GAR - GÖÇ ARAŞTIRMALARI DERNEĞİ

2017 / 01 GAR - GÖÇ ARAŞTIRMALARI DERNEĞİ GAR - Bülten no.1 https://gocarastirmalaridernegi.wordpress.com Yılda iki kez çıkar

GAR Göç Araştırmaları Derneği Aralık 2017 Uzun zamandır üzerine düşündüğümüz ama memleketin çalkantılı atmosferinde hep ertelenen GAR - Göç Araştırmaları Derneği ni 21 Eylül 2017 de kurduk. Elinizde derneğimizin ilk bültenini tutuyorsunuz. Derneğimiz göç alanında çalışmalar yapmak, bu alanda farklı disiplinler tarafından yapılan çalışmaların içinde yer almak, göç araştırma ve araştırmacılarını desteklemek, çalışmalarda üretilen bilgilerin yaygınlaştırılmasına katkıda bulunmak, göçe ilişkin konularda çalışanlar arasında mesleki dayanışma, iletişim, işbirliği ve etkileşimi sağlamak amacı ile kuruldu. Amaçlarımız arasında, hem göç araştırmacılarının karşılaştıkları bilimsel, kurumsal ve etik sorunlara çözüm üretmek, hem de kağıtlı/kağıtsız göçmenlerin, sığınmacıların ve mültecilerin farklı alanlarda karşılaştıkları mağduriyetleri kamuoyuyla paylaşarak farkındalık oluşturmak var. MERHABA GAR Göç Araştırmaları Derneği nin kurucu üyeleri (soyadı sırasıyla) Polat Alpman, Selin Altunkaynak, Didem Danış, Gülay Uğur Göksel, Biriz Karaçay, Deniz Sert, Besim Can Zırh. http://gocarastirmalaridernegi.wordpress.com 2 gar.dernek@gmail.com

AYLIK GÖÇ SEMİNERLERİ no.1 eminer Seminerlerin ilkini 26 Eylül 2017 de Tütün Deposu nda gerçekleştirdik. Bu ilk toplantıda Koç Üniversitesi nde doktora sonrası araştırmacı olan Dr. Maissam Nimer Suriyeli mültecilerin Türkiye deki eğitim sistemine entegrasyonu başlıklı bir konuşma yaptı. İlk, orta ve yüksek öğrenimdeki Suriyeli çocuk ve gençlerin eğitimde karşılaştığı sorunlara ve olası çözümlere odaklanan bu konuşmada, Lübnan daki mültecilerin eğitime erişimi hakkında örnekler de vererek dinleyicilere karşılaştırmalı bir düşünme fırsatı sundu. GAR Göç Araştırmaları Derneği olarak 2017-2018 için çeşitli etkinlikler planlıyoruz. Bunlar arasında senede iki kere çıkacak olan göç araştırmaları bülteni (ki şu an birincisini elinizde tutuyorsunuz), aylık göç seminerleri, konferanslar ve bir yayın dizisi bulunuyor. http://gocarastirmalaridernegi.wordpress.com 3 gar.dernek@gmail.com

GAR Göç Araştırmaları Derneği Aralık 2017 Seminerlerin ikincisi 30 Kasım da Dr. Ayşe Beyazova nın sunumuyla devam etti. no.2 seminer Dr. Ayşe Beyazova, yeni tamamladığı doktora tezine dayanarak Suriyeli ebeveynlerin Türkiye de çocukları için eğitim arayışlarını, eğitime yükledikleri anlam ve beklentileri, Türkiye deki eğitim sisteminde karşılaştıkları olanak ve kısıtlılıkları ve bunlara karşılık kullandıkları kaynak ve stratejileri ele aldı. http://gocarastirmalaridernegi.wordpress.com 4 gar.dernek@gmail.com

GÖÇ ARAŞTIRMALARI Bu ilk bültende, göç araştırmalarının gelişimine ışık tutmak üzere, 2016 tüm yıl ve 2017 Haziran a kadar Türkiye deki üniversitelerde hazırlanan yüksek lisans ve doktora tezlerini inceledik. Yüksek Öğretim Kurulu nun (YÖK) tez veritabanını tarayarak, aşağıda göreceğiniz tabloları ve listeyi hazırlayan Galatasaray Üniversitesi Sosyoloji Bölümü lisans öğrencisi Tuğba Zeynep Şen e bu titiz çalışması için çok teşekkür ederiz. Kısa bir giriş yazısından sonra, bu verilerle ilgili tabloları ve 2016-2017 tarihli göç konulu yüksek lisans ve doktora tezlerinin tam listesini bulabilirsiniz. Türkiye de Göç Konulu Tezler Doç. Dr. Didem Danış Türkiye de göç çalışmaları, sosyal bilimler alanında hızla gelişen bir alt disiplin olma yolunda ilerliyor. Sadece 2016-2017 de, göç konusunda 130 dan fazla yüksek lisans ve doktora tezi yazıldı. Bunda kuşkusuz Türkiye de toplumsal yapının temel taşlarından olan iç göç geçmişi kadar, son dönemde Suriyeli mültecilerin gelişiyle göç konusunun gündemin üst sıralarına çıkması etkili oldu. Göç çalışmaları doğası gereği interdisipliner olması gereken bir konu. O yüzden de uluslararası ilişkilerden sosyolojiye, iktisattan antropoloji, siyaset bilimi ve tarihe, sosyal ve beşeri bilimlerin hemen her dalından çalışmalara rastlanıyor. Son yıllarda, bir yandan göç konulu yüksek lisans ve doktora programları açılırken, diğer yandan üniversitelerde göç konulu araştırma merkezleri kuruluyor. Suriyeli mültecilerin gelişiyle göç konusu Türkiye sosyal bilimlerinde popüler bir çalışma alanı haline gelirken, bu konularda çalışma yürüten akademisyenlerin sayısı da hızla yükseliyor. Aynı zamanda yabancıların da Türkiye deki göç olgusuna ilgisi artıyor. Göç çalışmaları açısından bu olumlu gelişmelerden bahsederken, toz pembe bir tablo çizmek yanlış olur. Yürütülen araştırmaların ve ortaya çıkan akademik http://gocarastirmalaridernegi.wordpress.com 5 gar.dernek@gmail.com

ürünlerin bazılarında etik ve bilimsel nitelik açısından eksikler gözlendiğini, gelişmekte olan bu akademik alt-alanın henüz çok parçalı ve ayrışmış durumda olduğunu belirtmek gerekir. Bu hızlı ve çok boyutlu gelişme genç kuşak akademisyenlerin alana katkılarıyla büyürken, bilgi üretimi ve bilgi paylaşımına dair sınırlılıklar da bu gelişimi yavaşlatıyor. Bu eksikleri giderebilirsek Türkiye deki göç çalışmalarının kendi ayakları üzerinde sağlam bir şekilde duran bir alt-disiplin olarak serpileceğine ve dünyada parmakla gösterilecek ekip ve araştırmacılar ortaya çıkaracağına hiç kuşku yok. 2016 tüm yıl ve 2017 yılı Temmuz ayına kadar savunulmuş yüksek lisans ve doktora tezlerini kapsayan bu tabloları ve tezlerin künyelerini detaylı olarak incelenmek üzere aşağıda paylaşıyoruz. Tablolara bakıldığında birkaç noktanın altını çizmek gerekir. Dış göç konulu çalışmalar iç göç araştırmalarının önüne geçiyor. 2016 ve 2017 yıllarında savunulmuş göç konulu tezlerin ana temalarına göre dağılımına baktığımızda tüm tezlerin %44 ünün Türkiye ye dışarıdan gelen göç, %17 sinin Türkiye dışı göç ve %14 ünün de iç göç olduğunu görürüz. Sayısal olarak baktığımızda toplam 134 tez arasından 70 i Türkiye ye yönelik uluslararası göç hareketleriyle ilgiliyken, bunlardan 32 si doğrudan Suriyelilere odaklanıyor. Toplam 134 tez arasında sadece 22 si iç göç konulu. İç göç çalışmalarının tüm göç araştırmaları içinde daha ağırlıkta olduğu bölgeler de Akdeniz ve Doğu Anadolu. Bu iki bölgedeki üniversitelerde hazırlanan tezlerin yarısından fazlası iç göç konuluyken, İstanbul ve Ankara da bu oran %12 civarı kalmaktadır. Bir zamanlar iç göçün ana sahnesi olmuş metropollerde artık yurtdışı göçünün ülke içi göçten daha çok akademik ilgiye mazhar olduğunu söyleyebiliriz. http://gocarastirmalaridernegi.wordpress.com 6 gar.dernek@gmail.com

Üniversitelerdeki akademik üretim, Türkiye nin her alandaki eşitsiz coğrafi gelişimine paralel olarak, İstanbul ve Ankara lehine bir tablo sergiliyor. Bu iki kent toplam ülke nüfusunun sadece %25 ine ev sahipliği yaparken, göç alanında yazılmış yüksek lisans ve doktora tezlerinin %53 üne sahip. Oysa son Suriye kitlesel göçünde de gördüğümüz üzere bugün göç olgusu sadece ülkenin batısındaki metropolleri değil, tüm illeri kapsayacak şekilde gelişiyor. Gelecekte akademik üretimdeki bu coğrafi eşitsizliğin ne tür bir eğilim sergileyeceği mutlaka izlenmesi gereken önemli noktalardan biri olacak. İstanbul ve Ankara nın göç çalışmalarındaki ağırlığı Uluslararası ilişkiler ve sosyoloji tezlerinin ağırlığı Anabilim dallarına göre dağılıma baktığımızda Uluslararası İlişkiler (17); Sosyoloji (14); İktisat (9); Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri (8) alanlarının ilk sıralarda yer aldığını görüyoruz. Anabilim dallarını grupladığımızda uluslararası ilişkiler, siyaset bilimi ve kamu yönetimi grubunun 37 tezle açık ara önde olduğunu; iktisat, çalışma ekonomisi ve işletme grubunun 27 tezle ikinci; sosyoloji ve antropoloji grubunun ise 18 tezle üçüncü sırada yer aldığını görüyoruz. Ancak tezlerin detaylarına bakıldığında disiplinler arası geçişkenliğin çok yüksek olduğunu da belirtmek gerekir. http://gocarastirmalaridernegi.wordpress.com 7 gar.dernek@gmail.com

http://gocarastirmalaridernegi.wordpress.com 8 gar.dernek@gmail.com

Üniversiteye göre 2016 ve 2017* yılında savunulmuş göç konulu tezlerin sayısal dağılımı *2016 yılının tamamı boyunca ve 2017 yılı temmuz ayına kadar YÖK Tez Merkezi ne girilmiş tezleri kapsar. http://gocarastirmalaridernegi.wordpress.com 9 gar.dernek@gmail.com

TEZ VERİTABANI http://gocarastirmalaridernegi.wordpress.com 10 gar.dernek@gmail.com