EKONOMİ VE İNŞAAT SEKTÖRÜNDE GELİŞMELER VE 2018 BEKLENTİLERİ EKONOMİ VE STRATEJİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ 5 NİSAN 2018
TÜRKİYE EKONOMİSİ BÜYÜME YÜZDE (2010-2017 KÜMÜLATİF BÜYÜME % 69,4) 12 11,1 10 8,5 8,5 8 7,4 6 4,8 5,1 6,1 4 3,2 2 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2
772 832 871 861 863 851 950 935 MİLLİ GELİR MİLYAR DOLAR EKONOMİ VE STRATEJİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ 1.000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 3
TÜRKİYE DIŞ BORÇLAR MİLYAR DOLAR EKONOMİ VE STRATEJİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ 500 450 400 388 402 398 408 453 350 300 292 304 339 250 200 150 100 50 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 4
GÜNEY KORE BÜYÜME YÜZDE (2010-2017 KÜMÜLATİF BÜYÜME % 24,3) 7 6,5 6 5 4 3 3,7 2,9 3,3 2,8 2,8 3,2 2,3 2 1 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 5
GÜNEY KORE MİLLİ GELİR MİLYAR DOLAR 1.600 1.400 1.200 1.095 1.202 1.223 1.306 1.411 1.383 1.411 1.468 1.000 800 600 400 200 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 6
GÜNEY KORE DIŞ BORÇLAR MİLYAR DOLAR 450 400 396 410 422 418 397 405 350 341 354 300 250 200 150 100 50 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 7
İNŞAAT SEKTÖRÜ BÜYÜME YÜZDE 30 25 24,7 20 17,1 15 14,0 10 8,4 8,9 5 5,0 4,9 5,4 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 8
İNŞAAT HARCAMALARI MİLYAR TL (2017 YILINDA YÜZDE 25,7 ARTIŞ) 600,0 533,8 500,0 424,4 400,0 338,4 379,9 300,0 291,4 200,0 145,1 198,5 226,0 100,0 0,0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 9
İNŞAAT SEKTÖRÜ 2018 YILI BEKLENTİLERİ; İLK ÇEYREK GELİŞMELER Yılın İlk Çeyreğinde İnşaat Sektöründe 5 Önemli Gelişme Yaşandı Konut ve konut dışı binalarda satın alma ve kiralama işleri zayıflamıştır; Konut satışları yılın ilk çeyrek döneminde gerileme eğilimine girmiştir. Kredi faiz artışları konut talebini sınırlamıştır. Konut dışı bina kiralamaları ise zayıflamıştır. Döviz kurlarındaki artış talebi yavaşlattı Yeni inşaat başlangıçları yavaşlamıştır; Mevcut inşaat işleri beklentilerin altında ve sınırlı bir artış göstermiştir. Yeni alınan iş siparişleri ise gerilemiştir. İnşaat sektöründe işlerde yavaşlama görülmektedir. Müteahhitlerin işletme sermayesi ihtiyacı artmaktadır; Müteahhit kesim yeni yılda mali açıdan üç sıkışma yaşamaktadır. Maliyet artışları fiyatlara daha sınırlı yansıtıldığı için karlılık giderek düşmektedir. Satışların yavaşlaması nakit akışını sınırlamıştır. Bankalar da kredi vermekte isteksizdir. Kamu işleri sürmekle birlikte ödemeler yavaşlamıştır; Kamu inşaat yatırımları sürmektedir. Ancak kamu ödemelerinde önemli bir yavaşlama ortaya çıkmıştır. İnşaat sektöründe ödemeler ve tahsilatlarda vadelerin uzamakta olduğu görülmektedir. 10
2016 OCAK NİSAN MAYIS 2017 OCAK NİSAN MAYIS 2018 OCAK 26.584 23.756 30.455 28.678 27.916 33.429 35.423 38.822 36.371 36.458 35.993 35.210 34.029 38.676 38.575 42.083 43.334 41.738 38.743 40.534 38.593 37.250 48.110 48.941 49.076 50.424 EKONOMİ VE STRATEJİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ İPOTEKLİ KONUT SATIŞLARI YAVAŞLIYOR 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 11
2012 Q3 2012 Q4 2013 Q1 2013 Q2 2013 Q3 2013 Q4 2014 Q1 2014 Q2 2014 Q3 2014 Q4 2015 Q1 2015 Q2 2015 Q3 2015 Q4 2016 Q1 2016 Q2 2016 Q3 2016 Q4 2017 Q1 2017 Q2 2017 Q3 2017 Q4 2018 Q1 0,82 0,91 0,90 0,98 0,97 0,95 0,95 1,00 0,98 1,07 1,10 1,10 1,13 1,18 1,16 1,21 1,20 1,20 EKONOMİ VE STRATEJİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ KONUT KREDİ FAİZLERİNDE ARTIŞ SÜRÜYOR 1,30 AYLIK ORTALAMA KREDİ FAİZ ORANI % 1,20 1,10 1,00 0,90 0,80 0,70 0,60 12
MAYIS 2014 OCAK NİSAN MAYIS 2015 OCAK NİSAN MAYIS 2016 OCAK NİSAN MAYIS 2017 OCAK NİSAN MAYIS 2018 OCAK 110,0 EKONOMİ VE STRATEJİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ MEVCUT İNŞAAT İŞLERİNDE YAVAŞLAMA 105,0 100,0 95,0 90,0 85,0 80,0 75,0 70,0 13
MAYIS 2014 OCAK NİSAN MAYIS 2015 OCAK NİSAN MAYIS 2016 OCAK NİSAN MAYIS 2017 OCAK NİSAN MAYIS 2018 OCAK EKONOMİ VE STRATEJİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ YENİ ALINAN SİPARİŞLERDE YAVAŞLAMA 78,0 YENİ ALINAN İNŞAAT İŞLERİ ENDEKSİ 2010=100 76,0 74,0 72,0 70,0 68,0 66,0 64,0 62,0 60,0 14
İNŞAAT FAALİYETLERİ ANKETİ; KISITLAYAN UNSURLAR; ZAYIFLAYAN TALEP VE FİNANSMAN KOŞULLARI ZORLUYOR Kısıtlayan faktör yoktur Talep yetersizliği Hava şartları İşgücü eksikliği Malzeme ve ekipman eksikliği Finansman sorunları Diğer faktörler 2016 01 50,9 20,9 22,1 3,5 1,1 19,6 7,2 02 49,1 20,6 25,9 3,8 1,4 18,8 7,9 03 56,2 20,4 15,1 3,2 1,6 18,2 5,9 04 57,9 22,3 8,2 1,9 1,3 19,7 6,4 05 59,6 21,0 7,2 3,5 2,2 20,7 6,8 06 61,3 21,5 4,6 3,3 1,5 20,5 5,7 07 61,2 21,3 3,0 3,4 1,7 19,7 7,4 08 58,9 21,5 2,3 4,0 2,3 19,0 7,7 09 59,4 22,7 2,6 3,8 2,2 19,8 7,3 10 57,4 25,8 3,2 4,0 2,3 20,2 5,9 11 56,8 22,6 6,1 2,3 1,9 22,7 5,9 12 50,2 24,4 16,0 2,5 1,3 25,5 5,5 2017 01 44,7 25,1 24,2 4,2 1,7 31,6 4,7 02 41,9 25,7 26,3 3,1 1,3 30,4 5,5 03 47,4 24,4 17,7 3,2 1,5 27,7 4,8 04 53,2 24,6 10,2 4,6 2,4 25,8 5,3 05 55,0 22,0 6,8 3,4 1,4 25,8 4,4 06 55,8 23,7 4,6 5,4 3,3 26,2 4,1 07 57,9 22,1 1,4 4,4 3,2 26,0 4,4 08 60,2 21,9 1,6 4,9 3,1 25,6 3,4 09 56,7 22,0 1,7 5,1 2,8 26,9 4,9 10 55,8 20,8 3,8 4,6 3,4 28,3 4,9 11 53,8 21,9 6,0 5,2 2,7 29,6 3,9 12 51,5 23,9 9,5 4,0 3,4 31,4 2,6 2018 01 51,0 18,6 13,1 5,0 3,0 30,0 5,4 02 47,7 20,9 16,4 5,3 1,7 29,5 4,6 03 47,9 24,8 14,9 2,7 1,8 28,2 5,4 KAYNAK: TÜİK İNŞAAT SEKTÖRÜ GÜVEN ENDEKSİ 15
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 EKONOMİ VE STRATEJİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ KONUT MALİYETLERİ İLE FİYATLARI ARASINDAKİ DENGE 2017 YILINDA BOZULDU 200 190 180 170 160 150 140 130 120 110 100 YENİ KONUT FİYAT ENDEKSİ 2010=100 KONUT İNŞAAT MALİYETLERİ 2010=100 16
KAMU İNŞAAT İŞLERİ PAZARI BU YIL YAVAŞLIYOR 2017 MİLYON TL 2018 MİLYON TL TARIM 11.375 10.109 MADENCİLİK 1.838 2.806 İMALAT 1.017 1.021 ENERJİ 5.150 5.706 ULAŞTIRMA 40.752 28.921 TURİZM 702 505 KONUT 1.935 14.026 EĞİTİM 14.522 7.249 SAĞLIK 7.795 17.119 DİĞER KAMU HİZMETLERİ 31.154 17.119 TOPLAM 116.241 88.053 KAYNAK: TC KALKINMA BAKANLIĞI 2018 YILI KAMU YATIRIM PROGRAMI 17
YURTDIŞI MÜTEAHHİTLİK HİZMETLERİ Yıllar Proje Sayısı Toplam Proje Bedeli ($) 2002 206 4.475.049.346 2003 336 6.239.719.988 2004 473 8.605.998.610 2005 453 13.114.139.341 2006 574 22.125.928.935 2007 612 24.895.913.318 2008 650 23.828.600.309 2009 511 20.265.630.837 2010 631 23.395.126.693 2011 561 23.439.489.891 2012 545 30.271.547.939 2013 427 30.051.136.247 2014 343 26.842.593.607 2015 258 23.045.355.765 2016 190 13.817.155.765 2017 263 14.820.311.278 2018 20 874.460.586 KAYNAK: TC EKONOMİ BAKANLIĞI 18
İNŞAAT MALZEMELERİ SANAYİNDE GELİŞMELER İLK ÇEYREK 2018 Q1 % DEĞİŞİM İHRACAT DOLAR CARİ FİYATLARLA + 17,0 İHRACAT FİYATLARI ORTALAMA DOLAR + 11,5 İTHALAT DOLAR CARİ FİYARLARLA + 18,0 İTHALAT FİYATLARI ORTALAMA DOLAR + 12,4 ÜRETİM + 20,0 İÇ SATIŞLAR TL CARİ FİYATLARLA + 16,0 19
2018 YILI GERİ KALANINDA BEKLENTİLER 1 YURTİÇİ İNŞAAT FAALİYETLERİNDE İŞLER YAVAŞLAYARAK SÜRECEK EKONOMİ VE STRATEJİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ 2 KONUT SATIŞLARINDA YAVAŞLAMA + SATIŞ TARAFINA YENİ DESTEKLER GELEBİLİR 3 KAMU ALT YAPI YATIRIMLARI VE MEGA PROJELER SÜRECEK, ANCAK KATKILARI AZALIYOR 4 ÖZEL SEKTÖR YATIRIMLARINDA CANLANMA BEKLENTİSİ (YATIRIM TEŞVİKLERİ) 5 YURTİÇİ MÜTEAHHİTLERDE «KONSOLİDASYON» EĞİLİMİ 6 İHRACAT PAZARLARINDA TALEP DAHA YÜKSEK OLACAK 7 YURT DIŞI MÜTEAHHİTLİK İŞLERİNİN KATKISI SINIRLI KALACAK 8 İNŞAAT MALZEMELERİNE TALEP İÇERİDE YAVAŞLAYARAK, DIŞARIDA ARTARAK SÜRECEK 9 ÜRETİMDE MALİYET ARTIŞLARI SÜRECEK 10 KARLILIK VE MALİYET YÖNETİMİNE DİKKAT, MÜŞTERİLERE DAHA ÇOK DİKKAT 20
30.Kas 31.Ara 31.Oca 29.Şub 31.Mar 30.Nis 31.May 30.Haz 31.Tem 31.Ağu 30.Eyl 31.Eki 30.Kas 31.Ara 31.Oca 28.Şub 31.Mar 30.Nis 31.May 30.Haz 31.Tem 31.Ağu 30.Eyl 31.Eki 30.Kas 31.Ara 31.Oca 28.Şub 31.Mar 4,60 EKONOMİ VE STRATEJİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ TÜRK LİRASI DEĞER KAYBI DEVAM EDECEK TÜRK LİRASI SEPET KUR 4,48 4,40 4,20 4,00 4,22 3,80 3,60 3,40 3,20 3,00 2,80 21
İNŞAAT SANAYİ ÜRETİM ARTIŞI; OCAK 2018 YÜZDE 23,5 2018 Ocak SEKTÖRLER Kireç ve Alçı İmalatı 77,4 Hazır Beton İmalatı 69,3 Fırınlanmış Kilden Tuğla, Karo ve İnşaat Malzemeleri İmalatı 59,6 Çimento İmalatı 47,5 İnşaat Amaçlı Beton Ürünlerin İmalatı 37,8 Merkezi Isıtma Radyatörleri (Elektrikli Radyatörler Hariç), Sıcak Su Kazan İmalatı 35,6 Seramik Karo ve Kaldırım Taşları İmalatı 32,7 Taş ve Mermerin Kesilmesi, Şekil Verilmesi, Bitirilmesi 25,7 Kilit ve Menteşe İmalatı 22,8 Diğer musluk ve valf/vana imalatı 21,3 Plastik İnşaat Malzemesi İmalatı 20,3 Kabloların İmalatı 18,9 Ana Demir ve Çelik Ürünleri İmalatı (İnşaat Demiri vb) 18,3 Birleştirilmiş Parke Yer Döşemelerinin İmalatı 17,6 Soğutma ve Havalandırma Donanımlarının İmalatı 17,6 Metal Yapı ve Yapı Parçaları İmalatı 16,0 Boya, vernik ve benzeri kaplayıcı maddeler ile macun İmalatı 11,6 Elektrikli Aydınlatma Ekiplerinin İmalatı 11,3 Metalden Kapı ve Pencere İmalatı 10,6 Seramik Sıhhi Ürünlerin İmalatı 4,6 Diğer Bina Doğramacılığı ve Marangozluk Ürünlerinin İmalatı 3,4 Çelikten Tüpler, Borular, İçi Boş Profiller Bağlantı Parça İmalatı -1,4 Düz Cam İmalatı -23,6 İnşaat Malzemeleri 23,5 22
SERGÜL SOKAK, SARAL SİTESİ C.BLOK D.10 GAYRETTEPE-BEŞİKTAŞ İSTANBUL TEL 0212 352 87 95 www. e s d h. com. tr