Türkiye de Devlet Liseleri ne Öğrenci Yerleştirme Sistemi Tasarımı 1

Transkript

1 Türkiye de Devlet Liseleri ne Öğrenci Yerleştirme istemi Tasarımı 1 M. Utku Ünver Prof. Dr., oston ollege ve Tayfun önmez Prof. Dr., oston ollege Umut Mert Dur Yrd. Doç. Dr., Kuzey arolina Eyalet Üniversitesi Milli Eğitim akanı ayın İsmet Yılmaz a Yapılan unum 9 Ocak 2018 ME, nkara

2 iz Kimiz? Prof. Dr. Tayfun önmez Ekonomi ölümü, oston ollege 2012 Ekonomi Nobel Ödülü nde 14 atıf Uluslararası Ekonometri Derneği eçilmiş Üyesi TÜ ilim Ödülü oston ve New York başta olmak üzere dünyanın pek çok ülkesinde şehir bazında ve ülke bazında (bdulkadiroğlu ile) önerdiği öğrenci yerleştirme sistemi kullanılıyor. oston daki sistemi bizzat kendisi değiştirdi, bu konudaki en önemli makalelerin yazarı. D başta olmak üzere pek çok ülkede (Roth ve Ünver ile) tasarladığı böbrek takas sistemi kullanılıyor. D deki sistemlerin kurucularından, bu konudaki en önemli makalelerin eşyazarı.

3 iz Kimiz? Prof. Dr. M. Utku Ünver Ekonomi ölümü, oston ollege 2012 Ekonomi Nobel Ödülü nde 9 atıf TÜİTK Özel Ödülü Uluslararası Ekonomik Tasarım Derneği aşkanı ( ) D başta olmak üzere pek çok ülkede (Roth ve önmez ile) tasarladığı böbrek takas sistemi kullanılıyor. D deki sistemlerin kurucularından ve uzun süre bizzat kendisi işletti. u konudaki en önemli makalelerin eşyazarı. Öğrenci seçme ve yerleştirme konusunda makaleler yazdı.

4 iz Kimiz? Yrd. Doç. Dr. Umut Mert Dur Ekonomi ölümü, Kuzey arolina Eyalet Üniversitesi D de North arolina daki en büyük öğrenci yerleştirme sistemini (Hammond ve Morrill ile) kurdu ve işletiyor. Öğrenci seçme ve yerleştirme konusunda çok sayıda makalenin yazarı.

5 Türkiye de Eşleme Uygulamaları ve iz Hepimiz sınavla girilen devlet lisesi mezunuyuz (İlk nadolu ve Fen Liseleri) önmez ve Ünver ağlık akanlığı ile birlikte böbrek ve karaciğer takas sistemi kurmak üzere çalışıyorlar. önmez in (alinski ile) 1998 de yazdığı ÖYM yerleştirme sistemi ile ilgili makale bu literatürün başlamasında büyük rol oynadı. ÖYM yerleştirme sistemine 2012 Nobel bilimsel dökümanında bu şekilde atıf yapıldı.

6 Ekonomide Eşleme Türk bilimadamlarınının dünyada en çok söz sahibi olduğu alanlardan bir tanesi: Eşleme Kuramı ve Uygulamaları

7 2012 Nobel Ekonomi Ödülü PREMEDDELNDE Press release The Prize in Economic ciences 2012 The Royal wedish cademy of ciences has decided to award the veriges Riksbank Prize in Economic ciences in Memory of lfred Nobel for 2012 to lvin E. Roth Harvard University, ambridge, M, U, and Harvard usiness chool, oston, M, U and table allocations from theory to practice This year s Prize concerns a central economic problem: how to match different agents as well as possible. For example, students have to be matched with schools, and donors of human organs with patients in need of a transplant. How can such matching be accomplished as efficiently as possible? What methods are beneficial to what groups? The prize rewards two scholars who have answered these questions on a journey from abstract theory on stable allocations to practical design of market institutions. Lloyd hapley used so-called cooperative game theory to study and compare different matching methods. key issue is to ensure that a matching is stable in the sense that two agents cannot Ünver, be found who önmez, would prefer Dur each Lloyd. hapley University of alifornia, Los ngeles,, U for the theory of stable allocations and the practice of market design. 15 October 2012 was later able to substantiate this conclusion in systematic laboratory experiments. He also helped redesign existing institutions for matching new doctors with hospitals, students with schools, and organ donors with patients. These reforms are all based on the Gale-hapley algorithm, along with modifications that take into account specific circumstances and ethical restrictions, such as the preclusion of side payments. Even though these two researchers worked independently of one another, the combination of hapley s basic theory and Roth s empirical investigations, experiments and practical design has generated a flourishing field of research and improved the performance of many markets. This year s prize is awarded for an outstanding example of Türkiye de economic engineering. Lise Yerleştirme

8 Öğrenci Yerleşimi ve 2012 Nobel Ekonomi Ödülü Öğrenci yerleşiminin dünyada doğru uygulaması önmez in iki makalesi ile başlamış ve Roth, önmez ve Ünver tarafından geliştirilen böbrek takası konusu (ve üçüncü bir uygulama) ile birlikte, 2012 Ekonomi Nobel Ödülünün belirlenmesinde kilit rol oynamıştır. lvin Roth un çalışmaları piyasaların nasıl çalıştığı konusundaki anlayışımızı geliştirdi. Roth ve. bdulkadiroğlu, P.. Pathak, T. önmez ve M.U. Ünver in de içinde bulunduğu çalışma arkadaşları ampirik, deneysel ve teorik yöntemler ile piyasa performansını arttıran kurumlar ve bu sayede istikrarı ve teşvik uyumluluğunu aydınlatmıştır. Tüm bu katkılar reel dünyanın önemli piyasalarının başarılı bir şekilde yeniden tasarlanmasına doğrudan yol açmıştır. Nobel Ödül Komitesi, 15 Ekim 2012

9 15 OTOER OTOER 2012 cientific ackground on the veriges Riksbank Prize in Economic ciences in Memory of lfred Nobel 2012 TLE LLOTION ND games. THE lonimprtie and Roth (1998) OF used MRKET this type of model DEIGN to explain behavior in a simple non-cooperative bargaining game, while Erev and Roth (1998) cientific ackground showedon that the veriges a reinforcement Riksbank Prize learning Economic model can ciences predict in Memory behavior of ex lfred ante Nobel 2012 compiled (rather by Economic than merely ciences explaining Prize ommittee ex post). of the This Royal ináuential wedish series cademy of articles of ciences has shown that the explanatory and predictive power of game theory can be TLE LLOTION ND increased if realistic cognitive limitations are taken into account. THE PRTIE OF MRKET DEIGN 7 onclusion compiled by the Economic ciences Prize ommittee of the Royal wedish cademy of ciences Lloyd hapley has led the development of cooperative game theory. His work has not only strengthened its theoretical foundations, but also enhanced the theoryís usefulness for applied work and policy making. In collaboration with D. Gale, H. carf and M. hubik, he created the theory of matching markets. Launching the theory, Gale and hapley (1962) expressed the hope that one day it would have practical applications. This hope has been fulölled by the emerging literature on market design. The work by lvin Roth has enhanced our understanding of how markets work. Using empirical, experimental and theoretical methods, Roth and his coauthors, including. bdulkadiroºglu, P.. Pathak, T. ˆnmez and M.U. nver, have studied the institutions that improve market performance, thereby illuminating the need for stability and incentive compatibility. These contributions led directly to the successful redesign of a number of important real-world markets. For further reading n elementary introduction to cooperative game theory can be found in Moulin (1995), while hubik (1984) o ers a more advanced treatment. erranoís (2009) survey emphasizes the core and the THE ROYL WEDIH hapley DEMY OF value, IENE while has as Maschler its aim to promote (1992) the sciences discusses and strengthen alternative their influence cooperative in society. solution concepts. 4 ), E-104 For introductions 05 TOKHOLM, WEDEN to matching theory, see Roth and otomayor OX (LILL FRETIVÄGEN TEL , (1990) FX or56 the 70, INFO@KV.E original article by Gale and hapley (1962). For general aspects of market design, see Roth (2002) and (2008b). Roth (2008a) discusses önmez e 14 atıf, Ünver e 9 atıf, bdulkadiroğlu na 4 atıf

10 Öğrenci Yerleştirme istemlerinin Prensipleri Yerleştirme sistemi tasarımında iki kritik unsur bulunuyor: 1 Okulların yerleştirmeye esas öncelik kriterlerinin belirlenmesi u kriterler pek çok eğitim politikası değişkenine bağlı olarak belirlenebilir: ınavla dresle ya da okul yerleşim bölgesiyle Doğum tarihi, kardeş durumu, rastgele kura ya da daha başka kriterlerle 2 Yerleştirme algoritması tasarımı okulların öncelik kriterleri + öğrencilerin tercih listeleri Yerleştirme lgoritması Yerleştirme onucu

11 Öğrenci Yerleştirme istemlerinin Prensipleri Okulların öncelik kriterleri belirlenmesi ile yerleştirme algoritmasının tasarımı, her ne kadar birbirini desteklemekte olsalar da, aslında ayrı yapılması gerekiyor. u iki öğenin birbirlerine karıştırılması çok kolay. Öncelik belirlemede en önemli nokta : Okulların öncelik kriterlerinin öğrenci tercih liste sıralamalarından bağımsız olması gerekiyor. u iki öğenin birbirine karıştırılması hatasına baslangıçta hemen hemen tüm D ve ritanya okul bölgeleri düştüler. u sorun Türk ekonomistlerin geliştirdiği yerleştirme sistemiyle çözüldü.

12 Öğrenci Yerleştirme istemlerinin Prensipleri Yerleştirme istemi Tasarımında En Kritik Prensip: dil Erişim ve Yerleştirme Öğrenci yerleştirmede adil olmak ne demek? 1 Doğru tercih bildirimine teşvik ve tercih listesi oluşturmayı adilleştirme 2 dil erişim 3 Okul bölgelerinin ve okul öncelik kriterlerinin doğru belirlenmesi

13 Türkiye Yeni isteme Geçmekte asından edindiğimiz bilgilere göre, sınavla öğrenci alan okullara ek olarak çoğunluğu oluşturan diğer liseler için Eğitim bölgeleri oluşturulacak Öğrenciler bölgelerinden beş okul seçecek (bu bölgeler olabildiğince adil belirlenecek) Öğrencilerin tercih listeleri ve okullara uzaklıklarıya da belirlenecek başka öncelik kriterine göre yerleştirme yapılacak. Gayet güzel bir düşünce!

14 Türkiye Yeni isteme Geçmekte u noktada düşülebilecek olası bir hata, Okulun yerleştirmede esas alınan önceliklerinin Okulun bir öğrencinin tercih listesindeki sırasından bağımsız olmaması. u sorunun yaşanması teknik ekspertiz olmadan çok kolay. Dünyada pek çok ülkede düştüler. u sorunun giderilmesinde rol oynayan akademik çalışmalar Nobel ödülünün verilmesinde büyük rol oynadılar. Okul öncelik kriterleri belirlenirken bunların öğrenci tercih listelerinden bağımsız olması niye gerekli?

15 Tarihten Ders Çıkarımı: oston, D 1974 den önce azınlık öğrencilerinin iyi okullara erişimi kısıtlıydı lerde çıkan ırklar arası entegrasyon yasaları gereği, okullara oston da şehir nüfus ırk oranlarının yansıtılmasına karar verildi. Fakat bu durum çoğunluğu oluşturan beyaz aileler arasında büyük huzursuzluklara yol açtı. azı beyaz aile çocukları artık otobüsle taşınarak, şehrin diğer taraflarına daha kötü okullara gitmek durumunda kaldılar.

16 Tarihten Ders Çıkarma: oston, D yaklanmalar çıktı da oston okul bölgesi bir merkezi yerleştirme sistemi ile okul kontenjanlarının yarısını adrese bağlı, diğer yarısını ise herkese açık hale getirdi. (Eşitlikler kura çekilerek bozuldu.)

17 Tarihten Ders Çıkarma: oston, D Fakat yerleştirme algoritması nedir tam bilemedikleri için, okul öncelik kriterlerini ögrenci tercih sıralamaları ile ilişkilendirdiler. Literatürde bu yerleştirme sistemine hemen yerleştirme algoritması deniyor (bdulkadiroğlu ve önmez, ER, 2003). lgoritma: ir problemi çözen sıralı aşamalar; örnek: bilgisayar programının komutlar dizisi

18 oston un Eski İlk-Ortaokul ve Lise Öğrenci Yerleştirme istemi Dünyada en yaygın olarak kullanılan ve 2004 ten itibaren vazgeçilmeye başlanan yerleştirme sistemi oston un arası kullandığı sisteme benziyor ya da dayanıyor. Her okul için öncelik aşağıdaki kriterlere göre belirlenir. 1 Öğrencinin bu okula halen kayıtlı büyük kardeşi var mı? 2 Öğrenci okulun yürüme mesafesi bölgesi içinde mi yaşıyor? 1 ve 2 > sadece 1 > sadece 2 > ne 1 ne 2 İki öğrenci arasındaki eşitlik öğrencilere rastgele verilen kura numarası ile bozulur. Her öğrenci bölgesindeki okullar arasında bir tercih sıralaması yapar ve bilgisayarlı sisteme girer. Yukarıda belirtilen okul yerleştirme öncelik kriterleri ve öğrenci tercih listeleri kullanılarak şu bilgisayar algoritması yerleştirmeyi yapar:

19 Eski oston Hemen Yerleştirme lgoritması: şama 1: Her okulu ilk tercih olarak yazan öğrenciler dikkate alınır. u öğrenciler okulların kontenjanı bitene kadar öncelik kriterlerine göre sırayla kesin olarak daha sonra değiştirilmemek üzere yerleştirilir. Okulların kalan kontenjanları belirlenir. şama k: ir önceki aşamada yerleştirilemeyen her öğrencinin bir sonraki tercihine bakılır. ynı şekilde kalan kontenjanlara bu okulların öncelik kriterleri dikkate alınarak öğrenciler bir bir kesin olarak yerleştirilir. Okulların kalan kontenjanları belirlenir. lgoritmanın sonuca ulaşması: lgoritma yerleştirmesi henüz yapılamayan öğrencilerin tercih listeleri sonuna kadar bu şekilde devam eder.

20 Hemen Yerleştirme Örneği Okul erk Okul Öğrencilerin Tercih Listeleri erk Okulların Kontenjanı Okulların Öncelik Kriterleri erk erk erk Okul

21 Hemen Yerleştirme Örneği Okul erk Okul Öğrencilerin Tercih Listeleri erk Okulların Kontenjanı Okulların Öncelik Kriterleri erk erk erk Okul Hemen Yerleştirme lgoritması şama 1 erk -

22 Hemen Yerleştirme Örneği Okul erk Okul Öğrencilerin Tercih Listeleri erk Okulların Kontenjanı Okulların Öncelik Kriterleri erk erk erk Okul Hemen Yerleştirme lgoritması şama 1 erk - şama 2 erk-

23 Hemen Yerleştirme Örneği Okul erk Okul Öğrencilerin Tercih Listeleri erk Okulların Kontenjanı Okulların Öncelik Kriterleri erk erk erk Okul Hemen Yerleştirme lgoritması şama 1 erk - şama 2 erk- şama 3 erk

24 Hemen Yerleştirme lgoritması Örneği Peki buradaki problem nedir? ilk tercihi olan okuluna gidemedi. ynı zamanda erk e göre okulundaki önceliğini, yı ilk tercihinde yazan erk e kaptırdı. stratejik olup ilk tercihine yı yazsaydı gerçek tercih sırasındaki daha üstteki bir okula gidecekti. ir öğrenci ilk tercihine giremediği zaman diğer tercihleri arasındaki iyi okullara girme şansını da oldukça düşürüyor. Yani Hemen Yerleştirme lgoritması nda stratejik manipulasyon imkanı var.

25 Hemen Yerleştirme Örneği Okul erk Okul Öğrencilerin Tercih Listeleri erk Okulların Kontenjanı Okulların Öncelik Kriterleri erk erk erk Okul Hemen Yerleştirme lgoritması şama 1 erk - şama 2 erk- şama 3 erk

26 Hemen Yerleştirme Örneği Okul erk Okul Öğrencilerin Tercih Listeleri erk Okulların Kontenjanı Okulların Öncelik Kriterleri erk erk erk Okul Hemen Yerleştirme lgoritması şama 1 erk - şama 2 erk- şama 3 erk şama 1 -erk

27 Hemen Yerleştirme Örneği Okul erk Okul Öğrencilerin Tercih Listeleri erk Okulların Kontenjanı Okulların Öncelik Kriterleri erk erk erk Okul Hemen Yerleştirme lgoritması şama 1 erk - şama 2 erk- şama 3 erk şama 1 -erk şama 2 erk

28 tratejik manipulasyon neden istenilmez? Çünkü stratejik manipulasyon başta belirttiğimiz adil yerleştirme prensiplerinin ilk ikisine çok ters düşer. 1 Doğru tercih bildirimine teşvik ve tercih listesi oluşturmayı adilleştirme 2 dil erişim

29 1. Tercih listesi oluşturmayı adilleştirme Kimler stratejik manipulasyon yapabilir? Eğitimli ve dolayısı ile gelir durumu daha yüksek aileler. Çünkü çok komplike bir iş. Manipule edemeyenler zarar görebilir. u durum eğitimsiz ve dar gelirli ailelere haksızlık yaratır. Önemli üç makale: Okullara yerleştirmede tercih listesi bildirim sistemini adilleştirme: oston sistemindeki dürüst ve stratejik oyuncular (Pathak ve önmez, ER, 2008) Kavramsal yetenek ve okula yerleşmede tercih listesi oluşturma (asteck ve Mantovani, GE, 2017) Manipule edilebilir yerleştirme sistemlerinde zararı belirleme ve ölçme (Dur, Hammond ve Morrill, EJ:Policy, 2017)

30 2. Erişimi adilleştirme İyi olarak algılanan bir okulu tercih listelerinin en üstüne ya önceliği yüksek olanlar ya da diğer okullardaki önceliklerini kaybetme riskini göze alabilenler yazacaklar. Kimler bu riski göze alabilir? Kötü okula girme durumunda özel okula geçebilecek gelir durumu yüksek ailelere mensup öğrenciler. Yine gelir durumu yüksek ailelere avantaj yaratıp okullara erişimde adaletsizliğe yol açıyor. Önemli bir makale: hicago da ve İngiltere de okul yerleştirme sistemi reformu: Yerleştirme sistemlerini stratejik manipulasyon derecesine göre sıralama (Pathak ve önmez, ER, 2013)

31 Hemen Yerleştirme lgoritmasının aşka Problemleri İlk tercihine yerleştirilen aday sayısını yapay olarak yüksek gösterir. öylece bazı okulların olduğundan daha iyi olduğu izlenimi yaratır. Eğitim politikaları planlanmasında gelecek yıllarda yanlış sonuçlara yol açabilir. Yerleştirmenin düşünülen öncelik kriterlerine aslında uygun olmayan adaletsiz sonuçlar doğurmasına neden olur.

32 Dünyada Hemen Yerleştirme lgoritmasının Kullanımının onuçları Ne Oldu? oston: Nasıl tercih listesi hazırlanması gerektiğine ilişkin aileler arası dayanışma grupları kuruldu. unlardan haberi olmayan ailelerin çocukları büyük zarar gördüler yılında Türk ekonomistlerin çabaları ile bu sistemden vazgeçildi ve yerine tasarladıkları sistemle Ertelemeli Yerleştirme lgoritması kullanılmaya başlandı.

33 İngiltere: İngiltere de oston dan esinlenilerek pek çok okul bölgesinde Hemen Yerleştirme lgoritması kullanıldı. Yukarıda bahsettiğimiz tercih manipulasyonu olasılığı ile ailelere gereksiz karar komplikasyonları yarattı. u nedenle 2007 de kanunla kullanımı yasaklandı. Okullara Yerleştirme Kanunu ölüm 2.13 Yerleştirmede kontenjandan fazla başvuru olan okullarda yerleştirme otoritesi öğrencilerin yaptığı tercih listesindeki okulların sırasını öncelik kriteri olarak kullanamaz. Dünyada herhangi bir konuda kullanımı kanunla yasaklanan bildiğimiz kadarıyla ilk ve tek algoritma oldu. Yerine Ertelemeli Yerleştirme lgoritması kullanılmaya başlandı.

34 hicago: 2009 da Hemen Yerleştirme lgoritması kullanmaya karar verdiler. ınav ile öncelik belirlediler. onra tercih listelerini topladılar. Yerleştirmeyi yaptı, fakat sonuçları açıklamadan yüksek puanlı öğrencilerin sırf tercih listelerinden dolayı çok düşük okullara ve iyi okullara ise düşük puanlı öğrencilerin yerleştirildiklerini gördüler. Çalışma arkadaşımız Ekonomist Prof. Dr. Parag Pathak tan yardım istediler. Ertelemeli Yerleştirme lgoritması na yerleştirmenin ortasında geçtiler ve yeniden yerleştirmeyi yapıp sonuçlarını açıkladılar.

35 Tayvan: Liseye girişte 2014 ten itibaren orta öğretim başarı puanına göre öncelikleri belirlemek istediler. Fakat Hemen Yerleştirme lgoritması nı kullanmaya başladılar. Yüksek puanlı pek çok öğrenci açıkta kaldı ya da az istedikleri okullara yerleştirildiler. ir ekstrem durumda en yüksek notlu bir öğrenci ilk 50 tercihine giremedi! üyük gösteriler çıktı.

36 Ertelemeli Yerleştirme lgoritması Kullanan istemler Peki dünyada pek çok okul bölgesinde Türk ekonomistlerin sayesinde uygulamaya geçirilen ve bu kullanımı ile Roth ve hapley nin 2012 Nobel ödülünü paylaşmasında büyük rol oynayan bu Ertelemeli Yerleştirme lgoritması nasıl çalışır (bdulkadiroğlu ve önmez, ER, 2003)? Öğrencilerin yapacağı tercihlerden bağımsız okul yerleştirme öncelik kriterleri belirlenir. Öğrenciler bilgisayar ortamında bir tercih listesi doldururlar. Yerleştirme şu algoritmayı kullanarak bilgisayar ile bir seferde yapılır:

37 Ertelemeli Yerleştirme lgoritması (Gale-hapley, 1962) şama 1: Her okulu ilk tercih olarak yazan öğrenciler okulların kontenjanı bitene kadar öncelik kriterlerine göre sırayla geçici olarak (daha sonra değiştirilebilmek üzere) yerleştirilirler. şama k: ir önceki aşamada geçici olarak bir okula yerleştirilemeyen öğrencilerin bir sonraki tercihine bakılır. Her okulda bu yeni öğrenciler önceki aşamadan geçici tutulanlarla beraber değerlendirilirler ve (tekrar baştan) okulların kontenjanları bitene kadar öncelik kriterlerine göre sırayla geçici olarak (daha sonra değiştirilebilmek üzere) yerleştirilirler. lgoritmanın sonuca ulaşması: lgoritma yerleştirmesi henüz yapılamayan öğrencilerin tercih listeleri sonuna kadar bu şekilde devam eder.

38 Ertelemeli Yerleştirme Örneği Okul Okul erk Öğrencilerin Tercih Listeleri erk Okulların Kontenjanı Okulların Öncelik Kriterleri erk erk erk Okul

39 Ertelemeli Yerleştirme Örneği Okul Okul erk Öğrencilerin Tercih Listeleri erk Okulların Kontenjanı Okulların Öncelik Kriterleri erk erk erk Okul Ertelemeli Yerleştirme lgoritması şama 1 erk -

40 Ertelemeli Yerleştirme Örneği Okul Okul erk Öğrencilerin Tercih Listeleri erk Okulların Kontenjanı Okulların Öncelik Kriterleri erk erk erk Okul Ertelemeli Yerleştirme lgoritması şama 1 erk - şama 2 erk-

41 Ertelemeli Yerleştirme Örneği Okul Okul erk Öğrencilerin Tercih Listeleri erk Okulların Kontenjanı Okulların Öncelik Kriterleri erk erk erk Okul Ertelemeli Yerleştirme lgoritması şama 1 erk - şama 2 erk- şama 3 erk

42 Ertelemeli Yerleştirme isteminin Özellikleri Doğru tercih bildirimi en iyi strateji, tercih manipulasyonuna imkan yok. (Dubins ve Freedman, 1980 ve Roth, 1982) Önceliklere göre adil yerleştirme yapar. (Gale ve hapley, 1962) ütün adil yerleştirmeler arasında öğrenciler içın en iyi yerleştirmeyi bulur. (Gale ve hapley, 1962) ÖYM bu konuda çok tecrübeli. Uzun yıllardır buna benzer bir sistem kullanıyorlar.

43 Yerleştirme istemlerinin Yerleştirme Dağlımları 2002 de oston da Hemen Yerleştirme lgoritması altında fazla talep edilen okullardan birini tercih listelerinde herhangi bir yerde sıralayanların % 24 % 29 u en son tercihlerine bile yerleştirilememişler (bdulkadiroğlu et al., 2006) de oston da Hemen Yerleştirme lgoritması altında fazla talep edilen okullardan birini tercih listelerinde en üstte yazanların % 29 % 34 ü en son tercihlerine bile yerleştirilememişler. Hiçbiri ikinci tercihine girememiş (bdulkadiroğlu et al., 2006). Ertelemeli Yerleştirme lgoritması altında, New Orleans da ve oston da yerleştirilen öğrencilerin sıra ile % 79 u ve % 66 sı (tüm öğrencilerin % 66 sı ve % 65 i) ilk tercihine yerleştirilmiş (bdulkadiroğlu et al., 2017).

44 Türkiye ye Neyi Öneriyoruz? Kesinlikle Ertemeli Yerleştirme lgoritması kullanılmalıdır. Öncelikler bu algoritma altında çok esnek olarak belirlenebilir. ütün okullara aynı anda sınavla öğrenci alan okullar dahil olmak üzere bir kerede yerleştirme yapılabilir.

45 Öğrencilerin Tercih Listeleri Okul erk Okul erk Okulların Kontenjanı Okul Okulların Öncelik Kriterleri erk erk erk erk Okul

46 Öğrencilerin Tercih Listeleri Okul erk Okul erk Okulların Kontenjanı Okul Okulların Öncelik Kriterleri erk erk erk erk Okul Ertelemeli Yerleştirme lgoritması şama 1 erk- -

47 Öğrencilerin Tercih Listeleri Okul erk Okul erk Okulların Kontenjanı Okul Okulların Öncelik Kriterleri erk erk erk erk Okul Ertelemeli Yerleştirme lgoritması şama 1 erk- - şama 2 erk -

48 Öğrencilerin Tercih Listeleri Okul erk Okul erk Okulların Kontenjanı Okul Okulların Öncelik Kriterleri erk erk erk erk Okul Ertelemeli Yerleştirme lgoritması şama 1 erk- - şama 2 erk - şama 3 erk-

49 Öğrencilerin Tercih Listeleri Okul erk Okul erk Okulların Kontenjanı Okul Okulların Öncelik Kriterleri erk erk erk erk Okul Ertelemeli Yerleştirme lgoritması şama 1 erk- - şama 2 erk - şama 3 erk- şama 4 -erk

50 Öğrencilerin Tercih Listeleri Okul erk Okul erk Okulların Kontenjanı Okul Okulların Öncelik Kriterleri erk erk erk erk Okul Ertelemeli Yerleştirme lgoritması şama 1 erk- - şama 2 erk - şama 3 erk- şama 4 -erk şama 5 erk

51 Dünyada Ertelemeli Yerleştirme istemine Geçen Yerler Yer Yıl Önceki Şimdiki D oston 2005 Hemen Ertelemeli New York Ertelemeli hicago 2009 Hemen Ertelemeli New Orleans 2014 TT Ertelemeli Kuzey arolina Raleigh 2015 Hemen Ertelemeli Denver Hemen Ertelemeli İngiltere ve Galler 2007 Hemen Ertelemeli İsveç Lund 2017 Hemen Ertelemeli Gana Çin de pek çok bölge Ertelemeli Ertelemeli

52 izi kabul ettiğiniz, bilimsel çalısmalarımızı, fikirlerimizi ve deneyimlerimizi dinlediğiniz için ayın akan ımıza teşekkür ederiz. ahçeşehir Üniversitesi Mütevelli Heyeti aşkanı Enver Yücel e ve U International Rektörü Doç. Dr. inem Vatanartıran a da bizi davet ettikleri ve sunumumuza katkıda bulundukları için teşekkür ederiz.