Çimento hammaddesi, - Karayollarında dolgu malzemesi olarak kullanılmaktadır.
SİMBİYOZ UYGULAMA ÖRNEKLERİ 3. Kaplama Sektörü Sıyırma Asidi Atığının Kromsan da Kullanımı Demir Sülfat Nitrik Asit İndirgeme Tankı Cr 2 O 7 II + 6FeSO 4 + 9H 2 O+ O 2 3SO 4 II + Cr 2 (SO 4 ) 3 + 6Fe(OH) 3
SİMBİYOZ UYGULAMA ÖRNEKLERİ 3. Kaplama Sektörü Sıyırma Asidi Atığının Kromsan da Kullanımı Cr 2 O 7 II +3FeCl 2 +3FeSO 4 +9H 2 O+O 2 6Cl - +Cr 2 (SO 4 ) 3 +6Fe(OH) 3 18
SİMBİYOZ UYGULAMA ÖRNEKLERİ 3. Kaplama Sektörü Sıyırma Asidi Atığının Kromsan da Kullanımı Sıyırma Asidi Spesifikasyonu Parametre Spekt Fe, % 9,0 min. Asitlik (HCl cinsinden), % 16,5 min. d, gr/cm 3 1,25 min. Çözünmeyen madde, % 0,05 max. Ni, mg/kg 45 max. Pb, mg/kg 220 max. Zn, mg/kg 15000 max. Kullanım için resmi başvurular devam etmekte.
SONUÇ Soda Sanayi A.Ş. endüstriyel simbiyoz uygulamalarına yönelik çalışmalar yürütmektedir. Konunun ulusal çapta ele alınmasının ve veri bankası oluşturulmasının bölgemiz ve ülkemiz adına faydalı olacağı düşünülmektedir. TTGV nin ulusal endüstriyel simbiyoz yaklaşımı oluşturulması yönündeki çalışmaları önemli bir başlangıç oluşturmuştur. 20