Trakya Kalkınma Ajansı www.trakyaka.org.tr Edirne İli ve İlçeleri Yatırımcı Föyü
İçindekiler 1.GİRİŞ... 6 2.RAKAMLARLA EDİRNE... 6 3.İLDEKİ DEVLET YATIRIMLARI... 10 Trakya Kalkınma Ajansı 4.İLİN TARIMSAL YAPISI... 14 5.İLİN SANAYİ YAPISI... 16 6.İLİN TİCARET YAPISI... 16 7.İLİN TURİZM YAPISI... 16 8.İLDEKİ TAŞINMAZ KÜLTÜR VARLIKLARI... 17 9.İLİN YATIRIMA UYGUN HAZİNE TAŞINMAZLARINA İLİŞKİN VERİLERİ... 18 10.İLİN ÇOK YILLIK İKLİM VERİLERİ... 20 11. İLİN POTANSİYEL YATIRIM ALANLARI... 20 12. İLDE YAPILACAK YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI... 25 13. EDİRNE İLİ İLÇELERİ YATIRIM ORTAMININ YATIRIM BİLEŞENLERİNE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ... 35 13.1. ENEZ... 35 13.1.1. Genel Bilgiler... 35 13.1.2. Sosyo-Ekonomik ve Kültürel Özellikleri... 35 13.1.3. Tarımsal Üretim Yapısı... 36 13.1.4. İlçedeki Taşınmaz Kültür Varlıkları... 38 13.1.5. Potansiyel Yatırım Alanları... 38 13.1.6. Yatırım Ortamına İlişkin Veriler... 39 13.1.6.1. Coğrafi Konum... 39 13.1.6.2. İş Gücü... 39 13.1.6.3. OSB lerdeki ve OSB Dışı Yatırım Alanları Envanteri... 39 13.1.6.4. Yatırım Girdileri Maliyet Cetveli... 40 13.1.6.5. İklim... 41 13.1.6.6. Yerel Yönetimlerin Sağladıkları Kolaylaştırıcı Destekler... 41 13.1.6.7. Sosyal Yaşam... 41 13.1.6.8. Eğitim Olanakları... 41 13.1.7. Kurumsal İletişim Bilgileri... 41 13.2. HAVSA... 42 13.2.1. Genel Bilgiler... 42 13.2.2. Sosyo-Ekonomik ve Kültürel Özellikleri... 42 13.2.3. Tarımsal Üretim Yapısı... 43 13.2.4. İlçedeki Taşınmaz Kültür Varlıkları... 45 2
13.2.5. Potansiyel Yatırım Alanları... 45 13.2.6. Yatırım Ortamına İlişkin Veriler... 46 13.2.6.1. Coğrafi Konum... 46 13.2.6.2. İşgücü... 46 13.2.6.3. OSB ve OSB Dışı Yatırım Alanları Envanteri... 47 13.2.6.4. Yatırım Girdileri Cetveli... 48 13.2.6.5. İklim... 49 13.2.6.6. Yerel Yönetimlerin Sağladıkları Kolaylaştırıcı Destekler... 49 13.2.6.7. Sosyal Yaşam... 49 13.2.6.8. Eğitim Olanakları... 49 13.2.7. Kurumsal İletişim Bilgileri... 49 13.3. İPSALA... 50 13.3.1. Genel Bilgiler... 50 13.3.2. Sosyo-Ekonomik ve Kültürel Özellikleri... 50 13.3.3. Tarımsal Üretim Yapısı... 51 13.3.4. İlçedeki Taşınmaz Kültür Varlıkları... 53 13.3.5.Potansiyel Yatırım Alanları... 53 13.3.6. Yatırım Ortamına İlişkin Veriler... 54 13.3.6.1. Coğrafi Konum... 54 13.3.6.2. İşgücü... 54 13.3.6.3. OSB ve OSB Dışı Yatırım Alanları Envanteri... 54 13.3.6.4. Yatırım Girdileri Cetveli... 55 13.3.6.5. İklim... 56 13.3.6.6. Yerel Yönetimlerin Sağladıkları Kolaylaştırıcı Destekler... 56 13.3.6.7. Sosyal Yaşam... 56 13.3.6.8. Eğitim Olanakları... 56 13.3.7. Kurumsal İletişim Bilgileri... 56 13.4. KEŞAN... 56 13.4.1. Genel Bilgiler... 56 13.4.2. Sosyo-Ekonomik ve Kültürel Özellikleri... 57 13.4.3. Tarımsal Üretim Yapısı... 57 13.4.4. İlçedeki Taşınmaz Kültür Varlıkları... 60 13.4.5. Potansiyel Yatırım Alanları... 60 13.4.6. Yatırım Ortamına İlişkin Veriler... 61 13.4.6.1. Coğrafi Konum... 61 13.4.6.2. İşgücü... 61 13.4.6.3. OSB ve OSB Dışı Yatırım Alanları Envanteri... 62 13.4.6.4. Yatırım Girdileri Cetveli... 62 13.4.6.5. İklim... 63 13.4.6.6. Yerel Yönetimlerin Sağladıkları Kolaylaştırıcı Destekler... 63 13.4.6.7. Sosyal Yaşam... 63 13.4.6.8. Eğitim Olanakları... 63 13.4.7. Kurumsal İetişim Bilgileri... 64 13.5. LALAPAŞA... 64 13.5.1. Genel Bilgiler... 64 13.5.2. Sosyo-Ekonomik ve Kültürel Özellikleri... 64 13.5.3. Tarımsal Üretim Yapısı... 65 13.5.4. İlçedeki Taşınmaz Kültür Varlıkları... 67 13.5.5. Potansiyel Yatırım Alanları... 67 13.5.6. Yatırım Ortamına İlişkin Veriler... 68 13.5.6.1. Coğrafi Konum... 68 13.5.6.2. İşgücü... 68 3
13.5.6.3. OSB ve OSB Dışı Yatırım Alanları Envanteri... 68 13.5.6.4. Yatırım Girdileri Cetveli... 68 13.5.6.5. İklim... 70 13.5.6.6. Yerel Yönetimlerin Sağladıkları Kolaylaştırıcı Destekler... 70 13.5.6.7. Sosyal Yaşam... 70 13.5.6.8. Eğitim Olanakları... 70 13.5.7. Kurumsal İletişim Bilgileri... 70 13.6. MERİÇ... 70 13.6.1. Genel Bilgiler... 70 13.6.2. Sosyo-Ekonomik ve Kültürel Özellikleri... 71 13.6.3. Tarımsal Üretim Yapısı... 71 13.6.4. İlçedeki Taşınmaz Kültür Varlıkları... 73 13.6.5. Potansiyel Yatırım Alanları... 74 13.6.6. Yatırım Ortamına İlişkin Veriler... 74 13.6.6.1. Coğrafi Konum... 74 13.6.6.2. İşgücü... 75 13.6.6.3. OSB ve OSB Dışı Yatırım Alanları Envanteri... 75 13.6.6.4. Yatırım Girdileri Cetveli... 75 13.6.6.5. İklim... 76 13.6.6.6. Yerel Yönetimlerin Sağladıkları Kolaylaştırıcı Destekler... 76 13.6.6.7. Sosyal Yaşam... 76 13.6.6.8. Eğitim Olanakları... 76 13.6.7. Kurumsal İletişim Bilgileri... 76 Trakya Kalkınma Ajansı 13.7. SÜLOĞLU... 77 13.7.1. Genel Bilgiler... 77 13.7.2. Sosyo-Ekonomik ve Kültürel Özelikleri... 77 13.7.3. Tarımsal Üretim Yapısı... 78 13.7.4. İlçedeki Taşınmaz Kültür Varlıkları... 80 13.7.5. Potansiyel Yatırım Alanları... 80 13.7.6. Yatırım Ortamına İlişkin Veriler... 81 13.7.6.1. Coğrafi Konum... 81 13.7.6.2. İşgücü... 81 13.7.6.3. OSB ve OSB Dışı Yatırım Alanları Envanteri... 81 13.7.6.4. Yatırım Girdileri Cetveli... 83 13.7.6.5. İklim... 84 13.7.6.6. Yerel Yönetimlerin Sağladıkları Kolaylaştırıcı Destekler... 85 13.7.6.7. Sosyal Yaşam... 85 13.7.6.8. Eğitim Olanakları... 85 13.7.7. Kurumsal İletişim Bilgileri... 85 13.8. UZUNKÖPRÜ... 85 13.8.1. Genel Bilgiler... 85 13.8.2. Sosyo-Ekonomik ve Kültürel Özellikleri... 85 13.8.3. Tarımsal Üretim Yapısı... 86 13.8.4. İlçedeki Taşınmaz Kültür Varlıkları... 89 13.8.5. Potansiyel Yatırım Alanları... 89 13.8.6. Yatırım Ortamına İlişkin Veriler... 90 13.8.6.1. Coğrafi Konum... 90 13.8.6.2. İşgücü... 90 13.8.6.3. OSB ve OSB Dışı Yatırım Alanları Envanteri... 91 13.8.6.4. Yatırım Girdileri Cetveli... 91 13.8.6.5. İklim... 92 13.8.6.6. Yerel Yönetimlerin Sağladıkları Kolaylaştırıcı Destekler... 93 4
13.8.6.7. Sosyal Yaşam... 93 13.8.6.8. Eğitim Olanakları... 93 13.8.7. Kurumsal İletişim Bilgileri... 93 EK 1: TRAKYA ÜNİVERSİTESİ BÖLÜMLERİ... 94 EK 2: İL GENELİ, İPSALA VE UZUNKÖPRÜ İLÇELERİNİN ÇOK YILLIK DETAYLI İKLİM VERİLERİ... 99 5
1. GİRİŞ Bu rapor, Edirne de yatırım yapmak isteyen yatırımcılara yol göstermek, ilin genel görünümü hakkında fikir vermek amacıyla hazırlanmış olup, Rapor; Rakamlarla Edirne, İldeki Devlet Yatırımları, İlin Tarımsal Yapısı, İlin Sanayi Yapısı, İlin Ticaret Yapısı, İlin Turizm Yapısı, İldeki Taşınmaz Kültür Varlıkları, İlin Yatırıma Uygun Hazine Taşınmazları, İlin Çok Yıllık İklim Verileri, İlin Potansiyel Yatırım Alanları, İlde Yapılacak Olan Yatırımlarda Yararlanılabilecek Yatırım Teşvikleri İlçelere Göre Yatırım Ortamının Değerlendirildiği bölümlerden oluşmaktadır. Trakya Kalkınma Ajansı Rapor hazırlanırken ilçelerdeki Kaymakamlıklar, Belediyeler ve diğer ilgili Kamu Kurumları ile görüşülmüştür. Özellikle ilçelere ilişkin yatırım ortamına ilişkin bilgilere Kaymakamlıklar aracılığı ile ulaşılmıştır. Raporda yer alan bilgiler, Kaymakamlıklar aracılığı ile elde edilen bilgilerin yanı sıra masabaşı araştırmaları, görüşülen kurum temsilcilerinin görüşleri ve uzman görüşünden oluşmaktadır. 2. RAKAMLARLA EDİRNE 1 1 Sayılarla Edirne Aralık 2012, Edirne Valiliği İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü 6
7
8 Trakya Kalkınma Ajansı
9
Trakya Kalkınma Ajansı 3. İLDEKİ DEVLET YATIRIMLARI 2 Meriç 1.Merhale Projesi (Çakmak Barajı) Çakmak Barajının ana su kaynağı Meriç Nehri olup, amacı sulamadır. Sulama sahası Uzunköprü ve Meriç ilçeleri ile Kırklareli nin Pehlivanköy ilçesinde bulunan 52.200 hektardır. Bunun 14.200 hektarı cazibeli, 38.000 hektarı pompajdır. Toplam maliyeti 40 milyon TL olan baraj inşaatı fiziki olarak % 73 seviyesindedir. İş tasfiye edilmiş olup, ikmal inşaatı olarak ihale edilecektir. Sulamaya ait planlama çalışmaları tamamlanmış, sulama projelerinin ihale süreci devam etmektedir. Çömlekköy Barajı ve Sulaması Bulgaristan dan gelerek Ülkemiz sınırlarına giren Tunca Nehri nin sınırlarımız içindeki toplam uzunluğu 40 km dir. Tunca Nehri de Meriç Nehri gibi zaman zaman taşkınlara neden olmakta, tarım arazileri, tarihi köprüler ve Sarayiçi sular altında kalmakta; aynı zamanda taşkın suları Meriç Nehrine katılarak Edirne İlinde taşkınların boyutunu daha da artırmaktadır. Bu nedenle Tunca Nehri üzerinde 1960 lı yıllardan beri bir baraj yapımı Türkiye ve Bulgaristan arasında gündeme gelmiş, nihayet 2006 yılında Tunca Barajı için iki ülke arasında bir protokol imzalanmıştır. Bunun sonucunda Tunca Barajı projelendirilerek 2009 yılında yatırım programına alınmıştır. Çömlekköy Barajı ve Sulaması projesinin planlama çalışmaları tamamlanmış olup, proje yapım ihalesi için hazırlıklar devam etmektedir. Hamzadere Barajı Sulama Sahası Arazi Toplulaştırma ve Tarla İçi Geliştirme Hizmetleri Projesi 2. Kısım Hamzadere Barajı Sulama Sahası Arazi Toplulaştırma ve Tarla İçi Hizmetleri Geliştirme Projesinin 1. kısmı, Tarım Reformu Genel Müdürlüğünce 28.12.2009 tarihinde ihale edilmiştir. Projenin uygulaması için 11.06.2010 tarihinde sözleşme imzalanarak, 18.06.2010 tarihinde işe başlanmıştır. Bu proje kapsamında Keşan ilçesine bağlı Akhoca, Akçeşme, Barağı, Boztepe, Büyükdoğanca, Gündüzler, Karahisar, Karlıköy, Kılıçköy, Kızkapan, Müsellim Çiftliği, 2 Edirne Valiliği, İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü, 2013 Yılı Raporu 10
Orhaniye, Siğilli, Şabanmera ve Türkmen köyleri olmak üzere 15 yerleşim yeri bulunmaktadır. Çalışmaları devam eden projeden 31.248 parselde, 15 yerleşim biriminde, 22.304 hektar arazide, 9.456 arazi maliki yararlanacaktır. Proje alanında 501 km yol yapımı da planlanmış, 400 km si tamamlanmıştır. Projenin 2013 yılı Haziran ayında bitirilmesi hedeflenmektedir. Hamzadere Barajı Sulama Sahası Arazi Toplulaştırma ve Tarla İçi Geliştirme Hizmetleri Projesi 2. Kısım Hamzadere Barajı Sulama Sahası Arazi Toplulaştırma ve Tarla İçi Geliştirme Hizmetleri Projesinin 2. kısmı, Tarım Reformu Genel Müdürlüğü nce 28.12.2009 tarihinde ihale edilmiştir. Projede 13.05.2010 tarihinde sözleşme imzalanarak, 21.05.2010 tarihinde işe başlanmıştır. Bu proje kapsamında İpsala İlçesine bağlı Aliçopehlivan, Paşaköy, Koyuntepe, Kumdere, Küçükdoğanca, Yapıldak köyleri ile Kocahıdır ve Yenikarpuzlu beldeleri; Enez ilçesi Işıklı, Sütçüler köyleri olmak üzere 10 yerleşim birimi yer almaktadır. Çalışmaları devam eden projeden 13.902 parselde, 10 yerleşim biriminde, 27.297 hektar arazide, 8.123 arazi maliki yararlanacaktır. Proje alanında 346 km de yol planlanmış, 290 km si tamamlanmıştır. Projenin 2013 yılı ilk yarısında bitirilmesi hedeflenmektedir. Çakmak Barajı Sulama Sahası Arazi Toplulaştırma ve Tarla İçi Geliştirme Hizmetleri Projesi 1. Kısım Çakmak Barajı Sulama Sahası Arazi Toplulaştırma ve Tarla İçi Hizmetleri Geliştirme Projesinin 1. kısmı 18.08.2011 tarihinde ihale edilmiştir. Projenin uygulaması için 15.06.2012 tarihinde sözleşme imzalanarak, 25.06.2012 tarihinde işe başlanmıştır. Bu proje, Uzunköprü İlçesinin Aslıhan, Çakmak, Çalıköy, Çiftlikköy, Değirmenci, Eskiköy, Gemici, Hamitli, Karayayla, Kiremitçisalih, Kurduköy, Kurttepe, Meşeli, Saçlımüsellim, Salarlı ve Sığırcılı köyleri olmak üzere toplam 23.994 hektar arazide, 16 yerleşim birimini kapsamaktadır. Çalışmalara başlanan projeden 26.172 parselde, 16 yerleşim biriminde, 23.994 hektar arazide, 14.232 arazi maliki yararlanacaktır. Projenin 2014 yılı Temmuz ayında bitirilmesi öngörülmektedir. Çakmak Barajı Sulama Sahası Arazi Toplulaştırma ve Tarla İçi Geliştirme Hizmetleri Projesi 2. Kısım Çakmak Barajı Sulama Sahası Arazi Toplulaştırma ve Tarla İçi Hizmetleri Geliştirme Projesinin 2. kısmı, 18.08.2011 tarihinde ihale edilmiştir. Projenin uygulaması için 15.06.2012 tarihinde sözleşme imzalanarak, 25.06.2012 tarihinde işe başlanmıştır. Bu proje kapsamında, Meriç ilçesinin 20 köyü (Akçadam, Akıncılar, Alibey, Büyükaltıağaç, Hasırcıarnavut, Kadıdondurma, Karahamza, Karayusuflu, Kavaklı, Küçükaltıağaç, Küpdere, Nasuhbey, Olacak, Paşayenice, Rahmanca, Saatağacı, Serem, Umurca, Yakupbey, Yenicegörece), 2 beldesi (Küplü, Subaşı) ve 2 mahallesi (B.Doğanca, K.Doğanca) olmak üzere 24 yerleşim yerinde toplam 23.850 hektar arazi bulunmaktadır. 11
Çalışmalara başlanan projeden 45.923 parselde, 24 yerleşim biriminde, 23.850 hektar arazide, 18.098 arazi maliki yararlanacaktır. Projenin 2014 yılı Temmuz ayında bitirilmesi hedeflenmektedir. Bölünmüş Yol Yapım Çalışmaları Bölünmüş yol çalışmalarının başladığı 2003 yılından bu yana İl sınırları dahilinde, 2011 yılı sonuna kadar toplam 181,5 km bölünmüş yol yapımı gerçekleştirilmiştir. Dört ayrı güzergahta gerçekleştirilen bu bölünmüş yollara 2012 yılındaki 1 kilometrelik bölünmüş yolun da eklenmesiyle, yapılan bölünmüş yol uzunluğu 182,5 km ye ulaşmıştır. Trakya Kalkınma Ajansı 2003 yılından önce yapılmış olan bölünmüş yollar da dahil edildiğinde, 2011 yılı sonu itibariyle toplam bölünmüş yol uzunluğu 201,5 kilometre olmuştur. Bu miktar il ve devlet yolları toplamının % 29 una, devlet yolları toplamının da % 75 ine tekabül etmektedir. Yıl Edirne İli Bölünmüş Yol Çalışmaları (km) Çanakkale İl Sınırı - Keşan - Uzunköprü - Havsa Edirne - Hamzabeyli Sınır Kapısı Yolu D100 Edirne Sınırları İpsala Hudut Kapısı - Tekirdağ Sınırı Toplam 2003 10 10 2004 13 13 2005 15 15 2006 12 12 2007 22 2 24 2008 23 23 2009 42 4 46 2010 6 17 23 2011 3 12,5 15,5 2011 Sonuna Kadar Yapılan 108 2 33,5 38 181,5 2012'de Biten 1 1 2011 Sonuna Kadar Yapılan 108 2 34,5 38 182,5 İpsala-Yenikarpuzlu-Enez Yolu Bugüne kadar yapılan çalışmalarla 39 kilometrelik kesim BSK seviyesinde tamamlanarak iş % 95 seviyesinde bitirilmiştir. Yurtkur Öğrenci Yurdu Yapımları Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu tarafından İl de yaptırılan iki yurt binasından Merkez de yapımı devam eden 1000 öğrenci kapasiteli binanın yapımına Haziran 2011 de başlanmıştır. Üç blok yurt binası ve diğer yardımcı binalar olarak yapılan inşaatın toplam alanı 32.290 m 2 dir. Yapımın Şubat 2013 te tamamlanması planlanmaktadır. Uzunköprü ilçesinde yapılan yurt binası ise 500 öğrenci kapasitelidir. İki blok ve diğer yardımcı binalardan oluşmakta olup, toplam inşaat alanı 15.954 m² dir. Yapımına Ağustos 2011 de başlanmış olan inşaatın 2013 yılının ilk yarısında tamamlanması öngörülmektedir. KÖYDES Projesi 2005-2012 Yılları Yatırımları KÖYDES Projesi kapsamında İl de yürütülen yatırımlar için, 2005-2011 yıllarında yaklaşık 47 milyon TL ödenek gönderilmiştir. Gönderilen bu ödeneklerle köy yollarında 924 km 1. ve 2. kat asfalt kaplama yapımı gerçekleştirilmiştir. Köy içmesularında 187 km içmesuyu borusu yenilenmiş, köylerin içmesularının iyileştirilmesine yönelik depo, enerji nakil hattı, 12
sondaj gibi diğer içmesuyu işleri yapılmıştır. 76 köyün kanalizasyon inşaatları KÖYDES ödenekleriyle tamamlanmıştır. Ayrıca 17.930 dekarlık alanı sulayan tarımsal sulama tesisi yapılmıştır. 2012 yılında da KÖYDES projesi dahilinde İl e 3.491.000 TL ödenek tahsis edilmiştir. Bu ödenekle 12 km birinci kat asfalt kaplama, 43 km ikinci kat asfalt kaplama ve köylerin içmesuyu hizmetlerinin iyileştirilmesine yönelik muhtelif çalışmalar sürdürülmektedir. TOKİ Konut Projeleri Toplu Konut İdaresi tarafından İl de 2006 yılından bu yana toplam 5.176 konutu kapsayan 14 proje başlatılmıştır. Bunlardan 9 u (3.570 konut) tamamlanmış, 4 ü (1.526 konut) devam etmekte, 1 projenin (80 konut) yapımına ise başlanmamıştır. TOKİ Projeleri Proje Durumu Konut Sayısı Sosyal Donatı Merkez Fırınlarsırtı 1. Etap Bitti (2008) 784 ilköğretim (32 derslik), kreş, cami, ticaret merkezi, sağlık ocağı Keşan Yenimuhacir Bitti (2009) 240 ilköğretim okulu (8 derslik), ticaret merkezi, cami Keşan Beğendik Bitti (2009) 456 ticaret merkezi, cami, ilköğretim okulu (16 derslik) İpsala Bitti (2009) 304 ticaret merkezi, cami, şadırvan Merkez Fırınlarsırtı 2.Etap Bitti (2012) 458 Merkez Fırınlarsırtı Bitti (2012) 368 Enez 120 Konut ve 1 Sosyal Donatı, Lalapaşa Dedepınarı 72 Konut, Havsa 72 Bitti (2012) 264 Konut İpsala Yenikarpuzlu 192 Konut Bitti (2012) 192 sosyal tesis ve büfe Keşan Yukarızaferiye Bitti (2012) 504 1 adet büfe, ilköğretim okulu (24 derslik) Keşan 428 Yoksul Konutu, 308 Roman 16 derslikli ilköğretim okulu, cami, sosyal Devam ediyor 736 Konutu tesis, ticaret merkezi Merkez Hadımağa 420 Konut Devam ediyor 420 Uzunköprü 240 konut Devam ediyor 240 sosyal tesis Uzunköprü 130 Konut kentsel yenileme Devam ediyor 130 büfe, mescit Merkez Fırınlarsırtı Başlanmadı 80 Toplam 5176 Büyük Sinagog Restorasyonu Osmanlı ya sığınan Seferad Yahudileri ve diğer Yahudi cemaatleri Edirne ye gelerek kendi mahallelerini kurmuşlardır. Her cemaat kendi sinagoglarını kurmuş ve XX. yüzyılın başlarında Edirne deki sinagog sayısı 13 e ulaşmıştır. Bu sinagog Viyana sinagogu örnek alınarak Fransız mimarı France Depre tarafından yapılmış, 1907 yılında da ibadete açılmıştır. 1983 yılına kadar sinagogu kullanan Yahudi cemaatinin şehri terk etmesi ile cemaatsiz kalan sinagog, vakıf mevzuatı uyarınca 1995 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü nce mazbutaya alınmıştır. Büyük Sinagog un restorasyon uygulama ihalesi 03.08.2010 tarihinde yapılmış ve 19.10.2010 tarihinde de işyeri teslimi yapılmıştır. Sinagogun restorasyon çalışmalarının 2012 yılı sonunda tamamlanması öngörülmesine rağmen çalışmalar devam etmektedir. 13
Hıdırlık Tabyası Restorasyonu Hıdırlık Tabyası, 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşı sırasında yaşanan Rus işgali sonrasında büyük hasar gören Edirne nin savunması için, 1886-1887 yılları arasında inşa edilen 24 adet tabyadan biridir. Balkan Savaşları sırasında Edirne nin teslim olma kararı, Müstahkem Mevkii Komutanı Şükrü Paşa tarafından bu tabyadan verilmiştir. Edirne nin en güzel panoramik görüntüsü tabyanın bulunduğu yerden izlenebilmektedir. Tabyanın restorasyonu için 2009 yılında yapımına başlanan projeler, 2010 yılında onaylanmıştır. 2011 yılı sonunda da Kültür ve Turizm Bakanlığı nca İl Özel İdaresi ne aktarılan 5,5 milyon TL ödenekle yapım ihalesi gerçekleştirilmiştir. Aralık 2011 ayında yer teslimi yapılarak restorasyon uygulamasına başlanmıştır. İşin öngörülen bitim tarihi Ocak 2014 tür. Trakya Kalkınma Ajansı 4. İLİN TARIMSAL YAPISI 3 Bitkisel Üretim İlin toplam yüzölçümü 609.791 hektardır, bu alanın yaklaşık 370.948 hektarı tarım arazisi, 104.502 hektarı orman arazisi ve 57.409 hektarı çayır-mera arazisidir. Tarım dışı alan ise 76.933 hektardır. İlin Arazilerin Kullanılış Biçimi Kullanış Şekli Alan (ha) Oranı (%) Tarımsal Alan 370.948 61 Ormanlık Alan 104.502 17 Çayır-Mera Alanı 57.409 9 Tarım Dışı Alan 76.933 13 Yüzölçümü 609.791 100 Kaynak: Edirne Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, 2010 Yılı Çalışma Raporu İlde işlenen tarım alanları 370.948 hektar olup, il yüzölçümünün % 61 ini oluşturmaktadır. Bu alanın, 89.322 hektarında sulu tarım, geriye kalan 281.626 hektarında ise kuru tarım yapılmaktadır. İldeki tarımsal arazi 370.948 hektar olup, tarımsal arazinin yaklaşık % 96 sı tarla arazisi, % 1 i meyve ve bağ arazisi, % 3 ü ise sebze arazisidir (dağınık olarak bulunan meyve ağaçları ve ana ürün olarak sebze ekilmeyen alanlar hariç). Tarımsal Arazilerin Kullanılış Biçimleri Kullanış Şekli Alan (ha) Oranı (%) Tarla Arazisi 357.667 96 Sebze Arazisi( sera dahil) 9.879 3 Meyve ve Bağ Arazisi 3.402 1 Toplam Tarım Arazisi 370.948 100 Kaynak: Edirne Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, 2010 Yılı Çalışma Raporu 3 Edirne İli Yatırım Ortamının Değerlendirilmesi, Ocak 2012, Işık OCAKLI, Edirne Yaırım Destek Ofisi 14
Hayvancılık Hayvancılık, il için önem taşıyan bir tarımsal faaliyet koludur. İlde 1985 li yıllarda hayvancılık ikinci bir tarım uğraşısı olarak dağınık ve kapalı ahır aile işletme hayvancılığı şeklinde sürdürülmekte iken, 1987 yılında başlatılan ithal damızlık sığır çalışmaları neticesinde bu güne kadar 13.780 baş kültür ırkı Edirne İline girmiş ve bu işletmelerde soy kütüğü ile küpe çalışmaları uygulanmıştır. Ayrıca 1990 1994 yılları arasında uygulaması yapılan Kaynak Kullanım ve Destekleme Fonu çalışmaları ile neticesinde de büyük hayvancılık işletmeleri kurulmuştur. İlin hayvancılık işletmeleri genellikle çok az hayvana sahip küçük işletmeler durumundadır. İl genelinde 21.769 işletmede büyükbaş hayvancılık yapılırken, sadece 2.527 işletmede küçükbaş hayvancılık yapılmaktadır. Bu da il genelinde büyükbaş hayvancılığın daha gelişmiş olduğunu göstermektedir. Edirne İli Hayvan Varlığı (2010) Merkez Enez Havsa İpsala Keşan Lalapaşa Meriç Süloğlu Uzunköprü Toplam Büyükbaş 18062 12208 17551 18478 24679 16111 7900 9521 23527 148037 Hayvan Sayısı Küçükbaş 19928 29951 16843 21093 49040 17079 13550 10589 49385 227458 Hayvan Sayısı TOPLAM 37990 42159 34394 39571 73719 33190 21450 20110 72912 375495 Kaynak: Edirne Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, 2010 Yılı Çalışma Raporu Büyükbaş hayvancılık yapılan işletmelerin % 5 inde besi, % 95 inde de süt hayvancılığı yapılmaktadır. Süt hayvancılığı işletmelerindeki hayvanların % 3 ü yerli, % 97 si kültür melezi ve kültür ırkıdır. Küçükbaş hayvancılık yapılan işletmelerin % 20 sinde keçi, % 80 inde de koyun ağırlıktadır. Su Ürünleri Enez ve Keşan İlçelerinin denize kıyısı olması nedeniyle denizde ve karaya girintili lagünlerde su ürünleri avcılığı önemli bir yer tutmaktadır. Edirne Merkez İlçede 1, Enez İlçesinde 2, İpsala İlçesinde 4, Keşan İlçesinde 2, Meriç İlçesinde 3, Uzunköprü İlçesinde 1 ve Süloğlu İlçesinde 1 olmak üzere toplam 14 Su Ürünleri Kooperatifi mevcut olup, bu kooperatifler su ürünlerinin daha iyi pazarlanmasını ve değerlendirilmesini sağlamaktadır. Kooperatiflere teknik konularda yardımcı olunmaktadır. Edirne İli 2010 Yılı Tatlı Su Balık Üretimi Tatlı Su Balığın Cinsi Miktarı (Kg.) Levrek 1.900 Sazan 37.100 Sudak 4.400 Yılan - 15
Kerevit 1.500 Havuz Balığı 39.500 Toplam 409.400 Kaynak: Edirne Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, 2010 Yılı Çalışma Raporu 5. İLİN SANAYİ YAPISI 4 Verimli toprakları, ülkemiz çeltik, ayçiçeği ve buğday üretiminde ilin önemli paya sahip olması nedeni ile İl sanayisi nde tarıma dayalı sanayi ağır basmaktadır. 2012 yılı itibarı ile sanayi siciline kayıtlı 265 işletmenin 52 tanesi pirinç üretimi yapan işletmeler, 27 tanesi ham ve rafine yağ üretimi yapan işletmeler ve 20 tanesi de un üretimi yapan işlermelerden oluşmaktadır. Trakya Kalkınma Ajansı Tarıma dayalı sanayi işletmeleri dışında ilde gelişen diğer bir sektör tekstil sektörüdür. İldeki tekstil işletmeler sayısı 23 ü bulmaktadır. İl de sahip oluna kömür rezervleri nedeniyle de 27 tane linyit kömürü işletmesi bulunmaktadır. 27 adet kömür işletmesinde yılda yaklaşık 200 bin ton linyit kömürü üretilmektedir. Üretilen kömürün önemli bir kısmı sanayi işletmelerinde ve konutlarda ısınma amaçlı kullanılmaktadır. Edirne ilinde sanayinin en yoğun olduğu ilçeler Merkez ilçe, Uzunköprü ve Keşan ilçeleridir. İlde sanayileşme, Tekirdağ ve Kırklareli illerine göre daha yavaştır. İl de, Meriç ilçesi Uzunköprü ilçesinin alt bölgesi olup, ticari ilişkileri daha çok Uzunköprü ilçesine doğrudur. Enez ve İpsala ilçeleri ise Keşan ilçesinin alt bölgesidir. Bu ilçelerin kentsel etki alanı Keşan ilçesine doğru yönelmiştir. Edirne ili sanayi açısından incelendiğinde üç merkezli bir yapı göstermektedir. Bunlar; Edirne Merkez, Uzunköprü ve Keşan ilçeleridir. 6. İLİN TİCARET YAPISI İl de Yunanistan ve Bulgaristan a açılan 2 si demiryolu, 4 ü karayolu olmak üzere 6 tane sınır kapısı bulunmaktadır. Ancak buna rağmen ilin dış ticaret düzeyi yeterli değildir. 2008 yılında ilden 101 milyon dolarlık ihracat yapılırken, 124 milyon ithalat yapılmıştır. Önemli ihracat kalemleri; gıda maddeleri, tekstil ve inşaat malzemeleridir. İl de, buğday, ayçiçeği ve çeltik başta olmak üzere birçok tarım ürününün ticaretinin yapıldığı 4 tane ticaret borsası bulunmaktadır. Ülkemizin önde gelen borsalarından olan Edirne Ticaret Borsası ve Uzunköprü Ticaret Borsalarında günlük olarak açık artırma ile hububat alımsatımları yapılmaktadır. 7. İLİN TURİZM YAPISI 3 Turizm, Edirne için önemli bir gelir ve istihdam alanıdır. İl de turizm işletme belgeli olarak 21 konaklama tesisi hizmet vermekte olup, bunların oda sayısı 800, yatak sayısı da 1.604 tür. Yerel yönetim belgeli olarak da 28 konaklama tesisimiz hizmet vermektedir. Bunların toplam oda sayısı 865, yatak sayısı 1.784 tür. 4 81 İl Durum Raporu, Mayıs 2012, Sanayi Genel Müdürlüğü-Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 16
Edirne bir kültür merkezi olma iddiasına sahip bir şehirdir. İl, Avrupa daki kültür merkezleri ile yarışa girebilecek zenginliklere sahiptir. Turizm İşletme Belgeli ve Belediye Belgeli Tesislerde Konaklamalar Yıl Turizm İşletme Belgeli Yerel Yönetim Belgeli Toplam Değişim (%) Giriş Geceleme Giriş Geceleme Giriş Geceleme Giriş Geceleme 2005 107.104 144.850 78.800 125.302 185.904 270.152 7,3 13,0 2006 103.558 136.692 92.277 138.795 195.835 275.487 5,3 2,0 2007 119.859 160.690 123.457 178.199 243.316 338.889 24,2 23,0 Kaynak: Edirne Valiliği İnternet Sitesi, erişim tarihi: 09.12.2011 8. İLDEKİ TAŞINMAZ KÜLTÜR VARLIKLARI 5 Trakya Kalkınma Ajansı 2011 Yılı Sosyo-Ekonomik Kalkınma Mali Destek programı kapsamında İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından yürütülen Edirne Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri ne göre Edirne İli nde yer alan toplam 1162 adet taşınmaz kültür varlığı bulunmaktadır. Bu kültür varlıklarından; Anıtsal Yapılar; genellikle kamu kurumları veya askeri kurumların elinde olup, çoğunlukla amacına uygun olarak kullanılmamaktadır. Bu yapıların satışı veya farklı kurumlara amacına uygun olarak yeniden tahsisi yapılabilir. Sivil Yapılar; mülkiyet sahibi olmakla beraber kullanılmayan, atıl durumdaki ve değerlendirilme potansiyeli en fazla olan yapılardır. Resmi Yapılar; karşılıklı el değiştirerek, farklı kurumların kullanımı için yeniden tahsis edilerek daha uygun bir şekilde kullanımı sağlanabilir. Bu yapılardan halihazırda kullanılanlar, mevcut hizmet yapıları farklı yerlere taşınarak ve eğer aynı alanda bulunanlar var ise bunlar bir araya getirilerek bölgesel cazibe merkezleri olarak kullanıma sunulabilir. İlçeler Anıtsal Yapılar Sivil Yapılar Resmi Yapılar Arkeolojik Sitler Toplam Merkez 285 463 46 46 840 Enez 8 - - 20 28 Havsa 9 - - 1 10 İpsala 7 - - 7 14 Keşan 11 30 6 7 54 Lalapaşa 58 - - 94 152 Meriç 2 - - 1 3 5 Edirne Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri, Mayıs 2013, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Trakya Kalkınma Ajansı 2011 Sosyo-Ekonomik Mali Destek Programı Edirne Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri Projesi 17
Süloğlu 2 - - 4 6 Uzunköprü 32 4 9 10 55 Toplam 414 497 61 190 1162 9. İLİN YATIRIMA UYGUN HAZİNE TAŞINMAZLARINA İLİŞKİN VERİLERİ İlin Merkez ve bağlı ilçelerinde bulunan ve mülkiyeti Hazine adına kayıtlı, yatırım yapmak amacı ile gelen yatırımcılara tahsis edilebilecek Hazine taşınmazlarına ait bilgiler aşağıdaki tabloda verilmektedir. Trakya Kalkınma Ajansı 18
Sıra No 1 Havsa 2 Lalapaşa İlçe Adı Mahalle/Köy 3 Uzunköprü 4 Uzunköprü 5 Uzunköprü 6 Uzunköprü Cumhuriyet Mahallesi Süleyman Danişment Köyü Muradiye Mahallesi Muradiye Mahallesi Atatürk Mahallesi Atatürk Mahallesi Edirne İli Yatırıma Uygun Olarak Belirlenmiş Hazine Arazileri Listeleri Ada No Parsel No Emlak No Yüzölçümü (m 2 ) 196 5 22030100920 121.470,00 113 63 22060101484 177.808,25 İmar Durumu Öngörülen Yatırım Türü Mücavir Alan ve İmar Planı Dışı Mücavir Alan ve İmar Planı Dışı 266 30 22090100310 38.355,00 İmar Alanındadır 266 31 22090100311 28.755,00 İmar Alanındadır 404 11 220901000666 17.961,00 İmar Alanındadır 400 21 22090100049 34.802,50 İmar Alanındadır 7 Uzunköprü Hamidiye Köyü 108 124 22090102339 42.700,00 8 Uzunköprü Bayramlı Köyü 27 22090101102 75.928,00 Mücavir Alan ve İmar Planı Dışı Mücavir Alan ve İmar Planı Dışı Gıda Ürünleri (Tarım Ürünleri İşleme) Organize Hayvancılık veya Tarımsal Amaçlı Yatırımlar Tarımsal Sanayi, Çevreyi Kirletmeyen Tekstil, Konfeksiyon, Hayvancılık Yatırımları Tarımsal Sanayi, Çevreyi Kirletmeyen Tekstil, Konfeksiyon, Hayvancılık Yatırımları Tarımsal Sanayi, Çevreyi Kirletmeyen Tekstil, Konfeksiyon, Hayvancılık Yatırımları Tarımsal Sanayi, Çevreyi Kirletmeyen Tekstil, Konfeksiyon, Hayvancılık Yatırımları Fiili Durum İşgalli Boş İşgalli İşgalli İşgalli İşgalli Arıcılık, Ormanı Boş 9 Süloğlu Tatarlar Köyü 200 28 22080100485 92.753,73 İmarsız Boş Kaynak: Edirne Valiliği Defterdarlık Milli Emlak Müdürlüğü, 14 Haziran 2013 Tarihli Verileri Boş
10. İLİN ÇOK YILLIK İKLİM VERİLERİ Uzun Yıllar İçinde Gerçekleşen Ortalama Değerler (1970-2011) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ortalama Sıcaklık ( C) 2.8 4.4 7.7 12.9 18.1 22.5 24.7 24.2 19.8 14.0 8.6 4.4 Ortalama En Yüksek Sıcaklık 6.7 9.3 13.4 19.2 24.7 29.3 31.7 31.5 27.2 20.3 13.6 8.2 ( C) Ortalama En Düşük Sıcaklık -0.5 0.3 2.9 7.1 11.4 15.4 17.3 17.1 13.4 9.0 4.6 1.1 ( C) Ortalama Güneşlenme 2.3 3.5 4.4 6.3 8.3 9.5 10.4 10.0 7.5 5.1 3.2 2.1 Süresi (saat) Ortalama Yağışlı Gün Sayısı 11.9 8.8 9.5 10.5 9.9 8.1 5.9 4.5 4.8 7.7 10.3 12.9 Aylık Toplam Yağış Miktarı Ortalaması 53.5 50.3 51.9 47.4 53.1 40.5 33.8 25.1 38.9 56.8 67.4 64.1 (kg/m 2 ) Kaynak: http://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m=edirne, erişim arihi:03.05.2013 Trakya Kalkınma Ajansı 11. İLİN POTANSİYEL YATIRIM ALANLARI 3 Sektörler özelinde, ilde yapılabilecek potansiyel yatırım konuları aşağıdaki gibi öngörülmektedir: Tarım Sektöründe Yapılabilecek Yatırımlar Seracılık Meyve ve Sebze Yetiştiriciliği Kültür Mantarı Yetiştiriciliği Farmasötikal Bitki Yetiştiriciliği Saksı Çiçeği Yetiştiriciliği Tohum Üretimi Yem Bitkileri Üretimi Hayvancılık Sektöründe Yapılabilecek Yatırımlar Su Ürünleri Üretimi Besicilik Et ve Yumurta Tavukçuluğu Suni Tohumlama ve Damızlık Üretim Entegre Hayvancılık Gıda Sanayi Alanında Yapılabilecek Yatırımlar Pastörize Süt ve Süt Mamülleri Üretim Tesisi İşlenmiş Su Ürünleri Üretim Tesisi Sebze-Meyve Konservesi Üretim Tesisi Bisküvi ve Gofret Üretim Tesisi
Makarna Üretim Tesisi Çin Makarnası Üretimi Tesisi Turizm Sektöründe Yapılabilecek Yatırımlar Temalı Turizm Yatırımları Konaklama Tesisi (her türlü butik otel, köy pansiyonculuğu tesisleri) Camping İşletmeciliği Turizme Hizmet Veren Her Türlü Tesis Yatırımı Diğer Alanlarda Yapılabilecek Yatırımlar Sanayiye Ara Mal Üreten Tesisler Karma Yem Üretim Tesisi İnşaat Sektörüne Ara Mal Yetiştiren Tesisler Ambalaj Malzemesi Üreten Tesisler Ambalaj Makinaları Üreten Tesisler Soğuk Hava Deposu Yatırımları Çeltik Kurutma Tesisleri Lisanslı Depoculuk Tesisleri Enerji Sektöründe Yapılabilecek Yatırımlar Rüzgar Enerjisi Santrali İhtisaslaşmış Eğitim Kurumları (lisansüstü, doktora, dil eğitimi kurumları gibi) Hizmet Sektörü Yatırımları İLİN YENİLENEBİLİR ENERJİ POTANSİYELİ Bilindiği gibi yenilenebilir enerji kaynakları hiç tükenmeyecek olarak düşünülen ve çevreye emisyon yaymayan enerji çeşitleridir. Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Kaynağına Göre Dağılımı Yenilenebilir Enerji Kaynağı Kaynak Güneş Enerjisi Güneş Rüzgar Enerjisi Rüzgar Dalga Enerjisi Okyanus ve Denizler Biyokütle Enerjisi Biyolojik Atıklar Jeotermal Enerji Yeraltı Suları Hidrolik enerji Nehirler Hidrojen Enerjisi Su ve Hidroksitler Kaynak: http://www.bilgiustam.com/yenilenebilir-enerji-ve-kaynaklari-nelerdir/, erişim tarihi 01.05.2013 GÜNEŞ ENERJİSİ POTANSİYELİ Ülkemiz, coğrafi konumu nedeniyle sahip olduğu güneş enerjisi potansiyeli açısından birçok ülkeye göre şanslı durumdadır. Türkiye'nin en fazla güneş enerjisi alan bölgesi Güney Doğu Anadolu Bölgesi olup, bunu Akdeniz Bölgesi izlemektedir. Bizim ilimizin de içinde yer aldığı Marmara Bölgesi ise son sıralarda yer almaktadır. 21
Bölgelere Göre Güneşlenme Süreleri Bölgeler Toplam Enerji kwh/m 2 -yıl Güneşlenme Saati Güney Doğu Anadolu 1460 kwh/m2-yıl 2993 Akdeniz Bölgesi 1390 2956 Doğu Anadolu Bölgesi 1365 2664 İç Anadolu Bölgesi 1314 2628 Ege Bölgesi 1304 2738 Marmara Bölgesi 1168 2409 Karadeniz Bölgesi 1120 1971 Kaynak: http://www.nilufergunesenerji.com/component/content/article/36-faydal-bilgiler/53-tuerkiyede-guene-enerjisi.html, erişim tarihi 20.04.2013 Trakya Kalkınma Ajansı Güneş enerjisinden yararlanma konusundaki çalışmalar özellikle 1970'lerden sonra hız kazanmış, güneş enerjisi sistemleri teknolojik olarak ilerleme ve maliyet bakımından düşme göstermiş, güneş enerjisi çevresel olarak temiz bir enerji kaynağı olarak kendini kabul ettirmiştir. Güneşin verdiği enerji, gün içinde güneşli saatlere, güneş ışığının bölgesel olarak düştüğü açıya, günün saatine, mevsime ve enleme göre belirlenir. Ancak, Güneş Enerjisi Potansiyeli Atlası incelendiğinde ilin bu açıdan önemli bir potansiyele sahip olduğunu söylemek güçtür. Türkiye Güneş Enerjisi Potansiyeli Atlası (GEPA) Güneş ışınlarından yararlanmak için son yıllarda pek çok teknoloji geliştirilmiştir. Bu teknolojilerin bir kısmı güneş enerjisini ışık ya da ısı enerjisi şeklinde direk olarak kullanırken, diğer teknolojiler güneş enerjisinden elektrik elde etmek şeklinde kullanılmaktadır. 22
Günümüzde; Su ısıtma amaçlı kullanılan; Konutların güneş enerjisinden pasif olarak yararlanmaları için ileri malzemelerden yararlanarak yeni çözümler geliştirmek, bu bilgileri yaymak ve uygulanmalarını teşvik etmek amacıyla kullanılan; Büyük güçlerde olanlarının fosil yakıtlarla (özellikle doğal gazla) entegre çevrimler kapsamında hibrid santral olarak geliştirildiği; fotovoltaik sistemleri iletişim, trafik sinyalizasyonu, otoyollarda aydınlatma, orman kuleleri, deniz fenerleri, park ve bahçe aydınlatması, şebekeden uzak kırsal unitelerdeki elektrik gereksiniminin karşılanması gibi öncelikli uygulama alanları olan; Güneş kolektörlerleri Güneş Mimarisi Güneş Enerjisine Dayalı Termik Elektrik Santralları Fotovoltaik Sistemler gibi değişik uygulama alanları bulabilen bu kaynağa sahip olan bölgelerde güneş enerjisi yatırımlarının desteklenmesi önemlidir. GEPA Atlası incelendiğinde, Edirne İl inin güneş enerjisi açısından ülkemizin güney bölgelerinin sahip olduğu kadar bir potansiyele sahip olmadığı görülür. RÜZGAR ENERJİSİ YATIRIMLARI POTANSİYELİ Rüzgar enerjisi konusunda herhangi bir yatırıma başlamadan önce yatırımın yapılacağı yerin rüzgar kaynağı özelliklerini iyi tespit etmek gerekir. Rüzgar Enerjisi Potansiyel Atlasları (REPA) bu konuda bilgi sağlayacak en önemli referans kaynaktır. Rüzgar enerjisi ülkemizin ve ilimizin en önemli yenilenebilir enerji kaynaklarındandır. Çok iyi rüzgar kaynak alanlarında yer alan bu potansiyel özellikle Marmara, Ege ve Akdeniz Bölgeleri nde yoğunlaşmaktadır. 23
Türkiye Rüzgar Hızı Haritası 30-50-70-100 m Yükseklikte Yıllık Ortalama Trakya Kalkınma Ajansı Edirne İli nin bazı ilçelerinde de (Enez İlçesi, İpsala İlçesi, Lalapaşa İlçesi) bu kaynaktan yararlanarak enerji yatırımı yapmak mümkündür. Ancak ekonomik bir RES yatırımı için 7 m/s veya üzerinde rüzgar hızı gerektiğini unutmamak gerekir. 24
Edirne İli Rüzgar Hızı Kaynak Bilgileri (Rüzgar Hız Dağılımı 50 m) 12. İLDE YAPILACAK YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI Edirne İli nde yapılacak yatırımlar, detayları takip eden bölümlerde verilen destek unsurlarından yararlanmaktadır. Genel Teşvik Uygulamaları Genel Teşvik Uygulamaları, bölge ayrımı yapılmaksızın Bakanlar Kurulu Kararı Ek 4 te yer alan Teşvik Edilmeyecek Yatırım Konuları ve Teşviki Belirli Şartlara Bağlı Yatırım Konuları (Bkz Ek 1: Teşvik Edilmeyecek Yatırım Konuları ve Teşviki Belirli Şartlara Bağlı Yatırım Konuları) ile diğer teşvik uygulamaları kapsamında yer almayan, Edirne İli için asgari yatırım tutarı şartı olan 1 milyon TL üzerindeki yatırımlara verilen destektir. Bu teşvik kapsamında aşağıdaki destek unsurlarından yararlanılmaktadır: 1. KDV İstisnası İl de gerçekleştirilecek olan yatırımlarda 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu gereğince, yerli veya ithal yatırım malı makine ve teçhizat satın alımında ödenmesi gereken % 18 oranındaki KDV alınmayacaktır. 2. Gümrük Vergisi Muafiyeti İl de gerçekleştirilecek olan yatırımlarda, teşvik belgesi kapsamında yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için gümrük vergisi ödenmeyecektir. 3. Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Genel teşvik uygulamaları kapsamında desteklenecek, tersanelerin gemi inşa yatırımlarında tamamlama vizesi şartı aranmaksızın belge konusu geminin yapımında istihdam edilen işçiler için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı Bakanlıkça karşılanabilir. 25
Bu destek gemi inşası devam etse dahi yatırıma başlama tarihinden itibaren en fazla on sekiz ay süre ile uygulanır. Yat, yüzer tesis ve deniz araçları da bu kapsamda değerlendirilir. Bölgesel Teşvik Uygulamaları Aşağıdaki tabloda yer alan sektörlerde asgari yatırım tutarlarını ve kapasiteleri sağlayan yatırımlar, bölgesel teşvik uygulamalarından yararlanacaklardır. Sektörün Bölgesel Teşviklerden Yararlanacak Sektörler US 97 Kodu Entegre damızlık hayvancılık yatırımları dahil olmak üzere entegre hayvancılık yatırımları 0121 (dipnot 5'te belirtilen asgari kapasite şartlarına uymayan yatırımlar hariç) 0.500.0.04 Su ürünleri yetiştiriciliği (balık yavrusu ve yumurtası üretimi dahil) 15 Gıda ürünleri ve içecek imalatı (dip not 6'da belirtilen yatırım konuları hariç) Tekstil ürünleri imalatı 17 (dip not 8'de belirtilen şartları sağlamayan iplik ve dokuma yatırımları hariç) Derinin tabaklanması ve işlenmesi 19 (Yalnızca Tekirdağ İçin) Ağaç ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç), hasır ve 20 buna benzer örülerek yapılan maddelerin imalatı 2. Bölge (Asgari Yatırım Tutarı) 1 Milyon TL 1 Milyon TL 2 Milyon TL Tekstilin aprelenmesi yatırımları için 10 Milyon TL, diğer yatırım konularında 2 Milyon TL 1 Milyon TL 3 Milyon TL 21 Kağıt ve kağıt ürünleri imalatı 10 Milyon TL 2423 İlaç/eczacılıkta ve tıpta kullanılan kimyasal ve bitkisel 3 Milyon TL kaynaklı ürünlerin imalatı 26 (2693.2, 2694.1, 2695.1, 2695.3, 2695.4, 2610.2.03.01 hariç) Metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı (fırınlanmış kilden kiremit, briket, tuğla ve inşaat malzemeleri, çimento, inşaat amaçlı beton ürünleri, hazır beton, harç, çok katlı yalıtım camları hariç) 3 Milyon TL 2720. 273 Demir-çelik dışındaki ana metal sanayi, metal döküm 3 Milyon TL sanayi 28 Metal eşya 3 Milyon TL Trakya Kalkınma Ajansı 29 Makine ve teçhizat imalatı 3 Milyon TL 30 Büro, muhasebe ve bilgi işlem makineleri imalatı 3 Milyon TL 31 Elektrikli makine ve cihazları imalatı 3 Milyon TL 32 Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları imalatı 3 Milyon TL 33 Tıbbi aletler hassas ve optik aletler imalatı 1 Milyon TL 34 Motorlu kara taşıtı ve yan sanayi Motorlu kara taşıtlarında yatırım tutarı 50 Milyon TL; motorlu kara taşıtları yan sanayinde yatırım tutarı 3 Milyon TL 3591 ve 3592 Motosiklet ve bisiklet üretimi 3 Milyon TL 26
361 5510.1.01 5510.2.01 5510.3.02 5510.5.02 5510.5.04 Mobilya imalatı (sadece metal ve plastikten imal edilenler hariç) Oteller 3 Milyon TL 3 yıldız ve üzeri 5510.3.01 Öğrenci yurtları 100 öğrenci 6302.0.01 Soğuk hava deposu hizmetleri 1.000 metrekare 6302.0.03 Lisanslı depoculuk 2 Milyon TL 80 (809 hariç) 8511.0.01-05 8511.0.99 8531.0.01-03 Eğitim hizmetleri (okul öncesi eğitim hizmetleri dahil, yetişkinlerin eğitilmesi ve diğer eğitim faaliyetleri hariç) Hastane yatırımı, huzurevi Akıllı çok fonksiyonlu teknik tekstil Atık geri kazanım veya bertaraf tesisleri Seracılık 1 Milyon TL Hastane: 1 Milyon TL Huzurevi: 100 kişi 1 Milyon TL 1 Milyon TL 40 dekar Dip Notlar: Dip Not 1: İstanbul ili hariç olmak üzere, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilan edilen İhtisas Organize Sanayi Bölgelerinde gerçekleştirilecek ihtisas konusundaki yatırımlar, ilgili bölgede seçilmiş sektörler arasında yer almasa dahi bölgesel desteklerden yararlanır. Dip Not 2: Havayolu ile yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar 1 inci bölgede uygulanan desteklerden yararlanır. Havayolu taksi işletmeciliği yatırımları teşvik edilmez. Dip Not 3: Turizm yatırım/işletme belgeli özel tesis, yayla/dağ evi ve butik otel yatırımlarında "3 yıldız ve üzeri" şartı aranmaz. Dip Not 4: 6 ncı bölge hariç olmak üzere, sadece kağıt hamurundan başlayan entegre kağıt ve kağıt ürünleri üretimi konusundaki yatırımlar bölgesel desteklerden yararlanabilir. Dip Not 5: Entegre hayvancılık yatırımlarında; Birinci ve İkinci bölgede: süt yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında 500 büyükbaş, et yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında 700 büyükbaş/dönem, damızlık büyükbaş entegre yatırımlarında 500 büyükbaş, damızlık küçükbaş hayvan entegre yatırımlarında 2.000 küçükbaş, süt ve et yönlü küçükbaş entegre yatırımlarında 2.000 küçükbaş/dönem ve kanatlı entegre yatırımlarında 200.000 adet/dönem asgari kapasite şartı aranır (damızlık kanatlı entegre yatırımlarında kapasite şartı aranmaz). 3 üncü, 4 üncü ve 5 inci bölgede: süt yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında 300 büyükbaş, et yönlü büyükbaş entegre yatırımlarında 500 büyükbaş/dönem, damızlık büyükbaş entegre yatırımlarında 300 büyükbaş, damızlık küçükbaş entegre yatırımlarında 1.000 küçükbaş, süt ve et yönlü küçükbaş entegre yatırımlarında 1.000 küçükbaş/dönem ve kanatlı entegre yatırımlarında 200.000 adet/dönem asgari kapasite şartı aranır (damızlık kanatlı entegre yatırımlarında kapasite şartı aranmaz). Dip Not 6: Altıncı bölge hariç olmak üzere, gıda ürünleri ve içecek imalatı yatırımlarından "makarna, makarna ile entegre irmik yatırımları, şehriye, kuskus, yufka, kadayıf, pirinç, ev hayvanları için hazır yem, balık unu, balık yağı, balık yemi, ekmek, 27
rakı, bira, kuruyemiş, turşu, linter pamuğu, çay, fındık kırma/kavurma, hazır çorba ve et suları ve müstahzarları üretimleri ile tahıl ve baklagil tasnif ve ambalajlanması" yatırımları bölgesel desteklerden yararlanamaz. Dip Not 7: Derinin tabaklanmasına yönelik yatırımlar sadece organize sanayi bölgelerinde teşvik edilir. Dip Not 8: Altıncı Bölge hariç olmak üzere, iplik ve dokuma (yün ipliği, akıllı ve çok fonksiyonlu teknik tekstil, halı, tafting, dokunmamış-örülmemiş kumaş, çuval hariç) konularında sadece modernizasyon cinsindeki yatırımlar bölgesel desteklerden yararlanır. Dip Not 9: 6 ncı bölge hariç olmak üzere, I. grup madenler ve mıcır yatırımları ile İstanbul ilinde gerçekleştirilecek maden istihraç ve/veya işleme yatırımları bölgesel desteklerden yararlanamaz. Trakya Kalkınma Ajansı Dip Not 10: Aşağıda belirtilen yatırım konuları bulunduğu bölgede uygulanan bölgesel desteklerden yararlanır: a) Müteharrik karakterli araçlar hariç olmak üzere lojistik yatırımları. b) Jeotermal enerji ile veya enerji santralleri atık ısısı ile konut ısıtma/soğutma yatırımları. c) İstanbul ili hariç olmak üzere, asgari 2 milyon TL tutarındaki "demiryolu ve tramvay lokomotifleri ile vagonlarının imalatı" ve "hava ve uzay taşıtları imalatı" ile bunların aksam ve parçaları konusundaki yatırımlar. d) Asgari 5 Milyon TL tutarındaki liman ve liman hizmetleri yatırımları (yat limanı ve marina dahil). Dip Not 11: Birden fazla bölgede gerçekleştirilecek bölgesel yatırımlar, görece daha fazla gelişmiş bölgenin desteklerinden yararlanır. Dip Not 12: Asgari 50 Milyon TL tutarındaki yeraltı doğalgaz depolama yatırımları ile asgari 5 Milyon TL tutarındaki sondaj yatırımları 2 nci bölgede uygulanan bölgesel desteklerden yararlanır. Bu teşvik kapsamında aşağıdaki destek unsurlarından yararlanılmaktadır: 1. KDV İstisnası İl de gerçekleştirilecek olan yatırımlarda, 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu gereğince, yerli veya ithal yatırım malı makine ve teçhizat satın alımında ödenmesi gereken % 18 oranındaki KDV alınmayacaktır. 2. Gümrük Vergisi Muafiyeti İl de gerçekleştirilecek olan yatırımlarda, teşvik belgesi kapsamında yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için gümrük vergisi ödenmeyecektir. 3. Vergi İndirimi Bölgesel Teşvik Uygulamaları kapsamında İl de gerçekleştirilecek olan yatırımlarda, 5520 Sayılı Kanunun 32/A maddesi çerçevesinde gelir veya kurumlar vergisi, öngörülen yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli olarak uygulanır. 28
İndirim oranı ve yatırıma katkı oranı ile ilgili bilgiler aşağıdaki tabloda sunulmaktadır: Vergi İndirim Oranı Yatırıma Katkı Oranı OSB Dışı Yatırımlar 31.12.2013 e kadar yapılacak yatırımlarda 01.01.2014 ten sonra yapılacak yatırımlarda % 55 vergi indirimi uygulanır % 40 vergi indirimi uygulanır Yatırım Dönemi % 10 Yatırım Dönemi % 10 % 20 % 15 İşletme Dönemi % 90 İşletme Dönemi % 90 OSB Yatırımları 31.12.2013 e kadar yapılacak yatırımlarda 01.01.2014 ten sonra yapılacak yatırımlarda % 60 vergi indirimi uygulanır % 50 vergi indirimi uygulanır Yatırım Dönemi % 20 Yatırım Dönemi % 20 % 25 İşletme Dönemi % 80 % 20 İşletme Dönemi % 80 4. Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Bölgesel Teşvik Uygulamaları kapsamında İl de desteklenecek yatırımla sağlanacak istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı Ekonomi Bakanlığınca karşılanır. Bölgesel Teşvik Uygulamaları kapsamında desteklenen yatırımlarda söz konusu destek aşağıda belirtilen sürelerde uygulanır: Destek Süresi Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteğinin Sabit Yatırım Tutarına Oranı (%) OSB Dışı Yatırımlar 31.12.2013 e kadar yapılacak yatırımlarda 01.01.2014 ten sonra yapılacak yatırımlarda 3 yıl - % 15 OSB Yatırımları 31.12.2013 e kadar yapılacak yatırımlarda 01.01.2014 ten sonra yapılacak yatırımlarda 5 yıl 3 yıl % 20 5. Yatırım Yeri Tahsisi İl de gerçekleştirilecek olan yatırımlarda, 29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı kanunun Ek 3. Maddesi çerçevesinde, Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsisi yapılabilmektedir. Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki Büyük ölçekli yatırımların teşviki kapsamında İl de desteklenecek olan sektörler ve asgari yatırım tutarları aşağıda tabloda verilmektedir: 29
Yatırım Konuları Asgari Sabit Yatırım Tutarları (Milyon TL) Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri İmalatı 1000 Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı 200 Liman ve Liman Hizmetleri Yatırımları 200 Motorlu Kara Taşıtları Ana Sanayi Yatırımları 200 Motorlu Kara Taşıtları Yan Sanayi Yatırımları 50 Trakya Kalkınma Ajansı Demiryolu ve Tramvay Lokomotifleri ve/veya Vagon İmalatı Yatırımları 50 Transit Boru Hattıyla Taşımacılık Hizmetleri Yatırımları Elektronik Sanayi Yatırımları Tıbbi Alet, Hassas ve Optik Aletler İmalatı Yatırımları İlaç Üretimi Yatırımları Hava ve Uzay Taşıtları ve/veya Parçaları İmalatı Yatırımları Makine (Elektrikli Makine ve Cihazlar Dahil) İmalatı Yatırımları Metal Üretimine Yönelik Yatırımlar (Maden Kanununda belirtilen IV/c grubu metalik madenlerin cevher ve/veya konsantresinden nihai metal üretimine yönelik yatırımlar (bu tesislere entegre madencilik yatırımları dahil) 50 Bu teşvik kapsamında aşağıdaki destek unsurlarından yararlanılmaktadır: 1.KDV İstisnası İl de gerçekleştirilecek olan büyük ölçekli yatırımlarda, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu gereğince, yerli veya ithal yatırım malı makine ve teçhizat satın alımında ödenmesi gereken % 18 oranındaki KDV alınmayacaktır. 2. Gümrük Vergisi Muafiyeti İl de gerçekleştirilecek olan yatırımlarda, teşvik belgesi kapsamında yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için gümrük vergisi ödenmeyecektir. 3. Vergi İndirimi Büyük Ölçekli Teşvik Uygulamaları kapsamında İl de gerçekleştirilecek olan yatırımlarda, 5520 sayılı Kanunun 32/A maddesi çerçevesinde gelir veya kurumlar vergisi, öngörülen yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli olarak uygulanır. İndirim oranı ve yatırıma katkı oranı ile ilgili bilgiler aşağıdaki tabloda sunulmaktadır: OSB Dışı Yatırımlar Vergi İndirim Yatırıma Katkı Oranı Oranı % 30 31.12.2013 e kadar % 55 vergi indirimi yapılacak yatırımlarda uygulanır Yatırım Dönemi İşletme Dönemi % 10 % 90 01.01.2014 ten sonra % 40 vergi indirimi % 25 30
OSB Yatırımları yapılacak yatırımlarda uygulanır Yatırım Dönemi % 10 31.12.2013 e kadar yapılacak yatırımlarda 01.01.2014 ten sonra yapılacak yatırımlarda % 60 vergi indirimi uygulanır % 50 vergi indirimi uygulanır Yatırım Dönemi % 20 Yatırım Dönemi % 20 İşletme Dönemi % 90 % 35 İşletme Dönemi % 80 % 30 İşletme Dönemi % 80 4. Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği OSB Dışı Yatırımlar OSB Yatırımları 31.12.2013 e kadar yapılacak yatırımlarda 01.01.2014 ten sonra yapılacak yatırımlarda 31.12.2013 e kadar yapılacak yatırımlarda 01.01.2014 ten sonra yapılacak yatırımlarda Destek Süresi 3 yıl - 5 yıl 3 yıl Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteğinin Sabit Yatırım Tutarına Oranı (%) % 5 % 8 5. Yatırım Yeri Tahsisi İl de gerçekleştirilecek olan yatırımlarda, 29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı kanunun Ek 3. Maddesi çerçevesinde, Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsisi yapılabilmektedir. Stratejik Yatırımların Teşviki Aşağıda yer alan kriterlerin tamamını birlikte sağlayan, ithalat bağımlılığı yüksek ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar stratejik yatırım olarak değerlendirilir. Buna göre bir yatırımın stratejik olarak nitelendirilebilmesi için yatırımın; Asgari sabit yatırım tutarının 50 milyon Türk Lirasının üzerinde olması gerekmektedir, Teşvik belgesine konu yatırımda üretilecek ürünle ilgili yurtiçi toplam üretim kapasitesinin, aynı ürünün ithalatından az olması gerekmektedir, Teşvik belgesi kapsamında gerçekleştirilecek yatırımla asgari yüzde kırk oranında katma değer sağlanması gerekmektedir, Yatırım konusu tesiste üretilecek ürünle ilgili son bir yıl içerisinde gerçekleşen toplam ithalat tutarının 50 milyon ABD Dolarının üzerinde olması gereklidir. Bu teşvik kapsamında İl de gerçekleştirilecek olan yatırımlar için aşağıdaki destek unsurlarından yararlanılmaktadır: 1.KDV İstisnası İl de gerçekleştirilecek olan stratejik yatırımlarda, 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu gereğince, yerli veya ithal yatırım malı makine ve teçhizat satın alımında ödenmesi gereken % 18 oranındaki KDV alınmayacaktır. 31
2. Gümrük Vergisi Muafiyeti İl de gerçekleştirilecek olan yatırımlarda, teşvik belgesi kapsamında yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için gümrük vergisi ödenmeyecektir. 3. Vergi İndirimi Stratejik yatırımlar kapsamında İl de gerçekleştirilecek yatırımlarda, 5520 sayılı Kanunun 32/A maddesi çerçevesinde gelir veya kurumlar vergisi, öngörülen yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli olarak uygulanır. Trakya Kalkınma Ajansı İndirim oranı ve yatırıma katkı oranı ile ilgili bilgiler aşağıdaki tabloda sunulmaktadır. 31.12.2013 e kadar yapılacak yatırımlarda Vergi İndirim Oranı % 90 vergi indirimi uygulanır Yatırıma Katkı Oranı Yatırım Dönemi % 50 % 50 İşletme Dönemi % 50 4. Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Stratejik Yatırımlar Destek Süresi Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteğinin Sabit Yatırım Tutarına Oranı (%) 7 yıl 15 5. Yatırım Yeri Tahsisi İl de yatırım yapılması halinde, 29/6/2001 tarihli ve 4706 Sayılı Kanunun Ek 3. Maddesi çerçevesinde, Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsisi yapılabilmektedir. 6. Faiz Desteği 31/12/2013 tarihine kadar yapılacak müracaatlara istinaden düzenlenecek teşvik belgeleri kapsamında faiz desteği uygulaması söz konusudur. 31.12.2013 e kadar yapılacak yatırımlarda TL Cinsi Krediler İçin Döviz Cinsi Krediler İçin Destek Süresi Yatırım Tutarı Oranı Maksimum İndirim Tutarı (Milyon TL) 5 puan 2 puan 5 yıl % 5 50 7. KDV İadesi Sabit yatırım tutarı 500 milyon TL nin üzerindeki stratejik yatırımlar kapsamında yapılacak bina-inşaat harcamaları için ödenen KDV iade edilir. 32