Fukuşima da Neler Oldu

Transkript

1 Fukuşima da Neler Oldu 1. Ulusal Radyasyondan Korunma Kongresi Ankara Doç. Dr. Şule Ergün Hacettepe Üniversitesi Nükleer Enerji Mühendisliği Bölümü 19 Kasım 2015

2 Sunum Özeti Fukushima Daiichi Santrali Fukushima Daiichi Santralinde Olanlar Fukushima Daiichi Kazasının Sonuçları Fukushima Daiichi Sonrasında Çıkarılan Dersler

3 Nükleer Kazalar Radyasyon sızıntısı sonucu halk sağlığını tehdit eden olaylar tasarım ve/veya işletme sırasındaki sorunlar Fukushima Daiichi Santralinde olanlar??

4 Fukushima Daiichi Santrali

5 Fukushima Daiichi Santrali Mark-I Koruma Kabının Görünüşü

6 Fukushima Daiichi Santrali

7 Fukushima Daiichi Santrali Basınç Rahatlatma ve Acil Durum Soğutma Sistemi

8 Fukushima Daiichi Santrali

9 Fukushima Daiichi Santralinde Olanlar Fukushima Daiichi Santralinde yaşanan sorunlar: öngörülenden büyük bir deprem öngörülenden şiddetli bir tsunami gerçekleşmesi sonucu ortaya çıkmıştır.

10 Fukushima Daiichi Santralinde Olanlar Fukushima Daiichi Nükleer santralinde çalışmakta olan üniteler, depremin öncü sarsıntılarının ardından kapatılmıştır Üniteler kapatıldığında soğutmayı sağlayan sistemin çalışması için gerekli olan elektrik sisteme sağlanamamıştır Santral dışından (deprem yüzünden) Santral içinden dizel jeneratörlerle (tsunami yüzünden) * Yedek bataryalar sistemi soğutmak üzere 6-8 saat çalışmıştır

11 Fukushima Daiichi Santralinde Olanlar Kullanılmış nükleer yakıtların bekletildiği havuzlar da soğutulamamıştır Etkin bir şekilde soğutulamayan reaktörde buhar miktarı ve basınç artmış, bu basınç, birinci ve üçüncü ünitelerdeki ikincil buhar koruma kabına boşaltılarak azaltılmıştır (santralin 3 km yakınında halkın tahliyesi bu aşamada yapılmıştır)

12 Fukushima Daiichi Santralinde Olanlar Sistemden bırakılmaya devam eden buhar yüzünden santralin 10 km civarında bulunan halk uzaklaştırılmıştır Birinci ve üçüncü ünitelerde biriken hidrojenin patlamasıyla, ikincil koruma kabı bütünlüğünü kaybetmiştir. Bunun sonucunda, santralin 20 km civarında bulunanların da uzaklaştırılması kararı alınmıştır.

13 Fukushima Daiichi Santralinde Olanlar Santralin üçüncü ve dördüncü ünitelerinde, kullanılmış yakıtların bekletildiği havuzlarda sıcaklık çok artmış, hidrojen patlaması sonucu ikincil koruma kapları bütünlüğünü kaybettiğinden bu havuzlar üstündeki bariyerler ortadan kalkmıştır Santralin ikinci ünitesinde de basınç artışı olmuştur, özellikle birincil koruma kabının içindeki basınç artışı yüzünden birincil koruma kabının bütünlüğünü kaybetmiş olabileceği yetkililerce bildirilmiştir.

14 Fukushima Daiichi Santralinde Olanlar

15 Kazanın Sonuçları INES ölçeğine göre kazanın seviyesi 7 olarak belirlenmiştir (Çernobil kazasının seviyesiyle aynı) Aktivite: terabecquerel

16 Kazanın Sonuçları Çernobil kazası ve Fukushima Daiichi kazası sonrası Sezyum 137 aktivitesinin ölçüldüğü bölgelerin büyüklüğünün karşılaştırılması

17 Kazanın Sonuçları Santral yakınında deniz suyunda ölçülen aktivite konsantrasyonları

18 Kazanın Sonuçları 5 km lik bölgede havadaki doz hızı

19 Radyolojik Sonuçlar Santral civarında yaşayan 195,345 kişi üzerinde sağlığa zararlı bir etki yok (Mayıs 2011 sonunda). Radyasyon etkisi ile ölüm meydana gelmemiş olmasa da hastanelerden ya da evlerinden uzaklaştırılanlar arasından 761 kişi vefat etmiştir. Haziran 2012 de yapılan bir çalışmada, yetişkinlerde 4.2 msv ve çocuklarda 3.5 msv eş değer tiroid dozu (İyot) tespit edilmiştir.

20 Radyolojik Sonuçlar 300 çalışan arasından 28 tanesinin toplam doz alımında 100 msievert in üzerinde doz almış olduğu açıklanmıştır (acil durumda alınabilecek maksimum doz sınırı 250 msievert tir)

21 Radyolojik Sonuçlar Santral Sahasında (msv/hr) Santral Çevresinde (msv/hr) Fukushima Daiichi Nükleer Güç Santrali Ünite 1 in reaktör binasında; 1120 Çernobil Nükleer Güç Santrali x 10-3 (30 Mart 2011)

22 Çıkarılan Dersler Alınan dersler: Uluslararası tecrübelerden ve uygulamalardan yararlanmak Dinamik tabiat olaylarını ve santralin güvenliğini tehdit edebilecek dış etkileri doğru modelleyerek santral güvenliği için alınan tedbirleri güncellemek Lisanslama organizasyonunun bağımsız olması Su baskınına dayanıklı sistem ve ekipman tasarımı ve kullanılması

23 Çıkarılan Dersler- Yapılanlar Stress testleri Güç sağlama sistemlerinin yeniden değerlendirilmesi Düzenleme ve denetleme organizasyonlarının yeniden değerlendirilmesi, eğitim Halkın nükleer santrallerin riskleri konusunda bilinçlendirilmesi ve bilgi kirliliğinin önlenmesi

24 Güvenlik Kültürü Nükleer santrallerin güvenliği tasarımdan, sökülmeye kadar her aşamada güvenlik kültürü çerçevesinde sağlanır. Güvenlik kültürüne göre: Güvenlik her şeyden önemli olmalıdır Nükleer güvenlikle ilgili kurum ve kuruluşlar yapılanma ve ilkelerini belirlerken güvenliğe öncelik vermelidir Çalışanlara güvenlikle ilgili sorularını sormak, gerekirse organizasyonu ve diğer çalışanları sorgulamak ve iyileştirme önerileri yapmak üzere imkan ve özgürlükler sağlanmalıdır

25 Güvenlik Kültürü Güvenlik kültürü kalite kontrol ve kalite teminini ve gerekli bakım ve onarımların ihmal edilmeden yapılmasını sağlar ve denetler Güvenlik kültürü çerçevesinde yapılan olumlu davranışlar ödüllendirilirken, buna zıt davranışlar cezalandırılabilir Güvenlik kültürünün uygulanması ilgili kurum ya da kuruluşun yönetiminin sorumluluğudur ve insan hatalarını önlemeyi hedefler.