YEN YATIRIM TEfiV K PROGRAMI

Transkript

1 YEN YATIRIM TEfiV K PROGRAMI fienol ÇET N* 1. Girifl Yeni yat r m teflviklerine iliflkin düzenlemelerin yer ald 2009/15199 say l Bakanlar Kurulu Karar tarihli Resmi Gazete de yay mlanm flt r. Hazine Müsteflarl n n sevk ve idaresindeki yeni yat r m teflvik karar ile sa lanan destekler; Gümrük Vergisi Muafiyeti, KDV stisnas, Gelir ve Kurumlar Vergisi ndirimi, Sigorta Primi flveren Hisse Deste i, Faiz Deste i ve Yat r m Yeri Tahsisinden oluflmaktad r. 2. llerin Bölgelere Göre Da l m ve Desteklerden Yararlanma fiartlar Teflvik karar nda, illerinin sosyo-ekonomik geliflmifllik düzeyi dikkate al narak dört bölge oluflturulmufltur. llerin bölgesel da l m afla da oldu u gibidir. Söz konusu bölgeler 2009/15199 say l karar ekinde Ek-1 de, bu bölgelerde desteklenen sektörler ile asgari yat r m tutarlar Ek-2 de yer almaktad r. Söz konusu ayr nt l tabloya (Ek-2) Tarihli ve say l Resmi Gazeteden ulaflabilirisiniz. * Serbest Muhasebeci Mali Müflavir 191

2 YATIRIM TEfiV K UYGULAMALARINDA BÖLGELER (EK-1) I.BÖLGE II.BÖLGE III.BÖLGE IV.BÖLGE TR10 TR22 TR52 TR82 stanbul Bal kesir Konya Kastamonu Çanakkale Karaman Çank r (Bozcaada, Gökçeada hariç) Sinop TR21 TR32 TR63 TR90 Tekirda Ayd n Hatay Trabzon Edirne Denizli Kahramanmarafl Ordu K rklareli Mu la Osmaniye Giresun Rize Artvin Gümüflhane TR31 TR61 TR71 TRA1 zmir Antalya K r kkale Erzurum Isparta Aksaray Erzincan Burdur Ni de Bayburt Nevflehir K rflehir TR41 TR62 TR33 TRA2 Bursa Adana Manisa A r Eskiflehir Mersin Afyonkarahisar Kars Bilecik Kütahya Ardahan Uflak I d r TR42 TR72 TRB2 Kocaeli Kayseri Van Sakarya Sivas Mufl Düzce Yozgat Bitlis Bolu Hakkari Yalova TR51 TR81 TRB1 Ankara Zonguldak Malatya Karabük Elaz Bart n Bingöl Tunceli TR83 TRC2 Samsun fianl urfa Tokat Diyarbak r Çorum Amasya TRC1 TRC3 Gaziantep Mardin Ad yaman Kilis Batman fi rnak Siirt TR22 Çanakkale li Bozcaada, Gökçeada lçeleri 192

3 Teflvik sistemi bu bölgelerde belirlenmifl alanlara yat r m yap lmas halinde önemli destekler verilmektedir. Bununla birlikte 2009/15199 say l Karar eki Ek-4 te yer alan; Genel Teflvik Sisteminden Teflvik Edilmeyecek veya Teflviki Belirli fiartlara Ba l Yat r m Konular d fl nda olan ve birinci ve ikinci bölge için asgari milyon TL, ikinci ve üçüncü bölgedeki yat r mlar için asgari beflyüzbin TL üzerindeki her türlü yat r m gümrük vergisi ve KDV istisnas ndan yararlanabilmektedir. Yine 2009/15199 say l Karar eki Ek-3 de yer alan ve yat r m tutar elli milyon TL üzerindeki büyük ölçekli yat r mlar da bölge gözetilmeksizin desteklenmektedir. Yat r mlar n destek unsurlar ndan yararlanabilmesi için yat r m projelerini teflvik belgesine ba lanmas zorunludur. Teflvik belgesi müracaat için gerekli bilgi ve belgelere Karar n 5. maddesinde yer verilmifltir. Teflvik belgesi müracaatlar Hazine Müsteflarl na yap labilece i gibi sekiz milyon TL ye kadar olan yat r mlar n belge müracaat yat r mc n n tercihine ba l olarak yat r m n yap laca yerdeki TOBB a ba l sanayi odalar na da yap labilir. lgili sanayi odas tebli ile belirlenen tamamlama ekspertiz ücreti d fl nda teflvik belgesi ile ilgili olarak yap lacak tüm ifllemler için hiçbir ücret talep edemez. 3. Sa lanan Desteklerin Yat r m Tutar ve Bölgelere Göre Da l m Yeni teflvik karar na göre yararlan lacak destek unsurlar n n da l m afla da oldu u gibidir. 193

4 4. Sa lanan Destek Unsular Yeni teflvik karar ile sa lanan destek unsurlar n n k sa aç klamalar afla- da oldu u gibidir. 1- Gümrük Vergisi Muafiyeti: Teflvik belgesi kapsam ndaki yat r m mallar (makine ve teçhizat) ile otomobil ve hafif ticari araç yat r mlar nda yat r m dönemi içinde kalmak kayd yla, CKD aksam ve parçalar n n ithali, gemi ve elli metrenin üzerindeki yat inflaatlar ile ilgili tekne kabu u ithali ile teflvik belgesi kapsam ndaki makine ve teçhizat bedelinin % 5 ini geçmemek 194

5 kayd yla yat r m mallar na ait yedek parçalar, euro normlar na uygun çekiciler, frigorifik treyler, off-road truck tipi karayoluna ç kmas mümkün olmayan kaya tipi damperli kamyonlar n ithaline ait gümrük vergileri muafiyet kapsam ndad r. 2- Katma De er Vergisi stisnas : 3065 say l KDV Kanunu gere ince teflvik belgesi kapsam ndaki makine ve teçhizat al mlar KDV de istisna tutulacakt r. 3- Faiz Deste i: Bankalardan kullan lacak en az bir y l vadeli kredilerin, teflvik belgesinde kay tl sabit yat r m tutar n n % 75 ine kadar olan k sm na ait faiz veya kar pay oran n n; III. bölgedeki yat r mlar için % 3 (dövize endeksli kredilerde % 1), IV. bölgedeki yat r mlar için % 5 i (dövize endeksli krediler için % 2), Hazine Müsteflarl n n da uygun görmesi halinde azami ilk befl y l için ödenmek kayd yla bütçe kaynaklar ndan karfl lanmas kararlaflt r lm flt r. IV. bölgedeki faiz deste i bölge ayr m na bak lmaks z n çevre yat r mlar için de verilecektir. Söz konusu faiz deste i çevre yat r mlar için azami TL, III ve IV. bölgedeki yat r mlar için ise TL tutar nda olabilecektir. Teflvik belgesinin herhangi bir nedenle iptal edilmesi durumunda yararlan lan faiz deste i 6183 say l Amme Alacaklar n n Tahsili Usulü Hakk nda Kanun hükümleri kapsam nda tahsil edilecektir. 4- Sigorta Primi flveren Hissesi Deste i: Sigorta primi deste i olan yat r mlar n komple yeni yat r m olmas halinde iflletmeye geçifl tarihinden itibaren çal flt r lacak personelin, di er yat r m cinslerinde ise yat r m n tamamlanmas na müteakip, yat r m bafllamadan önceki son alt ayl k dönemde SGK ya verilen ayl k prim ve hizmet belgelerinde kay tl ortalama iflçi say s - na ilave edilen her iflçinin asgari ücrete tekabül eden sigorta priminin iflveren hissesi Hazinece karfl lanacakt r. Bu destekten tarihine kadar bafllanan yat r mlardan; I. bölgede olanlar 2 y l, II. bölgede olanlar 3 y l, III. bölgede olanlar 5 y l, IV. bölgede olanlar 7 y l süre ile istifade ederken; tarihinden sonra bafllanan yat r mlardan ise III. bölgede olanlar 3 y l, IV. bölgede olanlar 5 y l süre ile yararlanabilecektir. 195

6 5084 say l Kanun kapsam ndaki desteklerden yararlanmakta olup iflverenler bu karar kapsam ndaki sigorta prim deste inden yararlanamazlar. Ancak ilave istihdam tamamlanan teflvik belgesi yönünde kullanan iflverenler bu kapsamdaki ilave istihdam için prim deste inden yararlanabilirler. Sigorta primi iflveren hissesi deste inden yararlanacak olan yat r mc lar n SGK ya verilmesi gereken ayl k prim ve hizmet belgelerini zaman nda beyan edip, sigorta priminin Hazinece karfl lanmayan k sm n ödeme süresi içinde ödemeleri gerekmektedir. Sigorta primlerinin zaman nda ödenmemesi durumunda Hazinece karfl lanan primin gecikme faizi iflverenden tahsil olunacakt r. 5- Vergi ndirimi: Vergi indirimi deste i, tarihine kadar bafllanacak yat r mlar ile tarihten sonra bafllayacak yat r mlar olmak üzere ikiye ayr lm flt r. Gelir ve kurumlar vergisinde yap lacak vergi indirimi ile katk oran tablolar afla da oldu u gibidir Tarihine Kadar Bafllanacak Yat r mlar çin ndirim ve Katk Oranlar Bölgesel Uygulama Büyük Ölçekli Yat r mlar Bölgeler Yat r ma Katk Kurumlar Vergisi Yat r ma Katk Kurumlar Vergisi Oran (%) Veya Gelir Vergisi Oran (%) Veya Gelir Vergisi ndirim Oran (%) ndirim Oran (%) I II III IV

7 Tarihinden Sonra Bafllanacak Yat r mlar çin ndirim ve Katk Oranlar Bölgesel Uygulama Büyük Ölçekli Yat r mlar Bölgeler Yat r ma Katk Kurumlar Vergisi Yat r ma Katk Kurumlar Vergisi Oran (%) Veya Gelir Vergisi Oran (%) Veya Gelir Vergisi ndirim Oran (%) ndirim Oran (%) I II III IV Vergi indirimi stopaj suretiyle yap lan vergilemede uygulanmayacakt r. Örne in; II. bölgede bulunan TL tutar ndaki büyük ölçekli yat r ma tarihinden önce bafllan lm flt r. Bu bölgeye ait büyük yat r mlar için % 40 oran nda katk pay, % 60 oran nda da gelir veya kurumlar vergisi indirimi uygulanmaktad r. Bu durumdaki flirket, normal vergi oran na göre hesaplanacak vergi tutar olan ( x % 40) = TL ye ulafl ncaya kadar kurumlar vergisi oran n (20-(20 x % 60)) = % 8 olarak uygulayacakt r. Örnek flirketimizin 2011 y l nda TL kar elde etti ini varsayarsak flirketin 2011 y l vergi hesaplamas afla da oldu u gibi olacakt r. Normal Vergi Hesab ndirimli Vergi Hesab Fark / Katk Tutar Vergi Matrah TL TL 0,00 Vergi Oran % 20 % 8 (20 x % 60) =12 Hesaplanan Vergi TL TL TL Yukar daki hesaplamaya göre örnek flirketimize, yat r m tutar n n (30/100) % 30 lik k sm na denk gelecek flekilde katk sa lanm fl, bakiye % 10 ( TL) katk oran hakk n takip eden vergilendirme dönemlerinde kurumlar vergisini %8 oran nda hesaplayarak kullanmaya devam edecektir. 197

8 Di er taraftan arazi, arsa, royalti, yedek parça ve amortismana tabi olmayan di er harcamalar indirimli vergi uygulamas ndan yararlanamaz. 6- Yat r m Yeri Tahsisi: Yat r m yeri tahsisi destekli yat r mlar için Maliye Bakanl nca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yat r m yeri tahsis edilebilecektir. 5. Tekstil, Haz r Giyim ve Deri ve Deri Mamulleri Sektörlerine Sa lanan Tafl nma Deste i Yukar da sa lanan destek yat r m destekleri d fl nda 2009/15199 say l Kararda; Tekstil, konfeksiyon ve haz r giyim, deri ve deri mamulleri sektörüne tafl nma deste i alt nda ayr bir destek unsuru da yer almaktad r. Karar n 12. maddesinde yer alan bu destek ile I. ve II. bölgelerde faaliyette bulunan tekstil, konfeksiyon ve haz r giyim iflletmeleri ile deri ve deri mamulleri iflletmelerinin tarihine kadar III. ve IV. bölgelerdeki illere tafl nmalar ve en az elli kiflilik istihdam sa lamalar halinde kendilerine yukar da belirtilen destek unsurlar ndan; yat r m yeri tahsisi, sigorta primi iflveren hissesi deste i ve vergi indirimi deste i sa lanmaktad r. Sigorta primi iflveren hissesi deste i ile vergi indirimi deste inin süresi befl y l olup bu iflletmeler için uygulanacak vergi indirimi normal vergi oran n n % 75 i kadard r. Tesislerinin tafl ma ifllemini 2009 y l na kadar tamamlayacak olan iflletmelerin, tafl nma giderleri bütçeden karfl lanmas öngörülmüfltür. 6. Sonuç Bu yaz m z ile tarih ve say l Resmi Gazete de yay mlanan 2009/15199 say l Yat r mlarda Devlet Yat r mlar Hakk nda Karar n genel bir özeti yap lmaya çal fl lm fl olup çok yönlü olarak ç kart lan bu karar n proje baz nda de erlendirilmesinde yarar vard r. Bu nedenle yat r m projesi olan yat r mc lar n bu projelerinin destek unsurlar ndan ne flekilde yarar- 198

9 lanacaklar konusundaki detayl bilgiyi bu konudaki uzman kiflilerden almalar ve al nan bilgiler do rultusunda yat rmalar n gerçeklefltirmeleri gerekmektedir. KAYNAKÇA Bakanlar Kurulu Karar ( ) 2009/15199 say l Bakanlar Kurulu Karar. Ankara 199

10 200