2014 2015 DERS YILI MEV KOLEJİ ÖZEL ANKARA ANADOLU LİSESİ VE FEN LİSESİ 10. SINIFLAR TÜRK EDEBİYATI DERSİ YARIYIL ÖDEVİ
1. Alp Er Tunga öldi mü Issız ajun kaldı mu Ödlek öçin aldı mu Emdi yürek yırtılur (Günümüz Türkçesiyle) Yiğit Er Tunga öldü mü? Fâni dünya kaldı mı? Zaman öcünü aldı mı? Şimdi yürek yırtılır. 2. Kızıl sarıg arkaşıp Yipgin yaşıl yüzkeşip Bir bir kerü yörkeşip Yalnguk anı tanglaşur (Günümüz Türkçesiyle) Kızıl ve sarı ardı ardına yerden bitiyor Mor ile yeşil yüz yüze geliyor Ve birbirlerine sarılıyorlar İnsan hayretler içinde kalıyor. Yukarıda örnekleri verilen iki sözlü ürünü aşağıdaki ölçütlere göre karşılaştırınız. (2px4=8p) 1. ŞİİR 2. ŞİİR... Nazım Şekli... Nazım Birimi... Ölçü... Konu, Tema Aşağıdaki destan adlarını ait oldukları milletle eşleştiriniz. a) Bozkurt Destanı ( ) Yunanlılar b) Göç Destanı ( ) Uygurlar c) Nibelungen ( ) İranlılar d) İlyada ( ) Hintliler e) Ramayana ( ) Kırgızlar f) Yaratılış ( ) Hunlar g) Gılgamış ( ) Sakalar h) Manas ( ) Sümerler g) Şu Destanı ( ) Altaylar h) Oğuz Kağan Destanı ( ) Finliler ı) Şehname ( ) İngilizler i) Kalavela ( ) Ruslar j) Boewulf ( ) İspanyollar k) İgor ( ) Göktürkler l) La Cid ( ) Almanlar 2
Tanrı gibi gökte olmuş Türk Bilge Kağanı, bu zamanda oturdum. Sözümü tamamıyla işit. Bilhassa küçük kardeş yeğenim, oğlum, bütün soyum, milletim, güneydeki Şadpıt beyleri, kuzeydeki Tarkat, Buyruk beyleri, Otuz Tatar, Dokuz Oğuz beyleri, milleti! Bu sözümü iyice işit, adamakıllı dinle: Doğuda gün doğusuna, güneyde gün ortasına, batıda gün batısına, kuzeyde gece ortasına kadar, onun içindeki millet hep bana tâbidir. İl tutacak yer Ötüken ormanı imiş. Bu yerde oturup Çin milleti ile anlaştım. Altını, gümüşü, ipeği ipekliyi sıkıntısız öylece veriyor. Çin milletinin sözü tatlı, ipek kumaşı yumuşak imiş. Tatlı sözle, yumuşak ipek kumaşla aldatıp uzak milleti öylece yaklaştırırmış. Yaklaştırıp, konduktan sonra, kötü şeyleri o zaman düşünürmüş. O yere doğru gidersen, Türk milleti öleceksin! Ötüken yerinde oturup kervan, kafile gönderirsen hiç bir sıkıntın yoktur. Ötüken ormanında oturursan ebediyen il tutarak oturacaksın. Bu yazıyı yazan yeğeni Yollug Tigin. Göktürk Kitabeleri nden alınan yukarıdaki parçadan hareketle aşağıdaki yargıları doğru ise (D), yanlış ise (Y) şeklinde yanıtlayınız. ( ) Çinlilerin politikası hile üzerine kuruludur. ( ) Göktürklerin yaşadığı coğrafya ile ilgili bilgilere ulaşılmaktadır. ( ) Türklerin yaşayışı, kültürü vs. ile ilgili bilgilere ulaşılmaktadır. ( ) Allah inancı olduğu söylenebilir. ( ) Yazıtların yazarını Yollug Tigin dir. ( ) Yazıtlarda makale türünün özellikleri görülmektedir. ( ) Yazıtlar Latin alfabesiyle yazılmıştır. ( ) Yazıtların dili yabancı etkilerden uzak Öz Türkçedir. ( ) Yazıtların bulunduğu ülke Türkmenistan dır. ( ) Yazıtlar Bilge Kağan, Kül Tigin ve Tonyukuk adına dikilen üç taştan oluşur. KÖKTÜRK METNİ Yukarıda Türk Tanrısı, Türk mukaddes yeri, suyu öyle tanzim etmiş. Türk milleti yok olmasın diye babam İlteriş Kağan ı, annem İlbilge Hatun u göğün tepesinde tutup yukarı kaldırmış olacak. Babam Kaan on yedi erle dışarı çıkmış. UYGUR METNİ Kendisinin yapacağı bütün işleri yapmış bitirmiş. En sonunda Nirvana yı bulmaya niyet etmiş. İyilikle gitmiş azizler, eziyet çekenler için, sayısız çok devir ve zamanlar içinde önümüzde tutalım. Verilen metinlerden hareketle Köktürk ve Uygur metinlerini; işlenen konular, kullanılan alfabe ve yansıtılan inanç bakımından karşılaştırarak yazınız. (2px6=12p) İşlenen Konular Kullanılan Alfabe. Yansıtılan İnanç Kullanılan Dil 3
Aşağıdaki şiirleri altlarında verilen ölçütlere göre karşılaştırınız. Aşkın aşıklar öldürür, Aşk denizine daldırır, Tecelli ile doldurur, Bana seni gerek seni. Yunus Emre Güler düşmen benüm ağladuguma Acep şol kâfirin imanı yok mı Delüptür cügerümi gamzen oku Ara yürekte gör peykânı yok mı Hoca Dehhani NAZIM ŞEKLİ ÖLÇÜ NAZIM BİRİMİ DİL VE ANLATIM TEMA KAFİYE ŞEMASI 4
Aşağıdaki bulmacayı sorulara göre uygun şekilde doldurunuz 3 4 5 6 5 1 1 2 4 6 2 3 SOLDAN SAĞA 1. Atabetü l-hakayık adlı eserin sözcük anlamı 2. Koşuklarda kullanılan nazım birimi 3. Uygurların erkek bir kurttan türemelerini anlatan doğal destan 4. Fin mitolojisinin anlatıldığı doğal destan 5. Tasavvufun esaslarını anlatan eser 6. Ruslara ait doğal destan YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Türk adının geçtiği ilk yazılı ürünümüz 2. Divan-ı Lügat-it Türk adlı eserin sonunda bir Türk Dünyası. bulunmaktadır. 3. Türkçenin ilk sözlüğü 4. Divan-ı Hikmet adlı eserin ölçüsü 5. Türk Edebiyatı nın ilk mesnevisi kabul edilen eser 6. Sagularda işlenen tema 5