DENEY NO: 4 SERİ-PARALEL DEVRELERİN DİRENCİ AMAÇ. Seri-paralel karma olarak bağlanmış dirençlerin bulunduğu devrede R toplam direncin bulunması.. Özel akım gereksinimleri için Seri-paralel karma bir devre tasarımı yapmak. MALZEME LİSESİ. Sayısal ölçü aleti (FLUKE45 multimeter). 0-5V ayarlı DC güç kaynağı 3. Dirençler: 330Ω, 470Ω, 560Ω,.KΩ,.KΩ, 3.3KΩ, 4.7KΩ, 0 KΩ (½ W lık, %5 toleranslı dirençler) işlem BASAMAKLARI. Her bir direncin değerini ölçüp ablo 4- e kaydedin.. Şekil 4-8(a) de görüldüğü gibi dirençleri bağlayıp,a ve D ( R ) ile B ve C( R direnç değerlerini ölçüp tablo 4- ye kaydediniz. 3. ablo 4- deki hesaplanan değerler bölümündeki ilk satırı ) arasındaki R (a) R, R, R3 dirençlerinin ölçülen değerlerini kullanarak A-D arasındaki toplam direnç değerini hesaplayınız. R emel bilgilerinizi kullanarak R 4 dirençlerinin paralel direnç kombinasyonunu hesaplayınız. Hesaplamalarınız için tablo 4- deki ölçülen direnç değerlerini kullanınız. R (b) R direncinin hesaplanan değeri ile R 3 ün ölçülen değerini kullanarak A-D arasındaki toplam direnç değerini hesaplayınız. 4. Dirençleri şekil 4-8(b) de gösterildiği gibi bağlayınız.. ve 3. adımlardaki prosedürleri kullanarak tablo 4- nin ikinci satırını doldurunuz. DENEY NO4-EG- -
5. Dirençleri şekil 4-9(a) da gösterildiği gibi bağlayınız. A ve G ( R ),B ve C( R ) ve D ve F ( R DF ) arasındaki direnç değerlerini ölçünüz. Ölçülen değerleri tablo 4- nin 3. satırına kaydediniz. 6. ablo 4- nin 3. satırının hesaplanan değerler bölümünü aşağıdaki bilgilere göre doldurunuz. R (a) R, R, R3, RDF, R8 dirençlerinin ölçülen değerleri ile A-D arasındaki toplam direnci hesaplayınız. R emel bilgilerinizi kullanarak R 4 dirençlerinin paralel direnç kombinasyonunu hesaplayınız. Hesaplamalarınız için tablo 4- deki ölçülen direnç değerlerini kullanınız. R (b) R, R3, R8 in ölçülen değerleri ile R DF nin hesaplanan değerlerini kullanarak A-G arasındaki toplam direnci hesaplayınız. 7. Dirençleri şekil 4-9(b) deki gibi bağlayınız. 5. ve 6. adımlardaki prosedürleri kullanarak tablo 4- nin 4. satırını doldurunuz. 8. Devrede enerji yokken ve S anahtarı açıkken şekil 4-0 da gösterilen devreyi kurunuz. Devreye enerji uygulayıp V PS = 5V a ayarlayınız. 9. S anahtarını kapatınız. R, R üzerindeki B-E( V BE ),A-E( V AE ),C-D( V CD ),B-F( V BF ) noktaları arasındaki gerilim değerlerini ölçerek tablo 4-3 e kaydediniz. 0. Elinizdeki dört direncin okunan değerlerini kullanarak, 0 Voltluk gerilim altında anakol akımı yaklaşık 5mA olacak şekilde seri-paralel kombinasyonlu devre tasarlayınız. üm hesaplamalarınızı devrenin direncini bulmak için kullanınız. DENEY NO4-EG- -
. Devrede enerji yokken ve S anahtarı açıkken 0. adımda tasarladığınız devreyi kurunuz. R (toplam direnç) ölçünüz. S anahtarını kapatınız. tüm değerleri ölçerek kaydediniz. V PS ve I yi ölçünüz. ablo 4-4 teki DENEY NO4-EG- 3 -
SORULAR. Seri-Paralel devrelerin toplam dirençlerini bulmakta kullanılan kuralları açıklayınız?. Ohmmetre ile devredeki direnci ölçmeden önce devrenin enerjisini kesmek niçin önemlidir? Açıklayınız? 3. Seri-Paralel devrelerde direncin değeri ölçüleceği zaman direncin bir bacağı niçin devreden sökülür? Açıklayınız. DENEY NO4-EG- 4 -
4. Seri-Paralel devrelerdeki toplam direnç hakkında tablo 4- deki değerler neyi doğruluyor açıklayınız? 5. Seri-Paralel devrelerdeki her bir direncin akımını bulmak için hangi değerlerin ölçülmesi gerekmektedir? 6. Şekil 4-7 yi inceleyiniz. Eğer I akımı R den 4, 5 I akımları R, R 4 5 den ve I akımı anakol üzerinden geçen akımlar ise I R, I R3, I 4,5 ( R4 + R5 ) ve I R ilişki nedir? Açıklayınız? 7. 6.soruyu inceleyiniz. ablo 4- deki değerler sizin cevabınızı destekliyor mu? Açıklayınız? DENEY NO4-EG- 5 -