Ekonomide Son Gelişmeler

Ekonomide Son Gelişmeler

Dünya da ve Türkiye de Gelişmeler

Küresel Krizden hangi Ülke Nasıl Etkilendi? * Büyüme Oranları ABD Brezilya Meksika Euro Bölgesi (16 ülke) OECD ülkeleri Kore Japonya Rusya Türkiye 2008 4.Ç. % -1,8 % 1,3 % 1,6 % -1,2 % -0,9 % -3,7 % -4,5 % 1,1 % -6,2 2009 1,Ç. % -2,5 % -1,8 % -8,2 % -4,8 % -3,1 % -4,2 % -8,8 % -10 % -13,8 (Türkiye 2009 1.Ç. itibariyle tüm AB, OECD, G-20 ülkeleri içinde krizden en çok olumsuz etkilenen ülke olmuştur) Kaynak: Reuters * Kaynak: M.Rifat HİSARCIKLIOĞLU Oda/Borsa Yönetim Kurulu Başkanları Bilgilendirme Toplantısı - 02.07.2009 3

Bu Kriz artık Bizim Krizimiz * Gelişmekte olan ülkelerde arasında en yavaş toparlanan Türkiye olacak gibi Ülke Türkiye Çin Rusya Brezilya Hindistan İran Mısır Büyüme Tahminleri 2009-5.5 6.5-7.5-1.1 5.1 2.5 3.8 2010 1.5 7.5 2.5 2.5 8.0 3.0 4.2 2011 3.0 8.5 3.0 4.1 4.5 4.0 5.0 Kaynak: Dünya Bankası * Kaynak: M.Rifat HİSARCIKLIOĞLU Oda/Borsa Yönetim Kurulu Başkanları Bilgilendirme Toplantısı - 02.07.2009 4

Küresel Krizin Sektörel Etkisi * İmalat Sanayi Geneli TV Otomotiv Büro Makineleri Beyaz Eşya Gıda Tekstil Makine Metal Hazır Giyim Mobilya Kimya Ekim/08-Nisan/09 7 aylık süredeki değişim % -15 % -36 % -29 % -23 % -20 % -20 % -19 % -16 % -12 * Kaynak: M.Rifat HİSARCIKLIOĞLU Oda/Borsa Yönetim Kurulu Başkanları Bilgilendirme Toplantısı - 02.07.2009 % -7 % -2 % 9 5

Türkiye için bu Kriz öncekilerden farklı * 1994, 2001, 2008 krizlerinin ilk 12 ayındaki ihracat büyümesi 1994 ve 2001 krizlerinin başlangıcını takiben ilk 12 ayda ihracat artışı devam etti, 2008 krizinin başlangıcını takiben 3. aydan itibaren ise ihracat artışı eksiye döndü Kriz başlangıcı 1994 krizi için Ocak, 2001 krizi için Şubat, 2008 krizi için ise Temmuz olarak alınmıştır. * Kaynak: M.Rifat HİSARCIKLIOĞLU Oda/Borsa Yönetim Kurulu Başkanları Bilgilendirme Toplantısı - 02.07.2009 6

İşsizlik En Büyük Problem * SSK lı sayısı (milyon kişi) İşsiz sayısı milyon kişi) Genel İşsizlik oranı Tarım-dışı İşsizlik oranı Tarım-dışı Genç İşsizlik oranı 2008 Mart 8,7 2,5 % 11 % 20 % 23 2009 Mart 8,4 3,8 % 16 % 28 % 31 * Kaynak: M.Rifat HİSARCIKLIOĞLU Oda/Borsa Yönetim Kurulu Başkanları Bilgilendirme Toplantısı - 02.07.2009 7

Olumlu Gelişmeler * * Kaynak: M.Rifat HİSARCIKLIOĞLU Oda/Borsa Yönetim Kurulu Başkanları Bilgilendirme Toplantısı - 02.07.2009 8

Olumlu Gelişmeler * Mevsimsellikten arındırılmış 3 aylık hareketli ortalama Kaynak: BESD, OSD, TCMB * Kaynak: M.Rifat HİSARCIKLIOĞLU Oda/Borsa Yönetim Kurulu Başkanları Bilgilendirme Toplantısı - 02.07.2009 9

Olumlu Gelişmeler * Baltık Kuru Yük Endeksi (Son 1 yıl) * Kaynak: M.Rifat HİSARCIKLIOĞLU Oda/Borsa Yönetim Kurulu Başkanları Bilgilendirme Toplantısı - 02.07.2009 10

Türkiye Daha Hızlı Büyümek Zorunda * ABD AB Türkiye Mevcut Gelir Düzeyi 45.000 $ 32.000 $ 10.000 $ %1 lik büyüme ile sağlanan brüt gelir artışı 450 $ 320 $ 100 $ (Türkiye, sadece AB ortalaması ile arasındaki mesafeyi koruyabilmek için AB den 3,2 kat daha hızlı büyümek zorunda) * Kaynak: M.Rifat HİSARCIKLIOĞLU Oda/Borsa Yönetim Kurulu Başkanları Bilgilendirme Toplantısı - 02.07.2009 11

Hızlı Büyüme ile AB yi bir kuşakta yakalarız * Türkiye deki Kişi Başına Milli Gelirin AB ye oranı * Kaynak: M.Rifat HİSARCIKLIOĞLU Oda/Borsa Yönetim Kurulu Başkanları Bilgilendirme Toplantısı - 02.07.2009 12

13

Sanayi 14

İlk 500 deki Denizlili Firmalar ve Yükselenler & Gerileyenler 14 14 Kaynak: İSO 12 10 8 6 4 2 0 1993 1994 1995 9 1996 1997 10 1998 9 9 1999 2000 10 2001 11 11 2002 2003 2004 12 12 Tüm 7 9 6 8 7 7 6 6 5 Tekstil 5 5 6 4 3 3 4 2 3 3 3 3 4 4 2 3 4 5 3 3 5 5 2 Diğer 3 3 1 1 1 1 3 3 2 1 1 1 2 3 Metal 1 3 1 1 2005 10 2006 13 2007 11 2008 10 15

İSO 500 de Denizlili Firmalar (2008) Denizli Sıra No 2008 yılı 500 Büyük Kuruluş Sıra No 2007 yılı 500 Büyük Kuruluş Sıra No Firma Ünvanı Özel Sıra No Üretimden Satışlar Net (TL) 1 34 27 Er-Bakır Elektrolitik Bakır Mamülleri A.Ş. 30 1.187.576.000 2 110 148 Abalıoğlu Yem Soya ve Tekstil San. A.Ş. 102 459.236.158 3 136 151 Kocaer Haddecilik San. ve Tic. A.Ş. 128 368.894.327 4 158 136 Nexans Türkiye Endüstri ve Tic. A.Ş. 150 318.737.152 5 212 341 Kardemir Haddecilik San. ve Tic. Ltd. Şti. 202 250.901.076 6 213 157 Menderes Tekstil San. ve Tic. A.Ş. 203 249.973.069 7 257 265 Pamukkale Kablo San. ve Tic. A.Ş. 247 208.805.714 8 380 271 Denizli Çimento Sanayii T.A.Ş. 368 140.933.963 9 404 444 Dentaş Ambalaj ve Kağıt Sanayi A.Ş. 391 133.153.336 10 500 - Küçüker Tekstil San. ve Tic. A.Ş. 486 104.178.996 Kaynak: İSO 16

Denizli Organize Sanayi Bölgesi B Elektrik Tüketimi T (MWh) 40.000 35.000 30.000 25.000 Haziran 09; 24.375 20.000 15.000 10.000 Oca.04 Tem.04 Oca.05 Tem.05 Oca.06 Tem.06 Oca.07 Tem.07 Oca.08 Tem.08 Oca.09 Kaynak: DOSB 17

Denizli Organize Sanayi Bölgesi B Doğalgaz Tüketimi T (m 3 ) 7.000.000 6.000.000 5.000.000 4.000.000 3.000.000 2.000.000 Haziran 09 1.788.392 1.000.000 0 Tem.05 Kaynak: DOSB Oca.06 Tem.06 Oca.07 Tem.07 Oca.08 Tem.08 Oca.09 18

Yatırım & Üretim 19

Denizli ye Verilen Yatırım m Teşvik Belgelerine Bağlı Yatırım m Tutarı ve İstihdam (2003-200 2008) Sektör Yatırım (bin YTL) Pay 2003 2008 İstihdam (kişi) i) Pay Yatırım (bin YTL) Pay İstihdam (kişi) i) Bitkisel Üretimretim 604,354 0,17% 10 0,16% 15.490 11,80% 135 14,48% Madencilik 45.097 12,74% 553 9,02% 6.100 4,65% 60 6,44% Dokuma ve Giyim 249.025 70,36% 4.927 80,38% 17.527 13,35% 147 15,77% Kağı ğıt 4.000 1,13% 35 0,57% 13.062 9,95% 10 1,07% Cam 1.633 0,46% 13 0,21% 0 0,00% 0 0,00% Elektrikli Makineler 13.933 3,94% 147 2,40% 10.096 7,69% 37 3,97% Çimentoimento 13.564 3,83% 91 1,48% 0 0,00% 0 0,00% Enerji 7.415 2,10% 21 0,34% 2.400 1,83% 6 0,64% Turizm 4.514 1,28% 85 1,39% 6.363 4,85% 100 10,73% Sağlık 0 0,00% 0,00% 38.269 29,16% 125 13,41% Ulaştırma 6294,35 1,78% 65 1,06% 0 0,00% 0 0,00% Diğer 7.833 2,21% 183 2,99% 21.951 16,72% 312 33,48% 353.914 100,00% 6.130 100,00% 131.258 100,00% 932 100,00% Pay Kaynak: Hazine Müsteşarlığı & 20

Denizli ye Verilen Yatırım m Teşvik Belgelerine Bağlı Yatırım m Tutarı ve İstihdam (2001-200 2008) İstihdam Yatırım(YTL) 7.000 6.000 440.481.621 6.130 500.000.000 450.000.000 400.000.000 5.000 4.000 3.000 2.807 4.468 353.913.808 233.283.700 3.393 226.074.515 305.551.842 337.891.678 350.000.000 300.000.000 250.000.000 200.000.000 2.000 1.000 0 2.152 1.939 1.733 131.257.971 95.171.637 932 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 150.000.000 100.000.000 50.000.000 0 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı & 21

Denizli ye Verilen Yatırım m Teşvik Belgelerine Bağlı Yatırım m Tutarı ve İstihdam Yatırım Tutarı (YTL) İstihdam 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Ocak-Mayıs 2009 95.171.637 440.481.621 353.913.808 233.283.700 226.074.515 305.551.842 337.891.678 131.257.971 73.232.162 2.807 4.468 6.130 3.393 1.939 1.733 2.152 932 367 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı & 22

İhracat 23

2008 Yılı Türkiye de En Fazla İhracat Yapan İlk 10 İl Sıra İl İhracat (milyon $) Pay 1 İstanbul 66.112 51,85% 2 Bursa 11.586 9,09% 3 İzmir 8.280 6,49% 4 Kocaeli 8.195 6,43% 5 Ankara 5.297 4,15% 6 Gaziantep 3.481 2,73% 7 Manisa 3.145 2,47% Kaynak: TİM 8 Sakarya 2.885 2,26% 9 Denizli 2.315 1,82% 10 Hatay 1.822 1,43% Diğer (71) 14.380 11,28% Türkiye 127.499 100,00% 24

Denizli ve Türkiye T İhracatı 2000-2008 2008 (2000 YılıY İhracatı =1) 7,50 7,00 6,50 6,00 5,50 5,00 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 6,80 4,70 1,00 1,00 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Denizli Türkiye Kaynak: TİM 25

Denizli İhracatında Sektörel Dağı ğılım m ve Değişim im (bin $) Sektör 2008 Tutar Pay 2008 2009 2008-2009 Haziran Haziran Haziran Değişimi Tutar Tutar Tekstil ve Hazır r Giyim 1.240.762 53,59% 600.886 51,18% 418.060 57,20% -30,43% Metal Elektrik & Elektronik 388.080 16,76% 227.584 19,38% 86.228 11,80% -62,11% Madencilik 112.217 4,85% 58.643 4,99% 44.374 6,07% -24,33% Diğer 574.238 24,80% 287.055 24,45% 182.225 24,93% -36,52% Toplam 2.315.297 100,00% 1.174.168 100% 730.887 100% -37,75% Pay Pay Kaynak: TİM 26

2004-200 2008 Döneminde Denizli İhracatında Oransal Değişim im Ülkeler 2004 2008 2008-2004 2004 Fark (puan) Haziran 2009 A.B.D. 20,30% 10,58% -9,72 6,92% A.B. 61,95% 57,17% -4,78 61,87% Yükselen Pazarlar* 7,04% 20,22% +13,18 16,79% Diğer 10,72% 12,03% +1,31 14,42% Toplam 100,00% 100,00% 0,00 100,00% * YÜKSELEN PAZARLAR : 2004-2008 Periyodunda Denizli ihracatında payları büyük oranda artış gösteren, başta Rusya olmak üzere, eski Sovyet Cumhuriyetleri, Ortadoğu, Balkanlar, Kuzey ve Orta Afrika Ülkeleri ve komşu ülkelerdir. Kaynak: TİM 27

Türkiye ve Denizli de Ev Tekstil Ürünleri İhracat Rakamları (2008) ) (bin $) 2007 2008 TÜRKİYE DENİZLİ Pay TÜRKİYE DENİZLİ Pay Havlu 638.659 451.820 70,75% 611.110 455.775 74,58% Bornoz-Sabahlık 342.278 239.074 69,85% 319.350 208.201 65,20% Çarşaf-Nevresim 583.542 192.253 32,95% 554.779 238.375 42,97% Diğer 21.049.556 352.039 1,67% 21.045.095 350.466 1,67% TOPLAM 22.614.035 1.235.186 5,46% 22.530.334 1.252.818 5,56% Kaynak: DETKIB 28

İstihdam 29

Nisan 2009 Hizmet Akdi İle (SSK'lı) Çalışanların İllere Dağı ğılımı Çalışan Sayısı Pay 1 İstanbul 2.554.054 30,04% 2 Ankara 761.555 8,96% Aralık k 2007 Çalışan Sayısı Pay 1 İstanbul 2.597.675 30,57% 2 Ankara 722.036 8,50% 3 İzmir 565.617 6,65% 4 Bursa 406.872 4,79% 5 Antalya 313.620 3,69% 6 Kocaeli 284.714 3,35% 7 Adana 177.513 2,09% 8 Konya 163.950 1,93% 9 Tekirdağ 144.778 1,70% 3 İzmir 587.855 6,92% 4 Bursa 447.844 5,27% 5 Kocaeli 291.282 3,43% 6 Antalya 279.429 3,29% 7 Adana 177.712 2,09% 8 Tekirdağ 162.334 1,91% 9 Konya 161.703 1,90% 10 Mersin 132.357 1,56% 10 Denizli 142.338 1,67% 11 Manisa 131.889 1,55% 11 Manisa 142.209 1,67% 12 Kayseri 130.905 1,54% 12 Kayseri 139.137 1,64% 13 Gaziantep 129.202 1,52% 13 Mersin 129.343 1,52% 14 Denizli 123.945 1,46% 14 Gaziantep 124.193 1,46% Diğer (67) 2.482.082 29,19% Diğer (67) 2.392.734 28,16% Kaynak: SGK Toplam 8.503.053 100,00% Toplam 8.497.824 100,00% 30

Tekstil ve Hazır r Giyim Sektörünün n Denizli İstihdamından Aldığı Pay Tekstil Toplam Pay 2002 55.238 108.382 %50,97 2003 55.492 121.094 %45,83 2004 55.238 128.627 %42,94 2005 54.745 135.755 %40,33 2006 53.485 151.926 %35,20 2007 2008 49.832 42.784 148.109 140.560 %33,65 %30,44 2009 Mayıs 36.880 130.383 %28,29 Kaynak: Denizli SGK İl Müdürlüğü 31

Tekstil ve Hazır r Giyim Sektörünün n Denizli İstihdamından Aldığı Pay 140.000 120.000 108.382 121.094 128.627 135.755 151.926 148.109 140.560 130.383 100.000 80.000 60.000 40.000 55.238 55.492 55.238 54.745 53.485 49.832 42.784 36.880 20.000 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Mayıs Toplam Tekstil Kaynak: Denizli SGK İl Müdürlüğü 32

Tekstil ve Hazır r Giyim Sektörünün n Denizli İstihdamından Aldığı Pay 160.000 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 Aralık 02 Aralık 05 Mart 06 Haziran 06 Kaynak: Denizli SGK İl Müdürlüğü Eylül 06 Aralık 06 Mart 07 Haziran 07 Eylül 07 Aralık 07 Mart 08 Denizli Toplam Denizli Tekstil Haziran 08 Eylül 08 Aralık 08 Mart 09 33

Denizli de SSK lı İstihdamda değişim im Mayıs 2008 den Mayıs 2009 a Tekstil : -11.741 kişi Toplam: -25.423 kişi Aralık 2008 den Mayıs 2009 a Tekstil : -5.904 kişi Toplam: -10.177 kişi Kaynak: Denizli SGK İl Müdürlüğü 34

Bankacılık & Kredi 35

Bankalarca Denizli de Kullandırılan lan Krediler - (brüt-bin bin TL) Sektör 2005 Pay 2008 Pay Bireysel krediler ve kredi kartları 290.251 17,10% 904.577 22,81% Tekstil ve tekstil ürünleri san. 680.181 40,06% 786.366 19,83% Toptan, perakende tic., komisyonculuk, motorlu araç servis hizm. 169.281 9,97% 452.354 11,41% Metal ana sanayi ve işlenmiş mad. ürt. 101.482 5,98% 409.275 10,32% Elektrik gaz ve su kaynakları 5.065 0,30% 298.239 7,52% Diğer 451.494 26,59% 1.115.354 28,12% TOPLAM 1.697.755 100% 3.966.165 100% Kaynak: T.C.M.B. 36

Bankalarca Denizli de Kullandırılan lan Krediler - (brüt-bin bin TL) 2.000.000 1.615.798 1.800.000 1.600.000 1.400.000 1.200.000 1.000.000 800.000 600.000 400.000 200.000 101.482 290.251 680.181 625.840 188.420 482.438 846.945 1.092.976 245.675 748.135 842.548 1.413.276 409.275 904.577 786.366 0 2005 2006 2007 2008 Kaynak: T.C.M.B. Metal ana san ve işlenmiş mad. ürt. Tekstil ve tekstil ürünleri san. Bireysel krediler ve kredi kartları Diğer 37

nin Önemli Gündem Başlıkları 38

Denizli nin önemli gündem başlıkları 1. Kalkınma Ajansı Kurulacak 16 kalkınma ajansından biri : TR-32 Aydın-Denizli-Muğla Bölgesi Kalkınma ajansı Denizli merkezli 2. Yeni Teşvik Yasası Denizli II. Bölgede Bölgesel-sektörel teşviklerden yararlanıyor Komşu illerin olduğu III.bölgeye tekstil yatırımı nakli desteklenmiyor 39

Denizli nin önemli gündem başlıkları 2. Yeni Teşvik Yasası Denizli II. Bölgede Komşu illerin olduğu III.bölgeye tekstil yatırımı nakli desteklenmiyor 40

Denizli nin önemli gündem başlıkları 2. Yeni Teşvik Yasası Bölgesel-sektörel teşviklerden yararlanıyor SEKTÖRÜN US 97 KODU 11-12-13-14 15 0121 0500.0.04 *seracılık Bölgesel Teşviklerden Yararlanacak Sektörler *madencilik ve taşocakçılığı yatırımları (1 inci grup madenler, mıcır, rödovanslı madencilik hariç) *gıda ürünleri ve içecek imalatı (Ek 4 de yer alan teşvik edilmeyecek konular ile dip not 6'da belirtilen ve genel teşvik sisteminden yararlanacak konular hariç) *entegre hayvancılık yatırımları (entegre damızlık hayvancılık yatırımları dahil) *su ürünleri yetiştiriciliği 1 Milyon TL 2 Milyon TL süt inekçiliği entegre tesislerinde 500 büyük baş, büyük baş besicilik entegre tessilerinde 700 büyük baş/dönem süt ve et yönlü küçük baş entegre tesislerinde 2000 küçük baş/dönem kanatlı entegre tesislerinde 200.000 adet/dönem 25 dekar Asgari Yatırım Tutarları ve Kapasiteleri 1 Milyon TL 41

2. Yeni Teşvik Yasası Denizli nin önemli gündem başlıkları SEKTÖRÜN US 97 KODU Bölgesel Teşviklerden Yararlanacak Sektörler Asgari Yatırım Tutarları ve Kapasiteleri 17 *tekstil ürünleri imalatı (Dip not 8'de belirtilen konular hariç) tekstilin aprelenmesi yatırımları için 15 Milyon TL, diğer yatırım konularında 1 Milyon TL'nin üzerindeki tevsi ve modernizasyon yatırımları 19 *derinin tabaklanması ve işlenmesi 1 Milyon TL *akıllı çok fonksiyonlu teknik tekstil 1 Milyon TL 2010.0.02.55, 2021 *döşemelik parke, kaplama, kontrplak, yonga levha, sunta, mdf vb. plakaların imalatı 4 Milyon TL 21 *kağıt ve kağıt ürünleri imalatı selüloz üretiminden başlamak kaydıyla entegre kağıt üretim tesisleri 26 (2693.2, 2694.1,2695.1,2695.3, 2695.4, 2610.2.03.01 hariç) *metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı (fırınlanmış kilden, kiremit, biriket, tuğla ve inşaat malzemeleri, çimento, inşaat amaçlı beton ürünleri, hazır beton, harç, çok katlı yalıtım camları hariç) 4 Milyon TL 2720.4.06 *bakır teller 4 Milyon TL 29 *makine ve teçhizat imalatı 4 Milyon TL 31 *elektrikli makine ve cihazları imalatı 4 Milyon TL 32 *radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları imalatı 4 Milyon TL 42

2. Yeni Teşvik Yasası Denizli nin önemli gündem başlıkları SEKTÖRÜN US 97 KODU 3430 3591 ve 3592 361 5510.1.01, 5510.2.01, 5510.5.02, 5510.5.04 5510.3.01 6302.0.01 6302.0.03 80 (809 hariç) 8511.0, 8511.0.01-05, 8511.0.99, 8531.0.01-03 *oteller Bölgesel Teşviklerden Yararlanacak Sektörler *motorlu kara taşıtı yan sanayi *motosiklet ve bisiklet üretimi *mobilya imalatı (sadece metal ve plastikten imal edilenler hariç) *öğrenci yurtları *soğuk hava deposu hizmetleri *lisanslı depoculuk *eğitim hizmetleri (yetişkinlerin eğitilmesi ve diğer eğitim faaliyetleri hariç) *hastane yatırımı, huzur evi *tehlikeli atık geri kazanım ve bertaraf tesisleri Asgari Yatırım Tutarları ve Kapasiteleri 4 Milyon TL 1 Milyon TL 4 Milyon TL 3 yıldız ve üzeri 100 öğrenci 1000 metrekare 2 Milyon TL 1 Milyon TL 100 kişilik huzur evi 43

Denizli nin önemli gündem başlıkları 3. Yükselen pazarlara açılım Güney Afrika Cumhuriyeti Irak 4. Çek mevzuatından kaynaklanan sıkıntılar 44

Teşekk ekkürler Müjdat Keçeci Denizli Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Atatürk Bulvarı No:94/2-3, 20100 DENİZLİ Tel: 0.258.242 10 04; Faks: 0.258.263 81 25 www.dso.org.tr dso@dso.org.tr 45