06.10.2018 Blockcha n Teknoloj s le Muhasebe ve Denet m S l Baştan! İsma l Tekbaş Serbest Muhasebec Mal Müşav r tekbas333@hotma l.com Blockcha n Teknoloj s le Muhasebe ve Denet m S l Baştan! Blockcha n dey nce akla, genell kle d j tal para b r m olan b tco n gelmekted r. Çünkü blockcha n d j tal para b r mler n n altında yatan teknoloj d r. Bu nedenled r k, blockcha n teknoloj s n n hep d j tal para ve bankacılık sektörüne olan etk ler konuşuldu, yazıldı, ç z ld. Aslında blockcha n sadece d j tal paralarla fade ed lmeyecek kadar yıkıcı b r teknoloj d r ve etk ler n n de daha tam olarak anlaşılmadığını düşünmektey m. Pek bu teknoloj muhasebe ve denet m alanında kullanılır se muhasebe ve denet me nasıl b r etk s olur? Hemen açıklayayım; blockcha n teknoloj s, bugüne kadar b ld ğ m z tüm muhasebe ve denet m uygulamalarını değ şt reb lecek b r güce sah pt r. İşte yazımın konusunu da blockcha n teknoloj le bu teknoloj n n muhasebe ve denet m mesleğ ne olan etk ler oluşturuyor. BLOCKCHAIN NEDİR? 2008 yılında yaşanan mal kr z n ardından f nansal endüstr çökmüş ve b rçok nsan bankalara olan güven n kaybetm şt. İşte bu noktada Satosh Nakamoto s ml k ml ğ b l nmeyen k ş ve k ş ler güven meseles n çözmek ç n d j tal b r para s stem (B tco n) önerd. Bu ş frel para b r m üçüncü k ş lere ve merkez b r yapıya ht yaç duymaksızın nsanların güvenle şlem yapmasını sağlıyordu. Görünüşte bas t olan bu eylem dünyayı tutuşturan b r teknoloj n n kıvılcımını ateşled ; bu blackcha n teknoloj s yd. Blockcah n teknoloj s le nsanlık tar h nde lk kez, dünyanın her yer nde nsanlar b rb r ne güven duyab lme ve b rb rler le şlem yapab lme mkanına kavuştu. Sonuç merkez b r yapıya bağlı olmadan ulusal sınırlar ötes ne transfer, hem de klas k yöntemler n n aks ne daha ucuz, daha kolay ve hızlı b r yol. Blockcha n merkez olmayan dağıtılmış b r d j tal defter teknoloj s d r. Kısa b r fadeyle ş frelenm ş şlemler le tak b sağlayan dağıtık b r ver tabanıdır ve b r merkeze bağlı değ ld r. En büyük kolaylığı se aracı olmadan her kullanıcı ağa bağlanab l r, yen şlemler göndereb l r ve şlemler doğrulayab l r. Blockcha n d ğer s stemlerden de üstün yapan şte bu özell kler d r ve blockcha n teknoloj s n n geçm ş 1990 yıllarına kadar uzanmaktadır. BLOCKCHAIN TEKNOLOJİSİNİN MUHASEBE VE DENETİME ETKİLERİ Günümüzde blockcha n teknoloj s muhasebe ve denet m alanında devr m yaratmak ç n kullanıma hazır duruma geld. Bu gel şme muhasebe ve denet m sektörü ç n heyecan ver c b r olaydır. Blockcha n temel olarak b rden fazla tarafın b rb r yle güvenl b r şek lde ş b rl ğ yapmasını sağlayan dağıtılmış b r defterd r. Blockcha n teknoloj s sayes nde şlemler artık anlık olarak kayıt ed leb lecek ve kayıtların ncelenmes ve denetlenmes ç n telefon görüşmes, e-posta ve mutabakata gerek kalmayacaktır. Sadece b r tuş le b r denet m günlüğü oluşturularak varlıkların bütün geçm ş görüntüleneb lecekt r. Böylel kle raporlama ve mutabakatlar kolaylaşacak ve anlık olarak yapılab lecekt r. Blockcha n teknoloj s le denet mler, geleneksel yöntemler n aks ne daha hızlı, daha doğru ve daha az mal yetl olacaktır. Daha önceler aylar süren denet m süreçler küçük b r denet m ek b le b rl kte daha ver ml ve daha kolay şek lde yapılab lecekt r. Böylel kle denet m ek b üyeler yetenekler n mutabakat ve doğrulama yer ne daha katma değerl şlerde kullanacaklardır. En öneml s blockcha n teknoloj s le denet m prosedürler örnekleme yöntem yer ne, kayıtların %100 e uygulanacak ve f nansal tabloların gerçekl ğ ç n makul güvence yer ne mutlak güvence ver lecekt r. Blockcha n teknoloj s n n muhasebeye olan etk ler n se şu örnekle açıklayab l r z: Müşter ye gönder len b r transfer tutarı günümüzde klas k muhasebe programlarına (e-defter yasal süres çer s nde) sonradan kayıt ed lerek, değ şt r l p s l neb l r. Blockcha n teknoloj s le bu kayıt şlem n yapıldığı anda oluşmakta (gerçek zamanlı kayıt s stem ) s l nememekte ve değ şt r lememekted r. Har c olarak şlem her k f rmanın muhasebe s stem ne ayrı ayrı kayıt etmek yer ne, gerçek zamanlı, ş frel ortak b r s stem üzer nden herkese açık şek lde kayıt ed lmekted r. Bu teknoloj sayes nde ver ml l k öneml ölçüde artacak, gerçek zamanlı kayıt s stem le b rl kte klas k muhasebe teknoloj ler ne kıyasla kayıtların daha şeffaf, daha güvenl ve daha uygun mal yetle tutulması mkânı doğacaktır. Artık gerçek zamanlı kayıt s stem sayes nde mal tablolar ve raporlar ç n dönem sonlarını ve yıl sonunu beklemeye gerek kalmayacaktır. BLOCKCHAİN TEKNOLOJİSİNİN MUHASEBE VE DENETİM UYGULAMALARINA GETİRECEĞİ FIRSATLARI AŞAĞIDAKİ ŞEKİLDE SIRALAYABİLİRİZ 1. Klas k uygulamaların aks ne blok s stem sayes nde daha fazla zleneb l rl k ve şeffaflık olacaktır. Üstel k yapılan şlemler ncelemek ç n denetç b lg ve yetenekler ne ht yaç duyulmayacaktır. 2. Blockcha n teknoloj s le zaman damgalı ve ş frel şlemler sayes nde kayıtlar değ şt r lemeyecek, güncellenemeyecek ve s l nemeyecekt r. Böylel kle klas k muhasebe uygulamalarına göre kayıtlar daha güven l r olacaktır. 3. Muhasebe uygulamalarında geçm şe dönük kayıt s stem yer ne, gerçek zamanlı kayıt s stem ne geç lecekt r. Böylel kle mal tablolar ve raporlar anlık olarak görüntüleneb lecekt r. 4. Klas k muhasebe ve denet m teknoloj ler ne kıyasla blockcha n teknoloj s daha hızlı, daha güven l r ve daha uygun mal yetl d r. 5. Blockcha n teknoloj s le denet m uygulamalarında denet m prosedürler denet m prosedürler örnekleme yöntem yer ne, kayıtların %100 e uygulanacak ve f nansal tabloların gerçekl ğ ç n makul güvence yer ne mutlak güvence ver lecekt r. 6 İlerleyen yıllarda manuel denet m yer ne gerçek zamanlı ve d j tal denet mlere geç lecekt r Denet m uygulamalarında tey t ve doğrulama http://www.muhasebetr.com/yazarlar m z/ sma ltekbas/028/ 1/2
06.10.2018 Blockcha n Teknoloj s le Muhasebe ve Denet m S l Baştan! 6. İlerleyen yıllarda manuel denet m yer ne gerçek zamanlı ve d j tal denet mlere geç lecekt r. Denet m uygulamalarında tey t ve doğrulama yöntemler ne ht yaç duyulmayacaktır. 7. Blockcha n teknoloj s le muhasebede yer alan klas k defterler n yer n d j tal defterler alacaktır. Dünyanın önde gelen denet m ve muhasebe ş rketler çoktan blockcha n teknoloj s ve d j talleşme s stemler üzer ne çalışmaya başladı. PwC 2015 yılından bu yana blockcha n teknoloj s n yakından tak p ederek bu konuda araştırmalarına devam etmekted r. Delo tte, Ernst & Young blockcha n tabanlı s stemler üzer ne araştırma yapan b r laboratuvar kurarken, aynı zamanda h zmet ödemeler ç n b tco n kabul etmeye başladı. KPMG ş rketler n blockcha n teknoloj potans yel ne yardımcı olmak ç n D j talleşme Serv s adı altında b r bölüm açtı. Bu bölüm blockcha n teknoloj s ç n çözümler uygulayan ş rketlere destek sunmaktadır. SONUÇ Sonuç olarak, blockcha n teknoloj s le b rl kte muhasebe ve denet m uygulamaları daha hızlı, daha doğru ve daha güven l r hale gelecekt r. İşletmelere a t stoklar, nak t değerler, fonlar, tapular ve hatta envanter g b varlıklar anlık olarak zleneb lecekt r. Muhasebe uygulamalarında ger ye dönük kayıt yer ne, zaman damgalı ve ş frel gerçek zamanlı kayıt s stem ne geç lecekt r. Denet m uygulamalarında se tey t ve doğrulama yöntemler yok olacak, f nansal tablolar ç n makul güvence yer ne mutlak güvence ver lerekt r. Klas k denet mler yer n d j tal denet mlere bırakacaktır. B z hazır olsak da olmasak da blockcha n gel yor. Wall Street'tek f nans yönet c ler, blockcha n n beş yıl ç nde tüm mal sektörde yaygınlaşacağına nanıyor. K ş sel b lg sayarlardan bu yana muhasebede alanında en büyük devr m olacağı düşünülüyor. Kuşkusuz blockcha n teknoloj s muhasebe ve denet m mesleğ n n geleceğ n değ şt recekt r. Hatta bu tartışılmaz b r gerçekl kt r. Ben m merak ett ğ m şey, dünya harıl harıl d j tal gelecek ç n çalışır ken; b z m bu gelecek le lg l b r planımız var mı? Yazının Sözü: "Dünyada en değer ver lmes gereken şey, nsanın özgür ve keşfeden z hn d r." John Ste nbeck 05.01.2018 Kaynak: www.muhasebetr.com (Bu makale kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak göster lse dah, makale akt f l nk ver lerek yayınlanab l r. Kaynak göstermeden ve akt f l nk vermeden yayınlayanlar hakkında yasal şlem yapılacaktır.) Sektörler Muhasebes K tabı Çıktı! [2018 EYLÜL Ayı Özel Baskı!] http://www.muhasebetr.com/yazarlar m z/ sma ltekbas/028/ 2/2