Karadeniz Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Lisans Programının Tanıtımı Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölüm Başkanlığı Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Karadeniz Teknik Üniversitesi elektrik-elektronik@ktu.edu.tr Özet Bu makalede, Karadeniz Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü nde yürütülmekte olan Lisans eğitimi çeşitli yönleriyle tanıtılmaktadır. 1. Genel Bilgiler Elektrik-Elektronik Mühendisiği Bölümü, Karadeniz Teknik Üniversitesi Kanuni Kampüsü (Merkez Kampüs) içinde yer alan kendi bölüm binasındaki derslik ve laboratuarlarında her yıl 800 civarında I. ve II öğretim lisans öğrencisine hizmet vermektedir. Her öğretim programı için bu öğrencilere her yıl 100 civarında yeni öğrenci katılmakta ve yaklaşık aynı oranda öğrenci de mezun olmaktadır. I. Öğretim programı 1974 yılında ilk mezunlarını vermiştir. II. Öğretim Programı ise ilk mezunlarını 2011-2012 Öğretim yılında verecektir. Bölümde 4 profesör, 2 doçent, 8 yardımcı doçent ve 3 öğretim görevlisi bulunmaktadır. Ayrıca 12 araştırma görevlisi ve 3 mühendis personelimiz de eğitim-öğretimin değişik kademelerinde yardımcı elemanlar olarak hizmet vermektedir. Şekil 1: 40. yıl etkinliklerine katılan mezunlardan bir grup ve bölüm binasının ön taraftan görünümü. Karadeniz Teknik Üniversitesi nin Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS) ne dâhil olmasıyla birlikte tüm diğer KTÜ birimleri gibi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü de AKTS de yer almaktadır. KTÜ'den verilen Diploma Ekinin de Avrupa Üniversiteler Birliği tarafından tanınmasının ardından, Bölümümüz geçen yıl yaptığı MÜDEK (Mühendislik Eğitim Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği) değerlendirmesi sonucunda 2 yıl süreyle akredite edilmiştir. MÜDEK akreditasyonu ile birlikte bölümümüz yine 2 yıl süreyle Avrupa Mühendislik Eğitimi
Akreditasyonu'nu (European Acreditaion of Engineering Education) da almış bulunmaktadır. Yurt içi ve yurt dışı akreditasyon kurumlarınca akredite olmuş bir bölüm olma özelliğini sürdürmek için çalışmalar hızını kesmeden devam etmektedir. Bu çalışmalardan birisi de 3+1 projesi olarak isimlendirilen ve öğrencilerin 3 yıl KTÜ de bölümümüzde 1 yıl da yurt dışında ortaklık kurulan bir üniversitede okuma olanağı bulacağı projedir. Erasmus programı çerçevesinde her yıl belirli sayıda lisans ve lisansüstü öğrencimiz Avrupa ülkelerindeki eşdeğer üniversitelerde eğitim görme olanağına sahiptir. KTÜ Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü mezunları, sürekli eğitim bilinci içerisinde yeni gelişmelere açık olarak; mezuniyetlerinden birkaç yıl sonra haberleşme sistemleri, elektronik donanım ve yazılımları, endüstriyel otomasyon, enerji üretim, iletim ve dağıtımı ile ilgili alanlardaki gereksinimlere ulusal ve uluslar arası düzeyde çözüm üretip, bu konularda projeler tasarlar, etik kurallar çerçevesinde bunları yönetir ve yapacağı faaliyetlerin sosyal, ekonomik, politik, hukuki ve çevresel sonuçlarına hakim olarak bu projeleri uygulamaya koyarlar. Bölüm mezunları için eğitim-öğretim programı aşağıdaki program çıktılarını uluslar arası kalite güncelliğinde verecek şekilde hazırlanmıştır. 1. Matematik, fen ve mühendislik bilgi ve deneyimlerini uygulayabilir. 2. Deney tasarlama, yapma ve sonuçlarını analiz edebilir. 3. Gerekli performans ölçütlerini karşılayacak biçimde bir sistem ya da süreci tasarlayabilir. 4. Çok disiplinli takımlarda çalışma ve bilgi paylaşmı yapabilir. 5. Mühendislik problemlerini tanımlayıp özgün çözümler bulabilir. 6. Mesleki ve etik sorumluluk edinip, mesleğini doğru amaçlar için kullanarak insanlık yarına çalışma yapabilir. 7. İletişim kurma, kendisini özgürce ifade edbilme ve yeni fikirler geliştirme becerisine sahip 8. Mühendislik çözümlerinin evrensel ve toplumsal boyutlarda etkilerini anlamak için gerekli genişlikte eğitime sahip 9. Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci ve bunu gerçekleştirebilme becerisine sahip 10. Çağın sorunları hakkında bilgili olmak ve Elektrik-Elektronik Mühendisliği alanındaki mesleğini kendi ve toplum menfaatleri için severek ve inanarak yapma isteğine sahip 11. Elektrik-Elektronik Mühendisliği uygulamaları için gerekli olan teknikleri ve modern araçları kullanma becerisine sahip 12. Zaman yönetimi yapabilme ve meslek gelişimini planlayabilme becerisine sahip 13. Elektrik-Elektronik Mühendisliği ile ilgili proje planlaması yapma ve detay belirleyebilme becerisine sahip 14. Literatür takibi, teknik sunu yapma, anlama ve makale yazma seviyesinde İngilizce bilgisine sahip 15. Yenilikçi ve sorgulayıcı düşünüp, mesleğini uygulamada özgüvene sahip, kalıp dışı yollar bulabilme becerisine sahip Yenilikçi ve sorgulayıcı düşünüp, mesleğini uygulamada özgüvene sahip, kalıp dışı yollar bulabilme becerisine sahip Mezunları ve araştırma çalışmalarıyla ulusal ve uluslararası düzeylerde daha fazla tanınmayı ve uluslararası projelerde daha fazla söz sahibi olmayı hedefleyen bölüm aşağıdaki hedeflere ulaşmayı kendisine amaç edinmiştir. İlk sırada tercih edenlerin sayısını artırmak, ulusal ve uluslar arası düzeyde tanınan bir bölüm durumuna gelmek ve akredite olmak. Eğitim-öğretim kalitesini ve başarı düzeyini yükseltip, aynı zamanda üniversitemiz araştırma fonu, TUBİTAK, SANTEZ, KOSGEB ve Avrupa Birliği Çerçevesinde sunulan Proje Destek Programlarından daha fazla faydalanmak. Bölümün sürdürülebilir alternatif enerji kaynaklarının kullanımı, sürücü sistemler, otomasyon, robotik, biyomedikal, iletişim teknolojileri gibi çok disiplinli alanlarda başlattığı eğitim-öğretim ve araştırma etkinliklerini, ilgili kuruluşlarla işbirliği kurup geliştirerek nicelik ve nitelik olarak artırmak. Bölümde bölge ve ülke için gerekli Teknoloji Geliştirme, Kalite Kontrol, Meslek İçi Eğitim merkezlerini ilgili diğer kuruluşlarla birlikte oluşturmak ve etkinlik kazandırmak.
2.1. Devreler ve Sistemler 2. Anabilim Dalları Elektrik-Elektronik devreler ve mühendislik sistemlerinin çözümleme ve tasarımına yönelik kuramsal ve özellikle bilgisayar destekli yöntemler üzerine çalışmalar. 2.2. Elektronik Elektronik devre elemanları, yarı-iletken teknolojisi, analog-sayısal elektronik devreler ile bunların özellikle haberleşme teknolojisinde kullanımı, elektromagnetik alanlar, mikrodalga sistemleri ve anten konularında kuramsal ve uygulamalı çalışmalar. 2.3. Elektrik Tesisleri Elektrik enerjisinin üretimi, iletimi, dağıtımı ve endüstriyel kullanımına ilişkin sistemlerin çözümleme ve tasarımı konusunda kuramsal, uygulamalı ve özellikle bilgisayar destekli mühendislik konularında çalışmalar. Enerji verimliliği ve güç kalitesi. Güç sistemlerinin akıllı denetimi, iletimi ve FACTS teknolojileri. 2.4. Elektrik Makinaları Elektromekanik enerji dönüşümü sistemleri, konvansiyonel ya da özel elektrik makineleri türleri ile bunların sürücü düzenekleri, endüstriyel uygulamaları konuları üzerinde kuramsal, uygulamalı ve özellikle bilgisayar destekli çözümleme ve tasarım çalışmaları. 2.5. Kontrol ve Kumandaları Sistemleri Sistem modelleme ve simülasyonları, Kontrol sistemleri kuramı ve endüstriyel otomasyon uygulamaları, elektrik-elektronik sistemlerinin analog ve sayısal denetimi. Bilgisayar destekli kontrol sistemleri. Kontrol Mühendisliği uygulamaları. Bulanık mantık, Nöral bulanık ve akıllı sistem uygulamaları. 2.6. Telekomünikasyon İletişim sistemleri, televizyon tekniği, informasyon teorisi, sayısal iletişim ve sayısal işaret işleme konularında kuramsal ve uygulamalı çalışmalar. 3. Laboratuarlar Bölümümüzün kurulu bulunduğu 14719 m2 lik alanın 3832 m2 lik kısmı laboratuarlara ayrılmıştır. Bu alan 5 kısma ayrılarak konu ve kapsamlarına göre farklı laboratuarlara hizmet verecek şekilde düzenlenmiştir. Bu alanlarda farklı konularda yürütülen lisans laboratuarlarının genel isimleri aşağıda sıralanmıştır. Temel Elektroteknik ve Ölçme Lab. Elektronik Lab. Lojik Devreler ve Mikrobilgisayarlar Lab. İletişim (Telekomünikasyon) Lab. Mikrodalga ve Antenler Lab. Bilgisayar Yazılım (Programlama) Lab. Elektrik Makinaları ve Güç Sistemleri Lab. I-II Kontrol ve Sürücü Sistemleri Lab. I-II PC Lab. Simülasyon Lab. CAD Lab. Lisans laboratuarlarının yanı sıra bölüm binamız içerisinde oluşturulmuş lisansüstü araştırma laboratuarları da hizmet vermektedir. Bu lisansüstü laboratuarlarımızın isimleri aşağıda sıralanmaktadır. Akıllı Sistemler ve Otomasyon Laboratuarı (ASOL) Biyomedikal İşaret ve Görüntü İşleme Laboratuarı (BİGİLAB) Sayısal İşaret İşleme Laboratuarı (DSP LAB) Sayısal İşaret ve Video İşleme Laboratuarı (SİVİLAB) Sürdürülebilir Enerji Uygulamaları Laboratuarı (SEUL) Araştırma laboratuarlarında enerji, kontrol, elektrik makinaları ve sürücü sistemleri, analog/sayısal haberleşme sistemleri, hızlı sayısal işaret işleyiciler, mikrodalga sistemler, işaret ve görüntü işleme, tıp elektroniği, elektronik cihaz tekniği, sistem modelleme, sistem tanısı ve kestirimi, enerji verimliliği ve kalitesi gibi çalışmalar yürütülmektedir.
Şekil 2: Temel Elektrik ve Ölçme Laboratuarında bir deney anı. Şekil 3: Davut Yurttaş Bilgisayar Laboratuarından bir görünüm. Şekil 4: İnform CAD Laboratuarından bir görünüm. 4. Derslikler Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü'nde toplam 10 derslik, bir bilgisayar laboratuarı, bir seminer salonu ve bir de amfi bulunmaktadır. Amfi, seminer salonu ve dersliklerin bazıları Power Point sunumu yapılmasına uygun şekilde donatılmıştır. Bölüm binamızda ayrıca Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Üniversitemiz Bilgi İşlem Merkezi ve KTÜ Uzaktan Eğitim Merkezinin bir şubesi hizmet vermektedir. Son yıllarda yapılan bakım ve onarım çalışmalarıyla dersliklerdeki sıralar, yazı tahtaları ve elektrik tesisatları yenilenerek günümüz teknolojisi ve koşullarına uygun duruma getirilmiştir. Dersliklerin bulunduğu alandaki geniş koridorlar öğrencilere ders aralarında rahatça hareket etme olanağı sağlarken, bazı etkinliklerde sosyal alanlara dönüştürülebilmektedir.
5. Öğrenciler Bölümümüzde ülkemizin her yöresinden öğrenci bulunmaktadır. Dersleri dışında merak ettikleri teknik konularla uğraşmalarına ve sosyal etkinlikler düzenlemelerine olanak sağlamak üzere kendilerine bölüm içerisinde kapalı bir alan verilmiştir. Öğrenci Serbest Bölgesi ismini verdiğimiz bu alanda öğrenciler bir araya gelerek değişik Şekil 5: Halis Duman Amfisinde bir etkinlik anı. etkinliklerin çalışmasını yapmaktadırlar. Bölümümüz öğrencileri IEEE Öğrenci Kolu ve EMO Genç gibi topluluklar oluşturarak uluslararası ve ulusal mesleki organizasyonlarla iletişimlerini sürdürmekte ve etkinlikler düzenlemektedirler. Ayrıca KTÜ Elektrik-Elektronik Öğrenci Kolu olarak da etkinlikler düzenlemekte ve ulusal bazda yapılan yarışmalara katılmaktadırlar. Şekil 6: Öğrenci kulüp çalışmalarında üretilip güneş enerjili araç yarışına katılan bir öğrenci grup çalışması. 6. Etkinlikler Bölümümüzde öğrencilerimize yönelik bir çok etkinlik düzenlenmektedir. Bu etkinliklerden bazıları öğrenci toplulukları tarafından organize edilirken bazıları da bölümce organize edilmektedir. Bölüm başkanlığınca organize edilen etkinlikler genellikle yurt içi/yurt dışı üniversitelerden konusunda isim yapmış uzman konuşmacılarla elektrik-elektronik mühendisliğinin yoğun uygulama alanı bulduğu sanayi temsilcilerinin öğrencilerimizle buluşmalarını sağlama şeklindedir. Bunların dışında bölüm başkanlığı tarafından iki önemli etkinlik daha yapılmaktadır. Bunlardan birisi Mühendislik Haftası, diğeri de Mezunlar Buluşması olarak yapılan etkinliklerdir. Mühendislik Haftası etkinliği bahar dönemi final sınavlarından hemen sonra yapılmakta, bu etkinlik içerisinde öğrencilerimiz tarafından yapılan Bitirme Projesi çalışmaları poster sunumları şeklinde üç gün süreyle bölüm koridorlarında ziyaretçilere açık olarak asılı tutulurken, pratik çalışmalar da ilgili posterlere ait stantlarda çalışır vaziyette sergilenmektedir. Ziyaretçilere yaptırılan anketler sonunda sergilenen öğrenci projeleri
arasından ilk üç dereceye giren çalışmalara ödül verilmektedir. Bitirme projeleri için yapılan bu uygulama özellikle alt sınıflardaki öğrencilerin ileride yapacakları benzer çalışmalar için fikir üretebilmeleri açısından önem kazanmıştır. Bölümümüz 2010 yılında 36. Yıl mezunlarını vermiştir. Bu mezunlarımız günümüzde yurt içi ve yurt dışında mesleklerini başarı ile sürdürmektedirler. Başlattığımız bir uygulama ile her yıl mezunlarımızı bir araya getirdiğimiz bir Mezunlar Toplantısı yapmaktayız. Yılda bir kez bir araya gelen mezunlarımız hem birbirleriyle hasret giderme hem de birbirleriyle tanışma olanağı bulmaktadırlar. Şekil 7: Öğrencilerin 2009 yılı Bitirme Projesi Sergisi ve Sunumu etkinliğinden görünümler. 7. İletişim Bilgileri Karadeniz Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü 61080 Trabzon TÜRKİYE Telefon: 0 (462) 377 2906 Faks: 0 (462) 325 7405 elektrik-elektronik@ktu.edu.tr http://eee.ktu.edu.tr veya http://www.eee.ktu.edu.tr ----------------------------------------------------------------------------------- Daha fazla bilgi için lütfen Bölüm Başkanı prof. Dr. İsmail H. ALTAŞ ile iletişim kurunuz. ihaltas@ktu.edu.tr veya ihaltas@altas.org -----------------------------------------------------------------------------------