4 Halefflan Sümen Gelecek 30 y lda elektrik. 6 Endüstride letiflim / Recep Akbayrak Pano sektöründe yap lacak çok ifl var

1

çindekiler 10 Pano 96 Kapak Dosya Kesintisiz Güç kaynaklar (KGK) Reklam ndeksi AÇIKEL KLEMENS...56 AFB ENERJ...85-87 ALMER ELEKTR K...5 APK MÜHEND SL K...79 ARÇEL K...Arka Kapak çi ARTRON C...105 AYDEM...Arka Kapak AYKON ELEKTR K...39 BORDO MÜHEND SL K...23 BREKA ELEKTR K...Ön Kapak çi BURG TÜRK YE...69 CAN OZAN PANO...68 CeBIT...127 DAL ELEKTR K...88-89 DANFOSS...123 EAE...25-27 EK NLER ELEKTR K...93 ELEFAN...64-65 EL MSAN...3 ELS T...24 ENDAKS...57 ENOTEK...119 EPC ENERJ...107 ERC S STEM...38 ERSOY PANO...60 FORM ELEKTR K...75 GERMEN ELEKTR K...109 HABER ORTAK...94 HENSEL...101-121-125 NFORM...99 fi DUNYASI.NET...86 KARDEfi ELEKTR K...1 MAKEL...61-115 MAKELSAN...103 MESAN K L T...8 METSO...9 MYK...117 OMEGA MÜHEND SL K...17 4 Halefflan Sümen Gelecek 30 y lda elektrik 6 Endüstride letiflim / Recep Akbayrak Pano sektöründe yap lacak çok ifl var 10 Kapak / Pano 11 Blokset: Tüm ihtiyaçlar n za uygun çözümler 14 EAE yenilikçi modüler ürünleri ile fark yarat yor 18 Siemens Gebze Tesisi Showroom u ak ll flebekelerin tüm özelliklerini ziyaretçilerle buluflturuyor 20 Yeni standart pano üreticilerine tasar m kriterlerine uyma zorunlulu u getiriyor 26 Pano montaj yapan firmalar kabin montaj ile u raflmamal 28 Çal flanlar m z n büyük deneyimleri bizim as l gücümüzdür 29 Ashida afl r ak m rölesi 32 Üreticiler asla norm d fl malzeme kullanmamal 33 Cam elyaf takviyeli polyester panolar 36 En büyük müflteriler Omega n n 40 Siemens A.fi hava izoleli flalt tesislerini 5 k tada 80 ülkeye ihraç ediyor 42 En büyük sorun uygulanan yanl fl fiyat politikalar 44 yi panocu bir ayda da yetiflir, 15 y lda da yetiflmez! 48 Orta gerilim tesisinde bulunmas gereken tüm varyant konfigürasyonlar n n üretimini hedefliyoruz 54 EKKM modülü, tristör anahtarlamal h zl kompanzasyon pano üreticilerinin ifllerini kolaylaflt r yor 58 Planlamadan uygulamaya-kapsaml bir markalama sistemi 59 Piyano ve masa tipi mimik diyagraml kumanda panosu 62 Kötü panonun nedeni sadece bilgisizlik de il, niteli i düflük malzeme ve iflçiliktir 66 SF6 gazl kesiciler ve uygulamalar 70 Hensel ile b rak n günefl parlas n ONKAYA PANO...95 OTEM ELEKTR K...77 PANEL ELEKTRO...31 PETAfi ELEKTR K...34-35 PHOENIX CONTACT...7 POWER ELEKTR K...111 R TTAL PANO...54-55 SCHNEIDER...13-51 SELTAfi PANO...92 SEM KRON...128 SERMAK K L T...30 SIEMENS...15-Arka Kapak S GMA ELEKTR K...47 TEKNOF NSTEEL...43 TEMPA PANO...19 TUMRACK...81 TÜM-TES...73 YAVUZ PANO...52-53 Haber 72 Büyük ödül Savronik in 74 Femsan n yeni seri DC motorlar piyasada 76 Afrika dan temiz enerji: Desertec 78 Schneider Electric enerji verimlili i ve tasarrufu ile markal derslere giriyor 78 Çal k Enerji ve spanyol Initec Energia dan Özbekistan a 336 milyon euro luk elektrik santrali 80 Makel geleneksel Umre seyahati bu y l 170 kifli ile gerçeklefltirildi 80 Makel den 13 farkl ilde Geleneksel ftar Yemekleri organizasyonu Röportaj 82 Hizmet kaliteniz sürücünüz kadar iyi de ilse zamanla kaybolmaya mahkumsunuz 90 Chint kalitesiyle cevap veriyor 96 Dosya / Kesintisiz güç kaynaklar (KGK) 97 Makelsan müflterilerine yüksek de er sunar 100 UPS yaflayan üründür, her an bir iyilefltirme ya da yenilik yapmak zorundas n z 104 Lite serisi yenilenen yüzüyle piyasada 104 Eaton BladeUPS 106 Chloride Masterguard tan öncü yenilik: Trinergy 108 KGK birincisi bu y l da nform 108 Türkiye nin en büyük Dinamik Kesintisiz Güç Kayna çözümü nform dan: 2000kVA 110 Chloride Masterguard dan modüler UPS sistemi 112 Dinamik kesintisiz güç kaynaklar Teknik Makale 114 See Electrical: Elektrik CAD uzman 116 Ayd nlatmada enerji tasarrufu için çözüm orta n z ARTronic 118 Makel otomatik sigortalar 120 Makel reaktif güç kontrol rölesi 122 Esnek IPC çözümleri için pano tipi PC 122 Enerji analizörleri ile enerji izlemede optimum çözümler 124 Güçlü ve güvenilir IPM ler 125 Otomasyon sistemi PSS4000 - Yeni bir ça bafll yor 126 Kombi havaland rmal rakorlar EK M AYI DERG LER Dergiler Y ll k Periyot S.T. Otomasyon 12 Say S.T. S.T. Demir Çelik ve A r Sanayi 6 Say S.T. Robotik-Mekatronik 6 Say S.T. Makina 12 Say S.T. Ak ll Binalar ve Güvenlik Sis. 6 Say S.T. Konveyör- ç Lojistik 6 Say Derginin Ad : SEKTÖREL TANITIM ELEKTR K-ENERJ Say : 2009/05 Eylül 2009 Alternatif Yay nc l k Tan. Hiz. San. ve Tic. Ltd. fiti. Ad na mtiyaz Sahibi: Recep Akbayrak Emirgazi Cd. Zümrüt Sk. Elmas fl Merkezi B Blok K.2 D.4 (Hyundai Plaza) Okmeydan / stanbul info@alternatifyayincilik.com / info@sektoreltanitim.com Genel Yay n Yönetmeni Halefflan Sümen Sorumlu Yaz flleri Müdürü Gülcan Arzuhal Emirgazi Cd. Zümrüt Sk. Elmas fl Merkezi B Blok K.2 D.4 (Hyundai Plaza) Okmeydan / stanbul Haber Merkezi Murat Tan k Reklam Grubu Eflref Y ld r m Gamze Tepe Vildan Ekren Grafik Alternatif Grafik Atölyesi Bilgi fllem Dilek Y ld r m U ur Y lmaz Ercan Arzuhal Yönetim Yeri Adresi: Emirgazi Cd. Zümrüt Sk. Elmas fl Merkezi B Blok K.2 D.4 (Hyundai Plaza) Okmeydan / stanbul Tel.: +90 212 220 96 88 Fax: +90 212 222 79 63 Yay n Türü: Yerel, Süreli, ki Ayda Bir Yay mlan r Bask Has Matbaac l k 100. Y l Mah. MASS T Matbaac lar Sitesi 3. Cad. 199/A Ba c lar / stanbul Tel.: +90 212 629 02 49 2

3

halefflan sümen sumenh@alternatifyayincilik.com Gelecek 30 y lda elektrik S ürdürülebilir medeniyet için enerji türleri içinde baflrolün elektri e verilmesi gerekiyor. Kullan m kolayl - ve temizli i nedeniyle elektri i fosil yak tlara tercih ediyoruz. Ancak elektrik enerjisinin düflük karbon sal n m ile üretilmesi zorunlu. Bunun için de yenilenebilir enerji kaynaklar na a rl k verilmesi gerekiyor. Aksi halde sel bask nlar ndan tufana kadar afetlerden afet be enece- iz. Yenilenebilir enerji dendi inde akla günefl ve rüzgar gelse de daha büyük potansiyelli bir kaynak daha var: okyanus enerjisi. Asl nda bir flemsiye kavram olan okyanus enerjisi okyanus ak nt lar n, dalga ve gelgit enerjilerini, deniz tuzlulu unu (salient) ve deniz termal enerjisini kaps yor. Okyanus enerjisinin binde biri dünya tüketimini befl defa karfl lamaya yetiyor. Dalga enerjisi ise global tüketimin yar s n karfl lama potansiyelinde. Tabii bu potansiyelin tamam ndan yararlanma olana bulunmuyor. Ama yine de anlaml projeler hayata geçirilmifl durumda. Birkaç ülke ve flirket örne i flöyle: spanya-mutriku 450 kw, Portekiz-Pico 400 kw, Avustralya-Oceanlynx 2MW, ngiltere-aws 2 MW, skoçya-pelamis 750 kw. Çok küçük güçte de olsa bizde de var; Türkiye (Sakarya)- TEMSAN 2,5 kw. Bunlar n kimi dalga, kimi hem dalga hem gelgit enerjisinden yararlan yor. yazar n tüm köfle yaz lar Dalga enerjisinin rüzgardan üstün yanlar var. Dalgalar rüzgar yapsa da dalga tahminleri daha uzun vadeli (6 günlük) olabiliyor. Dalga enerjisi rüzgar kadar ak ll flebeke (smart grid) gerektirmiyor. Çünkü daha istikrarl. Üretimi rüzgar ve günefl gibi kesikli de il. Ayr ca metrekare bafl na enerji miktar daha fazla. Güvenilirli i de daha yüksek, çünkü daha sa lam yap da. Tabii dalga, tuzluluk ve gelgitin zay f yanlar da var. Henüz küçük güçlerde kurulabiliyorlar ve verimlilikleri düflük. Bunlar zamanla afl lacak. Projeksiyonlar 2020 de toplam kurulu gücün 10.000MW bulaca fleklinde. Deniz enerjisinin geliflme h z di erlerine k - yasla daha h zl olacak. 2025 y l nda 2005 y l ndaki rüzgar santrallerinin kurulu gücünü yakalayacak. 2040 y l gelmeden de rüzgar geçecek. lhami Çetin hocam bir zamanlar ülkemize gelen turistlerin bofla akan rmaklar görünce Su akar Türk bakar dediklerini aktarm flt. fiu s ralar 100 hidroelektrik santral inflas devam etmekte, 150 tanesi de izin bekliyor. Art k o laf diyemeyecekler ama deniz enerjisini flimdiden konuflmaya, planlamaya bafllamazsak üç taraf denizle çevrili ülkemiz için benzer bir deyifl üreteceklerine eminim. da 4

5

endüstride iletiflim recep akbayrak recep@alternatifyayincilik.com Pano sektöründe yap lacak çok ifl var B u ay Sektörel Tan t m Elektrik Enerji Dergisi ile Pano sektörünü iflledik. Sektörde faaliyet gösteren firmalar n çoklu u ve birçok firman n ifllerinin yo- un oluflu bizleri oldukça memnun etti. Bir memnuniyet verici haber de ilgili dergiyle bu sektöre yat r m karar alm fl olmam z. Sektördeki bilgi al flverifli aç s ndan son derece yararl olaca na inand m z bu yat r m karar yla, pano sektörünü derginin ismine tafl yacak ya da özel bir bölümle tüm say lar m zda yer verece iz. Bu konuyla ilgili nihai karar m z sektörün önde gelen firmalar n n görüfllerini ald ktan sonra verece iz. Büyük bir özverinin ürünü ST. Elektrik Enerji Dergisi nin bu son say s kelimenin tam anlam yla bir özverinin ürünü. Genel Yay n Yönetmeni miz Halefflan Sümen ve Reklam Koordinatörü müz Eflref Y ld r m bu dergi için iller aras nda mekik dokudular desem inan n abart - l olmaz. Bir övgü de Haber Merkezimiz ve Grafik Atölyemize. Editörümüz Murat Tan k ve Grafik fiefimiz Sabri Genç e, Bayram tatilini uzatal m m? diye sordu umda ikisi birden Asla, yanar z! diye cevap vermifl ve hemen bu dergi için çal flmaya bafllam fllard. Tüm mesai arkadafllar mla gurur duyuyor ve hepsini yürekten kutluyorum. Bir yat r m da internette Pano sektörünün iletiflimini güçlendirmek amac yla derginin yan s ra internette de birtak m haz rl klar yap yoruz. Örne in reel sektörün en büyük portal olan ve her gün 10 binlerce ziyaretçiye hizmet eden Haberortak.com da Pano bölümü açacak ve sektörle ilgili tüm geliflmeleri 7 gün 24 saat buradan duyuraca z. Yine Haberortak.com da özel bir reklam alan ndan pano firmalar na link verecek ve birlikte çal flt m z firmalar n pazar paylar n büyütece iz. Ayr ca endüstrinin Pazarlama ve online sat fl sitesi olan sdunyasi.net ve sektör firmalar n n Dijital televizyonu olacak olan Sektörel Tan t m TV ile de yine pano sektörü firmalar na verimli olabilmek için var gücümüzle çal flmaya devam edece iz. Daha pano sektörü için yap lacak çook ifl var, çok. Sayg lar mla. yazar n tüm köfle yaz lar da 6

7

Kazan Performans Kontrolu Kazan performans kontrolu uygulamas ; kazan n verimli iflletilmesi için kazan durumunu bildiren, ana performans parametrelerinin hesaplanmas, saklanmas ve izlenmesini içeren uygulamad r. Hesaplamalar: DIN1942 standard na göre kazan s dengesi esas na göre yap l r. Kazan verimlilik hesab yak lan yak ta ba l olarak girifl-ç k fl metodu veya s kayb metoduyla yap l r. Bilgilerin saklanmas ndaki ana sonuç; performans parametrelerinin raporlanmas, trend lerin elde edilmesi böylece kazanda kademeli de iflikliklerin belirlenmesidir. Kazan performans kontrolu, bak m ve iflletme elemanlar n potansiyel problemlerden önceden haberdar olmas na, meydana gelecek olan problemlerin analiz edilmesine imkan sa layan bir araçt r. Bu araç beklenmedik devre d fl olmalar, ar za meydana gelmeden önce bildirirerek önler proactive Kapsaml bilgi kayd yla,uzun süreli izlemenin sa lanmas ayr ca daha iyi bir bak m program n n programlanmas n olanak sa lar. Kazan performans kontrolu, otomasyon sisteminin tamam na ba lanarak tesis yönetimi ile tesis kontrolu aras nda ki koordinasyonu garanti eder. Uygulama;kazan s balans n ve kazan verimlili i gibi ana performans parametrelerini input-output veya s kayb metotlar yla hesaplar. Bu hesaplamalar DIN1042 Standard na göre yap l r. Özellikler: Uygulamada Üç hesaplama mode vard r. Mode1: Yak t debisi ve yak t özellikleri biliniyor ve verimlilik input-output metoduyla hesaplan r. Mode2: Yak t debisi bilinmiyor ve yak t özellikleri biliniyor ve verimliklik input-output metoduyla hesaplan r. Mode3: Yak t debisi ve yak t özellikleri bilinmiyor ve verimlilik s kayb metoduyla hesaplan r. Uygulaman n kullan c ara yüzü performans bilgilerini toplayarak raporlarla ve indikasyonlarla çal flmay kolaylaflt r r. Kazan performans izlenimi mevcut kazan s dengesini performans ana parametreleriyle birlikte gösterir. Enerji Otomasyonunda MetsoDNA GAZ VE BUHAR TÜRB N PERFORMANS HESAPLAMASI Ç N B Z ARAYINIZ Daha fazla bilgi için www.metsoautomation.com adresini ziyaret ediniz veya Metso Automation Türkiye ofisini aray n z Tel: 0212 465 61 55 Faks: 0212 465 61 58 erdogan.simsek@metso.com 9

kapak Pano nsan hayat n kolaylaflt ran her türlü ekipmanda ve sahada kullan lan elektrik panolar ; ifl merkezleri, oteller, ofisler, evler, fabrikalar, havaalanlar, gemiler, uçaklar vb. oldukça genifl bir sahada kuvvet ve kumanda sistemi olarak son kullan c ya hizmet eder. Panolar n ilgili dünya standartlar na ve güvenlik yönetmeliklerine uygun üretilmesi hayati önem tafl r. Bir c vata ya da bir flalter de olsa üretici mutlaka sorumlulu u üzerinde tafl mal d r. Müflteri de seçimde sadece fiyata odaklanmamal, alamayaca hizmetlerin bedelini asla ödememelidir. Sektörün önde gelen orijinal üreticiler ve pano üreticileri ile yap lm fl söyleflileri, yeni IEC standard n n orijinal üretici ve pano montaj firmalar - na getirdi i sorumluluklar da okuyabilece iniz kapak konumuzda pano sektörünü derinlemesine inceledik. Keyif alman z dile iyle... 10

kapak Schneider Electric - Alçak Gerilim Panolar Blokset: Tüm ihtiyaçlar n za uygun çözümler Schneider Electric Türkiye BLOKSET N ELEKTR KSEL KARAKTER ST KLER Ak m kapasitesi : 6300 A zolasyon gerilimi : 1000 V flletme gerilimi : 690 V K sa devre dayan m kapasitesi : 100 ka Elektrodinamik dayan m kapasitesi : 220 ka Koruma s n f : IP 20/31/42/54 B lokset, cam, çimento, ka t, demir çelik, tekstil, iplik, otomotiv, petrokimya gibi büyük güç ve karmafl k proses gerektiren endüstriyel tesislerin yan s ra, karayollar, tüneller, ar tma tesisleri, havaalanlar, limanlar gibi altyap tesisleri ve enerji santralleri gibi merkezlerde 6300A e kadar güvenli çözümler sunar. Blokset in modüler ve esnek yap s sayesinde istenilen fonksiyon ne olursa olsun temel yap s n bozmadan tek tip ve düzenli bir pano haline gelmektedir. Blokset in bu esnek yap s sayesinde girifl ve ç k fllar sistemlerin ihtiyaçlar na göre pano üstünden veya alt ndan yap labilirken, kablo veya basbar ba lant lar n pano önünden ya da arkas ndan yapmak mümkündür. Blokset AG Panolar istendi inde tek s ral ve s rt s rta yerlefltirilebilir, bununla birlikte L köfle dönüflü gibi özel yerleflimlere ihtiyaç duyuldu u tüm ortamlara kolayl kla uyum sa lar. Modüler yap s sayesinde de ihtiyaç duyuldu- u kadar ilavelere izin verir. Blokset in çekmeceli MCC ve imcc leri (Ak ll MCC) özellikle, sürekli çal flan sistemlerde, kritik proseslerde, üretimin hassas oldu u sistemlerde ve büyük sahalarda çözümler sunar. Bu sayede, maksimum güvenlik ve performans, daha h zl hata tespiti ve tamiri, yol verme problemlerinin önceden tespiti ve azalt lmas sa lanm fl olur. MCC lerin SCADA sistemine ba lanmas ile sistem daha iyi 11

kapak PRISMA PLUS: TEKNOLOJ LE GELEN MÜKEMMELL K Schneider Electric Prisma Plus Sistemleri ile, tüm ticari ve endüstriyel binalarda 3200 A e kadar alçak gerilim elektrik da t m panolar nda Yüksek performansl teknik çözümler sa lamaktad r. Hem h zl ve kolay kurulumu, hem de gelifltirilebilir yap s sayesinde en basitinden en geliflmifl olan na kadar profesyonel sonuçlar elde etmek üzere her ayr nt s na kadar özenle tasarlanm fllard r. Prisma Plus, genifl aksesuar seçenekleri ile her türlü uygulaman n kolayca gerçekleflmesini sa lamaktad r. Bu gücü ile tüm müflterilere ihtiyaç duyduklar özellefltirilmifl çözümleri sunabilmektedir. anlafl labilir, hatalar kolayca tespit edilebilir ve istenen istatiksel analizi yap labilmektedir. Blokset AG panolar maksimum güvenlik sunmak için tasarlanm fl olup, sizlerin can ve mal güvenli ini en üst düzeyde sa lamaktad r. Bu amaçla Blokset IEC 60439-1, IEC 60529 ve IEC 60947 uluslararas standartlar na göre test edilmifltir. T P TESTLER YLE GELEN TAM GÜVEN- L K Pr sma Plus, IEC60439-1 uluslararas standard na göre test edilmifl pano sistemidir. Bu standart do rultusunda Prisma Plus Panolar ve tüm özellefltirilmifl da t m tipleri ile cihaz-bara ba lant lar afla daki 7 tip testine tabi tutulmufllard r. 1. S cakl k art fl s - n rlar n n do rulanmas 2. Dielektrik niteliklerinin do rulanmas PRISMA PLUS IN ELEKTR KSEL KARAKTER ST KLER 3. K sa devre dayan m n n Ak m kapasitesi Prisma Plus G/P : 630/3200 A do rulan- zolasyon gerilimi : 1000 V mas flletme gerilimi : 690 V 4. Koruyucu devre K sa devre dayan m Prisma Plus G/P : 25/85 ka rms/1s süreklili inin do rulanmas Elektrodinamik dayan m Prisma Plus G/P : 53/187 ka Koruma s n f : IP 30/31/43/55 5. Yal tma aral klar n mlanan Form 1, Form 2a/b, Form 3a/b ve yüzeysel kaçak yolu uzunluklar n n ve Form 4a/b bölmelendirmelerini yapmak mümkün olmaktad r. do rulanmas 6. Mekanik çal flman n do rulanmas 7. IP koruma derecesinin do rulanmas. Her fider veya fider grubunda, cihazlar n optimum ve güvenli montaj na izin veren özel bir montaj/önyüz plakas bulun- Bununla birlikte, Schneider Electric in Sertifikal Prisma Plus Partnerleri taraf ndan montaj tamamlanm fl her Prisma nucu olaflabilecek her türlü hatan n önümaktad r. Bu sayede yanl fl montaj so- Plus panosu için afla daki 3 ayr rutin ne geçilebilmektedir. Ayn flekilde güç test gerçeklefltirilerek kalite onaylanmakta ve çifte garanti sunulmaktad r. edilmifl prefabrike çözümlerin kullan l- devresi ve cihaz ba lant lar nda test 1. Kablo ba lant lar n n ve elektriksel mas ile ba lant lar n montaj nda da hiçbir hataya yer b rak lmamaktad r. çal flman n denetlenmesi, 2. Dielektrik testleri, Prisma Plus n esnek ve modüler yap s, 3. Koruyucu tedbirlerin ve koruyucu ihtiyaç ve isteklerinize göre de ifltirme, devrenin elektriksel süreklili inin denetlenmesi. ekleme ve ç karma yapman za olanak verir. Prisma Plus la can ve mal güvenli inin Panolar yan yana, arka arkaya ya da sa lanmas amac yla enerjili parçalara aç oluflturacak flekilde birlefltirilebilirler. direkt ya da indirekt temas engellenebilmekte Gerekli koruma seviyesine göre seçi- ve k sa devre ak mlar n n yaratt lir ve kolayca de ifltirilebilir. hasarlar n bölmelenen parçalar aras nda Düz veya fleffaf kap lar sa a/sola aç labilir. k s tlanmas sa lanabilmektedir. Bu amaca yönelik olarak Prisma Plus ile IEC stendi inde, eriflim kontrolünün 60439-1 uluslararas standartlar nda ta- sa lanmas için kap kilidi de ifltirilebilir. 12 kapak konusunun devam 14. sayfada

13

kapak EAE yenilikçi modüler ürünleri ile fark yarat yor EAE Elektroteknik A.fi. EAE flirketler grubu 30 y l aflan geçmiflinde Türk elektromekanik sanayisine önemli katk larda bulunmufltur. 4 flirketten oluflan grubun üyelerinden olan EAE Elektroteknik A.fi. alçak gerilim elektrik kabinleri imalat na ilave olarak orta gerilim metal mahfazal -metal ay r ml hücrelerin imalat na da bafllam flt r. Ürünlerinin tamam n kendi bünyesinde gelifltiren EAE Elektroteknik A.fi. her zaman mevcut teknolojiyi ileriye götüren tasar mlar yla öncü olmufltur. Ürün gruplar ; Orta gerilim hücreleri Alçak gerilim elektrik kabinleri ORTA GER L M HÜCRELER M36 Serisi Metal Mahfazal -Metal Ay r ml Modüler Hücreler 36 kv / 630-1250 A / 16 ka M36 Serisi metal mahfazal metal ay r ml modüler hücreler, orta gerilim enerji da - t m tesislerinde kullan lmak amac yla, IEC 62271-200 standard na ve TEDAfi flartnamelerine uygun olarak tasarlanm flt r. Metal mahfazal -metal ay r ml modüler hücreler; modüler yap s, gözle görülebilir ay rma aral, küçültülmüfl hücre boyutlar, iç ark testli yük ay r c s, personel ve ekipman güvenli ini artt rmas, kolayl kla tesis edilip iflletilmesi ve ekonomik yönden uygun olmas nedeni ile kendine çok çeflitli kullan m alanlar bulmufltur. Kullan m alanlar : OG/AG da t m tesisleri, endüstri tesisleri (Enerji üretim, çimento, otomotiv, demir çelik vb.) A Serisi ç Ark Dayan ml Hava zoleli Metal Bölmeli Hücreler 12-17,5 kv / 630-2500 A / 31,5 ka Metal bölmeli, hava izoleli, iç ark dayan ml hücre yap s, çekmeceli tip vakum kesici / kontaktör kullan m gibi avantajlar ile göze çarpan A serisi orta gerilim iç ark dayan ml hava izoleli metal bölmeli hücreler, güç üretim ve da t m tesisleri, endüstri, ulafl m ve hizmet alanlar nda hizmet vermek amac yla, IEC 62271-200 standard na uygun olarak tasarlanm flt r. Metal ay r ml hücre yap s ; Hücre içerisine yerlefltirilen yük ay r c lar, sahip olduklar metal gövde sayesinde hücre alt bölümü ile ana bara bölümü aras nda metal bir ay r m sa lamaktad r. Yük ay r c s metal gövdesinin toprakl olmas sayesinde gerek kaçak ak mlardan gerek ise izolasyon problemlerinden dolay hücrenin alt bölümünde çal flan personel için tehlikeli durumlar n oluflmas engellenir. Bu sayede kablo ba lant lar nda veya ak m trafolar üzerinde yap lacak olan çal flmalar ana bara enerjili iken yürütülebilmekte ve tesisin enerjisinin kesilmesine gerek kalmamaktad r. M36 Serisi hücreler de yüksek gerilim bölümü 3 ana bölüme ayr lm flt r. Bunlar s ras yla; Ana bara bölümü: Ana baralar n bulundu u ve genellikle enerji alt nda bulunan bölümdür. Ay rma bölümü: Ana bara bölümü ile girifl/ç k fl bölümünü birbirinden ay ran metal gövdeli yük ay r - c s n n bulundu u bölümdür. Girifl/Ç k fl bölümü: Bu bölüm; hücre tipine ba l olarak kesici, ak m ve gerilim trafolar, topraklama ay r - c lar, OG sigortalar, gerilim bölücü izolatör, kablo ba lant bayraklar n ihtiva etmektedir. Bu bölüm hücreye girifl ç k fl yap lan bölümdür. Gözle görülebilir ay rma aral : Yük Ay r c s n n ön taraf nda bulunan ve sa laml yük ay r c s na yap lan iç ark testleri ile ispatlanm fl olan gözetleme penceresi sayesinde yük ay r c s n n aç k, kapal ve toprakl konumlar gözle görülebilmekte ve azami güvenlik sa lanmaktad r. ç ark testli yük ay r c s ; Paslanmaz gövdeye sahip olan yük ay r c - lar, uluslararas laboratuvarlarda iç ark testinden geçirilmifl ve sa laml kan tlanm flt r. Bu testler sayesinde, yük ay r c - s içerisinde meydana gelebilecek iç ark ar zas durumunda, hücre önünde bulunan personelin güvenli i garanti alt na al nm flt r. Tamamen mekanik kilitleme; M36 Serisi modüler hücrelerde kullan lan tüm standart kilitlemeler mekanik yap ya sahiptir. Hücre içerisinde bulunan kesici, yük ay r c s, topraklama ay r c s ve hücre kap s aras ndaki kilitlemeler, anahtar-kilit sistemi kullan lmadan sürgüler yard m yla gerçeklefltirilmektedir. Hücreler asma kilit tak labilecek flekilde tasarlanm flt r. Ayr ca istenmesi durumunda kablo girifli olan hücrelerde topraklama ay r c s n n enerjili kablo üzerine kapat lmas n önlemek amac yla elektriksel kilitleme düzene i hücreye yerlefltirilebilmektedir. (Canl Hat Kilitlemesi) ALÇAK GER L M ELEKTR K KAB NLER E-Kabin S Serisi Dikili tip modüler kabinler IP 55 E-Kabin D Serisi Dikili tip modüler kabinler IP 41 E-Kabin E Serisi ç tesisat kabinleri E-Kabin M Serisi Monoblok kutular E-Kabin T Serisi Terminal kutular E-Kabin H Serisi Harici tip kabinler E-Kabin K Serisi Kumanda konsollar E-Kabin X Serisi Paslanmaz kabinler E-Kabin A Serisi Alüminyum kabinler E-Kabin B Serisi Modüler bara izolatörleri Genel Ürün Özellikleri Prefabrik modüler yap : malat ve kullan m rahatl n n yan s ra depolama ve sevk yat kolayl sa lamas aç s ndan da büyük önem tafl yan prefabrik, modüler yap E-Kabin ürünlerinin en önemli özelli idir. Korozyona dayan m: E-Kabin ürünleri galvanizli sacdan imal edilir. Bu sayede, çinko tabakas n n katodik koruma prensibinden faydalan larak kesim yüzeylerinde veya çeflitli sebeplerle oluflabilecek çizik ya da darbe yerlerinde ilave koruma sa lan r. Tüm kapak ve kap - lar ilave olarak boyal olmalar sayesinde korozyona karfl yüksek dayan m gösterirler. S zd rmazl k: Tüm E-Kabin ürünlerinde, daha önceden belirlenmifl olan s zd rmazl k derecesini, yani koruma s n f n karfl layacak flekilde tasar m yap lm flt r. Örne in, dikili tiplerde kilit düzene i dört noktadan bask uygulayacak flekilde çal flmaktad r. Kullan lan contalama tekni i teknolojik geliflmenin ulaflt son nokta olan poliüretan - yerinde contalama tekni idir. 14 kapak konusunun devam 18. sayfada

''BANA DERG GELM YOR'' D YORSANIZ YA S ZDEN KAYNAKLANIYOR YA DA YANLIfi YAYIN fi RKET YLE ÇALIfiIYORSUNUZ Art k Sektörel Tan t m Dergileri aboneli i tamamen ücretsiz Tek yapman z gereken afla daki dergilerden iflinizle ilgili olan seçmek ve HABERORTAK.com sitesini ziyaret etmek. Bundan sonra: ster iletiflim bilgilerinizi gönderin, istedi iniz dergiyi adresinize gönderelim. ster Haberortak.com/Edergi-Egazete/ kategorisinden hemen okumaya bafllay n. LÜTFEN fi N ZLE LG L DERG LER SEÇ N: S.T. Makina Dergisi S.T. Otomasyon Dergisi S.T. Elektrik - Enerji Dergisi S.T. Proses Otomasyonu Dergisi S.T. Konveyör ç Lojistik Dergisi S.T. Sac flleme Teknolojileri Dergisi S.T. Robotik Mekatronik Dergisi S.T. Vinç ve Kald rma Üniteleri Dergisi S.T. Demir-Çelik ve A r Sanayi Dergisi S.T. Ak ll Binalar ve Güvenlik Sistemleri Dergisi : Y lda 12 say : Y lda 12 say : Y lda 12 say : Y lda 6 say : Y lda 6 say : Y lda 6 say : Y lda 6 say : Y lda 6 say : Y lda 6 say : Y lda 6 say Önemli aç klama: Dergilerimiz 100 binlerce firmaya dönüflümlü olarak gönderilmektedir. Sürekli takip etmek istedi iniz dergi için mutlaka ücretsiz abone olunuz. Bu kampanya 1 y l süreyle geçerlidir. Eski abonelerimizin abonelik süresi 1 y l uzat lm flt r. 16

17

kapak Siemens Gebze Tesisi Showroom u ak ll flebekelerin tüm özelliklerini ziyaretçilerle buluflturuyor Siemens A.fi. Enerji Sektörü ESP&M Pazarlama Uzman Ediz Gizlier: Showroom umuzda bulunan enerji otomasyon duvar bir flehir flebekesinde olmas gereken tüm koruma, kumanda, enerji kalitesi ve DMS (distribution management system) fonksiyonlar n içeriyor. Sunmufl oldu umuz çözümlerle ak ll flebekelerin tüm özelliklerini konuklar m z yerinde görmüfl oluyor. Dünya teknoloji devi Siemens in en modern tesislerinden biri olan Gebze tesisindeki showroom u gezdik. Gezimiz s ras nda say n Ediz Gizlier bize ayr nt l aç klamalarda bulundu. Say n Ediz bey, showroom unuzda hangi ürünleriniz sergileniyor. Yeni orta gerilim hücre standard neleri getiriyor. Showroom umuzda alçak gerilim panolar, orta gerilim hücreleri ayr ca enerji otomasyonu bölümümüzün demo panosu da bulunmaktad r. Türkiye de üretmifl oldu umuz 8BT2, 8BT1, 8BT3 ve Simoprime panolar m z burada görebilirsiniz. Ayr ca Almanya da üretilen Gaz izoleli primer ve sekonder da t m seviyesine yönelik hücrelerimiz de bulunmaktad r. Tüm ürünlerimiz Aral k 2003 te yay nlanan 62271-200 standard na uymaktad r. IEC 62271-200 yeni orta gerilim hücre standard eski orta gerilim standard olan IEC 60298 e göre belirgin yenilikler getirmifltir. lk olarak eski standartta metal clad, bölmelendirilmifl ve dolap tipi olmak üzere tan msal s n fland rma yap yordu. Bu tan mlamalarda kavram karmaflas olufluyordu. Eski standart içerisinde metal clad pano için ana bara, kablo ve kesici bölmesi birbirinden topraklanm fl metal parçalar ile ayr lmas durumunda geçerlidir. Bölmelendirilmifl tip ise bunun izole malzeme ile yap lmas d r. Di- er tüm tipikler ise dolap tipi panoya girer. Eski standartta arabal veya çekmeceli hücrelerde olan hareketli kontaklar ile sabit kontaklar n ayr lmas n sa layan hareketli perde düzeneklerinin metal-clad panoda izole malzeme olmas na izin veriyordu. Bu durum kavram karmaflas oluflturuyordu. zole malzeme toz, kir ve nemin etkisiyle k smi deflarj riski oluflturur. Ancak topraklanm fl bir metal kullanacak olursan z bu riskiniz tamamen ortadan kalkar. Yeni standart bu kavram karmaflas n ortadan kald rarak bölmelendirme tamamen izole PI (partiton insulation) veya tamamen topraklanm fl metal PM (partiton metalic) olarak ay rmaktad r. Yeni standart, hücreleri servis süreklilik kayb na göre s n fland rmakta. Servis süreklili ine göre s n fland rma LSC2B, LSC2A ve LSC1 dir. Bu standarda göre en yüksek güvenlikli panolar LSC2B PM olarak karfl m - za ç kar. Eski metal-clad in tamamen metal ile bölmelendirilmifl olan durumudur. Bizim Simoprime ve 8BT2 panolar m z LSC2B PM yani tam anlam yla metal clad panolard r. Yeni standart ayr ca iç ark için de s n fland rma getirmektedir. Panonun kullan ld ortamlar, iç ark s ras nda personelin güvenle durabilece i yer, ak m ve iç ark süresi ve tüm bunlara göre deney koflullar de iflmektedir. Örnek vermek gerekirse; 8BT2 panomuz IAC A FLR 31,5 ka 1 sn dir. Bunun anlam A tipi kilitli flalt merkezlerinde, iç ark s ras nda önden yandan, arkadan koruma sa lar ve deney 31,5 ka ak m de erinde 1 s için yap lm flt r. Ediz bey gazl kesici mi kullan yorsunuz. Biz orta gerilim seviyesinde vakum kesici kullan yoruz. Siemens az ya l kesiciden sonra vakum kesici teknolojisine geçmifltir. Neden vakum kesici. Orta gerilim tesislerinde güvenlik, sistemin güvenli ine temel teflkil etmektedir. Bu aç dan bak ld nda vakum kesici; güvenirli i, küçük boyutlar, yüksek anahtarlama kapasitesi ve bak m gerektirmemesi nedeniyle önemli avantajlar sunmaktad r. Vakum kesicilerde kontak direnci tüm iflletme ömrü boyunca sabittir. Çünkü yüksek ak m de erlerinde dahi ortam içersinde herhangi bir gaz veya kimyasal madde olmad ndan, düflük ark enerjisi sayesinde güvenli bir kesme ortam sa lar. Vakum ortam nda kontaklar okside olmad ndan, düflük ark enerjisi sayesinde tüm iflletme ömrü boyunca vakum tüpü bak m gerektirmez ancak di er kesicilerde durum farkl bir hal al yor. Gaz n özelli i kaybolur. Belirli aral klarla kontrol edilmesi ve bak m yap lmas bir zorunluluktur. Vakum tüpleri hermetik yap lar ndan ötürü d fl ortam koflullar ndan etkilenmezler. Conta düzenekleri içermedi inden vakum kesicinin ortam koflullar tüm iflletme ömrünce sabit kal r. Patlama riski bulunmaz. Düflük ark enerjisi ve kompakt yap lar ndan ötürü minimum yal tkan malzeme ve hareketli parça ile minimum k smi deflarj ve ar za riski olufltururlar. Tüm bunlar n sonucunda her türlü endüstriyel tesiste ve her türlü iflletme koflullar nda maksimum güvenlik, minimum bak m maliyeti ile önemli avantajlar sunarlar. Tüm hücrelerimizde maksimum güvenlik, minimum bak m maliyeti ve arabal olmas sayesinde h zl müdahale özelli ine sahiptir. Showroom umuzda bulunan enerji otomasyon duvar bir flehir flebekesinde olmas gereken tüm koruma, kumanda, enerji kalitesi ve DMS (distribution management system) fonksiyonlar n içermektedir. Sunmufl oldu umuz çözümlerle ak ll flebekelerin tüm özelliklerini konuklar m za sunmaktay z. Bunlar çok de erli yetenekler, büyük katma de er yaratacak potansiyel var burada. Çok teflekkür ederiz Ediz bey. 18 kapak konusunun devam 20. sayfada

19

kapak Yeni standart pano üreticilerine tasar m kriterlerine uyma zorunlulu u getiriyor Bir panonun nas l olmas gerekti ini tan mlayan ve panolarda tip testinin bozulmamas için gerekli koflullar belirten IEC standard de iflti. Yeni standart IEC 61439 da orijinal üretici ile pano üreticisi ayr m yap l rken, art k pano üreticisi bütün sorumlulu u orijinal üreticiye yükleyemeyecek. Pano üreticilerinin, ana üreticinin montaj kriterlerine kesinlikle uymalar gerekiyor. Orijinal firma tip testi alm flsa onun belirlemifl oldu u tasar m kriterlerine uymak bir zorunluluk haline geliyor. Siemens A.fi. Otomasyon ve Kontrol Sistemleri Alçak Gerilim fialt Tekni i Sat fl ve Pazarlama Uzman Elektrik Elektronik Mühendisi lke Kider, yeni standard n vurgulad en önemli noktalardan birinin de, art k partner firman n orijinal üreticiden ald panoyu istedi i gibi de- ifltirememesi oldu unu söyleyerek, Ana baray istedi i gibi da tma ve benzeri durumlar söz konusu olamayacak. De ifliklik yapmas durumunda pano üreticisinin bunu hangi standarda dayand rd n, hangi kriterlere göre yapt n aç klamas ve kan tlamas gerekecek dedi. Siemens A.fi. Otomasyon ve Kontrol Sistemleri Alçak Gerilim fialt Tekni i AG Pano Ürün Yöneticisi M. Rauf Çilbeylio lu ise, pano üretiminde eskiye k yasla çok büyük geliflmeler oldu unu kaydederek, Bir kere art k her fleyi software ile üretiyorsunuz. Eskiden önce tek hat flemalar, fizibilitesi gibi ön çal flmalar yap l rd. Sonras nda teklif haz rlama çal flmalar yap l rd. Bu çok zaman alan bir aflama idi. Teklif kabul edilirse tasar mlar bafllard. Yaklafl k bir ay da bu aflamada harcan rd. Bir de son hesaplama aflamas vard. fiimdi art k tek hat fleman - z al yorsunuz, software e giriyorsunuz. Yar m saat içinde teklifin detaylar ç k yor, ön görünüflü ve cihazlarla beraber, tespit elemanlar n n hangileri ithal edilecek, hangileri yerli olacak hepsi dahil. Sipariflin al nd gün içinde bak r ve sac imalat bafllayabiliyor dedi. Say n M. Rauf Çilbeylio lu ve Say n lke Kider ile Siemens in AG Pano sistemlerini konufltuk. Önce sizleri, sonra da Siemens AG Pano sistemlerini tan tmak istiyoruz. Rauf Çilbeylio lu: 1973 y l nda Hamburg dan Makine Mühendisi olarak mezun oldum. Askerlik görevimi tamamlad ktan sonra Siemens te göreve bafllad m. O zamanki ad Simko idi. 1976 y l ndan bu yana Siemens teyim. Görev yerim konstrüksiyon büro idi. lk uygulamalar biz bafllatt k. lk rapido kalemi biz getirdik. Serbest elle yaz yazmay flablonla yazmaya dönüfltürdük. 1993 y l na kadar konstrüksiyon büroda her fley manüel idi. Sonra bilgisayarlar geldi, CAD yaz l mlar kullanmaya bafllad k. Ben befl y l önce konstrüksiyon bürodan Alçak Gerilim fialt Tekni i Bölümüne geçtim. Ürün sorumlulu u görevindeyim, son bir y lda ifller yo unlafl nca aram za lke bey de kat ld. Ürünleriniz neler. Rauf Çilbeylio lu: Tarihsel olarak anlat rsak Sivacon 8PT adl bir alçak gerilim sistemimiz var. Almanya da gelifltirilmifl olan bu ürün tüm dünyada franchising sistemi ile pazara sunuluyor. Türkiye de sekiz partnerimiz var: Egesim, Anelsis, Star, Omega, 3P, E-R, fialt Otomasyon ve Metec. E-R firmas sa l k sebebiyle faaliyetlerine ara vermifl durumda. Türkiye tip testli pano ile ne zaman tan flt. Rauf Çilbeylio lu: Tip testli panoyla Türkiye nin tan flmas 8P011 sistemimiz ile oldu. lk kez çekmeceli sistemlerde tip testleri bafllad. Onlar nükleer santrallerde kullan lmak için tasar mlanm flt. 20 y l iflletme garantisi verilmekteydi. fiimdi de yayg nlaflt. IEC komisyonunun bafl ndaki kifli Siemens in bafl ndaki kifli ayn zamanda. Yedi adet tip testi var; her kombinasyon için bu yedi testin tekrarlanmas gerekmektedir. En küçük bir de ifliklik, örne in bir cihaz de iflikli i, bir ortam de iflikli i yedi testin yeniden yap lmas n zorunlu k lar. Her yeni ürün için biz 1000 adet test yapmaktay z. lke Kider: IEC 60439 standard içinde yedi tip testi, üç de rutin test yap lmas gerekmekteydi. Bu durum IEC 61439 gelince de- iflti. Ona da de iniriz birazdan. Ben önce piyasadaki yanl fl bir alg ya de inmek istiyorum. Bir panoyu herhangi bir üretici içine gerekli komponentleri koyduktan sonra akredite bir laboratuara test edilmek üzere gönderebilir. Pano testi baflar yla geçebilir. Bu durumda pano tip testli pano durumuna gelmifltir. Burada kritik olan husus panonun o konfigürasyon için tip testinden baflar yla geçmifl oldu udur. Konfigürasyon de iflirse, örne in bir flalter markas n n de iflmesi gibi basit görünen bir durum olursa dahi panonun yeniden teste girmesi zorunludur. Aksi halde yeni konfigürasyon için tip testinden söz edemezsiniz. Piyasadaki yanl fl alg bu gerçe i bilmemekten kaynaklanmakta. Bir üreticinin bir panosu için tip testi var ise her panosu için tip testi oldu u zannedilmekte. Oysa durum böyle de il. Bu alg n n kesinlikle de iflmesi gerekmekte. B Z M KADAR ÇOK SAYIDA T P TEST NE SAH P BAfiKA B R F RMA YOK Siemens A.fi. Otomasyon ve Kontrol Sistemleri Alçak Gerilim fialt Tekni i Sat fl ve Pazarlama Uzman Elektrik Elektronik Mühendisi lke Kider ve Siemens A.fi. Otomasyon ve Kontrol Sistemleri Alçak Gerilim fialt Tekni i AG Pano Ürün Yöneticisi M. Rauf Çilbeylio lu Yan lt c ve eksik ifadeler kullanman n bu yanl fl alg n n oluflmas nda pay var m d r. lke Kider: Asl nda kabin üreticisi firmalar geçmiflte kendilerinin tip testli panolar üretmediklerini deklare ettiler; Biz tip testli pano üreticisi de iliz dediler. Bu aç klamay yapmalar zorunluydu, çünkü standartlar yaln zca içleri dolu panolar için tip testi kavram n n geçerli oldu unu aç klamaktad r. Dolay s yla kabin için tip testi kavram söz konusu olamaz. Bofl kabinler için farkl bir standart sözkonusudur, onun da kriterleri farkl d r. Siemens olarak alçak gerilim pano sistemlerinde övündü ümüz bir konu var. O da, bizim kadar çok say da tip testine sahip baflka bir firman n bulun- 20