Sevgili Öğrenciler ve Saygıdeğer Meslektaşlarım,

Transkript

1

2 Sevgili Öğrenciler ve Saygıdeğer Meslektaşlarım, Yüksek Öğrenim Kurumları Sınavı nda (YKS) biyoloji dersinde tam başarıya ulaşmak için biyoloji ile ilgili temel kavram, teori, süreç ve uygulamalar konusunda yeterli bilgi birikimine sahip olmanın yanı sıra; analiz etme, yorum yapma, çıkarımda bulunma, değerlendirme, sorgulama, eleştirel düşünme vb. bilişsel becerilere sahip olmak gerekmektedir. Bu durumda çok geniş bir kapsam ve bilgi düzeyi gerektiren Biyoloji dersinin konu içeriğine hakim olabilmek için doğru ve titizlikle hazırlanmış bir kaynağa ihtiyaç ortaya çıkmaktadır. Bu gereksinimi karşılamak amacıyla hazırladığımız bu kitabın hedefinize ulaşmada size yardımcı olacağına inancım sonsuzdur. Bu kitap hazırlanırken, Bir bölüme ait çok sayıda alt başlık oluşturularak hazırlanan testlerle konu içeriği eksiksiz taranmıştır. Bir teste ait sorular kolaydan zora doğru 3D tekniğine uygun olarak hazırlanmıştır. Her teste ait sorular, genelden özele bilgi düzeyini artırmak üzere tasarlanmıştır. Önceki sorularda ya da testlerde karşılaşılan kavramlar ilerleyen test ve bölümlerde sarmal eğitim sistemine uygun şekilde tekrar kullanılmıştır. Sorular sadece konu ve kavram bilgisinin değil, üst düzey olarak adlandırılan bilişsel becerilerin ölçülmesine fırsat sağlayacak şekilde hazırlanmıştır. Sorular MEB'in biyoloji dersi öğretim programındaki kazanım bölümlerine uygun hazırlanmıştır. ÖSYM soruları titizlikle analiz edilerek her bölüme ait Bire Bir ÖSYM testleri hazırlanmıştır. Bu testlerdeki sorular hazırlanırken sınav sistemindeki değişiklikler de dikkate alınmıştır. Sarmal sisteme uygun tümevarım testleri hazırlanarak konuların tekrarı ve pekiştirilmesi amaçlanmıştır. Kitabın hazırlık aşamasında emeği geçen yayın ekibine, fikir ve önerileri ile desteklerini esirgemeyen değerli meslektaşlarıma, her türlü destek ve katkılarından dolayı Ayşe KORKMAZ ve Yüksel KORKMAZ'a teşekkürlerimi sunarım. Başarı ve mutluluk dileklerimle Kerim KORKMAZ

3

4 İÇİNDEKİLER 01. BÖLÜM: İNSAN FİZYOLOJİSİ Sinir Sistemi...9 Duyu Organları...19 Endokrin Sistem...27 Destek ve Hareket Sistemi BÖLÜM: CANLILAR VE ÇEVRE Canlılar ve Çevre Bire Bir ÖSYM TÜMEVARIM - II Sindirim Sistemi...47 Dolaşım Sistemleri - Vücudun Savunulması ve Bağışıklık...57 Solunum Sistemi...67 Üriner Sistem...77 İnsanda Üreme Sistemi...87 Embriyonik Gelişim...97 Bire Bir ÖSYM BÖLÜM: KOMÜNİTE VE POPÜLASYON EKOLOJİSİ Komünite ve Popülasyon Ekolojisi Bire Bir ÖSYM BÖLÜM: GENDEN PROTEİNE Genden Proteine Modern Genetik Uygulamaları Bire Bir ÖSYM TÜMEVARIM - I BÖLÜM: CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ Fotosentez - Kemosentez Fermantasyon Oksijenli Solunum Bire Bir ÖSYM BÖLÜM: BİTKİ BİYOLOJİ Bitkilerin Yapısı Bitkilerde Madde Taşınması Bitkierde Beslenme - Büyüme ve Hareket Bitkilerde Eşeyli Üreme Bire Bir ÖSYM...213

5 İnsan Fizyolojisi / Sinir Sistemi - 1 BÖLÜM 01 Test Bir sinir hücresi aşağıdaki hücresel yapılardan hangisine sahip olmadığı için bölünebilme özelliğine sahip değildir? 4. Aşağıda bir nörona ait kısımlar numaralarla gösterilmiştir. A) Ribozom B) Mitokondri C) Çekirdek D) Sentrozom E) Golgi cisimciği Buna göre nöronu oluşturan, numaralandırılmış kısımlardan hangilerinde impuls iletilirken elektro kimyasal değişim gerçekleşir? A) Yalnız 1 B) Yalnız 2 C) Yalnız 3 D) 2 ve 3 E) 1, 2 ve 3 2. İnsanda bir sinir hücresinde; l. Çekirdek DNA sının eşlenmesi, ll. oksijenli solunum, lll. laktik asit fermantasyonu, lv. protein sentezi olaylarından hangileri kesinlikle gözlenmez? A) Yalnız l B) l ve lll C) ll ve lll D) ll ve lv E) l, lll ve lv 5. Merkezi sinir sisteminde bulunan aşağıdaki bölümlerden hangisi karşısındaki işlevin düzenlenmesinde etkili değildir? A) Uç beyin Refleks kontrolü B) Hipotalamus Eşeysel olgunlaşma C) Orta beyin Kas tonusu D) Beyincik Vücut dengesi B) Omurilik soğanı Yutkunma 3. İnsanda sinir sistemi; l. duyuları algılama, ll. salgı bezlerinin çalışmasını düzenleme, lll. organların çalışmasını düzenleme, IV. organlar arasındaki koordinasyonu sağlama olaylarından hangilerini gerçekleştirir? A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lv D) l, ll ve lll E) l, ll, lll ve lv 6. Bir nöronda impuls iletimi sırasında meydana gelen değişimlerle ilgili olarak; Harcanan ATP İmpuls İletim hızı -l- -ll- -lll- grafiklerinden hangileri doğrudur? Açığa çıkan CO 2 A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll D) l ve ll E) l, ll ve lll 9

6 Test D 2. B 3. E 4. C 5. A 6. E 7. D 8. A 9. C 10. E 11. D 7. Beyin kabuğu zarar gören bir insanda; l. hayal kurma, ll. duyuları algılama, lll. hafıza, lv. yutma olaylarından hangilerinde aksama görülebilir? A) l ve ll B) ll ve lll C) lll ve lv D) l, ll ve III E) l, ll, lll ve lv 10. Eşik değeri X olan bir sinir hücresine t 1, t 2 ve t 3 anlarında verilen uyarı şiddetleri aşağıdaki grafikte gösterilmiştir. 3x 2x E.D..x (E.D: Eşik değer) Uyarı şiddeti t 1 t 2 t 3 Buna göre t 1, t 2 ve t 3 anlarında bu sinir hücresi ile ilgili, l. İmpuls sayısı t 1 < t 2 < t 3 şeklinde ifade edilebilir. ll. İmpuls iletim hızı t 1 = t 2 = t 3 şeklinde ifade edilebilir. lll. Nöronda harcanan enerji miktarı t 1 < t 2 < t 3 şeklinde ifade edilebilir. yargılarından hangileri söylenebilir? A) Yalnız li B) Yalnız lil C) I ve II D) li ve lil E) l, ll ve lll 8. Bir sinir hücresinin akson ucu; l. endokrin bez, ll. duyu reseptörü, lll. sinir hücresi, lv. kas hücresi yapılarından hangileriyle sinaps yapamaz? A) Yalnız ll B) l ve ll C) l ve lll D) ll ve lv E) lll ve lv 11. (Uç beyin) V I (Hipotalamus) IV (Beyincik) İnsanda implus iletimi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Akson çapının artması impuls iletim hızını artırır. B) Miyelinli nöronlarda impuls iletim hızı miyelinsizlere göre daha fazladır. C) İmpuls iletim hızı dendritten aksona doğru azalır. D) Nöronda impuls iletim yönü dendritten akson ucuna doğrudur. E) Nöronda impuls iletimi sırasında elektriksel yük değişimi gözlenir. (Omurilik soğanı) II III (Omurilik) Yukarıdaki şekilde insanda merkezi sinir sistemine ait bazı yapılar numaralandırılmış olarak verilmiştir. Trafik kazası geçirmiş bir insanın; yürüyebildiği, soluk alıp verdiği, konuşulanları algıladığı yalpalayarak yürüdüğü, kan basıncının normal olduğu, bir cisme sabit bakamadığı tespit edilmiştir. Buna göre numaralandırılmış kısımlardan hangisinin hasar gördüğü düşünülebilir? A) I B) II C) III D) IV E) V

7 Sinir Sistemi - 3 BÖLÜM 01 Test Gelişimini tamamlamış bir sinir hücresinde; I. sentrozom, II. mitokondri, III. çekirdek, IV. miyelin kılıf yapılarından hangileri bulunmak zorundadır? A) I ve II B) II ve III C) III ve IV D) I, II ve III E) I, II, III ve IV 4. Multiple skleroz (MS) hastalığı, miyelin kılıflardaki proteinlerin vücut tarafından yabancı olarak algılanıp, bağışıklık sistemi tarafından miyelin kılıfın yok edilmesinin neden olduğu bir hastalıktır. Bu hastalığa yakalanan kişilerde; I. istemli yapılan hareketlerde yavaşlama, II. somatik sinirlerde uyarı iletiminin aksaması, III. schwann hücrelerinin normalden fazla çalışması olaylarından hangileri gözlenebilir? A) Yalnız II B) I ve III C) II ve III D) I ve II E) I, II ve III 5. Bir insandaki tüm nöronlarda; I. impulsun şekli, II. impulsun iletim hızı, 2. İnsanda sinir sistemine ait; Duyu nöronu (I) Ara nöron (II) Reseptör (III) Efektör organ (IV) yapılarından hangileri arasında sinaps oluşmaz? Motor nöron A) I - II B) I - III C) II - V D) III - V E) IV - V (V) III. impuls oluşturan eşik değer, IV. akson uzunluğu, V. organel sayısı özelliklerinden hangileri aynı değildir? A) I, II ve III B) I, III ve IV C) I, III ve V D) II, III ve IV E) II, III, IV ve V 6. Aşağıda bir nörona ait aksondaki elektriksel yük değişimleri gösterilmiştir. 3. Sinir sistemi ile ilgili aşağıdaki kavram ve açıklamalardan hangisi yanlış eşleştirilmiştir? A) Reseptör Canlıların iç ve dış çevreden gelen uyarıları algılamasını sağlayan özelleşmiş hücrelerdir. B) İmpuls İç ve dış çevredeki uyaranların nöronda yarattığı elektriksel ve kimyasal değişimlerdir. C) Nöroglia Sinir hücresinin desteklik, beslenme, iyon dengesini ayarlama gibi olaylarına yardımcı hücrelerdir. D) Efektör İç ve dış çevreden gelen uyarılara cevap oluşturarak tepki vermeyi sağlayan hücrelerdir. E) Eşik değer Bir nöronda impuls oluşumu için gerekli olan minimun uyarı şiddetidir. X Y Z T Buna göre, I. Y ve T bölgelerinde hücre içi Na + yoğunluğu hücre dışına göre daha fazladır. II. Y bölgesinden impuls geçişi olmamıştır. III. Z bölgesinde elektriksel yük farkının korunması için ATP harcanmaktadır. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 13

8 Sinir Sistemi - 5 BÖLÜM 01 Test Yetişkin bir insanda bulunan bir nöron aşağıdaki olaylardan hangisini gerçekleştiremez? A) Protein sentezi B) Nörotransmitter üretimi C) Sentriol eşlenmesi D) mrna sentezi E) Nükleotit sentezi 4. Aşağıda insan beyninin kısımları gösterilmiştir. Uç Beyin (I) Hipofiz (IV) Pons Omurilik Soğanı (VII) Omurilik Hipotalamus (II) Talamus (III) Orta Beyin (V) Beyincik Buna göre numaralandırılmış kısımlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir? A) II ve VII numaralı kısım vücut içi dengenin ayarlanmasından sorumludur. 2. Aşağıdaki grafik, bir nöronda impuls iletim hızındaki değişimi göstermektedir. İmpuls hızı X B) V numaralı kısımda görsel bilgilerin alındığı ve işlendiği merkezler bulunur. C) IV numaralı kısım II numaralı kısmın kontrolünde salgı yapar. D) I numaralı kısımda oluşan hasar; öğrenme, zeka, hafıza gibi olayları olumsuz etkileyebilir. E) III numaralı kısım, koku olma duyusu hariç diğer duyu organlarından gelen uyarıların uç beyne dağıtım yeridir. Bu değişime neden olan faktörleri ifade eden X yerine; I. uyarı sıklığı, II. akson çapı, III. uyarı şiddeti, IV. ranvier boğumu sayısı verilenlerden hangileri yazılabilir? A) Yalnız IV B) Yalnız III C) I ve III D) II ve IV E) II, III ve IV 5. Beyin sapı; omurilik soğanı, orta beyin ve ponstan oluşmaktadır. Beyin sapını oluşturan yapılarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Omurilik soğanı beyinden gelen sinirlerin çapraz yaparak vücuda gönderilmesini sağlar. B) Orta beyin vücut duruşunu belirleyen kas aktivitesini ayarlar. C) Pons, beyinciğin iki yarım küresi arasında impuls iletimi sağlar. D) Pons ve omurilik soğanı arka beynin kısımlarındandır. E) Omurilik soğanı zedelenirse hayati olaylarda herhangi bir aksama görülmez. 3. Hipotalamus vücutta kararlı iç dengenin ayarlamasından sorumludur. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi hipotalamusun kararlı iç dengenin sağlanmasındaki düzenleyicilik görevleri arasında yer almaz? A) Vücut ısısının sabit tutulması B) Parathormon salgılanması C) Susama, idrar oluşumu, elektrolit dengesinin düzenlenmesi D) Karbonhidrat metabolizmasının ayarlanması E) Kan basıncı ve kalp atış hızının ayarlanması 6. Motor sinirlerdeki impuls iletiminin engellendiği bir bireyde aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşmez? A) Reseptör tarafından uyarının alınması B) Uyartının duyu nöronu aracılığıyla merkezi sinir sistemine iletilmesi C) Uyarının reseptörlerden duyu nöronuna iletilmesi D) Efektör hücrelerin uyarana özgü yanıt vermesi E) Ara nöronun aksiyon potansiyelinde değişiklik olması 17

9 BİRE BİR BÖLÜM 01 Test Nöron boyunca iletilen impulsla ilgili olarak; I. hızı, II. frekansı, Ill. yönü özelliklerinden hangileri uyaranın şiddeti hakkında bilgi verir? A) Yalnız I B) Yalnız ll C) Yalnız lll D) l ve ll E) ll ve lll 4. Kasılan bir iskelet kasının gevşeme sürecinde; I. nöronun akson ucunun kas hücresinden ayrılması, II. miyozin flamentinin aktin flamentinden ayrılması, III. sinaptik boşluktaki asetil kolin miktarının artması, IV. sarkoplazmik retikulumdan aktin ve miyozun flamentleri arasına Ca +2 iyonlarının pompalanması olaylarından hangileri gerçekleşmez? A) I ve II B) II ve III C) III ve IV D) I, II ve III E) I, III ve IV 5. Sağlıklı bir insanda kandaki kalsiyum miktarının düzenlenmesi sırasında; I. kemiklerden kana kalsiyum geçişi, 2. II. kanda kalsiyum miktarının normal seviyenin altına düşmesi, III. paratiroit bezinin uyarılması, a b X kası Y kası IV. parathormonun kandaki seviyesinin artması, olayları gerçekleşmektedir. Bu olayların gerçekleşme sırasının anlamlı ve doğru olabilmesi için aşağıda verilenlerden hangisindeki gibi sıralanması uygun olur? İnsanda şekilde gösterilen kolun ok yönünde hareket etmesini sağlamak için iki farklı kasta (X ve Y) ve motor sinirlerde (a ve b) gerçekleşen olaylarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) X kası kasılır. A) I - II - III - IV B) I - III - IV - II C) II - III - IV - I D) II - I - III - IV E) II - III - I - IV B) Y kası gevşer. C) a motor siniri uyarılır. 6. İnsanda sindirim sisteminde görev yapan; D) b motor siniri uyarılır. I. gastrin, E) X ve Y kasları antogonist çalışır. II. sekretin, III. kolesistokinin hormonlarından hangileri sindirim enzimi salgılanmasında etkinlik gösterir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III 3. İnsanda böbrek üstü bezinin öz (medulla) ve kabuk (korteks) bölgesinden salgılanan kortizol ve adrenalin hormonları; I. metabolizma hızını artırma, II. kan glikoz düzeyini artırma, III. kan basıncını artırma işlevlerinden hangilerinin gerçekleştirilmesinde ortak olarak etkinlik gösterilebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 7. Atlas omurundan ikinci bel omuruna kadar, omurga kanalı içerisinde uzanan bir yapıdır. Yapısında duyu, ara ve motor nöronlar bulunur. Refleks merkezidir. Yukarıda bazı özellikleri verilen merkezi sinir sistemi bölümü aşağıdakilerden hangisidir? A) Omurilik B) Omurilik soğanı C) Beyincik D) Talamus E) Hipotalamus 109

10 Embriyonik Gelişim - 3 BÖLÜM 01 Test İnsan embriyosunun gelişim sürecinde gerçekleşen, - segmentasyon, - blastula, - gastrula evrelerinde, I. mitoz bölünme, II. hücre farklılaşması, III. planlanmış hücre ölümü olaylarından hangileri ortak olarak gözlenir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III 5. İnsan embriyosunun gelişim sürecinde; I. embriyonun boşaltım atıklarının annenin böbreklerinden atılması, II. anneden embriyoya geçen besinlerin embriyonun sindirim kanalında sindirilmesi, III. embriyoda oluşturulan CO 2 nin annenin akciğerlerinden atılması, IV. embriyonun alyuvarlarının annenin kemik iliğinde üretilmesi olaylarından hangileri gerçekleşir? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV 2. İnsanda aşağıda verilen embriyonik zarlardan hangi ikisi doğuma kadar varlığını sürdürür? A) Vitellüs - Allantoyis B) Vitellüs - Koriyon C) Amniyon - Vitellüs D) Amniyon - Koriyon E) Allantoyis - Koriyon 3. İnsanda embriyonik gelişim sürecinde aşağıdaki sistemlerden hangisi diğerlerinden daha önce farklılaşır? A) Solunum sistemi B) Sinir sistemi C) Dolaşım sistemi D) Boşaltım sistemi E) İskelet kas sistemi 6. Gelişmenin başlangıcında hızlı ve birbirini takip eden mitoz bölünmelere segmentasyon denir. İnsan embriyosunun segmentasyon sürecinde aşağıdaki olaylardan hangisi meydana gelir? A) Bölünmeler sonucu oluşan her bir hücrenin hacminin artması B) Embriyonik tabakalardan doku ve organ farklılaşmasının başlaması C) Embriyonun kol ve bacak gibi vücut çıkıntılarının belirginleşmeye başlaması D) Embriyonun rahim duvarı içerisinde oluşan boşluğa yavaş yavaş gömülmesi E) Beyin ve sinir sisteminin meydana gelmesi 7. Aşağıda insanda embriyonik gelişimin bir bölümü şematize edilmiştir. 4. İnsan embriyosunun gelişim sürecinde gözlenen aşağıdaki olaylardan hangisi diğerlerine göre daha geç gerçekleşir? A) Zigotun mitoz bölünmelerle blastomerleri oluşturması B) Embriyonik tabakalardaki hücrelerin farklılaşması sonucu doku ve organ taslaklarının meydana gelmesi C) Blastulayı oluşturan hücrelerin blastula boşluğuna doğru göç etmesi D) İlk sindirim boşluğunun meydana gelmesi E) Blastosist halini almış embriyonun rahim duvarına gömülmesi Zigot Blastomerli evre Morula Buna göre, I. Zigottan morula oluşumu hızlı mitoz bölünmelerle sağlanır. II. Blastomerli evredeki hücrelerin kalıtsal yapısı birbirinin aynıdır. III. Morula evresine kadarki süreçte hücre sayısının artışı embriyonun kütlesinde artışa neden olur. ifadelerinden hangileri doğru olur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 101

11 Test A 2. D 3. B 4. B 5. B 6. D 7. C 8. E 9. D 10. A 11. A 12. B 8. İnsan embriyosunun gelişimi ile ilgili, I. Gelişmenin ilk evrelerindeki mitoz bölünmeler fallop tüpünde başlar. II. Embriyo blastula evresinde uterusa tutunur. III. Hücrelerdeki aktif gen farklılaşması gastrula evresinden başlar. IV. Plasenta oluşumu tamamlanana kadar embriyonun besin ihtiyacı vitellüsten karşılanır. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız IV B) I ve II C) II ve III D) III ve IV E) I, II ve III 11. Aşağıda plasentaya ait bir kesit gösterilmiştir. Göbek kordonu 1 2 Plasentanın Plasentanın fetus bölümü anne bölümü Villus kılcalları İnsanda zigottan başlayarak, gelişme tamamlanıncaya kadar gerçekleşen olaylarla ilgili; Mitoz bölünme hızı I Hücre farklılaşması II Kütlesel artış III Buna göre plasentanın içerdiği yapılar ve numaralandırılmış olarak gösterilen damarlar ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) 1 nolu damar göbek kordonu atardamarı, 2 nolu damar göbek kordonu toplardamarıdır. B) 2 nolu damar anneye ait atardamar, 4 nolu damar anneye ait toplardamardır. C) 2 nolu damar aracılığıyla getirilen fetüse ait karbondioksit ve metabolik atıklar, 4 nolu damar aracılığıyla uzaklaştırılır. D) 3 nolu damar aracılığıyla getirilen, besin ve oksijence zengin kan 1 nolu damara aktarılır. E) Fetüs göbek kordonu aracılığıyla plasentayla bağlantı kurar. 102 grafiklerinden hangileri çizilemez? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III Embriyo gelişiminin ikinci haftası boyunca görülmeye başlar ve embriyonik diskin alt tarafına tutunmuştur. - Gelişimin erken evrelerinde kan hücrelerinin oluşturulmasında işlev görür. - Embriyonik sindirim kanalının oluşumuna katkı yapar ve bir kısmı da göbek kordonunun yapısına katılır. Yukarıda bazı özellikleri verilen insana ait embriyonik yapının adı nedir? A) Vitellüs kesesi B) Allantoyis C) Amniyon zarı D) Koriyon E) Plasenta 12. hcg (koriyonik gonadotropin hormon) insan embriyo hücrelerinden salgılanır. hcg korpus luteumu uyarır ve progesteronun daha çok ve uzun süreli salgılanmasını sağlar. Aşağıdaki grafikte dişi bir bireyde gebelik sürecinde hcg miktarındaki değişim gösterilmiştir hcg (ıu / ml) Gebelik (hafta) hcg nin miktarında 10. haftadan itibaren gözlenen azalmaya bağlı olarak, I. Korpus luteumun devamlılığı sağlanır. II. Progesteron üretim faaliyeti korpus luteumdan plasentaya geçer. III. FSH üretiminde artış olur. olaylarından hangileri gözlenir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

12 Test E 2. B 3. C 4. C 5. E 6. D 7. A 8. E 9. A 10. A 11. D 12. D 9. Aşağıda insanda sindirim sisteminin bazı organları gösterilmiştir Karbonhidrat, yağ ve protein olduğu bilinen K, L ve M maddelerinin insanda kimyasal sindirime uğradığı organlar tabloda gösterilmiştir. + : Sindiriminin olduğunu, : Sindirimin olmadığını ifade eder Ağız Mide İnce bağırsak K + + L + 2 M + + Buna göre numaralandırılmış organlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) 3 numaralı organ hem hormon hem de sindirim enzimi salgılar. B) 4 ve 5 numaralı organlarda hem mekanik hem de kimyasal sindirim gerçekleşir. C) 2 ve 3 numaralı organlardan 4 numaralı organa salgı boşaltılır. D) 1 numaralı organ kapı toplardamarı ve karaciğer atardamarından kan alır. E) 5 numaralı organın çalışması vagus siniri ve gastrin hormonu ile düzenlenir. K, L ve M molekülleri ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) K nin sindirimi sırasında glikozit bağları yıkılır. B) L nin sindirim ürünleri ince bağırsak lenf kılcalları tarafından emilerek dolaşıma katılır. C) M nin sindirim ürünleri kan dolaşımına katılmadan önce karaciğere uğrayabilir. D) L nin sindiriminden sorumlu enzimler sadece ince bağırsaktaki bezler tarafından salgılanır. E) İnce bağırsakta K, L ve M nin sindirim ürünlerine ortak olarak rastlanır. 10. İnsanın sindirim kanalında gerçekleşen tepkimelere bağlı olarak P molekülünün miktarındaki değişimi gösteren grafik aşağıda verilmiştir. P molekülünün miktarı 54 Buna göre P molekülü ile ilgili olarak, I. Sindirime uğramadan hücre zarından geçemez. II. Sadece hayvansal hücrelerde bulunabilir. III. Sindirimin gerçekleşmesi için ortam ph sının kuvvetli asit olması gerekir. ifadelerinden hangileri doğru olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 12. Safra kesesi alınan bir insanda; I. yağların kimyasal sindiriminin zorlaşması, II. polipeptitlerin kimyasal sindiriminin daha kolay gerçekleşmesi, III. dışkıdaki yağ içeriğinin artması, IV. ince bağırsak ph ının düzenlenmesinin zorlaşması durumlarından hangileri gözlenebilir? A) Yalnız IV B) I ve II C) III ve IV D) I, III ve IV E) II, III ve IV

13 Duyu Organları - 4 BÖLÜM 01 Test Deri, epitel doku ve temel bağ dokudan oluşur. Derideki bu yapılarla ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Üst deri çok katlı yassı epitelden oluşmuştur. B) Üst derideki epitel hücrelerinin bölünme yeteneği yoktur. C) Temel bağ dokuda farklı görevler üstlenmiş hücreler ve bol miktarda lif bulunur. D) Temel bağ dokudaki hücrelerden olan makrofajlar vücut savunmasında görev alır. E) Üst deriyi oluşturan epitel dokunun kalınlığı vücudun her yerinde aynı değildir. 4. İç kulaktaki yarım daire kanalları, tulumcuk ve kesecik, beyincik ile birlikte vücut dengesinin ayarlanmasını sağlar. Vücut dengesini ayarlayan bu yapılarla ilgili, I. Tulumcuk ve kesecik içindeki otolit taşları başın sağasola, yukarı-aşağı hareketi sırasında duyu nöronlarında impuls oluşumu sağlar. II. Yarım daire kanalları başın dönme veya açısal hareketlerinde denge sağlanmasında görev alır. III. Kulaktaki denge kısımları impulsu beyinciğe iletir, beyincik hareket yönünü algılayarak uç beyne iletir ve denge kurulur. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 2. IV III Yapılan bir deneyle dil üzerindeki 4 farklı bölümdeki tat alma oranları incelenmiştir. I numaralı bölümde acı tat hissinin, IV numaralı bölgede hissedilenden daha az olduğu gözlenmiştir. Bu deney aşağıdakilerden hangisini anlamaya yönelik olarak yapılmıştır? A) Dildeki reseptör çeşitlerinin belirlenmesi B) Tat alma için gerekli olan eşik değerin bulunması I II 5. Aşağıda verilenlerden hangisi derinin görevlerinden birisi değildir? A) Vücuda şekil ve bütünlük kazandırma B) Terleme yoluyla boşaltıma yardımcı olma C) Sahip olduğu reseptörler aracılığıyla çeşitli duyuları alma D) Mikroorganizmaların vücuda girmesini engelleme E) Kan hücrelerini üreterek dolaşıma katma C) Dilin hangi bölgesinde hangi tadın daha yoğun algılandığı D) Dildeki reseptörlerin nasıl uyarıldığı E) Reseptörlerde uyarı iletimini hızlandıran faktörlerin neler olduğu 3. İlkokulda resim yapan Ali, resimde ağaç yapraklarını siyah, elmaları mor renge boyamıştır. Öğretmeni Ali ye yaprakları ve elmayı neden farklı renkte boyadığını sorduğunda Ali nin bu durumun farkında olmadığını anlar. Bu durumla ilgili; I. çubuk reseptörlerinin eksikliğinden kaynaklanır, II. koni reseptörlerinin eksikliğinden kaynaklanır, III. göz merceğindeki şekil bozukluğundan kaynaklanır yargılarından hangileri söylenebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III 6. Göz merceğinin temel görevi, gelen ışığı sarı nokta üzerine odaklamaktır. Bu işi yaparken şekli ve kalınlığı değişir. Buna göz uyumu denir. Buna göre uzaktaki bir cisme bakarken; I. mercek incelir, II. kirpiksi kaslar kasılır, III. asıcı lifler gerilir, IV. ışık daha çok kırılır olaylarından hangileri gerçekleşir? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV 25

14 Destek ve Hareket Sistemi - 4 BÖLÜM 01 Test İnsan vücudunda bulunan kıkırdak doku ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) İnsanda embriyonik dönemde iskeleti oluşturur. B) Ara maddesinde protein yapılı lifler bulunur. C) Yetişkin bireylerde sadece kol ve bacak kemiklerinin uç kısımlarında bulunur. D) Hücrelerine kondrosit, ara maddesine kondrin denir. E) Bulunduğu kemiklerin belli bir dönem boyca uzamasını sağlar. 4. İnsan vücudunda bağlantı kuran; I. uyluk kemiği - baldır kemiği, II. üst çene kemiği - kafatası kemiği, III. şakak kemiği - sapan kemiği kemiklerinden hangileri arasında sinovial sıvı bulunmaz? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 2. İnsan iskeletini meydana getiren kemik doku çeşitlerinden olan sıkı kemik dokunun yapısı aşağıda gösterilmiştir. Havers kanalı 5. Kalp kası sadece kalpte bulunan, kalbin çalışmasından sorumlu en önemli yapılardandır. Kalp kasına ait, I. Silindirik hücre yapısına sahiptir. Osteosit II. Otonom sinir sisteminin kontrolünde çalışır. III. Kas telcikleri enine bantlaşma gösterir. IV. Çekirdek hücrenin ortasında yer alır. Periost Bu doku çeşidi ile ilgili, I. Lamelli bir yapıya sahiptir. Osein II. Periost, kırılan kemiğin onarılması ve kemiğin enine kalınlaşmasını sağlar. III. Havers ve volkman kanalları osteositlerin besin ve O 2 ihtiyacını karşılarken, atık maddelerin uzaklaştırmasını da sağlarlar. özelliklerinden çizgili ve düz kaslara benzeyenler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak gruplandırılmıştır? Çizgili kas Düz kas A) I - II III- IV B) I - III II - IV C) II - III - IV I - III - IV D) II - IV I - II - III E) I - III - IV II ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 6. Aşağıda insan iskeletine ait bazı kısımlar verilmiştir. I. Kulak yolu 3. İnsan iskeletinin bölümleri ve kemik çeşitleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir? A) Baş iskeletindeki kemiklerden kafatası kemiği yassı kemik yapısındadır. B) Üyeler iskeleti kol ve bacak kemiklerinden oluşur. C) Gövde iskeleti; omurga, kaburga, kalça kemiği, göğüs kemiği ve omuz kemerinden oluşur. D) Omurgayı oluşturan omur kemikleri düzensiz şekilli kemiklerdir. E) Üyeler iskeletinde bulunan baldır kemiği, diz kapağı ve kalça kemiği uzun kemiklere örnektir. II. Omurlar arası diskler III. Kaburga uçları Bu yapılarda bulunan kıkırdak doku çeşitleri aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştirilmiştir? Fibröz kıkırdak Hiyalin kıkırdak Elastik kıkırdak A) I II III B) II III I C) II I III D) III I II E) III II I 43

15 Test D 2. A 3. D 4. A 5. C 6. E 7. B 8. C 9. E 10. B 11. D 12. E 8. Aşağıdaki hormonlardan hangisinin kan şekerinin değişmesinde etkisi yoktur? A) İnsülin B) Kortizol C) Kalsitonin D) Adrenalin E) Glukagon 11. Hipotalamus RF Negatif geri bildirim Hipofizin arka lobu ADH 9. Aşağıdaki tabloda bazı hormonlar ve bu hormonlara ait görevler verilmiştir. Boşaltım kanallarından suyun geri emilimi Hormon Kalsitonin Tiroksin Kortizol Parathormon İnsülin STH Görev Kandaki Ca ++ miktarını azaltır. Genel metabolizmayı hızlandırır. İhtiyaç durumunda amino asitleri ve yağ asitlerini glikoza dönüştürür. Kandaki Ca ++ miktarını artırır. Kandaki glikoz oranını azaltır. Büyüme ve gelişmeyi sağlar. Verilen hormonlar ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi doğru değildir? A) Kortizol ve insülinin kandaki karbonhidrat oranına etkisi birbirine zıttır. B) STH nin etki alanı parathormondan fazladır. C) Kalsitonin ve parathormon zıt etkiye sahiptir. D) Tiroksin miktarı azalan bir bireyde üretilen enerji miktarı azalır. E) Kalsitonin ve parathormon aynı bezden salgılanır. Yukarıdaki şekilde vücudun su dengesinin düzenlenmesi gösterilmiştir. Buna göre, l. ADH yetersizliğinde boşaltım kanallarından suyun geri emilimi hiç gerçekleşmez. ll. Kanın osmotik basıncı düşerse kandaki ADH miktarı azalır. lll. ADH suyun geri emilmesini sağlayarak vücudun su dengesini düzenler. ifadelerinden hangileri söylenebilir? A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll D) ll ve lll E) l, ll ve lll 12. Kalsitonin 1 2 Kan kalsiyum düzeyi 4 3 Parathormon l. Kalsitonin ll. Parathormon lll. Aldosteron lv. ADH Yukarıda verilen hormonlardan hangileri insan vücudunda mineral miktarının ayarlanmasında etkili değildir? A) Yalnız ll B) Yalnız lv C) l ve ll D) ll ve lll E) lll ve lv Yukarıdaki şekilde kandaki kalsiyum seviyesinin düzenlenmesinde görev alan yapılar numaralandırılarak gösterilmiştir. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi doğru değildir? A) 1, tiroit bezidir. B) 2, kemikler olabilir. C) 3, paratiroit bezidir. D) 4, bağırsaklar olabilir. E) 1, sadece kalsitonin salgılar.

16 Test B 2. B 3. A 4. D 5. B 6. D 7. A 8. E 9. C 10. C 11. D 12. B 8. Aşağıda insanda sindirim sisteminin bir bölümü şematize edilmiştir. Organ Organ K L Bir besin çeşidinin kimyasal sindirime bağlı olarak bazı sindirim organlarındaki miktar değişimi aşağıdaki grafikte verilmiştir. Miktar Mide Oniki parmak İnce bağırsak bağırsağı 3 4 Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir? A) K ve L organları kolesistokinin hormonundan etkilenir. B) 3 teki ph 4 tekinden düşüktür. C) K ve L organları 1 ve 2 yolu ile oniki parmak bağırsağının vater kabarcığına salgı boşaltır. D) 1 ve 2 yolu ile onikiparmak bağırsağına bazik özellikte sıvı iletilir. E) 3 ve 4 te görev alan ortak enzimler ortak substratlara etki edebilir. Ağız Mide İnce bağırsak Sindirim organı Buna göre bu besinin sindirimi sırasında aşağıdaki olaylardan hangisinin gerçekleşmesine ihtiyaç yoktur? A) İnaktif formdaki pepsinojen enziminin HCl ile birleşerek aktif pepsine dönüşmesi B) Pankreas öz suyunun virsing kanalı aracılığıyla vater kabarcığı üzerinden ince bağırsağa boşaltılması C) İnaktif formdaki tripsinojen ve kimotripsinojen enzimlerinin aktifleştirilmesi D) Safra öz suyu ile besinin yüzeyinin genişletilerek kimyasal sindirime hazırlanması E) Vagus siniri aracılığıyla mide bezlerinin uyarılması 9. İnsana ait E 1, E 2 ve E 3 sindirim enzimlerinin bazı özellikleri tabloda gösterilmiştir. (+ : özelliğe sahip olduğunu, : özelliğe sahip olmadığını gösterir.) Glikozit bağlarını koparma Peptit bağlarını koparma Ester bağlarını koparma E 1 + E İnce bağırsak öz suyu b 1, b 2 Kan kılcalları Bağırsak epitel hücreleri b 1 b 2 Lenf kılcalları b 1 b 2 E 3 + Karaciğer Göğüs kanalı Buna göre E 1, E 2 ve E 3 enzimleri ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisinin doğruluğu kesindir? A) E 1 enzimi tükrük bezlerinde sentezlenir. B) E 2 enziminin ürünü polipeptit ve amino asitlerdir. C) E 3 enzimi bazik ortamda etkinlik gösterir. D) E 1 enzimi polisakkaritleri hidroliz eder. E) E 2 enzimi mide hücreleri tarafından sentezlenir. Karaciğer üstü toplar damarı X b 1 b 1 b 1 Kalp Sol köprücük altı toplar damarı Y b 2 b 2 b İnsanda sindirim kanalının iç yüzeyi mukus ile kaplıdır. Mukus tabakası sindirim kanalından aşağıdaki görevlerden hangisini yerine getirmez? A) Besinlerin sindirim kanalında hareketini kolaylaştırır. B) Virüs ve bakterilerin sindirim kanalındaki hücrelere girmesini engeller. C) Midedeki pepsinojen enziminin aktif pepsine dönüşümünü sağlar. D) Sindirim kanalındaki hücreleri kuvvetli asidik ve bazik etkilerden korur. E) Sindirim kanalındaki epitel hücrelerini enzimlerin sindiriminden korur. Yukarıdaki şemada ince bağırsak öz suyunda bulunan b 1 ve b 2 monomer besinlerinin kalbe ulaşıncaya kadar izlediği yol gösterilmiştir. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) X ve Y kalbin sağ kulakçığı ile bağlantılı damarlardır. B) b 1 ve b 2 monomer besinleri ilk olarak üst ana toplar damarda karşılaşır. C) b 2 monomer besini bağırsak epitel hücrelerinde şilomikron adı verilen yapıya dönüştürüldükten sonra lenf kılcallarına geçer. D) b 1 monomer besini kan dolaşımı ile, b 2 besini lenf dolaşımı ile kalbe taşınır. E) b 1 ve b 2 monomer besinlerinin emilimi bağırsak villuslarından gerçekleştirilir.

17 Test D 2. B 3. A 4. C 5. B 6. C 7. D 8. C 9. B 10. B 11. A 12.E 8. Vagus siniri, sindirim sistemi üzerinde hızlandırıcı etkisi olan bir parasempatik sinirdir. Geçirdiği bir kaza sonu vagus siniri zedelenen bir bireyde, I. Gastrin hormonu salgılanamaz. II. Karaciğerde safra üretilmez. III. Mide öz suyu üretimi olmaz. durumlarından hangileri gözlenebilir? A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 11. Sindirim organlarını uyaran hormonların özellikleri aşağıda verilmiştir, I. Mide bezlerini uyararak, mide özsuyunun salgılanmasını sağlar. II. Safra kesesini uyararak, safranın 12 parmak bağırsağına dökülmesini sağlar. III. Karaciğerde safra üretimini uyarır ve pankreastan bikarbonat iyonlarının salgılanmasını sağlar. IV. Asidik kimus 12 parmak bağırsağına geldikten sonra midenin salgı yapmasını engeller. Buna göre özellikleri verilen numaralı hormonlar aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştirilmiştir? I II III IV A) Gastrin Kolesistokinin Sekretin Enterogastrin B) Kolesistokinin Gastrin Sekretin Enterogastrin C) Gastrin Sekretin Kolesistokinin Enterogastrin 9. Helicobakter pylori bakterisi midede yara oluşumuna neden olup öncelikle aç durumdayken şiddetli ve yanıcı ağrılara neden olmaktadır. Bu bakterinin insan midesinde ve 12 parmak bağırsağının mukoza tabakasında oluşturduğu sindirim sistemi rahatsızlığı aşağıdakilerden hangisidir? A) İshal B) Ülser C) Laktoz hassasiyeti D) Kabızlık E) Aft D) Enterogastrin Sekretin Kolesistokinin Gastrin E) Enterogastrin Kolesistokinin Sekretin Gastrin 12. İnsanda karaciğer ve dolaşım sistemi ile ilgili bazı kan damarları aşağıdaki şekilde gösterilmiştir; Beyin Akciğer İnsanda yağların sindirimi sırasında ince bağırsakta gerçekleşen olaylar aşağıda belirtilmiştir. Yağ molekülü Safra kesesi Safra sıvısı Yağ damlacıkları Buna göre, yağların sindirimiyle ilgili, Pankreas Lipaz enzimi I. Safra sıvısı lipaz enziminin etkinliğini artırır. II. Safra kesesi alınan bir insanda yağların kimyasal sindirimi güçleşir. Yağ asiti ve gliserol III. Yağların kimyasal sindirimi pankreasta tamamlanır. açıklamalardan hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III II Karaciğer III Kalp I Böbrek Bacaklar İnce bağırsak Uzun süre aç kalmış bir kişinin numaralı damarlardaki glikoz miktarının azdan çoğa doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? A) III - II - I B) III - I - II C) I - II - III D) II - I - III E) I- III - II

18 Dolaşım Sistemleri - Vücudun Savunulması ve Bağışıklık - 3 BÖLÜM 01 Test İnsan kalbi ile ilgili, İnsanda kalp dıştan içe doğru; bağ dokudan oluşan perikard, kas dokudan oluşan miyokard, epitel dokudan oluşan endokard tabakasından oluşur. İnsan kalbinde kulakcıklar daima CO 2 ce zengin kan, karıncıklar daima O 2 ce zengin kan taşır. İnsan kalbinin kulakçıklarına atardamar, karıncıklarına toplardamar bağlanır. Kalpte bulunan triküspit, biküspit ve yarım ay kapakçıkları kanın tek yönlü hareketini sağlar. Kalp kası kalbin her yerinde aynı oranda olmayıp en kalın kas tabakası sol karıncıkta bulunur. açıklamalarından kaç tanesi doğrudur? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 2. Aşağıda insan kalbinin bazı bölümleri numaralandırılarak gösterilmiştir Aşağıdaki grafik kan damarlarında X faktörü ile ilgili değişimleri göstermektedir. X Atar damar Toplar damar Grafikteki X faktörü yerine; I. kan basıncı, II. kan osmotik basıncı, III. kanın akış hızı, IV. damarların çeper kalınlığı Kılcal damar verilenlerden hangileri yazılabilir? Damarlar A) I ve II B) I ve III C) II ve IV D) III ve IV E) II ve III 2 Kalbin çalışması ile ilgili, I. Kalbin çalışması üst ana toplardamar ile 1 numaralı bölümün birleştiği yerdeki sinoatrial düğümün uyarılması ile başlar. II. Sinoatrial düğümün uyarılması, 1 ve 3 numaralı bölümlerin sistol durumuna geçmesini sağlar. III. Sinoatrial düğümdeki uyarı, sırası ile 2 numaralı bölümdeki his demetleri, atriyoventriküler düğüm ve purkinje liflerini uyarır. IV. 2 ve 4 numaralı bölüm uyarıldığında bu bölümler sistol durumuna geçer. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) I ve II B) I ve III C) II ve IV D) I, II ve III E) I, II ve IV 3. Dolaşım sisteminde yer alan kan damarlarıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Çeper kalınlığı en fazla olan atardamar, en az olan kılcaldamardır. B) Atardamar, toplardamar ve kılcaldamarların yapısı dıştan içe doğru bağ doku, kas doku ve epitel dokudan oluşur. C) Kan basıncı ve kan akış hızı en fazla olan atardamarlardır. D) Toplam kesit alanı en fazla olan damar kılcaldamarlardır. E) Vücudun alt bölgesindeki kanı kalbe getiren toplardamarlarda tek yöne açılan kapakçıklar bulunur İnsanda kan dolaşımı büyük kan dolaşımı ve küçük kan dolaşımı olarak ikiye ayrılır. Buna göre, I. Sol karıncıkta başlayıp sağ kulakçıkta biter. II. Alveol kılcallarında O 2 bakımından zenginleşen kanı kalbe taşır. III. Atardamar - kılcaldamar - toplardamar görev alır. IV. Vücut hücrelerinde CO 2 bakımından zenginleşen kanı kalbe taşır. V. Kalp ve akciğer arasında gerçekleşir. bilgilerinin büyük ve küçük kan dolaşımına ait oluşlarına göre doğru gruplandırılması aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? Büyük Kan Dolaşımı Küçük Kan Dolaşımı A) I, II ve III III, IV ve V B) II ve III I, IV ve V C) I, III ve IV II, III ve V D) II, IV ve V I ve III E) I, III ve IV II ve V 61

19 Test B 2. A 3. A 4. E 5. E 6. E 7. C 8. D 9. C 10. E 11. C 12. B Karbonhidratlar Yağlar Proteinler Monosakkaritler Yağ asitleri Amino asitler + Gliserol 3 Yukarıdaki şekilde insanda boşaltım sistemi gösterilmiştir. Buna göre boşaltım sisteminin temel fonksiyon birimi olan nefronlar numaralandırılmış kısımlardan hangisinde bulunur? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) CO 2 +H 2 O CO 2 +H 2 O CO 2 +H 2 O + NH 3 Yukarıda, organik bileşiklerin yapısında bulunan kimyasal enerjinin ATP ye dönüştürülene kadar geçirdiği aşamalar ve sonuçta oluşan metabolik ürünler gösterilmiştir. Açığa çıkan metabolik ürünler ile ilgili olarak aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır? A) CO 2 ve H 2 O solunum organı ile dışarı atılabilir. B) H 2 O nun bir kısmı ter ile deriden dış ortama verilebilir. C) NH 3 böbreklerde üreye dönüştürülerek dışarı atılır. D) NH 3, üreye oranla suda daha çok çözünür. E) NH 3 ün açığa çıkması hücresel solunumda kullanılan organik molekülün yapısında azot olduğunu gösterir. 8. İnsanın boşaltım sistemi için aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir? A) Boşaltım sisteminin temel organı böbreklerdir. B) İdrar, idrar kanalı ile idrar torbasına aktarılır. C) İdrar, idrar boşaltım kanalı aracılığıyla vücut dışına verilir. D) İdrar torbası böbrek taşlarının oluştuğu yerdir. E) İdrar oluşumu böbreklerde gerçekleşir. 9. Aşağıdaki hastalıklardan hangisinin boşaltım sistemi ile ilişkisi yoktur? A) Böbrek yetmezliği B) Böbrek taşı C) Amfizem D) Sistit E) Böbrek iltihabı 12. İnsanda nefrona ait bazı kısımlar aşağıda gösterilmiştir. Getirici atardamar (I) Bowman kapsülü (IV) Glomerulus (III) 78 Götürücü atardamar (II) 10. Aşırı miktarda tuzlu yiyecekler ile beslenen bir insanda; l. kan basıncı, ll. böbreklerdeki süzülme hızı, lll. kandaki ADH miktarı faktörlerinden hangileri artış gösterir? A) Yalnız l B) Yalınz lli C) I ve II D) l ve lil E) l, ll ve lll Numaralandırılmış kısımlar ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir? A) lll, iki atardamar arasında yer alır. B) lll de bulunan tüm maddelere lv de de rastlanır. C) l ve ll deki kan basıncı aynı değerdedir. D) Süzülme olayı lll den lv e doğru tek yönlü gerçekleşir. E) lv içindeki süzüntüde kan proteinlerine rastlanmaz.

20 Üriner Sistem - 3 BÖLÜM 01 Test Glomerulus kılcallarından Bowman kapsülüne geçen sıvıda; I. amino asit, II. glikoz, III. alyuvar, IV. su, V. enzim verilenlerden hangileri bulunabilir? A) I ve II B) II ve IV C) I, II ve IV D) II, III ve IV E) III, IV ve V 5. Böbreklerde kanın süzülmesi; I. glomerulus, II. böbrek toplardamarı, III. Bowman kapsülü, IV. havuzcuk yapılarından hangi ikisi arasında gerçekleşir? A) I ve IV B) I ve III C) II ve III D) III ve IV E) II ve IV 6. İnsana ait bir nefronun yapısı aşağıda şematize edilmiştir. I IV V 2. İnsanda böbrekler; I. uzun süreli açlık durumunda amino asitlerden glikoz sentezleme, II. zehirli olan amonyağı, üre ve ürik asite çevirme, III. hormon sentezleme, Böbrek atardamarı II III IV. vücut sıvısının osmotik dengesini düzenleme olaylarından hangilerini gerçekleştirir? A) I ve II B) II ve IV C) I, II ve III D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV 3. Sağlıklı bir insanda böbreklerde kanın temizlenmesi sürecinde; I. süzülme, II. geri emilim, Böbrek toplardamarı Şemaya göre, sağlıklı bir insanda numaralı bölümlerden hangisinde suyun geri emilimi gerçekleşmez? A) I B) II C) III D) IV E) V 7. Sağlıklı bir insanda boşaltım sistemi ile ilgili bazı yapılar aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Böbrek atardamarı III. salgılama olaylarından hangilerinin gerçekleşmesi sırasında ATP harcanabilir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III Böbrek toplar damarı 4. Vücuttan uzaklaştırılacak azotlu boşaltım atıklarının; I. üretra, II. Bowman kapsülü, III. henle kulbu, IV. idrar toplama kanalı yapılarından geçiş sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) II - III - IV - I B) II - I - III - IV C) I - II - III - IV D) I - IV - III - II E) III - II - I - IV Üreter Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) Böbrek toplardamarındaki üre oranı böbrek atardamarındaki üre oranından yüksektir. B) Böbrek toplardamarında glikoz bulunmaz. C) Oksijen yoğunluğu en fazla olan damar böbrek toplardamarıdır. D) Böbrek atardamarında boşaltım atığı bulunmaz. E) Üreterdeki sıvının bileşimi idrardır. 81

21 İnsanda Üreme Sistemi - 3 BÖLÜM 01 Test Aşağıdakilerden hangisi FSH nin insanlardaki etkilerinden biri değildir? A) Folikül gelişimini uyarmak B) Ovaryumda progesteron üretimini uyarmak C) Ovaryumda östrojen üretimini uyarmak D) Dişilerde ovulasyonu uyarmak E) Testislerde sperm üretimini uyarmak 5. Aşağıda bir insan sperminin yapısı verilmiştir Buna göre numaralandırılmış kısımlardan hangisi mitokondri bakımından oldukça zengindir? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 2. Erkek üreme sistemi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Normal sperm üretimi genellikle vücut sıcaklığında gerçekleşir. B) Spermler seminifer tüpçüklerde üretilir. C) Seminifer tüpçüklerin arasında bulunan leydig hücreleri testosteron ve diğer androjenleri üretir. D) Spermler hareket ve döllenme yeteneğini epididimisin kıvrımlı tübüllerinde kazanır. E) Vas deferens kanalı idrar kesesi üzerinden dolanarak spermlerin üretraya taşınmasını sağlar. 6. İnsanlarda dişi ve erkek üreme sisteminde; I. FSH (Folikül uyarıcı hormon), II. LH (Lüteinleşitirici hormon), III. hcg (Koriyonik gonadotropin hormon), IV. Oksitosin hormonlarından hangileri ortak olarak etkinlik gösterir? A) I ve II B) II ve IIII C) III ve IV D) I, II ve III E) I, II ve IV 3. Menstrual döngü hormonlar tarafından düzenlenmektedir. Bu düzenleme ile folikülün büyümesi ve yumurtlama olayı ile bir embriyonun olası tutunması için rahim duvarının hazırlanması eş zamanlı olarak gerçekleşir. Buna göre aşağıdaki hormonlardan hangisi bu ayrıntılı işlevlerin gerçekleştirilmesinde görev yapmaz? A) Folikül uyarıcı hormon (FSH) B) Lüteinleştirici hormon (LH) C) Östrojen D) Gonadotropin hormon (GnRH) E) Prolaktin (LTH) 7. Aşağıdaki şekilde insanda dişi üreme sisteminin kısımları numaralandırılarak gösterilmiştir. III II I Aşağıdaki hormonlardan hangisi insanda korpus luteumdan salgılanır? A) FSH B) LH C) LTH D) Progesteron E) Koryonik gonadotropin Buna göre numaralı kısımlarda gerçekleşen olaylarla ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? A) I & Oogenez B) II & Döllenme C) III & Embriyo gelişimi D) II & Segmentasyon E) III & Korpus luteum oluşumu

22 Test D 2. C 3. E 4. C 5. A 6. E 7. E 8. C 9. B 10. B 11. E 12. D 8. İnsanda spermatogenez sırasında gözlenen; I. gametlerin hareket yeteneği kazanması, II. kromozom sayısının yarıya inmesi, III. sitoplazmanın oluşan gametlere eşit oranda dağıtılması, IV. gamet oluşumunun hormonların kontrolünde gerçekleşmesi olaylarından hangileri oogenez sırasında da gözlenir? A) Yalnız II B) I ve II C) II ve IV D) III ve IV E) I, II ve IV 11. Aşağıda insandaki dişi üreme sisteminin kısımları gösterilmiştir. III II I IV Buna göre numaralandırılmış kısımlar ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? 9. Sağlıklı bir dişide aşağıda verilen hormonal değişimlerden hangisinin gerçekleşmesi menstruasyon periyodu sonunda döllenmenin olmadığını gösterir? A) Östrojeni hormonunun miktarının artması B) FSH ın miktarının artması C) Progesteron hormonunun miktarının artması D) LTH ın miktarının artması E) LH ın miktarının artması A) I numaralı kısımda oogonium ana hücreleri bulunur. B) Ovulasyonda, yumurta I numaralı kısımdan II numaralı kısma aktarılır. C) I numaralı kısımdan östrojen ve progesteron hormonları salgılanır. D) Embriyo gelişimi III numaralı kısımda gerçekleşir. E) Hamileliğe bağlı olarak IV numaralı yapıdaki kalınlaşma mayoz bölünmeyle sağlanır. 10. Aşağıda insanda bir spermin yumurtayı dölleme aşamaları gösterilmiştir. Sperm çekirdeği Folikül hücresi 96 Akrozom Buna göre döllenme sürecinde; Yumurta zarı Zona pellusida Sperm çekirdeği Yumurta çekirdeği I. spermin akrozomundaki sindirim enzimlerinin salgılanması, II. spermin reseptörlerinin zona pellusidanın reseptörlerine bağlanması, III. spermdeki zar proteinlerinin yumurta zarındaki reseptörlere bağlanması, IV. sperm çekirdeğinin yumurta içine girerek yumurtanın çekirdeği ile kaynaşması olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) I - II - III - IV B) II - I - III - IV C) II - I - IV - III D) I - III - II - IV E) I - II - IV - III 12. Menstrual döngü sırasında yumurtalıklardan salgılanan östrojen ve progesteron hormonlarının miktarındaki değişim aşağıdaki grafikte verilmiştir. Hormon miktarı Östrojen Progesteron (gün) Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) 28 günlük döngünün ilk yarısında folikül büyümesi, folikül içindeki yumurtanın gelişimi ve ovulasyon gerçekleşir. B) Döngünün ikinci yarısında korpus luteumdan salgılanan progesteron hormonu dölyatağını embriyo için hazırlar. C) Döllenme olmazsa döngünün sonlarına doğru korpus luteumun bozulmasıyla progesteron hormonu miktarı azalır ve döl yatağının iç duvarı parçalanır. D) Östrojen miktarının maksimuma çıkması yeni bir döngünün başlamasını sağlar. E) 28 günlük döngünün ikinci yarısında döllenme olmazsa korpus luteum parçalanır.

23 BİRE BİR BÖLÜM 01 Test Normal bir insanda karaciğer toplardamarında bulunan kandaki üre miktarının fazla olmasına; 4. Aşağıdaki şekilde insan göz küresinin kesiti verilmiştir. l. glikoz, ll. amino asit, lll. gliserol, lv. yağ asiti moleküllerinden hangilerinin yıkımının artması neden olur? A) Yalnız ll B) l ve ll C) ll ve lv D) lll ve lv E) l, ll ve lll ll (Kornea) lll (Göz merceği) V (Kör nokta) l (Sert tabaka) lv (Ağ tabaka) Buna göre numaralandırılmış kısımlardan hangisi ışığa duyarlı almaçları bulundurur? A) l B) ll C) lll D) lv E) V 2. Aşağıdaki tabloda bazı besin maddelerinin kimyasal sindiriminin insanın sindirim sisteminde gerçekleştiği kısımlar gösterilmiştir. Sindirimin Gerçekleştiği Kısım İnce Besin maddesi Ağız Mide bağırsak X Y Z ( : Kimyasal sindirim gerçekleşir.) Kimyasal sindirimlerinin gerçekleştiği kısımlar esas alındığında bu besin maddeleri aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? 5. Yemek yedikten sonra uzun süre spor yapan bir insan, enerji elde etmek için kandaki glikozu kullandıktan sonra aşağıdaki moleküllerden hangisini ilk önce kullanır? A) Depo yağları B) Sinirsel proteinleri C) Kas proteinlerini D) Kandaki yağ asitlerini E) Karaciğerdeki glikojeni X Y Z A) Protein Karbonhidrat Yağ B) Yağ Karbonhidrat Protein C) Protein Yağ Karbonhidrat D) Yağ Protein Karbonhidrat E) Karbonhidrat Protein Yağ 6. İnsan embriyosunun gastrula evresindeki şekli aşağıda verilmiştir. gastrula boşluğu 3. Bir sporcunun koşmaya başlamasından itibaren; l. dokulardaki karbondioksit miktarının artması, ll. kandaki karbondioksit miktarının artması, lll. soluk alıp verme merkezlerinin uyarılması, IV. soluk alıp vermenin hızlanması durumlarının, ortaya çıkışlarına göre sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) l - ll - lll - IV B) l - lll - li - IV C) IV - ll - l - lll D) ll - lll - l - IV E) lll - ll - IV - I ilk ağız Şekle göre gastrula evresindeki embriyo ile ilgili; I. kontrollü hücre ölümlerinin gerçekleştiği, II. hücre farklılaşmasının gerçekleştiği, III. kontrollü hücre göçlerinin gerçekleştiği, IV. hücrelerin genetik yapılarının değişikliğe uğradığı sonuçlarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) I ve III C) II ve IV D) I, II ve III E) I, II, III ve IV 107

24 Test A 2. D 3. D 4. E 5. C 6. C 7. A 8. D 9. D 10. B 11. B 7. Kapalı bir habitatta yaşamını sürdüren Yaban tavşanı popülasyonu 1999 ve 2000 yıllarında gözlemlenmiş ve tabloda verilen değerler elde edilmiştir. Gözlemlenen özellik Doğan yavru sayısı Avcı sayısı 10 3 Yaşam alanı m m 2 Besin miktarı Yetersiz Yeterli Dışa göç var yok İçe göç yok var 9. Sağlıklı bir insanın idrarında ve kan plazmasında; l Mineral lv Glikoz ll Üre V Alyuvar lll Amino asit Vl Su tablodaki maddelerden hangileri ortak olarak bulunamaz? A) l ve ll B) lll ve lv C) l, ll ve Vl D) lll, lv ve V E) l, lll, lv, V ve Vl Tablodaki verilere göre yıl popülasyondaki birey sayısındaki değişim aşağıdaki grafiklerden hangisi ile ifade edilebilir? A) Birey sayısı B) Birey sayısı 10. Transkripsiyon Transilasyon DNA mrna Protein Replikasyon Yukarıdaki şekil protein sentez mekanizmasını açıklayan santral doğma olayına aittir. C) Birey sayısı D) Birey sayısı Buna göre DNA daki bilgiye göre protein sentezlenmesi sırasında aşağıdaki olaylardan hangisi gerçekleşmez? A) Sentezlenecek proteine ait şifrenin çıkarılması E) Birey sayısı B) mrna'nın hücre dışına çıkması C) Ribozomun aktifleştirilmesi D) trna'nın ilgili amino asitleri ribozoma taşıması E) Amino asitler arasında peptit bağlarının kurulması Aşağıdaki grafikte topraktaki su miktarına bağlı olarak farklı adaptasyon özellikleri gösteren T 1, T 2, T 3 ve T 4 bitki türlerinin gelişim eğrileri gösterilmiştir. Gelişim T 1 T 2 T 3 T İnsandaki sinir sistemi; duyu nöronları ara nöronlar motor nöronlar 150 Toprak nemi (mm 3 /dm 3 ) Grafiğe göre, l. Toprak nemindeki değişime en duyarlı bitki türü T 3 dür. ll. Bitki türlerinin optimum nem değerinde gösterdiği gelişim miktarı aynıdır. lll. Yağışsız geçen mevsimlere direnci en az olan T 4 türüdür. ifadelerinden hangileri söylenebilir? A) Yalnız l B) Yalnız ll C) I ve II D) ll ve lll E) l, ll ve lll olmak üzere görevleri bakımından üç farklı tip nörondan oluşmuştur. Buna göre motor nöronlar; l. çizgili kas hücreleri, ll. merkezi sinir sistemi hücreleri, lll. endokrin bez hücreleri, lv. duyu nöronlarının dendritleri yukarıdakilerden hangileriyle normal şartlarda bağlantı yapmaz? A) Yalnız l B) Yalnız lv C) l ve ll D) ll ve lll E) lll ve lv