KOVBOY FİLMLERİ TUTKUNU İKİLİ: MORRIS VE GOSCINNY

Transkript

1

2 KOVBOY FİLMLERİ TUTKUNU İKİLİ: MORRIS VE GOSCINNY Yapı Kredi Yayınları Çizgi Roman Red Kit (Toplu Albümleri 13) / Morris & Goscinny Özgün Adı: Lucky Luke Dalton Ana / Ödül Avcısı / Büyük Dük Yazan: Goscinny Çizen: Morris Çeviren: Eray Canberk Editör: Korkut Erdur Düzelti: Filiz Özkan Grafik: Süreyya Erdoğan Baskı: Altan Basım Ltd. Yüzyıl Mah. Matbaacılar Sit. 222/A Bağcılar / İstanbul Tel: (0 212) Faks: (0 212) info@altanbasim.com Sertifika No: Çeviriye temel alınan baskı: Lucky Luke, L'Intégrale 13, baskı: İstanbul, Mayıs 2016 ISBN Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık Ticaret ve Sanayi A.Ş Sertifika No: LUCKY COMICS All rights reserved Bu kitabın telif hakları Akan Ajans aracılığıyla alınmıştır. Bütün yayın hakları saklıdır. Kaynak gösterilerek tanıtım için yapılacak kısa alıntılar dışında yayıncının yazılı izni olmaksızın hiçbir yolla çoğaltılamaz. Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık Ticaret ve Sanayi A.Ş. Kemeraltı Caddesi Karaköy Palas No: 4 Kat: 2-3 Karaköy İstanbul Telefon: (0 212) (pbx) Faks: (0 212) e-posta: ykykultur@ykykultur.com.tr İnternet satış adresi: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık PEN International Publishers Circle üyesidir. Altmışlı yıllarda bir gün, John Wayne Paris ten geçerken Pilot adlı derginin yönetim merkezine uğrar. Kovboy filmlerine tutkun olan René Goscinny bu olayı unutamaz ve o sırada çekilen fotoğrafı da özenle saklar. Bu fotoğrafta Goscinny, sinema yönetmeni John Ford un gözde oyuncusu ve kendisinin de çok sevdiği oyunculardan biri olan- John Wayne ile yan yanadır. Goscinny Vahşi Batı nın ve kovboy filmlerinin tarihini eksiksiz bilen biridir. Birçok çizgi romanı doğrudan doğruya bu ünlü filmlerden esinlenmiştir. Posta Arabası (sayı 46) adlı albüm Goscinny nin on beş kez izlediği Stagecoach adlı filmi düşündürüyor 20. Süvari Alayı (sayı 12) adlı albüm Henry Fonda ile John Wayne in birlikte oynadıkları Apaçi Kalesi filmini hatırlatıyor Tehlikeli Geçit (sayı 33) adlı albümde Rantanplan dan çok daha akıllı bir köpek olan Rintintin ortaya çıkıyor Lord Badi (sayı 47) adlı albümdeki karakter Leo MacCarey in çektiği Bay Ruggles ın Başından Geçenler adlı filmde Charles Laugton ın canlandırdığı kahramana çok benziyor Morris de de aynı ilgi ve tutku vardı ve konuyu o da eksiksiz bilirdi. Bu durumda, çalışırken birbirlerinden ayrılmaları söz konusu olmayan bu iki kafadarın Red Kit albümleri boyunca 3

3 yirmi kadar karakter yaratmış olmalarını doğal karşılamak gerekir. Bu kişilerin yüz çizgileri ünlü sinema oyuncularını hatırlatır. Senaryonun yazılışı sırasında karikatürün/resmin nasıl olacağı hep René Goscinny tarafından belirleniyordu. Sonra da Morris bir kahramanı ya da bir haydudu ustalıkla çiziktiriveriyordu. Çizerimiz kahramanın başarılarını, haydutların kötülüklerini çok iyi biliyordu elbette ile 1977 yılları arasında yayımlanan Red Kit in serüvenlerinde Fransız-Hollywood karması jeneriklerden öne çıkan bazılarına bakalım: Joss Jasmon a Karşı da Jean Gabin sıradan bir kovboydur. Posta Arabası nın sürücüsü Hank Bully, Wallace Beery dir. Oklahoma Çölü nde de Michel Simon Dopey dir. Mississippi Kumarbazı nda Burl Yves kılavuz Ned dir. John Wayne ve Randolph Scott 20. Süvari Alayı nın komutanına benzerler. Mea West Daltonkent teki Lulu yu oynuyor. Ödül Avcısı Elliot Belt, Lee Van Cleef ten başkası olamaz! Devid Niven Calamity Jane deki öğretmen Robert Gainsborough dur. Bilinen bir kişiyle benzerlik başka albümlerde de görülür, rastgele değil elbette. Onlar da şu sayfalarda yer alıyor. Bakın, karşılaştırın ve hayran kalın Posta Arabası ndaki dalavereci, John Carradine a benzer. Alfred Hitchcock Posta Arabası ndaki barmene yüz hatlarını ödünç vermiş. Batı Sirki nin patronu kırmızı burunlu Erasmus Mulligan usta komedyenlerden biri olan W.C. Fields elbette. Ödül Avcısı ndaki bu Kızılderili büyücü maskesi size birini hatırlatmıyor mu?... Evet Evet Bu Frankenstein daki Boris Karloff un yüzü! 4 5

4 René Goscinny nin sinemaya olan tutkusunun bir başka sonucu daha var. Bu da yıllar boyunca Morris e hazırlayıp vereceği hikâyeleri bir senaryo hazırlar gibi hazırlama alışkanlığıdır. Yaptığı bu işin daha iyisi sinemada bile yapılamazdı Kafasında tasarladığı kahramanların kişiliklerini ve görünüşlerini çok ayrıntılı olarak kaleme alıp senaryoya eklemekten de geri kalmamıştı. Buna en güzel örnek de Beyaz Atlı da yer alan dört kahramanla ilgili yazdıkları gösterilebilir. Hollywood da buna iyi bir casting yapmak deniliyor. Büyük Dük te René Goscinny İmparator Hazretleri Leonid i böyle betimlemiş: Görünüşte biraz Sydney Greenstreet gibi. Daltonların Tedavisi ndeki psikanalist Otto von Himbeergeist, güldürü oyuncusu Emil Jannigs in ta kendisi. Red Kit in Beyaz Atlı daki dostu Hollywood da yardımcı oyuncu olarak tanınan Andy Deviny dir. Şarkı Söyleyen Tel deki William Bradwell de Brian Donlevy nin yüz hatları var. Goscinny'nin senaryosu 6 7

5 WHITTAKER BALTIMORE: Bu adamı John Barrymore cinsinden biri olarak görüyorum. Günlük yaşayışında genellikle sırtında bir pelerin, gevşek bağlanmış geniş bir kravat, bir kenarı eğik geniş kenarlı bir şapka. Bir gezici tiyatronun sıradan oyuncusu. Beyaz Atlı rolünde sözde kovboy (Gene Autry, Roy Rogers gibi) giysili. Elbette bütün giysisi, tabanca kılıfı, çizmeleri, kemeri vs. hep beyaz. BARNABY FLOAT: John Carradine tarzında. Şehre benzediği kadar sahneye de uygun olmalı diye düşünüyorum. İğrenç siyah giysiler. Uçları yukarı kalkık bıyıklar. Sahnede yüksek şapkalı ve pelerinli olmalı diye düşünüyorum. Dışardayken pelerini yok ve şapkası yumuşak, yamrı yumru. GLADYS WHIMPLE: Oldukça sevimli, masum görünüşlü, sarışın basit bir dansçı kız. Saçları İngiliz tarzı, hafif makyajlı. Saloon da varyeteye çıkınca saç biçimi ve makyajı değişmeli. 8 FRANCIS LUSTY: Oyunun sonunda çetenin gerçek reisi olduğu ortaya çıkacak ama silik, oldukça genç bir adam. Melon şapka, gömlek, askılı pantolon, ayağında çiftçi çizmeleri. Benzerlik konusunda, Paul Newman dan ziyade Dustin Hoffman bu role giderdi.

6 DALTON ANA İŞTE KAKTÜSLÜ NÜN BAKIR MADENİN- DE ÇALIŞAN İŞÇİLERE ÜCRET- LERİNİ GÖTÜREN ARABA! HEM DE TEK MUHAFIZLI! YOK CANIM, BURASI CEHENNEMMİŞ!... FAKAT MUHAFIZIN ADI RED KİT TİR...!! KIZILDERİLİLER DIŞINDA ÜÇ SALDIRI OLMUŞ! YOK CANIM, SIRADAN BİR YOLCULUKTU, BİTTİ İŞTE! DAN! KAKTÜSLÜ TAMAM CLINT, KASAYI GETİR! YABANCI! KASABAMIZ HİZMETİNDEDİR OTEL, HAPİSHANE, BAR, MEZARLIK 11

7 KAKTÜSLÜ DEKİ SON ÖDEMELER... MADENDEKİ BAKIR TÜKENDİ, BİZ DE BAŞKA BİR YERE GİDİYORUZ. SEN NE YAPACAKSIN RED KİT? BURADA KALIP BİRAZ DİNLENECEĞİM. KASAP?! YARDIM EDEYİM Mİ? İYİ OLUR DELİKANLI. KARŞIDAKİ KASABA GİDECEĞİM. MERAK ETME, BİR ŞEY YOK RED! EVET DALTON ANA, BUGÜN NE ALACAKSIN BAKALIM? PİRZOLA. KEDİMİN CİĞERİNİ DE UNUT- MA YOKSA KASAPLIK SIĞIRA ÇEVİRİRİM SENİ! BUYUR! BUYUR! KARŞIDAN KARŞIYA GEÇMEK İÇİN NEREDEYSE KIZIL- DERİLİ REHBER TUTMAK GERE- KECEK! BUYRUN HANIM- EFENDİ! SAĞ OL DELİKANLI. ELLER YUKARI! KİMSE KIPIRDAMASIN! NEREYE KAY- BOLDU BU? HAH, BULDUM! ELLER YUKARI! KİMSE KIPIRDAMASIN! DALTONLARIN DA ANNESİ OLABİLE- CEĞİNİ HİÇ DÜŞÜNMEMİŞTİM! KASABAMIZIN RENKLİ KİŞİLERİN- DENDİR. HEPİMİZ ÇOK SEVERİZ. KAKTÜSLÜ YAKINLARINDA KÜÇÜK BİR EVDE OTURUR. KASABA HALKI DA HEP BİRLİKTE ONA BAKAR. ADINA LAYIK OLMAK VE BAŞKALARININ YARDIMIYLA YAŞADIĞINI BELLİ ETME- MEK İÇİN SOYGUN YAPIYORMUŞ GİBİ DAVRANIR...?! 12 13

8 BU KASABANIN HALKI NE İYİ İNSANLARMIŞ. DÜLDÜL LE İKİMİZ DE BURADA KALA- BİLİRİZ HERHALDE... ELBETTE! HOŞ GELDİ- NİZ!... ASLINDA DALTON ANA NIN TABANCASI DA ÇAKA- RALMAZ CİNSTEN! O SIRA- DA... DAN! RED KİT, ÇOCUKLARIMI SÜREKLİ HAPSE TIKAN ADAM MİNNOŞ!* NE KOMİK RASTLANTI! ÇOCUKLARA YAZAYIM! HAPİSTEN KAÇMAMIŞ OLSALAR BARİ. YOKSA MEKTUBUMU ALA- MAZLAR! YİNE DE ZARFA AD- RESE İADE YAZALIM DA... (*) BKZ. RED KİT İN DİĞER MACERALARI! HAYVANLARI SEVERİM AMA BU TÜRÜ DEĞİL! ANCAK ÖYLE BİR ÖNLEME GEREK YOKTUR Red Kit i görünce size yazmaya karar verdim. Uslu olun. Kaçarken de sıkı giyinin. Hepinizi... BU HARF NE? P HARFİ. MİNNOŞ! ANNECİĞİN SANA CİĞER GETİRDİ TATLIM! MİYAAAVVV!... pol pol öpüyorum. Avarel pepeğim, sen de... YETER! RED KİT HA? ELİMDEN KAÇIRMAK İSTEMİ- YORUM! HEMEN KAÇALIM! KIZMA JOE! JOE! KIZMA! BUGÜN KİBAR BİR GENCE RASTLADIM. ADI DA HİÇ YABANCI DEĞİL: RED KİT... NE?! RED KİT Mİ?! PEKİ NASIL KAÇACAĞIZ? TÜNEL KAZMAK ZAMAN ALIYOR! DOĞRU! HELE ÜÇÜNCÜ KATTA OLUNCA... BİZ DE HAPİSHANEYİ YAKARIZ! AMA O ZAMAN YAKALANINCA NEREDE KALACAĞIZ? SEN SUS PEPEK! 14 15